báo cáo thực tập tại Công ty TNHH MTV vật tư và XNK hóa chất

Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Đào Ngọc Hà
LỜI CẢM ƠN
Để có thể hoàn thành bài khóa luận này, Em xin bày tỏ tấm lòng biết ơn tới thầy
giáo Th.s Đào Ngọc Hà -Giảng viên khoa Kiểm Toán của Trường Đại học Thương
Mại. Thầy đã trực tiếp hướng dẫn tận tình, giúp đỡ chúng em trong suốt quá trình
nghiên cứu và hoàn thiện khóa luận này.
Em xin gửi lời cảm ơn tới toàn thể các thầy cô giáo trường Đại học Thương
mại, các thầy cô giáo trong khoa Kế toán-Kiểm toán đã trang bị cho chúng em những
kiến thức cơ bản, luôn giúp đỡ và có định hướng đúng đắn trong học tập và rèn luyện,
cũng như tu dưỡng đạo đức của mỗi cá nhân.
Đồng thời, em xin cảm ơn tất cả các anh chị trong Công ty TNHH MTV vật tư
và XNK hóa chất đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ để chúng em có thể hoàn thành tốt bài
khóa luận và có những kinh nghiệm thực tế quý báu!
Trong quá trình hoàn thiện có thể còn nhiều thiếu sót, em rất mong được sự góp
ý của các quý thầy cô để bài khóa luận được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
SVTH: Nguyễn Ngọc Hân Lớp: 16B - SB
i
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Đào Ngọc Hà
MỤC LỤC
L I C M NỜ Ả Ơ i
M C L CỤ Ụ ii
1.1. M t s khái ni m v lý thuy t v k toán bán h ng .ộ ố ệ à ế ề ế à 4
1.1.1. M t s khái ni mộ ố ệ 4
1.1.2. M t s lý thuy tộ ố ế 5
1.1.2.1. Các ph ng th c bán h ng trong doanh nghi p th ng m iươ ứ à ệ ươ ạ 5
1.1.2.1. Các ph ng th c thanh toánươ ứ 7
1.1.2.3. Các ph ng th c thanh toánươ ứ 7
1.1.2.4. L p d phòng gi m giá h ng t n khoậ ự ả à ồ 8
1.1.2.5. L p d phòng ph i thu khó òiậ ự ả đ 8
1.2. N i dung k toán bán h ngộ ế à 9

1.2.1. K toán bán h ng theo quy nh c a chu n m c k toán Vi t Namế à đị ủ ẩ ự ế ệ 9
1.2.2. K toán bán h ng theo ch k toán hi n h nh (Q 15/2006)ế à ếđộ ế ệ à Đ 12
CH NG IIƯƠ 20
TH C TR NG K TOÁN BÁN HÓA CH T T I CÔNG TY TNHH MTV V T T VÀ XU TỰ Ạ Ế Ấ Ạ Ậ Ư Ấ
NH P KH U HÓA CH TẬ Ẩ Ấ 20
2.1. T ng quan tình hình v nh h ng c a nhân t môi tr ng n công tác k toán bán ổ àả ưở ủ ố ườ đế ế
h ng.à 20
2.1.1. T ng quan tình hình v k toán bán h ng Vi t nam hi n nay.ổ ề ế à ở ệ ệ 20
2.1.2. nh h ng c a các nhân t môi tr ng n ho t ng bán h ng trong doanh nghi pẢ ưở ủ ố ườ đế ạ độ à ệ 21
2.1.2.1.T ng quan v công ty:ổ ề 21
2.1.2.2. nh h ng c a nhân t môi tr ng n k toán bán h ng.Ả ưở ủ ố ườ đế ế à 23
2.2. Th c tr ng k toán bán h ng hóa ch t t i công tyự ạ ế à ấ ạ 25
2.2.1. Ph ng th c bán v thanh toán t i công ty.ươ ứ à ạ 25
2.2.2. Các quy nh liên quan n k toán bán h ng t i công ty.đị đế ế à ạ 26
2.2.3. K toán bán hóa ch t t i công tyế ấ ạ 27
2.2.3.1. Bán buôn 27
CH NG IIIƯƠ 30
CÁC K T LU N VÀ XU T V K TOÁN BÁN HÓA CH TẾ Ậ ĐỀ Ấ Ề Ế Ấ 30
T I CÔNG TYẠ 30
3.1. Các k t lu n v k toán bán hóa ch t t i công tyế ậ ề ế ấ ạ 30
3.1.1. u i mƯ để 30
3.1.2. H n ch .ạ ế 32
3.2. M t s ý ki n xu t, ki n ngh v k toán bán hóa ch t t i công tyộ ố ế đề ấ ế ị ề ế ấ ạ 33
3.3. i u ki n th c hi n:Đề ệ ự ệ 36
PHỤ LỤC
SVTH: Nguyễn Ngọc Hân Lớp: 16B - SB
ii
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Đào Ngọc Hà
DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ
Sơ đồ 1.1 : Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ

Biểu 1 : Hóa đơn GTGT
Biểu 2 :Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ
SVTH: Nguyễn Ngọc Hân Lớp: 16B - SB
iii
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Đào Ngọc Hà
SVTH: Nguyễn Ngọc Hân Lớp: 16B - SB
iv
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Đào Ngọc Hà
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
CCDC: Công cụ, dụng cụ
DN: Doanh nghiệp
GTGT : Giá trị gia tăng
NC: Nhân công
NVL: Nguyên vật liệu
QĐ-BTC: Quyết định- Bộ tài chính
SXC: Sản xuất chung
TK : Tài khoản
TNHH: Trách nhiệm hữu hạn
TT-BTC: Thông tư Bộ tài chính
SVTH: Nguyễn Ngọc Hân Lớp: 16B - SB
v
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Đào Ngọc Hà
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết, ý nghĩa của đề tài:
Bán hàng đóng vai trò rất quan trọng đối với mỗi doanh nghiệp và sự phát triển
chung của toàn bộ nền kinh tế xã hội. Đối với doanh nghiệp, hoạt động bán hàng chính
là điều kiện giúp cho doanh nghiệp tồn tại và phát triển, thông qua hoạt động bán hàng
doanh nghiệp có được doanh thu, nhanh chóng thu hồi vốn kinh doanh đồng thời tạo ra
lợi nhuận. Đối với nền kinh tế quốc dân thì việc thực hiện tốt khâu bán hàng là điều
kiện để kết hợp chặt chẽ giữa lưu thông hàng hóa và lưu thông tiền tệ, thực hiện chu

