sáng kiến kinh nghiệm MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 1

SKKN: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 1
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
Công cuộc đổi mới kinh tế, xã hội đang diễn ra từng ngày. từng giờ trên khắp
đất nước. Nó đòi hỏi phải có những lớp người lao động mới có bản lĩnh, có năng lực,
chủ động, sáng tạo, dám nghĩ dám làm, thích ứng được với thực tiễn đời sống xã hội
luôn luôn phát triển. Nhu cầu này làm cho mục tiêu đào tạo của nhà trường phải
được điều chỉnh một cách thích hợp dẫn đến sự thay đổi tất yếu về nội dung và
phương pháp dạy học.
Những năm vừa qua, trong phong trào đổi mới phương pháp dạy học, một số
giáo viên có tâm huyết với nghề, có hiểu biết sâu sắc về bộ môn, có tay nghề khá và
nhạy cảm trước yêu cầu của xã hội đã thực hiện nhiều giờ dạy tốt, phản ánh được
tinh thần của xu thế mới. Tuy nhiên, phổ biến hiện nay vẫn là cách dạy thông báo
kiến thức có sẵn, dạy học theo phương pháp “thuyết trình có kết hợp với đàm thoại”
là chủ yếu mà về thực chất vẫn là “thầy truyền đạt, trò tiếp nhận và ghi nhớ”.
Một nét nổi bật hiện nay là nhìn chung học sinh chưa biết cách tự học, chưa
học tập một cách tích cực. Nếu tiếp tục cách dạy học thụ động như thế sẽ không đáp
ứng được những yêu cầu mới của xã hội. Sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa
đất nước và sự thách thức trước nguy cơ tụt hậu trong cạnh tranh trí tuệ đang đòi hỏi
phải đổi mới giáo dục, trong đó có sự đổi mới căn bản về phương pháp dạy học. Đây
không phải là vấn đề của riêng nước ta mà là vấn đề đang được quan tâm của mọi
quốc gia trong chiến lược phát triển nguồn nhân lực con người phục vụ các mục tiêu
kinh tế - xã hội.
Chương trình Toán lớp 1 là một bộ phận của chương trình môn Toán ở Tiểu
học, chương trình này kế thừa và phát triển những thành tựu về dạy học Toán lớp 1 ở
nước ta; khắc phục một số tồn tại của dạy học Toán lớp 1 trong giai đoạn vừa qua.
Thực hiện đổi mới phương pháp dạy học môn Toán ở Tiểu học nói chung, ở lớp 1
nói riêng cũng chính là để đáp ứng những yêu cầu của giáo dục và đào tạo trong giai
đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đầu thế kỷ XXI.
Là một Giáo viên đứng lớp tôi nhận thấy môn Toán ở Tiểu học nói chung và ở
lớp 1 nói riêng có một vị trí quan trọng, nó góp phần vào việc hình thành và phát
Vũ Thị Thu Hiền: Trường Tiểu học Minh Hòa

1
SKKN: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 1
triển những cơ sở ban đầu rất quan trọng của nhân cách con người Việt Nam. Các
kiến thức, kỹ năng của môn Toán ở Tiểu học có nhiều ứng dụng trong đời sống;
chúng rất cần thiết để học các môn học khác ở Tiểu học. Môn Toán còn góp phần rất
quan trọng trong việc rèn luyện phương pháp suy nghĩ, phương pháp suy luận,
phương pháp giải quyết vấn đề; nó góp phần phát triển trí thông minh, cách suy nghĩ
độc lập, linh hoạt sáng tạo, nó đóng góp vào việc hình thành các phẩm chất cần thiết
và quan trọng của người lao động như: cần cù, cẩn thận, có ý chí vượt khó khăn, làm
việc có kế hoạch, có nền nếp và tác phong khoa học.
Xuất phát từ những lí do trên và cũng là để góp phần vào việc giúp học sinh
lớp 1 học tốt môn Toán, tôi đã chọn nghiên cứu đề tài:
“MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN
TOÁN LỚP 1”
Vũ Thị Thu Hiền: Trường Tiểu học Minh Hòa
2
SKKN: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 1
PHẦN II: ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH
1. Thuận lợi:
Được sự chỉ đạo sâu sát, kịp thời của lãnh đạo cấp trên, của Ban giám hiệu
nhà trường.
Được sự quan tâm của Hội cha mẹ học sinh, của các ban ngành địa phương.
Đồ dùng học tập của học sinh tương đối đầy đủ. Các em có đầy đủ SGK, vở
bài tập.
Nhà trường luôn quan tâm tới việc đổi mới phương pháp dạy học ở Tiểu học
trong đó có môn Toán lớp 1.
2. Khó khăn:
Đa số học sinh là con em nông dân, công nhân, cha mẹ luôn bận rộn nên ít
quan tâm đến việc học của các em.
Một số em không được học qua các lớp mẫu giáo trước khi bước vào lớp 1.

