Tải bản đầy đủ (.pdf) (164 trang)

Khái quát về chính quyền hợp chủng quốc Hoa Kỳ

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (18.94 MB, 164 trang )

/ ١
/ m/ f/rrm
(ﺀ٠ا
CHÌNH QƯYỀN HỢP CHỦNG QUỐC HOA KỲ
OUTLINE O F U.S. G O V E R N M E N T
( 7
٠ؤ (؛(
//кин /
٠
7т г )
(In lần thứ 2)
CHÍNH QUYỂN HỢP CHỦNG QUỐC HOA KỲ
OUTUNE OF u.s. GOVERNMENT
( f/ta )ềt /ì/iả<ỉ)
(In lần thứ 2)
://■ >)/> )'>/)/>
١
١ </(/<’( (/(/t/t
TS. TRẦN THỊ THÁI HẢ
LÊ HẢI TRÀ
NGUYỄN THỊ HOA
NHÀ XUẤT BẢN THANH NIÊN
Cop.vright ©2000 Office of International Information Programs, United ؛.tates
Department of btate.
٠
l
٠
he 1
ااا
،


ا
{
اا

ا-اااا
and publication of this booh in Vietnamese were made possible
through the financial support the Public Affairs Section, Embassy of the
United btates of America in Hanoi.
bach du'p.c dịch va xuâ't ban bàng tibng Việt vbi su' giUp db' về t،
١
i chinh cua
Ph()ng ThỏnịT, tin - v،٦n h(')a. Dại sU
٩
uán Hoa Kỳ tại Hà Nội.
LỜI NHÀ XUẤT BẢN
T r o g q u á t r in h h ì n h t h ả n h v à p h á t triể n c ủ a t h ế g iớ i th i M ỹ là
q u b c g ia x u â t h i ệ n m u ộ n m à n g ^ o n g lại có n h ử n g h ư ớ c tiế n n h a n h
c ả v ề k in h t ê v à q u â n s ự
٠
Đ ô i v ớ i n h i ề u n h à n g h i ê n c h u t h i n ư ớ c M ỹ l u ô n l u ô n d ư ợ c x e m là
m Ọ t (tấ t n ư ớ c c ó lịc h s ư p h o n g p h u , đ ộ c đ á o v à đ ầ y b i ế n d ộ n g , d o
d ó d ư ợ c n h i ề u n g ư ờ i q u a n t â m n g h i ê n c ứ u , t i m h i ế u .
V ó 'i p h ư ơ n g c h â m V i ệ t N a m s ầ n s à n g l à m h ạ n c U a t ấ t c ả c á c n ư ớ c
t r o n ؛؛ c ộ n g d ồ n g t h ế g i ớ i , p h ấ n d â u v i h O a b i n h , d ộ c lậ p v à p h á t
t r i e n , v i ệ c n g h i ê n c ứ u , t i m h i ể u lịc h su' - đ ấ t n ư ớ c - c o n n g ư ờ i c U a
c á c n ư b c t r ê n t h ế g i ớ i la h ế t s ứ c c ầ n t h iế t.
T h e o t in h t h ầ n d ó , Nha x u â 't b ả n c h U n g t o i d a x u â t b ả n m ộ t s ố
i' u ؛)n s 'cch \ 'ề n ư ớ c M v n h ư Khiii Ljwit VP Jich <if nước Mv, Đia
راز
Mv, Chu nghĩa quốc te Mỹ, Chinh phu Hoa Kỳ cua ch ung tôi, bộ

s d c h Nêu bạn muô'n du học ở Hoa KỲ/ v à n a y la Khái LỊuát về
Chinh íỊ u ỵ ề n Hợp chdng LJUOC Hoa Kỳ.
L ả tả i l iệ u t h a m k h a o k h á tậ p t r u n g v ề H i ê n p h á p v à c ơ c â u to c h ứ c
c h i n h q u y ể n c u a H o a K v , c u ố n s á c h c u n g c ấ p n h ữ n g t h O n g t in v à
t ư lie u c ầ n t h i ế t , h ử u íc h t r o n g q u á tr in h t im h i ế u , n g h ỉ ê n c ứ u v ề
d a t n ư ớ c , c o n n g ư ơ i v à c h i n h q u y ề n H ợ p c h U n g q u O c h l o a K ỳ .
Q u a n d ie m đ á n h g i á , x e m x é t ơ m ộ t s ô ' v ấ n d ề , s ự k i ệ n c ó t h ể c ò n
c ó n h ữ n g c h ỗ k h á c n h a u , c h ư a p h ù h ợ p v ớ i c á c h n h ì n c u a c h ú n g
ta . b o n g đ ể b ạ n đ ọ c c ỏ t h ê m t ư l i ệ u n g h i ê n c ứ u , t r u n g c u ô n ؛.á c h
n à y c h U n g t ỏ i v ầ n g i ử n g u y ê n ý k iế n c U a c á c t á c g ia đ ể b ạ n d ọ c
t i ế p c ậ n t h ô n g t in v ớ i tù ’ c á c h lả m ộ t tả i l i ệ u t h a m kl٦a٥.
B á n in n à y , c h ú n g t ô i d ự a c ơ b ả n v à o b ả n c U a N h ả x u â .t b ả n U h ín h
tr ị Q u ố c g i a â n h à n h n ă m 2 . 0 2 .
X in g i ớ i t h i ệ u c u ố n s á c h v ỏ i b ạ n đ ọ c v à r ấ t m o n g n h ậ n đ ư ơ c V
k i ê n d ó n g g ó p .
NHÀ X U Ấ T B Ả N T H A N H n i ê n
6
C h i . - ơ i g
إ
: H iế n pháp: M ộ t v ă n k iệ n t r ư ờ n g t ồ n

8
C hươag 2: G iải thích hiến pháp: Các bài viết chU trư ơng chê độ
liên b ang 44
Chư.ơig 3: N ghnh hành pháp: Qưvển lưc cUa tổng thông 34
C hr.’ơ٦g 4: N gành lập pháp: Q uyền lực của Q uốc l٦ội 88
C hr.'ơig 5: N ghnh tư pháp: Giai thích H iên p h áp 4()6
C hư ơ Ig 6: NhUng q uvêt đ ịn h cột mốc cUa Tỏa án Tôi cao 116
C h rơ ig 7: M ột Tất nước nhiều chinh quyềi٦


428
C h rtơ ig 8: C hinh q u٧ ền cUa nhân dân: Vai trò cUa cồng d ân 438
T
٠١
i li(.u dpc thêm vểChinh quyềnHọ
١
pchungquO cH oa Kỳ 109
M ỤC LỤC
7
■؛
Trong bức tranh trên đây được đật tên Thiết lập chinh quyền M ỹ. G?o.rg٩
Washington nghiêng người trên mãt bàn quan sát một đại biếu ký v٤0 oa١ H .e n
pháp Hợp chủng quốc Hoa Kỳ trước sư chứng kiến của các đai biếu k.ác.: clự
Hỏi nghị Láp hiên.
8
CHƯƠNG
1
HIỂN PHÁP
MỘT VĂN KIỆN
TRƯÒNGTỔN

