1
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
Ngô Thanh Tâm
TƢƠNG QUAN TỪ - CẤU TRÚC
TRONG HỆ PHÂN TỬ Mn
4
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC
Hà Nội - 2011
2
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN
Ngô Thanh Tâm
TƢƠNG QUAN TỪ - CẤU TRÚC
TRONG HỆ PHÂN TỬ Mn
4
Chuyên ngành: Vật lý nhiệt
Mã số: 60.44.09
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC
TS. NGUYỄN ANH TUẤN
Hà Nội – 2011
LỜI CẢM ƠN
L c nhn th TS.
Nguyn Anh Tun, cng dn, b trong sut
.
xin gi li ct n
b Thp, Khoa Vi hc
Khoa hc T p cho t nhiu kin th
trong cuc sng.
Cu gi li c t n ba m, anh em
b t thi gian qua.
09
H
Ngô Thanh Tâm
MỤC LỤC
M U 1
I THIU V H Mn
4
7
u thc nghi h Mn
4
8
h Mn
4
11
U 12
2.1. Gii thiu v t phi (DFT) 12
2.1.1. 13
2.1.2 : Thomas-
. 14
2.1.3.
Hohenberg-Kohn th nht 20
25
T QU O LUN 26
a h Mn
4
26
3.1.1. Tham s i Mn
3+
-Mn
4+
: J
AB
26
i: 27
3.1.3. Kho
3+
-Mn
4+
: d
AB
28
bnh x cn t d
z
2: m
A
28
3.1.5. Tha s ng Jahn-Teller: f
JT
29
Mn
4
30
3 30
3.2.2. Thay th i t
3
-O,
3
-
3
COO 32
J
AB
34
J
AB
d
AB
37
J
AB
m 39
i md
AB
41
J
AB
f
JT
43
KT LUN 49
U THAM KHO 50
DANH MỤC BẢNG BIỂU THEO CHƢƠNG
M u
Bc tranh v
i vi s ca SMMs.
3: Cc c Mn
84
. Ph nh
c Mn
84
, m c Mn.
c b
t
Chƣơng 1
1.1: Cc minh ha ca h [Mn
4
L
3
X(RCOO)
3
Z
3
trong ph[Mn
4
L
3
X] c c biu th bu
t vi t
2: Minh ha s thay th phi t X. H ca phi t c
3: Minh ha s thay th phi t R.
4: Minh ha s thay th phi t Z.
5c cc c TM
2+
Mn
3+
3
vi TM = Ni
hoc Zn. trong phTMMn
3
O
4
c biu dii dng
u.
.6: Cc ca c [Mn
4
O
3
Cl(O
2
CEt)
3
(py,Cl)
3
]
2
.
Chƣơng 3
3.1 Mn
4
.
Spin--
3.2: (A) Ci t c
3+
4+
. (B) Bc tranh qu
cao nh c l y (Highest Occupied Molecular Orbital,
c Mn
4+
Mn
3+
3
. Bc tranh ch ra mt s
kiu gi o d
z
2 ca ion Mn
3+
o t
2g
ca ion Mn
4+
qua qu o p ca phi t L.
: Ci t ca ion Mn
3+
.
Mi ion Mn
3+
c bao quanh b oxy,
.
.4: thay th Mn
4
(
3
-O)
3
(
3
-
Cl)(CH
3
COO)
3
(dbm)
3
b
2
.
Bng 3.1: B ra s nh c t trong
ph
4+
Mn
3+
3
(
3
-O
2
)
3
(
3
-Cl
)] c Mn
4
bi vic thay th dbm
bng CH(CHO)
2
. S i (%) c
rt nh.
Bng 3.2: Bng ch r nh ca moment t
B
) ti Mn
4+
(m
A
), Mn
3+
(m
B
AB
bi s thay th dbm bng CH(CHO)
2
. S
i (%) ca moment t
AB
: C i t v
3+
4+
c
Mn
4+
Mn
3+
3
(
3
-O
2
)
3
(
3
-Cl
)(O
2
CMe)
3
(CH(CHO)
2
)
3
(nh trong
4+
Mn
3+
3
(
3
-O
2
)
3
(
3
-Cl
c biu din b u
bit).
