Tuần 26-tiết 49-vl9.đọc

Giáo án: Vật lí 9 GV: Lương Văn Cẩn
Tu ần : 26 NS: 20/02/2011
Ti ết : 49 ND: 23/02/2011
BÀI 45.
ẢNH CỦA MỘT VẬT TẠO BỞI THẤU KÍNH PHÂN KÌ
I.Mục tiêu :
1.Kiến thức : Nêu được các đặc điểm về ảnh của một vật tạo bởi THPK
2.Kó năng : Dựng được ảnh của một vật tạo bởi TKPK bằng cách sữ dụng các tia đặc biệt
3.Thái độ : Cẩn thận, trung thực khi làm và báo cáo kết quả thực hành
II.Chuẩn bò :
1.GV : Cho mỗi nhóm hs:
Thấu kính phân kì có tiêu cự khoảng 10 cm ; 1 giá quang học ;1 cây nến cao 5 cm ; 1màn để hứng ảnh
2.HS: Thước kẻ, bút chì, tẩy,SGK
III .Hoạt động dạy học :
1.Ki ểm tra sĩ số
2.Kiểm tra bài cũ :
Nêu cách nhận biết thấu kính phân kì ? Thấu kính phân kì có đặc điểm gì trái ngược với thấu kính hội
tụ ?
Vẽ hai đường truyền tia sáng đã học qua thấu kính phân kì ?
3.ĐVĐ: Như SGK
HOẠT ĐỘNG CỦA TRỊ TRỢ GIÚP CỦA GV
Hoạt động 1 Tìm hiểu đặc điểm của ảnh của một vật tạo bởi thấu kính phân kì
-Từng hs chuẩn bò , trả lời câu hỏi của GV
- Các nhóm bố trí thí nghiệm như hiònh 45
.1 SGK
C1:Đặt ï vật ở một vò trí bất kì trước thấu
kinh phân kì . Đặt màn hình ở sát thấu
kính . Từ từ đưa màn ra xa thấu kính và
quan sát xem có ảnh trên màn không .
Thay đổi vò trí của vật làm tương tự ta vẫn
thu được kết quả tương tự .như trên

C2: Muốn quan sát được ảnh của một vật
tạo bởi thấu kính phân kì , ta đặt mắt trên
đường truyền của chùm tia ló . nh của
một vật tạo bởi thấu kính phân kì là ảnh
ảo , cùng chiều với vật .
* yêu cầu hs trả lời câu sau :
-Muốn quan sát ảnh tạo bởi thấu kính phân kì cần có
những dụng cụ gì ? nêu cách bố trí và tiến hành thí
nghiệm ?
-Đặt màn sát thấu kính . Đặt vật ở vò trí bất kì trên trục
chính cuảa thấu kính và vuông góc với trục chính .
-Từ từ dòch chuyển màn hứng ra xa thấu kính trên màn
xem có ảnh của vật hay không ?
- Tiếp tục làm như vậy thay đổi vò trí cũa vật trên trục
chính Qua thấu kính phân kì ta luôn nhìn thấy ảnh của
một vật đặt trước thấu kính như không hứng được trên
màn . Vậy ảnh đó là ảnh thật hay ảnh ảo ?
Hoạt động 2 Dựng ảnh của một vật sáng tạo bởi thấu kính phân kì
- Từng hs trả lời C3 và C4
C3: Muốn dựng ảnh của một vật AB tảo bởi thấu kính
phân kì vuông góc với trục chính , A nằm trên trục chính ,
ta làm như sau :
- Dựng ảnh B’ hạ của điểm B qua thấu kính , ảnh này là
điểm đồng qui khi kéo dài chùm tia ló .
C4:
* yêu cầu hs trả lời C3 : Gợi ý
-Muốn dựng ảnh của một điểm sáng ta
làm thnế nào?
-Muốn dựng ảnh của một vật sáng ta làm
thế nào ?

* Gợi ý trả lời C4
-Khi dòch chuyển vật AB vào gần hoặc ra
-Từ B’ ta hạ đường
vuông góc với trục

B’

chính của thấu kính , I
cắt trục chính tại A’
, A’ là ảnh cuả đểm A
-A’B’ là ảnh của vật AB
tạo bởi thấu kính phân kì
xa thấu kính thì hướng của tia khúc xạ
của tia ló ( tia đi song song với trục
chính) có thay đổi không ?
-nh B
’
của điểm B là giao điểm của
những tia nào ?
Hoạt động 3 So sánh độ lớn ảnh tạo bởi thấu kính phân kì và ảnh tạo bởi thấu kính hội tụ
a) Từng hs dựng ảnh tạo bởi thấu kính đặt trong tiêu cự với cả thấu kính hội tụ và
thấu kính phân kì .C5: 45.2
45.3
b)So sánh độ lớn B’
của hai ảnh vừa
dựng được
nh của vật AB. B I B I

B’

* theo dõi giúp
đỡ các nhóm hs
yếu dựng ảnh
* yêu cầu hs
nhận xét ảnh
ảo tạo bởi thấu
kính
Hoạt động 4 Vận dụng
Cá nhân suy nghó trả lời C6,C7,C8 :
C6:nh cảo ở thấu kính hội tụ và phân kì
-Giống nhau : Cùng chiều với vật
-Khác nhau :
+ Đối với thấu kính hội tụ thì ảnh lớn hơn vật và ở xa thấu kính hơn vật .
+ Đối với thấu kính phân kì thì ảnh nhỏ hơn vật và ở gần thấu kính hơn vật .
C7 :Nhìn vào ảnh 45.2 xét hai cặp tam giác đồng dạng
Tam giác OB’F’đồng dạng với tam giác BB’I .
Tam gíac OAB đồng dạng với tam giác OA’B’
Viết hệ thức đồng dạng từ đó tính được h’=3h 1,8cm; OA’ =24cm .
Nhìn vào hình 45.3 xét hai cặp tam giác đồng dạng :
Tam giác FB’O dạng với tam giác IB’B
Tam giác OA’B’đồng dạng với tam giác OAB
Viết hệ thức đồng dạng , Từ đó tính được h’=0.36cm , OA’=4,8cm
.
*yêu cầu hs trả
lời C6
*Hướng dẫn hs
làm C7
-Xét hai cặp
tam giác đồng

dạng
' ' ' '
A B A B
AB OI
=
* Đề nghò hs trả
lời C8
C8 :Bạn Đông bò cận
thò nặng . Nếu Đông
bỏ kính ra , ta nhìn
thấy mẵt bạn to hơn
khi nhìn mắt bạn lúc
đeo kính . Vì kính của
bạn là thấu kính phân
kì , khi ta nhìn mắt
bạn qua thấu kính
phân kì , ta đã nhìn
N ỘI DUNG GHI BẢNG
I. Đặc điểm của ảnh của một vật tạo bỏi TKPK
C1,C2
II.Cách d ựng ảnh
C3,C4
III.Độ lớn của ảnh ảo tạo bởi các thấu kính
C5
IV.Vận dụng
C6,C7,C8
V.Ghi nhớ: ( SGK)
VI.Rút kinh nghiệm:
………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………….