Phân tích hoạt động tín dụng tài trợ xuất khẩu thuỷ sản tại chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp & Phát triển nông thôn tỉnh Sóc Trăng

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (497.41 KB, 97 trang )

Luận văn tốt nghiệp

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ VÀ QUẢN TRỊ KINH DOANH
______  ______

LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP

PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG
TÀI TRỢ XUẤT KHẨU THUỶ SẢN TẠI
CHI NHÁNH NHNO & PTNT
TỈNH SÓC TRĂNG

Giáo viên hướng dẫn:

Sinh viên thực hiện:

Th.S TRẦN BÁ TRÍ

LÊ HỒNG XN GIAO
MSSV:4043420
Lớp: Tài Chính khóa 30

Cần Thơ, 05/2008
GVHD: ThS. Trần Bá Trí

-i-

SVTH: Lê Hoàng Xuân Giao

Luận văn tốt nghiệp

LỜI CẢM TẠ
Để hoàn thành luận văn tốt nghiệp này, trước hết em xin chân thành cảm ơn
quý thầy cô Khoa Kinh Tế - Quản Trị Kinh Doanh trường Đại Học Cần Thơ đã tạo
điều kiện cho em có được nơi thực tập đúng với chuyên ngành mà em đã học. Đặc
biệt em xin cảm ơn thầy Trần Bá Trí đã tận tình chỉ dẫn, góp ý kiến quý báu cho
đề tài của em.
Em xin gửi đến Ban Giám Đốc Ngân Hàng Nông Nghiệp và Phát Triển
Nông Thơn Tỉnh Sóc Trăng lời cảm ơn chân thành về việc tiếp nhận và tạo điều
kiện thuận lợi để em hoàn thành tốt đợt thực tập. Một lần nữa, em cũng xin cảm ơn
các anh, chị phịng tín dụng, những người trực tiếp hướng dẫn, giới thiệu và giúp
đỡ em rất nhiều trong việc tìm hiểu, nghiên cứu tài liệu ở Ngân hàng.
Sau cùng em xin kính chúc quý thầy cô trường Đại Học Cần Thơ, Khoa
Kinh Tế - Quản Trị Kinh Doanh, thầy Trần Bá Trí cùng các cơ chú, anh, chị ở
Ngân hàng dồi dào sức khỏe cùng với những lời chúc tốt đẹp nhất.
Em xin chân thành cảm ơn!
Cần Thơ, ngày 12 tháng 05 năm 2008.
Sinh viên thực hiện.
Lê Hồng Xn Giao

GVHD: ThS. Trần Bá Trí

-ii-

SVTH: Lê Hoàng Xuân Giao

Luận văn tốt nghiệp

LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan rằng đề tài này là do chính tơi thực hiện, các số liệu thu thập
và kết quả phân tích trong đề tài là trung thực, đề tài không trùng với bất kỳ đề tài
nghiên cứu khoa học nào.

Cần Thơ, ngày 12 tháng 05 năm 2008
Sinh viên thực hiện
Lê Hoàng Xuân Giao

GVHD: ThS. Trần Bá Trí

-iii-

SVTH: Lê Hồng Xn Giao

Luận văn tốt nghiệp

NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP

.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................

Sóc Trăng, ngày…..tháng…..năm 2008

GVHD: ThS. Trần Bá Trí

-iv-

SVTH: Lê Hồng Xn Giao

Luận văn tốt nghiệp

BẢN NHẬN XÉT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
•
•
•
•

Họ và tên người hướng dẫn: .......................................................................................
Học vị: ........................................................................................................................
Chuyên ngành: ............................................................................................................
Cơ quan cơng tác: .......................................................................................................

• Tên học viên: ..............................................................................................................
• Mã số sinh viên: ..........................................................................................................
• Chuyên ngành: ............................................................................................................
• Tên đề tài: ...................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................

NỘI DUNG NHẬN XÉT
1. Tính phù hợp của đề tài với chuyên ngành đào tạo:
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
2. Về hình thức:
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn và tính cấp thiết của đề tài
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
4. Độ tin cậy của số liệu và tính hiện đại của luận văn

1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU...............................................................................2
1.2.1 Mục tiêu chung..............................................................................................2
1.2.2 Mục tiêu cụ thể..............................................................................................3
1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU..................................................................................3
1.3.1 Không gian....................................................................................................3
1.3.2 Thời gian nghiên cứu.....................................................................................3
1.3.3 Đối tượng nghiên cứu....................................................................................3
1.4 LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU...................................................................................3
CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU......5
2.1 PHƯƠNG PHÁP LUẬN....................................................................................5
2.1.1 Ngân hàng thương mại và chức năng chủ yếu..............................................5
2.1.2 Vai trị của ngân hàng...................................................................................5
2.1.3 Tín dụng và cấp tín dụng...............................................................................6
2.1.4 Bản chất tín dụng..........................................................................................7
2.1.5 Đặc trưng của hoạt động tín dụng................................................................8
2.1.6 Bộ máy tín dụng – Quá trình cho vay...........................................................8
2.1.7 Một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động tín dụng...............................11
2.1.8 Khái quát về tín dụng tài trợ xuất khẩu thủy sản........................................12
2.1.9 Phương thức thanh tốn tín dụng chứng từ................................................14
2.2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU....................................................................17
2.2.1 Phương pháp thu thập số liệu.....................................................................17
2.2.2 Phương pháp phân tích...............................................................................17
CHƯƠNG 3: TỔNG QUAN NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN
NÔNG THƠN TỈNH SĨC TRĂNG.......................................................................19
3.1 GIỚI THIỆU HỆ THỐNG NHNO & PTNT VIỆT NAM.................................19
3.2 KHÁI QUÁT VỀ NHNO & PTNT TỈNH SĨC TRĂNG..................................19
3.2.1 Lịch sử hình thành và phát triển của Ngân hàng........................................19