chuyển tiền mặt, ổn định và củng cố giá trị đồng tiền, là điều kiện để ổn định và nâng
cao đời sống của người lao động nói riêng và của toàn xã hội nói chung.
Trong các doanh nghiệp thương mại hiện nay, kế toán nói chung và kế toán bán
hàng nói riêng đã giúp cho doanh nghiệp đánh giá mức độ hoàn thành kế hoạch về giá
vốn hàng hoá, chi phí và lợi nhuận, từ đó khắc phục được những thiếu sót và hạn chế
trong công tác quản lý. Kế toán bán hàng phục vụ đắc lực cho công tác quản lý kinh
doanh trong doanh nghiệp, thông qua số liệu đó biết được mức độ hoàn thành kế hoạch
nộp thuế.
Tổ chức, quản lý tốt công tác tiêu thụ hàng hóa sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho bộ
phận kế toán thực hiện nhiệm vụ của mình. Từ đó tạo ra hệ thống chặt chẽ, khoa học
và có hiệu quả.
Thực tế nhìn chung kế toán bán hàng ở Công ty TNHH MTV Vât tư và xuất
nhập khẩu hóa chất được tổ chức khá khoa học và hợp lý, đáp ứng được phần nào yêu
cầu quản lý cũng như việc cung cấp thông tin trong quản lý kinh tế. Tuy nhiên vẫn tồn
tại một số hạn chế ví dụ như áp dụng phương pháp tính giá vốn hàng bán theo phương
pháp đích danh sẽ làm tăng khối lượng công việc ghi sổ kế toán chi tiết và khó khăn
trong công tác quản lý…
2.Mục tiêu nghiên cứu
Đề tài dựa trên cơ sở lý thuyết, các quy trình thực tế về công tác kế toán bán
hàng và cùng với các kết quả quan sát, phân tích, đánh giá; Từ đó phân tích những mặt
hạn chế trong công tác kế toán bán hàng tại Công ty, nguyên nhân dẫn đến những hạn
chế đó và đưa ra một số giải pháp giúp hoàn thiện công tác kế toán bán hàng hoạt động
hiệu quả hơn.
SVTH: Nguyễn Ngọc Hân Lớp: 16B - SB
1
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Đào Ngọc Hà
•Các mục tiêu cụ thể cần giải quyết trong đề tài:
- Làm rõ cơ sở lý luận về vấn đề nghiên cứu
- Đánh giá thực trạng công tác kế toán bán hàng tại doanh nghiệp và làm rõ
những nguyên nhân, hạn chế và kết quả đạt được của công tác kế toán bán hàng tại

doanh nghiệp
- Trên cơ sở lý thuyết và thực trạng của doanh nghiệp, đề ra một số giải pháp
hoàn thiện, giúp tổ chức công tác kế toán hợp lý và hoạt động hiệu quả hơn.
3.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu đề tài
•Đối tượng nghiên cứu:
- Hàng hóa: Mặt hàng hóa chất.
- Các khâu và quy trình bán, tiêu thụ hàng hóa
- Công tác kế toán bán hàng.
•Phạm vi nghiên cứu:
- Không gian: Nghiên cứu công tác kế toán bán hàng hóa chất tại Công ty
TNHH MTV Vật tư và xuất nhập khẩu hoá chất.
- Thời gian: Nghiên cứu dựa trên các hoạt động của công ty tháng 04/2014
4.Phương pháp nghiên cứu
a. Phương pháp thu thập số liệu
•Phương pháp điều tra: chuẩn bị và phát phiếu điều tra bao gồm các câu hỏi với
nội dung về phương pháp xác định giá vốn hàng bán, phương thức bán hàng, phương
pháp tính giá hàng tồn kho. Thông qua các bước tiến hành sau:
+ Bước 1: Xây dựng mẫu phiếu điều tra phiếu gồm nhiều câu hỏi khác nhau:
hình thức kế toán, phương thức bán hàng, phương thức thanh toán, tài khoản sử dụng,
chứng từ sử dụng, sổ sách kế toán…
( Mẫu phiếu điều tra trắc nghiệm – Phụ lục 01)
+ Bước 2: Phát phiếu điều tra cho kế toán trong công ty.
+ Bước 3 : Thu thập kết quả điều tra.
•Phương pháp phỏng vấn: phỏng vấn là nhân viên phòng kế toán tài chính của
công ty.
•Phương pháp nghiên cứu tài liệu
b. Phương pháp phân tích
SVTH: Nguyễn Ngọc Hân Lớp: 16B - SB
2
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Đào Ngọc Hà

•Phương pháp phân tích dữ liệu: từ các số liệu, tài liệu được tiến hành phân tích
để thấy thực tế các nghiệp vụ kinh tế phát sinh từ đó có hướng xử lý nghiệp vụ chính
xác nhất, đồng thời phân tích số liệu để làm rõ được tác dộng của từng yếu tố đến đối
tượng nghiên cứu để đưa ra phương pháp phù hợp.
5. Kết cấu của khóa luận.
Chương 1: Cơ sở lý luận về kế toán bán hàng
Chương 2: Thực trạng công tác kế toán bán hàng tại Công ty
Chương 3: Các kết luận và đề xuất nhằm hoàn thiện công tác kế toán bán hàng
SVTH: Nguyễn Ngọc Hân Lớp: 16B - SB
3
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Đào Ngọc Hà
CHƯƠNG I
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN BÁN HÀNG
1.1. Một số khái niệm và lý thuyết về kế toán bán hàng .
1.1.1. Một số khái niệm
- Bán hàng là quá trình cung cấp hàng hóa cho khách hàng và thu được tiền
hàng hoặc được khách hàng chấp nhận thanh toán. Sản phẩm của doanh nghiệp nếu
đáp ứng được nhu cầu của thị trường sẽ tiêu thụ nhanh, tăng vòng quay vốn, nếu có giá
thành hạ sẽ làm tăng lợi nhuận của doanh nghiệp. (Giáo trình kế toán tài chính- trường
Đại học Thương mại)
- Doanh thu được hiểu là tổng giá trị của các lợi ích kinh tế doanh nghiệp đã thu
được hoặc sẽ thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh
thông thường của doanh nghiệp góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu. Các khoản thu hộ
bên thứ ba không phải là nguồn lợi ích kinh tế, không làm tăng vốn chủ sở hữu của
doanh nghiệp sẽ không được coi là doanh thu (VAS 14 “Doanh thu và thu nhập khác”)
-Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là toàn bộ số tiền thu được hoặc sẽ
thu được từ các giao dịch và nghiệp vụ phát sinh doanh thu như bán sản phẩm, hàng
hóa, cung cấp dịch vụ cho khách hàng bao gồm các khoản phụ thu và phí thu thêm
ngoài giá bán (VAS 14 “Doanh thu và thu nhập khác”)
- Chiết khấu thương mại là khoản doanh nghiệp bán giảm giá niêm yết cho

