Tác Hại Của Sudan Đối Với Cơ Thể

1

1
MỤC LỤC


Lời giới thiệu: 2
I.Tổng Quan Về Sudan: 3
I.1. Giới Thiệu Sudan: 3
I.2. Công Thức Hoá Học: 5
I.3. Nguồn Gốc: 7
I.4.Một Số Sản Phẩm Thường Chứa Sudan: 7
II. Mục Đích Đưa Sudan Vào Thực Phẩm: 7
II.1. Tác Hại Của Sudan Đối Với Cơ Thể: 8
II.2. Cơ Chế Gây Độc: 8
II.3. Chỉ Tiêu Cho Phép: 9
III. Phương Pháp Phân Tích: 10
III.1 Sắc ký lỏng giác khối phổ : 10
III.2 Sắc ký khí ghép khối phổ (GC/MS_Gas Chromatography Mass
Spectometry): 16
IV. Đề Xuất Giải Pháp: 17

Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


2

2



LỜI GIỚI THIỆU



Thời gian gần đây, chúng ta được biết những thông tin như: bột cà-ri, bột ớt, tương ớt,
các sản phẩm gia dụng, thực phẩm, mỹ phẩm có sudan Đây là chất được gọi là tạo màu
công nghiệp nhưng lại đưa vào thực phẩm như là chất tạo màu thực phẩm. Vậy Sudan có
tác hại như thế nào

Mọi loại PGTP sử dụng đều phải có giới hạn ở lựơng thêm vào không làm thay đổi thành
phần lý hoá và các chất dinh dưỡng cũng như giá trị thương phẩm của thực phẩm. Các
chất phụ gia phải đạt tiêu chuẩn chất lượng tinh khiết dùng trong thực phẩm. Danh mục
phụ gia thay đổi theo thời gian, theo từng nước. Khi sử dụng PGTP, người sản xuất phải
ghi rõ tên phụ gia được phép sử dụng, giới hạn sử dụng trong hồ sơ đăng ký và được
phép của cơ quan y tế có thẩm quyền.
Có thể phân chia thành 5 nhóm tuỳ theo chức năng của mỗi nhóm. Chúng được dùng:
Chất sudan (C
24
H
2
ON
4
O) tan trong dầu mỡ dùng để nhuộm lipit, triglycerit và
lipoprotein. Chất sudan có thể gây ung thư.
Hôm nay nhóm 8 sẽ trình bày đến thầy và các bạn về đề tài sudan. Mong thầy và các
bạn góp ý cho nhóm.

Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


3

3










I. Tổng quan về sudan:

I.1. Giới thiệu sudan:

 Định nghĩa:

Sudan là một loại phẩm màu tổng hợp chứa các hợp chất azo, naphtols và
các gốc methyl di động.
Thông thường phẩm màu được áp dụng thường xuyên trong thực phẩm là
sudan đỏ I, có công thức tổng quát là C16H12N2O.
Ngoài ra còn có sudan II màu cam, sudan III màu đỏ ceresin (màu đỏ đậm),
và sudan IV còn có tên là dung môi đỏ 24. Sự thay đổi màu sắc của các
sudan là do sự chuyển đổi vị trí của các nhóm gốc methyl.

ASEAN lập hội đồng đánh giá tác hại của chất sudan 06/03/2007
Tin từ Cục Quản lý dược cho biết, Ủy ban mỹ phẩm ASEAN đã thành lập
hội đồng đánh giá tác hại của chất sudan, mở đường cho việc cấm sử dụng
chất tạo màu sudan trong mỹ phẩm trong phạm vi các nước ASEAN
Sudan còn có những tên gọi khác như D&C Red No17, Solvent Red, oil red,
oil Scarlet, Toney Red… được điều chế bằng phương pháp Diazo hoá
aminoazobenzen và Naphthol. Chất này thường được sử dụng để làm phẩm
màu, dầu hỗn hợp. Thực tế, Cục Quản Lý Dược Hoa Kỳ FDA đã khuyến cáo
chỉ nên sử dụng Sudan cho sản phẩm ngoài da - không dùng đường uống,
tiêm. Theo Hiệp định mỹ phẩm của châu Âu cũng đã từng khuyến cáo Sudan
không được dùng trong mỹ phẩm (trừ sản phẩm trên tóc).
Về phía Việt Nam, ngày 2-9-2003 Bộ trưởng Thương mại Trương Đình
Tuyển đã thay mặt Chính phủ Việt Nam ký kết Hiệp định hòa hợp mỹ phẩm
cho khối ASEAN, trong đó bao gồm tiêu chuẩn, danh mục các chất cấm
trong sản phẩm, danh mục các chất màu được dùng…). Theo đó, Việt Nam
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


4

4
phải thực hiện đầy đủ tinh thần Hiệp định này trong công tác quản lý mỹ
phẩm. Trong Hiệp định này thì Sudan không nằm trong danh mục cấm.