GVHD: ThS. Trần Bá Trí

-vi-

SVTH: Lê Hồng Xn Giao

Luận văn tốt nghiệp
3.2.2 Cơ cấu tổ chức và điều hành.......................................................................21
3.2.3 Sơ đồ cơ cấu tổ chức...................................................................................21
3.2.4 Chức năng và nhiệm vụ các bộ phận..........................................................22
3.3 KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA NGÂN HÀNG GIAI ĐOẠN 2005-2007......23
3.3.1 Kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng...........................................23
3.3.2 Tình hình nguồn vốn và sử dụng vốn qua 3 năm........................................27
3.3.3 Định hướng hoạt động trong năm 2008......................................................34
CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TÀI TRỢ
XUẤT KHẨU THỦY SẢN TẠI NGÂN HÀNG TRONG GIAI ĐOẠN 2005-2007
................................................................................................................................35
4.1 KHÁI QUÁT HOẠT ĐỘNG TÀI TRỢ XUẤT KHẨU THỦY SẢN.............35
4.2 PHÂN TÍCH TỔNG QUÁT HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TÀI TRỢ XUẤT
KHẨU THỦY SẢN................................................................................................36
4.3 PHÂN TÍCH DOANH SỐ CHO VAY TÀI TRỢ XUẤT KHẨU THỦY SẢN
................................................................................................................................45
4.3.1 Phân tích doanh số cho vay tài trợ so với tổng doanh số cho vay..............45
4.3.2 Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến doanh số cho vay............................49
4.4 PHÂN TÍCH DOANH SỐ THU NỢ TÀI TRỢ XUẤT KHẨU THỦY SẢN. 52
4.4.1 Phân tích doanh số thu nợ tài trợ so với tổng doanh số thu nợ..................52
4.4.2 Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến doanh số thu nợ..............................57
4.5 PHÂN TÍCH DƯ NỢ TÀI TRỢ XUẤT KHẨU THỦY SẢN.........................60
4.5.1 Phân tích dư nợ tài trợ so với tổng dư nợ...................................................60
4.5.2 Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến dư nợ..............................................64
4.6 PHÂN TÍCH NGHIỆP VỤ CHIẾT KHẤU BỘ CHỨNG TỪ THEO

PHƯƠNG THỨC THƯ TÍN DỤNG......................................................................66
4.7 PHÂN TÍCH CÁC CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH TÍN DỤNG TÀI
TRỢ XUẤT KHẨU THỦY SẢN...........................................................................70
4.7.1 Dư nợ / Vốn huy động.................................................................................70
4.7.2 Hệ số thu nợ................................................................................................70
4.7.3 Vịng quay vốn tín dụng...............................................................................71
4.8 RỦI RO TRONG HOẠT ĐỘNG TÀI TRỢ XUẤT KHẨU THỦY SẢN.......71
4.8.1 Rủi ro lãi suất..............................................................................................71

GVHD: ThS. Trần Bá Trí

-vii-

SVTH: Lê Hoàng Xuân Giao

Luận văn tốt nghiệp
4.8.2 Rủi ro tỷ giá.................................................................................................74
CHƯƠNG 5: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT
ĐỘNG TÍN DỤNG TÀI TRỢ XUẤT KHẨU THỦY SẢN TẠI NGÂN HÀNG. 77
5.1 PHÂN TÍCH SWOT.........................................................................................77
5.2 MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ TÍN DỤNG TÀI TRỢ
XUẤT KHẨU TẠI NGÂN HÀNG........................................................................79
5.2.1 Đối với khách hàng.....................................................................................79
5.2.2 Đối với nguồn nhân lực..............................................................................79
CHƯƠNG 6: KẾT LUẬN – KIẾN NGHỊ.............................................................80
6.1 KẾT LUẬN.......................................................................................................80
6.2 KIẾN NGHỊ......................................................................................................81
6.2.1 Đối với Nhà nước và các cơ quan ban ngành.............................................81
6.2.2 Đối với Ngân hàng......................................................................................82

6.2.3 Đối với khách hàng thủy sản ......................................................................83

GVHD: ThS. Trần Bá Trí

-viii-

SVTH: Lê Hồng Xn Giao

Luận văn tốt nghiệp

DANH MỤC BẢNG

Bảng 1: Tình hình thu nhập, chi phí và lợi nhuận..............................................24
Bảng 2: Tình hình huy động vốn của Ngân hàng giai đoạn 2005 – 2007..........28
Bảng 3: Tình hình hoạt động tín dụng của Ngân hàng......................................31
Bảng 4: Tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản của các doanh nghiệp được tài trợ tại
Ngân hàng..........................................................................................................36
Bảng 5: Tình hình tài trợ xuất khẩu thủy sản.....................................................37
Bảng 6: Doanh số cho vay từng khách hàng......................................................39
Bảng 7: Doanh số thu nợ từng khách hàng........................................................41
Bảng 8: Dư nợ của từng khách hàng ................................................................43
Bảng 9: Tình hình cho vay tài trợ xuất khẩu thủy sản so với tổng doanh số cho vay
...........................................................................................................................46
Bảng 10: Các nhân tố ảnh hưởng đến doanh số cho vay tài trợ xuất khẩu........50
Bảng 11: Mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến chỉ tiêu doanh số cho vay.....
...........................................................................................................................50
Bảng 12: Tình hình thu nợ tài trợ xuất khẩu thủy sản so với tổng doanh số thu nợ
...........................................................................................................................54
Bảng 13: Các nhân tố ảnh hưởng đến doanh số thu nợ tài trợ xuất khẩu..........58

Bảng 14: Mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến chỉ tiêu doanh số thu nợ.. .58
Bảng 15: Tình hình dư nợ tài trợ xuất khẩu thủy sản so với tổng dư nợ...........61
Bảng 16: Các nhân tố ảnh hưởng đến dư nợ tài trợ xuất khẩu...........................64
Bảng 17: Mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố đến chỉ tiêu dư nợ....................64
Bảng 18: Tình hình tài trợ xuất khẩu thủy sản bằng phương thức chiết khấu L/C
............................................................................................................................68
Bảng 19: Lãi suất USD bình quân.....................................................................72
Bảng 20: Tỷ giá USD bình quân .......................................................................74