khách hàng mua hàng với khối lượng lớn. Khoản giảm giá có thể phát sinh trên khối
lượng từng lô hàng mà khách hàng đã mua, cũng có thể phát sinh trên tổng khối lượng
hàng lũy kế mà khách hàng đã mua trong một quãng thời gian nhất định tùy thuộc vào
chính sách chiết khấu thương mại của bên bán. (VAS 14 “Doanh thu và thu nhập
khác” )
- Giảm giá hàng bán là khoản giảm trừ cho người mua do toàn bộ hay một phần
hàng hóa kém phẩm chất, sai quy cách hoặc lạc hậu thị hiếu. (VAS 14 “Doanh thu và
thu nhập khác” )
- Giá trị hàng bán bị trả lại là giá trị khối lượng hàng bán đã xác định là tiêu
thụ bị khách hàng trả lại và từ chối thanh toán do các nguyên nhân như: vi phạm cam
kết, vi phạm hợp đồng kinh tế, hàng bị mất, kém phẩm chất, không đúng chủng loại,
SVTH: Nguyễn Ngọc Hân Lớp: 16B - SB
4
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Đào Ngọc Hà
quy cách. Khi doanh nghiệp ghi nhận giá trị hàng bán bị trả lại cần đồng thời ghi giảm
tương ứng trị giá vốn hàng bán trong kỳ. (VAS 14 “Doanh thu và thu nhập khác” )
- Chiết khấu thanh toán là khoản tiền người bán giảm trừ cho người mua, do
người mua thanh toán tiền mua hàng trước thời hạn theo hợp đồng (VAS 14 “Doanh
thu và thu nhập khác”)
- Khái niệm giá vốn hàng bán: Giá vốn được hiểu là toàn bộ chi phí thực tế cấu
thành nên sản phẩm, hàng hóa và là biểu hiện về mặt giá trị của sản phầm hàng hóa.
Đối với doanh nghiệp thương mại, giá vốn hàng hóa bao gồm giá mua thực tế và chi
phí thu mua số hàng hóa được xác định là đã tiêu thụ, đó là cơ sở để xác định giá bán
và tính hiệu quả kinh doanh (Chuẩn mực kế toán số 02 – VAS 02 “Hàng tồn kho”).
1.1.2. Một số lý thuyết
1.1.2.1. Các phương thức bán hàng trong doanh nghiệp thương mại
a. Phương thức bán buôn
Bán buôn là tất cả các hoạt động liên quan đến bán hàng hóa, dịch vụ cho
những khách hàng là doanh nghiệp, tổ chức để kinh doanh hoặc phục vụ cho hoạt
động của họ. Đặc điểm của hàng hóa bán buôn là hàng vẫn còn nằm trong khâu lưu

thông, chưa đi vào lĩnh vực tiêu dùng cuối cùng. Hàng thường được bán theo lô hoặc
bán với số lượng lớn. Có hai hình thức bán buôn:
•Bán buôn qua kho:
Là hình thức bán hàng mà hàng được xuất ra từ kho bảo quản của doanh
nghiệp. Bán buôn qua kho bao gồm theo hình thức giao hàng trực tiếp và bán buôn qua
kho theo hình thức chuyển hàng.
- Bán buôn qua kho theo hình thức giao hàng trực tiếp (bán hàng tại kho): Là
hình thức bán hàng trong đó doanh nghiệp xuất kho hàng hóa giao trực tiếp cho đại
diện của bên mua.
- Bán buôn qua kho theo hình thức chuyển hàng: Là hình thức bán hàng trong
đó doanh nghiệp căn cứ vào đơn đặt hàng hoặc hợp đồng đã ký kết xuất kho hàng hóa.
•Bán buôn vận chuyển thẳng (Bán buôn không qua kho):
Là hình thức bán mà doanh nghiệp thương mại sau khi tiến hành mua hàng
không đưa về nhập kho mà chuyển thẳng đến cho bên mua. Có hai hình thức:
SVTH: Nguyễn Ngọc Hân Lớp: 16B - SB
5
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Đào Ngọc Hà
- Bán buôn vận chuyển thẳng trực tiếp: Là hình thức bán mà người mua cử đại
diện đến nhận hàng do doanh nghiệp bán chỉ định theo hóa đơn của người bán đã
nhận.
- Bán buôn vận chuyển thẳng theo hình thức gửi hàng: Là hình thức bán hàng
mà bên bán tự vận chuyển hàng từ các điểm nhận hàng đến địa điểm của bên mua theo
hợp đồng bằng phương tiện vận chuyển tự có hoặc thuê ngoài.
b. Phương thức bán lẻ
Bán lẻ được hiểu là phương thức bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng, không
thông qua các trung gian. Phương thức bán lẻ gồm các hình thức sau:
•Hình thức bán hàng thu tiền tập trung
•Hình thức bán hàng thu tiền trực tiếp
•Hình thức bán hàng tự phục vụ
•Hình thức bán hàng trả góp

c. Phương thức gửi bán đại lý
Là hình thức bán hàng mà doanh nghiệp giao cho các đơn vị hoặc cá nhân bán
hộ và phải trả hoa hồng cho họ, số hàng giao vẫn thuộc quyền sở hữu của doanh
nghiệp. Hoa hồng đại lý được tính theo tỷ lệ phần trăm trên giá bán chưa có thuế
GTGT (đối với hàng hóa chịu thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ) hoặc thanh toán
bao gồm cả GTGT (đối với hàng hóa chịu thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp) và
được hạch toán vào chi phí bán hàng. Đại lý khi bán hàng sẽ lập hóa đơn GTGT của
cơ sở đại lý. Định kỳ lập bảng kê hàng bán ra gửi cho doanh nghiệp để doanh nghiệp
lập hóa đơn GTGT cho hàng hóa thực tế đã tiêu thụ.
d. Phương thức hàng đổi hàng
Là phương thức bán hàng doanh nghiệp đem sản phẩm, vật tư, hàng hóa của
mình để đổi lấy sản phẩm hàng hóa của doanh ngiệp khác hay còn gọi là phương thức
thanh toán bù trừ lẫn nhau. Khi đó ở doanh nghiệp vừa phát sinh nghiệp vụ bán hàng
vừa phát sinh nghiệp vụ mua hàng. Giá trao đổi là giá hiện hành của sản phẩm, hàng
hóa tương ứng trên thị trường.
SVTH: Nguyễn Ngọc Hân Lớp: 16B - SB
6
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Đào Ngọc Hà
e. Phương thức tiêu thụ nội bộ
Là phương thức bán hàng các đơn vị thành viên trong cùng doanh nghiệp với
nhau, giữa đơn vị chính với các đơn vị trực thuộc hoặc sử dụng sản phẩm, hàng hóa
cho mục đích biếu tặng, quảng cáo hay để trả công cho người lao động thay tiền lương
1.1.2.1. Các phương thức thanh toán
- Thanh toán trực tiếp bằng tiền mặt : Khi người mua nhận được hàng từ doanh
nghiệp thì sẽ thanh toán ngay bằng tiền mặt hoặc nếu được sự đồng ý của doanh
nghiệp thì bên mua sẽ ghi nhận nợ để thanh toán sau.
Thông thường được sử dụng trong trường hợp người mua hàng với số lượng
không nhiều và chưa mở tài khoản tại ngân hàng.
- Thanh toán thông qua ngân hàng: Trong phương thức này ngân hàng đóng vai
trò trung gian giữa doanh nghiệp và khách hàng, làm nhiệm vụ chuyển tiền từ tài

