Giải pháp để triển khai áp dụng hệ thống quản lý chất lượng TCVN ISO 9001 2008 cho các doanh nghiệp nhỏ sản xuất nước uống đóng chai địa bàn tỉnh Bạc Liêu nhằm

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN




TẠ THANH HOÀNG



GIẢI PHÁP ĐỂ TRIỂN KHAI ÁP DỤNG HỆ THỐNG
QUẢN LÝ CHẤT LƢỢNG TCVN ISO 9001:2008
CHO CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ SẢN XUẤT
NƢỚC UỐNG ĐÓNG CHAI ĐỊA BÀN TỈNH BẠC
LIÊU NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG SẢN PHẨM



LUẬN VĂN THẠC SĨ
CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ




Hà Nội, 2014

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN



TẠ THANH HOÀNG



GIẢI PHÁP ĐỂ TRIỂN KHAI ÁP DỤNG HỆ THỐNG
QUẢN LÝ CHẤT LƢỢNG TCVN ISO 9001:2008
CHO CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ SẢN XUẤT
NƢỚC UỐNG ĐÓNG CHAI ĐỊA BÀN TỈNH BẠC
LIÊU NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG SẢN PHẨM


LUẬN VĂN THẠC SĨ
CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
MÃ SỐ: 60.34.04.12


Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS Phạm Hồng


Hà Nội, 2014
1

MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN 3
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT 4
DANH MỤC CÁC BẢNG, HÌNH 5
PHẦN MỞ ĐẦU 7
1. Lý do chọn đề tài 7
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu 8
3. Mục tiêu nghiên cứu 10
4. Phạm vi nghiên cứu 11
5. Mẫu khảo sát 11
6. Câu hỏi nghiên cứu 11
7. Giả thuyết nghiên cứu 11
8. Phƣơng pháp nghiên cứu 12
9. Kết cấu luận văn 12
PHẦN NỘI DUNG 13
CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA VIỆC ÁP
DỤNG HỆ THỐNG QLCL TCVN ISO 9001:2008 VỚI NÂNG CAO CHẤT
LƢỢNG SẢN PHẨM 13
1.1. Tổng quan về chất lƣợng và QLCL 13
1.1.2. QLCL 21
1.2. Tổng quan về ISO và yêu cầu hệ thống QLCL theo tiêu chuẩn TCVN
ISO 9001:2008. 30
1.2.1. Giới thiệu chung về ISO 30
1.2.2. Sự hình thành và phát triển của ISO 9000 31
1.2.3. Các yêu cầu của hệ thống QLCL theo tiêu chuẩn TCVN ISO
9001:2008 32
1.2.4. Lợi ích khi áp dụng hệ thống QLCL TCVN ISO 9001: 2008 39

1.2.5. Những điều kiện để doanh nghiệp áp dụng thành công
ISO 9001: 2008 40
1.3. Quan hệ giữa việc áp dụng hệ thống QLCL TCVN ISO 9001:2008 với
nâng cao chất lƣợng sản phẩm. 43
1.4. Các bƣớc áp dụng TCVN ISO 9001:2008 46
* Kết luận chƣơng 1 47
CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG VIỆC QLCL SẢN PHẨM TRONG CÁC
DOANH NGHIỆP NHỎ SẢN XUẤT NUĐC ĐỊA BÀN TỈNH BẠC LIÊU. 49
2.1. Tổng quan tình hình sản xuất NUĐC trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu 49
2.2. Thực trạng sản xuất ở các doanh nghiệp nhỏ NUĐC trong tỉnh Bạc
Liêu 52
2.2.1. Quy trình kỹ thuật công nghệ, điều kiện nhà xưởng và hệ thống
trang thiết bị trong các doanh nghiệp 52
2.2.2. Thực trạng nguồn nhân lực trong các doanh nghiệp 61
2



2.3. Thực trạng QLCL NUĐC trong các doanh nghiệp 65
2.3.1. Công bố tiêu chuẩn sản phẩm và kiểm nghiệm mẫu định kỳ. 65
2.3.2. Cần phải kiểm soát quá trình và QLCL theo hệ thống 68
2.4.1. Chất lượng nhãn sản phẩm 69
2.4.2. Chất lượng bao bì sản phẩm 70
2.4.4. Chỉ tiêu chất lượng hoá lý 72
* Kết luận chƣơng 2. 74
CHƢƠNG 3. GIẢI PHÁP ĐỂ TRIỂN KHAI ÁP DỤNG HỆ THỐNG
QLCL TCVN ISO 9001:2008 NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG SẢN
PHẨM CHO CÁC DOANH NGHIỆP NHỎ SẢN XUẤT NUĐC TỈNH BẠC
LIÊU. 75
3.1. Nhóm giải pháp về phía Nhà nƣớc 75