Bng 3.3i t c s d thit k Mn
4
L
3
XZ.
Bng 3.4: M t c Mn
4
-L: tham
s i hiu dng Mn
3+
-Mn
4+
(J
AB
/k
B
[K]), c
4+
Mn
3+
(m
A
m
B
[
B
]), t Mn
3+
L
Mn
4+
(
[
o
]), Mn
4+
-Mn
3+
(d
AB
).
Bng 3.5: Mt s t c c Mn
4
-L: tham s
i hiu dng Mn
3+
-Mn
4+
(J
AB
/k
B
[K]), c
Mn
4+
3+
(m
A
m
B
[
B
]), t Mn
3+
L
Mn
4+
(
[
o
]), ng
Mn
4+
-Mn
3+
(d
AB
).
: S ph thuc ca J
AB
theo
c Mn
4
-L.
7: S ph thuc ca J
AB
theo d
AB
c Mn
4
-L.
: S ph thuc ca J
AB
theo
AB
ca 90 Mn
4
-LXZ.
9: S ph thuc ca J
AB
theo
m
A
ca 90 Mn
4
-LXZ.
10: S ph thuc ca
theo d
AB
ca 90 Mn
4
-LXZ.
Bng 3.6: Hng s a mt s phi t L.
Mn
4
-
4+
3+
(m
A
B
4+
Mn
3+
(J
AB
/k
B
3+
-O
Z
3+
-O
XY
(d
Z
XY
-
3+
(f
JT
).
11*)
22*)
33*)
44*)
55*)
12
4+
nn*).
13:
AB
nn*).
JT
nn*).
1
MỞ ĐẦU
ng
nng l
-
h
-9
(Single-Molecule Magnets, SMMs) i
-
[12], SMMs
.
Bc tranh v
SMMs
2
i vi s ca SMMs.
S
D
(UU = DS
2
S
U = D(S
2
S [12]. D
,
ion Mn
3+
ng spin S
S
i
(J
ij
). H J
ij
S, D J
ij
SMMs
.
ra
S D
S
[Mn
25
O
18
(OH)
2
(N
3
)
12
(pdm)
6
(pdmH)
6
]Cl
2
12MeCN ( Mn
25
, pdmH
2
= pyridine-2,6-dimethanol) S = 51/2 [20], [Mn
19
(
4
-O)
8
(
3
,
1
-
N
3
)
8
(HL)
12
(MeCN)
6
]Cl
2
10MeOHMeCN ( Mn
19
, H
3
L = 2,6-
U = |D|S
2
S
= |D|(S
2
S
U
3
bis(hydroxymethyl)-4-methylphenol) S
T
= 83/2 [1]. T
B
Mn
25
Mn
19
, 0.6 and 0.5
K, D
3+
[1,20].
D
3+
.
Mn
5
S = 11, D/k
B
= 0.32 K
T
B
> 3 K [5].
lc c gng nh S, D J
ij
c c tng hp bng vic thay th h i t hoc
kim loi t . M a vic thay th i t
S T
B
n c h Mn
3+
6
[6-8].
[Mn
3+
6
O
2
(sao)
6
(O
2
CPh)
2
(EtOH)
4
] [16] (gi t Mn
3+
6
-(a)) bao gm hai na
ging ht nhau [Mn
3+
3
O(sao)
3
(O
2
CPh)(EtOH)
2
] t t vi nhau. Tuy
mt trong ba ion Mn
3+
trong mi na c n st
t vi hai ion Mn
3+
i y mi n spin bng ng
cng c S = 4 t Mn
3+
6
Mn
3+
t t, Milios ng nghi phi t sao c
Mn
3+
6
-(a) bng mt phi t l Et-sao
2-
(Et-saoH
2
= 2-
hydroxyphenylpropanone oxime) [Mn
III
6
O
2
(Et-
sao)
6
(O
2
CPh)
2
(EtOH)
6
] [7] (gi tt Mn
3+
6
-(b)). Mn
3+
6
-(b)
3+
t t, mi ion Mn
3+
u tr
cao vi spin by tng spin c S
gi
3+
Mn
3+
6
-(b) t t yu, J
Mn-Mn
/k
B
= +1,29
K, khing hiu dng cho vi c
U
eff
= 53 K nh so v t U = |D|S
2
= 89 K.
