SKKN Tổ chức cho học sinh viết chuyên đề học tập tốt và yêu thích môn GDQP - An ninh tại trường THPT

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
"TỔ CHỨC CHO HỌC SINH VIẾT CHUYÊN ĐỀ HỌC TẬP TỐT
VÀ YÊU THÍCH MÔN GDQP - AN NINH TẠI TRƯỜNG THPT"
I. ĐẶT VẤN ĐỀ:
Giáo dục quốc phòng cho học sinh là một bộ phận quan trọng của công tác giáo dục quốc
phòng toàn dân. Giáo Dục Quốc Phòng là môn học chính khóa nằm trong chương trình
giảng dạy của các trường Trung Học Phổ Thông nhằm rèn luyện hình thành nhân cách,
góp phần nâng cao ý thức quốc phòng, củng cố nền quốc phòng toàn dân vững mạnh.
Nhận rõ vị trí, vai trò của nhiệm vụ trên, những năm qua, Ban Giám hiệu và Tổ Thể dục -
GDQP luôn quan tâm chỉ đạo và tổ chức, triển khai thực hiện tốt công tác Giáo Dục Quốc
Phòng cho học sinh.
Trong những năm qua, Ban Giám Hiệu đã chỉ đạo, xây dựng kế hoạch hướng dẫn các
giáo viên chọn nhiều hình thức tổ chức giảng dạy, học tập môn học này. Các Giáo viên
bộ môn phải thay đổi giáo án cho phù hợp với chương trình của Bộ giáo dục đề ra, 35 tiết
mỗi năm học. Từ năm 2003 đến nay, HS được nâng cao hiểu biết về truyền thống vẻ vang
của dân tộc, Quân đội Nhân dân Việt Nam và một số nội dung cơ bản về quốc phòng, rèn
luyện tác phong, nếp sống tập thể có kỷ luật Nội dung thực hành luyện tập theo đúng
nội dung, thời gian quy định. Các giáo viên đều tích cực tham gia huấn luyện, học sinh
hăng say luyện tập nhằm tham gia hội thao quốc phòng diễn ra hai năm một lần.
Trong những năm gần đây khi nền kinh tế Việt Nam phát triển, kĩ thuật thông tin hiện
đại, thì việc ứng dụng công nghệ thông tin vào trong trường học là vấn đề đang được các
cấp lãnh đạo quan tâm và ủng hộ, hiện nay, số lượng giáo viên áp dụng công nghệ thông
tin vào trong phương pháp giảng dạy rất đa dạng, sinh động, gây hứng thú cho học sinh
nói chung, và đối với phương pháp giáo dục quốc phòng – an ninh nói riêng, chương
trình môn giáo dục quốc phòng an ninh rất đa dạng:
- Liên quan đến lịch sử có bài : Việt Nam đánh giặc giữ nước, lịch sử và truyền thống
của Quân đội nhân dân Việt Nam và Công an nhân dân Việt Nam .
- Liên quan đến địa lý như bài : Bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và biên giới quốc gia,
thường thức phòng tránh một số loại bom đạn và thiên tai.
- Liên quan đến Giáo Dục Công Dân có bài : Tác hại của Ma túy và trách nhiệm của