GVHD: ThS. Trần Bá Trí

-ix-

SVTH: Lê Hồng Xn Giao

Luận văn tốt nghiệp

DANH MỤC BIỂU ĐỒ

Sơ đồ 1: Quy trình vận động của tín dụng.........................................................7
Sơ đồ 2: Bộ máy tín dụng..................................................................................9
Sơ đồ 3: Q trình cho vay................................................................................10
Sơ đồ 4: Quy trình thanh tốn theo phương thức tín dụng chứng từ.................15
Sơ đồ 5: Mạng lưới hoạt động NHNo & PTNT Sóc Trăng................................20
Sơ đồ 6: Cơ cấu tổ chức.....................................................................................21
Biểu đồ 1: Tình hình thu nhập, chi phí và lợi nhuận của Ngân hàng.................27
Biểu đồ 2: Tình hình huy động vốn của Ngân hàng..........................................29
Biểu đồ 3: Tình hình hoạt động tín dụng...........................................................32
Biểu đồ 4: Tình hình tài trợ xuất khẩu...............................................................37

Biểu đồ 5: Doanh số cho vay tài trợ xuất khẩu so với tổng doanh số cho vay. .46
Biểu đồ 6: Doanh số thu nợ tài trợ xuất khẩu so với tổng doanh số thu nợ.......54
Biểu đồ 7: Dư nợ tài trợ xuất khẩu so với tổng dư nợ.......................................61

GVHD: ThS. Trần Bá Trí

-x-

SVTH: Lê Hoàng Xuân Giao

Luận văn tốt nghiệp

DANH SÁCH TỪ VIẾT TẮT
 Tiếng Việt
DN: doanh nghiệp
DNNN: Doanh nghiệp nhà nước
DNNQD: Doanh nghiệp ngoài quốc doanh
ĐVT: đơn vị tính
NHNo & PTNT: Ngân hàng Nơng nghiệp và Phát triển nông thôn
NH: Ngân hàng
KH: khách hàng
TS: thủy sản
TTXKTS: tài trợ xuất khẩu thủy sản
VN: Việt Nam
 Tiếng Anh
L/C: Letter Credit: thư tín dụng
WTO: World Trade Organization: tổ chức thương mại thế giới

GVHD: ThS. Trần Bá Trí

-xi-

SVTH: Lê Hoàng Xuân Giao

Luận văn tốt nghiệp

CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU CHUNG
1.1 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Việt Nam là dải đất cong hình chữ S, chạy dọc phía Đơng bán đảo Đơng
Dương, thuộc khu vực Đông Nam Á với đường bờ biển trải dài hơn 3.260 km và
trên 4000 hịn đảo lớn nhỏ. Do đó, Việt Nam có tiềm năng phong phú về các
nguồn lợi thuỷ sản nước ngọt, nước mặn và nước lợ, cùng với những điều kiện tự
nhiên để đẩy mạnh nuôi trồng các đối tượng thuỷ sản nước ngọt, nước lợ và nước
biển, góp phần tăng thu nhập, cải thiện đời sống dân cư và làm giàu cho đất nước.
Thực tế cho thấy, trong hơn 10 năm qua, kim ngạch xuất khẩu thủy sản của
Việt Nam liên tục tăng trưởng vững chắc, hàng thuỷ sản Việt Nam đã có mặt ở
trên 100 nước và vùng lãnh thổ trên thế giới. Hơn nữa, sản phẩm xuất khẩu ngày
càng đa dạng hơn về chủng loại, cơ cấu; ngồi sản phẩm đơng lạnh cịn có rất
nhiều loại sản phẩm chế biến sẵn; mặt hàng xuất khẩu chủ lực tôm chiếm tỷ trọng
gần 40% trong cơ cấu tổng sản phẩm xuất khẩu, sản lượng của các sản phẩm cá da
trơn và nhiều sản phẩm khác ngày càng tăng, đặc biệt là ở các thị trường lớn như
Nhật, Mỹ, EU, nhiều doanh nghiệp của VN đã chứng tỏ được bản lĩnh trên thương
trường quốc tế và vững vàng vượt qua các thử thách. Theo số liệu thống kê của Bộ
thủy sản, kim ngạch xuất khẩu thủy sản năm 2005 của cả nước ước đạt 2,65 tỷ
USD, năm 2006 khoảng 3,2 tỷ USD và năm 2007 là 3,75 tỷ USD. Với kết quả đạt
được, Việt Nam đã chính thức gia nhập nhóm 10 quốc gia xuất khẩu thủy sản lớn
nhất thế giới.

Từ đó thấy rằng, thủy sản ngày càng trở thành lĩnh vực trọng tâm của nền
kinh tế nước ta, thu hút rất nhiều nhân lực và tài lực và cần có nhiều chương trình,
dự án nhằm khai thác hiệu quả nguồn tiềm năng. Đặc biệt, đây là lĩnh vực có nhiều
cơ hội phát triển cũng như đang tiềm ẩn khơng ít nguy cơ cạnh tranh gay gắt trên
toàn cầu khi nước ta gia nhập Tổ chức thương mại Thế giới WTO. Vì vậy, trong
giai đoạn hiện nay, các ban ngành có liên quan cần phải đẩy mạnh các hoạt động
đầu tư, tổ chức đào tạo nguồn nhân lực cho toàn ngành, tập huấn, phổ biến kiến
thức về hội nhập cho lao động, mở rộng hợp tác quốc tế song phương và đa
phương nhằm tranh thủ khoa học công nghệ, kinh nghiệm quản lý, thu hút vốn tài
trợ đầu tư phát triển ngành.
GVHD: ThS. Trần Bá Trí