Lịch sử sudan đỏ trong thực phẩm

Mặc dù phẩm màu sudan đã được tổng hợp từ lâu, nhưng chỉ được dùng
trong kỹ nghệ mà thôi. Mãi đến năm 2003, Cơ quan An toàn Thực phẩm
Pháp mới khám phá ra sự hiện diện của sudan I trong các lô hàng phẩm màu
nhập cảng từ Ấn Độ và Trung Quốc. Tin tức nầy được loan truyền đến Cộng
đồng Âu Châu và kể từ ngày 20 tháng 6 năm 2003, tất cả các sản phẩm
lương thực nhập cảng từ các quốc gia đệ tam (đang phát triển) đều bị kiểm
soát sự hiện diện của sudan rất kỹ.

Cũng trong năm nầy, Cơ quan Tiêu chuẩn Thực phẩm Anh Quốc (BFSA) đã
lên danh sách 419 sản phẩm thực phẩm của Trung Quốc có khả năng nhuộm
màu sudan I.

Vào ngày 5 tháng 3 năm 2005, các sản phẩm của công ty Heinz ở Quảng
Đông, và Cty Hienz Meiweiyuan Food Co. ở Quảng Châu bị thu hồi vì có
chứa sudan I. Đó là các loại sauce ớt, và sauce dầu dưới danh hiệu Heinz's
Golden Mark.

Tại Canada, một luật định ký ngày 5 tháng 9 năm 2003 đã cấm xử dụng
sudan I trong thực phẩm, vì đây là một tác nhân gây ra ung thư cho con
người. Luật nầy đã được Cơ quan Kiểm soát Thực phẩm Canada bảo trô
(ACIA).

Trường hợp Việt Nam

cuối tháng 1, 2007 ,Theo kết quả kiểm nghiệm, có 9/18 mẩu trứng mua tại
các chợ ở Sàigòn có sự hiện diện của sudan I và sudan IV dưới nhiều hàm
lượng khác nhau thay đổi từ 1.000 đến 20.000 ppb (phần tỷ).

Trên thực tế, sudan có trong trứng gà đã được VN khám phá từ ngày 23
tháng 11, 2006 tại Hà Nội, và bột sudan đã được bày bán ngoaì thị trường
dưới thương hiệu SRIV nhập cảng từ Trung Quốc.

Điều có thể chắc chắn rằng sự hiện diện của phẩm màu sudan trong thức ăn,
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


5

5
và trong dạng nguyên chất cũng đã có ở VN từ lâu, mà VN chỉ mới vừa
khá,m phá ra gần đây thôi. Điều nầy khiến cho chúng ta cần phải động não
để dự phóng cho một nguy cơ có thể xảy ra cho các thế hệ VN về sau.
Hiện tại, TQ là một quốc gia sản xuất bột sudan và đã xuất cảng sang VN.


I.2. Công thức hoá học:

Sudan thuộc nhóm các azo (chất có liên kết N=N trong cấu tạo phân tử).
Các chất thường được nhắc đến bao gồm 4 nhóm

Sudan I có công thức phân tử C16H12N2O , khối lượng phân tử 248,3
(gram/mol), mã đăng ký (CAS numbe) 842-07-09, dạng bột, màu vàng.














Sudan II có công thức phân tử C18H16N2O, 276,3 g/mol, số đăng ký 3118-
97-6, màu da cam










Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


6

6





Sudan III có công thức phân tử C22H16N4O, 352,4 g/mol, mã số 85-86-9,
màu đỏ











Sudan IV có công thức phân tử C24H20N4O, 380,4 g/mol, mã số 85-83-6
là một phẩm màu tan trong dầu mỡ dùng để nhuộm các lipid, triglycerid và
lipoprotein. Nhuộm màu là một kỹ thuật sinh hóa quan trọng, giúp nhận diện
một hợp chất béo nào đó mà không cần phải phân lập nó. Phẩm Sudan IV có
hình dạng các tinh thể nâu đỏ, tan chảy ở nhiệt độ 199

0
C.
 Các tên gọi khác của Sudan IV là: Scarlet Red (Đỏ Thắm), Sudan R, C.I.
Solvent Red 24, C.I. 26105, Lipid Crimson, Oil Red, Oil Red BB, Fat Red
B, Oil Red IV, Scarlet Red N.F., Scarlet Red Scharlach, Scarlet R, và - ở
dạng tinh khiết - Biebrich scarlet R (cần phân biệt với phẩm tan trong nước
Biebrich scarlet).
Sudan IV được dùng trong công nghiệp để nhuộm các chất không - cực
(nonpolar) như dầu, mỡ, nhớt (dầu nhờn), sáp, các sản phẩm hydrocarbon và
các nhũ tương acrylic. Ở Anh Quốc, Sudan IV cũng được dùng như là một
phẩm màu nhiên liệu để nhuộm loại dầu thuế suất thấp, vì thế nó còn được
gọi là Oil Tax Red.







Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


7

7
Sudan IV được sử dụng bất hợp pháp làm phẩm màu thực phẩm. Do tác hại
của nó khi sử dụng lâu dài, kể từ 1995 Sudan IV được xếp vào nhóm hợp
chất không an toàn khi sử dụng trong ăn uống.

I.3. Nguồngốc:

Sudan và nhiều chất khác thuộc nhóm azo được sử dụng để tạo màu và
nhuộm màu trong công nghiệp (nhuộm cotton, dung môi hòa tan, đánh
bóng ); trong nghiên sinh hóa học (nhuộm các mô chứa lipid, dịch phủ hỗn
hợp của các phản ứng PCR ); trong mỹ phẩm. Vài năm trở về trước rất
nhiều loại thực phẩm và thức ăn chế biến sẵn có chứa Sudan lưu hành tại các
nước Châu Âu


I.4. Một số sản phẩm thừơng chứa sudan:

Sudan và nhiều chất khác thuộc nhóm azo được sử dụng để tạo màu và
nhuộm màu trong công nghiệp (nhuộm cotton, dung môi hòa tan, đánh
bóng ); trong nghiên sinh hóa học (nhuộm các mô chứa lipid, dịch phủ hỗn
hợp của các phản ứng PCR ); trong mỹ phẩm.
Vài năm trở về trước rất nhiều loại thực phẩm và thức ăn chế biến sẵn có
chứa Sudan lưu hành tại các nước Châu Âu. Theo Cơ quan đánh giá tiêu
chuẩn thực phẩm Anh, khoảng 400 mặt hàng có khả năng chứa Sudan đã
được các cơ sở chế biến công bố danh sách trước khi Anh và nhiều nước
Châu Âu có quy định cấm lưu hành thực phẩm chứa Sudan.

Trong số các loại thức ăn có thể chứa Sudan ta thấy nhiều tên quen thuộc
như bột ớt, tương ớt, cari, bánh pizza, mỳ ăn liền, nhiều loại đồ hộp chế
biến từ hải sản và các loại thịt
Sau khi các nhà khoa học chứng minh Sudan có khả năng làm biến đổi cấu
trúc của gene và gây ung thư, nhiều nước đã cấm sử dụng Sudan trong mỹ
phẩm và thực phẩm. Tuy vậy, Sudan vẫn được sử dụng trong công nghiệp và
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


8

8
trong phòng thí nghiệm.

II. Mục đích đưa Sudan vào thực phẩm:

 Giống như trong công nghiệp người ta dùng sudan để làm cho thực
phẩm có màu đỏ tươi hấp dẫn hơn và nó sẽ giữ màu cho thực phẩm lâu dài
hơn.
 Trong công nghiệp thì đây là chất dùng tạo màu cho dung môi, dầu
(sudan dễ tan trong chất béo), sản phẩm sáp, xăng dầu, xi đánh giày và chất
đánh bóng sàn nhà…
 Trong thực phẩm thì sudan hay được cho vào trong bột ớt và bột cà ri để
tạo cho màu sắc sặc sỡ hấp dẫn
 Sudan có dạng tinh thể màu nâu đỏ, không tan trong nước, chỉ tan tròn
dầu nên sudan được sử dụng để nhuộm các chất chứa triglyceries ( có nhiều
trong dầu thực vật và mỡ động vật).

 Sudan là chất dễ tạo màu, tạo nhũ tương khá đẹp mắt nên các nhà sản
xuất thường lạm dụng trong sản xuất mỹ phẩm và các loại phụ gia.

II.1.Tác hại đối với cơ thể:

Theo tài liệu khoa học thì sudan (từ 1 đến 4) đều là những chất gây ung thư.
Khi sudan vào cơ thể sã tách các amin và tạo tăng sinh gây đột biến gan, từ
đây tạo sự t ăng sinh không kiểm soát của tế bào, Khi tế bào phát triển
không kiểm soát được sẽ gây ung thư.
 Trong đó:
 Sudan I gây đột biến gen mạnh do tổn thương chất liệu di truyền của tế bào.
Từ đó tạo thành các khối u ác tính.
 Dùng liều cao sudan 1 sẽ gây ra các nốt tăng sinh ở gan được xem là yếu tố
tiền ung thư (thí nghiệm trên chuột), ngoài ra sudan còn gây ung thư bạch
cầu cấp và ung thư hạch ở chuột thí nghiệm (một cách chắc chắn). Nhiều
nghiên cứu cho thấy sudan nhạy cảm gây bệnh cả khi tiếp xúc qua da và
đường thở.
 Không chỉ trong thực phẩm, sudan còn được sử dụng trong công nghiệp,
chẳng hạn như sudan IV
 Được dùng trong công nghiệp để nhuộm các chất không cực (nonpolar) như
dầu, mỡ, nhớt (dầu nhờn), sáp, các sản phẩm hydrocarbon và các nhũ tương
acrylic.
 Ở Anh Quốc, Sudan IV cũng được dùng như là một phẩm màu nhiên liệu để
nhuộm loại dầu thuế suất thấp, vì thế nó còn được gọi là Oil Tax Red.Sudan
IV được sử dụng bất hợp pháp làm phẩm màu thực phẩm. Do tác hại của nó
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn

