CAC THANH PHAN BIET LAP (TT)

Kim tra bi c
-Kể tên các thành phần biệt lập đã học?
-Ti sao gi nhng thnh phn ú l thnh phn
bit lp?
Xác định các thành phần biệt lập sau và cho biết đó
là thành phần biệt lập nào?
Có lẽ v n nghệ rất kị trí thức hóa. Một nghệ thuật đã
trí thức hóa th&ờng là trừu t&ợng khô héo
(Nguyễn ỡnh Thi- Tiếng nói của v n nghệ )

Đọc các đoạn trích sau đây ( trích từ truyện ngắn Làng của
Kim Lân ) và trả lời câu hỏi.
a) - Này, bác có biết mấy hôm nay súng nó bắn ở đâu mà
nghe rát thế không ?
b) - Các ông, các bà ở đâu ta lên đấy ạ ?
Ông Hai đặt bát bước xuống chõng hỏi. Một người đàn
bà mau miệng trả lời :
- Thưa ông, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ.
1. Trong những từ ngữ in đậm trên đây, từ ngữ nào được
dùng để gọi, từ nào được dùng để đáp ?
2. Những từ ngữ dùng để gọi người khác hay đáp lời người
khác có tham gia diễn đạt nghĩa sự việc của câu hay không ?
3. Trong những từ ngữ in đậm đó, từ ngữ nào được dùng để
tạo lập cuộc thoại, từ ngữ nào được dùng để duy trì cuộc thoại
đang diễn ra ?

*Tạo lập cuộc thoại (Nội dung tuỳ chọn)
- HS1: lời thoại có thành phần gọi - đáp dùng để
tạo lập cuộc thoại với HS 2

- HS2: lơì thoại có thành phần gọi - đáp dùng để
duy trì cuộc thoại với HS 1.


Đọc những câu sau và trả lời câu hỏi
a) Lúc đi, đứa con gái đầu lòng của anh – và cũng là đứa
con duy nhất của anh, chưa đầy một tuổi.
( Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược
ngà )
b) Lão không hiểu tôi, tôi nghĩ vậy, và tôi càng buồn lắm.
( Nam Cao, Lão Hạc )
1. Nếu lược bỏ các từ in đậm, nghĩa sự việc của mỗi câu trên
có thay đổi không ? Vì sao ?

2. Ở câu ( a ), các từ ngữ in đậm được thêm vào để chú thích
cho cụm từ nào ?
3. Trong câu ( b ), cụm chủ - vị in đậm chú thích điều gì ?

->Gi¶i thÝch thªm ®iÒu “ L·o kh«ng hiÓu t«i”,nªu lý do lµm
cho “ t«i cµng buån”


a) Lúc đi, đứa con gái đầu lòng của anh – và cũng là đứa con
duy nhất của anh, chưa đầy một tuổi.
( Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà )
b)Lão không hiểu tôi, tôi nghĩ vậy, và tôi càng buồn lắm.
( Nam Cao, Lão Hạc )
c) Anh quả quyết – cái anh chàng ranh mãnh đó – rằng có thấy đôi
ngọn râu mép người tù nhếch lên một chút rồi lại hạ xuống ngay

( Nguyễn Ái Quốc –Thuế máu)

d) …gọi kênh Ba Khía vì ở đó hai bên bờ tập trung toàn những
con Ba khía, chúng bám đặc sệt quanh các gốc cây ( Ba khía là
một loại còng biển lai cua càng sắc tím đỏ, làm mắm xé ra trộn
tỏi ớt ăn rất ngon ).
( Đoàn Giỏi – Đất rừng phương Nam )
e)Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi , vì chính lòng tôi
đang có sự thay đổi lớn : hôm nay tôi đi học.
(Thanh Tịnh – Tôi đi học)

CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP
THÀNH PHẦN
TÌNH THÁI
THÀNH PHẦN
CẢM THÁN
THÀNH PHẦN
GỌI - ĐÁP
THÀNH PHẦN
PHỤ CHÚ

Các thành phần biệt lập

BT1: Tìm thành phần gọi - đáp trong đoạn trích và cho biết
từ nào đ8ợc dùng để gọi, từ nào đ8ợc dùng để đáp. Quan hệ
giữa ng8ời gọi và ng8ời đáp là quan hệ gì (trên- d8ới hay
ngang hàng, thân hay sơ)?

Này, bảo bác ấy có trốn đi đâu thì trốn. Chứ cứ nằm
đấy,chốc nữa họ vào thúc s0u, không có, họ lại đánh

trói thì khổ. Ng0ời cứ ốm rề rề nh0 thế, nếu lại phải
một trận đòn, nuôi mấy tháng cho hoàn hồn.

