SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ÂM NHẠC CHO TRẺ MẪU GIÁO 5 -6 TUỔI

PHÒNG GD-ĐT GÒ VẤP
TRƯỜNG MẦM NON SƠN CA
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHẤT LƯỢNG
GIÁO DỤC ÂM NHẠC CHO TRẺ MẪU GIÁO 5 -6 TUỔI
A/ ĐẶT VẤN ĐỀ
I/ Lý do chọn đề tài:
Một nhà soạn nhạc người Đức Robert Schumann đã từng phát ngôn rằng:
"Nhiệm vụ cao quý nhất của âm nhạc là chiếu sáng vào những cõi sâu thẳm trong trái
tim mỗi người". Như chúng ta đã biết âm nhạc tác động vào trái tim mỗi con người
ngay từ khi ta còn nằm trong nôi qua tiếng à ơ của bà, của mẹ. Chính cái bắt đầu ấy
đã vô hình chung đưa mỗi tâm hồn trẻ thơ hòa vào âm nhạc, âm nhạc với trè thơ
dường như là một thế giới kì diệu đầy cảm xúc… Tâm hồn trẻ thơ luôn luôn trong
sáng, luôn luôn vui vẻ, cho nên việc tiếp xúc với âm nhạc được coi như là một
phương tiện giáo dục toàn diện nhân cách tâm hồn trẻ thơ …
Âm nhạc là nhu cầu cuộc sống, là món ăn tinh thần không thể thiếu được đối
với đời sống con người. Âm nhạc là ngôn ngữ chung của nhân loại. Nếu cuộc sống
mà thiếu âm nhạc thì chẳng khác gì thiếu ánh sáng mặt trời. Đặc biệt đối với trẻ mầm
non thì những nốt nhạc trầm bổng, những giai điệu mượt mà vui tươi, trong trẻo của
các tác phẩm âm nhạc như là dòng sữa ngọt ngào nuôi dưỡng cho tâm hồn trẻ thơ,
qua đó giúp trẻ phát triển toàn diện nhân cách của mình.
Trong chương trình giáo dục mầm non, môn giáo dục âm nhạc là một môn
nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là hoạt động được trẻ yêu thích, là nguồn cảm
hứng mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật. Nó là một phương tiện hữu hiệu cho việc tổ
chức các hoạt động giáo dục ở trường.Có thể coi âm nhạc là một bộ phận không thể
tách rời trong công tác chăm sóc và giáo dục trẻ.Giáo dục âm nhạc trong trường mầm
non là giáo dục trẻ long yêu âm nhạc, biết cảm thụ âm nhạc qua các hoạt động âm
Trang 1
nhạc phong phú như: Ca hát, vận động theo nhạc , múa, nghe hát , vỗ tay theo lời ca,

trò chơi âm nhạc… Đặc biệt là đối với trẻ 5 - 6 tuổi sắp bước sang một cấp học mới
là cấp Tiểu học, tôi nhận thấy bộ môn âm nhạc với các bé là vô cùng quan trong , âm
nhạc giúp các em trưởng thành hơn về cả tâm hồn và thể chất…
Nhận thức được tầm quan trong của âm nhạc với việc chăm sóc và giáo dục trẻ
mầm non nói chung và trẻ 5-6 tuổi nói riêng , tôi đã nghiên cứu để tìm ra “ Một số
biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi “
II/ Mục đích nghiên cứu:
Khảo sát giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi trong đời sống hằng ngày ở trường
mầm non.Từ đó tìm“ một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ
5-6 tuổi.”
III/ Nhiệm vụ nghiên cứu:
Một số biện pháp “Nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi”
IV/ Phạm vi nghiên cứu:
Một số biện pháp “Nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi” ở trường
mầm non.
B. NỘI DUNG:
I/ Cơ sở của lý luận:
Âm nhạc vốn rất gần gũi với trẻ em nhưng ở những năm đầu tiên của cuộc
sống, những phản ứng vui vẻ của trẻ khi nghe âm nhạc vẫn còn mơ hồ, thậm chí
nhiều khi còn lẫn lộn giữa âm nhạc với các âm thanh khác nhau ở xung quanh. Khi
trẻ bước vào tuổi mẫu giáo, nhất là từ 4 tuổi trở lên thì trẻ đã cảm nhận được những
bài hát và những điệu nhạc này.Tuy nhiên lòng yêu thích âm nhạc ở các cháu lại ở
nhiều mức độ khác nhau. Có cháu yêu đến độ say mê, có cháu lại rất thờ ơ khi nhạc
vang lên. Và mức độ yêu âm nhạc phần lớn do hoàn cảnh cuộc sống, giáo dục của
người lớn xung quanh. Vì thế cho nên giáo dục âm nhạc là phương tiện giáo dục
thẩm mỹ, giáo dục đạo đức, góp phần phát triển trí tuệ và có sự tác động lớn đến sự
phát triển tâm sinh lí của trẻ. Âm nhạc đối với trẻ là thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc
Tất cả những nội dung trên cần được tiến hành thường xuyên đối với trẻ. Đặc
biệt để nâng cao chất lượng, sự yêu thích âm nhạc đối với trẻ giáo viên phải tự tạo
Trang 2