9

9
khi sử dụng lâu dài, kể từ 1995 Sudan IV được xếp vào nhóm hợp chất
không an toàn khi sử dụng trong ăn uống.
 Loại sudan được dung nhiều trong mỹ phẩm là sudan III. Loại này không chỉ
dễ tạo màu mà còn tạo ra nhiều nhũ tương khá đẹp mắt. Ngoài son, sudan có
thể tồn tại trong phấn má hồng, màu mắt, phấn nền….



II.2. Cơ chế gây độc:

 Sau khi đươc đưa vào cơ thể theo thức ăn, đồ uống hay qua da và niêm mạc
(mắt, mũi). Sudan sẽ có cơ hội có mặt tromg máu để đến nhiều cơ quan khác
nhau như gan, thận, bàng quang
 Cũng như nhiều loại hóa chất khác, quá trình biến đổi Sudan chủ yếu sảy ra
trong gan (tại đây Sudan và dẫn chất của nó sẽ tác động mạnh mẽ đến các
quá trình sinh hóa của tế bào).
 Trong các thí nghiệm tiêm trực tiếp Sudan vào gan và bàng quang của chuột
thí nghiệm, Sudan gây các khối u ở những cơ quan này.
 Sudan cũng đã được chứng minh là có khả năng gây u tuyến giáp trạng của
bê. Nhiều nghiên cứu đưa Sudan vào cơ thể chuột theo đường miệng và
công bố kết quả âm tính.
Tuy nhiên đa số các thí nghiệm đều không phải là thí nghiệm trường diễn
 Sudan I tác động "phá vỡ" cấu trúc của DNA và nhiễm sắc thể (NST) khi
đưa vào môi trường nuôi cấy tế bào.
 Trước đó nhiều kết luận khoa học Sudan gây biến đổi DNA thông qua tác
động đến các enzyme trong hệ thống truyền điện tử của tế bào.
 Khả năng oxi hóa của Sudan có thể được thực hiện bởi ion benzenediazone.

Các quá trình biến đổi làm Sudan có khả năng kết hợp với các DNA tạo liên
kết Sudan-DNA ( Sudan-DNA adducts).

Đặc biệt, Cytochrome P450 1A1 (CYP1A1)- một trong những enzyme quan
trọng tham gia vào quá trình biến đổi các chất gây ung thư, cũng được chứng
minh là có liên quan đến biến đổi của Sudan và các dẫn chất của nó để tạo
ion benzenediazone (Stiborowa và cs, 1995).

Nhiều phương pháp hiện đại khác nhau trong sinh học phân tử đã được dùng
để chứng minh sự can thiệp của Sudan vào cấu trúc DNA.

II.3 Chỉ tiêu cho phép:

Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


10

10
Dựa trên cơ chế tác động của sudan trên tế bào, các nhà khoa học cho rằng
không có giới hạn an toàn cho sudan và ước lượng nguy cơ nên một số nước
đã cấm dùng hẳn chất này trong thực phẩm.

Một số nhà khoa học thì cho rằng nguy cơ mắc bệnh tăng lên theo liều lượng
tiêu thụ và thời gian tiếp xúc, nếu sử dụng số lượng thực phẩm có chứa
sudan càng nhiều, trong thời gian dài thì nguy cơ càng cao.

Ở Châu Âu và Châu Mỹ đã có quyết định cấm bổ sung sudan vào thực

phẩm. Thực phẩm có chứa chất su dan ở nồng độ 0,5 – 1ppm.

Các loại thực phẩm có chứa sudan I đều coi là bị nguy hiểm. Tại Châu Âu và
Mỹ người ta đã yêu cầu thí nghiệm ngẫu nhiên các mẫu thực phẩm và các
nhà khoa học nghiên cứu cho tháy rằng 120 thực phẩm có chứa chất su dan.

Ở Trung Quốc đã co nhiều trường hợp sử dụng sudan nguy hiểm trong thực
phẩm như trứng ( đăc biệt là trứng muối), ớt…

Năm 2005, Bộ Nông nghiệp Trung Quốc đã ra lệnh cấm sản xuất, tiêu thụ và
sử dụng thuốc nhuộm sudan IV trong chế biến thục phẩm sau khi phát hiện
chất này được sử dụng trong tương ớt và nước sốt hạt tiêu và cánh gà rán
hiệu KFC của Mỹ.


