Một số biện pháp nâng cao chất lượng học sinh trong công tác chủ nhiệm

1
Một số biện pháp nâng cao chất lượng học sinh trong công tác chủ nhiệm
PHẦN 1 - ĐẶT VẤN ĐỀ
1.1. Lý do chọn đề tài
Trong những năm gần đây, ngành giáo dục đang tập trung đổi mới toàn
diện cả nội dung và phương pháp giáo dục, phát động các phong trào “Dạy
tốt, học tốt”, xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tích cực” nhằm
“Nâng cao tính chủ động, phát huy tính tích cực và tư duy” của học sinh,
đồng thời chú trọng giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, phân luồng học sinh
sau Trung học cơ sở… Để thực hiện tốt các nhiệm vụ chính trị này, người
giáo viên chủ nhiệm đóng vai trò hết sức quan trọng, công tác chủ nhiệm
ngày càng được quan tâm hơn và có những đòi hỏi cao hơn. Vì vậy, dưới sự
chỉ đạo sâu sát của nhà trường, bản thân mỗi giáo viên ngày càng ý thức sâu
sắc hơn tầm quan trọng của công tác chủ nhiệm và nhiệm vụ cao cả của người
giáo viên chủ nhiệm.
Tuy nhiên trong quá trình thực hiện vẫn còn tồn tại một số giáo viên có
thể là thiếu kinh nghiệm hoặc sử dụng phương pháp giáo dục thiếu linh hoạt,
hoặc do quá trình thực hiện thiếu liên tục và thiếu sự nhiệt tình nên chất lượng
giáo dục ở từng lớp có sự chênh lệch rõ rệt. Đâu đó vẫn còn một số tập thể
học sinh chất lượng văn hoá và đạo đức chưa cao.
Từ đó có thể thấy vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp là hết sức quan
trọng đối với việc giáo dục toàn diện học sinh. Giáo viên chủ nhiệm lớp có
quan tâm, giúp đỡ học sinh kịp thời sẽ là nguồn động viên rất quan trọng đối
với học sinh, giúp các em chuyển biến tốt hơn trong việc rèn luyện đạo đức
cũng như phấn đấu trong học tập.

2
Do đó tôi chọn đề tài này nhằm đưa ra một số biện pháp nâng cao chất
lượng học tập và đạo đức của học sinh trong công tác chủ nhiệm ở trường
trung học cơ sở hiện nay, góp phần giáo dục tri thức, bồi dưỡng văn hoá, hình

thành và phát triển nhân cách, đạo đức của học sinh phù hợp với đạo đức dân
tộc, theo kịp và đáp ứng yêu cầu của thời kỳ công nghiệp hóa - hiện đại hóa
đất nước.
1.2. Cơ sở của đề tài
1.2.1. Cơ sở lý luận
Giáo viên chủ nhiệm lớp được thay mặt Hiệu trưởng quản lí và giúp
lớp tổ chức học tập, rèn luyện đạt mục tiêu đào tạo; giáo viên chủ nhiệm vừa
đóng vai trò quản lí hành chính nhà nước vừa đóng vai trò người thầy giáo,
đồng thời còn đóng vai trò người đại diện cho quyền lợi của tập thể lớp.
Là người chủ chốt của trường làm công tác giáo dục học sinh, do đó
giáo viên chủ nhiệm cần phải nắm chắc tư tưởng, tinh thần thái độ và kết quả
học tập, rèn luyện của học sinh; có biện pháp phối hợp với gia đình và đoàn
thể để giúp đỡ, cảm hóa học sinh, giúp học sinh tích cực hơn trong học tập
cũng như trong rèn luyện đạo đức để trở thành người tốt cho xã hội.
Vì vậy, có thể nói giáo viên chủ nhiệm có vai trò rất lớn trong việc giáo
dục toàn diện học sinh. Vai trò của giáo viên chủ nhiệm khi tham gia công tác
giáo dục không chỉ là nắm được những chỉ số của quản lí hành chính đơn
thuần như tên, tuổi, số lượng, hoàn cảnh gia đình của học sinh, trình độ học
sinh về học lực, hạnh kiểm mà còn phải dự báo xu hướng, tổ chức giáo dục,
dạy học phù hợp với điều kiện, khả năng của từng học sinh.
1.2.2. Cơ sở thực tiễn
Ở nhà các em học sinh có cha mẹ yêu thương, chăm sóc, lo cho các em
mọi khoảng về vật chất, kinh tế, sức khỏe, tinh thần… Ở trường giáo viên chủ
nhiệm là phụ huynh thứ hai để quan sát các em về nhiều mặt khác mà phụ