3.1.1. Chính sách vay vốn ưu đãi và hỗ trợ một phần kinh phí cho doanh
nghiệp 75
3.1.2. Chính sách quản lý Nhà nước đối với các doanh nghiệp nhỏ áp
dụng ISO 77
3.1.3. Tăng cường tuyên truyền, giáo dục và hỗ trợ đào tạo cho cán bộ
lãnh đạo, quản lý và công nhân của doanh nghiệp 80
3.2. Nhóm giải pháp về phía doanh nghiệp 81
3.2.1. Giải pháp tạo các điều kiện để áp dụng TCVN ISO 9001:2008 81
3.2.2. Triển khai áp dụng TCVN ISO 9001: 2008 ở doanh nghiệp một
cách thích hợp 84
3.2.3. Thiết lập một hệ thống quản lý tập trung vào quản lý và nâng cao
chất lượng 87
*Kết luận chƣơng 3 93
KẾT LUẬN 94
KHUYẾN NGHỊ 95
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 97
PHỤ LỤC 100










3

LỜI CẢM ƠN
 
.
:
- ,

- Các  
 

- Liêu, 


















4

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

BYT 
ISO International Standard Organization (     
 )
KH&CN 
 
QCVN 
QLCL 
TCVN 

5



DANH MỤC CÁC BẢNG, HÌNH

.1:  16
1.2:  29
Bng 2.1: Thông tin v các doanh nghip nh sn xunh Bc Liêu 51
:  57
:  60
g 2.4:  61
:  62
:  63
: 
 64
:  66
:  67
: 
 72
: 
 2012 73
Hình 1.1: Chu trình Deming 23
Hình 1.2: 
85
Hình 1.3: 
QLCL TCVN 9001:2008 
Hình 1.4: 
TCVN 9001:2008

Hình 1.5:  

Hình 1.6:  45
6



Hình 2.1:  53
Hình 3.1 :  85
Hình 3.2:  92

7



PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
, vì 
  
chúng  2 lít 
         -     
- 
 
   


 
 NU
 nhanh  
 
    
tiêu dùng .  tLiêu do
 
- 
. 



 các
  , v

QLCLkém
  
QLCL  
8



 “ Giải pháp để triển khai áp dụng
hệ thống QLCL TCVN ISO 9001:2008 cho các doanh nghiệp nhỏ sản xuất
NUĐC địa bàn tỉnh Bạc Liêu nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm” 
  
         khi áp     theo
TCVN ISO 9001:2008 , 
nhà Liêu  có 

  TCVN ISO 
    

2. Tổng quan tình hình nghiên cứu
-    QLCL theo ISO 9000 ( ISO 9001:2000, ISO
9001:2008 )      
nói chung và các doanh 
 
 

1

. 
   Aquafina, Sapuwa
ng
QLCL theo ISO 9000.  
 :
  có 
tài đánh giá thực trạng hệ thống QLCL của một số doanh nghiệp đã áp dụng
ISO 9000.  Bùi Nguyên Hùng Đánh
giá tác động của ISO 9000 lên hoạt động của doanh nghiệp Thành phố Hồ Chí
Minh .

1
, Công ty HPM, Doanh nghiệp có nên áp dụng ISO 9000. Ngày 15.01.2014.
9



+  Nâng cao hiệu quả áp dụng và
duy trì hệ thống QLCL theo tiêu chuẩn ISO 9001:2008 tại doanh nghiệp
.
 trên     

 9000 


 “ Thực trạng áp dụng hệ thống QLCL ISO 9000 tại các doanh
nghiệp Thừa Thiên Huế 

 
              


  
 

   

 
 
 

Thiên 
các doanh n 
   này 


10



-  
9000


-    
 
   


- “Đánh giá thực trạng và đề xuất các khuyến nghị tăng cường hiệu
quả quản lý cơ sơ

̉
sản xuất nước uống đóng chai tại tỉnh Bạc Liêu” 


  
sinh, hó        -       
 , 

QLCL ISO 9000, HACCP Tuy nhiên,  
   

3. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu chung:

 

