MAy bien ap mot pha

MỤC TIÊU
1. Hiểu được cấu tạo, nguyên lý
làm việc của máy biến áp một
pha.
2. Hiểu được chức năng và cách
sử dụng máy biến áp một pha.

NỘI DUNG
1. CẤU TẠO:
a) Lõi thép
b) Dây quấn
2. NGUYÊN LÍ LÀM VIỆC
3. CÁC SỐ LIỆU KĨ THUẬT
4. SỬ DỤNG

1.CẤU TẠO
Dựa vào tranh vẽ mô hình máy biến áp
Câu hỏi
Theo em máy biến áp có mấùy bộ
phận chính?Hãy kể tên các bộ
phận đó?
Trả lời
Máy biến áp có hai bộ phận chính: Lõi
thép và dây quấn, ngoài ra còn có vỏ gắn:
Đồng hồ đo điện, đèn tín hiệu, núm điều
chỉnh.

Máy biến áp một pha gồm hai
bộ phận chính: lõi thép và dây

quấn. Ngoài ra còn có vỏ máy,
trên mặt có gắn đồng hồ đo
điện, đèn tín hiệu và các núm
điều chỉnh.
Xem hình 46.2 SGK

2
1
5
2
3 4
1
Hình 46.1. Máy biến áp một
pha dùng trong gia đình
1. Hai ổ lấy điện ra;
2. Vôn kế;
3. Ampe kế;
4. Núm điều chỉnh;
5. Aptomat.
Hình 46.2.Cấu tạo máy
biến áp một pha.
1. Lõi thép;
2. Dây quấn.

a) Lõi thép:
Câu
hỏi
Theo em thì lõi thép được làm
bằng vật liệu gì? Vì sao?
Trả lời

Lõi thép được làm bằng các lá
thép kỹ thuật điện dày từ 0,35
đến 0,5mm có lớp cách điện bên
ngoài ghép lại thành một khối,
dùng để dẫn từ nhằm giảm tổn
hao năng lượng.

Lõi thép được làm bằng các
lá thép kỹ thuật điện ( dày từ
0,35mm đến 0,5mm có lớp
cách điện bên ngoài) ghép lại
thành một khối. Lõi thép
dùng để dẫn từ cho máy biến
áp.

b) Dây quấn:
Câu hỏi
Theo em dây quấn làm
bằng vật liệu gì?Vì
sao?
Trả lời
Dây quấn làm bằng dây
điện từ, vì dây này mềm, có
độ bền cơ học cao, khó đứt,
dẫn điện tốt.

Dây quấn làm bằng dây điệân từ ( được
tráng hoặc bọc lớp cách điện) được
quấn quanh lõi thép.Giữa các vòng dây
có cách điện với nhau và cách điện với

lõi thép.
Câu hỏi
Trả lời
Em hãy cho biết chức năng của
lõi thép và dây quấn?
Chức năng:
+ Lõi thép: Dùng làm mạch dẫn từ
đồng thời làm khung quấn dây.
+ Dây quấn: Dùng để dẫn điện.

1
3
2
2
1
3
U
2
U
1
N
1
N
2
Hình 46.3. Sơ đồ cấu
tạo máy biến áp một
pha
1. Dây quấn sơ cấp;
2. Dây quấn thứ cấp;
3. Lõi thép.

Hình 46.4. Kí hiệu
máy biến áp
1. Dây quấn sơ cấp;
2. Dây quấn thứ cấp;
3. Lõi thép.

Em hãy phân biệt dây quấn sơ
cấp và dây quấn thứ cấp?
Dây quấn sơ cấp: Được nối với
nguồn điện có N1 vòng dây.
Dây quấn thứ cấp được nối với
phụ tải có N2 vòng dây
Câu
hỏi
Trả lời

Máy biến áp một pha thường có hai
dây quấn: sơ cấp và thứ cấp.

D ây quấn sơ cấp: nối với nguồn
đ iện có đ iện áp U
1
và có N
1
vòng
dây.

D ây quấn thứ cấp: lấy đ iện ra sử
dụng có đ iện áp U
2

và có N
2
vòng
dây.

