SKKN Giáo dục đạo đức học sinh tiểu học

Sáng kiến kinh nghiệm



Giáo dục đạo đức học sinh
tiểu học


A. Phần mở đầu:
I. Lý do chọn đề tài:
Giáo dục đạo đức là một bộ phận quan trọng của quá trình sư phạm, đặc biệt là ở
Tiểu học. Nó nhằm hình thành những cơ sở ban đầu về mặt đạo đức cho học sinh,
giúp các em có ứng xử đúng đắn qua các mối quan hệ đạo đức hàng ngày. Nhân
cách của học sinh Tiểu học thể hiện trước hết qua bộ mặt đạo đức. Điều này thể
hiện qua thái độ cư xử đối với ông bà, cha mẹ, mọi người xung quanh, với thầy cô
giáo và bè bạn trong lớp, qua thái độ học tập và rèn luyện hàng ngày. Đó là cơ sở
quan trọng của việc hình thành những nguyên tắc, chuẩn mực hành vi đạo đức của
học sinh Tiểu học.
Lúc sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất chú trọng đến việc bồi dưỡng và xây dựng
những con người xã hội chủ nghĩa. Trong nhiều bài viết, bài nói chuyện của mình
Người đều nhấn mạnh: “Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội phải có con người xã
hội chủ nghĩa”. Con người mới xã hội chủ nghĩa là những người có đạo đức và tri
thức, là những người vừa “hồng” vừa “chuyên”.
Thực hiện lời dạy của Bác và để góp phần cùng với nhà trường nâng cao chất
lượng giáo dục đạo đức cho học sinh, ngoài việc giảng dạy các bộ môn văn hóa,
học tập các kiến thức về khoa học, xã hội trên lớp, học sinh còn phải tu dưỡng và
rèn luyện về đạo đức, kỹ năng sống, kỹ năng hòa nhập với cộng đồng, kỹ năng ứng

xử, … trong đó trau dồi rèn luyện đạo đức là vấn đề hàng đầu, vì đạo đức là nền
tảng của gia đình, nền tảng của xã hội và hình mẫu cho các em học sinh học tập và
rèn luyện.
Đẩy mạnh việc giáo dục đạo đức học sinh thông qua các hoạt động trong nhà
trường, góp phần chuyển biến nhận thức của học sinh, qua đó giúp các em có ý
thức trong từng việc làm, từng hành động, giúp các em sống có ý tưởng, có ước
mơ, nhận thức được những cái hay, cái đẹp trong cuộc sống.
Do thực tế từ đầu năm học 2011 – 2012 có một số đối tượng học sinh hay nói tục,
chửi thể, chọc ghẹo, gây rổ và thậm chí còn đánh nhau với bạn bè trong trường. Vì
lí do đó, tôi chọn đề tài: “Giáo dục đạo đức học sinh Tiểu học” để góp phần làm
nền tảng, hành vi đạo đức cho các em trong cư xử với ông bà, cha mẹ, thầy cô giáo
với mọi người và bạn bè cùng trang lứa.
1. Lý luận:
Hòa theo khí thế thi đua sôi nổi của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, toàn ngành
đang hưởng ứng cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí
Minh”. Thực hiện theo hướng dẫn của ngành về viết sáng kiến kinh nghiệm và đề
tài nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng.
Trong bối cảnh xã hội hiện nay, giá trị đạo đức, nhân cách, lối sống của không ít
giới trẻ đang có chiều hướng sa sút do những lối sống thực dụng thì việc đưa nội
dung giáo dục đạo đức học sinh Tiểu học trong nhà trường là việc làm hết sức cần
thiết, đó chính là giải pháp tích cực nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho
học sinh trong nhà trường.
2. Thực tiễn:
Trong những năm qua mặc dù đơn vị không có học sinh nào vi phạm đạo đức, học
sinh đều xếp loại hạnh kiểm cuối năm là thực hiện đầy đủ đạt 100%. Tuy nhiên
thời gian gần đây đã xuất hiện một bộ phận học sinh Tiểu học đã có những lời lẽ
thiếu thiện cảm khi tiếp xúc với bè bạn như nói tục, chửi thề đôi lúc còn có hành vi
đánh nhau xuất phát từ những thái độ, hành vi đó là do nhiều yếu tố tác động
như: môi trường xã hội, điều kiện sinh hoạt gia đình hay vấn đề giáo dục chỉ quan
tâm về tri thức, thiếu đầu tư về giáo dục nhân cách, đạo đức học sinh nên tình trạng