Vâng, cháu cũng đã nghĩ nh0 cụ. Nh0ng để cháo
nguội, cháu cho nhà cháu ăn lấy vài húp cái đã.Nhịn
suông từ sáng hôm qua tới giờ còn gì.
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
Tieỏt 103
Tieỏt 103

Các thành phần biệt lập ( Tiếp theo)
1.Bài tập 2 (SGK)
Tìm thành phần gọi - đáp trong câu ca dao và cho biết
lời gọi - đáp đó h8ớng đến ai .
Bầu ơi th0ơng lấy bí cùng,
Tuy rằng khác giống nh0ng chung một giàn.
Tieỏt 103
Tieỏt 103

Các thành phần biệt lập ( Tiếp theo)

Tìm thành phần phụ chú trong đoạn trích và cho biếtchúng
bổ sung cho điều gì và liên quan đến những từ ngữ nào tr8
ớc đó?
a/Chỳng tụi,mi ngi- k c anh, u tng con bộ s ng
yờn ú thụi
(Nguyn Quang Sỏng,Chic lc ng)
b) Giáo dục tức là giải phóng. Nó mở ra cánh cửa dẫn đến hoà
bình, công bằng và công lí. Những ng8ời nắm giữ chìa khoá
của cánh cửa này - các thầy, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc

biệt là những ng8ời mẹ - gánh một trách nhiệm vô cùng
quan trọng, bởi vì cái thế giới mà chúng ta để lại
cho các thế hệ mai sau sẽ tuỳ thuộc vào những trẻ em mà chúng
ta để lại cho thế giới ấy.
(Phờ-ờ-ri-cụMay-o,Giỏo dc- chỡa khúa ca tng lai)
Tieỏt 103
Tieỏt 103

Các thành phần biệt lập ( Tiếp theo)
Bc sang th k mi,mun sỏnh vai cựng cỏc cng
quc nm chõu thỡ chỳng ta s phi lp yhnh trang
bng nhng im mnh, vt b nhng im yu. Mun
vy thỡ khõu u tiờn, cú ý ngha quyt nh l hóy lm
cho lp tr- nhng ngi ch thc s ca t nc
trong th k ti- nhn ra iu ú quen dn vi nhng
thúi quen tt p ngay t nhng vic nh nht.
Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới
d/ Cô bé nhà bên (có ai ngờ)
Cũng vào du kích
Hôm gặp tôi vẫn c&ời khúc khích
Mắt đen tròn (th&ơng th&ơng quá đi thôi)
(Giang Nam , Quê hơng)
Tieỏt 103
Tieỏt 103

C¸c thµnh phÇn biƯt lËp 
3. Bµi tËp sè 5

Tuổi trẻ phải hướng tới tương lai, tuổi trẻ Việt Nam
cũng thế! Tương lai – đó là những gì chưa có hôm nay.

Thanh niên muốn đạt được một tương lai tươi sáng thì phải nç lực
ngay từ bây giờ, bằng việc chuẩn bò cho mình một hành trang tinh
thần vững chắc- đó là tri thức, kó năng , thói quen…, để thanh niên
có thể tự tin trước mạng thông tin toàn cầu, trước sự đòi hỏi của
hội nhập kinh tế thế giới với tính kỉ luật và cường độ lao động
cao. Muốn vây, thanh niên phải tiên phong trong học tập và học
tập có hiệu quả, kòp thời vận dụng tri thức ấy vào sự nghiệp công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Và cũng chỉ có như vậy, thanh
niên mới xứng đáng là mùa xuân vónh cửu của nhân loại!

Tiết 103
Tiết 103

1
2
3
4
p h ụ c h ú
g ọ i đ á p
c ả m t h á n
t ì n h t h á i
t h à n h p h ầ n b i ệ t l ậ p
Các thành phần biệt lập
!"#$!%&#$
"'(&)*+)#,
Chế Lan Viên
Trên những chặng đ8ờng dài 50, 60 km,
chúng ta chỉ gặp cây dừa: dừa xiêm thấp lè
tè, dừa nếp lơ lửng giữa trời, dừa lửa lá đỏ,

-#.&/0 123$#&4#
Tô Hoài)
5678
9&*(::;<
=>)
Tieỏt 103
Tieỏt 103

về nhà

Ôn lại các thành phần biệt lập

Làm bài tập 5

Chuẩn bị bài: Chó sói và cừu
trong thơ ngụ ngôn của
LaPhongTen