III. Phương pháp phân tích:

III.1 Sắc ký lỏng giác khối phổ :

Sắc ký lỏng ghép khối phổ là một trong những phương pháp sắc ký hiện đại
nhất hiện nay với độ nhạy và độ đặc hiệu cao và được sử dụng trong các
nghiên cứu và phân tích kết hợp.
Thiết bị được cấu tạo thành 2 phần:
 Phần sắc ký lỏng dùng để phân tích hỗn hợp các chất và tìm ra chất cần phân
tích.
 Phần khối phổ mô tả các hợp phần riêng lẻ bằng cách mô tả số khối.
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn

11

11
Bằng sự kết hợp 2 kỹ thuật này các nhà hoá học có thể đánh giá, phân tích
định tính và định lượng và có cách giải quyết đối với một số hóa chất.
Ngày nay, người ta ứng dụng kỹ thuật này rất nhiều và sử dụng rộng rãi
trong các nghành như y học, môi trường, nông sản, kiểm nghiệm thực
phẩm…
 Trong sắc ký lỏng (LC) pha động là một dung môi hữu cơ.
 Pha động mang hỗn hợp mẫu đi qua pha tĩnh.
 Pha tĩnh được sử dụng là các hóa chất, hóa chất này có độ nhạy và hấp thụ
thành phần hỗn hợp trong mẫu.
Thành phần hỗn hợp trong pha động tương tác với pha tĩnh
Mỗi hợp chất trong hỗn hợp tương tác với một tỷ lệ khác nhau
Hợp chất tương tác nhanh sẽ thoát ra khỏi cột trước và hợp chất tương tác
chậm sẽ ra khỏi cột sau.
 Đó là đặc trưng cơ bản của pha động và pha tĩnh, hơn nữa quá trình chia tách
có thể xảy ra bởi sự thay đổi nhiệt độ của pha tĩnh hoặc là áp suất của pha
động.
 Cột sắc kí:
Vấn đề chọn cột sắc ký đúng kích thước có ý nghĩa quan trọng vì nếu cột
ngắn quá thì không đủ khả năng tách còn nếu cột quá dài thì kéo dài thời
gian tách.
Vật liệu làm cột thường là thuỷ tinh, chất dẻo đôi khi có thể là thép, nhôm,
đồng. nhưng đối với cột kim loại thì phải tiến hành sử lý bề mặt làm giảm
hiệu ứng thành.
Thường người ta dùng các cột thuỷ tinh có chiều dài từ 20-200cm, đường
kính từ 5-50mm.
Các chất trong hỗn hợp được phân tích bằng cách chạy dọc theo cột này.

Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


12

12
Một chất chia tách, rửa giải phóng đi ra khỏi cột và đi vào đầu dò. Đầu dò có
khả năng tạo ra một tín hiệu bất kỳ lúc nào, khi phát hiện ra chất cần phân
tích.
Tín hiệu này phát ra từ máy tính, thời gian từ khi bơm mẫu đến khi rửa giải
gọi là thời gian lưu (T
R
).
Trong khi các thiết bị chạy, máy sẽ đưa ra các biểu đồ từ các tín hiệu. Đây
gọi là sắc đồ, mỗi một peak trong sắc đồ sẽ miêu tả một tín hiệu tạo nên khi
chất giải hấp từ cột sắc ký và đi vào đầu dò detector.
Trục hoành biểu diễn thời gian lưu và trục tung biểu diễn cường độ của tín
hiệu, mỗi đỉnh (peak) biểu diễn một chất riêng lẻ, chất này được tách từ hỗn
hợp mẫu phân tích,
Nếu trong cùng điều kiện sắc ký như nhiệt độ, loại cột… giống nhau thì
cùng chất luôn có thời gian lưu giống nhau.
Khi biết thời gian lưu của hợp chất thì chúng ta có thể chấp nhận được độ
nhạy của nó.
Tuy nhiên, chất có tính chất giống nhau thì thường có thời gian lưu giống
nhau.

 Khối phổ:
Khối phổ được dùng để xác định một chất hóa học dựa trên cấu trúc của nó.