i gi
3+
Mn
3+
6
-(b), i
t Ph Mn
3+
6
-(b) c thay th bi Ph(Me)
2
= 3,5-
dimethylbenzoate t [Mn
III
6
O
2
(Et-sao)
6
(O
2
CPh(Me)
2
)
2
(EtOH)
6
]
(gi t Mn
3+
6
-(c)) [8]. C Mn
3+
6
-(c)
Mn
3+
6
-(b), ngoi tr din Mn-N-O-Mn 36.5
o
i vi Mn
3+
6
-(b) 39.1
o
i vi Mn
3+
6
-(c). Hng s i
hiu dng gi
3+
Mn
3+
6
-(c) J
Mn-Mn
/k
B
= +2,30 K, mnh
4
gp gn hai ln so v Mn
3+
6
-(b). Kt qu ng hiu
dng c Mn
3+
6
-(c) 86.4 K, rt gn so v t
.
3: Cc c Mn
84
. Ph nh
cc Mn
84
, m c
c b O
o chu lc c gng nhm kt h
S D l tSMMs mi vi T
B
c kt h
t dMn
84
[2,9] Mn
6
Fe
6
, c
t dng SMMs mi. ng ch
u hin nhit vc bit m
c. Vic kt h t
t ingle-Chain Magnets (SCMs)). Kh o
dng chui ch
hc c i t c s d . Trong
o chui, mm cn ht sS D c
t c tri
ng ln nhau. Mm ln co chu tc
vi tng spin ln u so v u.
5
vic kt h K[Fe
III
(L)(CN)
2
] (vi S = 1/2) [Mn
III
(Shiff
base)]ClO
4
(vi S =2) t t d Mn
6
Fe
6
vi S = 15.
Hin nay, vi s n c c bi
i quyt nhic vt liu vi
khn s i ca mt c
mi g Khoa hc Vt liu
CMS cho d c nhit ca vt liu, d c
c nhng ng v c nghi
phnh ng cho thc nghim trong vit liu m
Mt trong nht hi vt
lit phi (Density-
Functional Theory, DFT).
Trong khoa hc vt liu, via cu
t ca vt liu s c lng cho vic
i vt liu mi v
ca lu p tr u
-ca h Mn
4
. V mt c
h Mn
4
vi
phc t
12
. y, viu
quan t- ca h Mn
4
s ng cho vic tng
hp nhiu h m
u c phi t c vn d
quan t-ca h Mn
4
.
6
Luc b c:
Phn m u
nh mu ca luu v
quan t-ca h Mn
4
.
C 1: Gii thiu
Ni thiu v h
Mn
4
.
Ch 2: u
Trong ct phi s
m thuc s dng trong lun
c gii thi
Ch 3: Kt qu o lun
v -ca h
Mn
4
nhu c
Phn kt lun
Tng kt lt qu c v an t-ca
h Mn
4
nh
cu c
7
CHƢƠNG 1. GIỚI THIỆU VỀ HỆ NAM CHÂM ĐƠN
PHÂN TỬ Mn
4
H Mn
4
cn trong bn lu
c t[Mn
4+
Mn
3+
L
3
X(RCOO)
3
Z
3
] vi c
I [16]. M Mn
4
g
t t vi tc minh h.
i xng bc 3 vi tri x
4+
Mn tr
4+
n st t vi ba
Mn tr
3+
. Ion Mn
4+
3+
tn
ti tri spin by, tng spin c S =
3/2 = 9/2 i Mn
4+
-Mn
3+
, J
AB
/k
B
, c khoc
K. D ng t c ng Jahn-Teller dc ti ba v Mn
3+
v ln D 0,5 K.
1.1: Cc minh ha ca h [Mn
4
L
3
X(RCOO)
3
Z
3
].
trong ph
4
L
3
X] c c biu th b
c t vi t
Ph
4
L
3
X] c i
ion Mn
4+
t vi mt ion Mn
3+
i t
3+
kt vt phi t t phi t X. Mi phi t RCOO to
ct gia ion Mn
4+
t ion Mn
3+
ng s bn
vng ca ph
4
L
3
X]. Mi phi t Z tt vi mt ion Mn
3+
Mn
4+
Mn
3+
X
R
Z
Phân tử được nhìn theo phương
ngang
Phân tử được nhìn dọc theo
trục đối xứng
L
8
y, mc bao quanh bi
phi kim t h 1.1
Mn
3+
u tn ti tr ng Jahn-Teller dc theo trc
Mn
3+
X.