Đồ dùng học tập của một số em chưa đầy đủ nên ảnh hưởng không nhỏ đến
chất lượng học tập của học sinh.
Vũ Thị Thu Hiền: Trường Tiểu học Minh Hòa
3
PHẦN III: CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN:
Theo tôi đổi mới không phải là thay toàn bộ các phương pháp truyền thống
bằng những phương pháp hiện đại mà phải biết kết hợp một cách linh hoạt, hài hòa
giữa các phương pháp đó làm sao để phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo
của người học.
Các phương pháp thường được tôi sử dụng trong các tiết học toán:
1, Trò chơi toán học:
Trò chơi toán học là trò chơi, trong đó có chứa một yếu tố toán học nào đó.
Vì là một trò chơi, trò chơi toán học mang đầy đủ các đặc điểm của trò chơi,
nhưng trò chơi toán học khác với trò chơi “phi toán” ở chỗ ít nhiều phải chứa trong
nó một yếu tố kiến thức toán học đó. Đối với học sinh lớp 1 với đặc điểm tâm sinh lý
lứa tuổi của các em thì trò chơi toán học là một trong những phương pháp rất quan
trọng giúp các em chiếm lĩnh được kiến thức mới. Thực tế cũng cho thấy hình thức
tổ chức trò chơi toán học dễ được học sinh hưởng ứng tích cực và tham gia.
Xét về mục đích phục vụ dạy học nói chung, trò chơi toán học có thể là:
+ Trò chơi nhằm dẫn dắt, hình thành tri thức mới.
+ Trò chơi nhằm củng cố kiến thức, luyện tập kỹ năng.
+ Trò chơi nhằm ôn tập, rèn luyện tư duy trong giờ ngoại khóa.
Sau đây tôi xin đưa ra một vài ví dụ về trò chơi toán học mà tôi đã sử dụng ở
lớp mình.
Ví dụ 1: Sau khi học xong các bài: Hình vuông, hình tròn; Hình tam giác tôi
tổ chức cho các em chơi trò chơi “Bịt mắt chọn hình”.
Mục đích: Luyện kỹ năng nhận dạng hình
Chuẩn bị: 25 hình bằng bìa cứng (5 hình vuông, 5 hình tam giác, 5 hình tròn,
5 hình tứ giác không vuông, 5 hình có đường bao cong nhưng không tròn)
Cách chơi: 3 học sinh cùng chơi, đặt tên cho một em là “hình tam giác”, một

em là “hình tròn”, một em là “hình vuông”. Sau khi bị bịt kín mắt, mỗi em phải lấy
SKKN: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 1
ra các miếng bìa có hình trùng với tên của mình. Ai lấy đủ 5 hình trước là người
thắng cuộc.
Ví dụ 2: Để củng cố cho học sinh về phép cộng, phép trừ trong phạm vi 5, tôi
tổ chức cho học sinh chơi trò chơi “Buộc dây cho bóng”
Chuẩn bị: 4 tờ bìa có hình vẽ, gồm 2 phần:
- Phần trên: vẽ hình các quả bóng bay, trên mỗi quả có ghi một phép tính cộng
hoặc trừ trong phạm vi 5.
- Phần dưới: Vẽ một cụm các ô vuông ghi các kết quả của các phép tính trên.
Cách chơi: Học sinh nối bóng với ô, ghi kết quả thích hợp ở dưới. Mỗi em
trong đội chỉ được nối một lần và chuyển cho bạn khác nối tiếp. Tổ nào xong trước,
nối đúng là tổ đó thắng.
Ví dụ 3: Giúp học sinh ghi nhớ các bảng tính đã học và rèn luyện tính nhanh
nhẹn, tôi tổ chức cho học sinh chơi trò chơi “Đúng – sai”
Cách chơi: Cử 2 đội chơi, mỗi đội 5 em; cử 1 em làm thư ký.
Giáo viên lần lượt đưa ra các phép tính, chẳng hạn: 6 – 5 = 1; 3 + 2 = 5;
6 - 3 = 2;… Sau mỗi phép tính đưa ra, các đội chơi phải có sự phản hồi lại nhanh
(đúng hay sai) bằng cách đưa ra các tấm bìa đỏ hoặc xanh.
Mỗi lần trả lời đúng với đáp án thì cộng 1 điểm và sai thì bị trừ 1 điểm. Cuối
cuộc chơi đội nào nhiều điểm sẽ thắng.
Ví dụ 4: Để rèn luyện cho học sinh cách đặt một đề toán tôi tổ chức cho các
em chơi trò chơi “Nhìn vật đặt đề toán”.
Tôi chia học sinh thành 2 đội, cử đại diện (mỗi đội khoảng 5 đến 7 em) và
mang một số đồ vật của nhóm mình lên. Ví dụ: 6 cái bút hay 9 que tính (từ 1 đến 10)
(Đồ vật cùng loại).
Cách chơi: Hai đội đứng quay mặt vào nhau: Một bạn của đội này cầm đưa
lên một số bút (ví dụ 5 cái), đội kia phải nói được: “Có 5 cái bút” (hoặc “Bạn …có 5
cái bút). Bạn đó tiếp tục cho đội bạn hoặc đội mình một số cái (ví dụ 2 cái), đội kia
phải nói được: “Cho đi 2 cái”. Bạn đó đưa số bút còn lại lên. Đội kia phải nói: “Còn