học sinh trong phòng chống ma túy.
- Liên quan đến Sinh học có bài : Cấp cứu ban đầu các tai nạn thông thường và
Băng bó vết thương, kỹ thuật cấp cứu và chuyển thương.
- Liên quan đến hướng nghiệp như bài: hệ thống nhà trường quân đội, công an và
chế độ tuyển sinh vào các trường quân sự, công an giúp các em học sinh định hướng
được nghề nghiệp quân sự, công an… Đồng thời Ngành Giáo dục và Đào tạo đang nổ lực
đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tích cực, chủ động, sáng tạo của học
sinh trong hoạt động học tập, khắc phục thói quen học tập thụ động, lối truyền thụ kiến
thức một chiều phổ biến ở các trường phổ thông hiện nay.
Do đó Bản thân Tôi cần hiểu mục tiêu bài dạy và trình độ phát triển tâm sinh lý học sinh
để có các tổ chức hợp lí từng hoạt động học tập, trong khi đó luôn tạo ra những tình
huống, nêu vấn đề, đưa ra những đề tài nghiên cứu liên quan đến bản thân học sinh, gia
đình, nhà trường và xã hội… nhằm mục đích giúp cho học sinh độc lập suy nghĩ, giải
quyết và thể hiện bằng hành động của mình.
II.NỘI DUNG:
1. Thực trạng của vấn đề:
a. Thuận lợi :
- Bản thân tôi được đào tạo giáo viên GDQP chính quy tại khoa GDQP của Đại học
Vinh. Đồng thời được Ban giám hiệu cũng như các thành viên của tổ luôn khuyến khích
động viên việc giảng dạy có ứng dụng công nghệ thông tin, và hướng cho học sinh giải
quyết vấn đề một cách độc lập.
- Bên cạnh đó, tôi cũng rất may mắn được sự đồng tình và giúp đỡ, động viên hết sức
nhiệt tình của Ban giám hiệu nhà trường và của bạn bè đồng nghiệp.
- Giờ dạy môn giáo dục quốc phòng thực sự mang lại cho tôi sự cảm hứng và muốn
tìm tòi, học hỏi nhiều hơn nữa.
- Mỗi năm học Tôi luôn lấy bài học để làm câu hỏi đề tài, từ đó hướng dẫn học sinh
tự nghiên cứu và đạt được những thành tích đáng kể, số lượng các em tham gia viết đề tài
có phần phong phú hơn và sinh động hơn.
- Mục đích của chuyên đề là giúp cho các em học sinh tự tìm tòi, học hỏi, khả năng tư
duy sáng tạo từ câu hỏi các em học sinh thu thập thông tin, bên cạnh đó các em có kiến

thức về tin học, truy cập mạng tìm kiếm tư liệu là một phần quan trọng đem đến thành
công của việc viết chuyên đề.
b. Khó khăn :
- Trường đang trong quá trình xây dựng giai đoạn 2 nên điều kiện phòng học và sân bãi
chưa được hoàn thiện.
- Sách giáo khoa và tài liệu môn học của học sinh còn thiếu.
- Việc tìm kiếm các tư liệu phục vụ cho việc viết chuyên đề cũng rất khó khăn vì tôi phải
tìm tòi trên sách báo, tạp chí, mạng internet…
2. Giải pháp tổ chức thực hiện:
a)Đối với giáo viên:
Giáo Dục Quốc Phòng-An Ninh trong ngành giáo dục đã có những chuyển biến
mạnh mẽ từ nhận thức của đội ngũ cán bộ quản lý các cấp đến việc tổ chức thực hiện ở
từng cơ sở, nhà trường, đơn vị. Các cơ quan quản lý giáo dục đã có sự chỉ đạo kiên quyết
để thực hiện tốt nhiệm vụ giáo dục quốc phòng - an ninh trong toàn ngành. Đội ngũ giáo
viên giáo dục quốc phòng ở cấp trung học phổ thông đã bước đầu được hình thành và
phát triển. Sở giáo dục và đào tạo Thanh Hoá đã từng bước thực hiện biên chế giáo viên
theo các văn bản quy định hiện hành; việc tổ chức học theo phân phối chương trình, kiểm
tra, đánh giá kết quả học tập cho từng học sinh đã được thực hiện ở nhiều trường trong
toàn tỉnh. Giáo dục quốc phòng, an ninh cho học sinh các trường ngày càng có chất
lượng, hiệu quả đã tạo ra môi trường học tập, rèn luyện cho học sinh.
Những kết quả đạt được đã khẳng định chủ trương đúng đắn của Đảng, Nhà nước về
công tác giáo dục quốc phòng - an ninh; Định hướng đổi mới phương pháp dạy học là
hướng tới hoạt động tích cực, chủ động, chống lại thói quen học tập thụ động, đối với
giáo viên tăng cường sử dụng các phương tiện dạy học, thiết bị dạy học, khả năng vận
dụng và truyền đạt kiến thức một cách linh hoạt và đặc biệt là ứng dụng của công nghệ
thông tin.
Từ đó giao nhiệm vụ tìm tòi sáng tạo trong thực tiễn, để giảng dạy tốt, giáo viên
giáo dục quốc phòng trước hết phải có kiến thức sâu rộng. Cho nên, việc có ý thức tự trau
dồi, tích luỹ kiến thức qua việc tự học, tự nghiên cứu, nhằm làm giàu tri thức phục vụ
chuyên môn như tìm tòi trong sách vở, báo chí, mạng lưới thông tin báo đài, internet….

