tiểu luận Ghi nhanh là thể loại báo chí xung kích trên báo Hà Nội, tháng 12 năm 2010

HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN
KHOA BÁO CHÍ
Tiểu Luận môn Ghi nhanh
Đề tài:
Ghi nhanh là thể loại báo chí xung kích trên báo
Hà Nội, tháng 12 năm 2010
Giáo viên hướng dẫn : Nguyễn Tiến Hài
Sinh viên thực hiện : Nguyễn Văn Tự
Lớp : Báo in K27A1
Khoá học : 2007 - 2011
Nhận xét của giảng viên:
……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
2
MỤC LỤC
Trang
+ ĐỀ BÀI………………………………………………………….
+ BÀI LÀM………………………………………………………
+ A. Ghi nhanh là một thể loại báo chí xung kích đi đầu………….
+ Phần mở đầu……………………………………………………
+ Phần nội dung……………………………………………………
+ I. Những khái niệm được sử dụng………………………………
+ I.1. Xung kích…………………………………………………

+ I.2. Ghi nhanh…………………………………………………
+ II. Ghi nhanh là thể loại xung kích trên báo…………………….
+ II.1. Ghi nhanh gắn bó với Báo chí Cách mạng………………
+ II.2. Ghi nhanh có vai trò xung phong trong chiến đấu………
+ II.3. Ghi nhanh đi đầu trong việc phản ánh thông tin thời hiện đại
+ KẾT LUẬN………………………………………………………
+ B. Viết hai bài ghi nhanh………………………………………
+ I. Tự chọn………………………………………………………
+ Bài viết: Hà Nội: Nhộn nhịp chợ hoa Quảng Bá………………
+ II. Ghi nhanh đêm NOEL năm 2010……………………………
+ Bài viết: Hà Nội: Rộn ràng đêm Noel……………………………
+ SÁCH VÀ TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………………
4
5
5
6
6
6
6
7
7
9
11
15
13
13
14
17
21
26

ĐỀ BÀI:
3
A. Bằng những lí luận và thực tiễn hãy chứng minh Ghi
nhanh là một thể loại báo chí xung kích đi đầu?
B. Viết hai bài ghi nhanh.
I. Tự chọn?
II. Ghi nhanh đêm NOEL năm 2010?
BÀI LÀM:
4
A. Ghi nhanh là một thể loại báo chí xung kích đi đầu
Phần mở đầu
Ghi nhanh là thể loại xuất hiện và gắn bó với báo chí nước ta sau
Cách mạng. Ghi nhanh là một thể loại báo chí có khả năng tái hiện cái thời
điểm ban đầu của một sự kiện, sự việc vừa mới xảy ra dưới dạng một phác
thảo da diện với các chi tiết tiêu biểu, gân ấn tượng nhất. Trong ghi nhanh,
cái tôi đóng vai trò hết sức quan trọng.
Là một thể loại xung kích có nhiệm vụ phản ánh ngay tức khắc về
những sự kiện đang xảy ra, ghi nhanh phát trực tiếp còn đòi hỏi những người
thực hiện phải có tâm lý bình tĩnh, chủ động, tự tin. Khả năng quan sát cần
phải được đặc biệt coi trọng. Người thực hiện ghi nhanh vừa phải có cái nhìn
bao quát vừa không được bỏ qua những chi tiết. Đồng thời với những điều
đó, giọng nói tốt, diễn đạt lưu loát và khả năng ứng khẩu hoạt bát cũng là
những phẩm chất cần thiết, góp phần trực tiếp tạo ra chất lượng của tác
phẩm.
Ghi nhanh là một thể loại báo chí độc lập và là một trong những thể
loại chủ lực trong bối cảnh cuộc chiến tranh của đất nước. Ở chiến trường
cũng như hậu phương khí thế sôi sục chống thực dân, đế quốc xâm lược của
nhân dân được phản ánh khá đầy đủ trên các trang báo, qua làn sóng phát
thanh ở nhiều thể loại trong đó có ghi nhanh. Ghi nhanh đã góp phần cổ vũ
tinh thần đấu tranh anh dũng và ngoan cường của quân và dân ta, vượt qua

những khó khăn thử thách đầy gian khổ, ác liệt.
Phần nội dung
5
Ghi nhanh là thể loại báo chí độc đáo của nền báo chí nước ta mà trên
thế giới nhiều nước không có. Cho đến nay thể loại ghi nhanh đã có một chỗ
đứng khá vững chắc trong hệ thống thể loại báo chí, được coi là thể loại
xung kích, có khả năng tác chiến nhanh và hiệu quả khi xã hội nảy sinh
những vấn đề thời sự cấp bách.
I. Những khái niệm được sử dụng
I.1. Xung kích
Theo “Từ điển Tiếng Việt” năm 2008 do Hoàng Phê chủ biên thì:
“Xung kích là làm nhiệm vụ xung phong trong chiến đấu. Ví dụ chiến sĩ
xung kích, lực lượng xung kích.
Xung kích còn có nghĩa: đi đầu, làm những nhiệm vụ khó khăn. Ví dụ
vai trò xung kích của thanh niên, đội xung kích chống lụt.
I.2. Ghi nhanh
Một học giả Trung Quốc gọi thể loại ghi nhanh là: “tốc tả - tức là
phác họa nhanh về bức tranh sự kiện, hiện tượng, tình hình mới”.
Trong giáo trình của Nga thể loại ghi nhanh “là “Da-ri-xốp-ka” –
nghĩa tiếng việt là vẽ một chút, phác họa một chút bức tranh về sự kiện”.
Trong tạp chí Người làm báo (2/1987), có bài “Phóng sự viết tại chỗ”
của Ivan Ga –Nep (Bungary). Tác giả xem ghi nhanh là thể loại riêng biệt và
mới nhất: “Phóng sự viết tại chổ là một thể loại riêng biệt và mới nhất của
nghề báo. Thể loại phóng sự này tạo cho con người cách nhìn sự kiện rõ
ràng và cùng với phóng viên nhìn sự kiện ấy dưới một góc độ có ích nhất”.
Tác giả Đức Dũng trong tác phẩm Các thể Ký báo chí ( Nhà xuất bản
Văn hoá thông tin – Hà Nội năm 2001) quan niệm: “Ghi nhanh là một thể
tài nằm trong vùng giao thoa giữa báo chí và văn học”. Nó là một dạng của
các thể Ký báo chí.”
6