nhiều đồ chơi, đồ dùng dạy học phù hợp, tích hợp giáo dục âm nhạc với các hoạt
động trong cuộc sống hằng ngày ở trường Mầm non- Mẫu giáo một cách lôgich, có
hiệu quả.
Bởi vậy, muốn thực hiện tốt việc lồng ghép phù hợp, nhuần nhuyễn, muốn có
trò chơi mới trong hoạt động giáo dục âm nhạc hoặc trong các ngày hội ngày lễ
chúng ta cần sử dụng đầy đủ 3 phương pháp cơ bản của giáo dục âm nhạc là :
Phương pháp trực quan thích giác: là phương pháp đặc thù của giáo dục âm nhạc,
trong đó âm nhạc gợi lên những tâm trạng , cảm xúc, tình cảm đa dạng, gần gũi trẻ.
Phương pháp dùng từ (giảng giải, chỉ dẫn ) hướng đến ý thức của trẻ.đối với trẻ, lời
nói cụ thể và có hình ảnh của giáo viên là một trong những phương tiện nhận thức
đặc biệt gần gũi, dễ hiểu.
Phương pháp thực hành nghệ thuật : Trẻ hát, chơi trò chơi âm nhạc, vận động,
sử dụng nhạc cụ, hoạt động sáng tạo dưới sự hướng dẫn của giáo viên.
Cho nên ở đơn vị tôi công tác, việc tổ chức lồng ghép giáo dục âm nhạc trong
các hoạt động từ thể dục buổi sáng cho đến hoạt động chiều cũng đã áp dụng và có
hiệu quả, cải biên, sưu tầm, sáng tác một số trò chơi có phần phong phú hơn.
II/ Thực trạng:
Khảo sát thực tế:
* Sau 1 năm học 2012 - 2013 cũng là 1 giáo viên dạy trẻ lớp Lá, tôi rút ra được
1 số mặt tồn tại và hạn chế cần khắc phục:
- Giáo viên ít chú ý khảo sát đầu năm trẻ của nhóm ( lớp) mình khả năng cảm
thụ âm nhạc như thế nào?thường giáo viên thực hiện nội dung dạy trẻ Hoạt động âm
nhạc theo kế hoạch chủ quan của mình:
+ Các hoạt động âm nhạc còn đơn giản
+ Trong tổ chức hoạt động giáo viên chưa chú ý cho trẻ thể hiện năng khiếu về
âm nhạc…
+Khả năng cảm thụ âm nhạc của các bé còn yếu…
- Phụ huynh của lớp luôn muốn biết con trẻ của mình có thuộc bài hát hay
không?
Trang 3

* Năm học này tôi được nhà trường tiếp tục phân công dạy lớp mẫu giáo 5
tuổi. Đầu năm học tôi đã nhận thấy những điều kiện thuận lợi và khó khăn ở lớp tôi
như sau:
Thuận lợi:
- Được Ban giám hiệu nhà trường thường xuyện bồi dưỡng chuyên đề hoạt
động giáo dục âm nhạc
- Trường luôn coi trọng đến việc rèn cho trẻ kĩ năng âm nhạc… Lớp được
trang bị máy vi tính , âm ly , ti vi … và có thêm một số phần mềm về trò chơi âm
nhạc
- Đa số phụ huynh quan tâm đến việc cảm thụ âm nhạc của con mình
- Bản thân tôi cũng có nhiều cố gắng trong quá trình tự học, tự rèn. Đa số
các cháu có cùng độ tuổi.
Khó khăn:
- Các cháu tuy cùng độ tuổi nhưng trình độ không đồng đều Có bé có năng
khiếu cảm thụ về âm nhạc nhanh , có bé kĩ năng cảm thụ âm nhạc còn chậm….
- Nhiều phụ huynh rất muốn biết con mình ở trường đã học những bài hát gì
Bên cạnh đó một số phụ huynh chưa quan tâm đúng mức đến việc học của con em
mình.
- Trước thực trạng này tôi đã trăn trở để tìm ra những biện pháp thiết thực làm
sao để tổ chức cho trẻ học mà trẻ cứ nghĩ mình đang chơi, và tuy chơi nhưng lại
mang hiệu quả tích cực.
III/ Các giải pháp thực hiện:
Âm nhạc có ảnh hưởng đến quá trình hoàn thiện cơ thể trẻ. Trước hết, âm nhạc
được coi là phương tiện tốt nhất để phát triển tai nghe. Tính chất đa dạng của âm
nhạc gợi ra những phản ứng gắn với sự thay đổi nhịp tim mạch, sự trao đổi máu. Vì
vậy, giáo dục âm nhạc đối với trẻ Mẫu giáo là vô cùng cần thiết , đòi hỏi cô giáo phải
chu đáo, yêu nghề , cho trẻ làm quen với âm nhạc trong tất cả các hoạt động .
Giáo viên không nhất thiết phải có biệt tài gì trong việc múa hát mới thành
công trong việc dạy nhạc, vận động và kịch cho trẻ, bởi vì đức tính quan trọng nhất
của một cô giáo là có một thái độ tích cực, công nhận và trân trọng các biểu hiện của

Trang 4
trẻ. Mỗi trẻ cần có một môi trường mang thông điệp: “Ở đây con làm gì cũng được,
các sáng tạo của con thật tuyệt vời vì con đã tự nghĩ ra”. Giáo viên phải biết động
viên, khen ngợi trẻ kịp thời, có thể thổi vào trẻ bầu không khí tin tưởng bằng những
hành động sáng tạo và chơi trò chơi đóng kịch. Khi trẻ nhận ra rằng cô giáo tôn trọng
và hoan nghênh các biểu hiện cá nhân của chính mình, thì trẻ sẽ tự tin hơn, nhiều chi
tiết phong phú hơn.Khi có được sự tự tin, trẻ tự thấy hài lòng và hãnh diện với suy
nghĩ “Mình đã làm được điều gì đómột mình”. Đồng thời giúp trẻ say sưa, thích thú
hơn trong nhiều giờ hoạt động khác.
Dựa vào tình hình thực tế ở từng địa phương, ở từng lớp giáo viên tự xây dựng
kế hoạch cho lớp của mình, vì vậy trước khi bắt đầu bất cứ hoạt động âm nhạc nào
với một nhóm trẻ, giáo viên nên vạch sẵn một loạt các hoạt động giúp cân bằng giữa
yên tĩnh và ồn ào, giữa năng động và với nghỉ ngơi. Một giáo viên có kinh nghiệm sẽ
chóng nhận ra trạng thái của nhóm và sẽ sẵn có trong tay đầy đủ các nội dung, hình
thức lựa chọn phù hợp hơn.
Để tổ chức tốt trò chơi , vận động sáng tạo theo nhạc cho trẻ đòi hỏi giáo viên
lập kế hoạch và tập duyệt nghiêm túc như thể sẽ biểu diễn thực sự trước khán giả.
Nếu trong lúc đang dẫn dắt trẻ múa mà giáo viên còn lo ngó vào sách, vở bài soạn thì
sẽ không thể giao tiếp trực tiếp phát hiện phản ứng của trẻ. Nếu giáo viên thiếu tự tin
khi nhớ thiếu lời bài hát thì sao giáo viên có thể để lôi kéo trẻ tập trung được? Giảng
dạy hiệu quả đòi hỏi mỗi cô giáo phải :” làm bài tập ở nhà “ .Và chính điều đó sẽ
mang lại cho cô giáo sự tự tin qua luyện tập như các trẻ nhỏ vậy thôi…
1/ Giáo dục âm nhạc ở mọi lúc mọi nơi:
Thực tế giáo dục âm nhạc ở mẫu giáo cho ta thấy r ằng năng lực tiếp thu thẩm mỹ
về âm nhạc của trẻ không thể tự nó mà phát triển được, mà phải qua một quá trình :
Học – chơi và mọi lúc mọi nơi.
Mọi lúc mọi nơi cũng cần cho trẻ làm quen với âm nhạc .vào buổi sang giờ đón trẻ tôi
cho trẻ nghe nhạc những bài trong và ngoài chương trình phù hợp với lứa đề tài
2/ Giờ đón trẻ:
Giờ đón trẻ là lúc cần tạo không khí vui vẻ, lôi cuốn trẻ đến trường, vì các cháu