một bộ phận học sinh bị sa sút về đạo đức. Xuất phát từ thực tiễn trên và nhận thấy
đạo đức học sinh đang có chiều hướng giảm xúc, do đó bản thân tôi quyết định
chọn sáng kiến kinh nghiệm “Giáo dục đạo đức học sinh Tiểu học” nhằm góp
một phần công sức vào việc giáo dục nhân cách và đạo đức học sinh hiện nay.
II. Mục đích và phương pháp nghiên cứu:
1. Mục đích:
Giúp cho từng đối tượng học sinh hình thành thói quen, kỹ năng ứng xử phù hợp
với mọi thành phần trong xã hội như: Biết đi thưa về trình đối với ông bà, cha mẹ
anh chị trong gia đình. Biết tỏ thái độ thông cảm chia sẻ đối với những người tàn
tật, những trường hợp bị bệnh hiểm nghèo. Biết lịch sự chào hỏi người lớn khi gặp
mặt. Tôn trọng, lễ phép với thầy cô giáo trong quá trình học tập, rèn luyện và ứng
xử Giáo dục kỹ năng cho các em có những đức tính tốt trong cuộc sống hàng
ngày.
Đối tượng nghiên cứu: Một số đối tượng học sinh của đơn vị trường Tiểu học Phú
Thành B1 – huyện Tam Nông – tỉnh Đồng Tháp.
2. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp quan sát.
- Phương pháp phân tích.
- Phương pháp kiểm tra.
- Phương pháp đánh giá.
- Phương pháp trò chuyện.
- Phương pháp tổ chức các phong trào thi đua.
III. Giới hạn của đề tài:
Chỉ áp dụng đối với một bộ phận học sinh Tiểu học thuộc đơn vị trường Tiểu học
Phú Thành B1.
IV. Kế hoạch thực hiện:
Sau khi nhận được công văn số: 162 /SGDĐT-VP ngày 12 tháng 9 năm 2011 V/v
Hướng dẫn việc đăng ký và chấm sáng kiến kinh nghiệm, đề tài nghiên cứu khoa
học sư phạm ứng dụng trong ngành. Căn cứ theo hướng dẫn trên bản thân lập kế
hoạch thực hiện như sau:

- Phân loại đối tượng học sinh theo kết quả báo cáo đầu năm từ các khối lớp.
- Quan tâm đến các biểu hiện hành vi đạo đức của học sinh trong các buổi sinh
hoạt dưới cờ, trong các thời gian nghỉ giải lao và các hoạt động khác của học sinh
trong thời gian đến trường.
- Hàng ngày theo dõi sát thực những đối tượng học sinh thường gây rổ với bạn bè,
nói tục chửi thề
- Thông qua tổ chức các phong trào vui chơi cho các em.
- Thực hiện viết sáng kiến kinh nghiệm trong thời gian quản lí, theo dõi học sinh
cho đến thời gian thực hiện hoàn thành sáng kiến.
B. Phần nội dung:
I. Cơ sở lý luận:
Xã hội phát triển kéo theo nhiều hệ lụy như sự bùng nổ của công nghệ thông tin, sự
hội nhập của nhiều nền văn hóa của các nước phương tây, của lối sống thực
dụng… Gia đình, cha mẹ phải bươn chảy trong công cuộc mưu sinh, bỏ quên con
cái, dẫn đến sự buông lỏng trong quản lý, điểm tựa gia đình đối với các em không
còn nữa.
Đã có thời gian chúng ta chỉ coi trọng việc dạy văn hóa sao cho học sinh học thật
giỏi mà quên đi điều quan trọng là dạy cho học sinh “Học làm Người”, quên đi
việc tạo cho các em có một sân chơi với các trò chơi mang đậm bản sắc văn hóa
dân tộc, các em không được cung cấp những kỹ năng sống, kỹ năng hòa nhập cộng
đồng. Ngoài việc học văn hóa, số còn lại thì không quan tâm đến mọi việc xảy ra
chung quanh, lạnh lùng, vô cảm chỉ biết sống cho riêng mình.
Thực hiện Chỉ thị số 06-CT/TW ngày 07/11/2007 của Bộ Chính trị về tổ chức
“Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” và công văn số 307/KH-
Bộ GDĐT về kế hoạch triển khai phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân
thiện, học sinh tích cực” như một làn gió mới mang đến sự lạc quan và là kim chỉ
nam để thôi thúc tôi thực hiện ý tưởng tổ chức xây dựng cho toàn thể học sinh của
trường.
II. Cơ sở thực tiễn:
Đối với học sinh trong quá trình hình thành thì trường học chính là nơi các em