Theo giáo trình của Th.S. Nguyễn Tiến Hài thì “Ghi nhanh là một thể
loại thông tin phản ánh xung kích của báo chí. Thông qua bút pháp thuật-tả
và bình, với cái tôi chứng kiến của độc giả, ghi nhanh cung cấp cho công
chúng một bức tranh phác thảo sinh động, đa diện về những sự kiện, hiện
tượng, tình hình, vấn đề thời sự nóng hổi, nổi bật trong đời sống chính trị xã
hội, bằng những nét tiêu biểu nhất, điển hình nhất gây ấn tượng nhất , góp
phần vào công tác tư tưởng cổ vũ, chỉ đạo phong trào cách mạng của quần
chúng”.
II. Ghi nhanh là thể loại xung kích trên báo
II.1. Ghi nhanh gắn bó với Báo chí Cách mạng
Ghi nhanh là thể loại xuất hiện và gắn bó với báo chí nước ta sau
Cách mạng. Nhiều tài liệu thống nhất quan điểm cho rằng ghi nhanh xuất
hiện vào những năm 1945, 1946 và ngày càng phát triển mạnh hơn, nhiều
hơn trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp, Mỹ cũng như giai đoạn sau
này.
Khởi thủy của ghi nhanh là những dạng bài phản ánh phá kho thóc
của Nhật. Sau này, ghi nhanh như một công cụ hữu hiệu để phản ánh kịp
thời khí thế “Thà chết chứ nhất định không chịu mất nước, không chịu làm
nô lệ…”
Trong thời kỳ chống Mỹ, đặc biệt là nửa cuối những năm 60, ghi
nhanh là một trong những thể loại chiếm nhiều ưu thế với những đóng góp
đáng kể trong việc phản ánh kịp thời cuộc sống chiến đấu của quân và dân,
góp phần cỗ vũ động viên nhân dân ta, quân đội ta và được nhiều người ưa
thích do sự nhạy bén và sinh động của nó.
Chỉ thị của Bộ Chính trị cho báo Nhân Dân năm 1965 về việc “xây
dựng con người mới” đã góp phần trực tiếp để đội ngũ những người làm báo
Nhân Dân lúc đó nghiên cứu, tìm hiểu để tìm ra thể loại mới, đáp ứng yêu
7
cầu của Trung ương. “Chúng ta thấy rõ tình hình cách mạng chống Mỹ cứu
nước khẩn trương, nhiều điển hình anh dũng, đòi hỏi báo chí sử dụng vũ khí

gì đây để tác chiến nhanh, nhẹ, vũ khí đó là ghi nhanh” (Nhiều tác giả - Ghi
nhanh. Hội Nhà báo Việt Nam xuất bản. H, 1968).
Báo Nhân Dân viết:“Trong cuộc chiến đấu hiện nay, thể loại này có
tác dụng khá rõ. Sự việc cách mạng diễn ra hàng ngày, sôi nổi, khẩn trương,
phải sử dụng vũ khí này mới kịp thời” (1965 – 1966).
Ghi nhanh khác với tường thuật. Ghi nhanh đòi hỏi phải nhanh bởi
tính thời sự gắt gao, tuy nhiên cũng có những sự kiện quan trọng đang được
nhiều người quan tâm, chú ý, bàn cãi, ghi nhanh có thể xuất hiện. Ghi nhanh
tìm hiểu kỹ càng, sâu rộng và chi tiết hơn để phân tích sự kiện đó một cách
rõ ràng, mang đến cho công chúng sự định hướng đúng đắn.
Khi đã phát hiện và nắm bắt được sự kiện, phóng viên phải biết cách
lựa chọn sự kiện tiêu biểu, sử dụng bút pháp, kết cấu hợp lý, ngôn ngữ giàu
hình ảnh có sức lôi cuốn nhằm làm rõ vần đề cần nêu, giúp người đọc tin
tưởng và hiểu đúng sự kiện.
Với thể loại tin chỉ thông tin nhanh nhưng chỉ phản ánh được cô đọng
nhất thời điểm bắt đầu, kết thúc hoặc những lát cắt tiêu biểu nhất trong quá
trình phát triển của sự kiện. Nó không thể đáp ứng được nhiều mặt yêu cầu
nhận thức của con người và sự kiện mới xảy ra.
Ghi nhanh phác họa những nét tiêu biểu về các khía cạnh của sự kiện
bằng bút pháp sinh động nên có khả năng thông tin, truyền cảm nhanh, có
sức cỗ vũ, động viên mạnh mẽ với dư luận xã hội.
II.2. Ghi nhanh có vai trò xung phong trong chiến đấu
8
Vai trò xung kích biểu hiện ở sự thông tin nhanh, mạnh, kịp thời đối
với các sự kiện điển hình, sự kiện sôi động, có tính tư tưởng cao từ đó đi đầu
trong hướng dẫn và kết tủa dư luận xã hội, tạo dựng nên những phong trào
cách mạng của quần chúng. Trong hoạt động thực tiễn ghi nhanh xuất hiện
sớm có thể thay thế cho tin.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, phong trào cách mạng của quần chúng
phát triển mạnh mẽ, dồn dập trong khí thế của cuộc tổng diễn tập thứ ba để