chưa tự giác.Giai đoạn này trẻ tạm thời bứt ra những tình cảm âu yếm mà bố mẹ dành
Trang 5
cho để đến trường, lúc này âm nhạc góp phần tác động rất lớn. Biết rằng biện pháp
này rất bình thường đối với tất cả giáo viên ở hầu hết các trường, huyện nhưng một
số giáo viên chưa biết chọn những ca khúc nào cho phù hợp và tôi đã suy nghĩ, đưa ra
một số bài hát rất lôi cuốn trẻ như : ca khúc “Em điMẫu giáo” sáng tác Dương Minh
Viên bởi vì bài hát có nhịp điệu vừa phải, sắc thái vui vẻ trong lời ca : “ Nắng vừa lên
em đi Mẫu giáo mừng vui đón em vào trường ”
Rồi những bài “Cháu đi Mẫu giáo” của Phạm Thanh Hưng, bài “Trường chúng
cháu là trường Mầm non”của Phạm Tuyên. Hoà với khung cảnh thiên nhiên, niềm
phấn chấn đến trường của trẻ qua bài hát “Con chim hót trên cành cây”. Rồi một ngày
mới lại bắt đầu sôi động với âm thanh và màu sắc thiên nhiên qua bài “Vui đến
trường” của Hồ Bắc.
Ngoài ra, để tạo cho trẻ nề nếp trước khi vào lớp phải lễ phép, tự tin qua bài
“Lời chào buổi sáng”của Nguyễn Thị Nhung nhắc nhở cháu phải chào bố mẹ
Cho trẻ nghe những bài trẻ có thể hát theo được như ở trên. Ngoài tác động âm nhạc
còn giúp trẻ làm quen, củng cố các bài trong chương trình trẻ phải học hát. Còn có
nhiều bài hát không cần trẻ phải hát được cũng tạo không khí vui vẻ khi đến trường:
“Đi học” của Bùi Đình Thảo, “Bài ca đi học” của Phan Trần Bảng không chỉ giúp trẻ
làm quen, nhận biết cuộc sống xung quanh mà còn chăm từng bữa ăn giấc ngủ :“Cô
giáo như mẹ hiền”, “Ngày đầu tiên đi học” của Nguyễn Ngọc Thiện.
Ngoài giờ âm nhạc, còn tổ chức nghe nhạc trong các gìơ khác.Đây là phương
pháp giáo dục tổng hợp đạt hiệu quả cao. Qua thực tế, trong các giờ dạy trẻ về thơ,
truyện, LQCV, KPKH, có sự tham gia của GDÂN sẽ làm cho tiết học trở nên phong
phú hơn.
3/ Trong các hoạt động chung:
Do đặc điểm của lứa tuổi mẫu giáo nên giáo dục cho các cháu cần tiến hành
theo phương châm “ Hoc mà chơi – chơi mà học “ theo chương trình giáo dục mầm
non mới. Một giờ học giáo dục âm nhạc cô xây dựng theo các cách khác nhau , mỗi
giờ học chọn một phần trong tâm chủ yêu trong một hoạt động .Trọng tâm là ca hát

thì nội dung chính là tập cho các cháu hát thuộc bài hát , hát rõ lời , đúng nhạc .
Trang 6
Nếu trọng tâm là nghe hát thì phần nghe hát là phải kéo dài hơn , chủ yêu là trẻ được
nghe cô hát , trẻ cảm nhận được tính chất , tình cảm của âm nhạc nên hưởng ứng cảm
xúc với những trạng thái cảm xúc có trong tác phẩm.
Nếu trọng tâm là biểu diễn văn nghệ thì cô tổ chức cho trẻ biểu diễn giống một đêm
văn nghệ , giúp trẻ ôn lại những bài hát đã học , tự tin mạnh dạn trước đông người
.Dẫn dắt trẻ đến với những hiện tượng sống động của đời sống , giúp trẻ hình thành
sự liên tưởng.
Nếu trọng tâm là vận động theo nhạc thì cô hướng dẫn trẻ cách vận động theo
bìa hát để trẻ tạo cho bài hát hay hơn, trẻ hứng thú hơn .Việc dạy trẻ vận động nhịp
nhàng theo nhịp điệu âm nhạc không chỉ giúp trẻ tập phối hợp các động tác đi lại
vững vàng , chạy nhẹ nhàng .Tất cả những vận động của tay chân, than mình nhờ có
sự phụ họa âm nhạc trở nên chính xác , nhịp nhàng hơn.Vận động theo nhạc tạo cho
trẻ sự hoạt bát , nhanh nhẹn , có tư thế đẹp , duyên dáng ….
Để thu hút vào giờ học và giúp trẻ làm quen với hoạt động âm nhạc được tốt
hơn , giáo viên cần đầu tư, nghiên cứu , sáng tạo trong phương pháp dạy học : .Vào
đầu giờ học cô có thể trò chuyện về chủ đề , xem vật thật , tranh ảnh, hình ảnh qua
máy vi tính …có chủ đề theo nội dung bài dạy để dẫn dắt trẻ tới tác phẩm , vào bài
học một cách nhẹ nhạng , tự tin , không gò bó trẻ …
Muốn một giờ hoạt động âm nhạc đạt kết quả cao đòi hỏi cô giáo phải hát đúng
nhạc , có sử dụng đàn , nhạc cụ để trẻ được làm quen với nhạc, cô hát càng hay càng
thu hút trẻ vào giờ học Cô hát phải thể hiện tình cảm sắc thái bài hát, , cô giới thiệu
dẫn dắt hay có nội dung để trẻ hát cùng cô cả bài .Cô phải chuẩn bị nhạc cụ cho trẻ
như ở lớp tôi : tôi sử dụng phách tre , gáo dừa , lúc lắc……đàn organ ….Trẻ hát đúng
, hát hay chưa đủ mà còn dạy trẻ vận động theo nhạc , biết phối hợp âm nhạc theo
nhịp điệu.Trẻ vừa hát vừa vận động theo nhạc giúp trẻ biết cảm nhận về âm nhạc ,
trông trẻ thật hồn nhiên , dễ thương. Hầu hết các bài hát có thể cho trẻ vận động ,
múa .Vì múa là hoạt động nghệ thuật , dựng hình thể , tư thế để biểu hiện lên tư
tưởng , tình cảm của một tác phẩm . Múa và âm nhạc quan hệ mật thiết và không tách