Mục tiêu cụ thể:
-  tìm  
 .
11



- 


- tìm  TCVN ISO 9001:2008  
 
4. Phạm vi nghiên cứu
-   cho các

          QLCL TCVN ISO
9001:2008
-  41  Trong
 có 08             có
,  
               
 
không gian  

-  
5. Mẫu khảo sát
08 doanh 
6. Câu hỏi nghiên cứu
 nào  áp  TCVN ISO 9001: 2008
cho     nâng cao
 ?
7. Giả thuyết nghiên cứu
            TCVN ISO
 nâng
cao    cho  ,    doanh
 
12



 
.  
  CL   vào
do  
TCVN ISO 

 
8. Phƣơng pháp nghiên cứu
-  
.
- 

-        
 cách quan sát  
các .
-  
sin .
- 

9. Kết cấu luận văn


 QLCL
.

.
           
 
C 
13



PHẦN NỘI DUNG
CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ MỐI QUAN HỆ GIỮA VIỆC ÁP
DỤNG HỆ THỐNG QLCL TCVN ISO 9001:2008 VỚI NÂNG CAO CHẤT

LƢỢNG SẢN PHẨM
1.1. Tổng quan về chất lƣợng và QLCL
1.1.1. Chất lượng sản phẩm
1.1.1.1. Khái niệm và định nghĩa
              



.
Theo quan điểm triết học của Mác thì chất lượng sản phẩm là mức độ,
thước đo biểu thị giá trị sử dụng của nó. Giá trị sử dụng của một sản phẩm làm
nên tính hữu ích của sản phẩm đó và nó chính là chất lượng của sản phẩm.
Theo giáo sư Ishikawa chuyên gia về chất lượng của Nhật Bản cho rằng: “
Chất lượng là sự thỏa mãn nhu cầu thị trường với chi phí thấp nhất ”
Theo Feigenbaum: “chất lượng sản phẩm là tập hợp các đặc tính kỹ thuật
công nghệ và vận hành của sản phẩm, nhờ chúng mà sản phẩm đáp ứng được
các yêu cầu của người tiêu dùng khi sử dụng sản phẩm”.
Còn Juran thì định nghĩa chất lượng sản phẩm đơn giản, ngắn gọn: “Chất
lượng là sự phù hợp với sử dụng, với công dụng”. Phần lớn các chuyên gia về
chất lượng trong nền kinh tế thị trường coi chất lượng sản phẩm là sự phù hợp
với nhu cầu hay mục đích sử dụng của người tiêu dùng.
Theo quan điểm chất lượng hướng theo công nghệ thì chất lượng sản phẩm
là tổng tính chất đặc trưng của sản phẩm thể hiện ở mức độ thoả mãn những yêu
cầu định trước cho nó trong những điều kiện xác định về kinh tế, kỹ thuật, xã
hội.
14



Chất lượng sản phẩm là một hệ thống đặc trưng nội tại của sản phẩm được

xác định bằng những thông số có thể đo được hoặc so sánh được. Những thông
số này nằm ngay trong sản phẩm hoặc giá trị sử dụng của nó.
Chất lượng sản phẩm là tập hợp những tính chất của sản phẩm có khả năng
thoả mãn được những nhu cầu phù hợp với công dụng của sản phẩm đó. Chất
lượng sản phẩm đáp ứng yêu cầu trong tiêu chuẩn công bố áp dụng, quy chuẩn
kỹ thuật tương ứng
Như quan điểm này chất lượng sản phẩm được quy định bởi đặc tính nội tại
của sản phẩm, không phụ thuộc vào yếu tố bên ngoài
2
.
            
5814:1994 thì: Chất lượng là tập hợp các đặc
tính một thực thể (đối tượng) tạo cho thực thể (đối tượng) có khả năng thoả mãn
những nhu cầu đã nêu ra hoặc tiềm ẩn. [3; tr.3] Và theo TCVN ISO 9000 :
Mức độ của một tập hợp các đặc tính vốn có đáp ứng các
yêu cầu [1; tr.21]
ng hóa õ: Chất lượng sản phẩm, hàng
hóa là mức độ của các đặc tính của sản phẩm, hàng hóa đáp ứng yêu cầu trong
tiêu chuẩn công bố áp dụng, quy chuẩn kỹ thuật tương ứng .[26]. 
có t 
.
 thì 
 
QCVN 6  1: 2010/BYT ( 

* Những chỉ tiêu đánh giá chất lượng sản phẩm
Chất lượng sản phẩm được đánh giá qua một hệ thống các chỉ tiêu cụ
thể. Những chỉ tiêu chất lượng đó chính là các thông số kinh tế - kỹ thuật và các