3
huynh không thể làm được như: tác phong, chuyên cần, học tập, hạnh kiểm,
kỷ luật, năng khiếu, ưu điểm, khuyết điểm của học sinh…
Trong giai đoạn hiện nay, công tác chủ nhiệm lớp ngày càng đòi hỏi sự
dày công của người giáo viên bởi yêu cầu ngày càng cao của xã hội đang phát

triển, bởi tình hình cuộc sống vẫn đang tồn tại những tác động xấu đến học
sinh, bởi sự mưu sinh của gia đình nên không ít phụ huynh đã giao phó việc
giáo dục con cái cho nhà trường. Chính vì vậy, giáo viên chủ nhiệm có vai trò
rất lớn trong việc nâng cao chất lượng học tập cũng như hình thành nhân cách
cho học sinh.
Giáo viên chủ nhiệm vừa là người thầy vừa là người cha, người mẹ và
cũng có lúc phải là người bạn tốt nhất của các em. Từ đó mới có thể uốn nắn
các em đi theo quỹ đạo của mình. Khi mọi hoạt động của lớp đã đi vào nề nếp
thì việc học tập và rèn luyện đạo đức của các em chắc chắn sẽ tốt hơn.
1.3. Đối tượng nghiên cứu
Vị trí, vai trò và tầm quan trọng của công tác chủ nhiệm.
Một số kinh nghiệm thực tiễn trong công tác chủ nhiệm giúp nâng cao
chất lượng học tập và đạo đức của học sinh lớp chủ nhiệm.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp điều tra: Giáo viên chủ nhiệm cần tìm hiểu và nắm rõ đặc
điểm của từng em học sinh về sức khỏe, trình độ nhận thức, năng lực hoạt
động, năng khiếu, sở thích, nguyện vọng, quan hệ xã hội, bạn bè… thông qua
việc cho học sinh viết sơ yếu lý lịch đầu năm học cũng như thông qua tìm
hiều từ giáo viên chủ nhiệm các năm học trước và từ bạn bè của học sinh.
Phương pháp quan sát: Giáo viên chủ nhiệm thường xuyên theo dõi,
nắm bắt những thay đổi về tâm sinh lý, về hoàn cảnh gia đình cũng như việc
học tập, mối quan hệ bạn bè… của học sinh để có những tư vấn, hỗ trợ kịp

4
thời. Bên cạnh đó, giáo viên chủ nhiệm cũng cần khéo léo quan sát phát hiện
những năng khiếu, sở trường của học sinh để có kế hoạch bồi dưỡng đồng
thời tạo điều kiện giúp học sinh phát huy tối đa năng lực, tính tích cực, chủ
động, sáng tạo.
Phương pháp phân tích: Từ những thông tin thu thập được, giáo viên
chủ nhiệm tiến hành phân tích, lên kế hoạch giáo dục phù hợp với từng đối

tượng học sinh, phù hợp với đặc điểm, hoàn cảnh, nguyện vọng, sở trường
của từng học sinh.
Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Giáo viên chủ nhiệm thường xuyên
theo dõi, nhận xét và đánh giá hiệu quả của phương pháp giáo dục đã áp dụng
đối với từng học sinh từ đó có kế hoạch tiếp tục phát huy những mặt tích cực
đồng thời có những điều chỉnh để khắc phục kịp thời những mặt còn hạn chế.










5

PHẦN 2 – NỘI DUNG
2.1. Thực trạng của vấn đề
2.1.1. Thuận lợi
Được sự quan tâm hỗ trợ của Ban giám hiệu nhà trường cùng đội ngũ
giáo viên rất nhiệt tình trong công tác giảng dạy.
Trường vừa được xây mới nên cơ sở vật chất đầy đủ, khang trang;
phòng học sạch, thoáng mát, sân chơi rộng rãi, có phòng đa năng… tạo không
khí phấn khích trong học sinh và giáo viên.
Đa số học sinh ngoan hiền, có ý thức học tập và rèn luyện đạo đức,
chấp hành tốt các nội quy của nhà trường. Học sinh trong lớp có ý thức xây
dựng tập thể lớp đoàn kết, giúp đỡ nhau trong học tập, năng động, nhiệt tình
tham gia các hoạt động phong trào

Nhà trường và giáo viên chủ nhiệm luôn nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ
nhiệt tình từ chính quyền địa phương cũng như từ phụ huynh học sinh, tạo
mọi điều kiện thuận lợi để nhà trường hoàn thành tốt nhiệm vụ giáo dục toàn
diện học sinh.
Đặc biệt, trường có giáo viên phụ trách tư vấn tâm lý học đường giúp
học sinh giải toả những thắc mắc, bức xúc trong các mối quan hệ gia đình,
nhà trường, xã hội…, giúp học sinh có cách ứng xử phù hợp trước các tình
huống khó khăn trong cuộc sống do các em còn nhỏ, còn thiếu kỹ năng sống.
Công nghệ thông tin phát triển nên hầu hết phụ huynh học sinh đều có
số điện thoại riêng, sự liên lạc giữa gia đình, nhà trường và giáo viên chủ
nhiệm dễ dàng hơn.

