quy chế pháp lí hành chính của công dân

I – ĐẶT VẤN ĐỀ
Để biết một cá nhân là công dân của Nhà nước nào, ta phải căn cứ vào
quốc tịch của người ấy. Khái niệm “công dân” luôn đi liền với “quốc tịch”.
Điều 49 Hiến pháp năm 1992 quy định: “Công dân nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam là người có quốc tịch Việt Nam”. Quốc tịch là một phạm trù
chính trị - pháp lí bao trùm, toàn diện và ổn định, thể hiện mối quan hệ giữa
Nhà nước với các cá nhân, từ đó làm phát sinh quyền, nghĩa vụ pháp lí hành
chính giữa Nhà nước và công dân. Vì thế cần phải có quy chế pháp lí hành
chính cụ thể, giúp cho các quyền và nghĩa vụ trên được thực hiện đúng theo quy
định của pháp luật.
II – NỘI DUNG
1. Khái niệm quy chế pháp lí hành chính của công dân
Quyền và nghĩa vụ của công dân trong quản lí hành chính nhà nước dựa
trên cơ sở quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, được quy định trong Hiến
pháp năm 1992 nên chỉ có thể trở thành hiện thực khi được cụ thể hóa thành các
quyền, nghĩa vụ cụ thể trong các văn bản pháp luật do các cơ quan nhà nước có
thẩm quyền ban hành. Đó chính là quy chế pháp lí của công dân.
Vậy quy chế pháp lí hành chính của công dân là tổng thể các quyền và
nghĩa vụ của công dân trong quản lí hành chính nhà nước được quy định trong
các văn bản pháp luật do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành và được
đảm bảo thực hiện trong thực tế.
Điều 53 Hiến pháp 92 quy định công dân có quyền tham gia quản lí nhà
nước và xã hội. Đây là một quyền quan trọng nên Nhà nước tạo mọi điều kiện
cần thiết để công dân thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ của mình, từ đó công
dân có thể tham gia trực tiếp vào hoạt động quản lí nhà nước, phát huy tính tích
cực chính trị của mỗi người.
2. Đặc điểm của quy chế pháp lí hành chính của công dân
Quy chế pháp lí hành chính của công dân có những đặc điểm sau:
- Mọi công dân Việt Nam được hưởng đầy đủ các quyền về tự do cá nhân,
về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội...

- Quy chế pháp lí hành chính của công dân được xác lập trên cơ sở các
quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân do Hiến pháp quy định. Chỉ có những
cơ quan nhà nước có thẩm quyền mới có thể hạn chế quyền và nghĩa vụ của
công dân.
- Mọi công dân đều bình đẳng trước pháp luật không phân biệt dân tộc,
nam nữ, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo, trình độ văn hóa, nghề nghiệp.
- Quyền và nghĩa vụ là hai mặt không thể tách rời. Công dân được hưởng
quyền đồng thời phải làm nghĩa vụ đối với Nhà nước. Điều đó thể hiện mối liên
hệ về trách nhiệm pháp lí giữa Nhà nước và công dân.
- Nhà nước tạo điều kiện cho nhu cầu chính đáng của cá nhân được thỏa
mãn làm cho khả năng của công dân về trí tuệ, vật chất, tinh thần được phát huy
đến mức cao nhất.
- Nhà nước chỉ truy cứu trách nhiệm pháp lí đối với công dân khi có hành
vi vi phạm pháp luật quy định và chỉ trong giới hạn mà pháp luật cho phép.
- Nhà nước không ngừng hoàn thiện quy chế pháp lí hành chính của công
dân, đảm bảo cho công dân tham gia tích cực vào quản lí nhà nước.
Qua những đặc điểm trên có thể thấy, công dân luôn được Nhà nước tạo
điều kiện thuận lợi nhất để các quyền lợi, nhu cầu chính đáng của mình được
phát huy một cách tối đa trong khuôn khổ của pháp luật. Đồng thời công dân
cũng phải tích cực thực hiện nghĩa vụ của mình đối với Nhà nước, cụ thể là
trong hoạt động quản lí hành chính nhà nước.
III – KẾT LUẬN
Nhờ có quy chế pháp lí hành chính của công dân mà các quyền và nghĩa
vụ giữa Nhà nước với công dân được quy định rõ ràng, cụ thể. Từ đó các cơ
quan nhà nước có thẩm quyền hiện thực hóa các quyền và nghĩa vụ đó, đảm bảo
cho chúng được thực hiện trên thực tế. Cá nhân có hành vi trái với quy định sẽ
bị truy cứu trách nhiệm pháp lí, bị hạn chế các quyền và nghĩa vụ. Quy chế
pháp lí hành chính của công dân điều hòa mối quan hệ giữa Nhà nước với công
dân, giúp cho việc quản lí hành chính nhà nước dễ dàng, hợp lí và hiệu quả hơn.