khaonr người mua sang tài khoản của doanh nghiệp và ngược lại. Phương thức này có
nhiều hình thức thanh toán như : thanh toán bằng séc, chuyển khoản…
Phương thức này thường được sử dụng trong trường hợp người mua hàng với
số lượng lớn, và đã mở tài khoản ngân hàng.
1.1.2.3. Các phương thức thanh toán
a. Phương thức thanh toán trực tiếp
Là phương thức thanh toán mà quyền sở hữu về tiền tệ sẽ được chuyển từ người
mua sang người bán ngay sau khi quyền sở hữu hàng hóa bị chuyển giao. Thanh toán
trực tiếp có thể bằng tiền mặt, ngân phiếu, séc hoặc có thể bằng hàng hóa (nếu bán
theo phương thức hàng đổi hàng). Ở hình thức này, sự vận động của hàng hóa gắn liền
với sự vận động của tiền tệ.
b. Phương thức thanh toán trả chậm
Là phương thức thanh toán mà quyền sở hữu về tiền tệ sẽ được chuyển giao sau
một khoảng thời gian so với thời điểm chuyển quyền sở hữu về hàng hóa, do đó hình
thành khoản công nợ phải thu của khách hàng. Nợ phải thu cần được hạch toán, quản
lý chi tiết cho từng đối tượng phải thu và ghi chép theo từng lần thanh toán. Ở hình
thức này, sự vận động của hàng hóa và tiền tệ có khoảng cách về thời gian và không
gian.
(Giáo trình kế toán tài chính doanh nghiệp thương mại- Trường đại học thương mại)
SVTH: Nguyễn Ngọc Hân Lớp: 16B - SB
7
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Đào Ngọc Hà
1.1.2.4. Lập dự phòng giảm giá hàng tồn kho
Khái niệm: Dự phòng giảm giá hàng tồn kho: là dự phòng phần giá trị bị tổn
thất do giá vật tư, thành phẩm, hàng hóa tồn kho bị giảm.
Thời điểm lập và hoàn nhập các khoản dự phòng là thời điểm cuối kỳ kế toán
năm. Trường hợp doanh nghiệp được Bộ tài chính chấp nhận chấp thuận áp dụng năm
tài chính khác với năm dương lịch (bắt đầu từ ngày 1/1 và kết thức 31/12 hàng năm)
thì thời điểm lập và hoàn nhập các khoản dự phòng là ngày cuối cùng của năm tài
chính

Đối tượng lập dự phòng bao gồm: nguyên vật liệu, dụng cụ dùng cho sản xuất,
vật tư, hàng hóa, thành phẩm tồn kho (gồm cả hàng tồn kho bị hư hỏng, kém mất
phẩm chất, lạc hậu mốt, lạc hậu kỹ thuật, lỗi thời, ứ đọng, chậm luân chuyển), sản
phẩm dở dang, chi phí dịch vụ dở dang
Phương pháp lập dự phòng:
Mức trích lập dự phòng tính theo công thức sau:
Mức dự phòng
giảm giá vật tư
hàng hóa
=
Lượng vật tư hàng hóa
thực tế tồn kho tại thời
điểm lập báo cáo tài
chính
x
Giá gốc
hàng tồn kho
theo sổ kế
toán
-
Giá trị thuần có
thể thực hiện
được của hàng
tồn kho
(Thông tư số: 228/2009/TT-BTC ngày 07 tháng 12 năm 2009)
1.1.2.5. Lập dự phòng phải thu khó đòi
Khái niệm: Dự phòng nợ phải thu khó đòi là dự phòng phần giá trị bị tổn thất
của các khoản nợ phải thu quá hạn thanh toán, nợ phải thu chưa quá hạn nhưng có thể
không đòi được do khách nợ không có khả năng thanh toán.
Thời điểm lập và hoàn nhập các khoản dự phòng là thời điểm cuối kỳ kế toán

năm. Trường hợp doanh nghiệp được Bộ Tài chính chấp thuận áp dụng năm tài chính
khác với năm dương lịch (bắt đầu từ ngày 1/1 và kết thúc 31/12 hàng năm) thì thời
điểm lập và hoàn nhập các khoản dự phòng là ngày cuối cùng của năm tài chính.
Điều kiện: là các khoản nợ phải thu khó đòi đảm bảo các điều kiện sau:
- Khoản nợ phải có chứng từ gốc, có đối chiếu xác nhận của khách nợ về số tiền
còn nợ, bao gồm: hợp đồng kinh tế, khế ước vay nợ, bản thanh lý hợp đồng, cam kết
nợ, đối chiếu công nợ và các chứng từ khác.
SVTH: Nguyễn Ngọc Hân Lớp: 16B - SB
8
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Đào Ngọc Hà
Các khoản không đủ căn cứ xác định là nợ phải thu theo quy định này phải xử
lý như một khoản tổn thất.
- Có đủ căn cứ xác định là khoản nợ phải thu khó đòi:
+ Nợ phải thu đã quá hạn thanh toán ghi trên hợp đồng kinh tế, các khế ước
vay nợ hoặc các cam kết nợ khác.
+ Nợ phải thu chưa đến thời hạn thanh toán nhưng tổ chức kinh tế (các công ty,
doanh nghiệp tư nhân, hợp tác xã, tổ chức tín dụng ) đã lâm vào tình trạng phá sản
hoặc đang làm thủ tục giải thể; người nợ mất tích, bỏ trốn, đang bị các cơ quan pháp
luật truy tố, giam giữ, xét xử, đang thi hành án hoặc đã chết.
Phương pháp lập dự phòng:
Doanh nghiệp phải dự kiến mức tổn thất có thể xảy ra hoặc tuổi nợ quá hạn của
các khoản nợ và tiến hành lập dự phòng cho từng khoản nợ phải thu khó đòi, kèm theo
các chứng cứ chứng minh các khoản nợ khó đòi nói trên. Trong đó:
- Đối với nợ phải thu quá hạn thanh toán, mức trích lập dự phòng như sau:
+ 30% giá trị đối với khoản nợ phải thu quá hạn từ trên 6 tháng đến dưới 1 năm.
+ 50% giá trị đối với khoản nợ phải thu quá hạn từ 1 năm đến dưới 2 năm.
+ 70% giá trị đối với khoản nợ phải thu quá hạn từ 2 năm đến dưới 3 năm.
+ 100% giá trị đối với khoản nợ phải thu từ 3 năm trở lên.
- Đối với nợ phải thu chưa đến hạn thanh toán nhưng tổ chức kinh tế đã lâm vào
tình trạng phá sản hoặc đang làm thủ tục giải thể; người nợ mất tích, bỏ trốn, đang bị