Khi giải hấp các hợp chất riêng lẻ từ cột sắc ký, chúng đi vào đầu dò có
dòng điện ion hóa (mass spectrometry).
Khi đó, chúng sẽ tấn công vào các luồng, do chúng bị bỡ thành những mảnh
vụn, những mảnh vụn này có thể lớn hoặc nhỏ;
Những mảnh vụn thực tế là các vật mang điện hay còn gọi là iôn, điều này là
quan trọng bởi vì các hạt cần ở trạng thái tích điện thì mới đi qua được bộ
lọc.
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


13

13
Các khối nhỏ chắc chắn, khối của mảnh vỡ được chia bởi các vật mang gọi
là tỉ lệ vật mang khối (M/Z);
Hầu hết các mảnh vụn có điện tích là +1, M/Z thường miêu tả các phân tử
nặng của mảnh vụn.
Nhóm gồm có 4 nam châm điện gọi là tứ cực (quadrapole), tiêu điểm của
các mảnh vụn đi xuyên qua các khe hở và đi vào đầu dò detector, tứ cự được
thành lập bởi phần mền chương trình và hướng các mảnh vụn đi vào các khe
của khối phổ.

 Cách tiến hành sắc kí:
 Gồm 7 bước
 Rửa cột sắc kí .
Ít nhất là 30 phút với pha động có khả năng rửa giải tốt các hợp chất đã phân
tích trong lần trước đó.
Nếu không thì cần sử dụng nhiều loại pha động khác nhau để rửa cột .Thông

thường khi tiến hành sắc kí pha đảo thì ta hay dùng pha động là Ethanol
:H2O (1:10) hoặcAcetonitril:H2O(1:10) .
Thời gian rửa cột thường khoảng 30 phút .Có thể thay đổi thành phần của
pha động đễ việc rửa cột trở nên nhanh hơn .
Mục đích của việc rửa cột :
là làm cho cột trở nên sạch hơn . Lưu ý là nếu không rửa cột cho sạch nhất là
sau lần chạy pha động có thành phần đệm, thì rất dễ dẫn đến tình trạng làm
hư cột tách hay tắc các đường ống dẫn do sự tạo kết tủa của pha động hay
mẫu phân tích với thành phần đệm hay mẫu phân tích trong lần chạy sắc kí
trước đó.
Pha động cuối cùng nên sử dụng có thành phần tương tự như pha động mà
sắp chuẩn bị để chạy sắc kí (không cần thành phần đệm ).
Đây là công việc đầu tiên nên làm trước khi tiến hành bước thứ hai để tiết
kiệm thời gian .


 Chuẩn bị pha động:
Pha động chạy tùy thuộc vào chất cần phân tích và loại cột sử dụng là gì .Về
nguyên tắc thì khi phân chia theo loại cột thì có hai loại là sắc kí pha thường
và sắc kí pha đảo .
Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


14

14
Với sắc kí pha thường thì loại cột (pha tĩnh )sử dụng có độ phân cực cao (ví
dụ như cột silicagel ) khi đó pha động có ít tính phân cực hoặc không phân

cực .
Và ngược lại với sắc kí pha đảo có cột (pha tĩnh ) mang tính ít phân cực, khi
đó pha động có tính phân cực cao (thường là MEOH hay ETOH,
ACEtoNitril, pha với H2O theo tỉ lệ thích hợp ).

Thông thường khi phân tích một mẫu nào đó, sẽ có quy trình để làm theo.
Tuy nhiên có thể thay đổi tỉ lệ thành phần của pha động để có kết quả tốt
nhất . Chuẩn bị sao cho thời gian rửa phân tích một mẫu trong khoảng 7-20
phút là tốt nhất .

Nếu thời gian phân tích quá ngắn thì khả năng phân tách các peak sẽ kém có
khả năng peak của chất cấn phân tích sẽ trùng chập dẫn đến làm sai lệch
đáng kể.

Nhưng nếu không ngại việc các peak bị trùng chập hay đơn giản là chỉ có 01
chất mà bạn phân tích cho tín hiệu khi qua dầu dò thì rất là tốt vì khi ấy peak
sẽ gọn và đối xứng ,Tuy nhiên thời gian không nên quá ngắn vì như vậy mẫu
cần phân tích đã bị rửa trôi chứ không còn đúng nghĩa là sắc kí (tách chất ).

Nếu thời gian phân tích quá dài đương nhiên là không có lợi về mặt kinh tế,
hơn nữa theo quan sát peak có thời gian lưu dài sẽ dễ bị bè rộng hay kéo
đuôi dẫn đến sự bất đối xứng của peak và do đó làm sai lệch kết quả phân
tích.

Nguồn gốc của sự sai số so peak không đối xứng là do diện tích peak được
tính theo hàm phân bố chuẩn hóa Gauss.

Hàm gauss có tính đối xứng cao.Các tính hiệu đo đựơc số hóa sau đó được
xấp xỉ theo hàm phân bố gauss ,và cuối cùng là tình diện tích của peak
.(Tích phân )

Thời gian phân tích tùy thuộc vào độ phân cực của dung môi, vào cột phân
tích và cả chất phân tích.

Theo nguyên tắc dung môi có độ phân cực càng giống với chất phân tích thì
khả năng rửa giải càng mạnh, như thế sẽ làm giảm thời gian phân tích.

Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


15

15
Các chất phân tích liên kết với cột phân tích và do đó cần tính toán khi sử
dụng dung môi tốt nhất ứng với loại cột sử dụng .

Bước cuối cùng trong khâu chuẩn bị pha đồng là phải siêu âm để đuổi khí,
lưu ý thành phần đệm hay H2O sử dụng pha pha động cần phải lọc qua giấy
lọc 45 micromet. Tránh tình trạng làm dơ cột .
 Chạy pha động:
Sau khi quá trình rửa cột và chuẩn bị pha động thì đây là lúc chạy pha động .
Thời gian chạy ít nhất là 30 phút trước khi chạy mẫu để pha động
được ổn định cho kết quả phân tích ổn định hơn
 Sử lí mẫu:
Phải có quy trình theo tiêu chuẩn riêng .Bước cuối cùng của quá trình này là
phải bơm mẫu qua giấy lọc 45micromet.
 Chạy máy, thiết lập các thông số:
Như nhiệt độ cột ,thể tích tiêm mẫu ,bước sóng hấp thu (với đầu dò

UV) lưu ý đường dẫn để lưu kết quả phân tích .
 Cài đặt chương trình rửa cột:
Với đúng pha động vừa phân tích (rất quan trọng nếu không ngày hôm sau
khi sử dụng thì cột sắc kí sẽ không còn cho kết quả tin cậy nữa ,do bị nhiễm
bẩn khó rửa giải ,hoặc sẽ phải mất nhiều thời gian hơn cho việc rửa cột )
 Hoàn tất việc chạy sắc kí.


 Phân tích kết quả
Máy tính sẽ ghi lại các biểu đồ của mỗi lần quét. Trục hoành biểu diễn
tỉ lệ M/Z còn trục tung biểu diễn cường độ tín hiệu của mỗi mảnh vụn được
quét bởi đầu dò detector. Đây là đồ thị của số khối. Làm thế nào để phân tích
các kết quả từ máy tính? Dưới đây là một hình khối phổ. Trục X là khối
lượng còn trục Y là số lượng. Mỗi hóa chất chỉ tạo ra một mô hình duy nhất,
nói cách khác mỗi chất có một “dấu vân tay” để nhận dạng, dựa trên mô
hình ion của nó.

Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


16

16
III.2 Sắc ký khí ghép khối phổ (GC/MS_Gas Chromatography Mass
Spectometry)
Sắc ký khí ghép khối phổ (GC/MS) có thể phân tích các hỗn hợp hóa chất
phức tạp như không khí, nước…Nếu trong mẫu có một chất lạ xuất hiện,
khối phổ có thể nhận dạng cấu trúc hóa học độc nhất của nó (giống như việc

lấy dấu vân tay).
Cấu trúc của chất này sau đó được so sánh với một thư viện cấu trúc các chất
đã biết. Nếu không tìm ra được chất tương ứng trong thư viện thì nhà nghiên
cứu, có thể dựa trên cấu trúc mới tìm được để phát triển các ý tưởng về cấu
trúc hóa học.
Nói cách khác, nhà nghiên cứu thu được 1 dữ liệu mới và có thể đóng góp
vào thư viện cấu trúc nói trên, sau khi tiến hành thêm các biện pháp để xác
định chính xác loại hợp chất mới này.
Khi GC kết hợp với MS, nó sẽ trở thành 1 máy phân tích đa năng, các nhà
nghiên cứu hóa học có thể hòa tan hỗn hợp các hợp chất hữu cơ, tách chiết
và bơm vào máy để nhận dạng chúng, hơn nữa các nhà nghiên cứu cũng xác
định nồng độ của mỗi thành phần hóa chất. Hình 3 sẽ mô tả 3 chiều (dài,
rộng, sâu) khi GC kết hợp với MS.


Hình 3: Mô tả kết quả của phân tích qua hệ thống sắc ký khí khối phổ 3D






Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


17

17

 Một số ứng dụng của sắc ký khí ghép khối phổ
Khác với các máy phân tích dư lượng kháng sinh như sắc ký lỏng ghép khối
phổ (LC/MS/MS), thì sắc ký khí ghép khối phổ độ phận giải cao
(HRGC/HRMS), GC/MSN sắc ký ghép khối phổ có ứng dụng phân tích các
độc chất trong nước tương, nước mắm (3 MCPD );
Nghiên cứu chiết xuất và xác định thành phần các chất hóa học, độc chất,
kháng sinh, đánh giá độ tồn lưu của hóa chất diệt côn trùng khác nhau trong
các vật liệu hoặc hợp chất khác nhau.