-1-

SVTH: Lê Hoàng Xuân Giao

Luận văn tốt nghiệp
Trong các tỉnh cung cấp sản phẩm thủy sản xuất khẩu, Sóc Trăng là tỉnh
ln đóng góp một phần đáng kể vào tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước. Đây
là tỉnh nằm cuối lưu vực sông Hậu tiếp giáp với biển Đơng, có trên 72 km bờ biển
với 3 cửa sông lớn là Định An, Trần Đề và Mỹ Thanh, với dãy rừng ngập mặn ven
biển và các cửa sông là nơi cư trú sinh sản của các giống loài thuỷ sản. Do điều
kiện tự nhiên Sóc Trăng có nhiều sơng, kênh rạch thơng ra biển hình thành 3 vùng
sinh thái nước mặn, lợ và ngọt nên tiềm năng phát triển nuôi thủy sản rất lớn trên
100.000 ha.
Trên địa bàn tỉnh hiện nay có hàng chục công ty chế biến thuỷ sản xuất
khẩu như: Cty cổ phần thủy sản Stapimex, Cty Cổ phần thực phẩm Sao Ta, Cty
TNHH Kim Anh, Cty TNHH Phương Nam, Cty TNHH Út Xi… Trong những năm
gần đây, ngành thủy sản tỉnh Sóc Trăng phát triển khơng ngừng, góp phần cải

thiện đời sống, nâng cao thu nhập và giải quyết việc làm cho hàng chục ngàn lao
động, thúc đẩy kim ngạch xuất khẩu của đất nước nói chung, của ngành nói riêng
lên cao rất nhiều.
Để đảm bảo cho hoạt động sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực này được
duy trì và phát triển thì nhân tố đóng vai trị quan trọng là sự tài trợ vốn tín dụng
của Ngân hàng trên địa bàn tỉnh, nhất là Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển
nơng thơn (NHNo & PTNT). Do đó, người viết đã chọn đề tài “Phân tích hoạt
động tín dụng tài trợ xuất khẩu thuỷ sản tại chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp
& Phát triển nơng thơn tỉnh Sóc Trăng” làm đề tài tốt nghiệp để tìm hiểu thêm
về tình hình hoạt động của Ngân hàng cũng như tìm hiểu về ngành kinh tế mũi
nhọn của tỉnh.
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1 Mục tiêu chung:
Phân tích tình hình tín dụng của NHNo & PTNT chi nhánh tỉnh Sóc Trăng
thơng qua việc nghiên cứu hoạt động cho vay tài trợ xuất khẩu thuỷ sản trong giai
đoạn 2005 – 2007.
1.2.2 Mục tiêu cụ thể:
- Đánh giá tổng quát tình hình hoạt động kinh doanh của Ngân hàng trong 3
năm 2005, 2006 và 2007.
- Phân tích sơ bộ hoạt động tín dụng tại Ngân hàng.

GVHD: ThS. Trần Bá Trí

-2-

SVTH: Lê Hồng Xn Giao

Luận văn tốt nghiệp
- Phân tích tình hình cho vay, thu nợ và dư nợ ở lĩnh vực tài trợ xuất khẩu

thuỷ sản so với tổng doanh số cho vay, thu nợ và dư nợ.
- Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến doanh số cho vay, thu nợ và dư nợ tài
trợ xuất khẩu.
- Phân tích nghiệp vụ chiết khấu bộ chứng từ cho các doanh nghiệp xuất khẩu
thuỷ sản theo phương thức thư tín dụng L/C.
- Tìm hiểu những thuận lợi, khó khăn của Ngân hàng trong cơng tác tín dụng
tài trợ xuất khẩu thuỷ sản.
- Đề ra các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng cho Ngân
hàng trong những năm tiếp theo.
1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.3.1 Không gian
Đề tài được thực hiện tại phịng tín dụng chi nhánh Ngân hàng Nơng nghiệp
& Phát triển nơng thơn Sóc Trăng

1.3.2 Thời gian nghiên cứu
Số liệu được thu thập để phục vụ cho việc nghiên cứu phát sinh trong khoảng
thời gian từ năm 2005 đến năm 2007.

1.3.3 Đối tượng nghiên cứu
Do hoạt động của Ngân hàng bao gồm nhiều lĩnh vực khác nhau mà thời
gian thực tập và vốn kiến thức của bản thân lại có hạn nên nội dung của đề tài chỉ
tập trung nghiên cứu về hoạt động cho vay để hỗ trợ cho việc xuất khẩu thuỷ sản
của một số công ty trên địa bàn tỉnh trong giai đoạn 2005 – 2007.
1.4 LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU
- Luận văn tốt nghiệp “Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng tài trợ xuất
nhập khẩu tại Ngân hàng Đầu tư & Phát triển Cần thơ” của tác giả Liễu Thanh
Quý, năm 2003.
- Luận văn tốt nghiệp “Phân tích tình hình hoạt động tín dụng tại Ngân hàng
Công thương An Giang” của tác giả Nguyễn Ngọc Bửu Châu, năm 2003.
- Luận văn tốt nghiệp “Phân tích tình hình cho vay mua, xây dựng và sửa

chữa nhà ở tại chi nhánh Ngân hàng phát triển nhà đồng bằng sông Cửu Long tỉnh
An Giang” của tác giả Lâm Thị Cẩm Thi, năm 2004.