٤
Đ iế u k h o á n n ả y d ư ợ c d ư a vầ o

b á n H íế n p h á p , d ư ợ c x â y

d ự n g /ổì. d ụ n g y
ج ء
tr ư ờ n g to n


q u a n h íế u th ờ i d ạ í v à d o d ó t h íc h

ứ n g d ư ợ c v ó i n h ữ n g k h U n g h o ẩ n g

k h á c n h a u t r o n g c á c v ầ n d ế c ủ a

c o n n g ư ờ i” - J o h n M a r s h a ll

C h á n h á n TOa á n
٢

١
cao ,

p h á t bíếU tro n g vụ M c C u llo c h

k iệ n b a n g M a ^ la n d ,
1 1 9 ج
9
Trong bức tranh khác gỗ thế kỷ XVIII trên đây. các công dân Philadelphia tụ tập
trước HÔI trường Độc lảp nơi bản Hiến pháp Hơp chủng quốc Hoa Kỳ được
soan thảo năm 1787.
H iè n p h á p H ợ p c h u n g q u ố c
ا
lo a K v la c ô n e c u t r u n g tâ m cU a
c h in h q u y ề n H o a K v v a la b ộ
lu ậ t t(
٠
)i c a o c u a đ â t nu '0'c. T r o n g
2 0 0 n a m q u a , Hic'.n p h á p đ à đ ịn h

h u ’o n g c h o su' tib n h ó a c u a c á c
thi.‘ I lu", c lìín lì q u v b n \'à t ạ o co' so'
c h o
1
٠
)
1
١
l ị n h c h m h tr ị, tư' l o ca
n h ،
١
n
٠

٦
n
٠
g tru .ó.n g k in h t è v à tie n
b(> \ à h (
٠١
i.
H iê n p h a p 1 lo a K v là h a n h i ê n
p h a p t h a n h v ă n lả u l o i n h à t th r
١
t h i ế n ) g i ớ i v ẫ n c ò n h i ệ u lu e( m
p h a p t ừ n g d ư ợ c l U n g lam mO
٠
n p h á p k h á c ) t h r i c c h o m ộ t số h i
tr b n t h ế g iớ i . S ớ l i b a n H i ê n
p h á p n à y cỏ lu 'o 'c s ir e t r ư ờ n g tồ n

n h ờ t in h l o n g i a n v à ١،c h in h 1
li n h h o ạ t c ư a n o . K h ỏ i t h U v 1 u'Ợc
s o ạ n t h a o v à o c uO i th d k y W i l l
tạ o k h u ô n khi.) c h o v iệ c c a i nh ،“m
١
q m i n 4 t r iệ u l â n cUa 1.2 b a n g r ấ t
١
t n h a u n t m trb n bO D ạ i(١c b i ، k h
١
v D ư o .n g , n h ủ .n g l i ề u k h o a n ، T
n c u a bU n H ie n p h a p n à y l à،؛co' b
10
đưọV xâ.v dựng vừng chãi đến
mức chi với 27 điểu sưa dổi, hiện
nay no có thê đáp ứng nhu cáu
của hon 26(1 triệu người dân Mỹ
tạỉ 50 bang cỏn đa dạng nhiOu
hơn nUa, trui dài tu' Đại Tây
Dương cho dcn Tha؛ Binh Dương.
Con dương dẫn dơn bản Hiơn
pháp không hề thăng táp hav
suOn se. Phai d p i in tii dơ'n năm
17.57. sau khi đã trui qua nhũng
cuộc tranh luận sơi nôi và một
thơ'i gian tOn tại h năm cha m ột
hlnh thái hơn bang ban dầu, mơ'؛
xuât hiện dược m ột van kiện du'
thao Năm 1776, 13 thuộc dịa cua
Anh tui châu M v tuyên bố dộc
lập doi vơi mẫu quơ(c. Trước do

mơt nồm, nổ ra chiơn tranh giUa
các thuộc dịa vth nu'ơ'c Anh, một
cuộc chieh tranla gidnh dộc lập
kéo du؛ tr.n g sáu năm khôc liệt.
Nj',a.v trong khi dang con chlen
tranh, các thuộc diu - gio' dOv tu'
goi 1.1 Hc٠١٠p chung quoc Hoa K v -
du th lo ru m ột thOu thuận ngiln
yọ\n
hen kơt họ Ìụí thanh m()t
ة'ا٧اا
gia. 'hhda thu،)n ngUn ٠g(١n
nùv, g(١i IU "DiOu 1٠ا L؛ơn hung vu
Lien m inli vinh cưu", dược thơn.g
uiia tụi mOt dại hoi cua các bang
vào nàm 1777, và dươc chinh
thức kv kêt vUo thung 7 nUm
1778. Điểu lệ nay bắt dầu co hiệu
lue sau k lii du'o'c M arvland, bang
thứ '13, phơ chuUn vào tháng 3
năm 1781.
Dihu lệ Liơn hang tạo ru m ột l ؛ơn
m inli lOng leo giừa các hang và
thiơt lập một chinh quyển liên
hang với nhUng quyển lụ'c rất
hpn chê. T rong các V'ản dể tơi
quan trọng nhu' qutlc phong, tui
chinh và thương m ại, C hin h
quyển lihn hung phui lệ tliuỌc
vảo các co' quan lập phUp cua

các hang. DO không phai là một
cách to chu'c cO khu năng dan tơi
On đ ịn h và suc mạnh. Chi sau
m ột thời gian ngăn, m ọi ngu'0'i
dểu thấy 1'0 nhUng mặt vơu cua
l؛ơn hang. về phương di(١n chinh
trị và kin li tơ, quOc gia mơ’i hlnh
thanh nảy hâu như 1'o'i vào cánh

io n 1.0 a n . . ﻼﻟ١

n l
؛ U
VjC'O ige
W ashington, ngươi sau n،'iv trO.
thành tOng thơn.g dầu t؛ơn cua
Họ'p chung qutic llo a Kv vào
nơm 1789, 13 hang ا'١.١أا1ا hen kơt
voi nhau eh! . ' ho' ؛ m،)t so’؛ ilciv
hơ ngeat’.
Chinh trong tinh huơ)ng khhng
háo trưức diều gi t o t dep nUv,
Hiơn p h a p H ọ ’p chung quOc Hoa
Kỳ dưọ.e xây dựng. Tháng 2 nãm
1787/ co. quan lập phap cua nền
cộng hoa, gợi la C ontinental
Congress (Đại hội lục địa), kêu
gọi các hang cu' dai hieu tơi
Philadelphia thuộc hang
Pennsylvania đê xem x tt lại han