các cơ quan pháp luật truy tố, giam giữ, xét xử hoặc đang thi hành án hoặc đã chết
thì doanh nghiệp dự kiến mức tổn thất không thu hồi được để trích lập dự phòng.
- Sau khi lập dự phòng cho từng khoản nợ phải thu khó đòi, doanh nghiệp tổng
hợp toàn bộ khoản dự phòng các khoản nợ vào bảng kê chi tiết để làm căn cứ hạch
toán vào chi phí quản lý của doanh nghiệp.
(Tài liệu tham khảo: Thông tư số: 228/2009/TT-BTC ngày 07 tháng 12 năm 2009)
1.2. Nội dung kế toán bán hàng
1.2.1. Kế toán bán hàng theo quy định của chuẩn mực kế toán Việt Nam
Trong hoạt động bán hàng, kế toán sẽ phải ghi nhận cả doanh thu và giá vốn.
Để biết được khi nào doanh thu sẽ được ghi nhận, hay hạch toán giá vốn ra sao trong
SVTH: Nguyễn Ngọc Hân Lớp: 16B - SB
9
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Đào Ngọc Hà
chuẩn mực kế toán số 01 “chuẩn mực chung”, chuẩn mực số 02 “Hàng tồn kho” và
chuẩn mực số 14 “Doanh thu và thu nhập khác” có nêu cụ thể về vấn đề này.
Chuẩn mực kế toán số 01 “Chuẩn mực chung” có nêu những nguyên tắc kế
toán cơ bản trong đó nguyên tắc chi phối đến kế toán bán hàng khi ghi nhận doanh thu
là nguyên tắc phù hợp và nguyên tắc thận trọng, những yếu tố của báo cáo tài chính,
và ghi nhận các yếu tố của báo cáo tài chính trong đó có ghi nhận doanh thu và thu
nhập khác. Nguyên tắc phù hợp chi phối đến kế toán bán hàng là: việc ghi nhận một
khoản doanh thu thì phải ghi nhận một khoản chi phí tương ứng có liên quan tạo đến
doanh thu đó. Còn nguyên tắc thận trong quy định doanh thu chỉ được ghi nhận khi có
các bằng chứng chắc chắn về khả năng thu được lợi ích kinh tế, chi phí phải được ghi
nhận khi có bằng chứng về khả năng phát sinh chi phí.
Bán hàng sẽ phát sinh doanh thu, và việc ghi nhận doanh thu trong các trường
hợp sẽ tuân thủ theo những nguyên tắc nào thì trong Chuẩn mực kế toán số 14 “
Doanh thu và thu nhập khác” sẽ quy định và hướng dẫn về kế toán doanh thu và thu
nhập khác cụ thể như có các loại doanh thu nào, thời điểm ghi nhận doanh thu, phương
pháp kế toán doanh thu và thu nhập khác. Theo quy định trong chuẩn mực kế toán số
14: Doanh nghiệp chỉ được ghi nhận doanh thu bán sản phẩm, hàng hoá khi giao dịch

thoả mãn đồng thời cả 5 điều kiện sau:
- Doanh nghệp đã trao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản
phẩm hoặc hàng hoá cho người mua: Ví dụ, nếu hợp đồng quy định bên bán hàng chịu
trách nhiệm vận chuyển hàng đến kho của người mua thì trước khi giao hàng cho
người mua, doanh thu sẽ không được ghi nhận do người bán còn chịu nhiều rủi ro
trong quá trình vận chuyển hàng từ kho của người bán đến kho của người mua
- Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hoá như người sở hữu
hàng hoá hoặc quyền kiểm soát hàng hoá. Ví dụ, người mua đã nhận hàng nhưng còn
gửi tạm tại kho của doanh nghiệp. Trường hợp này hàng hoá tuy ở trong kho nhưng
doanh nghiệp không nắm giữ quyền quản lý như người sở hữu hoặc kiểm soát hàng
hoá thì doanh thu vẫn được ghi nhận.
- Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn
- Doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán
hàng: ví dụ, người mua đã cam kết trả tiền cho lô hàng hoá đã mua.
SVTH: Nguyễn Ngọc Hân Lớp: 16B - SB
10
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Đào Ngọc Hà
- Xác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng: ví dụ, doanh nghiệp
xác định được giá vốn của lô hàng đã bán, chi phí phát sinh khác như chi phí môi giới
liên quan đến việc bán hàng….
Chuẩn mực cũng quy định: “Việc ghi nhận doanh thu và chi phí phải theo
nguyên tắc phù hợp và nguyên tắc thận trọng. Tuy nhiên trong nhiều trường hợp, giao
dịch không thoả mãn được hai nguyên tắc này do chúng có thể xung đột với nhau.
Trường hợp giao dịch không thể thoả mãn được cả hai nguyên tắc thì ưu tiên tuân thủ
nguyên tắc thận trọng”. Nguyên tắc phù hợp có nghĩa là khi ghi nhận một khoản doanh
thu thì phải ghi nhận một khoản chi phí tương ứng có liên quan đến việc tạo ra doanh
thu đó. Điều đó có nghĩa là, trong kế toán bán hàng, khi doanh nghiệp bán được hàng
hoá thì phải đồng thời ghi nhận cả doanh thu và giá vốn của hàng bán. Do vậy, trong
chuẩn mực VAS số 02 “Hàng tồn kho” quy định và hướng dẫn các nguyên tắc và
phương pháp kế toán hàng tồn kho như: xác định giá trị hàng tồn kho, cách lập dự

phòng giảm giá hàng tồn kho, cách hạch toán, phương pháp tính giá trị hàng tồn kho
làm cơ sở ghi sổ kế toán và lập báo cáo tài chính.Về nguyên tắc, hàng tồn kho của
doanh nghiệp được tính theo giá gốc. Trường hợp giá trị thuần có thể thực hiện được
thấp hơn giá gốc thì phải tính theo giá trị thuần có thể thực hiện được. Giá gốc hàng
tồn kho: bao gồm chi phí mua, chi phí chế biến và chi phí liên quan trực tiếp khác phát
sinh để có được hàng tồn kho ở địa điểm và trạng thái hiện tại. Khi bán hàng, việc xác
định giá hàng xuất bán được áp dụng theo một trong các phương pháp sau: Phương
pháp tính theo giá thực tế đích danh, phương pháp nhập trước – xuất trước, phương
pháp nhập sau – xuất trước, phương pháp bình quân gia quyền.
•Phương pháp tính theo giá thực tế đích danh: Là xác định giá xuất kho của
từng loại hàng hóa theo giá thực tế của từng lần nhập, từng nguồn nhập cụ thể. Phương
pháp này thường được áp dụng đối với các doanh nghiệp có ít loại mặt hàng, các mặt
hàng thường có giá trị cao hoặc mặt hàng ổn định và nhận diện được.
•Phương pháp nhập trước – xuất trước (FIFO): Dựa trên giả định là hàng tồn
kho được mua trước hoặc sản xuất trước thì được xuất trước và hàng tồn kho còn lại
cuối kỳ là hàng tồn kho được mua hoặc sản xuất gần thời điểm cuối kỳ. Theo phương
pháp này thì giá trị hàng xuất kho được tính theo giá của lô hàng nhập kho ở thời điểm
SVTH: Nguyễn Ngọc Hân Lớp: 16B - SB
11
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Đào Ngọc Hà
đầu kỳ hoặc gần đầu kỳ, giá trị của hàng tồn kho được tính theo giá của hàng nhập kho
ở thời điểm cuối kỳ hoặc gần cuối kỳ.
•Phương pháp nhập sau – xuất trước (LIFO): Áp dụng dựa trên giả định là hàng
tồn kho được mua sau thì được xuất trước, và hàng tồn kho còn lại cuối kỳ là hàng tồn
kho được mua hoặc sản xuất trước đó. Theo phương pháp này thì giá trị hàng xuất kho
được tính theo giá của lô hàng nhập sau hoặc gần sau cùng, giá trị của lô hàng tồn kho
được tính theo giá của lô hàng nhập kho đầu kỳ hoặc gần đầu kỳ còn tồn kho.
•Phương pháp giá thực tế bình quân gia quyền
•Phương pháp giá hạch toán : Đối với các doanh nghiệp mua sản phẩm hàng
hóa thường xuyên có sự biến động về giá cả, khối lượng chủng loại hàng hóa nhập,