được chính thức học tập và rèn luyện một cách nghiêm túc nhất. Bước vào trường
học mỗi học sinh được tạo ra cơ hội để tiếp thu giáo dục, ý thức đầy đủ nghĩa vụ
trách nhiệm đối với toàn bộ các hoạt động học tập và rèn luyện của bản thân.
Trong môi trường mới các em được hình thành và tiếp thu các mối quan hệ xã hội
đa dạng, nhất là tiếp xúc với bạn bè xung quanh được phát triển và có định hướng
rõ ràng. Bên cạnh đó hầu như các em chưa thật sự nỗ lực, phấn đấu để trở thành
một học sinh phát triển toàn diện. Song bên cạnh những cái hay, cái đẹp vẫn còn
tồn tại những cái xấu, cái chưa hoàn hảo. Nói cách khác học sinh khá giỏi về học
lực khá nhiều, tốt về đạo đức rất nhiều. Nhưng học sinh yếu về học lực, có đạo đức
chưa tốt vẫn còn. Hầu như những học sinh có đạo đức chưa tốt là các em có những
hành vi đạo đức xuất phát từ những động cơ xấu, không theo một chuẩn mực đạo
đức nào.
Những học sinh chưa ngoan thường có tầm hiểu biết hạn chế. Nhưng những cái
xấu lại đa dạng, các em thường tập hợp thành nhóm riêng không thích hòa đồng
với mọi người, thường dửng dưng trước các hoạt động học tập của trường, của
lớp. Nhìn chung những học sinh này thường có hành vi chưa tốt với mọi người
như: thường nghỉ học, chọc ghẹo bạn bè, quậy phá, hổn hào với thầy cô, không
tuân thủ theo nội quy của trường, của lớp. Thậm chí còn đánh nhau với bạn bè.
Những hành động trên cho thấy do nhận thức của các em còn kém. Vì vậy đòi hỏi
phải có sự giáo dục kịp thời từ các môi trường xã hội, gia đình và nhà trường.
II. Thực trạng và những mâu thuẫn:
Do tính hiếu động, do bạn bè xấu lôi cuống, do nghiện game online, do sự thiếu
quan tâm của gia đình, nhà trường và xã hội. Vô tình lôi kéo các em vào những
việc làm không tốt, các em thường chai lì mặc dù bị phê bình, đôi lúc có sự phản
ứng thiếu lành mạnh. Những học sinh này hay biện hộ cho những hành vi sai lệch
của mình, thường lừa dối cha mẹ, thầy cô giáo. Thường bắt chước những thói hư
tật xấu của một số thanh thiếu niên trong xã hội. Dẫn đến thường đánh nhau trong
và ngoài nhà trường. Từ đó gây tác hại đối với:
- Nhà trường: Làm ảnh hưởng đến nội quy học tập của lớp, giáo viên thường bận
tâm đến những thành phần hư hỏng này, làm ảnh hưởng đến nhiều hoạt động của