lại mấy cái bút?”. Sau đó lại đổi bên.
Vũ Thị Thu Hiền: Trường Tiểu học Minh Hòa
6
SKKN: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 1
Đội nào mà không đặt đề toán đúng đội đó sẽ thua. Nếu cả hai đội đặt đúng,
đặt hay. Tôi khen tất cả các em.
2. Phương pháp trực quan: Là phương pháp giảng dạy dựa trên cơ sở những hình
ảnh cụ thể: hình vẽ, đồ vật và thực tế xung quanh để hình thành kiến thức cho học
sinh.
Với phương pháp này tôi tổ chức, hướng dẫn các em học sinh hoạt động trực
tiếp trên các sự vật cụ thể nhờ vậy học sinh nắm được chắc chắn kiến thức và kỹ
năng tương ứng.
Ví dụ: Khi dạy bài “Hình tam giác”, tôi chuẩn bị các hình tam giác bằng bìa
có màu sắc, kích thước, hình dạng khác nhau và đặt ở những vị trí khác nhau cho
học sinh quan sát. Qua các hình ảnh cụ thể đó, tôi hình thành cho các em biểu tượng
về hình tam giác. Sau đó tôi lại cho học sinh tự nêu ví dụ về hình tam giác trong thực
tế như: cái ê ke, lá cờ thi đua, biển báo,
Ví dụ: Để học sinh nắm được cấu tạo số, tôi thường tổ chức hoạt động chia
một số que tính thành 2 nhóm một cách tùy ý, mỗi em chủ động chia theo cách của
mình. Tập hợp tất cả các cách chia, tôi sẽ có được tất cả các trường hợp cần nắm về
cấu tạo số. Có phân tích bằng hành động như vậy, dần dần học sinh mới phân tích
thầm trong óc được.
Ví dụ: Khi dạy về Đoạn thẳng:
Tôi yêu cầu mỗi học sinh lấy ra một sợi dây. Tôi sẽ căng thẳng sợi dây của
mình rồi yêu cầu cả lớp làm theo.
Sau đó cho cả lớp đồng thanh: “Đây là một đoạn thẳng”
Với cách dạy này 100% học sinh đều được trực tiếp tham gia hoạt động, học
sinh dễ hiểu và nhớ lâu hơn.
Tuy nhiên, ta không nên lạm dụng phương pháp này và cần phải chuyển dần,
chuyển kịp thời và đúng lúc từ dạng trực quan này sang dạng trực quan khác với

mức độ trừu tượng tăng dần.
Ví dụ: Khi cho học sinh giải toán, chẳng hạn loại toán về nhiều hơn, tôi có
những minh họa trực quan theo thứ tự như sau:
Vũ Thị Thu Hiền: Trường Tiểu học Minh Hòa
7
SKKN: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 1
      
4
      
 
2
Mức độ 1 Mức độ 2 Mức độ 3
3. Phương pháp thực hành luyện tập: Là phương pháp dạy học thông qua các hoạt
động thực hành - luyện tập của học sinh để giúp các em nắm được các kiến thức và
kỹ năng mới. Phương pháp này có ưu thế là phát huy được tốt nhất tính độc lập của
học sinh, là phương tiện tốt nhất để thực hiện nguyên lí giáo dục.
Phương pháp này được tôi sử dụng thường xuyên. Học sinh được thực hành,
luyện tập liên tục. Thông qua hoạt động này mà học sinh luyện tập các kiến thức và
kỹ năng cần thiết.
Tuy nhiên cần chú ý là phải chuẩn bị cho việc thực hành, luyện tập một cách
chu đáo; động viên cả lớp hoạt động độc lập, mọi học sinh đều tự suy nghĩ, tự tìm
biện pháp; nhất thiết phải tổng kết hoạt động độc lập của học sinh, điều chỉnh sai
lầm, có sự bổ sung kiến thức cần thiết; các bài tập cần đi từ đơn giản đến phức tạp,
cuối cùng nên có những bài tổng hợp để mức độ luyện tập được nâng cao dần; cần
thay đổi hình thức luyện tập để gây hứng thú học tập cho học sinh; cần luyện tập
nhiều, nhưng số lượng bài tập cần vừa phải, luyện tập ở lớp là chính.
4. Phương pháp dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề:
Đây cũng là một phương pháp dạy học phát huy được tính tích cực của học
sinh. Tôi sử dụng phương pháp này khi hình thành kiến thức mới, khi củng cố rèn
luyện kỹ năng toán và khi vận dụng kiến thức.

