Bài 35. ưu thế lai

chµo mõng c¸c
chµo mõng c¸c
thÇy gi¸o , c« gi¸o
thÇy gi¸o , c« gi¸o
vÒ th¨m líp
vÒ th¨m líp
chµo tÊt c¶ c¸c em !
chµo tÊt c¶ c¸c em !


t
t
iÕt 38
iÕt 38
u thÕ lai
u thÕ lai
i
i
/
/
h
h
iÖn tîng u thÕ lai
iÖn tîng u thÕ lai

bài tập: so sánh thân và bắp ngô ở F
1
với cây bố mẹ
a và c: :Cây và bắp ngô của 2 dòng tự thụ phấn (bố, mẹ):
b :Cây và bắp ngô của cơ thể lai F

1
Đặc điểm Thân Bắp(trái) Hạt
C
ây lai F
1
so với cây
bố mẹ
Cao hơn,
khoẻ hơn
Dài hơn,
to hơn
Lớn hơn,
nhiều hơn
a ab c b c
a c
b

Giống cà chua lai số 9
Sinh trởng khoẻ, kháng bệnh
tốt đặc biệt là bệnh héo xanh
vi khuẩn. Giống có khối lợng
quả lớn (140g), năng suất rất
cao(65-78 tấn/ha, thích hợp
cho cả ăn tơi và chế biến.
Trâu lai F
1
Viện chăn nuôi Quốc gia đã
nghiên cứu đợc phơng pháp
lai tạo trâu nhà với trâu Murah
(ấn Độ) nhằm làm tăng tầm vóc

đàn trâu đang có xu hớng giảm
về khối lợng

Quan sát hình ảnh su tầm về u
thế lai ở cây trồng , vật nuôi
Cho ví dụ về hiện tợng u thế lai ở
cây trồng , vật nuôi ?
u thế lai là gì ?

i
i
/
/
h
h
iện tợng u thế lai
iện tợng u thế lai
u thế lai là hiện tợng cơ thể lai f
1
có
sức sống cao hơn , sinh trởng nhanh hơn , phát
triển mạnh hơn , chống chịu tốt hơn , các tính
trạng năng suất cao hơn trung bình giữa hai bố
mẹ hoặc vợt trội cả hai bố mẹ

hiện tợng u thế lai thể hiện khi:
ii/
ii/

n
n
guyên nhân của hiện tợng u thế lai
guyên nhân của hiện tợng u thế lai
*Lai giữa các dòng thuần
*Lai các thứ cây trồng, các nòi vật nuôi thuộc cùng
một loài
(cà chua hồng Việt Nam x cà chua Ba Lan ),
(gà Đông Cảo x gà Ri )
*Lai giữa hai loài khác nhau
(vịt x ngan )

1/ ví dụ: một dòng thuần mang 2 gen trội lai với một
dòng thuần mang 1 gen trội sẽ cho cơ thể lai F
1
mang 3 gen
trội có lợi
p : aabbcc x aabbcc
F
1
aaBbcc
2/ sự biến đổi tỉ lệ thể dị hợp và thể đồng hợp do tự thụ phấn
1/ tại sao khi lai 2 dòng thuần, u thế lai biểu hiện rõ
nhất ?
2/ tại sao u thế lai biểu hiện rõ nhất ở f
1
, sau đó giảm
dần qua các thế hệ ?
Aa
Aa

Aa
Aa
Aa
Aa
F3
F4
F5
F6
F7
F8
F2
F
1
AA
aa
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA

-khi lai 2 dòng thuần, u thế lai biểu
hiện rõ nhất vì hầu hết các cặp gen ở trạng
thái dị hợp, chỉ có gen trội có lợi mới đợc
biểu hiện
-u thế lai biểu hiện rõ nhất ở f
1
sau đó

giảm dần qua các thế hệ do tỉ lệ dị hợp giảm
dần, tỉ lệ đồng hợp lặn tăng lên
nguyên nhân của hiện tợng u thế lai là
gì ?
ĐáP áN

ii/
ii/


n
n
guyên nhân của hiện tợng
guyên nhân của hiện tợng
u thế lai
u thế lai

nguyên nhân của hiện tợng u thế lai là do
sự tập trung các gen trội có lợi ở cơ thể lai f
1

u thế lai biểu hiện cao nhất ở f
1
sau đó
giảm dần qua các thế hệ do tỉ lệ dị hợp giảm
dần , tỉ lệ đồng hợp lặn tăng lên
muốn duy trì u thế lai thì phải dùng biện pháp
gì ?

iii

iii
/
/
c
c
ác phơng pháp tạo u thế
ác phơng pháp tạo u thế
lai:
lai:
Đối tợng Phơng pháp Thành tựu
Cây trồng
Vật nuôi
tìm hiểu thông tin mục iii/103, mục 3/109, quan
sát hình ảnh, hoàn thành phiếu học tập

u thế lai ở cây trồng

Giống lúa DT
17

(DT
10
X OM
80)
)