giáo viên. Chất lượng học tập của trường, trong thực hiện các phong trào thi đua “
Xây dựng trường học thân thiện – học sinh tích cực”, phong trào “ Hoa điểm 10”,
phong trào nuôi heo đất và đôi khi để lại những tai tiếng không tốt cho trường.
Cho nên đòi hỏi người giáo viên phải tìm ra nhiều giải pháp giáo dục thích hợp.
- Gia đình: Làm ảnh hưởng đến các thành viên trong gia đình, là mối lo ngại lớn,
thường gây cho gia đình những điều phiền phức.
- Xã hội: Làm mất trật tự, gây ảnh hưởng đến sự phát triển chung của cộng đồng.
IV. Các biện pháp giải quyết vấn đề:
- Về phía nhà trường: Khái quát thành tích học tập của các em, trực tiếp tìm hiểu
nắm bắt thông tin, thông qua các hoạt động vui chơi, học tập. Nguyên nhân dẫn
đến các biểu hiện chưa ngoan về những hành vi đạo đức của các em. Để có các
biện pháp giáo dục áp dụng đến từng đối tượng học sinh. Phối hợp với Đội thiếu
niên tiền phong Hồ Chí Minh tạo nhiều sân chơi lành mạnh. Hình thành thói quen
ở các em như: “Mình vì mọi người, mọi người vì mình”. Giáo dục các em thông
qua các hoạt động giúp đỡ bạn nghèo, lá lành đùm lá rách, đẩy mạnh trong phong
trào thi đua xây dựng “ Trường học thân thiện – học sinh tích cực” do nhà trường
và hoạt động Đội tổ chức.
- Về phía giáo viên chủ nhiệm: Thường xuyên học tập, trao đổi kinh nghiệm với
bạn bè đồng nghiệp về giáo dục đạo đức học sinh để làm tốt công tác chủ nhiệm,
kịp thời động viên các em trong mọi hoạt động. Tổ chức thăm hỏi gia đình học
sinh có hoàn cảnh khó khăn hay học sinh chưa ngoan, lắng nghe ý kiến của học
sinh, công bằng trong thưởng phạt. giáo dục thương yêu học sinh như thương chính
mình.
- Về gia đình: Luôn tạo không khí vui tươi, cởi mở, không quá tập trung lo về kinh
tế mà thiếu sự quan tâm chăm sóc cho con em. Gia đình phải thật sự là chỗ dựa
vững chắc đối với học sinh. Các thành viên trong gia đình phải gương mẫu, phải có
trách nhiệm trong chăm lo, dạy bảo các em. Ngoài ra phải thường xuyên liên lạc
với nhà trường để kịp thời nắm bắt quá trình học tập và rèn luyện của con em
mình.
- Về phía xã hội: Mạnh dạn triệt phá những tụ điểm vui chơi không lành mạnh,

những tệ nạn xã hội Tạo môi trường sống trong lành, không còn những thói hư
tật xấu. Quan tâm nhiều hơn đối với giáo dục để giáo dục và đào tạo thực sự là
Quốc sách hàng đầu.
V. Hiệu quả áp dụng:
Qua nghiên cứu tìm hiểu thực trạng, nghiên cứu cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn, tìm
ra nhiều giải pháp khắc phục và áp dụng thực hiện trong phạm vi học sinh Tiểu
học. Bản thân thật sự hài lòng về kết quả thu được, các em gần gũi hơn với bạn bè
trong lớp, cởi mở hơn đối với thầy cô, hạn chế rất nhiều tinhg trạng nói tục, chửi
thề, các em ngày càng lễ phép hơn với người lớn, với thầy cô. Qua đó sáng kiến
này giúp giáo viên chủ nghiệm nắm rõ nguyên nhân dẫn đến tình trạng học sinh
chưa ngoan. Từ đó có những giải pháp giáo dục đạo đức học sinh ngày càng chăm
ngoan hơn. Ngoài ra sáng kiến này còn giúp giáo viên có nhiều phương pháp giải
quyết hữu hiệu trong việc uốn nắn, giúp đỡ học sinh trở thành những người tốt để
xứng đáng là con ngoan trò giỏi.
C. Kết luận:
Trong quá trình thực hiện và áp dụng sáng kiến kinh nghiệm, tôi đã rút ra được
những bài học quí giá để bổ sung cho kinh nghiệm thực hiện nhiệm vụ của mình
như sau:
- Thực hiện đúng theo tinh thần chỉ đạo của lãnh đạo ngành, bám sát chương trình
hoạt động và chủ đề kế hoạch thực hiện.
- Có bước chủ động trong công việc, nắm bắt sự kiện một cách nhanh nhất để đưa
vào xây dựng kế hoạch đúng thời điểm.
- Luôn tạo sự đổi mới, sáng tạo trong công việc để tăng sự thu hút từ phía học sinh.
- Phối hợp nhịp nhàng với các đoàn thể trong nhà trường, giáo viên chủ nhiệm lớp,
ban đại diện cha mẹ học sinh.
- Luôn lắng nghe ý kiến về những khó khăn của học sinh khi thực hiện chuyên đề
để cùng tháo gỡ những vướng mắc của học sinh.
- Bám sát giáo viên chủ nhiệm lớp vì họ là những người có vai trò quan trọng trong
việc nhắc nhở động viên học sinh lớp mình tham gia thực hiện các phong trào thi
đua học tập, vui chơi giải trí và các chỉ tiêu đề ra của lớp mình, của nhà trường.