tiến tới tổng khởi nghĩa. Khắp nơi nhân dân nổi dậy cướp chính quyền ở cơ
sở thôn, xã phá kho thóc Nhật để tự cứu đói và làm tiêu hao sinh lực địch.
Nếu chỉ đưa tin thì không thể phản ánh sinh động khí thế cách mạng
dồn dập đó, còn làm phóng sự thì lại mất thời gian mà không thể cổ vũ, động
viên kịp thời nhân dân tham gia sôi nổi hơn nữa vào phong trào Cách mạng
của dân tộc. Cần phải có một thể loại nhanh nhạy, cô đọng, chính xác như
tin nhưng lại phản ánh sinh động hào khí Cách mạng sôi động của nhân dân
ta lúc bấy giờ như phóng sự. Nhu cầu bức xúc đó là một trong những yếu tố
thúc đẩy thể loại ghi nhanh ra đời và phát triển.
Các nhà báo khi đó cũng đồng nghĩa với chiến sĩ Cách mạng nơi đầu
sóng ngọn gió. Chính những nhà báo – chiến sĩ này chứng kiến và viết về
cuộc Cách mạng dân tộc không chỉ đơn thuần như một thư ký thời đại ghi
chép lịch sử mà còn cảm nhận những biến động lịch sử đó bằng cả nhiệt
huyết và con tim mình. Vì thế các nhà báo – chiến sĩ Cách mạng đó đã sáng
tạo ra một thể loại mới – thể loại ghi nhanh, kịp thời cổ vũ, động viên nhân
dân tham gia cuộc tổng khởi nghĩa dành chính quyền năm 1945.
Ghi nhanh ra đời đã phản ánh sinh động cuộc tổng khởi nghĩa, sự ra
đời của ghi nhanh như một tất yếu khách quan của lịch sử dân tộc: “có thể
xếp vào ghi nhanh những loại mẫu phản ánh phá kho thóc của Nhật. Đó là
hình thức phôi thai.
9
Ghi nhanh còn góp phần phản ánh sự kiện mới, con người mới, tình
hình mới, con người tiêu biểu nhất trong từng mặt ghi nhanh không dựa vào
khái quát mà phản ánh rất cụ thể những tình tiết sống động hiện thực mới
nảy sinh, nó thuyết phục người đọc bằng những nhận thức từ cảm tính đến lý
tính, tạo nên những cảm xúc thật sự cho bạn đọc.
Ghi nhanh là một thể loại báo chí độc lập và là một trong những thể
loại chủ lực trong bối cảnh cuộc chiến tranh của đất nước.
Ở chiến trường cũng như hậu phương khí thế sôi sục chống thực dân,
đế quốc xâm lược của nhân dân được phản ánh khá đầy đủ trên các trang

báo, qua làn sóng phát thanh ở nhiều thể loại trong đó có ghi nhanh. Ghi
nhanh đã góp phần cổ vũ tinh thần đấu tranh anh dũng và ngoan cường của
quân và dân ta, vượt qua những khó khăn thử thách đầy gian khổ, ác liệt.
Nhiều tác phẩm ghi nhanh đã ghi được những sự kiện quan trọng mà
người Việt Nam khi nhìn lại quá khứ đau khổ mà huy hoàng của mình
không bao giờ quên được.
Ví dụ:
“Những giờ phút cuối cùng của quân địch ở Điện Biên Phủ” (TTX –
11/5/1954), “Bắt sống tướng Đờ Cát tơ ri, mừng sinh nhật Bác” (QĐND –
15/5/1954).
Bước sang giai đoạn kháng chiến chống Mỹ, ghi nhanh phản ánh các
sự kiện vừa rộng, vừa sâu, ghi nhận những hình ảnh tiêu biểu, sống động
trong công cuộc xây dựng CNXH ở miền Bắc và khí thế hào hùng, bất khuất
của quân và dân ta.
Ví dụ: Tác phẩm “Về đây đem cả yêu thương cùng về” (QDND –
20/11/1965); “Trận thắng vang dội của quân và dân Thủ đô”. “Trận đầu ra
quân chiến thắng” (QDND – 20/5/1967), tác phẩm “Mùa xuân đất nước gọi
10
lên đường” (QDND – 5/8/1964). Sau 1975 có “Nạn diệt chủng ở Capuchia”
(ND – 25/6/1978). “Hà Tiên sau trận trừng trị bọn gây tội ác”…
II.3. Ghi nhanh đi đầu trong việc phản ánh thông tin thời hiện đại
Ghi nhanh là thể loại xuất hiện sớm, phản ánh kịp thời, tức khắc các
sự kiện quan trọng xảy ra, như bầu cử, Đại hội Đảng, các chuyến viếng thăm
của các lãnh đạo, các ngày hội lớn của dân tộc…
Trong thời kỳ bùng nổ thông tin như hiện nay, nhiệm vụ định hướng
và hướng dẫn dư luận lại càng có nhiều ý nghĩa hơn đối với một tác phẩm
ghi nhanh. Nó giúp công chúng nhận thức được sâu sắc, rõ ràng hơn về trách
nhiệm của mình trước xã hội và cộng đồng.
Tóm lại, ghi nhanh là một thể tài phản ánh quan trọng. Nó gọn, nh‰ và
phản ánh kịp thời được nhiều sự kiện, sự việc mới, nhiều nhân tố mới nảy