Ngoài ra, việc cập nhật thông tin qua các phương tiện thông tin đại chúng đóng vai trò hết
sức quan trọng, giúp cho giáo viên có nhiều kiến thức mới, phong phú.
Mặt khác, đối với giáo viên giáo dục quốc phòng – an ninh , công việc giảng dạy phải
gắn liền với nghiên cứu khoa học. Đây là con đường ngắn nhất để không ngừng tích luỹ
kiến thức, nâng cao trình độ, gọt sắc tư duy, góp phần tìm ra những hình thức, biện pháp
thích hợp truyền đạt tri thức tới người học.
Việc chọn lựa các câu hỏi làm chuyên đề nghiên cứu phải thực tế và thiết thực giúp
học sinh tìm hiểu kỹ và rõ ràng hơn, tránh học sinh hiểu sai lệch kiến thức … Đồng thời
giáo viên phải nắm vững câu hỏi cũng như kiến thức sâu rộng về chuyên đề.
- Từ chương trình học Tôi đã chọn 4 câu hỏi sau làm đề tài hướng dẫn học sinh tự
nghiên cứu viết chuyên đề:
 Câu 1. Anh ( Chị) hãy nêu những nội dung cơ bản của Luật Nghĩa vụ quân sự?
Trách nhiệm của học sinh trong việc chấp hành Luật Nghĩa vụ quân sự.
 Câu 2. Anh (Chị) hãy nêu những nội dung cơ bản xây dựng nền quốc phòng
toàn dân vững mạnh thời kỳ Công nghiệp hoá, Hiện đại hoá? Trách nhiệm của học sinh
trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh.
 Câu 3. Anh (Chị) hiểu thế nào là toàn vẹn lãnh thổ, chủ quyền biển đảo Việt
Nam; Quần đảo Hoàng sa, Trường sa thuộc tỉnh nào của nước ta? Trách nhiệm của bản
thân đối với việc bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ, chủ quyền biển đảo.
 Câu 4. Anh (Chị) hiểu thế nào là ma túy, tác hại của ma túy, trách nhiệm của
học sinh trong phòng, chống ma túy.
Với 4 câu trên Tôi đã phân ra thành 4 chuyên đề: ( mỗi lớp chia làm 3 nhóm, mỗi nhóm
đảm nhiệm một chuyên đề)

Ở khối lớp 11 các em sẽ thực hiện 3 chuyên đề sau:
 Luật nghĩa vụ quân sự.
 Toàn vẹn lãnh thổ, chủ quyền biển đảo Việt Nam.
 Tác hại của ma túy, trách nhiệm của học sinh trong phòng, chống ma túy.
Đối với khối lớp 12 các em thực hiện 3 chuyên đề:
 Những nội dung cơ bản xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh thời kỳ

Công nghiệp hoá, Hiện đại hoá?
 Toàn vẹn lãnh thổ, chủ quyền biển đảo Việt Nam
 Tác hại của ma túy, trách nhiệm của học sinh trong phòng, chống ma túy.
Để thực hiện một chuyên đề trước hết giáo viên hướng dẫn học sinh phần trình bày, trình
tự bố cục nội dung của chuyên đề:
- Viết trên giấy A4, có trang bìa, trang mục lục, các thành viên của nhóm, lời mở đầu,
nội dung, ý kiến của từng thành viên, kết luận chung.
- Nội dung của chuyên đề ( từ tên chuyên đề các em mở rộng ra ngoài xã hội, những dẫn
chứng, những bài học kinh nghiệm, những thông tin mới được cập nhật trên mạng những
trang web các em có thể cập nhật, lấy thông tin: lichsuvietnam.info, o/,

www.qdnd.vn/ , www.quansuvn.net/, www.cand.com.vn,
www.baodongkhoi.com.vn/, vietbao.vn, vietnamnet.vn/,