GVHD: ThS. Trần Bá Trí

-3-

SVTH: Lê Hồng Xuân Giao

Luận văn tốt nghiệp

CHƯƠNG 2
PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1 PHƯƠNG PHÁP LUẬN
2.1.1 Ngân hàng thương mại và chức năng chủ yếu
Có nhiều khái niệm về Ngân hàng. Nếu xét trên phương diện những loại hình
dịch vụ cung cấp thì Ngân hàng là loại hình tổ chức tài chính cung cấp một danh
mục các dịch vụ tài chính đa dạng nhất, đặc biệt là tín dụng, tiết kiệm và thanh
tốn; và thực hiện nhiều chức năng tài chính nhất so với bất kỳ một tổ chức kinh
doanh nào trong nền kinh tế.
Những chức năng chủ yếu của Ngân hàng đa năng hiện nay là:
- Chức năng tín dụng
- Chức năng quản lý tiền mặt
- Chức năng uỷ thác
- Chức năng bảo hiểm
- Chức năng môi giới
- Chức năng đầu tư và bảo lãnh
- Chức năng lập kế hoạch đầu tư
- Chức năng thanh toán

- Chức năng tiết kiệm
2.1.2 Vai trị của ngân hàng
Ngân hàng có những vai trị cơ bản sau:
- Vai trò trung gian: chuyển các khoản tiết kiệm thành các khoản tín dụng cho
các tổ chức kinh tế và các thành phần kinh tế khác để đầu tư.
- Vai trị thanh tốn: thay mặt khách hàng thực hiện thanh toán cho việc mua
hàng hoá và dịch vụ (phát hành và bù trừ Séc, cung cấp mạng lưới thanh tốn điện
tử,…)
- Vai trị người bảo lãnh: cam kết trả nợ cho khách hàng khi khách hàng mất
khả năng thanh tốn (phát hành thư tín dụng)
- Vai trị đại lý: thay mặt khách hàng quản lý và bảo vệ tài sản của họ, phát
hành hoặc chuộc lại chứng khốn.

GVHD: ThS. Trần Bá Trí

-4-

SVTH: Lê Hồng Xn Giao

Luận văn tốt nghiệp
- Vai trị thực hiện chính sách: thực hiện các chính sách kinh tế của Chính
phủ góp phần điều tiết tăng trưởng kinh tế và theo đuổi các mục tiêu kinh tế xã
hội.
Có thể nói rằng sự hoạt động hiệu quả của hệ thống ngân hàng gắn liền với
sự hưng thịnh của nền kinh tế.
Ngân hàng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra các cơ hội nghề nghiệp
mà xu hướng là chuyển mạnh từ chi phí của thời gian lao động sang chi phí máy
móc, số lượng lao động nhìn chung sẽ giảm, máy móc ngày càng đảm nhận nhiều
giao dịch thông thường.

Ngày nay hoạt động của nhiều ngân hàng điện tử đã mở rộng phạm vi thị
trường nhanh - tạo sự rút ngắn về mặt địa lý – các ngân hàng và tổ chức phi ngân
hàng phải trực tiếp cạnh tranh để tồn tại.
Mặc dù hiện nay ngành ngân hàng trong giai đoạn chuyển tiếp có nhiều thay
đổi nhưng con người làm việc trong ngành ngân hàng phải đảm bảo các phẩm
chất: trung thực, tin cậy, cẩn thận và sẵn sàng tiếp thu những ý tưởng mới trong
quá trình đáp ứng các nhu cầu về dịch vụ của ngân hàng.
2.1.3 Tín dụng và cấp tín dụng
a. Tín dụng
Là một quan hệ giao dịch giữa hai chủ thể, trong đó một bên chuyển giao tiền
hoặc tài sản cho bên kia sử dụng trong một thời hạn nhất định, đồng thời bên nhận
tiền hoặc tài sản cam kết hoàn trả theo thời hạn đã thoả thuận.
Như vậy trong định nghĩa trên chứa đựng những nội dung sau:
- Quan hệ tín dụng là quan hệ giao dịch giữa hai chủ thể, một bên chuyển
giao tiền hoặc hàng hoá cho bên kia sử dụng trong một thời gian nhất định. Bên
chuyển giao tiền hoặc hàng hoá được gọi là người cho vay. Bên nhận tiền hay
hàng hoá được gọi là người đi vay.
- Người đi vay chỉ sử dụng tiền hay hàng hoá trong thời gian nhất định, hết
thời hạn cam kết người đi vay phải hoàn trả lại lượng giá trị nêu trên cho người đi
vay. Thường thì giá trị khoản trả lớn hơn giá trị khoản vay. Đó là phần lợi tức mà
người cho vay nhận được.

GVHD: ThS. Trần Bá Trí

-5-

SVTH: Lê Hồng Xn Giao

Luận văn tốt nghiệp

Quy trình vận động của tín dụng có thể diễn tả theo sơ đồ sau:
T: Giá trị tín dụng

Người cho vay

Người đi vay

T+L: Giá trị tín dụng + lãi
Sơ đồ 1: Quy trình vận động của tín dụng
Trong hoạt động thực tiễn, quan hệ tín dụng được hình thành hết sức đa dạng
và có đủ tất cả các loại chủ thể tham gia vào các quan hệ tín dụng.
b. Cấp tín dụng
Là việc tổ chức tín dụng thoả thuận để khách hàng sử dụng một khoản tiền
với ngun tắc có hồn trả bằng các nghiệp vụ cho vay, chiết khấu, cho thuê tài
chính, bảo lãnh ngân hàng và các nghiệp vụ khác.
2.1.4 Bản chất tín dụng
Tín dụng tồn tại trong nhiều phương thức sản xuất khác nhau. Ở bất kỳ
phương thức sản xuất nào chăng nữa thì tín dụng cũng biểu hiện ra bên ngồi như
sự chuyển dịch vốn từ một chủ thể kinh tế này sang chủ thể kinh tế khác. Từ
doanh nghiệp, cá nhân tạm thời thừa vốn đến doanh nghiệp, cá nhân thiếu vốn.
Trong quan hệ tín dụng, người vay chỉ chuyển nhượng quyền sử dụng vốn
cho người đi vay trong một thời gian nhất định. Tuy nhiên người đi vay khơng có
quyền sở hữu số vốn ấy nên phải hoàn trả lại cho người cho vay khi đến thời hạn
đã định.
Sự hoàn trả này không chỉ là sự bảo tồn về mặt giá trị mà vốn tín dụng cịn
được tăng thêm dưới hình thức lợi tức.
Tóm lại: Quan hệ tín dụng đã tồn tại và phát triển qua nhiều hình thái kinh tế
xã hội. Tuy nhiên dù vận động theo hình thức nào thì tín dụng cũng mang 3 đặc
điểm cơ bản:
- Chỉ thay đổi quyền sử dụng mà không thay đổi quyền sở hữu vốn tín dụng.