sinh hằng ngày trong đời sống. Vai trò của ghi nhanh là khắc họa sự kiện
bằng những hình ảnh có ý nghĩa sâu sa, miêu tả được chủ thể của sự kiện, sự
việc, do đó nó có sức truyền cảm, bồi dưŠng tình cảm cách mạng cho người
đọc, người nghe và người xem.
Trong tạp chí Người làm báo (2/1987), có bài “Phóng sự viết tại chỗ”
của Ivan Ga –Nep (Bungary). Tác giả xem ghi nhanh là thể loại riêng biệt và
mới nhất: “Phóng sự viết tại chổ là một thể loại riêng biệt và mới nhất của
nghề báo. Thể loại phóng sự này tạo cho con người cách nhìn sự kiện rõ
ràng và cùng với phóng viên nhìn sự kiện ấy dưới một góc độ có ích nhất”
Phóng sự viết tại chỗ khác với dạng phóng sự viết bình thường. Khi xem xét
đặc điểm của nó đây chính là thể loại ghi nhanh theo chúng ta gọi.
Ghi nhanh khác với tường thuật. Ghi nhanh đòi hỏi phải nhanh bởi
tính thời sự gắt gao, tuy nhiên cũng có những sự kiện quan trọng đang được
nhiều người quan tâm, chú ý, bàn cãi, ghi nhanh có thể xuất hiện. Ghi nhanh
11
tìm hiểu kỹ càng, sâu rộng và chi tiết hơn để phân tích sự kiện đó một cách
rõ ràng, mang đến cho công chúng sự định hướng đúng đắn.
Khi đã phát hiện và nắm bắt được sự kiện, phóng viên phải biết cách
lựa chọn sự kiện tiêu biểu, sử dụng bút pháp, kết cấu hợp lý, ngôn ngữ giàu
hình ảnh có sức lôi cuốn nhằm làm rõ vần đề cần nêu, giúp người đọc tin
tưởng và hiểu đúng sự kiện.
Các tác giả còn cho rằng cái tôi trần thuật trong ghi nhanh là cái tôi
hoạt bát, năng động và đầy sáng tạo. (gần giống cái tôi trong tác phẩm phóng
sự.
Ghi nhanh là một thể loại báo chí có khả năng tái hiện cái thời điểm
ban đầu của một sự kiện, sự việc vừa mới xảy ra dưới dạng một phác thảo da
diện với các chi tiết tiêu biểu, gân ấn tượng nhất. Trong ghi nhanh, cái tôi
đóng vai trò hết sức quan trọng.
Trong các báo ở nước ta, báo Nhân Dân là một trong những tờ báo
đầu tiên sử dụng và rút ra những kinh nghiệm có tính chất lý luận về thể loại

ghi nhanh. Ngay từ năm 1966, tập thể các nhà báo đã tổng kết và đi tới kết
luận: “…trong thể loại phản ánh thì ghi nhanh rất thích hợp với tình hình,
với độc giả, phản ánh kịp thời cuộc chiến đấu, có tác dụng cổ vũ, động
viên”. Trong hai năm 1965 – 1966, báo Nhân Dân đã tổ chức trao đổi về thể
loại này. “Trong cuộc chiến đấu hiện nay, thể loại này có tác dụng khá rõ.
Sự việc Cách mạng diễn ra hàng ngày, sôi nổi, khẩn trương, phải sử dụng vũ
khí này mới kịp thời, mới làm cho nó hay”.
Cũng chính thông qua những cuộc trao đổi như vậy, các nhà báo khi
đó đã nhìn nhận thấy những ưu thế đặc biệt của thể loại ghi nhanh. Nó cụ thể
sinh động hơn tin. Nó nhanh hơn phóng sự. Đây là một thể loại độc lập của
báo chí trong giai đoạn này.
12
Trong thực tế, một tác phẩm ghi nhanh thường chỉ phản ánh một sự
kiện. Cùng với tin tức, nó góp phần thỏa mãn nhu cầu ngay lập tức của công
chúng với sự kiện ấy. Nếu đí là một sự kiện có tầm quan trọng to lớn và
đang sinh ra những câu hỏi không có câu trả lời, các thể khác như Phóng sự,
Điều tra…sẽ tiếp tục nhập cuộc. Bởi vậy, nếu như tác phẩm ghi nhanh đến
với công chúng sau khi họ đã có được thông tin về sự kiện thì tác dụng của
nó sẽ bị giảm đáng kể. Đây chính là nguyên nhân khiến ghi nhanh gắn bó
với các tờ báo hàng ngày và các báo điện tử hơn là báo tuần, báo tháng.
Trong ghi nhanh, cái tôi bao giờ cũng là tác giả chứ không phải là thủ pháp
nghệ thuật như trong truyện ngắn hay tiểu thuyết. Tác giả kể lại rõ ràng rành
mạch những sự kiện đã xảy ra với tư cách là người trực tiếp chứng kiến và
trình bày sự kiện. Điều đó ấn định kênh giao tiếp giữa tác giả và người đọc.
Công chúng luôn luôn có cảm giác có mặt trong từng chi tiết dù là nhỏ nhất
và kể lại cho họ toàn bộ những gì tác giả mắt thấy tai nghe (minh họa bài
ghi nhanh – Lũ).
Tính xác thực trong thông tin đòi hỏi người viết ghi nhanh phải thật sự
hiểu biết về vấn đề mình đề cập đến. Tác giả phải là người tận mắt chứng
kiến sự việc hoặc tự mình tìm hiểu vấn đề thông qua những nhân chứng