Ưu điểm : Có khả năng
cho năng suất cao của DT
10

và chất lợng cao của OM
80
hhjn
Giống ngô lai đơn LVN 10
(Lai giữa hai dòng thuần)
Ưu điểm : chịu hạn, chống
đổ, kháng sâu bệnh, năng
suất 8-12 tấn /ha

u thế lai ở vật nuôi


Lợn lai F
Lợn lai F
1
1
(Móng Cái X Đại
Bạch)
Ưu điểm: Sức sống cao, lợn con
mới đẻ đã nặng từ 0.7 -0.8 kg,
tăng trọng nhanh ( 10 tháng tuổi
đạt 80- 100 kg), tỉ lệ thịt nạc cao
hơn lợn Móng Cái
Bò lai Sind
Bò lai Sind
( Thanh Hoá X Sind)
Ưu điểm: Khối lợng tăng (300-
450 Kg), sản lợng sữa cao (800-
1000 kg), thích nghi rộng ở mọi
miền nớc ta

các phơng pháp tạo u thế lai
Đối
tợng
Phơng pháp Thành tựu
Cây
trồng
Vật
nuôi
-Lai khác dòng
-Lai khác thứ
-Lai kinh tế



ở cây trồng, phơng pháp tạo u thế lai nào đợc dùng
phổ biến nhất ? Tại sao ?
Lai kinh tế là gì ? Tại sao không dùng con lai kinh tế
để nhân giống ?
Lợn lai F
1

(Móng Cái X Đại Bạch)
_Bò lai Sind
( Bò vàng Thanh Hoá X
Bò Sind
-Giống ngô lai LVN
10
-Giống lúa DT
17

(DT
10
X OM
80
)

iii/c¸c ph¬ng ph¸p t¹o u thÕ lai
1/ ph¬ng ph¸p t¹o u thÕ lai ë c©y trång
-Lai kh¸c dßng
-Lai kh¸c thø
2/ ph¬ng ph¸p t¹o u thÕ lai ë vËt nu«i
-Lai kinh tÕ

i/ hiện tợng u thế lai
-u thế lai là hiện tợng cơ thể lai f
1
có sức sống cao
hơn , sinh trởng nhanh hơn , phát triển mạnh hơn , chống
chịu tốt hơn , các tính trạng năng suất cao hơn trung bình giữa
hai bố mẹ hoặc vợt trội cả hai bố mẹ
ii/ nguyên nhân của hiện tợng u thế lai
tiết 38 u thế lai
-nguyên nhân của hiện tợng u thế lai là do sự tập trung
các gen trội có lợi ở cơ thể lai f
1
iii/các phơng pháp tạo u thế lai
1/ phơng pháp tạo u thế lai ở cây trồng
-lai khác dòng
-lai khác thứ

2/ phơng pháp tạo u thế lai ở vật nuôi
-lai kinh tế

trß ch¬i
trß ch¬i
« ch÷
« ch÷




L A I K I N H
L A I K I N H


T
T


Ê
Ê

D I H
D I H


Ơ
Ơ

P
P
V
V


I N H A N G I O N G
I N H A N G I O N G
L A I K H A C
L A I K H A C


T
T


H
H


Ư
Ư
N H Â N G I
N H Â N G I


Ô
Ô

N G
N G


G E N T
G E N T


R
R


O I C O L Ơ I
O I C O L Ơ I
L A
L A


I
I


K H A C D O N G
K H A C D O N G
T
T
V
V

T
T
R
R
I
I
Ơ
Ơ
Ô
Ô
Ô Chữ
Ô Chữ
1
2
3
4
5
6
7
Để tạo u thế lai ở vật nuôi ngời ta dùng phép lai gì?Cặp gen của cơ thể lai F1 ở trạng tháI này?Một biện pháp để duy trì u thế lai ở thực vật?
Giống lúa DT17 đợc tạo ra do lai 2 giống lúa
DT10 và OM-80 là phơng pháp lai gì?
Con lai kinh tế không đợc dùng vào mục đích này
Nguyên nhân của u thế lai là do sự tập trung
cácYừu tố này ở cơ thể F1
Phơng pháp nào đợc dùng phổ biến để tạo
u thế lai
1
1
2

2
3
3
4
4
5
5
6
6
7
7
CHùM
CHìa
Khoá

Hớng dẫn học ở nhà

1/ Học bài cũ
-Nắm khái niệm, nguyên nhân, các phơng
pháp tạo u thế lai
-Giải thích tại sao không dùng cơ thể lai F
1
để
nhân giống
-Khái niệm, công thức lai kinh tế ở nớc ta
2/ Tìm hiểu bài 36: Các phơng pháp chọn lọc
P.pháp Tiến hành Ưu điểm Nhợc điểm Đối tợng

TIÕT HäC KÕT THóC
TIÕT HäC KÕT THóC

XIN KÝNH CHóC C¸C THÇY, C«
XIN KÝNH CHóC C¸C THÇY, C«
GI¸o SøC KHoÎ Vµ H¹NH PHóC
GI¸o SøC KHoÎ Vµ H¹NH PHóC


XIN CHµO C¸C EM
XIN CHµO C¸C EM