xuất kho nhiều thì có thể sử dụng giá hạch toán để tính trị giá vốn thực tế của hàng
xuất kho. Giá hạch toán là loại giá ổn định do doanh nghiệp xây dựng, giá này không
có tác dụng giao dịch với bên ngoài.
1.2.2. Kế toán bán hàng theo chế độ kế toán hiện hành (QĐ 15/2006)
a. Chứng từ sử dụng
•Hóa đơn Giá trị gia tăng (Mẫu số 01 GTKT – 3LL)
•Hóa đơn bán hàng thông thường (Mẫu số 02 GTGT – 3LL)
•Phiếu xuất kho (Mẫu số 02 – VT)
•Phiếu xuất điều chuyển (Mẫu số 03 – VT)
•Phiếu thu (Mẫu số 01 – TT/BB)
•Phiếu chi (Mẫu số 02 – TT/BB)
Ngoài ra còn có các chứng từ khác như: Hóa đơn bán lẻ hàng hóa; Hóa đơn
cước phí vận chuyển; Hóa đơn thuê kho, thuê bãi, thuê bốc dỡ hàng hóa trong quá
trình bán hàng; Hợp đồng kinh tế với khách hàng; Giấy báo nợ, báo có của ngân hàng
Với mỗi hình thức bán hàng, chứng từ kế toán được lập theo một quy trình khác
nhau bởi tính đặc thù của mỗi phương thức bán hàng.
b. Tài khoản sử dụng
Kế toán bán hàng có sử dụng các tài khoản chính như
•TK 511 “ Doanh thu bán hàng “ :
Tài khoản này dùng để phản ánh doanh thu bán hàng thực tế của doanh nghiệp
thực hiện trong kỳ kinh doanh, Doanh thu phản ánh trên tài khoản 511 - đối với doanh
nghiệp tính thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ - là doanh thu chưa có thuế, còn
SVTH: Nguyễn Ngọc Hân Lớp: 16B - SB
12
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Đào Ngọc Hà
đối với doanh nghiệp tính thuế GTGT theo phương pháp trực tiếp thì doanh thu này là
doanh thu đã có thuế.
TK 511 được chi tiết thành các tài khoản cấp 2 sau:
+TK 5111- Doanh thu về hàng hoá đã được xác định là tiêu thụ
+TK 5112 - Doanh thu về bán thành phẩm.

+TK 5113 - Doanh thu về dịch vụ, lao vụ.
+TK 5114 - Doanh thu trợ giá (chỉ sử dụng ở các doanh nghiệp bán hàng theo
chỉ đạo của Nhà nước ).

Khi hạch toán trên tài khoản 511 cần chú ý :
• Doanh thu phản ánh trên TK 511 là doanh thu đã thực hiện ( Khi doanh nghiệp
đã giao hàng và người mua đã thanh toán hoặc ký nhận nợ ).
• Trường hợp đơn vị bán hàng theo phương thức trả góp thì doanh thu phản ánh
trên TK511 là doanh thu tính theo giá bán thu tiền một lần(Gía bán thông thường ).
• Trường hợp đơn vị bán hàng nhận đại lý thì doanh thu phản ánh trên TK511 là
phần hoa hồng đơn vị được hưởng.
Các trường hợp sau không được phản ánh vào doanh thu :
• Các khoản thu về nhượng bán hoặc thanh lý TSCĐ.
• Các khoản thu về bán cổ phiếu, trái phiếu, thu được phân chia về liên doanh.
SVTH: Nguyễn Ngọc Hân Lớp: 16B - SB
13
- Phản ánh thuế TTĐB hoặc thuế
XNK phải nộp.
- Phản ánh doanh thu hàng hóa bán bị
trả lại, giảm giá hàng bán.
- Kết chuyển doanh thu bán hàng
thuần để xác định kết quả.
Nî TK 511 Cã
TK 511 không có số dư cuối kỳ
- Phản ánh doanh thu thực tế về bán hàng
Khúa lun tt nghip GVHD: ThS. o Ngc H
Ngi mua ng trc tin cho n v.
Tr giỏ vt t, thnh phm xut giao cho bờn ngoi gia cụng ch
Ti khon 131 - Phi thu ca ngi mua :
Ti khon ny dựng phn ỏnh tỡnh hỡnh cụng n phi thu ngi mua v tr

giỏ hng hoỏ ó cung cp.
Khi s dng ti khon 131 cn chỳ ý:
-TK 131 cui k cú th cú s d bờn cú phn ỏnh s tin ó thu ln hn s phi
thu hoc s tin nhn t trc ca ngi mua nhng cha giao hng. Khi lờn bng
cõn i k toỏn s d n phn ỏnh bờn ti sn, s d cú phn ỏnh bờn ngun vn ca
bn cõn i k toỏn.
Ti khon 532 -" Gim giỏ hng bỏn ":
Ti khon ny dựng phn ỏnh cỏc khon gim giỏ, bt giỏ ca vic bỏn hng
trong khi hch toỏn.
Gim giỏ: l khon gim tr cho ngi mua tớnh trờn giỏ bỏn vỡ lớ do hng bỏn
kộm phm cht hoc khụng ỳng quy cỏnh theo qui nh ca hp ng.
Bt giỏ: l khon gim tr vỡ lớ do ngi mua ó mua vi khu lng ln, nú
c tớnh theo mt t l no ú trờn giỏ bỏn. Vic bt giỏ c ngi bỏn tin hnh
theo tng ln mua hng.
Ti khon 531 -" Hng bỏn b tr li : ti khon ny dựng phn ỏnh tr
giỏ ca s sn phm, hng hoỏ dch v ó tiờu th b khỏch hng tr li do: vi phm
SVTH: Nguyn Ngc Hõn Lp: 16B - SB
14
- Phn ỏnh s tin ó thu c
ngi mua trong k.
- Phn ỏnh s tin nhn t trc ca
ngi mua
Nợ TK 131 Có
SDĐK:Phản ánh số tiền còn phải thu

ở ng ời mua đầu kỳ.
- Phản ánh số tiền phải thu ở ng ời
ng ời mua tăng trong kỳ.
- Phản ánh trị giá hàng hoá đã giao
cho ng ời mua ứng với số tiền nhận