rời nhau .Một bài hát cho trẻ làm quen 2, 3 cách vận động khác nhau để thay đổi hình
thức, giúp trẻ làm quen với nhiều loại hình tiết tấu và không làm trẻ bị nhàm chán .Có
Trang 7
thể cho trẻ mặc trang phục theo bài hát , giúp trẻ biết trang phục của một số vùng
miền theo nội dung bài hát. Khi chọn bài hát nghe , tôi chọn bài hát có nội dung phù
hợp toát lên nội dung chính của bài dãy hát.
Ví dụ: Dạy bài hát “ Làm chú bộ đội “ thì tôi chọn bài nghe hát “ Màu áo chú
bộ đội “ nhằm hường trẻ vào nội dung bài học một cách dễ dàng và dễ giáo dục trẻ
.Trẻ được nghe những bản nhạc phủ hợp, trẻ sẽ cảm nhận giai điệu , ý nghĩa đời sống
văn hóa vùng miền qua bài hát .Khi múa có thể mặc trang phục theo yêu cầu theo bài
hát để bìa học thêm sinh động và hừng thú hơn…
Qua trò chơi âm nhạc nhằm phát triển năng khiếu , ôn luyện kiến thức kĩ năng cho
trẻ về âm nhạc .Sự phản ứng âm thanh khác nhau để phát triển khả năng nghe nhạc
cho trẻ. Cô hướng dẫn cách chơi rõ rang, cụ thể . dần dần nâng cao yêu cầu của trò
chơi …Trong một tiết học được tổ chức thực hiện như trẻ được chơi với cô, được gần
gũi trò chuyện với cô , không gò bó trẻ Về đội hình không cứng nhắc như trước
đây , có thể cho trẻ thay đổi nhiều đội hình khác nhau : hình tròn , chữ u, tự do ,…để
trẻ được thoải mái hoạt động nhanh nhẹn .Trong giờ hoạt động âm nhạc cần cho trẻ
làm quen với một số bài hát khác , có nội dung phù hợp và phù hợp với lứa tuổi có
thể do cô sang tác hoặc sưu tầm.
Trong giờ học tôi luôn tuyên dương kịp thời những cháu hát đúng , hát hay ,
vận động thành thạo theo lời ca nhằm khuyến khích trẻ học tốt hơn .Tuyệt đối không
boa giờ được chê trẻ , tôn trọng trẻ , nhẹ nhàng sửa sai đối với trẻ thực hiện chưa
đúng. Việc dạy học phụ thuộc vào việc giáo dục .Do đó nội dung các bài dạy không
chỉ đơn thuần là một nội dung cần dạy cho trẻ mà còn là một phương tiện giáo dục
.Vì vậy, tôi luôn quan sát và nhận xét xem trong quá trình học tập trẻ có hoạt động
không ? có thích thú không ? tìm hiểu nguyện nhân vì sao trẻ không hòa đồng cùng
bạn để có hướng tìm cách đưa trẻ hòa nhập với bạn bè , dần dần tôi thấy trẻ rất thích
học giáo dục âm nhạc .Ngoài giờ âm nhạc thì âm nhạc còn được sử dụng ở các tiết
học khác , đây là phương pháp tích hợp có hiệu quả rất cao cho các tiết học vì âm

nhạc thu hút trẻ rất cao vào bài học mà giáo viên muốn truyền đạt , điển hình như các
tiết học như :
4/ Làm quen chữ viết:
Trang 8
Trong hoạt động LQCV yêu cầu cháu nhận mặt chữ bằng nhiều biện pháp khác
nhau thì song song với việc nhận biết chữ , âm nhạc nghe trong giờ học cũng góp
phần giúp trẻ nhận biết thêm như : ôn nhóm chữ cái o, ô,ơ ; a, ă, â qua bài hát “Cháu
yêu bà” của Xuân Giao.
Mặc dù phần nội dung này không đi sâu vào cấu trúc giờ dạy nhưng khi trẻ
thuộc bài hát thì trẻ nhớ được chữ và phân biệt được sự giống và khác nhau giữa các
chữ cái đó.
5/ Làm quen văn học:
Trong giờ LQVH giáo viên dạy trẻ cảm thụ bài thơ, câu chuyện thông qua việc
đọc diễn cảm, hiểu nội dung để truyền đạt tới trẻ những vẻ đẹp của tiếng nói dân
tộc, sản phẩm trí tuệ và tình cảm của bao thế hệ người Việt Nam nối tiếp nhau.
Thông qua việc dạy bài thơ “Hạt gạo làng ta” của Trần Đăng Khoa, sau khi trẻ
đọc thơ xong cô kết hợp cho trẻ nghe bài hát “Hạt gạo làng ta” do Trần Viết Bính
phổ nhạc. Và chính giai điệu trữ tình của bài hát giúp cho ý thơ trong bài thơ được
nâng cao, tiết học thêm sinh động, phong phú và trẻ rất chú ý.
Có nhiều bài thơ có cùng chủ đề với bài hát, tuy là lời thơ không hoàn toàn
trùng với lời bài hát nhưng mang ý nghĩa mở rộng nhận thứ cho trẻ trong tiết học đó
như :
Trẻ đọc bài thơ “Bó hoa tặng cô” của Ngô Quân Miện
Ngày mồng tám tháng ba
Chúng em đi hái hoa
Mang về tặng cô giáo
Bó hoa của em đây
Vàng tươi hoa cúc áo
Hồng hồng hoa cối xay
Đỏ rực nụ rong riềng