Điều lệ này. Hội nghị Lập hiến
dược ti.iệu tập vào ngàv 25 tháng
5 năm 1787 tại Hội ti'u'0'ng Độc
lập, nơi 11 năm ti.ước, han Tuyên
ngồn Độc lập đã dược thông qua
vảo ngàv 4 thang 7 năm 1775.
Mặc dù cac dại hiêu clu dược Uy
quyền sU’a dồi Điều lệ Lien hang,
nhưng họ da gạt hãn han dó
sang một hên va bắt tay vào xâv
dq'ng m ột hiẻn chương c٠٦o m ột
hinh thUc chinh qu١'ển tập trung
hơn va hodn toàn mơi. Vãn kiện
mới nay, tủ'c Hiến phap, dược
hoàn thanh v5o ngàv .17 thang 9
năm 1.787, va dược chinh thức
thông qua vào ngay 4 thdng 3
nám .1789.
55 dại hiếu
اا
1
ا
' thao Hien phap
hao gồm hầu het nlìửng nha lanh
dạo lơi L)c, cơn gọi ia các Nha
khai quơc cua quOc gia mơi. Ho
dại di(١n cho 1'at nhiều lợi ích,
nguồn gỏc xuất thản va dia vị
khac nhau. Tuv nhien, tât ca dều
ta n th a n h c á c m p c tih u tr u n g tâ m

d ư ợ c the h i e n t r o n g lơ i in h d ầ u
c U a Hien p h d p : “C h U n g t ô i,
n h U u g n g ư ơ i d â n l ĩ ơ p ، h u n g
q u ố c , n h ằ m m ụ c d ic h h in h t h a n h
m ộ t l iê n h a n g h o à n h a o h ơ n ,
thiet lậ p c ô n g lý , h ả o ،.tam s ự
b in h v ê n t r o n g n u '
0
'c, c h u c á p c h o
s ự p h O n g th U c h u n g , ،.lây m
٠
.m h
p h U c lợ i c h u n g , v 5 d a m h .؛o lợ i
íc h cU a tu’ d o c h o h a n tl١âi٦ ، h i in g
ta và. c h o c á c the h ệ m a i s a u ,
q u y ê t đ ị n h x â v d ự n g v a h a n
h à n h h a n H iế n p h a p Ciia H ợ p
c h U n g q u ố c H o a K ỳ''.
TH Ố N G NHẤT MỘ T DÂN
TỘC D A DẠNG.
M u c t ie u tr ê n het cUa H ih n p h á p
la tạ o ra m ộ t c h i n h q u y ề n d â n cU
v ừ n g m ạ n h , t r ự c t iế p d a p ứ n g V
n g u y ệ n :Ua nhan d â n . Khai
n i ệ m t ự trị k h ơ n g p h a i h ắ t
n g u ồ n t u n g ư ờ i M ỹ ; th u ’، V ậ y ,
m ộ t m ứ c đ ộ tụ ’ trị nhat đ ịn h d a
tồn tạ i ơ A n h lU c hâ'v g iờ . Nl١m٦g
m u e đ ộ m a H ih n p h a p ،t ộ t H ợ p
chUng q u ơ c d ư ớ i s ự 'c a i q u a n cUa

n h â n d â n la c h u a t ừ n g Co, cơ the
n ơ i la m a n g t in h c á c h mạng so
v ớ i c á c c h i n h q u y ề n k h á c tr ê n
k h ă p t h e g ic d . V à o thời g ia n
1.2
H iơn p h á p d ược th ôn g qua,
n g ư ờ i M v đà có I'ât nhiều kinh
nghii.n i ỉ rong ng lìệ th u ậ t tụ' trị.
T ừ lau trước khi đ ộ ٢ lập dược
tu vẻn bo, các th uộc dịa đà la
n h ừ n g thự c th ế h o ạ t đ ộ n g như
nhUng đơn vị chinh quyền, đ ặ t
lư ớ i sư k iêm so á t cUa n h ân dân.
va sau n g ày hắt d ầu Cách m ạng
- th n g a v 1 t h in g 1 năm 1776 đến
20 th áng 4 năm 1777 -10 tron g sơ
13 b ang đã th ôn g q u a H iến ph á p
riêng, c u a m in h. H áu h ết các
b an g đ ã cỏ m ộ t thổng dốc hang
do Co' q u a n lập p h á p cUa haiig
b ầu ra. Bán th ân cơ qu an lập
p h áp n ảv dư ợ c bầu ra bằng pho
th o n g (lầu ph iê u .
Bẳn Đ iểu lệ Liơn h ang dã tlin
cách thô'ng n h á t n hử n g hang tu'
trị n à y . N g ư ợ c lại, b،؛n H iến
p h á p thiơ١ lập m ộ t chinh q u yền
tru n g ư ơ n g , h ay 1ÌƠ11 h ang,
l ìù n g n iạ n ỉi vơi n hiơu q uy ề n lực
rộng rai tro n g việc q uan lý các

m oi q u a n hệ gi ưa cac hang , va
ch iu trach Iih c.n i h o a n to an
tro n ؛؟ các llnli vự c nhu' ngoại
g iao Vi، q u ơ c phOng.
Dơi với nhỉơu người, t،١p h u n g
hóa la dihu khó ch ấ p nh ận. Thắn
10.11 n h ơ n g ngươi định cu' tại Mv
la n h ù ٠ng n g ư ơi dân châu Au đà
rơi bỏ que h ư ơn g m inh đẽ th o át
khỏi su' áp hức về tôn gido v،'i
chinh trị, c ủ n g n h ư th o át kliOi
n hữ n g k hu ô n m ẫu kinh tơ cứng
nh ắc của T hê giới C ù trOi huộc
con người vào m ột dịa vị n h ấ t
đ ịn h ư.ong cuộc sống m ả kliOng
dơm xỉa dơn tài năn g hav nghị
lưc cUa họ. N h ử n g n g ư ời đ ịnh cu'
nảv tôn vinh quvẻn tư d o cá
n h ân và lio tO 1'a cánh gklc dôi
với b ất kỳ th ứ q uv ề n lu'c nào -
n h ấ t la q u y ển lụ'c cUa ch in h
q u vền - cO th ế sơ căt xén các
q u y ề n tư do cá nhân .
Su' da d ạ n g cUa quOc gia m ới
củ n g Li m ột trO' ngại rát lon dơi
vơi su' th ơ ng n hất. Nhơíng người
dư ợc H iến p h á p trao cho q u y ển
b ầ u cu' và k iếm s o lt ch in h
q u y ề n tru n g ư ơn g 0' thơ ky
ﻢﺛ١'١ر

ill dai d iện cho nhiơu
اا٠ااااااا
gốc x u ât th ả n , tin n g ươ ng va lọ'i
ích kh،١c n h au. H ầu Ìiơt họ dơn
tu' nu'ơc Anli, n h ư ng cù n g tư c.i
T h u v 131Ơ11, N a ٧ y, Thap, 1 la
Lan, Thổ, Ba Lan, và nh ỉểu nu'0'c
khác cUng da gu'؛ n g ư ơi n h ậ p cu'
dơn Thơ' giới M ơi. T in n g ư ỡn g
tơn giáo c u a liọ rât da d ạ n g và
p h ầ n lơn v ẫn dư ợ c d uv tri m ạnh
13
me. C'e> n lu i.n g n g iio i A n h gia o,
T h ie n C h u a p
١
ido La Ala, aS
،1
n h u n g tm dt) C a lv in , n h u n g
n g u ’6.1 P h ap tlu.o dt.١o Tin Lanh,
n hu n g ng u ’t٠١’i theo ٠gi،io phtii Tin
Lanh cua A lartin L u ther, n h u n g
tin do g ia . phdi Q u ak er, nhU ng
tin d d D o T hai git؛. . T 1'Cn
pluro n g di(١n kinh tc. va xa h ٠)i,
ngu'0'i dan Mv hao gom tu' ta n g
lt)'p Ljuv t()c d ien d ؛a to'i th a n h
p h a n nO la 'اا١ nhU ng neu'()٠i li،٩u
lam thuC tra np'. N h u n g xifcfng
song cua dat nu'0'c nav la tang
lop tru n g