đáng tin cậy.
Để có được những thông tin chính xác như lời kể của những người
trong cuộc, người phóng viên đó đã phải lăn lộn chịu bao vất vả. Cái tôi - tác
giả trong ghi nhanh là người trực tiếp khâu nối các sự kiện nhưng sức hấp
dẫn trong ghi nhanh lại ở sự hấp dẫn của những sự kiện, những phác cảnh
tươi rói của các mảng hiện thực đem lại.
Ở một khía cạnh khác, cái tôi trần thuật còn góp phần tạo ra giọng
điệu của tác phẩm. Xuất phát từ đối tượng mô tả và nhằm thẩm định đối
13
tượng đó, giọng điệu của phóng sự rất sinh động. Khi nghiêm túc, lý lẽ, lúc
hài hước, châm biếm và khi lại tràn đầy cảm xúc.
Với những đặc điểm như thế, có thể khẳng định rằng ghi nhanh được
coi là một thể loại xung kích không chỉ so cới các thể ký báo chí mà còn là
trong toàn bộ hệ thống thể loại báo chí.
Sự phát triển của báo chí – trong đó có báo chí điện tử ở nước ta
những năm qua đã tạo ra những điều kiện quan trọng cho sự phát triển của
ghi nhanh. Cùng với các tờ báo hằng ngày, các đài phát thanh, truyền hình
đã thường xuyên sử dụng ghi nhanh một cách có hiệu quả trong việc thông
tin về những sự kiện mới.
Trong bối cảnh bùng nổ thông tin và nhịp độ phát triển nhanh của đời
sống như hiện nay, bên cạnh những thể loại báo chí khác, ghi nhanh vẫn
đang ngày càng phát huy năng lực phản ánh hiện thực của nó.
14
KẾT LUẬN
Như vậy, trong hệ thống thể loại báo chí, ghi nhanh là đứa con “sinh
sau đẻ muộn” nhưng đã tỏ rõ là một thể loại độc lập, phản ánh nhanh nhạy,
kịp thời và sinh động mọi diễn biến của xã hội. Cùng với sự phát triển của
công nghệ điện tử, tin học, thể loại ghi nhanh ngày càng phát huy vai trò là
một thể loại báo chí xung kích trên mặt trận tư tưởng.
Vai trò của ghi nhanh là khắc họa sự kiện bằng những hình ảnh có ý

nghĩa sâu sa, miêu tả được chủ thể của sự kiện, sự việc, do đó nó có sức
truyền cảm, bồi dưŠng tình cảm cách mạng cho người đọc, người nghe và
người xem.
Với nghề báo, ghi nhanh là một thể loại rất quan trọng. Và mỗi nhà
báo thường phải bôn ba nhiều nơi, chẳng ai cói thể ngồi một chỗ để làm báo
cả. Bởi vậy, thích đi và biết cách đi là một trong những yếu tố quan trọng
của mỗi phóng viên, nhà báo. Nhưng hãy hiểu rằng những chuyến đi ấy rất
khác với đi chơi, vì đầu óc luôn phải căng thẳng với những nhiệm vụ đã
được vạch ra.
Lý do tốt nhất để trở thành nhà báo đã nằm chính trong con người và
ý chí của mỗi sinh viên. Niềm đam mê là cái mà không ai có thể dạy. Có
đam mê, sinh viên sẽ tìm ra con đường ngắn nhất để thành công với nghề .
Cách đi nhanh nhất chỉ thuộc về những người có đam mê, tìm tòi và thực sự
có năng khiếu tìm tòi, trí tuệ tìm tòi mà thôi.
Qua những bài học trên lớp và những đợt đi thực tế sinh viên có cơ
hội thể hiện mình, có cơ hội áp dụng lý thuyết vào thực tiễn: “học đi đôi với
hành” sẽ mang lại thành công cao nhất.
Qúa trình sáng tạo nên tác phẩm “ghi nhanh” cũng giống như bất kỳ
sáng tạo nên một tác phẩm báo chí nào. Nó là một công việc mang tính sáng
tạo và độc lập cao, có tính chất đào thải rất khắc nghiệt. Nếu chúng ta yên
15
chí, dừng lại không chịu học hỏi, không chịu tích lũy kinh nghiệm, không
chịu rèn luyện thì chúng ta sẽ bị xã hội đào thải.
Trong ghi nhanh không phải là cách tác giả thêm thắt vào trong tác
phẩm mà phẩm chất đó tồn tại ngay trong hiện thực. Đặc biệt là trong giai
đoạn hiện nay có biết bao nhiêu sự kiện, cuộc đời đầy kịch tính, đầy sống
động. Bởi vì theo như Bô-rít Pô-lê-vô thì: “Cuộc sống của chúng ta muôn
hình muôn vẻ như thế, biết bao nhiêu sự việc đã xảy ra, thực ra cũng không
cần thiết phải hư cấu, thêm thắt tô vẽ gì thêm nữa”.
16