Tim tím hoa bìm bìm
Dây tơ hồng em cuốn
Thành một bó vừa xinh
Sao em hồi hộp thế
Trang 9
Chẳng nói được câu nào
Lời cô thân thiết sao
Vòng tay cô dịu quá
Có phải hoa nói hộ
Cho lòng em xôn xao
Ôi chùm hoa bé nhỏ
Của đồng quê ngọt ngào.
Sau khi đọc thơ kết hợp hát bài: “Mừng ngày 8/3”(Tân Huyền) giúp trẻ cảm thụ và
hiểu thêm nội dung bài thơ. Đồng thời thể hiện tình cảm của trẻ thông qua tiết học đó.
Khi cho trẻ đọc bài thơ “Bác Hồ của em” kết hợp nghe hát bài “Nhớ ơn Bác”
của Phan Huỳnh Điểu; Thơ“Chú bộ đội hành quân trong mưa” kết hợp nghe hát bài
“Màu áo chú bộ đội” của Nguyễn Văn Tý.
Ngoài ra còn chọn những bài hát có đề tài như bài thơ: “Chim chích bông” của
Nguyễn Viết Bính, “Mẹ và cô” của Trần Quốc Tuấn
Đây là một kinh nghiệm làm cho các tiết thơ, truyện sinh động, hấp dẫn đồng thời
giúp trẻ cảm thụ nội dung của bài thơ, câu chuyện đó qua bài hát đó chứ không phải
là một nội dung lồng ghép để chuyển tiếp cho hay.
Ngoài ra một số bài đồng dao, thơ, truyện trong chương trình cũng được nhiều
nhạc sĩ sáng tác thành nhạc và cũng từng được xoay chuyển hát như:
“Gánh gánh gồng gồng” “Chi chi chành chành” ”Rềnh rềnh ràng ràng”
Giúp trẻ tiếp thu nhanh, mau thuộc và gây hứng thú trong quá trình học của
cháu.
6/ Khám phá khoa học:
- Để giúp trẻ hiểu đúng đắn về những đề tài của giờ hoạt động chung làm quen
khám phá khoa học thông qua việc trò chuyện, đàm thoại, quan sát, trò chơi thì việc

kết hợp sử dụng âm nhạc trong giờ học góp phần tạo cho trẻ có cảm xúc với các đối
tượng như bài “Giới thiệu một số loài hoa” yêu cầu là trẻ phân biệt được một số loại
hoa, so sánh, nhận xét sự giống và khác nhau biết thưởng thức vẻ đẹp, mùi thơm,
Trang 10
yêu quí, bảo vệ Sau đó ta cho trẻ nghe bài “Hoa trong vườn” hoặc có thể cho cháu
nghe bài “Ra vườn hoa” của Văn Tấn.
- Trong chủ đề nghề nghiệp như “Chú công nhân” giáo viên yêu cầu trẻ nắm
được công việc, ý nghĩa của công việc đó, yếu quí người lao động kết hợp cho trẻ
nghe bài “Cháu yêu cô chú công nhân” của Hoàng Văn Yến.
- Khi dạy đề tài “Chú bộ đội” nghe bài “Cháu thương chú bộ đội”, “Làm chú
bộ đội”,“Gác trăng” của Nguyễn Trí Tân Nhằm giúp trẻ hiểu được trong đêm trung
thu đó các chú bộ đội phải đứng gác giữ cho Tổ quốc được thanh bình để các em
thiếu nhi được “Rước đèn trong đêm trăng”.
- Và còn nhiều chủ đề khác cũng vậy, ở đây chúng ta không nên dừng lại ở
phần nghe để chuyển tiếp mà nghe hát để nắm thêm nội dung thông qua đề tài dạy đó.
7/Hoạt động tạo hình:
Giáo dục âm nhạc trong hoạt động tạo hình ngoài việc trẻ thực hành, cô mở
máy cho trẻ nghe nhiều bài hát có nội dung tương đối phù hợp với đề tài đó, thì ở đây
ngoài nội dung trên bản thân đã tổ chức nhiều tiết thao giảng ở trường với nội dung là
cho trẻ nghe bài hát có nội dung phù hợp với đề tài và dạy vào phần hướng dẫn, đàm
thoại trước khi trẻ thực hành. Sau đó từ nội dung bài hát giáo viên kết hợp đàm thoại
như: Vẽ hoa, nghe hát bài “Màu hoa”.
+ Trong bài hát các con vừa nghe những bông hoa đó có màu gì?
+ Ngoài những bông hoa đủ màu sắc đó thì bài hát còn có gì nữa ( nhiều lá,
nhiều cây )
Những câu hỏi đàm thoại đó giúp trẻ có thêm một số ý tưởng trong quá trình
vẽ để có sản phẩm sáng tạo.
8/ Hướng dẫn trẻ vận động theo nhạc ở phòng chức năng:
Theo chương trình giáo dục Mầm non mới hiện nay, hoạt động phòng chức
năng đi đôi với hoạt động học có chủ đích. Ở hoạt động học có chủ đích, mỗi tuần chỉ

