Bài giảng kế toán quản trị chương 4 bộ phận và báo cáo bộ phận

1
BỘ PHẬN VÀ BÁO CÁO BỘ PHẬN
I. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ BỘ PHẬN.
1. Quan điểm về bộ phận trong quản trị.
2. Các loại bộ phận trong doanh nghiệp.
3. Ảnh hưởng chi phí bộ phận phục vụ đến chi
phí bộ phận chức năng và đánh giá thành
quả quản lý.
II. BÁO CÁO BỘ PHẬN.
1. Khái niệm báo cáo bộ phận.
2. Đặc điểm báo cáo bộ phận.
3. Các hình thức báo cáo bộ phận
2
BỘ PHẬN VÀ BÁO CÁO BỘ PHẬN
QUAN ĐIỂM – CÁC LOẠI -QUAN HỆ CHI PHÍ – NGUYÊN TẮC PHÂN BỔ
- Khái niệm : Bộ phận là một phần, một mặt hoạt động, một đơn vị hay
một phòng ban thuộc cơ cấu tổ chức quản lý hoạt động sản xuất kinh
doanh của doanh nghiệp cùng hoạt động vì mục tiêu chung của doanh
nghiệp.
- Căn cứ vào chức năng, bộ phâïn bao gồm :
• Bộ phận chức năng – Sản xuất, bán hàng, quản lý . . .– Giấy đăng ký
kinh doanh
• Bộ phận phục vụ – Sản xuất nguyên liệu, dịch vụ . . . – Chủ yếu cung
ứng cho các bộ phận chức năng.
- Chi phí bộ phận phục vụ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí bộ phận
chức năng – Ảnh hưởng trực tiếp đến đánh giá trách nhiệm và thành
quả quản lý
- Nguyên tắc phân bổ chi phí bộ phận chức năng :
• Gắn liền với mối quan hệ nhân quả;
• Phản ánh được mức chi phí chung sử dụng của mỗi bộ phận và mức
lợi ích mỗi bộ phận được thụ hưởng;

• Giản đơn, nhất quán và tiết kiệm.
3
BỘ PHẬN VÀ BÁO CÁO BỘ PHẬN
PHƯƠNG PHÁP PHÂN BỔ CHI PHÍ BỘ PHẬN
- Phân bổ lẫn nhau theo chi
phí kế hoạch, chi phí ban
đầu, chi phí thực tế;
- Phân bổ trực tiếp;
- Phân bổ theo bậc thang.
4
BỘ PHẬN VÀ BÁO CÁO BỘ PHẬN
PHÂN BỔ CHI PHÍ BỘ PHẬN THEO CHI PHÍ THỰC TẾ
Bộ
phận
phục
vụ
Phương pháp phân bổ
Bộ phận
chức năng
h i
C
Phí
Bộ
Phận Phụ
c

Vụ
Thực
Tế
-

Thu
nhập
Chi phí
(theo bộ phận)
Tiêu thức
phân bổ
ch u ng
Mức phân
bổ
Biến phí Mức hoạt
động
Mức phân
bổ
Chi phí
(Theo ứng xử)
Đònh
phí
Tỷ lệ phân
bổ dài hạn
Mức phân
bổ
Chi phí
(theo nguyên
nhân)
Nguyên
nhân
Mức phân
bổ
5
BỘ PHẬN VÀ BÁO CÁO BỘ PHẬN

PHÂN BỔ CHI PHÍ BỘ PHẬN THEO CHI PHÍ THỰC TẾ
- Ưu điểm :
• Đơn giản;
• Đầy đủ.
- Nhược điểm :
• Thông tin chậm mất tác dụng quản trị;
• Dễ dẫn đến lãng phí có hệ thống;
• Phản ảnh không chính xác thành quả
quản lý ở các bộ phận.
6
BỘ PHẬN VÀ BÁO CÁO BỘ PHẬN
PHÂN BỔ CHI PHÍ BỘ PHẬN THEO CHI PHÍ DỰ TỐN
Bộ
phận
phục
vụ
Phương pháp phân bổ
Bộ phận
chức năng
h i
C
Phí
Bộ
Phận Phụ
c