GVHD: ThS. Trần Bá Trí

-6-

SVTH: Lê Hoàng Xuân Giao

Luận văn tốt nghiệp
- Có thời hạn sử dụng được xác định do thỏa thuận giữa người đi vay và cho
vay.
- Người sở hữu vốn tín dụng được nhận một phần thu nhập dưới dạng lãi tức.
2.1.5 Đặc trưng của hoạt động tín dụng
- Là hoạt động kinh doanh chủ yếu, tạo doanh thu lớn nhất của các Tổ chức
tín dụng Việt Nam.
- Là hoạt động có nhiều bên, nhiều tổ chức, nhiều người tham gia.
- Là hoạt động trên phạm vi rộng (mọi nơi của đất nước và ở ngồi nước).
- Là hoạt động ln tiềm ẩn rủi ro, có lúc rủi ro xảy ra nghiêm trọng làm
giảm năng lực tài chính của Ngân hàng, làm thua lỗ cho Doanh nghiệp, thậm chí
ảnh hưởng xấu đến nền kinh tế.
- Khi tổn thất vốn phải xử lý trách nhiệm người gây ra.
- Hoạt động tín dụng phải tuân theo pháp luật, áp dụng chuẩn mực và thông
lệ quốc tế.
- Tổ chức tín dụng được hướng dẫn cụ thể và qui định thực hiện nhưng
không được trái pháp luật.
2.1.6 Bộ máy tín dụng - Q trình cho vay
a. Bộ máy tín dụng
- Có nhiệm vụ giao dịch trực tiếp với khách hàng, hướng dẫn khách hàng làm
hồ sơ vay vốn, kiểm sốt hồ sơ, trình ký hợp đồng tín dụng.
- Kiểm tra và đề xuất cho vay các dự án tín dụng theo phương pháp phân cấp

tín dụng.
- Trực tiếp kiểm tra, giám sát quá trình sử dụng vốn của đơn vị vay, kiểm tra
tài sản đảm bảo nợ vay, đôn đốc khách hàng trả nợ đúng hạn.

GVHD: ThS. Trần Bá Trí

-7-

SVTH: Lê Hồng Xn Giao

Luận văn tốt nghiệp

Trung ương
- Uỷ ban tín dụng cao cấp
- Giám sát, kiểm tra
- Khoản vay lớn

Cơ cấu bộ máy tín dụng

Khu vực
Như trung ương nhưng
cấp độ thấp hơn
Bộ phận phía sau
- Cán bộ phân tích tín
dụng, rủi ro
- Cán bộ xử lý nợ có vấn
đề
Quản lý tập trung
- Xử lý: trụ sở chính

- Tác nghiệp: phân cấp

Chi nhánh
- Giám đốc
- Cán bộ khách hàng
- Cán bộ tín dụng
- Kế tốn trưởng

Bộ phận phía trước
- Cán bộ khách hàng

hoặc

Quản lý phi tập trung
- Giám sát: trung ương
- Xử lý và tác nghiệp: phân cấp

Sơ đồ 2: Bộ máy tín dụng

GVHD: ThS. Trần Bá Trí

-8-

SVTH: Lê Hồng Xn Giao

Luận văn tốt nghiệp
b. Quá trình cho vay
Quá trình cho vay có thể mơ tả một cách khái qt qua sơ đồ sau:

1. Bên vay đề nghị
- Vay đủ vốn cần thiết
- Loại hình tín dụng/biện pháp
bảo đảm phù hợp
2. Bên cho vay đánh giá phân
tích
- Người đi vay và cho vay gặp
nhau
- Phân tích từ thơng tin/báo cáo
tài chính…
- Thực hiện và lập hợp đồng tín
dụng

Q trình cho vay (5 bước)
- Bên vay đề nghị vay
- Bên cho vay đánh giá, phân
tích tín dụng
- Quyết định cấp tín dụng
- Kiểm tra, giám sát khoản
vay
- Thu lãi và nợ

3. Quyết định cấp tín dụng
- Phương pháp: cá nhân/nhiều
người/hội đồng tín dụng
- Thực hiện hạn mức
- Định giá tín dụng: lãi suất, phí

4. Kiểm tra, giám sát
Giám sát

Phát hiện
kịp thời

Xử lý

5. Thu lãi và nợ
- Thu đúng hạn
- Cơ cấu lại nợ

Sơ đồ 3: Quá trình cho vay

GVHD: ThS. Trần Bá Trí

-9-

SVTH: Lê Hồng Xn Giao

Luận văn tốt nghiệp
2.1.7 Một số chỉ tiêu đánh giá tình hình hoạt động tín dụng
a. Doanh số cho vay
Là chỉ tiêu phản ánh tất cả các khoản tín dụng mà Ngân hàng cho khách
hàng vay trong một thời gian nhất định bao gồm vốn đã thu hồi hay chưa thu hồi.
b. Doanh số thu nợ
Là chỉ tiêu phản ánh tất cả các khoản tín dụng mà Ngân hàng thu về được khi
đáo hạn vào một thời điểm nhất định nào đó.
c. Dư nợ
Là chỉ tiêu phản ánh số nợ mà Ngân hàng đã cho vay và chưa thu được vào
một thời điểm nhất định.
Để xác định được dư nợ, Ngân hàng sẽ so sánh giữa hai chỉ tiêu doanh số cho

vay và doanh số thu nợ.
d. Nợ quá hạn / Tổng dư nợ (%)
Nợ quá hạn là khoản nợ mà một phần hoặc toàn bộ nợ gốc và/hoặc lãi đã quá
hạn. Để đo lường chất lượng nghiệp vụ tín dụng của ngân hàng, ta sử dụng chỉ tiêu
nợ quá hạn trên tổng dư nợ. Ngân hàng có chỉ số này thấp có nghĩa là chất lượng
tín dụng cao, ngược lại chỉ số này cao cho thấy ngân hàng đang gánh chịu rủi ro
tín dụng. Cơng thức tính:
Nợ q hạn / Tổng dư nợ =