6
Cha mẹ học sinh ngày càng quan tâm đến các em không chỉ về học tập
mà cả về các vấn đề khác như: tạo điều kiện cho các em tham gia vào các
buổi sinh hoạt ngoại khóa, các hoạt động phong trào Văn – Thể – Mỹ do nhà
trường tổ chức
2.1.2. Khó khăn
Bên cạnh những học sinh khá tốt còn có một số học sinh cá biệt, những
học sinh yếu kém, khả năng tiếp thu bài chậm.
Một số học sinh chưa có phương pháp học tập phù hợp, chưa xác định
được động cơ học tập đúng đắn, do đó chưa có tính tự giác trong học tập.
Vài học sinh cá biệt, không biết vâng lời cha mẹ, thích đua đòi, có biểu
hiện chán học, bị bạn bè xấu lôi kéo.
Trong thời đại mở cửa của nền kinh tế hiện nay, học sinh dễ bị những
cạm bẫy trong xã hội lôi cuốn làm ảnh hưởng không ít đến việc học tập của
các em.
Đồng thời kiến thức ở cấp học này nhiều hơn, nặng nề hơn, điều này
làm cho một số học sinh cảm thấy mệt mỏi và chán nản trong việc học do
không theo kịp chương trình.

Một số học sinh có hoàn cảnh gia đình khó khăn vì cuộc sống mưu sinh
mà phụ huynh không có thời gian quan tâm đến việc học ở nhà của con em
mình.
Một vài gia đình không hạnh phúc, bố mẹ ly hôn, bố mẹ lập gia đình
mới, có con riêng, bản thân học sinh sống với ông bà ngoại (hoặc nội), cảm
thấy thiếu thốn tình cảm, ảnh hưởng đến tâm lí học tập của học sinh.
2.2. Các biện pháp giải quyết vấn đề
2.2.1. Đối với bản thân giáo viên chủ nhiệm
Để nâng cao chất lượng học tập và đạo đức của học sinh trong công tác
chủ nhiệm thì trước hết bản thân người giáo viên chủ nhiệm phải thường

7
xuyên học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, rèn luyện phẩm chất
đạo đức… trở thành tấm gương sáng, “thần tượng” trong lòng học sinh.
Giáo viên chủ nhiệm phải gần gũi, yêu thương, tôn trọng và đối xử
công bằng với học sinh; có ý thức trách nhiệm, tinh thần khắc phục khó khăn,
tận tụy, sáng tạo trong lao động sư phạm; gắn bó mật thiết với tập thể sư
phạm và cộng đồng; sống giản dị, lành mạnh, có tác phong mẫu mực.
Ngoài ra, ngay từ đầu năm học giáo viên chủ nhiệm phải xây dựng kế
hoạch và hướng phấn đấu của lớp trong năm học như: bao nhiêu học sinh khá
giỏi, phấn đấu không có học sinh yếu kém và vi phạm nội quy nhà trường;
tìm hiểu trình độ và tính cách của mỗi học sinh để lựa chọn phương pháp giáo
dục cho phù hợp. Đặc biệt, giáo viên chủ nhiệm phải khéo léo, tế nhị khi tiếp
phụ huynh học sinh cũng như khi xử lí học sinh vi phạm, giải quyết mọi việc
trên tinh thần gần gũi, kiên trì, tận tình và thấu hiểu tình cảm của học sinh;
đánh giá xếp loại học sinh công bằng và khách quan; thường xuyên thăm hỏi
tình hình học tập của lớp thông qua các giáo viên bộ môn để phối hợp quản lý
học sinh.
Trong thời đại bùng nổ công nghệ thông tin, người giáo viên chủ nhiệm
cũng cần học tập để theo kịp với thời đại, để dễ dàng tiếp cận với học sinh,

nắm bắt kịp thời những vấn đề mà học sinh quan tâm; có ý thức tự giác học
tập nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp và không ngừng tự rèn luyện hoàn
thiện nhân cách.
Có như vậy người giáo viên mới tạo được uy tín với học sinh, từ đó
những biện pháp giáo dục của giáo viên với học sinh cũng sẽ có hiệu quả hơn.
Bên cạnh đó, giáo viên chủ nhiệm cũng phải không ngừng học hỏi nâng
cao trình độ quản lý lớp từ đồng nghiệp, từ thực tiễn giáo dục của bản thân
gặp phải, từ đó rút kinh nghiệm tìm ra những biện pháp hữu hiệu để quản lý,
đôn đốc học sinh tốt hơn trong học tập, trong rèn luyện hạnh kiểm cũng như