ااأ'ﻻ
- didn ehu, th u '.'ng
nh an, tho. eo. klri, thuv tliU, thp'
dOng tau , th(.١' det, thp' m (١c va
nhieu lopi ngu't)'i khdc.
N.gu'0'i d an H oa Kv lue do, cUng
nhu' hi(١n nae', et) nlu in g V kihn
1'at khae nhau ve 1 ﻻ٦1١ل
،'ااا١
' m oi
v4n de, kt. ea V kihn ve vi(١c thodt
klioi De chh .Anh. T rong thdh
gian didn ra CCieh m،)ng Ait', m()t
st> d ong n hU ng n g ﻻا).i truiag
thhnh vd.i De ehc A nh - g ؟)i la
n h irng ngu'٠١'i hao th u , n lnin g
ngu'0'i Torv - da
IO.
i hd d at nu'o'c
toi d ؛nh eu' p han Ion tgi Jliidn
Dian.g C anad a. N hU ng n؛.؟u'd'i 0'
lai k)p ra ni()t khOi dhi lap kha
inanh , im)c du gitia ht.) vOi n h au
eUng eo nlu in g hdt d dng vd Iv
١ا
1
ا
ى

٠٦


٠٦

٠١
ehông doi eaeh m ang c ù n ؛', nhu '
việc can cO n h h n g thda h iệp n à o
với nền cộng hOa m ới (٦٠ Mv.
T rong hai thê ke' .!ua, tinh da
d،)ng e U a n gười M v da tang lên,
the nh ư ng tinh th ô n g nhâ t اد t١ản
ena d at nước này eOn tro' n ên
m ạnh m è hơn nửa. T rong Suốt
th ế kv XIX và hước sang thê ky
XX, m ột dOng n g ư ơ i nh ập en' hat
tận da dỏng gOp nh u ng tài nhng
v ،١ nhU ng di sản van hoa cua ho
،٦
cho d at nước d a n g lớn m ạnh này.
N h ù n g người tiên phong da vư ợ t
٩ua dav n ú i A ppalachian m iền
D ông dẻn địn h cư tại th u ng lung
A lississippi và Đại Binh NguvCn
0' Dung tam eua lue dịa, rồi vưọ.t
pua ddi Rocky M outain s tới dưọ.e
ho' Thai Binh Dương - each xa
v ù ng duvhn hdi Dai Tav D ương
do nluing ngươi khai hoan.g dầu
tidn lặp ra toi 4.500 kilomdt ve
phia tav. va eUng vOi su' n١o rơng
eua d a t nu’o'e, m oi n g u oi eung

thay du'o'e kho tai nguven thiền
nhiên hao la eua da t nuo'. : n h u ng
dai rUng gồ nguvhn sinh r٠)ng
lơn, nlìững trU' lu'Ợng th an, dơng,
s4t va dầu mO khồ n g lo, .h u y Îu'e
dổi dào vt؛ d at dai m au niơ.
14
S u '
زﺎﻧﻻ
c o c u a đ â t nu'e۶c nàv đã
tạo J٠a kieu du dạn g rieng cùa nỏ.
N hừ n g n h o m lợi ích khu vụ'c ٧٤١
th ư on g m ại lỉặ r h iệt nơi len. Các
chU tau bien ỏ' vu n g bơ' hiến
U iitn Đoiìg ch
ﺎﺑا
h ư ơ n g tư do
b u ô n bán. Chc n h à c h ế tạo cổng
n g hiệp m ien T ru n g - Tâv dOi lập
ra thu( ٠؛ n h ậ p k h âu đ ẻ bảo hộ vị
tri cUa họ trong thị h ư ờ n g Hoa
Kỳ d an g mO' rộng. C ác điền chu
m ong m uơn .'ước phi vận tai
th a p Va gia nô n g san cao, nhU ng
ngưo.i cliU cac nha m áy xay và
nhừiig n.gu'0'i hàm bánh m u ổ n cO
gia ngơ cốc tha'p; n h ủh g ng ười
vận h a n h xe lưa m uố n thu m ức
cước phi vận chuvơn cao n hat cỏ
thế. N h u ng chU ngấn h ang ỏ

New York, nhU ng ngư ờ i trồng
bông o' m ibn N am , nhU ng người
chăn nuOi gia súc ó٠ Texas và
n h un g n g u o i khai tna. i u n g ٧
(Dregon, m(٠)i lơ'p n gươi có nhU ng
cách nlun nhan khdc n h a u vể nỂn
kinh to va vai tro diều tiet cua
chinh quvơn.
C ơn ١ ؟ 'i(٠c liên tuc k hơng !٦gu'ng
cua llien phap va cUa chinh
quykn ma 1 hơn phap da lập ra la
q u y tu nhũ.ng k١'i íclì d a dạn g nay
về n٦ột mồi nham tạo ra m ột nền
t a n g c h u n g v a d (
١
n g t lm i b a o v ê
٠ ٠ Π ١ ٦
n h U n g q u v ơ n co' b a n c u a m ọ i
n g ư ơ i d a n .
So với nh ữ n g phức' tạ p cua chinh
q u y ền ngav nav, các vần de cua
vi(
٠c cai q u an bồn triệu dân tro ng
các diếu kiện kinh te k m p hát
triCn hơn n h iéu xem ra qu ả la
nhO be. N h ư n g nhr'1'ng n g ườ i
soạn thảo H iến p h ap xay dư n g
nó kh ơ n g chi cho hiện tại m à cơn
cho cả tư ơ n g lai. H ọ V thu'c sau
sac về sụ' cần tli iet cua m ột co' câu

chin h q u v é n k h ổn g chi hoqt
d ộ ng tron g thời dại họ, m à còn
cho n h iề u the hệ m ai sau. Do
vậv, họ da d u a vảo H ien p h ap
m ột diCu kho،؛n quy địn h việc
su'a dổ i vãn k iện I٦a ١' khi các dieu
ki(١n xã hội, kinh te hay chinh trị
dơi hOí. Da có 27 dieu sua dơi
dư ợ c th ô n g qua ke tu' ngay H iên
p h ap dư ợ c p h e chu an, va tinh
linh h o ạ t cua 1 hen p h a p da tO ra
la m pt trong nhri'm
٠١
m at m qnh
k١'n n h at cua no. N eu k hơng co
mu'c độ hnli hoqt dơ, klìơng the
hlnh d u n g m ột v an kign soạn
thao each day hon 2(10 n am ma
vẫiì cơn cơ the p h uc vu hừ u hiệu
nhu cầu của 2Ơ0 tri(١u d ân va
h an g nghln don vị chinh quyên o'
15
m ọi cap tại ا loa Kv ngày nav.
C ủ n g nhu. khỏn.g tlìỏ hm h d u n g
nó có thê ap du n g vt١'i m ột hiệu
luc và độ chinh xác nhu' n h a u
cho các vân dẻ cua ca các thị tran
nho lan các thanh p h (١ lon.
٧١
vậy, Hihn phdp va chinh ٩uvền