I. Ý nghĩa của đề tài đối với công tác:
Sáng kiến kinh nghiệm về nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học sinh trong
nhà trường phổ thông mang một ý nghĩa rất quan trọng và là việc làm hết sức cần
thiết, bởi lẽ các em sẽ học được những đức tính tốt qua những mẫu chuyện trong
môn đạo đức, những bài văn, truyện kể ở môn Tiếng Việt và các môn học khác.
Các em học được lòng yêu thương, sự đồng cảm, chia sẻ nỗi đau của đồng bào bị
thiên tai, lũ lụt. Hay học được những đức tính như: tiết kiệm thời gian, tiết kiệm
tiền của từ những việc làm nhỏ nhất, các em sẽ học được tình yêu quê hương, yêu
Tổ quốc, yêu đồng bào. Là những bài học quí báu mang ý nghĩa giáo dục sâu sắc
để các em tự hoàn thiện mình.
Hiện nay ngành giáo dục đang phát động phong trào thi đua: “Xây dựng trường
học thân thiện - Học sinh tích cực” thì việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức
của Bác Hồ kính yêu là việc làm mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Qua đó, giúp các
em nhìn lại những việc làm của mình từ trong hành động, trong suy nghĩ để các em
hoàn thiện hơn về nhân cách, về lối sống của mình, các em sẽ tích cực tham gia các
hoạt động mang ý nghĩa cộng đồng, hòa đồng, thân ái, đồng cảm chia sẻ với mọi
người chung quanh và hơn hết là sống tốt, sống có ý nghĩa và có một niềm tin thiết
tha hơn về cuộc sống hiện tại.
II. Khả năng áp dụng:
Như đã trình bày ở phần hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm về giáo dục đạo đức
cho học sinh trong nhà trường. Mô hình này sẽ dễ dàng thực hiện cho học sinh các
trường theo nhiều hình thức phong phú hơn, sao cho các em cảm nhận được những
lời dạy của nhà trường, gia đình và xã hội. Từ đó sẽ hướng các em đến những việc
làm tốt. Cụ thể hơn, hiện nay nhiều trường Tiểu học đều có hoạt động kể chuyện
tấm gương đạo đức của Bác Hồ kính yêu vào những buổi chào cờ đầu tuần.
Qua những mẫu chuyện kể về Hồ Chủ Tịch, giúp các em thấy được những đức tính
tốt của người. Đồng thời cũng là hình thức tổ chức giáo dục đạo đức cho học sinh
ngày một thiết thực hơn.
III. Bài học kinh nghiệm, hướng phát triển:
Ngay từ đầu năm học người quản lý phải có kế hoạch cụ thể. Phải có năng lực và