8
khuyến khích học sinh mạnh dạn, tích cực tham gia các hoạt động phong
trào…
2.2.2. Một số biện pháp nâng cao chất lượng học tập của học sinh
Phối hợp với giám thị và ban cán sự lớp thường xuyên kiểm tra việc
truy bài đầu giờ của học sinh; tăng cường dò bài kiểm tra, thi học kì (theo đề
cương).
Nếu học sinh không thuộc bài môn nào, cần cấm túc học sinh học thuộc
bài và động viên học sinh liên hệ với giáo viên bộ môn trả bài, đồng thời động
viên học sinh học bài những lần sau.
Ngoài ra, trong lớp giáo viên có thể phân công những bạn khá giỏi hoặc
cán sự bộ môn sẽ làm đôi bạn học tập cùng với những em yếu kém để cùng
giúp nhau tiến bộ.
Giáo viên cũng cần phân tích cho học sinh thấy được yếu ở mức độ
nào, bài kiểm tra lần sau hoặc bài thi đạt bao nhiêu điểm để đạt trung bình trở
lên.
Tư vấn, giúp đỡ học sinh xác định động cơ học tập đúng đắn, hướng
dẫn cho các em phương pháp tự học hiệu quả… Đồng thời dựa trên năng lực
và sở thích của học sinh mà giáo viên chủ nhiệm có những định hướng nghề
nghiệp cho các em.

Liên lạc với phụ huynh khi học sinh nghỉ học có phép (hoặc không
phép). Đặc biệt với những em có biểu hiện sa sút trong học tập và đạo đức thì
giáo viên chủ nhiệm phải liên lạc, trao đổi với phụ huynh về tình hình của con
em trong nhà trường (qua số điện thoại hay liên lạc trực tiếp…), phối hợp chặt
chẽ với phụ huynh để cùng nhau tìm ra phương pháp hiệu quả nhất nhằm hạn
chế những tiêu cực làm sa sút việc học tập và rèn luyện đạo đức của các em.
Nếu không liên lạc được với phụ huynh, giáo viên chủ nhiệm cần sắp xếp thời

9
gian đến nhà của các em vi phạm để có thể nắm tình hình một cách chính xác
nhất, đừng ngồi chờ phụ huynh học sinh đến rồi mới phản ánh ý kiến.
2.2.3. Một số biện pháp nâng cao chất lượng rèn luyện đạo đức của học
sinh
Xây dựng đội ngũ Ban cán sự lớp có năng lực, ngoan, nhiệt tình trong
hoạt động, biết giúp đỡ bạn trong lớp. Đội ngũ Ban cán sự lớp này có nhiệm
vụ báo cáo định kỳ và đột xuất về tình hình học tập, kỷ luật của lớp cho giáo
viên chủ nhiệm, không thụ động chờ sự sắp đặt của giáo viên chủ nhiệm, giúp
giáo viên nắm sát tình hình lớp.
Thường xuyên theo dõi, nhắc nhở tác phong của học sinh khi vào lớp
và trong trường học; giáo dục học sinh ý thức giữ gìn vệ sinh trong trường và
trong lớp, yêu lao động; ý thức tiết kiệm điện, nước, giữ gìn và bảo vệ tài sản
trường lớp…
Trong giờ sinh hoạt chủ nhiệm dành ít thời gian để trò chuyện với các
em, tạo mối quan hệ thân thiết, gần gũi giữa giáo viên chủ nhiệm và học sinh,
đồng thời nắm bắt được những thông tin cần thiết của lớp để có thể điều chỉnh
kịp thời. Tuy nhiên muốn đạt hiệu quả cao cần phải có những giải pháp sau:
Vào tiết sinh hoạt chủ nhiệm giáo viên chủ nhiệm phải tạo một không
khí vui vẻ, gần gũi bằng những bài hát khởi động hay một câu chuyện vui để
các em không bị đè nặng tâm lý khi vi phạm đồng thời tự giác nhận lỗi và tự
cố gắng khắc phục. Giáo viên chủ nhiệm không nên nặng lời, la mắng học

sinh trước lớp mà phải bình tĩnh, nghiêm chỉnh phê bình một cách nhẹ nhàng
và động viên, tạo điều kiện cho học sinh sửa lỗi. Ngoài ra cần phải có khen
thưởng khích lệ đối với học sinh ngoan, có tiến bộ dù chỉ là một tiến bộ nhỏ.
Đối với tiết học ngoài giờ lên lớp, đây là một sân chơi lành mạnh, do
đó giáo viên chủ nhiệm cần tổ chức cho các em những trò chơi mang đậm bản
sắc dân tộc và phù hợp với trọng tâm của tháng (tôn sư trọng đạo, uống nước

