Slde bài giảng GIÁM sát sức KHỎE CÔNG CỘNG

1
1
GIÁM SÁT
SỨC KHỎE CÔNG CỘNG
Bài Giảng Cho Học Viên Đại Học
Nguyễn Đỗ Nguyên
Bộ Môn Dịch Tễ
Khoa Y Tế Công Cộng
Đại Học Y Dược TP. HCM
2
2
1. Phân biệt những điểm khác biệt giữa
GSSKCC và giám sát y khoa.
2. Liệt kê ba mục đích cuả GSSKCC.
3. Liệt kê sáu công dụng của GSSKCC.
4. Mô tả bốn nguồn dữ kiện có thể sử dụng
được trong GSSKCC.
5. Liệt kê năm bước tiến hành GSSKCC.
GiaùmSaùtSöùcKhoûeCôngCộng
Mục Tiêu Bài Giảng
3
3
Theo dõi người đã tiếp xúc
bệnh nhiễm nhằm phát hiện sớm, cách ly
và kiểm soát

Giám Sát Y
khoa
Cung cấp những dữ kiện để
xác định ưu tiên, lập chương trình, và hành động
tăng cường và bảo vệ sức khỏe công cộng


Giám Sát SKCC
GiaùmSaùtSöùcKhoûeCôngCộng
GSSKCC và Giám Sát Y Khoa
4
4

Bệnh nhiễm

Chấn thương

Khuyết tật bẩm sinh

Bệnh mạn tính

Hành vi sức khoẻ

Hệ Thống Giám Sát Bệnh
Nhiễm

Giám Sát SKCC
GiaùmSaùtSöùcKhoûeCôngCộng
Hệ Thống Giám Sát
5
5
Mục Đích
GSCKCC
6
6
2. Khảo sát Lịch sữ tự

nhiên,
và Dịch tễ học của bệnh
3. Cung cấp dữ kiện cho Lượng giá
GiaùmSaùtSöùcKhoûeCôngCộng
Mục Đích
1. Khảo sát mô hình bệnh
7
7
Tình hình bệnh, chết năm 2002 (Mắc/Chết
%)
2002
Bệnh
lây
27,16
18,20
Không
lây
63,65
63,28
Tai
nạn,
ngộ
độc,
chấn
thươn
g
37,0
2
34,0
1

46,7
0
35,4
0
46,4
0
46,9
3
59,2
0
52,1
0
55,5
0
53,6
0
53,7
1
55,2
2
39,4
5
43,9
6
41,9
1
33,8
9
39,0
4

41,8
0
42,6
5
44,7
1
1,28
2,23
1,80
6,10
11,7
0
19,1
8
13,8
5
20,6
4
9,27
13,7
6
9,18
18,5
2
1999199819951986
1976
Xu hướng bệnh, chết (Mắc/Chết %)
Nguồn: Niên giám thống kê y
Nguồn: Niên giám thống kê y
tế 2003

tế 2003
GiaùmSaùtSöùcKhoûeCôngCộng
Mô Hình Bệnh
8
8
Công Dụng của
GSSKCC
9
9

Những thay đổi đột ngột

Mô hình và Khuynh hướng
Phát hiện Dịch

Theo dõi những hiện tượng sức
khỏe
GiaùmSaùtSöùcKhoûeCôngCộng
Công Dụng
10
10
Năm Số mắc Số chết
1975 19.416 397
1976 6.151 158
1977 8.382 247
1978 17.055 484
1979 21.285 466
1980 11.997 301
1981 5.933 76
1982 11.281 155

1983 77.058 1.301
1984 14.581 283
1985 19.927 209
1986 15.242 233
1987 83.688 904
1988 51.796 614
Nguồn: Viện
Nguồn: Viện
Pasteur TP. HCM
Pasteur TP. HCM
GiaùmSaùtSöùcKhoûeCôngCộng
Khuynh Hướng SXHD tại Việt Nam
1975-1988
11
11
0
20.000
40.000
60.000
80.000
100.000
19
7
5
76
77
7
8
79
8

0
81
82
83
84
85
86
87
88
Số mắc
Nguồn: Viện Pasteur TP.
Nguồn: Viện Pasteur TP.
HCM
HCM
GiaùmSaùtSöùcKhoûeCôngCộng
Khuynh Hướng SXHD tại Việt Nam
1975-1988
12
12

Mô hình và khuynh hướng

Đường lây HIV/AIDS

Theo dõi những hiện tượng sức
khỏe
GiaùmSaùtSöùcKhoûeCôngCộng
Công Dụng
Quan hệ tình
dục

Tiêm chích ma
túy
Mẹ-
Con
Tiêm chích ma
túy
Quan hệ tình
dục
Mẹ-
Con
Safe
Safe
Sex
Sex
13
13