Ví dụ 1: Hình thành cách so sánh độ dài: Tôi đặt vấn đề: Đối với bút, thước…
làm thế nào để biết cái nào dài hơn? Học sinh sẽ phát hiện phương pháp: so sánh độ
dài các đồ vật cụ thể như thước và bút chì một cách trực tiếp. Tôi đặt vấn đề so sánh
độ dài của hai vật cố định xa nhau không dời được, học sinh phải làm thế nào? Học
sinh phải suy nghĩ và đề xuất phương pháp mới - so sánh với độ dài của một đối
tượng thứ ba, sử dụng đơn vị đo.
Ví dụ 2: Với lớp 1, bài tập dạng dưới đây có tính vấn đề:
2 = 1 + … 8 = … + 3
Vũ Thị Thu Hiền: Trường Tiểu học Minh Hòa
8
SKKN: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 1
6 = 4 + … 10 = ….+ 1
5. Phương pháp dạy học kiến tạo:
Đây là một phương pháp dạy học tích cực. Tôi sử dụng phương pháp này khi
có thể bởi vì với phương pháp này các em sẽ thích tự học, tự khám phá – phát hiện
và giải qyết vấn đề.
6. Phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học tập:
Để đánh giá học sinh tôi sử dụng các hình thức đánh giá (viết, vấn đáp) Học
sinh cũng có thể tự đánh giá kết quả học tập của mình, của bạn.
Để kiểm tra kiến thức học sinh nắm được tôi sử dụng phiếu kiểm tra định kỳ
và thường xuyên. Bài kiểm tra cần ra đề theo đúng trình độ chuẩn, từ dễ đến khó, đủ
các dạng bài đại diện cho những nội dung cơ bản của chương trình, dễ chấm điểm và
cộng điểm, mọi học sinh phát triển bình thường đều làm được bài nhưng không dễ
dàng đạt điểm 10, phân loại chính xác trình độ học sinh. Không cho học sinh làm
các bài có nội dung ngoài chương trình Toán 1.
Sau đây là ví dụ về đề kiểm tra cuối học kì I của tôi:
1. Viết: ( 1điểm)
a) Theo mẫu:

1 ……….



Vũ Thị Thu Hiền: Trường Tiểu học Minh Hòa
9
SKKN: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 1
…….

b) Cách đọc số:
6: sáu 3: … 9: …… 5: …… 7: ……
2. Tính: (2 đểm)
+5 +6 - 10 - 3
5 3 4 0
3. Tính : (1,5 điểm)
3 + 7 - 6 = 5 + 4 - 8 = 4 + 3 + 3 =
4. (1 điểm)
> < =
9 5 + 5 4 + 4 5 +3

2 + 6 3 + 2 6 6 - 1
5.Hình? (1 điểm)

Hình … … Hình ……… Hình …….
6. Viết phép tính thích hợp: (1 điểm)
Có: 8 quả
Cho em: 3 quả
Còn: …quả
Vũ Thị Thu Hiền: Trường Tiểu học Minh Hòa
10

SKKN: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 1
7. Số?
4 + = 6 10 - = 5

+ 9 = 10 7 - = 7
8. Nối phép cộng với số thích hợp : (1,5 điểm)
Còn đây là ví dụ về đề kiểm tra giữa học kì I của tôi:
1.Viết số thích hợp vào ô trống: (1 điểm)
0 2 6
10 4
2.Tính: (1,5 điểm)
+5 +1 +2
0 3 3
3. (2 điểm)
> < =
3…………8 3………….2 + 1
6…………2 5………….3 + 1
0…………1 4………… 1 + 2
4. (1 điểm)
a.Có mấy hình tam giác? b. Có mấy hình vuông?
Vũ Thị Thu Hiền: Trường Tiểu học Minh Hòa
9 - 1
2 + 5
3 + 7
7
8
1
0
11
SKKN: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 1

5. Viết các số 10, 5, 0, 1: (1 điểm)
a.Theo thứ tự từ bé đến lớn:
b.Theo thứ tự từ lớn đến bé:
6. Nối phép cộng với số thích hợp : (1,5 điểm)
7. Viết phép tính thích hợp: (2 điểm)
Ngoài các phương pháp trên tôi cũng sử dụng các phương pháp sau:
Vũ Thị Thu Hiền: Trường Tiểu học Minh Hòa
5 3 4