10
nhớ nguồn, bảo vệ môi trường…). Qua đó cho các tổ thi đua với nhau để tập
cho các em tính năng động, sáng tạo, kỹ năng làm việc nhóm, rèn luyện lòng
biết ơn và có ý thức vì mọi người.
Đặc biệt, ở lứa tuổi cấp trung học cơ sở, học sinh có những biến đổi
tâm lý và tính cách nên vai trò của giáo viên chủ nhiệm rất quan trọng, phải
quan tâm nắm bắt kịp thời những thay đổi tính cách của các em từ đó kịp thời
phân tích, tư vấn cho các em nhận biết cái đúng, cái sai để khắc phục, sửa
chữa.
Cùng với hoạt động học là hoạt động chủ đạo, để giúp học sinh hoàn
thiện nhân cách của mình thì người giáo viên cần phải thu hút học sinh vào
các hoạt động tập thể do trường, lớp tổ chức. Từ đó phát hiện, bồi dưỡng năng
khiếu về nghệ thuật, về thể dục thể thao cho học sinh… giúp học sinh tăng
thêm sự tự tin vào khả năng của chính mình.
Bên cạnh đó, giáo viên chủ nhiệm cũng cần phải biết thông cảm, chia
sẻ những khó khăn của học sinh, tiếp cận từng đối tượng học sinh, tìm hiểu
những khó khăn mà các em gặp phải trong trường hoặc trong đời sống…từ đó
tìm cách giúp các em tháo gỡ những khó khăn này. Trong lớp hay ngoài lớp
học, thầy cô còn đóng vai trò người anh, người chị để các em có thể tin tưởng,
tâm sự. Qua đó, các em sẽ biết sống nhẫn nại, kiên trì và giàu lòng nhân ái.
Giáo viên chủ nhiệm là cố vấn tổ chức các hoạt động tự quản của tập
thể học sinh từ việc học tập, rèn luyện đạo đức, văn hóa, thể dục thể thao, các
hoạt động phong trào, quan hệ giao tiếp…diễn ra trong nhà trường và ngoài

xã hội. Giáo viên chủ nhiệm cần tư vấn cho học sinh cách ứng xử trong các
mối quan hệ xã hội, gia đình, cộng đồng và trong tình bạn, tình yêu, định
hướng nghề nghiệp… Giáo viên chủ nhiệm cần hướng cho các em xác định
thái độ đúng đắn trong học tập, có hoài bảo trở thành nhân tài trong thời kì

11
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, luôn học tập và rèn luyện theo tấm
gương Bác Hồ, có quyết tâm là con ngoan, trò giỏi, là công dân tốt sau này.
2.2.4. Công tác phối hợp giữa giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn,
các tổ chức đoàn thể trong nhà trường, giám thị, phụ huynh học sinh…
trong công tác giáo dục toàn diện học sinh
Ngoài công tác chủ nhiệm, giáo viên chủ nhiệm còn phải phụ trách các
bộ môn chuyên môn vì thế việc phối hợp với giáo viên bộ môn là hết sức
quan trọng và cần thiết. Nếu chúng ta không có sự liên hệ chặt chẽ với các
giáo viên bộ môn thì sẽ không kịp thời theo dõi, nắm thông tin của học sinh
về học tập, chuyên cần, trật tự, nế nếp, tác phong… làm ảnh hưởng đến chất
lượng học tập và quá trình rèn luyện đạo đức của các em. Ngược lại, giáo viên
bộ môn cũng nắm và hiểu sâu sắc hơn về đối tượng học sinh của mình để có
cách cư xử khéo léo, có phương pháp giảng dạy thích hợp cho lớp nhằm đạt
hiệu quả cao của tiết dạy.
Giáo viên chủ nhiệm phải kết hợp với giáo viên bộ môn và phụ huynh
học sinh để tìm hiểu những tâm tư nguyện vọng của các em, tìm hiểu những
nguyên nhân dẫn đến việc học yếu để kịp thời chấn chỉnh.
Thường xuyên theo dõi sổ giám thị, sổ đầu bài để kịp thời tuyên dương
học sinh tiến bộ và có biện pháp nhắc nhở, kỷ luật học sinh vi phạm.
Hầu như lớp nào cũng có học sinh cá biệt, những học sinh này gây
không ít khó khăn cho giáo viên chủ nhiệm. Vì vậy, đối với đối tượng học
sinh này, giáo viên chủ nhiệm phải thật nhẫn nại, khéo léo tiếp cận học sinh,
lắng nghe các em giải bày tâm sự, phối hợp với gia đình, trò chuyện cùng các
bạn của học sinh này để tìm hiểu rõ nguyên nhân từ đó có một giải pháp hợp

lý. Ngoài ra cũng thông báo cho giáo viên bộ môn biết tình hình của những
học sinh cá biệt này để cùng nhau tìm và thống nhất biện pháp nhằm theo dõi

