giáo án bài hóa trị và số oxi hóa

Thứ Bảy 4 Tháng 04 2015 1
Trường THPT. Dân Lập Thanh Bình
Tổ Hóa
2
BÀI 15. HÓA TRỊ
VÀ SỐ OXI HÓA
KIỂM TRA BÀI CŨ
Xác định các chất sau đây chất nào là
hợp chất cộng hoá trị, chất nào là hợp
chất ion: NaCl, CH
4
, CaF
2
, H
2
O, NH
3
,
CO
2
, K
2
SO
4
, MgCl
2
, HCl, NaOH.
•
Hợp chất cộng hoá trị: CH
4
, H

2
O, NH
3
,
CO
2
, HCl
•
Hợp chất ion: NaCl, CaF
2
, K
2
SO
4
,
NaOH, MgCl
2
Thứ Bảy 4 Tháng 04 2015
3
Bài 15
Thứ Bảy 4 Tháng 04 2015
4
SGK Hóa học - 10. Tr -72
I. HOÁ TRỊ
Thứ Bảy 4 Tháng 04 2015
5
ĐIỆN
HOÁ TRỊ
HOÁ TRỊ
CỘNG

HOÁ TRỊ
1. Hoá trị trong hợp chất ion:
•
Quan sát phân tử NaCl
•
Trong hợp chất NaCl:
Na có điện hoá trị là 1+ và Cl có điện hoá trị 1
•
Quan sát phân tử CaF
2
•
Trong hợp chất CaF
2
:
Ca có điện hoá trị là 2+ và F có điện hoá trị 1
Thứ Bảy 4 Tháng 04 2015
6
Điện hoá trị của một nguyên
tố bằng điện tích của ion đó

Thí dụ: Xác định điện hóa trị của
từng nguyên tố trong các hợp chất
sau:
MgCl
2
, Al
2
O
3
, KBr, CaO

Thứ Bảy 4 Tháng 04 2015
7
Điện hoá trị
Điện hoá trị
là gì?
là gì?
Hiểu và viết được:
C
C
ông thức
ông thức
H
H
óa trị
óa trị
dương
dương
H
H
óa trị
óa trị
âm
âm
MgCl
2
Al
2
O
3
KBr

CaO
Mg là
Al là
K là
Ca là
Cl là
O là
Br là
O là
Thứ Bảy 4 Tháng 04 2015
8
2+
3+
1+
2+
1-
2-
1-
2-
Nhận xét
Nhận xét :
+
+


C
C
ác nguyên tố kim loại thuộc nhóm IA,
ác nguyên tố kim loại thuộc nhóm IA,

IIA,
IIA,


IIIA,
IIIA,


có số
có số
electron
electron
lớp ngoài cùng là 1,
lớp ngoài cùng là 1,


2,
2,


3
3
có thể nhường đi 1,
có thể nhường đi 1,


2,
2,

3 electron,
3 electron,


nên có
nên có
điện hóa trị là 1+,
điện hóa trị là 1+,


2+,
2+,


3+.
3+.
+
+


C
C
ác nguyên tố phi kim thuộc nhóm VIA,
ác nguyên tố phi kim thuộc nhóm VIA,
VIIA có 6,
VIIA có 6,


7 electron lớp ngoài cùng có thể

7 electron lớp ngoài cùng có thể
nhận thêm 2 hay 1 electron nên có
nhận thêm 2 hay 1 electron nên có
thể có
thể có
điện hóa trị là 2-,
điện hóa trị là 2-,


1-
1-
.
.
Thứ Bảy 4 Tháng 04 2015
9
2. Hoá trị trong hợp chất cộng hoá trị
•
Quan sát phân tử NH
3
Thứ Bảy 4 Tháng 04 2015
10
N
N
H
H
H
Trong phân tử NH
3
: N có cộng hoá trị 3,
H có cộng hoá trị 1.