IV. Đề xuất giải pháp:

Sudan - một loại chất tạo màu cho thực phẩm, mỹ phẩm đang thực sự là
mối lo ngại cho nhiều người tiêu dùng với nguy cơ gây ung thư cao. Theo
các nhà khoa học, ở Việt Nam việc chọn một chất tạo màu an toàn khác thay
thế cho sudan không khó khi dầu của trái gấc hoàn toàn có thể thay thế cho
phẩm màu hóa học độc hại.

Phòng chống bệnh tật:
Dùng dầu gấc thay thế sudan
Các hãng dược phẩm lớn của Mỹ gọi trái gấc là fruit from heaven (loại quả
đến từ thiên đường).

Thực tế, nghiên cứu tại Mỹ cho thấy các hợp chất của Beta Caroten,
Lycopen, Alphatocopherol… trong dầu gấc có tác dụng làm vô hiệu hóa
75% các chất gây ung thư nói chung, nhất là ung thư vú ở phụ nữ.

Sau gần chục năm nghiên cứu cây gấc và sản phẩm dầu gấc Vinaga, nhiều
nhà nghiên cứu Việt Nam thừa nhận: gấc là một loại quả sạch nhất, an toàn
nhất và và các sản phẩm từ nó có hiệu quả chống ô xy hóa cao hơn cà chua

và cà rốt rất nhiều lần.

Và các nghiên cứu khác tại Việt Nam cho thấy công dụng của nó đối với sức
khỏe con người còn nhiều hơn thế, như phòng chống thiếu vitamin, tăng khả
năng miễn dịch, tăng sức đề kháng, Chống ôxy hoá, chống lão hoá tế bào,
phòng chữa bệnh tật, loại bỏ các tác động có hại của môi trường như hoá
chất độc, tia xạ


Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


18

18
Mỹ phẩm cũng có thể dùng gấc:

Thực ra Sudan là chất tạo mầu cho mỹ phẩm và thực phẩm. Ở Việt Nam,
dầu của trái gấc hoàn toàn có thể thay thế cho phẩm màu hóa học độc hại.
Dầu gấc vừa cho màu đẹp mà lại có tác dụng phòng chữa bệnh, đem lại sức
khỏe, sắc đẹp và nhiều lợi ích cho con người nhất là phụ nữ. Từ những năm
1941, GS. Bùi Đình Sang và GS. Richard ở Trường ĐH Y Dược Hà Nội đã
dùng dầu gấc để chế tạo son môi cho các “bà đầm” người Pháp, sau đó cả
phụ nữ Tràng An dùng thì thấy môi đỏ thắm, rất “nhuận”, ướt và

Theo Công ty chế biến dầu thực vật và thực phẩm Việt Nam
(VNPOFOOD), doanh nghiệp đầu tiên nghiên cứu về gấc và xuất khẩu dầu
gấc cho thị trường Mỹ từ những năm 1999, dầu gấc hoàn toàn có thể thay

thế được Sudan trong ngành công nghiệp hóa mỹ phẩm và thực phẩm, khắc
phục được những hiểm họa từ hóa chất độc hại gây ra. Hàng năm, công ty
này thu mua của nông dân các tỉnh Bắc bộ khoảng chừng 5000 tấn gấc quả
chín và chiết xuất được khoảng hai chục tấn dầu gấc để cung cấp cho thị
trường Mỹ, châu Âu và trong nước. Các hãng mỹ phẩm, các hãng thực phẩm
lớn và những ai quan tâm đến gấc,

Trong chăn nuôi, đề tài nghiên cứu dùng bột gấc cho gà ăn của ĐH Bách
Khoa và Viện Dinh dưỡng cho thấy toàn bộ số gà được ăn bột gấc không bị
chết dịch và cho chất lượng lòng đỏ trứng rất tốt. Lô gà không được ăn bột
gấc để đối chứng thì bị mắc bệnh rất nhiều… Điều đó chứng tỏ gà được ăn
thức ăn có bột gấc sẽ có sức đề kháng cao, không bị nhiễm dịch bệnh và chất
lượng thịt và trứng cao hơn hẳn.

Như vậy, trái gấc và dầu gấc Việt Nam hoàn toàn có thể thay thế được
Sudan trong ngành công nghiệp hóa mỹ phẩm và thực phẩm. Được biết,
Công ty chế biến dầu thực vật và thực phẩm Việt nam sẵn sàng hợp tác với
các đơn vị và cá nhân cả nước trong việc phát triển các chế phẩm từ gấc để
góp phần giảm bớt những tai họa do dùng hóa chất độc hại và bệnh tật gây
ra đồng thời thúc đẩy việc trồng gấc cho người dân Việt Nam.









Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn


19

19
TÀI LIỆU THAM KHẢO
/>gay-ung-thu/45234294/248/
/>2007/160307.htm
/>%A1o_m%C3%A0u/.

/>4.html.


Sưu tầm bởi:

www.daihoc.com.vn