12
và giáo dục các em tốt hơn, giúp các em vượt qua những biến cố khó khăn
trong cuộc sống.
Ngoài ra, giáo viên chủ nhiệm phải biết phối hợp chặt chẽ giữa ba môi
trường giáo dục: nhà trường, gia đình và xã hội tạo nên một bức tường vững
chắc bảo vệ các em khỏi những ảnh hưởng xấu bên ngoài, tạo môi trường
thuận lợi để các em có thể phát huy hết năng lực và những phẩm chất tốt đẹp
của mình, qua đó góp phần nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm.
Phối hợp với phụ huynh học sinh và Ban giám hiệu nhà trường, có biện
pháp nhắc nhở, động viên các em thông qua các buổi chào cờ, các đợt thi đua,
các buổi ngoại khóa hay họp phụ huynh.
Phối hợp với Đoàn – Đội tổ chức các sân chơi lành mạnh cho học sinh,
thường xuyên có những bài tuyên truyền về ý nghĩa các ngày lễ lớn như ngày
Nhà giáo Việt Nam 20/11, ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam
22/12, ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam 3/2… qua đó giáo dục học
sinh lòng biết ơn, truyền thống “Tôn sư trọng đạo”, tình yêu quê hương đất
nước, niềm tự hào dân tộc…
Giáo viên chủ nhiệm là cầu nối giữa Ban giám hiệu, giữa các tổ chức
Đoàn – Đội trong trường, giữa các giáo viên bộ môn với tập thể học sinh lớp
chủ nhiệm. Nói cách khác, giáo viên chủ nhiệm là người đại diện hai phía,
một mặt đại diện cho các lực lượng giáo dục của nhà trường, mặt khác đại
diện cho tập thể học sinh. Giáo viên chủ nhiệm lớp là người tập hợp ý kiến,
đại diện cho lớp phản ánh những nguyện vọng chính đáng của học sinh cũng
như phụ huynh học sinh đến Ban giám hiệu và đến giáo viên bộ môn. Muốn
làm được điều này, giáo viên chủ nhiệm phải tạo được uy tín và niềm tin nơi
phụ huynh, học sinh, trở thành điểm tựa vững chắc về mọi mặt cho học sinh
trong lớp.

13


2.3. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Phương pháp này được sử dụng cho lớp chủ nhiệm mà tôi đang giảng
dạy ở trường. Kết quả ban đầu rất khả quan, ở học kì 1 không có học sinh yếu
kém, tỷ lệ học sinh khá giỏi cao.
Sĩ số (33 hs)
Giỏi
Khá
Trung bình
Yếu
Kém
Học lực
10 (30,3%)
14 (42,4%)
9 (27,3%)
0
0

Tình hình kỷ luật, việc chấp hành nội quy trường lớp, tác phong của
học sinh cũng vào nề nếp và nghiêm túc hơn.



Bên cạnh đó, học sinh cũng tích cực tham gia các hoạt động phong trào
do Đoàn – Đội tổ chức như: giải nhất cuộc thi “Hoa điểm mười” và “Tiết học
tốt” chào mừng Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, giải nhì đá banh nam, nuôi

heo đất khuyến học…
2.4. Mặt tích cực và hạn chế của sáng kiến kinh nghiệm
2.4.1. Mặt mạnh
Nếu làm tốt thì:
Giúp học sinh chuyển biến tốt hơn trong việc rèn luyện đạo đức cũng
như phấn đấu trong học tập.
Giáo viên chủ nhiệm sẽ phát huy được vai trò cố vấn cho học sinh, phát
huy được khả năng sáng tạo của học sinh.
Sĩ số (33 hs)
Tốt
Khá
Trung bình
Hạnh kiểm
31 (93,9%)
2 (6,1%)
0