liên hang d ung 0' dinh cua hình
thap chinh quvển gổm ca chinh
q u v ề n d ịa phu o ng lẫn chin h
quvCn hang. T rong h ệ th ốn g
chinh quven H oa Kỳ, mồi cap
chinh quvCn dCu cO m ột m ức độ
tụ' chu lứn vOi nhU ng quv ền hạn
n h a t đ ịnh d anh rihng cho cap
chinh quvền do. Tranh chap giha
các cdp
١'اذا١ﻻاا
ا!٦ﻻ١ا'ا khac nhau
du'0'c giai q u y ét t،.١i các tOa an. Tuy
nhiên, có nhClng van dé lien quan
dhn lọ'i ích quC)c gia d،
٠١i hdi su'họ'p
tac dí١ng thoi cua mọi cap chinh
quvhn, v.a 1 ỉiên phap cùng co
nhữn g dihu kho،؛n de cap dên
nhữn g van de do. k h a n g hqn, các
truong công o. .\lv phan k)
٠n do
chinh quvhn
ا،.ا1ا
phuong q u an lv,
tuân theo nhung tihu chuan ap
d ụ ng trong todn hang. N h ung
chinh quven liên hang củng trọ.
giUp các tru tlng học: v ١ hiht doc,
v id t \'à c o trin h đ ộ h

( ١

٠
؛)، d i
١
la
n h U n g v â n d ể lo'؛ ích th lh t v e u c u a
q u ố c g ia , v à c h in h q u v h n a p d u n g
n h ử n g tiê u c h u â n d ồ n g nhat
n h a m d â v m a n h su' K in h dang v ề
co' h ộ i h p c tạp. T r o n g c á c lin h vu 'c
k h d c, n h u ' nha o', y tê v à p h U c lọ.i,
c ủ n g cO m ộ t su' h o p tac tu'
0
'n p tu.
g iU a c á c c â p c h in h q u v e n .
K h ô n g m ộ t s،
١
n p h a m n à o c u a xã
h ộ i lo à i ngu '0'i du '
0
'c c o i la h o a n
h á o . Dù da q u a n h iể u lá n su'a dôi,
H iên p h d p HtỊ.p c h U n g q u o c H o a
K v c ó lẽ v ẫ n c o n c h u a d u n g
n h U n g khk .'m k h u y ế t , c h u n g sT.
h ộ c 1Ọ ra tro n g n h ù n g th (
١
'j k v
٠٠

ã n g
t h a n g s a u n a v . N h u n g h a i tlih' k v
p h a t tr ih n va p h d n t h ịn h v d s o n g
da c h ủ n g tO tẳ m n h i n x a tr ỏ n g
1
'ộ n g c u a 55 c o n n gu '؛ì'ỉ d a lam v iệ c
su O t m U a h o n a m 1 7 87 d è d ặ l n i n
m o n g c h o c h in h q u v t n M ỹ . N h i
n h u' A r c h ib a ld C o x , n g u v o i i IT')ng
c h ư d n g lv H q p c h u n g , q u o c H o a
K v, “h a n H ih n phap n g u v e n th u v
v a n c o n c o íc h c h o c h u n e ta m a c

d u d a c o n h ữ n g th a v d ،
٠١
i s a u r()np
tr o n g m o i k h ia c a n h c u a d o'ỉ st'
١
n g
o' M v , h o i v i n h ù n g n.gu'o'i s o ạ n
th a o n o d a du'p'c
اااا١ا
c h o m (
١
t
th ih n tai la nO i ra d U lo i n h u n g
k h ỏ n g n o i q u a n h ih u K hi n ،a k ê
16
Bức tranh mô tả lực
lượng dân quản tiến công

những người tham gia
cuôc nổi loạn do Shays
cấm đầu. Cuộc nổi dậy
này tai môt vùng nông
thôn Massachusetts lưu ý
người ta đến sư suy yếu
của chính quyền trung ương
được lảp ra theo Điều lê
Liên bang và đã góp phần
vào phong trào soan thảo
một hiến pháp mới.
hoạch đừ ra tại H ội nghị Lập hicn
thành còng, khi ma đât nước lỏn
m ạn h va p h ồn vinh cả về m ật vật
clìât lẫn trong việc thu.c hiện
n h ữ n g lý tưởng của nó, tức là
ban 1 liên p h áp đã tạo d ư n g đu.ọ.c
cho m ình uy thê và q u y ền lưc lớn
hon rát nhiều so voi uy thú và
q u yền lực cùa hát kv cá n h ân hav
tập thẻ nao".
17
C Ò N G V1ỆC S O Ạ N THÁO
hiền ph á p
K h oang thời g ia n tu' lúc ph ê
ch u a n Đ iền lệ Liên hang n ă m
1781 I h n lUc soạn thho H iến
p h ap m hi v ảo n ăm 1787 là m ột
thời kỳ đ â t nước n ày đâv râ v
nhù'ng veil kém , tran h c h â p và

xáo lộ n g . T rong Điển lệ Liên
hang , khô ng cO điều khoản n ào
q u y l ịn h n g à n h hành p h áp cO
q u v ền thi h a n h lu ật ph،١p, củng
nhu' quy lịn h h ệ thống tOa án
q u h c gia cO q uy ề n giai th íc h
p h h p luật. Q uhc hội lập p h á p lả
co' q u an lu y n h ấ t trong c h in h
q u y ến quhc gia, n hư ng nó h o à n
toan khỏn g cO quvh n huộc các
hang phhi làm hát cU' điều gi trhi
v0'i 7 ngu y ệ n cua họ. Trên 17
thuvht, Q uốc hội cO th ế tu vhn bỏ
chiến tran h và thiht lộp q u â n c٩ội
nhu'ng nO khh n g thh huOc hât cU'
hang nho c u n g câp q u â n sỏ, vU
khi c'a trang th itt hị cho q u ầ n
ا١
(1
ا
. QuOc hội phai trông cậv vào
các hang đè co n g uồn thu tai trọ'
các ho at đ ộ ng cua m inh, n h ư n g
lại khOng thh xu' phạt bat kỳ m ột
hang nao vhi 17 l o k hông ló n g
.gop vho N gân shch Liên h ang.
C ác han g lư ợ c quvhn k iế ì٦ soat
việc đán h th u ế cung n
٦
u'c th uh v h

từi٦g hang có ا٦ﻻ p h at h ành lồ n g
tiền riêng. Khi ch tran h ch ap gh'j’a
các h ang - và co nhiều tranh cài
về ran h gihi h ang k h ông lư ợ c
giải q u y êt - thi Q uốc hội I h n g
vai trh tru n g gian hòa giai và
p h â n xử n h u n g vẫn k h ô n g thê
buộc các b ang phải chap n h ậ n
các qu yết lịn h của m in h .
Kết quả là m ột sụ' hỗn loạn thực
sư. K hông ch quyến thu thu ế,
chinh quyển liên hang rơi vao tinh
trạng m ắc nợ. Say tron g so' 17
bang in tiền giây vối khối lượng
lơn, ch m ệnh giá cao n hưng sức
m ua thưc th thấp, l ể trả cho các
cưu chiến binh cha cuộc C hiến
tranh Cách mqng và hàn g loạt chU
nọ' đê th anh toán
1٦Ợ I١ần giha ،liền
chU nh ỏ và các chu l ổ n liể n lớn.
N g ư ợc lại, cơ qu a n lập p h á p
hang M assach u setts lại ap l ạ t
m ột lồ n g tiCn hị kihm soat chăt
che cUng vo'1 m uc th u e cao, gâv
ra việc lập nên m ht lộ i quản
liC n chu nhO lu'o'i su' lành lạ o
cha D aniel Shays - n g u ỵ é n là tnột
l ạ i uy q u â n l ộ i tro n ؛؟ C hiến
tra n h C ách m ạng. M ưu đổ chiêm