2

Khái niệm về chất lượng sản phẩm
15



đặc tính riêng có của sản phẩm phản ánh tính hữu ích của nó. Những đặc tính
này gồm có:
+ Tính năng tác dụng của sản phẩm
+ Các tính chất cơ, lý, hoá như kích thước, kết cấu, thành phần cấu tạo
+ Các chỉ tiêu thẩm mỹ của sản phẩm
+ Tuổi thọ
+ Độ tin cậy
+ Độ an toàn của sản phẩm
+ Chỉ tiêu gây ô nhiễm môi trường
+ Tính dễ sử dụng
+ Tính dễ vận chuyển, bảo quản
+ Dễ phân phối
+ Dễ sửa chữa
+ Tiết kiệm tiêu hao nguyên liệu, năng lượng
+ Chi phí, giá cả
Các chỉ tiêu này không tồn tại độc lập tách rời mà có mối liên hệ chặt chẽ
với nhau, thường tạo thành nhóm chỉ tiêu, phản ánh từng mặt yêu cầu đáp ứng
của sản phẩm. Mỗi loại sản phẩm cụ thể sẽ có những chỉ tiêu mang tính trội và
quan trọng hơn những chỉ tiêu khác. Mỗi doanh nghiệp phải lựa chọn và quyết
định những chỉ tiêu quan trọng nhất làm cho sản phẩm của mình mang sắc thái
riêng phân biệt với sản phẩm đồng loại khác trên thị trường. Ngoài ra các chỉ
tiêu an toàn đối với người sử dụng và xã hội, môi trường ngày càng quan trọng
và trở thành bắt buộc đối với các doanh nghiệp
3
.





3
Những chỉ tiêu đánh giá chất lượng sản phẩm
20/7/2013
16



Bảng 1.1. Quan điểm về chất lƣợng [23; tr.7]
Theo quan điểm cũ
Theo quan điểm mới
Theo quan điểm mới nhất


   
khách hàng
    
     




1.1.1.2. Đặc điểm của chất lượng


a) 






b) 
 






c) 

17





d) 


e) 
 


f) 




g) 

. [30; tr.15]
1.1.1.3. Một số nhận thức sai lầm về chất lượng


“* Nâng cao chất lƣợng đòi hỏi chi phí lớn
 là quan , chúng ta
              
           

 

 
 
18





* Nhấn mạnh vào chất lƣợng sẽ làm giảm năng suất


              



 

 




* Quy lỗi về chất lƣợng kém cho ngƣời lao động

 


-  
-  

 


* Cải tiến chất lƣợng đòi hỏi đầu tƣ lớn
19



     






  



* Chất lƣợng đƣợc đảm bảo do kiểm tra chặc chẽ.



 
 qua công


.[30;
tr.8-10]
1.1.1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm
 



            -    
KH&CN 
20




Materials )
a. Yếu tố con người ( Men)


 
  



b. Yếu tố Phương pháp ( Methods)
   



 
c. Yếu tố thiết bị ( Machines)
- 
- 
         

 

d. Yếu tố nguyên vật liệu ( Materials)
   
  

. [24; tr.6]
21



1.1.2. QLCL
1.1.2.1. Định nghĩa



QLCLQLCL 


QLCL  LCL 

doanh LCL 
.
        :
QLCL là các hoạt động có phối hợp để định hướng và kiểm soát một tổ chức về
chất lượng”.[1; tr.24]
 , 

- 
- 
- 
- 
- 
- 
1.1.2.2. Các hoạt động QLCL
a. Lập chính sách chất lượng và mục tiêu chất lượng
 “là ý đồ và định hướng chung của một tổ chức có
liên quan đến chất lượng và được lãnh đạo cao nhất của tổ chức chính công bố
chính thức tr.23], còn mlà điều được tìm kiếm hay nhằm
tới có liên quan đến chất lượng” [1; tr.23]. 
22









  

các bên quan
tâm.
b. Hoạch định chất lượng
Là một phần của QLCL, tập trung vào việc lập mục tiêu chất lượng và
quy định các quá trình tác nghiệp cần thiết và các nguồn lực có liên quan để
thực hiện các mục tiêu chất lượng [1; tr.24]

- 
- 
- 
- 
- 
- 
c. Kiểm soát chất lượng
Là 




- 
;
23



- 
- 
- 


              


- 
- 
- ào
- 
- 












Hình 1.1. Chu trình Derming [24; tr.15]

d. Đảm bảo chất lượng

(Plan)

(Check)

(Act)


(Do)