14
Chọn được đội ngũ ban cán sự điều hành có năng lực, ngoan, nhiệt tình
trong hoạt động, biết giúp đỡ bạn trong lớp, theo dõi và nắm sát tình hình lớp.
Nâng cao được hiệu suất đào tạo, giảm tỷ lệ học sinh yếu kém của lớp
đồng thời thúc đẩy các hoạt động phong trào của lớp đi lên.
2.4.2. Mặt hạn chế
Lớp còn nhiều học sinh có hoàn cảnh khó khăn, gia đình nghèo. Giáo
viên không có thời gian đầu tư dàn trải nhiều học sinh trong lớp.
2.5. Bài học kinh nghiệm
Qua quá trình công tác chủ nhiệm và học hỏi kinh nghiệm của những
giáo viên chủ nhiệm lâu năm, tôi rút ra được bài học kinh nghiệm sau:
Phải thương yêu, gần gũi, quan tâm lo lắng cho các em như những đứa
con yêu quý của mình. Thiết nghĩ, nếu con của mình đến trường mà không

chịu học, không có đạo đức thì hậu quả thật đáng sợ, tương lai các em đi về
đâu? Bởi có đi học, mở mang tri thức thì dù ít hay nhiều chúng ta cũng góp
phần xây dựng xã hội phồn vinh. Vì thế hãy thể hiện hết khả năng và tinh
thần trách nhiệm của mình để việc giáo dục đạt kết quả cao nhất có thể.
Cái tâm đắc nhất của tôi là trong việc giáo dục phải kết hợp tâm lí học
sinh, lắng nghe, chia sẻ những tâm sự chân tình, thấu hiểu những tâm tư
nguyện vọng của học sinh. Quan trọng nhất là làm cho học sinh cảm nhận
được sự quan tâm của giáo viên, sự công bằng trong giảng dạy và giáo dục
đồng thời phải tạo được uy tín đối với học sinh. Đó là điều tôi cho rằng không
thể thiếu trong sự nghiệp giáo dục đạo đức và nhân cách học sinh. Từ đó tạo
sự gần gũi giữa thầy cô với các em học sinh, tạo sự gắn kết giữa Thầy – Trò,
học sinh dễ hoà nhập và hợp tác với giáo viên chủ nhiệm hơn.
Người thầy phải luôn trau dồi, tìm kiếm, trao đổi kinh nghiệm với các
bạn đồng nghiệp, xây dựng nên phương pháp giáo dục thích hợp, kịp thời uốn
nắn, sửa chữa những sai lầm của các em, giúp các em nhận ra lỗi và có hướng

15
khắc phục. Bên cạnh đó giáo viên chủ nhiệm cần chú ý phát huy những tài
năng vốn có của các em, nâng cao ý thức tự giác, tự quản.
Bản thân giáo viên chủ nhiệm phải là tấm gương sáng cho học sinh noi
theo. Muốn vậy, người thầy phải gương mẫu, chấp hành tốt mọi điều mình đã
đề ra, có thái độ cầu thị, lắng nghe sự góp ý của phụ huynh học sinh, đồng
nghiệp và học sinh để kịp thời khắc phục những hạn chế.
Thường xuyên giáo dục đạo đức, tư tưởng cho các em, giúp các em biết
yêu thương, đoàn kết, tương thân tương ái, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ, mạnh
dạn phê và tự phê để thấy rõ khuyết điểm hay khó khăn cần vượt qua để làm
chủ bản thân.
Phải bao dung, tha thứ cho những học sinh mắc sai lầm, động viên,
khuyên bảo, đặc biệt quan tâm giúp đỡ các em. Từ đó cảm hóa các em trở
thành người tốt và cố gắng trong học tập.

16




PHẦN 3 - KẾT LUẬN
3.1. Kết luận chung
Vai trò của giáo viên chủ nhiệm rất quan trọng trong việc quản lý học
sinh trên mọi phương diện. Mỗi lớp học là một thành viên trong nhà trường,
có nhiều lớp tốt sẽ đưa chất lượng cũng như phong trào nhà trường đi lên.
Muốn vậy người giáo viên cần phải không ngừng học tập nâng cao trình độ
chuyên môn, nghiệp vụ, rèn luyện các phẩm chất đạo đức đồng thời đòi hỏi
người giáo viên phải tâm huyết với nghề, thường xuyên quan tâm theo dõi và
bám sát học sinh; khéo léo, tế nhị trong giao tiếp, ứng xử với phụ huynh, học
sinh. Ngoài ra, người giáo viên chủ nhiệm còn phải có óc quan sát tinh tế để

bầu ra được ban cán sự lớp có uy tín, có trách nhiệm, có năng lực và bản lĩnh;
tổ chức lớp thành một lực lượng tự quản, có kỷ luật chặt chẽ, có quy định rõ
ràng, được học sinh tôn trọng và tự giác chấp hành; hàng tuần nhận xét, góp ý
từng học sinh, làm cho học sinh thấy rõ được ưu khuyết điểm và những điều
cần khắc phục; khen thưởng và phê bình kịp thời, luôn nhắc nhở và động viên
tinh thần các em, tạo động lực giúp cả lớp cố gắng hơn; phân công học sinh
khá giỏi kèm học sinh yếu kém…
Để làm được tất cả những điều này đòi hỏi người giáo viên phải biết
nhẫn nại, kiên trì và uyển chuyển, có lúc phải thật nghiêm, có lúc phải thật
nhẹ nhàng. Đặc biệt là sự hình thành phẩm chất đạo đức của học sinh không
phải một ngày, một buổi là có được mà phải trải qua một thời gian dài rèn
luyện, cho nên để đảm nhận công việc này chúng ta phải thật sự kiên trì, nhẫn