18
Trong bức tranh trén đây của hoa sĩ Mỹ Henry Bacon, Benjamin Franklin (ngổi
quay mãt lai với người xem) thảo luân với Alexander Hamilton và những người
khác vế việc soạn thảo Hiên pháp Hoa Kỳ tại nhà của Franklin ở Philadelphia.
lấy cơ q uan lập p h á p của bang
M assach usetts, S havs va n h ữ ng
n£iíờ i khác dà đ ò i hãi bỏ viêc băt
O
nọ. tải sản và cầm cô k h ô n g công
bang O uân đói đã dơọ.r hi.iv
động đ ê đàn áp cuộc bạo đ ộ n g ,
nhu'ng chín h q uyền lien bang đã
khong co y kién gì.
Vice thiêu m ột d õ n g tien thông
nh«١t và ôn địnlì cùng đã phá võ.
hoạt đ ộ n g buồ n bán giữa các
bang vó.i n hau và giữa các ban g
với c.ic nước khác. K hống chỉ giá
trị cua tien giây giữa các bang
k h ô n g thống nlìât m a m ột số
b an g (nh ư N e w York va
V irginia) lại đánh th uế vào h àng
hoa n h ậ p khâu từ các bang khác,
،!o (tr
١
'.ê v r
٠١
!
١
h

١٦
؛
١٠
ự hanh dône
trả đ ùa. Đ ến nỗi các b ang dã có
thỏ tu yên bố, n h ư loi co. q uan
th anh tra tài chính liên bang,
ràng "Uv tín N hà nu’oc cua
ch u ng ta không con nửa". V ân de
can g tro' nên phức tạp h ơ n khi
các b ang m ới giành dượ c dộc lập
n àv do dã d ộ t n g ột tách khỏi
A nh nen k hông còn dư ợ c hư ơ n g
19
đố i *ﺎﻧ' ư u đ ài tại các
c a n g c U a A n h nh a.
Khi Dai sứ H oa Kỳ
Jo hn A dam s tim cách
đ à m phdn m ộ t hiệp
đ ịn h th ư ơ n g m ại vào
nam 1785 thi n gư ờ i
A nh đã từ ch o i với 17
lõ v ؛ệ n ra ră n g c á c
hang riêng lc kh ô n g
hị rhng huỌc l٦ỏi h iệ p
đ ịn h nàv.
M ộ t c h in h q u y ề n
tru n g u'o'ng n o n vêu,
khO ng đ ù su'c m an h
h ậ u th u â n c h o các

ch in h shch cua m inh
hang luc lu'ơ'ng q u ản
sự/ thi tấ t vêu sẽ hị
trOi ta ١' ca tro n g lĩnh
Morris. Thống đốc bang Pennsylvania, đứng đầu ủy
ban đã soan thảo văn bản cuối cùng của Hiến ph.ỉp.
vu'c ngOtii giao.
N g ư ờ i A n h khO ng c h ịu 1'Ut
n
n ٠
q u â n đội ch a h ọ ra khỏ i các căn
cu va th ư ơ n g Cting thu ộ c “Lãnh
tho m iến ha) B،٩c" cha q u ố c gia
m ời nav n h u ٠ا٦ا ) đ ã thOa th u ận
tro n g hha u.o’c nam '1.788 đ á n h
d a u
S١J'
kot thu c c u a C h ie n tranh
C ách m an g , v a n đ ề trO' nbn tồỉ
،٦
tệ h on n h a khi các sĩ q u an A nh
0 các v u n g hihn gioi p h ía hac v ،١
các si q ua n Tav Ban N h a 0 phía
n am cung cấp v ù khí cho hộ tộc
ngườ i A nh điê n g và xúi giục họ
tân công n h ữ n g n g ườ i đ ịn h cư
M ỹ. N gư ờ i Tây Ban N ha, nắm
tro ng tay việc kiêm soát Florida
va L ouisiana c u ng n h ư toan bộ
lãnh th ố p h ía tày song

M ississippi, cùn g từ chối không
cho p h ép các điền chủ ở m ien tàv
d ù n g cảng N ow O rleans d ể vận
chu y ên h à n g h ỏ a.
M ặc «lu cỏ n hữ ng d âu hiệu p h ồn
vinh trớ lại ớ m ộ t v ùn g của quôc
gia non trẻ này n hư ng các v á n đề
tro ng và ngoài nước v ẫn tiêp tuc
gia tăng . N gười ta ngày càng
thây rõ rã n g ch ính q uv ề n trung
ương của liên bang k h ô n g đ ủ
m ạn h đê thiêt lập m ột h ệ th ô n g
tài chín h lành m ạnh, q u ả n lý
thương m ại, thực thi các h iệ p ước
hoac d u n g đốn sức m ạnh q uân
sự c hông lại kẻ thù ngoại bang
khỉ can thiẽt. N hù n g chia rẽ nội
bộ giữ a đ iề n chủ và th ư ơ n g
nh àn, giữa con nợ và chủ nợ và
giũa bản than các bang với n h a u
ngay càng trở nên nghiêm trọng.
Vó'؛ cuộc bạo dộ n g củ a n h ù n g
ngườ i nông dân cùng q u ẫ n do
Shays cam d ầu v ào năm 1786 còn
in d ậm tro n g tâm trí m ọ i n g ư ờ i,
G eorge W ash in gto n đ ã cảnh báo:
"Bang lu lu cù n g c h u a d ư n g
n hữ n g chất d ễ cháy m à chỉ cần
m ột tia lửa cù n g có thê cháy
bùng lén".

