Bộ câu hỏi định hướng ý tưởng Intel Iseft

Bộ câu hỏi Định hướng
Đặt những câu hỏi thích hợp
Đặt được những câu hỏi mở, hấp dẫn là một cách hiệu quả để khuyến khích
học sinh suy nghĩ sâu hơn, tạo nên một ngữ cảnh hiệu quả đối với việc học. Khi học
sinh thật sự bị lôi cuốn vào việc tìm kiếm câu trả lời cho các câu hỏi, đó là lúc các
em cảm thấy thích thú với việc học. Khi câu hỏi giúp học sinh nhận ra được mối liên
hệ giữa môn học với đời sống của bản thân, đó là lúc việc học trở nên có ý nghĩa.
Chúng ta có thể giúp học sinh trở thành những người có động cơ và tự định hướng
thông qua việc đặt ra được những câu hỏi đúng. Nhưng câu hỏi phù hợp là gì?
Bộ câu hỏi khung định hướng sẽ cung cấp một cấu trúc trong việc đặt câu hỏi
xuyên suốt các dự án, phát triển tư duy ở các cấp độ. Bộ câu hỏi giúp dự án tạo ra sự
cân bằng giữa việc thấu hiểu nội dung và việc khám phá những ý tưởng hấp dẫn
khiến việc học trở nên phù hợp với học sinh. Bộ câu hỏi khung chương trình bao
gồm các câu hỏi khái quát, câu bài học, và câu nội dung hướng dẫn việc tiếp thu bài
học.
Câu hỏi khái quát và câu hỏi bài học đưa ra lý do căn bản của việc học, giúp
học sinh nhận thức được “vì sao” và “như thế nào”, khuyến khích tìm hiểu, thảo
luận, và nghiên cứu. Chúng giúp học sinh trong việc cá thể hoá suy nghĩ và phát triển
khả năng nhận thức đối với 1 chủ đề. Câu hỏi khái quát và Câu hỏi bài học được thiết
kế tốt sẽ giúp học sinh tư duy độc lập, thúc đẩy trí tò mò, thúc đẩy cách học thông
qua đặt câu hỏi trong chương trình. Để trả lời được những câu hỏi như thế, học sinh
phải xem xét kỹ các chủ đề, xác lập ý nghĩa nội dung rồi mới xây dựng câu trả lời cụ
thể từ những thông tin thu thập được.
Câu hỏi nội dung giúp học sinh xác định “ai”, “cái gì”, “ở đâu”, và “khi nào”
cũng như hỗ trợ cho Câu hỏi khái quát và Câu hỏi bài học bằng cách nhấn mạnh vào
việc hiểu các chi tiết trong bài. Các câu hỏi này giúp học sinh tập trung vào những
thông tin xác thực cần phải tìm hiểu để đáp ứng các tiêu chí về nội dung và những
mục tiêu học tập.
Sử dụng Bộ câu hỏi khung chương trình
Bộ câu hỏi khung chương trình được thiết kế lồng ghép vào nhau. Câu hỏi nội
dung hỗ trợ cho Câu hỏi bài học và cho cả Câu hỏi khái quát. Câu hỏi khái quát

thường hấp dẫn hơn và được đưa ra trước (mang tính thách thức cao). Mối liên hệ
giữa các loại câu hỏi này sẽ được minh họa bằng những câu hỏi được lấy từ một bài
giáo dục công dân dưới đây:
Câu hỏi khái quát
Tại sao chúng ta cần những người khác?
Câu hỏi bài học:
Trong số những người làm công tác xã hội, ai là quan trọng nhất?
Bạn thích trở thành người làm công tác xã hội nào nhất?
Câu hỏi nội dung
Người làm công tác xã hội trong cộng đồng là những ai?
Những người làm công tác xã hội thường làm gì?
Câu hỏi khái quát:
Giới thiệu khái quát, đầy đủ những ý tưởng xuyên suốt các môn học. Câu hỏi
khái quát cung cấp cầu nối giữa các bài, phạm vi môn học, thậm chí cả khóa học
trong một năm.
Đưa ra nhiều câu trả lời. Đối với các câu hỏi loại này, câu trả lời thường không
có trong 1 cuốn sách. Chúng thường là những câu hỏi khái quát về thực tế. Ví
dụ: Tôi có phải là người trông em không?
Thu hút được sự quan tâm của học sinh với yêu cầu tư duy bậc cao; câu hỏi
khái quát buộc học sinh phải phân tích tư duy, áp dụng những giá trị và giải thích
những kinh nghiệm của mình.
Câu hỏi bài học:
Có đáp án mở, lôi cuốn các em vào việc khám phá những ý tưởng cụ thể đối
với từng chủ đề, môn học hoặc bài học. Các nhóm giáo viên ở các môn khác nhau có
thể dùng một Câu hỏi bài học của nhóm cho một vấn đề chung, việc thống nhất câu
hỏi khái quát thông qua nhóm.
Đưa ra những vấn đề hoặc kích thích thảo luận nhằm bổ trợ cho câu hỏi khái
quát. Chẳng hạn như: Làm thế nào chúng ta có thể giúp ngăn ngừa và giảm nạn
đói?
Khuyến khích khám phá, duy trì hứng thú, cho phép học sinh trả lời theo cách

tiếp cận sáng tạo, độc đáo. Các câu hỏi loại này kích thích học sinh tự kiến giải các
sự kiện.
Câu hỏi nội dung:
Điển hình là có câu trả lời phải rõ ràng, phải đúng hay cụ thể, thường được xếp
vào loại các câu hỏi “đóng”.
Sắp xếp theo những tiêu chuẩn về nội dung, mục tiêu dạy học, hỗ trợ cho các
câu hỏi khái quát cũng như câu hỏi nội dung.
Kiểm tra khả năng ghi nhớ của học sinh dựa trên các thông tin, thường yêu cầu
học sinh phải xác định:ai, cái gì, ở đâu, và khi nào. Ví dụ: Nạn đói là gì?
Đòi hỏi các yêu cầu về kiến thức và kỹ năng đọc hiểu để trả lời.
Nguồn.
Wiggins, G. & McTighe, J. (2001). Thấu hiểu thông qua thiết kế.
New Jersey: Prentice-Hall, Inc.