17
nại, chịu khó và phải tốn nhiều thời gian công sức để tìm hiểu, lắng nghe tâm
tư nguyện vọng của từng đối tượng học sinh trong lớp.
Có thể nói, công tác giáo dục học sinh của giáo viên chủ nhiệm là tổng
hợp các kỹ năng, là cả một nghệ thuật giáo dục, đòi hỏi người giáo viên chủ
nhiệm phải không ngừng tự hoàn thiện mình, tự nâng cao mình trước yêu cầu
nâng cao chất lượng giáo dục.
3.2. Kiến nghị
Chúng ta không thể phủ nhận tầm quan trọng của công tác chủ nhiệm
cũng như vai trò của người giáo viên chủ nhiệm đối với chất lượng học tập
cũng như đạo đức của học sinh, tuy nhiên để đạt được kết quả tốt thì cần phải
có sự kết hợp chặt chẽ giữa giáo viên chủ nhiệm, phụ huynh học sinh, học
sinh và nhà trường.
Bên cạnh đó, các hoạt động phong trào do Đoàn – Đội tổ chức phải
thiết thực, đa dạng và hấp dẫn để có thể thu hút sự quan tâm, nhiệt tình tham
gia của các em học sinh. Điều này hỗ trợ rất nhiều cho công tác chủ nhiệm
nhằm giúp các em chuyển biến tốt hơn trong việc rèn luyện đạo đức cũng như

phấn đấu trong học tập.
Do thời gian nghiên cứu có hạn, những biện pháp mà tôi nêu trên chỉ là
những kinh nghiệm của bản thân, tôi biết rằng mỗi người thầy đều có những
phương pháp riêng của mình, đồng thời cũng phải tuỳ thuộc vào từng đối
tượng học sinh, từng hoàn cảnh cụ thể mà lựa chọn phương pháp phù hợp.
Trên đây là một vài kinh nghiệm nhỏ mà tôi đã thực hiện và thấy có hiệu quả
tốt, mong quý đồng nghiệp thử nghiệm và có ý kiến đóng góp thêm để giúp
tôi hoàn thiện hơn nữa.
Xin chân thành cảm ơn!

Thạnh Mỹ Lợi, ngày 10 tháng 01 năm 2014

18
Người viết sáng kiến


Trịnh Ngọc Trâm
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Nguyễn Văn Lê, Nguyễn Sinh Huy, (2000), Giáo dục học đại cương,
Nhà xuất bản giáo dục.
2. Đặng Vũ Hoạt, Nguyễn Sinh Huy, Hà Thị Đức, (1995), Giáo dục học
đại cương II, Nhà xuất bản giáo dục.
3. Lê Văn Hồng, Lê Ngọc Lan, (2002), Tâm lý học lứa tuổi và tâm lý học
sư phạm, Nhà xuất bản giáo dục.
4. Lê Văn Hồng, Lê Ngọc Lan, Nguyễn Văn Thàng, (1999), Tâm lý học
lứa tuổi và tâm lý học sư phạm, Nhà xuất bản Đại học quốc gia Hà Nội.
5. Nguyễn Thanh Bình, Đào Thị Oanh, Nguyễn Kim Dung, Lục Thị Nga,
(2011), Tài liệu tập huấn về công tác giáo viên chủ nhiệm trong trường
Trung học cơ sở, Trung học phổ thông, Bộ giáo dục và đào tạo.
6.

7.
8.



19




PHỤ LỤC









Hình 1: Đôi bạn học tốt – Phân công học sinh giỏi giúp đỡ học sinh yếu

20


Hình 2: Học sinh dâng hương tưởng niệm ngày mất bà Nguyễn Thị Định










Hình 3: Học sinh và Chi đoàn giáo viên viếng mộ Anh hùng Nguyễn Văn Trỗi










21


Hình 4: Học sinh tham quan học tập ngoại khóa tại khu tưởng niệm
Ngã ba Giồng

Hình 5: Học sinh tham gia nuôi heo đất khuyến học








Hình 6 – 7: Học sinh tham gia các hoạt động thể dục thể thao