có một giờ hoạt động, vì vậy việc hướng dẫn trẻ hoạt động theo nhạc thông qua các
giờ hoạt động cũng là biện pháp rất cần thiết. Phương pháp này nhằm phát triển ở trẻ
cảm giác nhịp điệu về âm nhạc, qua đó giúp trẻ thể hiện nhịp điệu âm nhạc bằng
Trang 11
chính hoạt động của mình. Trẻ có thể cảm nhận và tự vận động theo ý thích của
mình. Tôi hướng dẫn giáo viên khuyến khích trẻ vận động dưới nhiều hình thức:
- Hát kết hợp vỗ tay đệm theo bài hát.
- Hát kết hợp nhún nhảy, lắc lư, giậm chân
- Hát kết hợp một số động tác đơn giản như vẫy cánh tay, cuộn cổ tay, nhún,
đi, chạy
- Hát kết hợp minh hoạ theo lời ca.
Để thực hiện có hiệu quả các hình thức trên, tôi hướng dẫn thực hiện bằng cách:
+ Bắt nhịp cho trẻ hát và cho trẻ vỗ tay cùng cô ( cô vỗ tay chậm, nhịp nhàng
để trẻ vỗ theo)
+ Bắt nhịp cho trẻ hát hoặc bật băng casset, cô và trẻ cùng nhún nhảy hoặc lắc
lư theo bài hát.
+ Những bài hát nào có thể múa minh hoạ, cô cho trẻ vừa hát theo băng nhạc
vừa làm động tác minh hoạ cùng cô.
Việc cho trẻ vận động theo nhạc ở Hoạt động góc chủ yếu giúp trẻ biết hưởng
ứng cảm xúc bằng chính những phản ứng của cơ thể sao cho phù hợp với nhịp điệu
âm nhạc, không nhất thiết yêu cầu trẻ phải vận động giống như cô.
9/ Giáo dục âm nhạc qua các ngày lễ hội:
Một năm trường Mâm Non Sơn Ca nơi tôi đang công tác có tổ chức nhiều ngày hội ,
ngày lễ dành cho các bé .Điển hình như học kỳ 1 của năm học 2013- 2014 vừa qua
trường tôi đã tổ chức ‘ Ngày hội bé đến trường ‘, ‘Bé vui Hội trăng rằm ‘ “ Lễ hội
mùa xuân “ Ở mỗi ngày lễ hội trường tôi đã dàn dựng để tổ chức các tiết mục văn
nghệ vô cùng đặc sắc, sinh động và công phu …
Trong các ngày lễ hội , trường tôi có mời đại diện ban chấp hành hội cha mẹ
học sinh và có cả ba mẹ của các bé đến tham dự .Nhận thấy nhiều phụ huynh rất phấn
khởi về những kết quả của con mình .Điều này có tác dụng rất lớn đến việc thu hút

phụ huynh đưa con đến lớp Mẫu giáo và lòng tin đối với nhà trường.Và cũng là để
phụ huynh phát huy năng khiếu ở trẻ.Trong các chương trình văn nghệ , trẻ rất hào
hứng , mạnh dạn , tự tin tham gia vào các hoạt động có âm nhạc , trẻ thích biểu diễn
và say mê với âm nhạc.Trong các ngày hội , các cháu được biểu diễn văn nghệ .Đó
Trang 12
cũng là một hình thức tuyên truyền về ngành học rất lớn.trẻ rất thích tự làm và được
khen , giúp trẻ phát triển trí tuệ , nhanh nhẹn , hồn nhiên , tự tin trước mọi người và
cảm nhận được vẻ đẹp, cái hay của âm nhạc .Mặt khác sự cảm thụ tích cục của trẻ về
âm nhạc không nên dừng lại ở việc cho trẻ hát lại những bài hát được người lớn
truyền thụ mà tri thức và kĩ năng về âm nhạc sẽ được hình thành và tồn tại lâu bền ở
trẻ .Nếu các cháu được rèn luyện chu đáo và được tham gia biểu diễn ….Tất cả
những hình thức biểu diễn, những tác phẩm âm nhạc như đồng ca , đơn ca, hát kết
hợp múa , hát kết hợp trò chơi , vận động theo nhạc đệm , đều gây cho trẻ những
hứng thú nhất định và nếu biểu diễn thành công sẽ có giá trị giáo dục sâu sắc hơn .Vì
sự giáo dục phát triển thẩm mỹ bằng nghệ thuật của âm nhạc chỉ được coi là hoàn
thiện khi một tác phẩm âm nhạc truyền thụ cho trẻ và sau này chính những trẻ em đó
tham gia tái hiện đầy dủ tác phẩm âm nhạc đó.
Qua việc áp dụng một số biện pháp trong và ngoài giờ học , tôi nhận thấy chất
lượng về môn giáo dục âm nhạc ở lớp tôi nói riêng , khối 5 tuổi và toàn trường nói
chung tăng lên kha rõ, các cháu thích học môn này .Rất mạnh dạn tham gia vào các
hoạt động không chỉ có giáo dục âm nhạc.
Chính vì vậy mà để nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc thông qua tình hình
thực tế ở trường, lớp giáo viên cần hướng dẫn, gợi ý như sau: là cô giáo Mầm non,
khi bắt đầu tiến hành hoạt động nào đó với trẻ, cô giáo nên khởi đầu bằng các trò
chơi , hát bài hát dân ca, nghe các giai điệu nhẹ nhàng và cho trẻ hát các bài hát ngắn,
dễ nhớ. Cô giáo có thể ghi âm các bản nhạc hay để phục vụ tốt cho các hoạt động
này.
Một thủ thuật thông dụng là cho chơi các trò chơi hay hát đồng ca để tập trung
sự chú ý của trẻ, rồi sau đó chuyển nhanh sang nghe câu chuyện. Tuỳ theo độ tuổi và
số trẻ trong nhóm, giáo viên thường lựa chọn một hoạt động nào đó để duy trì cân đối