•
Quan sát phân tử H
2
O
Thứ Bảy 4 Tháng 04 2015
11
O
O
H
H
Trong phân tử H
2
O: O có cộng hoá trị
2, H có cộng hoá trị 1.
Cộng hóa trị bằng số liên kết
của nguyên tử nguyên tố đó
trong phân tử
Thí dụ: Trong phân tử CH
4
C có cộng hoá trị 4, H có cộng hoá trị 1
Thứ Bảy 4 Tháng 04 2015
12
Cộng hoá trị
là gì?
II. SỐ OXI HOÁ
Thứ Bảy 4 Tháng 04 2015
13
Biết được số oxi hoá
để làm gì?
Để nghiên cứu các phản

Để nghiên cứu các phản
ứng oxi hóa – khử
ứng oxi hóa – khử
Để nghiên cứu các phản
Để nghiên cứu các phản
ứng oxi hóa – khử
ứng oxi hóa – khử
II. SỐ OXI HOÁ
1. Khái niệm:
Số ôxi hóa của nguyên tố trong
phân tử là điện tích của nguyên tử
nguyên tố trong phân tử, nếu giả
định rằng liên kết giữa các nguyên
tử trong phân tử là liên kết ion.
Thứ Bảy 4 Tháng 04 2015
14
Số oxi hoá
là gì?
Cách viết số oxi hoá: Số oxi hoá được
viết bằng chữ số thường, dấu đặt
phía trước và được đặt ở trên kí hiệu
nguyên tố.
Thí dụ: -3 +1 +1 +5 -2
AlCl
3
, HNO
3
Thứ Bảy 4 Tháng 04 2015
15
Cách viết

số oxi hoá?
2. Quy tắc xác định số oxi hoá
Quy tắc 1: Số oxi hóa của
nguyên tố trong các đơn chất
bằng không.
Quy tắc 2: Trong một phân tử,
tổng số số oxi hóa của các
nguyên tố bằng không.
Thứ Bảy 4 Tháng 04 2015
16
Quy tắc 3: số oxi hóa trong ion
- Ion đơn nguyên tử:
Số oxi hóa = điện tích ion
- Ion đa nguyên tử:
∑ số oxh các nguyên tố = điện
tích của ion
Thứ Bảy 4 Tháng 04 2015
17
Quy tắc 4: trong hầu hết các hợp
chất, số oxi hóa của H bằng (+1), trừ
hidrua kim loại (NaH, CaH
2
). Số oxi
hóa của O bằng (-2), trừ trường hợp
OF
2
, H
2
O
2

Thứ Bảy 4 Tháng 04 2015
18
Bài tập vận dụng
1. Xác định số oxi hoá của các đơn chất sau:
0 0 0 0 0 0 0
Cu N
2
Zn Cl
2
O
2
S H
2
2. Xác định số oxi hoá của các ion sau:
+1 +2 -1 -2 +3 -1
Na
+
Mg
2+
F
-
S
2-
Al
3+
Br
-
Thứ Bảy 4 Tháng 04 2015
19

3. Tính số oxi hoá (x) của nitơ trong các
trường hợp sau:
NH
3
, HNO
2
, NH
4
+
, NO
3
-

Giải:
* NH
3
:

x + 3.(+1) = 0 ⇒ x = -3
* HNO
2
: (+1) + x +2.(-2) = 0 ⇒ x = +3
* NH
4
+
: x + 4.(+1) = +1 ⇒ x = -3
* NO
3
-
: x + 3.(-2) = -1 ⇒ x = +5

Thứ Bảy 4 Tháng 04 2015
20
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Công thức Cộng hóa trị của Số Oxi hóa của
N ≡ N
Cl – Cl
H – S – H
N là
Cl là
S là
H là
N là
Cl là
S là
H là
Công thức Điện hóa trị của Số Oxi hóa của
KBr
CaCl
2
K là
Br là
Ca là
Cl là
K là
Br là
Ca là
Cl là
Thứ Bảy 4 Tháng 04 2015
21
3

1
2
1
0
0
-2
+1
1+
1-
2+
1-
+1
-1
+2
-1
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
1. Làm các bài tập 1 → 7/ Tr-74. SGK.
2. Xem lại các bài đã học và lập bảng so
sánh:
- Liên kết ion và liên kết cộng hoá trị.
- Tinh thể ion, tinh thể nguyên tử, tinh
thể phân tử.
Thứ Bảy 4 Tháng 04 2015
22
Th By 4 Thỏng 04 2015 23
Baứi hoùc ủaừ keỏt thuực.
Baứi hoùc ủaừ keỏt thuực.
Kớnh chỳc quý thy cụ
Kớnh chỳc quý thy cụ
di do sc khe.

di do sc khe.
Cỏc em hc sinh hc
Cỏc em hc sinh hc
tp tht tt.
tp tht tt.
TRÂN TRỌNG CẢM ƠN SỰ
CHÚ Ý VÀ LẮNG NGHE
24
•
Quy tắc 1: Số ôxi hóa của
nguyên tố trong các đơn chất
bằng không.
Thứ Bảy 4 Tháng 04 2015 25