Y thu.c về thám họa chính trị và
việc cân phai cỏ sư thay dôi h iệt
d ê d a bao trùm hầu k hông khí
Hội nghị Lập hiên dư ợc bất dầu
vào ngày 25 than g 5 năm 1787.
Tất cả các dại biêu đ ều tin răn g
phải có m ột c h ính q u y ền trun g
ương h ữu hiệu với nh ữ n g quyền
lực cư ỡ ng bách rộ n g rãi dê thay
thế cho Q u ố c hội b ấ t lưc lậ p ra
theo Đ iều lệ Liên b ang. T h o ạt
d ầ u các dại b iêu n h ất trí rằng
ch ín h q u y ể n m ớ i sè g ồ m ba
ngành tách biệt - lập p h áp , tư
p h áp và h à n h p h áp , - từn g n gà n h
có nh ữ n g q u v ền riêng biệt d ể cân
dối với n h ữ n g q uy ề n c ủ a hai
ngành kia. M ọi n g ư ờ i cũng n h ấ t
trí răng n g à n h lập p h á p - giố n g
n hư N ghị viện A n h - cần gồ m có
hai viện.
Tuy nhiên, ng o à i d iêm trẽn d ây,
v ẫn có n h ữ n g b ất d ồ n g q u a n
diểm sâu sắc dối khi có n g u y cơ
p h á vỡ H ội n g h ị và làm gián
đ o ạn các cuộc thào lu ận trước khi
H iến p h á p đ ư ợ c thảo ra. C ác
bang lớn thì ủn g h ộ việc p h â n bổ
sỏ ngư ơi d ại diện tro ng cơ q u a n
lập p háp tv lệ với sô dân - m ôi

ban g cần cỏ số p h iêu biêu quy ẻ t
n h iề u ít tuỳ th eo sô d àn cua
m ình. Sợ bị su. áp d a o cua các
bang lớn, các b ang n ho m ộ t m ực
doi tất cá các b ang d ều có qu y ề n
dại diện ng an g n h a u . Vấn dề n ày
đ ã d ư ợ c giải q uvốt b ằng “T hỏa
h iệp L ớn”, m ột biện p h á p dành
21
cho cac hung có q uven đạĩ diện
ng an g bang nhau tron g m ột viện
và q u v ề n dgi điện ty' lộ theo sò
dân trong vlen lia . M ỏi bang sè
có hai ghe trong Thu'0'n g viện. Sô
ghe tron g H a viện sO p h u thuộc
vảo d،١n sổ' tu'ng bang. Vi đưọ.c
cho la gần gùi hơn v0'i thai độ cua
da SO d ân cu', H ạ viện d ư ợ c trao
quvOn kho'i vưdng m ọi lu ật lộ
hen q u a n tdi các ng u ồ n thu và
ngán sach cua liên bang.
T h O a h i ệ p L b n n à y d a c h ầ m d ứ t
m ỏ i b h t h ỏ a g iử a c a c b a n g IOn v a
n h O , n h ư n g tr o n g su O t m U a h è
٦
، 1، '
n ă m do các dại biOu c ù n g da di
den nhiều thtia hi(١p khác. M ột sô'
d،.١i biOu, lo so' pliai trao qua
nhiẻu q u y e n Îu'c cho ngu'0'i dân,

da yhu c،
١
u bầu cU' gian tiep doi
vơ.i tat ca q u a n chuc lihn bang;
nhu'ng nh irng dqí biOu khác lai
muOn m ột nến tang cu' tri cang
1'Ong lon chng. tot. M ot sO m uôn
loại tru' các Ihnh tho m ien thv
khoi kha n ang sau nav cỏ the
duyic m ang quv che bang; nhu'ng
nlCtng d،u bihu khuc lại n h ận
th،١v siVc m ạnh tưo'ng lai cua d a t
пи'Ос п а т o. n h ũ n g vUng dat
nguvhn so' ben ngoai day nUi
A p palachian. c o nhu'rug lt.ữ ích
cục bộ cân duOc chia doi, có
nhU ng q u an đ iếm kha : n hau về
n h iệ m ke, quvOn lue v ả phương
thức' bầu chọn tOng t:he١'ng cần
dược d u ng hòa, va n h ung quan
niệm dối lặp nhau ve V ai trò cUa
n g à n h tu’ phnp lihn b an g.
C o n dư ờ n g dân tó'i tihoa hiệp
khOng n١ấv khó khăn nho' có phâm
chat u'u. tu cU a cac d ại biOu tham
gia HOi nghị. Chi m ột sC ít cac nhà
lành dạo vĩ dại cU a c.LH.k Cách
m ạng M ỹ vắng m،)t: Thomas
Jefferson va John Adarna, - ca hai là
nhữn g vị tỏng thông tươĩi٦g١ lai - khi

٤٩١' làm Ììhiệm vu phui vkCn cua M v
tại P háp và Anh; John Ja١y bận công
việc với tư cach N goại trư ơ ng cria
lien bung. M ột st) ít n h rin g người
khác nhu. Sam uel A d a m s va
Patrick H enry quyht d rnh không
tham gia VI tin răng co’ chu chinh
quvOn hiện cO ١ا1ا la Ihirh m ạnh rồi.
Trong sf) nhUng ngu'0'i tham du',
nguo'i danh tíe.ìg nhat,
١
. uv>٠ Va tat
ca nhu’ng ngu'0'i kh،١c, la Cei)rge
W ashington, vị tu' lệnh cua qudn
dội Mỹ va la ngu'0'ỉ anh hun g cUa
cuộc cách m qng, chu tri Hội nghị.
Benjamin Franklin - nha khoa học.
học giả và nhà ngoại giao cao niên
sáng suỏt, cũng có m ặt. Và củng có
nhulig nhón vật lỏi lạc nl٦ư ]air.es
M adison của bang V irginia, T hông
đốc M orris của bang Pennsylvania
và Alexander !Tamilton - m ột luật
sư tre sáng giá đến từ N ew York,
c ả n h ữ n g đại biểu trẻ n h ất, còn ở
độ tu ỏi 20 và 30, c ũ n g đ ã th ể hiện
n h itn g tài n ăng thiên bâm về
chín h trị và trí tuệ. N hư lời
T hom as Jefferson khi đó đ a n g ỏ.
Paris đ a viết cho John A dam s tại

L ondon: “Đây thực sư là m ột sư
q u a n tụ của nh ữ ng á th ần ”.
M ột sỏ ý tư ở n g th ể hiệ n tro ng
H i،٠n p h áp là m ới m ề, n h ư n g
n h iều V tư ơ n g đ ư ợ c đ ú c rú t từ
tru ven thố n g cai trị củ a A nh và
từ kinh ng h iêm thưc tiễn tron g
ch،‘ rỉộ tự trị cùa 13 bang. Bản
T u ) A n n g ô n Đ ộ c l ạ p là m ộ t v ã n
kii.n chi đ ư ờ n g q u a n trọ n g ,
h ư ớ n g tâm trí các đ ạ i biếu tập
tru n g vào nh ữ n g ý tư ở n g tự trị
và bào toan n h ữ n g q u y ề n cơ
bản c ủ a con người. N h ữ n g bài
vict của các nh à triết học chính
trị c h â u Au n h ư M o n tesquieu
và Joh n Locke cù n g có n h iều
ánh hư ơ n g .
Dến cuối th án g 7, H ội nghị cử ra
m ột ủv ban đẻ d ự thảo m ột văn
kiện d ự a trên nh ữ ng thỏa thu ận
đã đ ạ t được. Sau thêm m ột tháng
thảo lu ận và g ọ t g iũa nữa, m ột ủv
ban thứ hai do T hống đốc M orris
đ ứ ng d ầ u , h o àn th anh bản dư
thảo cuôi cùng, dược đệ trìn h để
ký kết vào ng ày 17 th á n g 9.
K hông p h ả i tất cả các dại biểu
đ ều hài lòng với kết q uả này; m ột
số dã bỏ về trước buổi lễ, và

trong sô" n lìừng ngư ời ở lại, có ba
người không chịu ký là E dm un d
R andolph và G eorge M ason của
bang V irginia, E lbrid g e G erry
của bang M assachusetts. T rong
so 39 người d ặt b út kv có lẽ chăng
ai h oàn to àn thỏa m ãn vả qu an
diêm củ a họ d ã dược Benjam in
Franklin tóm tắt d ầy dủ khi ôn g
nói: “Có m ột vài p h ần tro n g ban
1
ỉ i ê n p h a p n ، ì y h iê n tai t ô ỉ ọ Ị
٦٠