đặt tr ớc.
SDCK : Phản ánh số tiền còn phải thu
ở ng ời mua đến cuối kỳ.
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Đào Ngọc Hà
hợp đồng, hàng không đúng chủng loại, quy cách, phẩm chất. Trị giá của hàng hoá bị
trả lại phản ánh trên tài khoản này sẽ điều chỉnh doanh thu bán hàng thực tế được thực
hiện trong kỳ để tính doanh thu thuần của khôí lượng hàng hoá đã tiêu thụ trong kỳ.
•Tài khoản TK 521 “ chiết khấu thương mại”
Tài khoản này dùng để phản ánh khoản chiết khấu thương mại mà doanh nghiệp
đã giảm trừ, hoặc đã thanh toán cho người mua hàng do người mua hàng đã mua hàng,
dịch vụ với khối lượng lớn và theo thỏa thuận bên bán sẽ dành cho bên mua một khoản
chiết khấu thương mại
Cuối kỳ TK 521 không có số dư.
Phương pháp hạch toán các khoản giảm trừ doanh thu được thể hiện qua sơ đồ
1.1 như sau:
Sơ đồ 1.1 : Kế toán các khoản giảm trừ doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
TK 111, 112, 131 TK 521, 531,532 TK 511, 512
Số tiền CKTM cho khách hàng Cuối kỳ kết chuyển CKTM
Doanh thu hàng bán bị trả lại, do hàng bán bị trả lại, giảm giá
giảm giá hàng bán hàng bán
•Tài khoản 632 - “Gía vốn hàng bán “ :
Tài khoản này dùng để phản ánh trị giá vốn của hàng hoá đã tiêu thụ trong kỳ.
TK 632 có kết cấu như sau :
SVTH: Nguyễn Ngọc Hân Lớp: 16B - SB
Thuế GTGT tương
ứng
15
Nợ TK 632 Có
- Phản ánh trị giá vốn của hàng
hóa đã tiêu thụ theo từng lần

bán
Kết chuyển giá vốn hàng hóa đã tiêu
thụ để xác định kết quả kinh doanh.
TK 632 cuối kì không có số dư
TK 33311
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Đào Ngọc Hà
•Tài khoản TK 521 “ chiết khấu thương mại”
Tài khoản này dùng để phản ánh khoản chiết khấu thương mại mà doanh nghiệp
đã giảm trừ, hoặc đã thanh toán cho người mua hàng do người mua hàng đã mua hàng,
dịch vụ với khối lượng lớn và theo thỏa thuận bên bán sẽ dành cho bên mua một khoản
chiết khấu thương mại
Cuối kỳ TK 521 không có số dư.
Ngoài ra kế toán còn sử dụng các tài khoản khác có liên quan như TK 111, 112,
136, 641, 642, 811, 721
c. Trình tự kế toán
•Khi chưa đủ điều kiện ghi nhận doanh thu:
- Khi xuất kho: Căn cứ vào phiếu xuất kho, kế toán ghi tăng hàng gửi bán đồng
thời ghi giảm hàng hóa
- Mua chuyển bán thẳng: Căn cứ vào hóa đơn GTGT của nhà cung cấp và phiếu
gửi hàng đi bán, kế toán ghi tăng trị giá chưa có thuế của hàng vận chuyển thằng, tăng
thuế GTGT đầu vào (nếu có) ghi giảm tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, hoặc tăng khoản
phải trả người bán.
• Khi đủ điều kiện ghi nhận doanh thu
- Doanh thu: Kế toán ghi tăng TK 111 hoặc TK 112, Ghi tăng TK 511
•Giảm trừ doanh thu
- Trước khi phát sinh ghi doanh thu: kế toán ghi tăng doanh thu theo số tiền đã
giảm trừ
+ Giảm giá hàng bán: kế toán ghi tăng tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, phải thu
khách hàng (sau khi đã trừ đi khoản được giảm giá), ghi tăng GTGT (đã trừ phần thuế
GTGT của khoản đã được giảm giá), ghi tăng doanh thu (đã trừ đi phần giảm giá);

đồng thời kế toán ghi tăng giá vốn và ghi giảm hàng hóa.
- Trường hợp phát sinh sau khi ghi nhận doanh thu
SVTH: Nguyễn Ngọc Hân Lớp: 16B - SB
16
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Đào Ngọc Hà
+ Kế toán giảm giá hàng bán: Khi có chứng từ xác định khoản giảm giá hàng
bán cho người mua về số lượng hàng đã bán do kém, mất phẩm chất, sai quy cách, hợp
đồng, kế toán ghi tăng giảm giá hàng bán, ghi giảm thuế GTGT đầu ra, ghi giảm tiền
hoặc phải thu khách hàng.
•Chi phí phát sinh trong quá trình bán
Trường hợp bên bán chịu: Kế toán căn cứ vào phiếu chi hoặc giấy báo nợ ghi
tăng chi phí bán hàng bên bán chịu, ghi tăng thuế GTGT đầu vào, ghi giảm tiền mặt,
tiền gửi ngân hàng.
Trường hợp bên mua chịu nhưng bên bán chi hộ: Kế toán căn cứ và phiếu chi
hoặc giấy báo nợ ghi tăng khoản phải thu khác, ghi giảm tài khoản tiền.
•Dự phòng
- Dự phòng phải thu khó đòi
+ Cuối niên độ kế toán hoặc cuối kỳ, xác định số dự phòng phải thu khó đòi
cần trích lập:
Nếu số dự phòng phải thu khó đòi cần phải trích lập ở kỳ kế toán này > số dự
phòng nợ khó đòi hiện có, kế toán ghi tăng chi phí quản lý doanh nghiệp, tăng dự
phòng phải thu khó đòi.
Nếu số dự phòng nợ phải thu khó đòi cần phải trích lập ở kì kế toán này < số dự
phòng nợ phải thu khó đòi hiện có, kế toán ghi giảm dự phòng phảo thu khó đòi, ghi
giảm chi phí quản lý doanh nghiệp
- Dự phòng giảm giá hàng tồn kho
+ Cuối niên độ kế toán căn cứ vào số lượng và khả năng giám sát của từng thứ
hàng tồn kho để xác định mức trích lập dự phòng tính vào chi phí, kế toán ghi tăng giá
vốn hàng bán, ghi tăng dự phòng giảm giá hàng tồn kho
+ Cuối niên dộ kế toán sau, tiếp tục tình toán mức cần lập dự phòng giảm giá