B. Viết hai bài ghi nhanh.
I. Tự chọn.
Hà Nội:
Nhộn nhịp chợ hoa Quảng Bá
Chưa đầy 60 ngày nữa là đến Tết, chợ đầu mối bán buôn hoa
tươi, cây cảnh lớn nhất Hà Nội tại Quảng Bá, Quảng An, Tây Hồ vẫn
rực rỡ như mọi ngày nhưng nhộn nhịp, hối hả hơn hẳn những ngày
thường.

Nhộn nhịp cảnh mua bán hoa trước ngày Xuân.Ảnh Tự Lập
Còn cách chợ hoa một đoạn khá xa, tôi thực sự bất ngờ vì không khí
náo nhiệt ở đây. Quá đêm, khu chợ vẫn sáng choang ánh đèn điện. Những
17
người nông dân chất hoa đầy nghễu nghện trên những chiếc xe máy, vội vã
lao vào chợ.
Thông thường, chợ hoa đầu mối này chỉ họp vào nửa đêm về sáng và
thực sự đông đúc vào khoảng từ 2-5 giờ sáng. Cảnh mua bán diễn ra chóng
vánh, từ đây hoa, cây cảnh theo chân các thương lái đi mọi ngả. Nhưng cứ
vào những ngày cận Tết, năm nào cũng vậy, chợ họp thâu từ tối tới sáng,
thậm chí hoạt động cả ngày lẫn đêm để phục vụ nhu cầu thưởng ngoạn, mua
sắm của người dân.
8 giờ tối, hàng ngàn người đang tất bật với các loại hoa, cây cảnh. Từ
các vùng miền, hoa cây cảnh đổ về khu chợ mỗi lúc một nhiều. Một chủ
hàng tận Đà Lạt, chuyên cung ứng hoa địa lan cho các siêu thị hoa tại khu
chợ này cho biết: từ nay tới Tết, đêm nào cũng sẽ có khoảng vài chục xe hoa
cảnh, chủ yếu là lan, được vận chuyển từ Đà Lạt ra đây. Công việc xuống
hàng thường diễn ra vào buổi tối vì lúc này chợ chưa thật đông đúc như sáng
sớm. Có khi hàng phải xuống ban ngày để tránh tắc đường k‰t xe…
Dưới đất là hoa, trên đầu là hoa. Hoa chất ngồn ngộn trên những chiếc
xe tải, xe máy lao ầm ầm giữa chợ. Những phụ nữ tất tả ôm bó hoa chạy đôn

đáo. Hoa trải đầy dưới chân, chỉ sơ ý là dẫm phải hoa
Tôi từng lên chợ đêm Quảng An vài lần. Những lần trước, chợ không
xô bồ, nhốn nháo mà rất yên tĩnh. Nhưng Tết thì ai cũng tỏ ra vội vàng, như
cùng chạy đua với thời gian. Người ta chạy huỳnh huỵch, luôn miệng xin
đường khiến cho những du khách như tôi luôn phải đứng nép sát vào một
hàng hoa để tránh.
18
Hoa ngập tràn trong chợ, tràn lên cả mặt đường. Cả một đoạn đường
dài, người ta xếp cơ man nào là hoa, hoa gì cũng có, tươi roi rói. Ở đây,
người bán nào cũng sắm cho mình một chiếc đèn pin Trung Quốc (loại sạc
được). Ánh đèn chiếu rọi nhoang nhoáng khắp chợ.
Những chiếc xe tải biển ngoại tỉnh xếp thành hàng dài, mấy tay lực
điền hùng hục xếp hoa lên một chiếc xe biển Hải Phòng. Một người nói:
“Chỉ khoảng 3 rưŠi là hoa xuống tới đó, đến 4 rưŠi là các cửa hàng hoa đã
có hoa bán rồi”.
Trăm người bán, vạn người mua. Ở đây, những người bán hàng chen
chúc nhau trên những khoảnh đất rất h‰p. Thậm chí có những chỗ, cùng một
khoảnh đất nhỏ nhưng có tới 2 người bán. Một xếp hoa lên xe máy, một để
dưới đất. Chị Minh - chủ một “gian hàng” bên trên phân trần: “Đông quá
nên chúng tôi đành phải ngồi như thế này.
Hoa ở đây có đủ loại, từ bình dân đến quý phái, giá có thể từ vài chục,
vài trăm cho đến mấy chục triệu đồng. Đơn cử như một chậu mai chiếu thuỷ,
được vận chuyển từ làng hoa Tân Quy Đông ra, cây không to song giá khiến
nhiều người giật mình: 40 triệu đồng.
Hoà cùng không khí nhộn nhịp của chợ hoa đêm, khá nhiều vị khách
tỏ ra cầu kỳ, kén chọn, ngắm vòng quanh chợ vẫn chưa chọn được chậu hoa
ưng ý. Chị Lê Thu Huyền, nhân viên ngân hàng, cùng chồng con đi mua
hoa, cho biết chị muốn chọn thật kỹ để có được chậu hoa, cây cảnh “mỹ
mãn” bày ngày xuân.
19