giữa vận động “Động và tĩnh”. Khi kết thúc một hoạt động nên làm cho nhóm trẻ
lắng dịu xuống bằng giai điệu hay bài tập thư giãn. Giáo viên sẽ đạt kết quả cao nhất
khi họ tạo sự chuyển tiếp ngọt ngào, uyển chuyển giữa các hoạt động. Nếu giáo viên
dừng lại đột ngột, đứt quãng khi chuyển sang hoạt động kế tiếp sẽ làm cho trẻ mất tập
trung, dễ xảy ra lộn xộn. Khi trẻ có nhiều kinh nghiệm âm nhạc, vận động và tự tin
Trang 13
hơn, giáo viên có thể bổ sung các vật dụng như: mũ hay trang phục và yêu cầu trẻ
sáng tạo vận động cho phù hợp với trang phục đó. Các lời nhận xét cụ thể, khích lệ
thích hợp sẽ tạo cho trẻ sáng tạo tích cực. Tránh các lời nhận xét chung chung như
tốt, hay, dở, đúng, sai.
Một số hình thức hoạt động nghệ thuật trong trường mầm non như: Hát, nghe
nhạc, vận động sáng tạo, trò chơi có tác dụng rất lớn trong việc tạo sự hưng phấn,
phát triển nhận thức, trí tưởng tượng, giáo dục những tình cảm xã hội lành mạnh, làm
phong phú thế giới nội tâm của trẻ, hình thành phát triển tình cảm thẩm mĩ, kích thích
khả năng sáng tạo của trẻ trong quá trình khám phá, tìm hiểu thế giới xung quanh. Do
vậy, giáo viên mầm non cần trau dồi kiến thức, kĩ năng cảm nhận và thể hiện cái đẹp
xung quanh hơn nữa, để vận dụng tổ chức tốt các hình thức cho trẻ tập hát, nghe
nhạc, vận động, chơi trò chơi đóng vai, đóng kịch phù hợp, hiệu quả hơn với trẻ.
10/ Trong công tác tuyên truyền với phụ huynh :
Giáo viên kết hợp tuyên truyền với phụ huynh thông qua bảng tin của lớp ,
giáo viên đưa ra một số biện pháp và nhờ phụ huynh kết hợp thêm để giúp cho các bé
phát triển âm nhạc (ví dụ : gợi ý cho phụ huynh mua thêm băng đĩa nhạc cho các bé
nghe, gợi ý cho các bé hát một số bài hát đã học ở lớp , phụ huynh có thể cùng hát
với bé khen bé khi bé hát đúng giai điệu ,,lời ca )
11/ Một số trò chơi phục vụ âm nhạc:
Đối với trẻ thơ, được hoạt động với âm nhạc thông qua các trò chơi là một biện
pháp hữu hiệu nhất.Trò chơi đã trở thành phương tịên để đem đến cho trẻ các yếu tố
diễn tả của nghệ thuật sinh động, nó có tác dụng mạnh mẽ nhưng lại đến với trẻ một
cách nhẹ nhàng, thoả mái.
Hiện nay, trò chơi âm nhạc được coi là một trong các hình thức vận động theo

nhạc của chương trình giáo dục âm nhạc Mầm non. Nó có vai trò quan trọng giúp trẻ
luyện tai nghe nhạc, củng cố ca hát, tạo cảm giác nhịp điệu, phát triển năng khiếu âm
nhạc. Các yếu tố đó góp phần làm cho trẻ cảm thụ âm nhạc.
Mỗi loại trò chơi đều có ý nghĩa giúp trẻ phát triển trí tuệ, tạo cho trẻ có những
phản xạ nhanh, nhạy, có tác dụng trong việc củng cố và tiếp thu những nội dung giáo
Trang 14
dục. Đặc biệt trò chơi âm nhạc còn rèn luyện cho trẻ có kĩ năng thông qua tai nghe
âm nhạc.
Chính vì vậy bản thân đã tìm tòi, sáng tác, cải biên một số trò chơi nhằm làm
tăng thêm sự phong phú âm nhạc cho trẻ.
a. Trò chơi: “Tai ai thính”
Trò chơi tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe các âm thanh của các nhạc cụ
khác nhau và trẻ hứng thú được khám phá, trải nghiệm các nhạc cụ.
- Chuẩn bị : một số nhạc cụ âm nhạc như sau
Đàn organ bằng đồ chơi điện tử, kèn nhựa, kèn bằng vỏ ốc, phách gõ bằng tre, bằng
vỏ nghêu, dàn gõ bằng tre, trống gõ bằng lon, bằng quả bầu khô
- Cách chơi : Trẻ nghe và phân biệt âm thanh của các nhạc cụ. Cô giới thiệu
cho trẻ biết từng loại nhạc cụ và âm thanh của các loại nhạc cụ đó như:
+ Cô đàn organ và nói cho trẻ biết đó là tiếng đàn organ.
+ Cô thổi kèn bằng nhựa và cho trẻ biết đó là tiếng kèn bằng nhựa.
+ Cô gõ phách bằng tre và cho trẻ biết đó là tiếng gõ bằng phách tre
Sau khi giới thiệu hết các loại nhạc cụ, cô lần lượt đánh đàn, gõ các loại nhạc
cụ cho trẻ vừa nghe, vừa xem và cô hỏi trẻ tiếng nhạc cụ gì? Khi trẻ đã quen, cô cho
trẻ ngồi không nhìn thấy nhạc cụ, sau đó cô đánh đàn, gõ, thổi các loại nhạc cụ và hỏi
xem trẻ nhận biết được âm thanh của loại nhạc cụ nào. Sau đó cho trẻ chia làm 2 đội
và thi đua, nếu đội nào đoán sai phải hát một bài theo yêu cầu của đội đoán đúng.
Nếu đoán đúng sẽ được khám phá, trải nghiệm với nhạc cụ đó.
b. Trò chơi: “Giai điệu thân quen”
Trò chơi này giúp trẻ củng cố kiến thức về tên bài hát và củng cố lại giai điệu
bài hát đã học, đồng thời tạo cho trẻ sự tập trung chú ý lắng nghe và nhanh nhẹn, linh