1
1
0
ch ấ p th u ậ n , n h ư n g tôi k h ô n g
doan qu y ết là tôi sẽ k hông bao
giờ chấp th u ận n h ữ n g phần ây ”.
Tuv nhiên, ỏ ng châp n hận bản
H iên p h á p nàv “bởi tỏi c h ăng thê
m ong đ ợ i m ột vãn kiện xuât sãc
hơn và tỏi cũng không the quả
q U vêt rằng dây k hông p hải là vãn
kiện xuât sắc nlìât”.
23
WASHINGTON VỚI HỘI NGHỊ
LÂPHIẾN
K hi đà có dU dai bieu đ('ĩ)

P h ila d elp h ia de tao th anh sô dai
biếu tỏỉ thiếu hop le cho viêc trie١u
tap Hỏi nghị lâ p hien , G eorg e
W ashing to n duo c nhất tri bầu làm
ChU tịch HOi nghị. Ồ n g m ien cưởng
chấp n h ân v in h du. này vi cho lă n g
m inh KhOng dU tiêiỉ chuân. l)ie١n
văn lchai mac cua Ong la nhữ n g loi
nOi với niêm tư hao va lý tuOng cua
n h ữ ng người thain d u HOi nghị:
“C h ung ta hầy cung giư ơ n g cao m dt
la cO. mà nhU ng người sản g suố t ١ à
tru n g thưc cO the sUa d ô i”.
V ói tu each ng ư ờ i chii tri,
W a shin gto n đ à tO ra Kiên đ ịn h ,
n h a nh ăn n h u n g lan h lung, chi
th am gia cac cuOc tranh lu ân vảo ngày cuôi cUng cUa Hôi n g hị.
Ồ ng
la mOt n h ân v ât gay ân tư ơ ng sâu săc, ca vê' m ăt hinli the lân
tỉnlì th ân, đ ế n nỗi mOt dai b íểu n h ân xét răn g W ash ing ton la
“ người d u y nh ất m à tỏi cam th ây hoi so Khi găp m a t”.
Sii Ung ho cUa W a sh ing to n cho mOt liên b an g h u n g m an h dà b.ĩt
rể tu Kinli ng h ỉê m Khi l m 1 Ong tu. lênh Q u ân dỏỉ Luc dịa tron g
thờỉ Kv e a c h m an g M ỹ. O n g cOn nhỏ’ Ong dã phai cO thuyêt ph u c
٩uân lin h ban g N ew Je rsey cUa m inh tuyên th ê tru n g th ản h voi
H op chiing ỊU Ỏ C. Ho d ،١ cu' tu y et và nOi “N ew Jersey 1،ا dat nude
cua c h un g ta !”. 'Prong mOt K hoáng thOi gian ng h l gid a H ôỉ n gh ị,
W a shin gto n đã trỏ lai chiOn trường c،؛ch m ang V alley Porge,
b a ng P e n nsylv a n ia, gần do, noi Ong V، ٩ ؛ uân dôi cUa m inh đã tr.ii
cjua m ôt m ua d ỏ ng Khăc ng h ie t do các b a n g KhOng chịu d d n g

gOp v،١o su' nghiOp chu n g .
George Washington trong cương
vi Tổng tư lệnh Quân đội Lục địa.
24
K h i Hôi nghị k ế t th úc và b ắ t đ ẩ u tiế n trin h p h ê chuẩn ,
W a s h in g to n từ bỏ su im lăng của m in h và n hâ n da n h H ôi n ghị
Ịàm việc đây nh iệt huyết, góp p h ầ n thu y ế t phu c m ôt sô người
(h ỏ n g đỏ i của b ang V irgin ia quê h ươ n g ô n g h ã y th ay đ ổ i lâp
trư ờ ng. O ng công n hâ n tác d u n g của n h ữ n g người p h ê p h án kh i
h ọ đưa ra T uyên ngôn N h ân qu y ển (sau đó trở th àn h 10 điểu sửa
tíôi dầu tiê n của H iến pháp) trước cử toa. Đ ổ n g thời, ông biế u
(lương Jam es M adison và A lexander H am ilto n vê su ủ ng h ô của
h ọ đôi với H iên p h áp trong tâp Các b à i v iế t chủ trương c h ê đ ô
Ịiên bang, khi ông viết răn g h ọ đã “roi m ột ánh sáng m ới vào
k h oa hoc chính quyển; ho đã đem đ ến m ô t su bàn lu ân đầy đ ủ và
( ông ba n g vê quy ế n con ng ư ời và giải th ích n h ữ n g q u yến ấy m ột
cách rỏ ràn g và m anh m ẽ đến nôi k h ô n g th ế kh ô n g để lai m ộ t ấn
tư ơ ng lâu d à i”.
PHÊ C H U Ẩ N : MỘT BƯỚC
M ỏ ĐẨU
T rư ớ c m ắt là tiến trình p hê
ch u ẩ n g av go g ian k hổ, ngh ĩa lả
phủi có ít n h â t 9 ban g c h ấp th u ận
H ien pháp . D elaw are lả bang
h à nh đ ộ n g đ ầu tiên, tiếp n g ay
sau d ó là N ew Jersey và G eorgia.
Tạj P enn sylv a n ia và C onnecticut,
Then p h á p đ ã đ ư ợ c châp th uậ n
VỚI m ộ t đa sô lớn. M ột cuộc
tranh cãi g a y g ắt đã xảv ra ỏ.

M a ssach u setts. B ang này cu ối
cùng đ ạ t đ iề u kiện cho việc p h ê
ch uân cua m ình là bô sung 10
đ iều sưa đổi đ ả m bảo m ột số
n g ô n lu ận , tự do báo chí v à tự do
hội họp; q u y ề n đ ư ợc xét xử bởi
bồi th ắ m đ o à n; và việc cấm
k h ám xét hoặc b ắt g iữ vồ căn cứ.
M ột số bang khác cũn g đư a vảo
n h ữ n g diều k h o ản tư ơ n g tự, vả
n h ữ n g d iều sửa dổi n ày - nay
d ư ợ c gọi lả b ả n T u y ên n g ô n
N h â n q u y ê n -
d ã d ư ợ c đ u a VUG
H iến p lìáp n ãm 1791.
Đ ẻn CUỐI th án g 6 nă m 1788,
M arylan d , N am C arolina và N ew
H am pshire d à dồng V, q u a dó
d áp ứng vêu câu cần có sự p hê
ch u ân của 9 bang, v ề m ặt p háp
lý, H iên p h áp d ã có hiệu lưc.
q u v ền cơ ban nlìấ t đ ịnh trong đ ó N h ư n g h ai bang d ầ y thê lực và
có q u ycn tự d o tín ngư ỡ ng, tự đ o q u a n trọ n g lả N e w York và
25

×