Tấp nập mua bán khi trời còn chưa sáng.Ảnh Tự Lập
Không chỉ trong chợ mà ngay phía ngoài chợ và suốt dọc đường đê
sông Hồng, kéo dài cả cây số, là bạt ngàn hoa tươi. Người ta chở hoa chủ
yếu bằng xe gắn máy, xe đạp thồ. Một số ít mang hoa tới chợ bằng xe vận tải
nhỏ, xe lạnh… Dưới ánh đèn điện lờ mờ trong màn sương đêm, cảnh mua
bán vẫn diễn ra hối hả.
Cận Tết, giá hoa có tăng nhưng vẫn rất rẻ so với mua lẻ bên ngoài.
Mới chỉ tuần trước, hồng loại đ‰p cũng vẫn chỉ 500-700 đồng/bông, vậy mà
mấy ngày nay lên hơn gấp đôi và dự đoán sẽ còn tăng nữa.
Rời chợ hoa Quảng Bá khi trời mới tang tảng sáng, không khí đẫm hơi
sương, đã thấy dập dìu những du khách nước ngoài tới chợ thưởng ngoạn vẻ
đ‰p nên thơ của hoa đêm.
Tự Lập
20
II. Ghi nhanh đêm NOEL năm 2010
Hà Nội:
Rộn ràng đêm Noel
Không khí đêm Noel rộn ràng trên từng ngõ phố. Cùng với những
giai điệu kinh điển từ “Jingle Bells” hay “The Christmas Song” vang
lên, các nhà hàng, khách sạn, quán cà phê, trung tâm thương mại lớn
ven các con phố trung tâm cũng được trang hoàng lộng lẫy với cây
thông, tuần lộc, xe ngựa và hàng trăm gói quà…
Người dân đổ xô đi về phía Hồ Gươm để đón Noel.Ảnh Tự Lập
21
Không khí ấm áp sung túc của đêm Giáng sinh đã xua tan cái lạnh giá
của đêm đông Hà Nội, thể hiện rạng rŠ trên gương mặt của từng người dân
Thủ đô.
Từ 18h dòng người đổ về Nhà Thờ Lớn, khu vực quanh Hồ Gươm đã
rất đông, tình trạng ùn tắc quanh khu vực này đã xảy ra.
Các tuyến đường Lê Thái Tổ, Tràng Thi, Nguyễn Thái Học, Lương

Văn Can, Tràng Thi, Bà Triệu bị ùn tắc nh‰, đến 20h, mật độ tham gia giao
thông đông hơn. Tại khu vực Hồ Gươm và Nhà Thờ Lớn, lực lượng cảnh sát
giao thông, dân phòng cũng đã được huy động phân luồng giao thông và giải
tỏa các điểm "nóng".
Những tòa nhà bắt đầu thắp sáng, các cửa hiệu thời trang lung linh
màu đỏ, trắng, nhiều văn phòng làm việc cũng được trang trí đ‰p khiến mùa
đông trở nên ấm áp hơn.
Mới 19 giờ, nhưng mọi ngả đường dẫn tới nhà thờ Lớn, nhà thờ Hàm
Long, nhà thờ Hàng Bột, nhà thờ cửa Bắc… hầu như đã ken kín, các bãi để
xe đóng cửa không nhận thêm xe, lực lượng giữ trật tự của công an phường
Hàng Trống, quận Hoàn Kiếm phải rất vất vả trước dòng người ùn ùn đổ về
nhà thờ.
Phía trong nhà thờ Lớn, một cây thông Noel cao tới 10 mét, hang đá
đắp nổi cao hơn 10 mét với hình ảnh ông già Noel cùng những thiên thần
thu hút rất đông người tới đến chụp hình kỷ niệm. Trên các đường phố,
không khí đón Giáng sinh rộn ràng khắp nơi.
Nguyễn Văn Đông nhân viên một công ty du lịch trên phố Trần Bình
Trọng cho biết: kinh nghiệm xương máu từ nhiều năm trước, năm nay, anh
và bạn gái đã có mặt tại quán giải khát số 2 phố Nhà Thờ, địa điểm nằm sát
Nhà thờ lớn từ 18 giờ 30 phút, ăn uống nh‰ và hưởng không khí Noel tại
chỗ.
22
Nằm cách khá xa trung tâm Hà Nội - nhà thờ Giáo Chúa Phùng
Khoang (quận Thanh Xuân) lộng lẫy, sinh động hơn bao giờ hết. Đây chính
là điểm đến lý tưởng và thu hút rất đông sinh viên. Nhà thờ này chính là nơi
từng gắn với kỷ niệm của không biết bao nhiêu lớp sinh viên của các trường
Đại học khu vực xung quanh như: Khoa học xã hội và nhân văn; Khoa hoc
tự nhiên, Ngoại ngữ, Kiến trúc, An ninh
Không khí đêm Giáng sinh càng về khuya càng thêm nhộn nhịp, mọi
ngả đường dẫn tới nhà thờ, người và xe mỗi lúc một thêm đông. Khu vực