?
3 + 0
2 + 2
3 + 2
12
SKKN: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 1
* Phương pháp gợi mở vấn đáp:
Tôi thường sử dụng phương pháp vấn đáp để tiến hành gợi mở làm cho không
khí lớp học sôi nổi, sinh động, kích thích hứng thú học tập và lòng tự tin của các em.
Ngoài ra còn rèn luyện cho các em năng lực diễn đạt sự hiểu biết của mình bằng
ngôn ngữ, làm cho các em nắm kiến thức nhanh chóng và sâu sắc.
* Phương pháp thuyết trình:
Phương pháp này tôi sử dụng để trình bày kiến thức mới, giải toán mẫu. Tuy
nhiên phương pháp này tôi rất hạn chế sử dụng, chỉ sử dụng khi thật cần thiết: nhịp
điệu chậm, phần nội dung thuyết trình ngắn và chiếm khoảng thời gian ngắn nhất
trong một tiết học. Khi sử dụng phương pháp này tôi thường kết hợp với các phương
pháp khác để học sinh thích thú và hào hứng hoạt động, ví dụ như phương pháp
minh họa bằng vật thật, với đàm thoại,…
*Phương pháp đọc tài liệu:
Tôi tìm hiểu và đọc một số tài liệu về phương pháp giảng dạy Toán 1, về cách

đổi mới phương pháp dạy học để giúp cho việc áp dụng đạt kết quả cao.
* Phương pháp giảng giải minh họa:
Ở phương pháp này tôi sử dụng để giải thích nội dung toán kết hợp với việc
dùng trực quan để hỗ trợ cho việc giải toán giúp học sinh hiểu, nhớ kiến thức, gây
hứng thú học tập. Tuy nhiên phương pháp này cũng có mặt hạn chế của nó nên tôi ít
sử dụng.
Ngoài ra muốn đổi mới phương pháp dạy học có kết quả ngay từ đầu năm tôi
đã xác định được cần phải đổi mới cách thiết kế bài dạy, lập kế hoạch bài dạy và xây
dựng mục tiêu bài học.
Tôi xác định kế hoạch bài học trong sách giáo viên dù đã được thiết kế chu
đáo đến đâu cũng chỉ là phương án dự kiến để tạo thuận lợi cho giáo viên trong việc
chuẩn bị dạy học. Một trong những yêu cầu quan trọng của dạy học là rất cần sát với
đối tượng. Vì vậy, tôi cần xuất phát từ tình hình thực tiễn của lớp để có những điều
chỉnh, thay đổi cho phù hợp với đối tượng học sinh.
Vũ Thị Thu Hiền: Trường Tiểu học Minh Hòa
13
SKKN: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 1
Đối với tôi kế hoạch bài dạy rất quan trọng nó giúp tôi tự tin khi lên lớp. Kế
hoạch bài dạy theo tôi cần ngắn gọn, dễ sử dụng, dễ bổ sung, dễ điều chỉnh, nêu rõ
và đầy đủ các hoạt động dạy học cụ thể.
Mỗi kế hoạch bài dạy của tôi thường có:
- Mục tiêu: Tôi dựa vào yêu cầu cần đạt của Chuẩn kiến thức, kỹ năng; dựa
vào tình hình thực tế của lớp, địa phương để xác định mục tiêu cho bài.
- Đồ dùng dạy học: Đồ dùng dạy học là một thiết bị rất quan trọng trong quá
trình chuẩn bị một tiết lên lớp. Lớp học có sinh động, có đạt hiệu quả hay không đòi
hỏi người giáo viên và học sinh phải chuẩn bị tốt đồ dùng cho tiết học ấy.
- Các hoạt động dạy học chủ yếu: Ở nội dung này cần nêu kế hoạch tổ chức
và hướng dẫn từng hoạt động học tập của học sinh theo mục tiêu đã xác định. Cần
xác định rõ tên từng loại hoạt động, cách tiến hành các hoạt động đó, dự kiến trình tự
các hoạt động…