,
/>06-2003-qh11-ngay-17-06-2003.html,
hoặc các em có thể tham khảo sách
báo, tạp chí, hay những danh ngôn, tục ngữ, ca dao… sinh động nhưng không đi quá xa
nội dung của bài học; phần nội dung chuyên đề học sinh viết từ 15 đến 20 trang đánh
máy vi tính).
b)Đối với học sinh:
Một lớp chia thành 3 nhóm cụ thể, mỗi nhóm
sẽ chọn đề tài nghiên cứu và sẽ đăng ký danh
sách thành viên nhóm với lớp trưởng.
Khi một nhóm đăng ký viết chuyên đề: Nhóm
trưởng sẽ phân công các thành viên khác trong
nhóm thu thập thông tin, các em sử dụng USB
để lấy thông tin, hình ảnh từ trên mạng, nếu em
nào không có điều kiện thu thập thông tin trên
mạng thì lấy thông tin trên sách, báo, tạp chí…

trong nhóm chọn ra em nào giỏi vi tính nhất sẽ
chịu trách nhiệm thiết kế chuyên đề, và mỗi em
điều bắt buộc phải nêu ý kiến cá nhân về chuyên đề mà mình chọn, trong quá trình lấy
thông tin các em sẽ chọn lọc thông tin cho phù hợp với chuyên đề và nhóm trưởng sẽ
cùng các thành viên nhóm đưa ra ý kiến cuối cùng để làm bản phác thảo mẩu của chuyên
đề và đưa cho giáo viên xem thử nội dung của chuyên đề, nếu giáo viên đồng ý, cuối
cùng chuyên đề được đóng thành cuốn (kèm theo đĩa CD nếu có).
Trình tự các bước được thể hiện theo sơ đồ sau:
Giáo viên nhận chuyên đề và chấm điểm:
 về cách trình bày chuyên đề
 Nội dung chuyên đề.
 Kết luận
 Ý kiến của từng thành viên nhóm.
 Ban biên tập chuyên đề (nêu rõ nhiệm vụ của từng thành viên trong nhóm _ nếu
có).
Giáo viên chấm điểm chuyên đề có thể lấy điểm 15 phút hoặc 1 tiết…
Sau đó tất cả các chuyên đề được đưa về phòng thư viện trường, phòng đọc để tất cả các
em có thể đến xem và tham khảo… khi cần.
3. Hiệu quả đạt được:
Giúp học sinh phát huy tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo, rèn luyện thói quen và
khả năng tự học, tinh thần hợp tác, kĩ năng vận dụng kiến thức vào những tình huống
khác nhau trong học tập và trong thực tiễn; tạo niềm tin, niềm vui, hứng thú trong học
tập. Làm cho “HỌC” là quá trình kiến tạo học sinh tìm tòi, khám phá, phát hiện, luyện
tập, khai thác và xử lý thông tin, tự hình thành hiểu biết, năng lực và phẩm chất. Tổ chức
hoạt động nhận thức cho học sinh, dạy học sinh cách tìm ra chân lí. Chú trọng hình thành
các năng lực (tự học, sáng tạo, hợp tác).
Từ những việc nắm vững công nghệ thông tin, kiến thức, giáo viên hướng dẫn học
sinh tự tìm tòi học hỏi và nghiên cứu chuyên đề của môn học, học sinh sẽ thấm nhuần bài
học hơn bởi nguồn thông tin mà học sinh tìm tòi từ các trang web, báo chí và các mạng
lưới thông tin khác … góp phần tạo cho nội dung chuyên đề càng phong phú hơn, thực tế