Vụ
D ự
Toán
-

Thu
nhập
Chi phí
(theo bộ phận)
Tiêu thức
phân bổ
ch u ng
Mức phân
bổ
Biến phí Mức hoạt
động
Mức phân
bổ
Chi phí
(Theo ứng xử)
Đònh
phí
Tỷ lệ phân
bổ dài hạn
Mức phân
bổ
Chi phí
(theo nguyên
nhân)
Nguyên
nhân
Mức phân
bổ
7
BỘ PHẬN VÀ BÁO CÁO BỘ PHẬN

PHÂN BỔ CHI PHÍ BỘ PHẬN THEO CHI PHÍ DỰ TOÁN
- Ưu điểm :
• Thông tin nhanh;
• Hạn chế tính lãng phí hệ thống;
• Phản ảnh chính xác thành quả
từng bộ phận.
- Nhược điểm :
• Phức tạp;
• Xử lý chênh lệch cuối kỳ.
8
BỘ PHẬN VÀ BÁO CÁO BỘ PHẬN
KHÁI NIỆM – MỤC TIÊU - ĐẶC ĐIỂM BÁO CÁO BỘ PHẬN
- Khái niệm báo cáo bộ phận : Báo cáo bộ phận là một báo cáo kết quả kinh
doanh theo mối quan hệ so sánh giữa doanh thu với chi phí theo mô hình
ứng xử và kết hợp với phân cấp quản lý của từng bộ phận trong cơ cấu tổ
chức quản lý sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
- Mục tiêu : Cung cấp thông tin đánh giá thành quả, tiềm năng tài chính
từng bộ phận.
- Đặc điểm báo cáo bộ phận :
• Cung cấp thông tin doanh thu, chi phí, lợi nhuận từng bộ phận trong nội
bộ doanh nghiệp;
• Chi phí được phân loại theo mô hình ứng xử chi phí và kết hợp với khả
năng kiểm soát, phân cấp quản lý;
• Phản ảnh kết quả kinh doanh của doanh nghiệp chi tiết theo từng bộ phận
trong cơ cấu tổ chức quản lý sản xuất kinh doanh;
• Nội dung, kết cấu báo cáo bộ phận thường có sự thay đổi khi thay đổi cơ
cấu tổ chức quản lý sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
9
BỘ PHẬN VÀ BÁO CÁO BỘ PHẬN
HÌNH THỨC BÁO CÁO BỘ PHẬN

BÁO CÁO BỘ PHẬN ….
Chỉ tiêu Số tiền
(đ)
Đơn vò
(đ/sp)
Tỷ lệ
(%)
. oanh thu
1 D X X X
2.Biến phí
X X X
3.Số dư đảm phí
X X X
4.Đònh phí bộ
phận
X
?
X
5.Số dư bộ phận
X
?
X
6.Đònh phí
chung
X
?
X
7.Lợi nhuận
X
?

X
10
BỘ PHẬN VÀ BÁO CÁO BỘ PHẬN
VÍ DỤ 7 – BÁO CÁO BỘ PHẬN GIẢN ĐƠN
Công ty A tổ chức gồm 3 bộ phận. Theo tài liệu
của Bộ phận thứ nhất (kinh doanh sản phẩm A)
• Đơn giá bán : 1.000đ/sp
• Biến phí đơn vị : 600đ/sp
• Định phí hằng kỳ ở bộ phận : 500.000đ
• Định phí chung phân bổ hằng kỳ : 200.000đ
• Lập báo cáo bộ phận thứ nhất và đánh giá
trách nhiệm khi tiêu thụ 1.300sp, 1.600sp.
11
BỘ PHẬN VÀ BÁO CÁO BỘ PHẬN
HÌNH THỨC BÁO CÁO BỘ PHẬN
BÁO CÁO BỘ PHẬN THỨ NHẤT – SP A
Chỉ tiêu Số tiền
(đ)
Đơn vò
(đ/sp)
Tỷ lệ
(%)
. oanh thu
1 D
2.Biến phí
3.Số dư đảm phí
4.Đònh phí bộ
phận
5.Số dư bộ phận
6.Đònh phí