Ví dụ:
Bài: PHÉP TRỪ TRONG PHẠM VI 9
A. Mục tiêu:
Học sinh:
- Thuộc bảng trừ.
- Biết làm tính trừ trong phạm vi 9.
- Viết được phép tính thích hợp với hình vẽ.
(( Bài tập cần làm: Bài 1; bài 2(cột 1, 2, 3); bài 3( bảng 1); bài 4))
B. Đồ dùng dạy học:
Sử dụng bộ đồ dùng học Toán lớp 1.
Các mô hình, vật thật phù hợp với nội dung bài học.
C. Các hoạt động dạy học chủ yếu:
1.Ổn định
2.Kiểm tra bài cũ: Phép cộng trong phạm vi 9
♣ 2 học sinh làm bài tập trên bảng lớp:
4 + 5 = 1 + 8 =
Vũ Thị Thu Hiền: Trường Tiểu học Minh Hòa
14
SKKN: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 1
4 + 2 + 3 = 1 + 2 + 6 =
4 + 1 + 4 = 1 + 5 + 3 =
♣ Chấm vở bài tập một số học sinh.
♣ Nhận xét, ghi điểm.
♣ Nhận xét bài cũ.
3. Bài mới:
Giới thiệu bài: Ở tiết trước các em đã được học về phép cộng trong phạm vi 9.
Hôm nay để các em có thể hiểu và làm được các phép tính trừ trong phạm vi 9. Cô
cùng các em đi vào bài mới: Phép trừ trong phạm vi 9.
Giáo viên ghi tựa bài lên bảng, học sinh nhắc lại.
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

Hoạt động 1: Thành lập và ghi
nhớ bảng trừ trong phạm vi 9:
* Thành lập 9 – 1 = 8 và 9 – 8 = 1
-Giáo viên hướng dẫn học sinh quan
sát vật thật để nêu thành bài toán.
-Giáo viên hỏi: “Tất cả có mấy cái
kéo?”
- Giáo viên hỏi :” Có mấy cái kéo ở
phần bên phải ?”
- Giáo viên: “Hỏi còn lại có mấy cái
kéo ở phần bên trái ?”
- Giáo viên yêu cầu học sinh nêu lại
bài toán.
- Giáo viên gọi học sinh nêu câu trả
lời và hướng dẫn học sinh nêu đầy đủ.
-GV: “ 9 bớt 1 còn mấy?”
- Giáo viên nêu: “Ta viết 9 bớt 1 còn
-Học sinh quan sát hình vẽ và nêu: “Tất
cả có 9 cái kéo”.
- Học sinh: “ Có 1 cái kéo ở phần bên
phải”.
- Học sinh: “Còn lại 8 cái kéo ở phần
bên trái”.
- Học sinh nêu:” 9 cái kéo bớt đi 1 cái
kéo còn 8 cái kéo”.
- Học sinh: 9 bớt 1 còn 8.
Vũ Thị Thu Hiền: Trường Tiểu học Minh Hòa
15
SKKN: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 1
8 như sau”.

GV viết 9 – 1 = 8
- Giáo viên chỉ vào phép tính 9 – 1 =
…, hướng dẫn học sinh điền.
- Giáo viên yêu cầu học sinh đọc lại.
- Giáo viên hỏi học sinh: “9 – 1 =
mấy ?”
- Giáo viên hướng dẫn học sinh tự tìm
kết quả phép trừ: 9 – 8 = 1 thông qua
phép trừ 9 – 1 = 8.
* Thành lập phép trừ 9 – 2 = 7 và 9 –
7 = 2 tương tự như đối với 9 – 1 = 8
và 9 – 8 = 1
* Thành lập phép trừ 9 – 3 = 6 và 9 –
6 = 3 tương tự như đối với 9 – 2 = 7
và 9 – 7 = 2
* Thành lập phép trừ 9 – 4 = 5 và 9 –
5 = 4 tương tự như đối với 9 – 3 = 6
và 9 – 6 = 3
- Giáo viên: “Chúng ta vừa lập xong
bảng trừ trong phạm vi mấy?”
- Giáo viên yêu cầu học sinh đọc các
phép tính vừa lập theo thứ tự khác
nhau.
- Cho học sinh tái hiện số bị xóa hoặc
che lấp:
+ Cho học sinh tái hiện một phần
bảng tính.
+ Cho học sinh tái hiện toàn bộ bảng
- Học sinh đọc: 9 trừ 1 bằng 8.
- Học sinh tự điền số 8 vào kết quả của

phép tính 9 – 1 =….
- Học sinh đọc lại: 9 – 1 = 8
- Học sinh tự tìm ra kết quả phép trừ 9
– 8 = 1
-Ở phần này học sinh tự quan sát hình
vẽ và nêu bài toán.
- Học sinh: “Chúng ta vừa lập xong
bảng trừ trong phạm vi 9”.
- Học sinh đọc.
-Học sinh nêu toàn bộ phép trừ kể cả số
bị che lấp( hoặc bị xóa).
-Học sinh thực hiện theo yêu cầu của
giáo viên.
Vũ Thị Thu Hiền: Trường Tiểu học Minh Hòa
16
SKKN: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 1
tính: GV bỏ bảng tính đi.
Lớp thư giãn.
Hoạt động 2: Hướng dẫn học
sinh thực hành làm tính trừ trong
phạm vi 9:
Bài tập 1:- Giáo viên nêu phép tính
: 9 – 1 = ?, 9 – 2 = ?, 9 – 3 = ?, 9 – 4
= ?, 9 – 5 = ?, 9 – 6 = ?.
- Giáo viên yêu cầu học sinh làm
bảng con, bảng lớp.
- Lưu ý học sinh các số viết phải
thẳng cột.
Bài tập 2 (cột 1, 2, 3) :
- Giáo viên yêu cầu học sinh làm bài