hơn và sinh động hơn… từ những cuốn chuyên đề học sinh tự làm, tự tìm tòi sáng tạo và
dưới sự hướng dẫn của giáo viên bộ môn nhưng không đi quá xa nội dung của bài học…
trong các chuyên đề mỗi em đều thể hiện, bày tỏ những ưu tư, cảm xúc, và những ý kiến
chân thành được rút ra từ việc nhận thức sâu sắc trong quá trình viết chuyên đề.
Ví dụ:
 Đối với chuyên đề Toàn vẹn lãnh thổ chủ quyền Việt Nam, các em học sinh bày tỏ
niềm tin, lòng yêu nước, hiểu sâu sắc hơn biển đảo của Việt Nam, từ đó hình thành nhân
cách sống và bảo vệ môi trường xanh, sạch đẹp và càng cảm thấy yêu thương đất nước
mình hơn…
 Đối với chuyên đề Ma túy, tất cả các em học sinh đều nói không với ma túy, các em
càng hiểu sâu hơn về tác hại của Ma túy, nguyên nhân dẫn đến ma túy và cách đề phòng
việc ma túy xâm hại học đường… qua những hình ảnh sinh động những thước phim quý
giá mô tả xoay quanh chuyên đề.
 Đối với chuyên đề Luật nghĩa vụ quân sự, ngoài kiến thức có được từ bài học các em
tìm tòi thêm những ý kiến của các bạn những thông tin hình ảnh từ tạp chí báo đài, và
thông tin trên mạng… từ đó những suy nghĩ về nghĩa vụ quân sự đối với các em sau khi
làm chuyên đề, mỗi em đều bày tỏ những ý kiến của mình rất chân thành, thể hiện tinh
thần xung phong, tự giác, tự nguyện khi đến tuổi nhập ngũ…
 Đối với chuyên đề xây dựng nền quốc phòng toàn dân các em tìm hiểu sâu hơn về
quốc phòng toàn dân, làm thế nào để góp phần xây dựng quốc phòng toàn dân vững
mạnh, những hành động thiết thực cụ thể …
Từ việc viết chuyên đề buộc học sinh phải tham khảo tài liệu, chủ động nắm bắt nội
dung môn học, nhằm hiểu sâu hơn nữa kiến thức. Cải tiến phương pháp học tập của học
sinh, phương pháp giảng dạy của thầy thì việc kiểm tra, đánh giá là một công cụ hữu
hiệu. Việc kiểm tra, đánh giá đối với học sinh là sự tự kiểm tra và đánh giá của học sinh
về quá trình học tập của mình. Có như vậy, chúng ta mới thực sự biến quá trình đào tạo
thành quá trình tự đào tạo. Ngoài mục đích đánh giá về kiến thức của học sinh, phải đánh
giá được kỹ năng của học sinh, từ đó điều chỉnh việc học của học sinh, việc dạy của thầy.
Ngoài ra, còn có thể sử dụng thường xuyên hơn nữa các hình thức:
-Cập nhật thông tin thường xuyên trên các mạng lưới thông tin đại chúng, những thông

tin sự kiện có liên quan đến bài học, tìm tòi học hỏi ở đồng nghiệp như dự giờ, trao đổi
kinh nghiệm giảng dạy, hướng dẫn học sinh viết chuyên đề…
-So với các năm trước năm nay các em có tiến bộ hơn, bài chuyên đề phong phú
hơn, sâu rộng hơn, hình ảnh rõ đẹp, hình thức trình bày đẹp…
2. KẾT LUẬN:
Kết quả các lớp được hướng dẫn viết chuyên đề có thái độ học tập tốt hơn, ý thức cao
trong học tập, giờ học môn giáo dục quốc phòng – an ninh đối với những lớp viết chuyên
đề rất sôi nỗi, trao đổi những thông tin mà các em biết, đồng thời những quyển chuyên đề
khi hoàn tất xong sẽ được thẩm định và đưa vào thư viện trường để làm những chuyên đề
tham khảo cho các lớp sau học tập và nghiên cứu.
Trong khuôn khổ hạn hẹp của một bài viết, những vấn đề mà tôi đưa ra mới chỉ là những
nghiên cứu bước đầu, với hy vọng sẽ nhận được những đóng góp thiết thực và quý báu
của các nhà quản lý, của đội ngũ những người làm công tác giáo dục quốc phòng, nhằm
nâng cao hơn nữa chất lượng dạy và học môn giáo dục quốc phòng ở các trường THPT,
thực hiện tốt việc hướng dẫn học sinh ứng dụng công nghệ thông tin viết chuyên đề, tiểu
luận áp dụng cho môn học giáo dục quốc phòng – an ninh.