chung
7.Lợi nhuận
12
BỘ PHẬN VÀ BÁO CÁO BỘ PHẬN
HÌNH THỨC BÁO CÁO BỘ PHẬN
Công ty….
Bộ phận….
BÁO CÁO BỘ PHẬN
Từ ngày … tháng ….năm….đến ngày….tháng ….năm…
Chỉ tiêu
Toàn
công
t y
Bộ phận…
(sản phẩm,
khu vực)
Bộ phận…
(sản phẩm,
khu vực)
Bộ phận…
(sản phẩm,
khu vực)
Số tiền Đơn vò Số tiền Đơn vò Số tiền Đơn vò Số tiền
1
. oanh
D
t h u
2.Biến phí bộ phận
3.Số dư đảm phí
4.Đònh phí bộ phận

5.Số dư bộ phận
6.Đònh phí chung phân bổ
7.LN sau phân bổ đònh phí ch u ng
Kế toán phụ trách Ngày tháng năm
Giám đốc
13
BỘ PHẬN VÀ BÁO CÁO BỘ PHẬN
HÌNH THỨC BÁO CÁO BỘ PHẬN
Công ty….
Bộ phận….
BÁO CÁO BỘ PHẬN
Từ ngày … tháng ….năm….đến ngày….tháng ….năm…
Chỉ tiêu
Toàn công
t y
Bộ phận…
(sản phẩm,
khu vực)
Bộ phận…
(sản phẩm,
khu vực)
Bộ phận…
(sản phẩm,
khu vực)
Số
tiền
Tỷ
lệ
Số
tiền

Tỷ
lệ
Số
tiền
Tỷ
lệ
Số
tiền
Tỷ
lệ
1
. oanh
D
t h u
2.Biến phí bộ phận
3.Số dư đảm phí
4.Đònh phí bộ phận
5.Số dư bộ phận
6.Đònh phí chung phân bổ
7.LN sau phân bổ đònh phí
ch u ng
Kế toán phụ trách Ngày tháng năm
Giám đốc
14
VÍ DỤ 8
Theo tài liệu công ty ABC, có 2 chi nhánh, chi nhánh 1 kinh doanh sản
phẩm A và B, chi nhánh 2 kinh doanh sản phẩm C với tài liệu chi tiết
như
sa u :

Chỉ tiêu Công
ty
Sản phẩm A Sản phẩm B Sản phẩm C
Đơn vò Số tiền Đơn
vò
Số tiền Đơn vò Số tiền
oanh thuD 10 000 000 .2 000 2 000 000 .2 000 2 000 000 .4 000 6 000 000
Biến phí

5 700 000
.
1 200

1 200 000
.
1 500

1 500 000
.
2 000

3 000 000
(
B
iến phí
)
SX

4 250 000

1 000 000

1 000 000

2 250 000
Đònh phí bộ
phận

2 470 000
.
460 000
.
510 000

1 500 000
(Đònh phí
)
SX

2 230 000
.
420 000
.
410 000

1 400 000
Đònh phí
c hung

1 500 000

Yêu cầu
:
1. Giám đốc đang cần thông tin đánh giá tình hình kinh doanh từng
sản phẩm. Lập báo cáo bộ phận để thỏa mãn yêu cầu này
và thuyết minh các thông tin trên báo cáo trong các trường
hợp phân bổ và không phân bổ đònh phí
chung .
2. Giám đốc đang cần thông tin đánh giá tình hình kinh doanh từng
chi
nhánh
.
L
ập
báo
cáo
bộ
phận
để
thỏa
mãn
yêu
cầu
này
15
BỘ PHẬN VÀ BÁO CÁO BỘ PHẬN
HÌNH THỨC BÁO CÁO BỘ PHẬN – VÍ DỤ 8
Công ty….
Bộ phận….
BÁO CÁO BỘ PHẬN
Từ ngày … tháng ….năm….đến ngày….tháng ….năm…