hoạt, trả lời rõ ràng, chính xác tên bài hát.
- Chuẩn bị: Băng nhạc có các bài hát trong chương trình mà trẻ đã được học,
casset
- Cách chơi: Cô mở băng casset cho trẻ nghe giai điệu bài hát, 2 đội rung
chuông giành quyền trả lời bằng cách nói rõ tên bài hát vừa nghe, nếu đúng mỗi trẻ
trong đội được tặng một bông hoa, nếu sai quyền trả lời thuộc về đội bạn.
Trang 15
Ví dụ: Cho trẻ nghe giai điệu “ Lá xanh vẫy vẫy như gọi em đi nhanh đi nhanh ” thì
trẻ phải nêu được đó là bài hát “Lá xanh”
c. Trò chơi: "Thi xem ai nhất"
Trò chơi phát triển tai nghe, trẻ phản ứng nhanh với các loại tiết tấu khác nhau và ghi
nhớ có chủ định .
- Chuẩn bị : 3-4 vòng tròn ( ghế ) , lắc, đàn organ .
- Cách chơi : Cô có từ 3-4 vòng tròn , số trẻ mỗi lần tham gia chơi hơn số số
vòng 1-2 trẻ , cô mở nhac4 cho trẻ vừa vỗ tay và hát .Sau đó cô lắc trống, trẻ sẽ nhảy
thật nhanh vào vòng tròn .nếu trẻ nào chạy chậm vào vòng tròn thì phải nhảy lò cò
xung quanh lớp.
IV. Kết quả nghiên cứu
Sau 1 học kì thực hiện những biện pháp như đã nêu trên, tôi thấy:
Bản thân tôi tự tin và nhiều sáng tạo hơn khi dạy trẻ, biết kết hợp đan xen các
hình thức cũng như lồng ghép trong phương pháp giảng dạy, biết tận dụng những cái
mới lạ vào các hoạt động để các cháu hứng thú hơn.
- Tổ chức ngày hội ngày lễ: Ngày hội đến trường của bé, 20/11, tết trung
thu thường xuyên hằng năm.
- Tổ chức thao giảng lồng ghép GDÂN theo biện pháp nêu trên có hiệu quả.
- 100% trẻ thực sự thích thú khi học GDÂN, tích cực tham gia chơi, chơi thành
thạo các các trò chơi tạo không khí vui tươi, hào hứng khi học âm nhạc. Từ đó hoạt
động GDÂN đạt chất lượng rất cao.
- Có tác dụng dấy lên phong trào sưu tầm, sáng tác các trò chơi âm nhạc, đặc
biệt hơn là đã nhận được sự ủng hộ rất nhiệt tình của phụ huynh . Trường và phụ

huynh tham gia cùng nhà trường trong những hội thi, thao giảng, hội giảng, các ngày
hội ngày lễ
C/ KẾT LUẬN
Bài học kinh nghiệm:
- Muốn ‘nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi ‘trước hết :
Trang 16
- Người phụ trách chuyên môn phải nắm vững kiến thức, kĩ năng cơ bản của
GDÂN.
- Kế hoạch tổ chức, đầu tư phải có nhiều thời gian
- Thực hiện tốt công tác chuyên môn, tham mưu để có sự quan tâm, động viên
kịp thời và chỉ đạo sâu sát của hiệu trưỏng
- Động viên giáo viên thường xuyên, kịp thời và có sự nỗ lực cao.
- Kết hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh để có sự giúp đỡ theo yêu cầu của
nhà trường, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tổ chức thực hiện.
- Bản thân khối trưởng ,giáo viên không ngừng học hỏi, tham khảo tài liệu,
tham quan học tập, sáng tạo trong phương pháp giảng dạy.
-Thường xuyên theo dõi, kiểm tra về chất lượng trên trẻ để có biện pháp bồi
dưỡng cho từng trẻ.
-Tạo tình cảm gần gũi giữa cô và cháu, nắm bắt tâm lý, trình độ và cá tính của
từng trẻ, kiên nhẫn và nhẹ nhàng giúp trẻ theo phương pháp “Chơi mà học, học bằng
chơi”.
-Thường xuyên trao đổi với phụ huynh, tạo sự gần gũi, tạo niềm tin, và thống
nhất trong việc hướng dẫn hoạt động nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc
- Phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình để giúp trẻ học tốt.
-Bản thân cô giáo phải hy sinh nhiều thời gian để tham khảo luôn nghiên cứu
sách báo, dự giờ để rút kinh nghiệm cho bản thân., đầu tư từ cách tổ chức cách hoạt
động sao cho phù hơp với các cháu cho đến việc làm thêm nhiều tranh ảnh đồ dùng
đồ chơi, Cô giáo không ngừng rèn luyện cho mình tác phong, học hỏi nơi đồng
nghiệp, tham dự hội thi khi có dịp và luôn phát huy tính tích cực ở mọi nơi mọi lúc có
thể.

Với phương pháp “lấy trẻ làm trung tâm” trẻ được khám phá, trãi nghiệm dễ
dàng gây hứng thú cho trẻ.
Việc lồng ghép tích hợp, cho trẻ làm quen hoạt động giáo dục âm nhạc ở mọi
lúc, mọi nơi giúp trẻ nâng cao hiệu quả học tập.
Trên đây là một vài biện pháp tôi đã vận dụng và có hiệu quả cho lớp Lá 3 của
tôi. Đây là một công việc tôi đã thực hiện và tôi vẫn còn đang nghiên cứu, tiếp tục
Trang 17
thực hiện lâu dài để bổ sung cho những kinh nghiệm của tôi được hoàn chỉnh hơn,
hầu mang lại kết quả hữu hiệu cho trẻ hơn nữa trong hoạt động“Nâng cao chất lượng
âm nhạc”. Rất mong được sự góp ý của Ban giám hiệu nhà trường, của các cấp quản
lý giáo dục và các bạn đồng nghiệp, để những kinh nghiệm bé nhỏ của tôi ngày càng
được hoàn thiện và mang lại kết quả cho các em nhiều hơn trong quá trình giảng dạy
Xin trân trọng cảm ơn!
*** Những góp ý và đề xuất hướng sang kiến mới:
- Sở giáo dục tổ chức nhiều chuyên đề để giáo viên học hỏi thêm về môn học.
+ Về phía nhà trường:
- Luôn trang bị hỗ trợ thêm 1 số đồ dùng đồ chơi hiện đai: đàn , trống hỗ trợ
cho hoạt động giáo dục âm nhạc…
- Tăng cường bồi dưỡng và tạo điều kiện cho giáo viên được học hỏi thêm kinh
nghiệm ở các lớp khác, trường khác lên chuyên đề… để nâng cao chất lượng cho giáo
viên.
Ngày 4 tháng 1 năm 2014
Người viết sáng kiến
Trang 18