Thay đổi kháng nguyên

Tính kháng kháng sinh
GSSKCC không chỉ là
GSSKCC không chỉ là
trách nhiệm riêng
trách nhiệm riêng


của
của
YTCC
YTCC

GSSKCC không chỉ là
GSSKCC không chỉ là
trách nhiệm riêng
trách nhiệm riêng


của
của
YTCC
YTCC

Đội Mũ An Toàn Trong Giao Thông
GiaùmSaùtSöùcKhoûeCôngCộng
Công Dụng

Theo dõi những hiện tượng sức
khỏe
14
14

Tìm nguồn lây

Kiểm soát lây lan

Xác định đối tượng cảm nhiễm,
nguy cơ
GiaùmSaùtSöùcKhoûeCôngCộng
Công Dụng

Điều Tra và Kiểm Soát Bệnh

15
15
Tác động của chương trình chủng
ngừa sởi tại Hoa Kỳ
GiámSátSứcKhỏeCơngCộng
Cơng Dụng

Lập Kế Hoạch Y Tế

Đánh Giá Biện Pháp Can Thiệp và
Phòng Ngừa
16
16
10
0
Số
ca/100.000
50
0
0
40
0
200
300
Tỉ suất mới mắc sởi hàng năm ở Hoa
Kỳ
198
0
198
5

199
0
Nă
m
197
0
196
0
196
5
197
5
195
5
Tỉ suất mới mắc sởi 1980-
1990
Số
ca/100.000
Nă
m
8
0
8
1
8
2
8
3
8
4

8
5
8
6
8
7
8
8
8
9
9
0
1
0
8
6
4
2
0
17
17
Phân tích dữ kiện thứ cấp
Báo cáo tổng kết khác Nghiên cứu
nghiên cứuCâu hỏi
GiaùmSaùtSöùcKhoûeCôngCộng
Công Dụng

Nghiên Cứu

Lưu Trữ Thông Tin

18
18
Tiến Hành
GSSKCC
19
19

Thiếu chi tiết nhân
thân

Dữ kiện sơ cấp

Dữ kiện thứ cấp
Giám sát cộng đồng hơn cá nhân

Không sẵn có
Can thiệp lâu dài hơn ngắn hạn

Tính giá trị không
cao
GiaùmSaùtSöùcKhoûeCôngCộng
1. Thu Thập Dữ Kiện
20
20

MẮC

CHẾT

Điều tra sức khỏe DÂN SỐ


Những CHỈ TỐ bệnh
Súc vật
Môi trường
Thuốc, sinh
phẩm
Giáo dục, lao
động
GiaùmSaùtSöùcKhoûeCôngCộng
1. Thu Thập Dữ Kiện

Bốn nguồn dữ kiện thông
dụng
21
21

Không Thường Qui

Chết tại bệnh
viện
Nguyên
nhân +

Không Hệ Thống

Thiếu và Không Chính Xác

Chết tại
nhà
Nguyên nhân

?

Nặng xin
về
Chết bệnh, chết
già
GiaùmSaùtSöùcKhoûeCôngCộng
1. Thu Thập Dữ Kiện

Những hạn chế của dữ kiện
chết
22
22

So sánh hiện tại với thời khoảng trước

Bảng

Biểu đồ
GiaùmSaùtSöùcKhoûeCôngCộng
2. Phân Tích Dữ Kiện_Thời Gian

Mục Đích

Phương Tiện
23
23

Tuần
Quận

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Tổn
g
Adams 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 3
Asotin 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Benton 0 0 0 0 2 1 0 2 0 3 8
Chelen 0 0 0 1 3 1 1 0 0 1 7
Clallam 0 0 0 1 0 0 0 0 2 0 3
Clark 0 0 0 3 8 13 11 6 0 55
Columbia 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Cowlitz 0 0 3 0 0 6 4 9 0 24
Douglas 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Ferry 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Franklin 0 0 0 3 2 3 0 5 0 4 17
Garfeld 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1
Số ca viêm gan A được báo cáo theo quận và theo
tuần lễ, 1989
14
14


Bảng
GiaùmSaùtSöùcKhoûeCôngCộng
2. Phân Tích Dữ Kiện_Thời Gian
2
2
24
24
Sốt xuất huyết tại các tỉnh phía
Nam,1975-1988
Nguồn: Phòng Dịch tễ, Viện

Pasteur TP. HCM
0
20.000
40.000
60.000
80.000
100.000
19
7
5
76
77
7
8
79
8
0
81
82
83
84
85
86
87
88
Số mắc

Biểu
đồ
GiaùmSaùtSöùcKhoûeCôngCộng

2. Phân Tích Dữ Kiện_Thời Gian
25
25
GiaùmSaùtSöùcKhoûeCôngCộng
2. Phân Tích Dữ Kiện_Thời Gian

Mục Đích

Xác định khuynh hướng lâu dài

Biểu đồ

Số đo tỉ suất

Phương Tiện