Nợ quá hạn
Tổng dư nợ

e. Hệ số thu nợ (%)
Chỉ tiêu này phản ánh khả năng thu nợ của Ngân hàng. Nó cho ta biết được
trong một thời kỳ nào đó với doanh số cho vay nhất định, Ngân hàng sẽ thu được
bao nhiêu đồng vốn. Hệ số này càng cao thì cơng tác thu hồi vốn của Ngân hàng
càng hiệu quả và ngược lại. Công thức tính:
Hệ số thu nợ =

Doanh số thu nợ
Doanh số cho vay

f. Vịng quay vốn tín dụng (vịng)
Chỉ tiêu này đo lường tốc độ luân chuyển vốn tín dụng của Ngân hàng, phản
ánh số vốn đầu tư quay vòng nhanh hay chậm. Nếu số lần vịng quay vốn tín dụng

GVHD: ThS. Trần Bá Trí

-10-

SVTH: Lê Hồng Xn Giao

Luận văn tốt nghiệp
càng cao thì đồng vốn của Ngân hàng quay càng nhanh, ln chuyển liên tục.
Cơng thức tính:
Vịng quay vốn tín dụng

Doanh số thu nợ

=

Dư nợ bình qn

Trong đó dư nợ bình qn được tính theo cơng thức sau:
Dư nợ bình quân =

Dư nợ đầu kỳ + Dư nợ cuối kỳ
2

g. Dư nợ / Tổng nguồn vốn (%)
Chỉ tiêu này dùng để đánh giá mức độ tập trung vốn tín dụng của ngân
hàng. Nếu chỉ tiêu này càng cao thì mức độ hoạt động của ngân hàng ổn định và
có hiệu quả. Ngược lại, ngân hàng đang gặp khó khăn nhất là khâu tìm kiếm khách
hàng.
Dư nợ / Tổng nguồn vốn =

Dư nợ
Tổng nguồn vốn

h. Dư nợ / Tổng vốn huy động( %)
Chỉ tiêu này cho biết bao nhiêu đồng vốn huy động tham gia vào dư nợ. Nó
cịn cho biết khả năng huy động vốn tại địa phương của ngân hàng. Nếu chỉ tiêu
này lớn thì khả năng huy động vốn của ngân hàng thấp, ngược lại chỉ tiêu này nhỏ
thì ngân hàng sử dụng nguồn vốn huy động không hiệu quả.
Dư nợ / Tổng nguồn vốn huy động =

Dư nợ
Tổng nguồn vốn huy động

2.1.8 Khái quát về tín dụng tài trợ xuất khẩu thủy sản
a. Tài trợ và tác động của tài trợ
Về hình thức, tài trợ được chia thành 2 loại: tài trợ xuất khẩu và tài trợ nội
địa. Tài trợ xuất khẩu chỉ dành cho những sản phẩm được xuất khẩu. Tài trợ nội
địa là những tài trợ dành cho các sản phẩm bất kể chúng có được xuất khẩu hay
khơng.
Các hình thức tài trợ có thể gây những tác động sau:

GVHD: ThS. Trần Bá Trí

-11-

SVTH: Lê Hồng Xn Giao

Luận văn tốt nghiệp
- Tài trợ của quốc gia A có thể nâng cao khả năng xuất khẩu các sản phẩm
của A sang một quốc gia khác, như B chẳng hạn;
- Những tài trợ của A có thể nâng xuất khẩu các sản phẩm của nó sang một
quốc gia thứ 3, C chẳng hạn, nơi mà chúng sẽ cạnh tranh với sản phẩm tương tự

được xuất khẩu từ B.
- Kìm hãm nhập khẩu vào quốc gia tiến hành tài trợ. Chẳng hạn nếu quốc gia
A tài trợ cho xe đạp ngay cả khi chúng chỉ tiêu thụ trong nước, thì những quốc gia
khác khó mà xuất khẩu được xe đạp sang A. Tài trợ trong tình huống này đã trở
thành một hàng rào nhập khẩu.
b. Tín dụng tài trợ xuất khẩu thuỷ sản
Là các chính sách tín dụng nhằm hỗ trợ cho việc xuất khẩu thuỷ sản để thực
hiện chủ trương phát triển kinh tế thị trường theo định hướng XHCN và đã được
Thủ tướng Chính phủ quy định cụ thể trong Quyết định 133.
Quyết định 133 ban hành bao gồm các nghiệp vụ cho vay vốn tín dụng hỗ trợ
xuất khẩu trung, dài hạn, hỗ trợ lãi suất sau đầu tư, bảo lãnh tín dụng đầu tư và
nhất là nghiệp vụ cho vay vốn tín dụng hỗ trợ xuất khẩu ngắn hạn, nhằm tạo điều
kiện thuận lợi tối đa cho các doanh nghiệp sản xuất hàng xuất khẩu.
Đây là một kênh vay vốn ưu đãi, hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam hạ
giá thành sản phẩm, tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường thế giới, giúp các
doanh nghiệp giữ vững thị trường truyền thống, mở thị trường mới đối với các mặt
hàng thuộc diện ưu tiên, khuyến khích xuất khẩu của Chính phủ. Đồng thời, hỗ trợ
các doanh nghiệp mở rộng sản xuất, tạo thêm công ăn việc làm cho người lao
động.
c. Vai trị của tín dụng tài trợ xuất khẩu thủy sản
- Chính sách tín dụng này là sự ưu đãi của Nhà nước nhằm hỗ trợ các DN, tổ
chức kinh tế và cá nhân (trừ DN có vốn đầu tư nước ngồi) phát triển sản xuất
kinh doanh hàng xuất khẩu theo chính sách khuyến khích xuất khẩu của Nhà nước.
- Đáp ứng kịp thời nhu cầu về vốn cho các DN, góp phần giúp nhiều DN
giảm chi phí sử dụng vốn, giảm giá thành sản xuất, nâng cao khả năng cạnh tranh
của hàng hóa xuất khẩu, tạo vị thế vững chắc trên thị trường quốc tế.
- Hỗ trợ các doanh nghiệp mở rộng sản xuất, tạo thêm công ăn việc làm cho
người lao động, từ đó góp phần ổn định và phát triển kinh tế xã hội đất nước.