vào vở.
- Giáo viên nhận xét.
- Giáo viên: “Trong các phép tính
trên có tất cả những số nào? Chúng
có đứng ở các vị trí giống nhau
không?”
Bài tập 3 (bảng 1):
- Giáo viên phát phiếu bài tập.
- Giáo viên thu phiếu bài tập.
-Chấm thử, nêu nhận xét.
- Học sinh nêu nhanh kết quả: 9 – 1 =
8, 9 – 2 = 7, 9 – 3 = 6, 9 – 4 = 5, 9 – 5 =
4, 9 – 6 = 3.
- 1 học sinh làm bảng lớp, cả lớp làm
bảng con:
-
9
-
9
-
9
-
9
7 8 9 0
2 1 0 9
- Học sinh đọc yêu cầu: Tính
- Học sinh tính nhẩm và viết kết quả
vào vở.
- 3 học sinh đọc phép tính, kết quả phép
tính.

- Học sinh nhận xét từng cột.
- Học sinh rút ra được phép trừ là phép
tính ngược lại của phép cộng.
- Học sinh nêu yêu cầu.
- Học sinh làm bài tập.
-1 học sinh sửa bài.
-Lớp nhận xét.
Vũ Thị Thu Hiền: Trường Tiểu học Minh Hòa
17
SKKN: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 1
Bài tập 4:
- Giáo viên chia lớp thành 2 dãy, mỗi
dãy cử 1 học sinh thi viết phép tính
tương ứng ( phù hợp với đề toán)
- Giáo viên nhận xét.
Bài tập dành cho học sinh khá,
giỏi:
… -… = 9 9 - …= 6
…- 7 = 2 9 -….= 9
- Học sinh nêu yêu cầu.
- Học sinh quan sát tranh.
- Học sinh tự nêu bài toán.
- Học sinh làm bài 4 thông qua trò chơi.
-Học sinh khá, giỏi làm.
4.Hoạt đông nối tiếp: Học sinh nêu tựa bài
Giáo viên nhận xét tiết học.
Giáo viên giáo dục tư tưởng.
Dặn dò: Chuẩn bị bài sau.
Vũ Thị Thu Hiền: Trường Tiểu học Minh Hòa
18

SKKN: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 1
PHẦN IV: KẾT QUẢ
Qua quá trình giảng dạy môn Toán lớp 1 theo hướng đổi mới phương pháp
dạy học ở Tiểu học. Đó là tổ chức giờ học như là tổ chức các hoạt động học tập. Học
sinh được phát huy tính tích cực chủ động học tập, tự chiếm lĩnh kiến thức và vận
dụng được các kiến thức đã học. Tôi nhận thấy các em có sự tiến bộ rõ rệt, hứng thú
hơn trong giờ học toán, hăng hái trả lời các câu hỏi của giáo viên, bổ sung câu trả lời
của bạn, biết nêu thắc mắc hay đề nghị giải thích những vấn đề chưa đủ rõ, chủ động
vận dụng kiến thức, kỹ năng đã học để nhận thức vấn đề mới, tập trung chú ý vào
vấn đề đang học, kiên trì thực hiện các bài tập, không nản trước những khó khăn.
Các em nắm kiến thức một cách sâu sắc và có ý thức. Kết quả học tập của các em có
sự tiến bộ rõ rệt. Việc học tốt môn Toán cũng giúp các em học tốt các môn học khác.
Kết quả học tập môn Toán của học sinh lớp 1/ 1 mà tôi phụ trách đạt được
như sau:
Thời
gian
HỌC LỰC MÔN TOÁN
G K TB Y
TS % TS % TS % TS %
Giữa
HKI
8 25,8 8 25,8 10 32,3 5 16,1
Cuối
HKI
13 41,9 11 35,5 4 12,9 3 9,7
PHẦN V: BÀI HỌC KINH NGHIỆM
Vũ Thị Thu Hiền: Trường Tiểu học Minh Hòa
19
SKKN: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 1
Để đổi mới phương pháp dạy học Toán lớp 1 có hiệu quả tôi rút ra được một