trông giữ xe khu vực phố cổ hầu như đã đóng chỗ từ 21 giờ, với cái giá cắt
cổ: 20 nghìn đồng/xe máy cùng 5 nghìn một chiếc MBH nhưng không ai
dám thắc mắc vì "thời điểm này, tìm được chỗ nhận gửi đã là may lắm rồi”,
một thanh niên vừa lắc đầu vừa nói khi đi ra khu vực để xe trên phố Hàng
Đào.
Trên thực tế, tại các nhà để xe của các bệnh viện lớn trong thành phố
cũng kín chỗ từ rất sớm do khá đông người đi chơi Noel gửi xe tại đây, bắt
taxi hoặc xe buýt đến khu vực trung tâm.
Ngay từ đầu giờ tối và kéo dài đến nửa đêm, các cửa hàng, sạp nhỏ
bán phụ kiện dành cho đêm Noel trên phố Hàng Bông, Lương Văn Can,
Hàng Lược, Hàng Mã và dọc các tuyến phố lớn được dịp hốt bạc. 21 giờ, giá
một chiếc mũ ông già Noel được rao bán tại khu vực đài phun nước quảng
trường Đông Kinh Nghĩa Thục đã lên tới 20 nghìn nhưng người hỏi mua vẫn
không ngớt. Tại các khu vực khác, mặt hàng phục vụ vui chơi Noel cũng
nườm nượp khách mua.
Trong dòng người cuồn cuộn đổ ra đường vui đón Noel, chúng tôi bắt
gặp không ít những người nước ngoài. Bà Mary Porman và chồng của mình
mắt lấp lánh niềm vui khi kể với chúng tôi về các bạn trẻ Việt Nam tốt bụng
mà họ mới quen.
23
Tụ tập trước hang Belem để xem chúa hài đồng.Ảnh Tự Lập
Noel năm nay thời tiết không rét đậm như mọi năm nên lượng người
đổ ra đường nhiều hơn. Trẻ em xúng xính trong những bộ đồ ông già tuyết
đỏ chót, còn thanh niên cũng rất “hiện đại” với những chiếc mũ dài.
Rất nhiều chương trình ca nhạc chủ đề Giáng sinh được tổ chức với sự tham
gia của nhiều ca sĩ, nhóm nhạc trẻ là điểm thu hút đông đảo thanh niên thành
phố.
Hàng ngàn sinh viên thuộc các hội sinh viên của nhiều giáo phận
miền Bắc đang học tập tại Hà nội tổ chức đêm hoan ca mừng Chúa Giáng
Sinh tại giáo xứ, tu viện dòng Chúa Cứu Thế Thái Hà.

Tham dự đêm hoan ca Giáng Sinh có cha Giám Tỉnh Chúa Cứu Thế,
các quý cha trong nhà dòng, quý vị ân nhân, và hàng ngàn sinh viên, giáo
24
dân. Có sự hiện diện rất lớn của anh chị em lương dân, đặc biệt là các bạn
trẻ.
Mở đầu chương trình Linh mục Giám tỉnh Chúa Cứu Thế Vinh Phạm
Trung Thành chia sẻ với các bạn trẻ về những cảnh đời nghèo khó. Từ ân
sủng của Thiên Chúa ban cho loài người Đấng Cứu Thế sinh ra làm người
và ở cùng với con người. Chúa Hài Đồng đã sinh ra trong cảnh nghèo khó,
cơ cực nhất. Chính vì điều đó cha Giám tỉnh nhấn mạnh, Chúa đến để với
hết thảy mọi người, đặc biệt là những cảnh đời nghèo hèn, cơ cực. Sau đó
ngài công bố khai mạc chương trình.
Được biết, để chương trình đêm hoan ca mừng Chúa Giáng Sinh được
thành công có sự đóng góp hết sức nhiệt tình của các bạn sinh viên các
nhóm. Các tiết mục được chuẩn bị và luyện tập rất chỉn chu. Đồng thời có
sự ủng hộ và giúp đŠ của các Linh mục nhà dòng Chúa Cứu Thế cùng quý
ân.
Bao giờ cũng thế, cứ vào dịp Noel là cả Hà Nội lại chìm trong rét,
đường phố lại được trang hoàng lộng lẫy hơn. Nhưng khác với mọi năm,
Noel nay không có làn mưa lất phất bay. Hoà vào dòng người hân hoan
trong đêm Noel, chúng tôi cũng rưng rưng một cảm giác rất lạ. Hôm nay, Hà
Nội khoác một làn áo mới…
Càng về khuya, lượng người đổ về Nhà thờ Lớn càng đông nhưng
trong trật tự, hân hoan và thành kính.
Mặc dù rất đông người dân xuống phố đón Giáng sinh, nhưng nhìn
chung tình hình an ninh trật tự khá ổn định. Lực lượng công an được tăng
cường nên ít xảy ra ùn tắc. Đêm Giáng sinh ở Hà Nội đã diễn ra an lành
trong mối đoàn kết lương giáo.
Tự Lập (bút danh của Nguyễn Văn Tự)
25