2. NGUYÊN LÍ LÀM VIỆC
Dây quấn sơ cấp và thứ cấp có nối
trực tiếp về điện với nhau không?
Không, vì dây quấn sơ cấp
thứ cấp không nối với nhau.
Câu
hỏi
Trả lời

Câu
hỏi
Khi dòng điện vào dây quấn sơ
cấp, ở hai đầu cực ra của dây
quấn thứ cấp sẽ có điện áp. Sự
xuất hiện điện áp ở dây quấn thứ
cấp là do hiện tượng gì?
Do hiện tượng cảm ứng điện từ
Trả lời

Em hãy phát biểu nguyên lí làm
việc của máy biến áp một pha?
Khi máy biến áp làm việc, điện áp
đưa vào dây quấn sơ cấp là U
1

,
trong dây quấn sơ cấp có dòng điện.
Nhờ có cảm ứng điện từ giữa dây
quấn sơ cấp và dây quấn thứ cấp,
điện áp lấy ra ở hai đầu của dây
quấn thứ cấp là U
2
.
Trả lời
Câu hỏi

Tỉ số giữa điện áp sơ cấp và
thứ cấp bằng tỉ số giữa số vòng
dây của chúng.
U
2
=
U
1
N
1
N
2
=
k
(1)
k được gọi là hệ số biến áp
U
2
= U

1
N
2
N
1
Điện áp lấy ra ở thứ cấp U
2
(2)

Máy biến áp có U
2
> U
1
được gọi là máy
biến áp tăng áp.
Máy biến áp có U
2
< U
1
được gọi là máy
biến áp giảm áp.
Hãy chọn kí hiệu thích hợp (>, <) điền
vào chỗ trống trong hai câu dưới đây:
Máy biến áp tăng áp có N
2
……… N
1
.
Máybiến áp giảm áp có N
2

………………
N
1
.
>
<
Để giữ U
2
không đổi khi U
1
giảm, ta giảm số vòng
dây N
1
. Ngược lại U
2
tăng, ta tăng số vòng dây N
1
.

3. CÁC SỐ LIỆU KĨ THUẬT
Hãy giải thích ý nghóa của các đại
lượng điện đònh mức (công suất
đònh mức, điện áp đònh mức, dòng
điện đònh mức)?
Câu
hỏi

- Điện áp thứ cấp đònh mức: điện áp
giữa các cực của dây quấn thứ cấp.
- Dòng điện đònh mức (đơn vò A): dòng

điện qui đònh cho mỗi dây quấn máy
biến áp ứng Pđmvà m.
-Công suất đònh mức (đơn vò VA, KVA):
đại lượng cho ta biết khả năng cung cấp
cho các tải của máy biến áp.
- Điện áp sơ cấp đònh mức (đơn vò V, KV):
điện áp qui đònh cho dây quấn sơ cấp.
-

Trả lời

Các số liệu kó thuật gồm có: công
suất đònh mức (VA, KVA); điện áp
đònh mức (V); dòng điện đònh mức
(A).

4. SỬ DỤNG
Em hãy nêu công dụng của máy
biến áp một pha?
-
Dùng để giữ điện áp thứ cấp phù hợp với
đồ dùng điện khi điện áp sơ cấp thay đổi.
-
Dùng để biến đổi điện áp của dòng điện
1 pha xoay chiều (phù hợp với dụng cụ, đồ
dùng điện).
-
Dùng cho các thiết bò đóng cắt, các thiết
bò điện tử và thiết bò chuyên dùng

Câu hỏi
Trả
lời

Hãy nêu yêu cầu khi sử dụng máy
biến áp?

Điện áp đưa vào máy biến áp không
được lớn hơn điện áp đònh mức.

Không để máy biến áp làm việc quá
công suất đònh mức.

Đặt máy biến áp ở nơi sạch sẽ, khô ráo,
thoáng gió, ít bụi.

Máy mới mua hoặc để lâu không sử
dụng, trước khi dùng cần phải dùng bút
thử điện kiểm tra có rò ra vỏ hay không.
Câu
hỏi
Trả lời

GHI NHỚ
1.Cấu tạo của máy biến áp gồm: lõi
thép làm bằng các lá thép kó thuật
điện ghép lại và dây quấn làm bằng
dây điện từ.
2.Tỉ số giữa điện áp sơ cấp và thứ cấp
bằng tỉ số giữa số vòng dây của

chúng:
U
1
N
1
U
2
N
2
=

CÔNG VIỆC VỀ NHÀ
GV yêu cầu học sinh về nhà học bài,trả
lời câu hỏi trong SGK đọc trước và
chuẩn bò bài 47 THỰC HÀNH: MÁY
BIẾN ÁP .GV dặn HS về chuẩn bò trước
báo cáo thực hành theo mẫu ở mục III
SGK trang 163.
CHÚC CÁC BẠN THÀNH
CÔNG