Chỉ tiêu
Toàn công
t y
Sản phẩm A Sản phẩm B Sản phẩm C
Số
tiền
Tỷ
lệ
Số
tiền
Tỷ
lệ
Số
tiền
Tỷ
lệ
Số
tiền
Tỷ
lệ
1. oanhD th u
2.Biến phí bộ phận
3.Số dư đảm phí
4.Đònh phí bộ phận
5.Số dư bộ phận
6.Đònh phí chung phân bổ
7.LN sau phân bổ đònh phí
ch u ng
Kế toán phụ trách Ngày tháng năm
Giám đốc

16
BỘ PHẬN VÀ BÁO CÁO BỘ PHẬN
HÌNH THỨC BÁO CÁO BỘ PHẬN – VÍ DỤ 8
Công ty….
Bộ phận….
BÁO CÁO BỘ PHẬN
Từ ngày … tháng ….năm….đến ngày….tháng ….năm…
Chỉ tiêu
Toàn công
t y
Sản phẩm A Sản phẩm B Sản phẩm C
Số
tiền
(đ)
Tỷ
lệ
(% )
Số
tiền
(đ)
Tỷ
lệ
(% )
Số
tiền
(đ)
Tỷ
lệ
(% )
Số

tiền
(đ)
Tỷ
lệ
(% )
1
. oanh
D
t h u
2.Biến phí bộ phận
-
-
3.Số dư đảm phí
4.Đònh phí bộ phận
-
-
5.Số dư bộ phận
6.Đònh phí chung phân bổ
7.LN sau phân bổ đònh phí
ch u ng
Kế toán phụ trách
BO
Ä
PHA
Ä
N VA
Ø
BA
Ù
O CA

Ù
O BO
Ä
PHA
Ä
N
Ngày tháng năm
G
iám
đốc
17
BỘ PHẬN VÀ BÁO CÁO BỘ PHẬN
HÌNH THỨC BÁO CÁO BỘ PHẬN – VÍ DỤ 8
Công ty….
Bộ phận….
BÁO CÁO BỘ PHẬN
Từ ngày … tháng ….năm….đến ngày….tháng ….năm…
Chỉ tiêu
Toàn công
t y
Chi nhánh I Chi nhánh II
Số tiền Tỷ lệ Số tiền Tỷ lệ Số tiền Tỷ lệ
1
. oanh
D
t h u
2.Biến phí bộ phận
3.Số dư đảm phí
4.Đònh phí bộ phận
5.Số dư bộ phận

6.Đònh phí chung phân bổ
7.LN sau phân bổ đònh phí
ch u ng
Kế toán phụ trách Ngày tháng năm
Giám đốc
18
BỘ PHẬN VÀ BÁO CÁO BỘ PHẬN
HÌNH THỨC BÁO CÁO BỘ PHẬN
Công ty….
Bộ phận….
BÁO CÁO BỘ PHẬN
Năm
+
X 1
Chỉ tiêu
Toàn công t y Sản phẩm A Sản phẩm B Sản phẩm C
Số
tiền
(đ)
Tỷ
lệ
(% )
Số
tiền
(đ)
Tỷ
lệ
(% )
Số
tiền

(đ)
Tỷ
lệ
(% )
Số
tiền
(đ)
Tỷ
lệ
(% )
1. oanhD th u
2.Biến phí bộ phận
3.Số dư đảm phí
4.Đònh phí bộ phận
5.Số dư bộ phận
6.Đònh phí
ch u n g
-
Chi phí quảng cáo
-
Chi phí chung toàn công
t y
7.LN sau phân bổ đònh phí
ch u ng
Kế toán phụ trách
BỘ PHẬN VÀ BÁO CÁO BỘ PHẬN
Ngày tháng năm
Giám đốc