1.1. Nghiên cứu thực nghiệm trƣớc đây về hệ nam châm đơn phân tử Mn
4
2: Minh ha s thay th phi t X. H ca phi t X
Nhiu n lc c gc hi tng h
Mn
4
mi bng vic thay th i t [16]c minh h
1.24. i nhng s thay th ng spin c vn
RC
6
H
4
O
2
Cl
CH
3
CO
2
Br
F
N
3
NCO
NO
3
CH
3
O
9
ci Mn
4+
-Mn
3+
ng t ca
.
3: Minh ha s thay th phi t R.
4: Minh ha s thay th phi t Z.
Z = (C
5
H
5
N,Cl)
Z = dbm = CH(C
6
H
5
CO)
2
R = CH
3
R = C
2
H
5
10
5c cc c TM
2+
Mn
3+
3
vi TM = Ni
hoc Zn. trong phTMMn
3
O
4
c biu dii dng
u.
ng spin ca ion Mn
4+
3/2, bi vy vic thay th mt ion kim loi
chuyn ti ng spin c
a ion thay th v
3+
t t hay phn st t. D
dng TM
2+
Mn
3+
3
(vi TM = Ni hoc Zn) c tng hp
[17]. Cc c c biu di 1.5.
Spin c
2+
2+
2+
-Mn
3+
phn st tng spin c Ni
2+
Mn
3+
3
Zn
2+
Mn
3+
3
ng
5 6. dng TMMn
3+
3
vTM-Mn
3+
st t c tng hp.
Mt s Mn
4
p v ng hp
c [Mn
4
O
3
Cl(O
2
CEt)
3
(py,Cl)
3
] [28] p vi
c minh h . 6. C
t s t vng spin ca c ng 0
n st tp
Mn
4
t t c tng hp.
TM
2+
Mn
3+
O
Ni
11
.6: Cc ca c [Mn
4
O
3
Cl(O
2
CEt)
3
(py,Cl)
3
]
2
.
1. 2. Nghiên cứu lý thuyết trƣớc đây về hệ nam châm đơn phân tử Mn
4
Trong h Mn
4
,
ch yu t Mn
4
O
3
Cl(O
2
CMe)
3
(dbm)
3
,
Mn
4
O
3
Cl(O
2
CEt)
3
(py,Cl)
3
, p [Mn
4
O
3
Cl(O
2
CEt)
3
(py,Cl)
3
]
2
[28].
[25], cn t ng v
quan trng ca h Mn
4
nh. V
kt qu p tt vi thc nghiu
c
4+
-Mn
3+
quan gi t ham s c ca h
vng cho vi
Mn
4
m
vi c
4+
-Mn
3+
[24] ca bn
lu-ca
h Mn
4
nhng cho vi
m
12
CHƢƠNG 2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Giới thiệu về lý thuyết phiếm hàm mật độ (DFT)
ng t u h n t i
ca h a 3N bin s.
n hi i gii vng h
n ti v gii
g mt gi n t
a h nhin t.
thuyt phi (Density-
tip c hin th nhiu h
mt hii dn tng cng t c
t ca h n t , vt r
m ct yt ca h n t c biu din
n t ca h a 3 bin t
a 3N bin t ng t
m lc s dng nhiu nht) trong viu
t c vt liu t cho ti cht r
n t t ca h n t c
khi c hc lng t m
ng minh cht ch bn tng ct phi
mnh lng tr bt phi
ca m n t hu ht v
ca h n t n t. M
thu c g n t tr
c b t DFT. T nhi s
n t n tc s dng rng
ru qu c nh: vt rc lng t,
vc, khoa hc vt lic ghi nhn nh
t phi bng gii thng
13
th
thuyt phi.
2.1.1.
ng
.
,
,
c,
,
.
ian
hu
gian.