hàng tồn kho cho năm tiếp theo. Số đó sẽ so dánh với số dự phòng đã lập cuối kì kế
toán của năm trước.
Nếu số dự phòng phải lập năm nay > số dự phòng đã lập năm trước thì số chênh
lệch lớn hơn phải trích lập bổ xung, kế toán ghi tăng giá vốn hàng bán, ghi tăng dự
phòng giảm giá hàng tồn kho.
SVTH: Nguyễn Ngọc Hân Lớp: 16B - SB
17
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Đào Ngọc Hà
Nếu số dự phòng phải lập năm nay < số dự phòng đã lập năm trước thì số chênh
lệch nhỏ hơn sẽ được hòa nhập, kế toán ghi giảm dự phòng giảm giá hàng tồn kho, ghi
giảm giá vốn hàng bán.
d. Sổ kế toán
Sổ kế toán dùng để ghi chép, hệ thống và lưu giữ toàn bộ các nghiệp vụ kinh tế,
tài chính đã phát sinh theo nội dung kinh tế và theo trình tự thời gian có liên quan đến
doanh nghiệp.
Mỗi doanh nghiệp chỉ có một hệ thống sổ kế toán cho một kỳ kế toán năm. Sổ
kế toán gồm sổ kế toán tổng hợp và sổ kế toán chi tiết.
Sổ kế toán tổng hợp, gồm: Sổ Nhật ký, Sổ Cái.
Số kế toán chi tiết, gồm: Sổ, thẻ kế toán chi tiết.
Nhà nước quy định bắt buộc về mẫu sổ, nội dung và phương pháp ghi chép đối
với các loại Sổ Cái, sổ Nhật ký; quy định mang tính hướng dẫn đối với các loại sổ, thẻ
kế toán chi tiết.
* Sổ kế toán tổng hợp
•Sổ Nhật ký dùng để ghi chép các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh trong
từng kỳ kế toán và trong một niên độ kế toán theo trình tự thời gian và quan hệ đối ứng
các tài khoản của các nghiệp vụ đó. Số liệu kế toán trên sổ Nhật ký phản ánh tổng số
phát sinh bên Nợ và bên Có của tất cả các tài khoản kế toán sử dụng ở doanh nghiệp.
Sổ Nhật ký phải phản ánh đầy đủ các nội dung sau:
- Ngày, tháng ghi sổ;
- Số hiệu và ngày, tháng của chứng từ kế toán dùng làm căn cứ ghi sổ;

- Tóm tắt nội dung của nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh;
- Số tiền của nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh.
•Sổ Cái dùng để ghi chép các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh trong từng
kỳ và trong một niên độ kế toán theo các tài khoản kế toán được quy định trong chế độ
tài khoản kế toán áp dụng cho doanh nghiệp. Số liệu kế toán trên Sổ Cái phản ánh tổng
hợp tình hình tài sản, nguồn vốn, tình hình và kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh
của doanh nghiệp.
Sổ Cái phải phản ánh đầy đủ các nội dung sau:
- Ngày, tháng ghi sổ;
SVTH: Nguyễn Ngọc Hân Lớp: 16B - SB
18
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Đào Ngọc Hà
- Số hiệu và ngày, tháng của chứng từ kế toán dùng làm căn cứ ghi sổ;
- Tóm tắt nội dung của nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh;
Số tiền của nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh ghi vào bên Nợ hoặc bên Có
của tài khoản.
* Sổ, thẻ kế toán chi tiết
Sổ kế toán chi tiết dùng để ghi chép các nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh
liên quan đến các đối tượng kế toán cần thiết phải theo dõi chi tiết theo yêu cầu quản
lý. Số liệu trên sổ kế toán chi tiết cung cấp các thông tin phục vụ cho việc quản lý từng
loại tài sản, nguồn vốn, doanh thu, chi phí chưa được phản ánh trên sổ Nhật ký và Sổ
Cái.
Số lượng, kết cấu các sổ kế toán chi tiết không quy định bắt buộc. Các doanh
nghiệp căn cứ vào quy định mang tính hướng dẫn của Nhà nước về sổ kế toán chi tiết
và yêu cầu quản lý của doanh nghiệp để mở các sổ kế toán chi tiết cần thiết, phù hợp
SVTH: Nguyễn Ngọc Hân Lớp: 16B - SB
19
Khóa luận tốt nghiệp GVHD: ThS. Đào Ngọc Hà
CHƯƠNG II
THỰC TRẠNG KẾ TOÁN BÁN HÓA CHẤT TẠI CÔNG TY TNHH MTV

VẬT TƯ VÀ XUẤT NHẬP KHẨU HÓA CHẤT
2.1. Tổng quan tình hình và ảnh hưởng của nhân tố môi trường đến công tác kế
toán bán hàng.
2.1.1. Tổng quan tình hình về kế toán bán hàng ở Việt nam hiện nay.
a. Các bài viết liên quan đến kế toán bán hàng trong các tạp chí kế toán, kiểm toán.
“Hoàn thiện chế độ kế toán bán hàng đại lý đúng giá hưởng hoa hồng trong các
doanh nghiệp thương mại hiện nay” của Th.S Đàm Bích Hà- Khoa Kế toán Kiểm toán-
trường Đại học Thương mại in trên Tạp Chí Kiểm Toán số 3 năm 2011. Bài viết tác
giả đã đưa ra Quy định của chế độ kế toán bán hàng thông qua đại lý bán đúng giá
hưởng hoa hồng đồng thời chỉ ra thực trạng kế toán bán hàng thông qua đại lý bán
đúng giá hưởng hoa hồng. Từ đó tác giả đưa ra những ưu điểm và hạn chế của chế độ
kế toán bán hàng đại lý đúng giá hưởng hoa hồng trong các doanh nghiệp hiện nay, từ
đó đưa ra các biện pháp khắc phục như: Cần có quy định về việc hạch toán khoản tiền
đặt cọc (ký quỹ) của bên nhận đại lý đối với bên giao đại lý.
b. Các luận văn hoặc chuyên đề liên quan đến kế toán bán hàng trước đây.
Luận văn của Nguyễn Thanh Thúy lớp K45D3 Đại học Thương Mại với đề tài
“Hoàn thiện công tác kế toán nghiệp vụ bán hàng tại công ty cổ phần thương mại đầu
tư Long Biên” do TS. Đoàn Vân Anh hướng dẫn. Luận văn đã làm rõ các vấn đề
chung về kế toán bán hàng .Qua đó luận văn đi sâu vào nghiên cứu thực trạng kế toán
bán hàng tại công ty chỉ ra được các ưu điểm như: DN đã tổ chức phản ánh chi tiết DT
của từng mặt hàng, từng quầy hàng, Bên cạnh đó đề tài cũng đưa ra các hạn chế như
việc lập phiếu xuất kho cho hình thức bán buôn và bán lẻ vẫn còn chưa đúng, tài
khoản phản ánh chi phí mua hàng DN lại đưa vào TK 641 như vậy không đúng theo
quy đinh Các chi phí phát sinh trong quá trình thu mua được phản ánh vào TK 1562
- chi phí hàng mua, đưa ra chính sách áp dụng mức tính lãi suất đối với các khoản nợ
phải thu có thời gián thanh toán lâu. Tuy nhiên do đặc điểm kinh doanh của công ty
thường bán hàng với khối lượng lớn và bán hàng trước rồi thu tiền hàng sau. Vì vậy
khoản phải thu của DN là khá lớn nhưng luận văn vẫn chưa đề cập tới việc theo dõi
công nợ phải thu chi tiết cho từng đối tượng khách hàng.
SVTH: Nguyễn Ngọc Hân Lớp: 16B - SB

20