GVHD: ThS. Trần Bá Trí

-12-

SVTH: Lê Hồng Xuân Giao

Luận văn tốt nghiệp
- Thúc đẩy gia tăng kim ngạch xuất khẩu của ngành nói riêng và của cả nước
nói chung
- Thông qua việc đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu để phát triển các mối quan
hệ kinh tế đối ngoại và mở rộng giao lưu quốc tế làm cho các nước có điều kiện
xích lại gần nhau hơn và cùng nhau phát triển.
2.1.9 Phương thức thanh tốn tín dụng chứng từ
a. Nội dung nghiệp vụ
Tín dụng chứng từ hay thư tín dụng (L/C) là cam kết của một ngân hàng
(ngân hàng mở L/C) theo yêu cầu của khách hàng (người xin mở L/C) về việc sẽ
trả một số tiền nhất định cho người khác (người thụ hưởng L/C), hoặc sẽ chấp
nhận hối phiếu do người thụ hưởng ký phát trong phạm vi số tiền đó, với điều kiện
người này xuất trình được bộ chứng từ phù hợp với quy định của L/C.
L/C có các chức năng cơ bản sau:
- Chức năng thanh tốn: bộ chứng từ xuất trình để địi tiền theo L/C thông
thường là những chứng từ xác nhận quyền sở hữu hàng hoá, chứng minh việc
người bán đã hoàn thành nghĩa vụ giao hàng theo hợp đồng đã ký với người mua,
là cơ sở để ngân hàng thực hiện thanh tốn.
- Chức năng tín dụng: thư tín dụng là văn bản thể hiện loại tín dụng do ngân
hàng cấp cho nhà nhập khẩu và là sự cam kết trực tiếp của ngân hàng với nhà xuất
khẩu. Trong nghiệp vụ này, chữ “tín dụng” cần được hiểu theo nghĩa rộng là nghĩa
“tín nhiệm” chứ khơng chỉ là khoản tiền vay theo nghĩa thông thường của thuật
ngữ này. Trong thực tế, khi nhà nhập khẩu yêu cầu mở thư tín dụng mà ngân hàng
yêu cầu ký quỹ 100% thì lúc này ngân hàng không cấp cho nhà nhập khẩu một

khoản tín dụng nào, có chăng ngân hàng chỉ cho nhà nhập khẩu “vay sự tín nhiệm”
của ngân hàng mà thơi.
- Chức năng đảm bảo: tín dụng chứng từ là sự cam kết độc lập của ngân hàng
mở L/C đối với nhà xuất khẩu. Trong đó, ngân hàng mở L/C đảm bảo nghĩa vụ
thanh toán cho nhà xuất khẩu ngay khi xuất trình bộ chứng từ phù hợp mà khơng
phụ thuộc vào ý muốn hay khả năng thanh toán của nhà nhập khẩu. Mặt khác,
thơng qua phương thức thanh tốn này, quyền lợi của nhà nhập khẩu cũng được
bảo vệ vì ngân hàng mở L/C đóng vai trị trung gian kiểm sốt chứng từ.
b. Quy trình thanh tốn thư tín dụng

GVHD: ThS. Trần Bá Trí

-13-

SVTH: Lê Hồng Xn Giao

Luận văn tốt nghiệp
1

Nhà nhập
khẩu

Nhà xuất
khẩu
5

2

8

9

Ngân hàng
phát hành

4

3

6

Ngân hàng
thông báo

7
10

Sơ đồ 4: Quy trình thanh tốn theo phương thức tín dụng chứng từ
(1) Ký kết hợp đồng ngoại thương giữa nhà xuất khẩu và nhà nhập khẩu
(2) Nhà nhập khẩu (Người xin mở L/C) yêu cầu ngân hàng phục vụ mình
phát hành L/C cho người thụ hưởng (thường là nhà xuất khẩu)
(3) Ngân hàng phát hành thực hiện mở L/C và gửi đến ngân hàng đại lý
(Ngân hàng thông báo)
(4) Ngân hàng thông báo thực hiện thông báo L/C cho người thụ hưởng
(5) Người thụ hưởng L/C cung ứng hàng hố, dịch vụ
(6) Người thụ hưởng xuất trình chứng từ và nhận tiền chiết khấu
(7) Ngân hàng chiết khấu gửi chứng từ và nhận tiền hoàn trả từ ngân hàng
mở L/C
(8) Ngân hàng mở L/C giao chứng từ và yêu cầu người xin mở L/C thanh

toán
c. Các chủ thể tham gia trong phương thức thanh tốn tín dụng chứng từ
- Người xin mở thư tín dụng: là người yêu cầu ngân hàng phát hành thư tín
dụng cho người thụ hưởng
- Ngân hàng phát hành: là ngân hàng mở L/C theo đề nghị của người xin mở
thư tín dụng

GVHD: ThS. Trần Bá Trí

-14-

SVTH: Lê Hồng Xn Giao

Phân tích hoạt động tín dụng tài trợ xuất khẩu thuỷ sản tại chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp & Phát triển nông thôn tỉnh Sóc Trăng

Trích đoạn

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về