)1.1.2(), ,(), ,(
2
1
)(
2
11
1
2
1
2
2
NN
N
ji
ji
N
i
iexti
rrErr
rr
e
rV
m
trong
-Openheimer [1].
, V
ext
, E
.
, V
ext
,
V
ext
.
(2.1.1)
tp h
,
.
)2.1.2(), ,(
1 M
RREE
ng do s -, E
nn
c tng:
E
tot
= E + E
nn
(2.1.3)
M qua t
gi ging hp chung
14
ph thu 3N. Trong nh
xu gi
c mn t [13]. K t khi ra
thut di qua
mn mnh m [10]. p c
gii quyt v
(CI) [3], (CC) [3]ng t
h
nh vic p d,
(DFT) c l gi
nhiu ht DFT,
c biu di
t phia mt n t (E[(r)])
p cn
nhiu hn t
v nhiu ht v n
,
[27].
.
, ng
phi
E[(r)].
E[(r)].
2.1.2 : Thomas-
1920 [19].
. :
ng
nhi v
i h s
2
h
3
ng th hiu dnh b
h cn t.
.
15
dn dt m
Thomas-Fermi.
u hydro
)4.1.2()()(
2
2
2
2
rEr
r
e
Z
m
:
)5.1.2(
)(
)(
2
)(
)()(
2
)(
)()()(
2
)(
)(
2
)(
2
2
*
2
2
2
*
2
*2
2
*
2
2
2
*
energyrepul sionnucleuselectron
energykinetic
rd
r
r
Zerdr
m
r
rdr
r
e
Zerdr
m
r
rdr
r
e
Zrrdr
m
r
rdr
r
e
Z
m
rE
(2.1.5) -
r).
r).
.
,
(
),
l V =
l
3
,
N,
0 K,
thi
. ,
:
)6.1.2(
8
)(
8
),,(
2
2
2
222
2
2
R
ml
h
nnn
ml
h
nnn
zyxzyx
16
n
x
, n
y
, n
z
= 1, 2, 3, , R.
,
, R
,
ng 1/8 R
gian (n
x
, n
y
, n
z
).
)7.1.2(
8
63
4
8
1
)(
2/3
2
23
h
mlR
+
)8.1.2())((
8
4
)()()(
22/1
2/3
2
2
O
h
ml
g
g()
(
)
N
,
f().
h-Dirac,
)9.1.2(
1
1
)(
)(
e
f
0
:
)10.1.2(
,0
,1
)(
asf
F
F
F
.
F
F
.
g Fermi
F
.
:
17
)11.1.2(
2
5
8
2
4
)()(2
2/53
2/3
2
0
2/33
2/3
2
F
l
h
m
dl
h
m
dgfE
F
2
n t,
.
F
N
V,
)12.1.2(
2
3
8
)()(2
2/33
2/3
2
F
l
h
m
dgfN
thay
F
(2.1.12) (2.1.11),
)13.1.2(
8
3
10
3
3/5
3
3
3/2
2
l
N
l
m
h
E
(2.1.13)
=
N/l
3
NV
.
,
)14.1.2(871.2)3(
10
3
,)(
)()3(
10
3
)(
8
3
10
3
][
3/22
2
3/5
2
3/53/22
3/5
3/2
2
FF
TF
C
m
rdrC
m
rdr
rdr
m
h
T
V NV = (
r
. Chuyn v
,
)15.1.2()(][
3/5
rdrCT
FTF
-
, -
,
.
18
u hydro (
)
)16.1.2(
)(
)()]([
3/5
rd
r
r
ZrdrCrE
FTF
N
,
)17.1.2(
)()(
2
1)(
)()]([
21
21
21
3/5
rdrd
rr
rr
rd
r
r
ZrdrCrE
FTF
)18.1.2(, ,, ,), ,,, ,( )(
111
2
111 NiiNiii
rdrdrdrdrrrrNr
(2.1.17),
.
-
.
, (2.1.17)
.
. ,
c t ng nht,
-
m yu
-Fermi.
, d
.
Trong su
,
lc b ra
-Fermi,
-Fermi-Dirac
(TFD), Thomas-Fermi-Weizsacker (TFW), -Fermi-Dirac-
Weizsacker (TFDW hay TFD-W) [27].
-Fermi. -
,
[27]
.
,