số bài học kinh nghiệm sau:
♀ Trước hết người giáo viên phải nắm vững chương trình và sách giáo khoa,
hiểu đặc điểm tâm lý học sinh để lựa chọn và sử dụng những phương pháp, phương
tiện và hình thức dạy học phù hợp.
♀Giáo viên phải cải tiến không ngừng phương pháp dạy học và giúp học sinh
cải tiến phương pháp học.
♀ Giáo viên phải biết dựa vào những tri thức mà học sinh đã có, đã học để
hướng dẫn học sinh nâng cao lên một trình độ mới.
♀ Hiểu không có phương pháp nào là tồi, mỗi phương pháp đều có giá trị
riêng của nó. Hiệu quả hay không hiệu quả đều phụ thuộc vào người sử dụng. Nếu
các phương pháp dạy học được kết hợp và bổ sung cho nhau thì cách dạy học ấy sẽ
phù hợp được với đối tượng học đa dạng, chống sự nhàm chán và tạo ra sự năng
động trong cách nghĩ, cách làm của học sinh.
♀ Giáo viên phải biết kết hợp hoạt động cá nhân với hoạt động nhóm và phát
huy khả năng của cá nhân.
♀ Tăng cường rèn kỹ năng thực hành cho học sinh.
♀ Sử dụng phương tiện kỹ thuật hiện đại vào dạy học.
♀ Linh hoạt trong ứng xử sư phạm để thích ứng với sự thay đổi của đối tượng
và hoàn cảnh.
♀ Luôn kiểm tra và đánh giá kiến thức và kỹ năng đạt được ở học sinh có
động viên khuyến khích các em.
♀ Luôn tự tìm tòi, học hỏi rút kinh nghiệm để bồi dưỡng chuyên môn của
mình.
♀ Tăng cường thao giảng, dự giờ rút kinh nghiệm, áp dụng những sáng kiến
trong giảng dạy.
♀ Đổi mới phương pháp dạy học cùng với đổi mới cách kiểm tra, đánh giá kết
quả học tập của học sinh cũng như cách thiết kế bài dạy.
PHẦN VI: NHỮNG KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT
Vũ Thị Thu Hiền: Trường Tiểu học Minh Hòa
20

SKKN: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 1
Đổi mới phương pháp dạy học không thể đi đúng hướng nếu trình độ chuyên
môn của giáo viên còn hạn chế. Vì vậy tôi đề nghị Sở, Phòng GD sẽ thường xuyên
tổ chức các lớp đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn và phương pháp dạy học cho giáo
viên.
Công nghệ thông tin có tác dụng rất tích cực trong việc giảng dạy, trong khi
đó đa số giáo viên còn chưa được đào tạo về vấn đề này. Tôi mong muốn sắp tới
giáo viên sẽ được đào tạo bài bản và rộng rãi về sử dụng máy tính, máy chiếu, soạn
giáo án điện tử,…
Vũ Thị Thu Hiền: Trường Tiểu học Minh Hòa
21
SKKN: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 1
PHẦN VII: KẾT LUẬN
Trong quá trình giảng dạy một số năm học ở lớp 1 bản thân tôi đã có điều kiện
để học tập, tham khảo cách đổi mới phương pháp dạy học của các đồng nghiệp. Đây
là một vấn đề đòi hỏi phải có sự phối hợp giữa giáo viên, nhà trường, gia đình và
chính bản thân của học sinh trong suốt quá trình học tập.
Vì sự nhận thức của bản thân còn nhiều hạn chế nên trong quá trình viết bài
còn nhiều thiếu sót. Vậy rất mong các đồng nghiệp sẽ giúp đỡ tôi để phương pháp
giảng dạy Toán lớp 1 đạt hiệu quả cao nhất.
Minh Hòa, ngày 31 tháng 1 năm 2012
Người viết
Vũ Thị Thu Hiền
Vũ Thị Thu Hiền: Trường Tiểu học Minh Hòa
22
SKKN: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 1
PHẦN NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC TRƯỜNG
TIỂU HỌC MINH HÒA

Vũ Thị Thu Hiền: Trường Tiểu học Minh Hòa
23
SKKN: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 1
PHẦN NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC
PHÒNG GIÁO DỤC- ĐÀO TẠO HUYỆN DẦU TIẾNG

Vũ Thị Thu Hiền: Trường Tiểu học Minh Hòa
24
SKKN: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 1
PHẦN NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC
SỞ GIÁO DỤC – ĐÀO TẠO TỈNH BÌNH DƯƠNG

Vũ Thị Thu Hiền: Trường Tiểu học Minh Hòa
25
SKKN: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TOÁN LỚP 1

MỤC LỤC
PHẦN I ĐẶT VẤN ĐỀ TRANG 1
PHẦN II ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH TRANG 3
PHẦN III CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN TRANG 5
PHẦN IV KẾT QUẢ TRANG 19
PHẦN V BÀI HỌC KINH NGHIỆM TRANG 20
PHẦN VI NHỮNG KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT TRANG 21
PHẦN VII KẾT LUẬN TRANG 22
TRANG
Vũ Thị Thu Hiền: Trường Tiểu học Minh Hòa
26