nhiệt tình chăm lo cho các hoạt động của nhà trường. Chỉ đạo đúng chương trình
giảng dạy theo hướng điều chỉnh nội dung dạy học hiện nay của Bộ GD&ĐT. Tăng
cường dự giờ, thăm lớp, tổ chức các chuyên đề để thống nhất về các nội dung,
phương pháp giảng dạy. Quan tâm nhiều hơn đối với giáo viên. Tham mưu tốt với
địa phương, xây dựng mối quan hệ thật sự mật thiết với Ban đại diện cha mẹ học
sinh. Huy động sức mạnh cộng đồng và gia đình cùng tham gia giáo dục đạo đức
học sinh.
Sáng kiến kinh nghiệm sẽ được toàn thể cán bộ giáo viên áp dụng trong và ngoài
nhà trường để giáo dục đạo đức học sinh Tiểu học, giúp các em ngày càng ngoan
ngoãn, lễ phép hơn với mọi người, càng thân thiết với bạn bè trong tập và vui chơi.
IV. Đề xuất, kiến nghị:
1. Đề xuất:
Để phong trào thi đua: “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” theo
những nội dung mà Bộ Giáo dục Đào tạo phát động đi vào chiều sâu, nhất thiết
phải tạo cho các em có một sân chơi mang tính tập thể, qua đó các em sẽ được rèn
luyện kỹ năng sống, cùng các trò chơi dân gian mang đậm bản sắc văn hóa dân
tộc.Trên thực tế nhà trường đang thực hiện phong trào này nhưng chưa thường
xuyên chỉ mang tính hình thức vì chỉ chú trọng vào việc giảng dạy văn hóa trên lớp
mà không chú trọng đến các sân chơi. Trong khi các em rất cần một đêm lửa trại,
một buổi sinh hoạt với các trò chơi dân gian như, kéo co, nhảy bao, nhảy lò cò, tải
đạn qua sông,… được nhà trường tổ chức định kỳ hàng tháng theo chủ điểm giáo
dục.
Do cơ sở vật chất của đơn vị chưa đáp ứng được nhu cầu học tập, vui chơi của các
em. Phải học nhờ từ cơ sở vật chất của đơn vị khác. Nên việc tổ các phong trào vui
chơi học tập bị hạn chế. Số lượng học sinh tham gia ít nên việc lồng gép giáo dục
đạo đức học sinh thông qua các phong trào chưa thường xuyên.
Các cấp lãnh đạo, các ngành hữu quan cần quan tâm đầu tư nhiều hơn cho giáo
dục – đào tạo. Đặc biệt là những đơn vị thuộc vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới.
Tranh thủ xây dựng ở các đơn vị trường thiếu phòng phục vụ học tập.
2. Kiến nghị:

- Đơn vị trường học chủ động đề xuất với các cấp đầu tư nâng cấp sân trường vượt
khỏi đỉnh lũ 2011 để trồng và trang trí cây xanh nhằm tạo vẽ mỹ quan sư phạm cho
trường. Qua đó tạo cho các em có nơi vui chơi thoải mái và nhà trường cũng tổ
chức được nhiều hoạt động phong trào để thu hút học sinh tham gia nhằm giúp các
em hình thành những đức tính tốt và ham học tập hơn.
- Phòng giáo dục và đào tạo tiếp tục duy trì và tổ chức các phong trào hội thi để
học sinh tham gia thi đua học tập rèn luyện, giao lưu với các đơn vị. Từ đó các em
sẽ tuyên truyền lại cho bè bạn trong và ngoài lớp. Qua những nội dung được thi
đua, giao lưu học tập các em sẽ cố gắng nhiều hơn trong học tập, rèn luyện để
xứng đáng là cháu ngoan Bác Hồ.

Phú Thành B, ngày 22 tháng 02 năm 2012
HIỆU TRƯỞNG Người viết sáng kiến




Nguyễn Văn Trớ

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Tạp chí “Dạy và học hiện nay” của Trung ương Hội khuyến học Việt Nam.
2. Một số vấn đề về đổi mới quản lý giáo dục Tiểu học vì sự phát triển bền vững
(Đặng Huỳnh Mai )
3. Cẩm nang giáo dục “ Quan hệ nhà trường gia đình và xã hội” của Nhà xuất bản
Lao động – xã hội.
4. Hồ Chí Minh về giáo dục do GS – TS Phan Ngọc Liên biên soạn.
5. Chuyên đề “Giáo dục Tiểu học” 2005 của Nhà xuất bản giáo dục.