ĐẶC TÍNH kỷ THUẬT của XĂNG và dầu DIESEL đi từ dầu mỏ NHIÊN LIỆU XĂNG

ĐẶC TÍNH KỶ THUẬT CỦA XĂNG VÀ
ĐẶC TÍNH KỶ THUẬT CỦA XĂNG VÀ
DẦU DIESEL ĐI TỪ DẦU MỎ
DẦU DIESEL ĐI TỪ DẦU MỎ
NHIÊN LIỆU XĂNG.
NHIÊN LIỆU XĂNG.
I.QUÁ TRÌNH CHÁY TRONG ĐỘNG CƠ XĂNG
I.QUÁ TRÌNH CHÁY TRONG ĐỘNG CƠ XĂNG


+ Động cơ xăng là lọai động cơ đốt trong họat
+ Động cơ xăng là lọai động cơ đốt trong họat
động theo nguyên lý
động theo nguyên lý
“bộ chế hòa khí”
“bộ chế hòa khí”
.Nhiên
.Nhiên
liệu dùng cho lọai động cơ này là xăng.
liệu dùng cho lọai động cơ này là xăng.
+ Đặc điểm cơ bản của lọai động cơ này là có một
+ Đặc điểm cơ bản của lọai động cơ này là có một
bình xăng phụ, hay còn gọi là
bình xăng phụ, hay còn gọi là
“bình xăng con,
“bình xăng con,
hay bộ chế hòa khí”

hay bộ chế hòa khí”
để chuẩn bị hơi xăng đốt
để chuẩn bị hơi xăng đốt
trong xylanh.
trong xylanh.



Qúa trình cháy diễn ra như sau:
Qúa trình cháy diễn ra như sau:



Xăng từ bình chứa, theo ống dẫn được bơm vào bình
Xăng từ bình chứa, theo ống dẫn được bơm vào bình
xăng con và đi vào vòi phun.Không khí được đưa vào vòi
xăng con và đi vào vòi phun.Không khí được đưa vào vòi
phun, cuốn theo xăng. Do chênh lệch áp suất ở vòi phun
phun, cuốn theo xăng. Do chênh lệch áp suất ở vòi phun
cũng như tính bay hơi mạnh của xăng, xăng sẽ tạo với
cũng như tính bay hơi mạnh của xăng, xăng sẽ tạo với
không khí một hỗn hợp phân phối đều trong xylanh và bị
không khí một hỗn hợp phân phối đều trong xylanh và bị
xylanh nén đến một thời điểm bugi đánh lửa họat động.
xylanh nén đến một thời điểm bugi đánh lửa họat động.



Tại thời điểm đó, hỗn hợp xăng-không khí bắt cháy, đẩy
Tại thời điểm đó, hỗn hợp xăng-không khí bắt cháy, đẩy

piston chuyển động, khí đã cháy theo ống xả ra ngòai,
piston chuyển động, khí đã cháy theo ống xả ra ngòai,
máy bắt đầu họat động. Quá trình cháy xẩy ra rất nhanh,
máy bắt đầu họat động. Quá trình cháy xẩy ra rất nhanh,
bắt đầu từ bugi, lan tỏa ra tòan bộ thể tích xylanh, làm
bắt đầu từ bugi, lan tỏa ra tòan bộ thể tích xylanh, làm
cho piston chuyển động để khí đã cháy thóat ra theo ống
cho piston chuyển động để khí đã cháy thóat ra theo ống
xả mới hết một chu kỳ cháy. Tốc độ lan truyền của mặt
xả mới hết một chu kỳ cháy. Tốc độ lan truyền của mặt
cầu lửa từ bugi sang tòan bộ xylanh khỏang 20-25 m/giây,
cầu lửa từ bugi sang tòan bộ xylanh khỏang 20-25 m/giây,
làm cho áp suất hơi trong xylanh luôn ổn định ở một
làm cho áp suất hơi trong xylanh luôn ổn định ở một
thông số nhất định, piston chuyển động đều đặn làm cho
thông số nhất định, piston chuyển động đều đặn làm cho
quá trình hút, xả diễn ra cân bằng, liên tục.
quá trình hút, xả diễn ra cân bằng, liên tục.



Quá trình tăng gas là quá trình tăng thể tích không khí và
Quá trình tăng gas là quá trình tăng thể tích không khí và
hơi xăng, làm cho mặt cầu lửa cháy mãnh liệt hơn, piston
hơi xăng, làm cho mặt cầu lửa cháy mãnh liệt hơn, piston
chuyển động nhanh hơn, cuốn theo các bộ phận cơ học
chuyển động nhanh hơn, cuốn theo các bộ phận cơ học
khác họat động theo những tốc độ mà người điều khiển
khác họat động theo những tốc độ mà người điều khiển
mong muốn.

mong muốn.



Mỗi một động cơ đốt trong họat động theo nguyên lý này,
Mỗi một động cơ đốt trong họat động theo nguyên lý này,
có thể tích xylanh, piston, bộ chế hòa khí và các bộ phận
có thể tích xylanh, piston, bộ chế hòa khí và các bộ phận
gắn kết khác phải phù hợp nhau, trong đó, thể tích xylanh
gắn kết khác phải phù hợp nhau, trong đó, thể tích xylanh
quyết định các thông số liên quan cũng như vận tốc tối đa
quyết định các thông số liên quan cũng như vận tốc tối đa
mà động cơ có thể đạt được.
mà động cơ có thể đạt được.


Hiện tượng cháy không bình thường:
Hiện tượng cháy không bình thường:

Động cơ họat động như mô tả ở trên và không có các
Động cơ họat động như mô tả ở trên và không có các
hiện tượng bất thường xẩy ra, người ta gọi đó là cháy
hiện tượng bất thường xẩy ra, người ta gọi đó là cháy
bình thường. Để có được hiện tượng cháy bình thường,
bình thường. Để có được hiện tượng cháy bình thường,
các thông số kỷ thuật của động cơ phải bảo đảm chất
các thông số kỷ thuật của động cơ phải bảo đảm chất
lượng khi xuất xưởng, cũng như chất lượng xăng phải
lượng khi xuất xưởng, cũng như chất lượng xăng phải
phù hợp với tiêu chuẩn đã được khuyến cáo.

phù hợp với tiêu chuẩn đã được khuyến cáo.

Trong thực tế, vì một nguyên nhân nào đó, người ta
Trong thực tế, vì một nguyên nhân nào đó, người ta
thấy có hiện tượng cháy không bình thường xẩy ra, với
thấy có hiện tượng cháy không bình thường xẩy ra, với
những hiện tượng như sau:
những hiện tượng như sau:
-Máy nổ kèm theo hiện tượng rung, giật và nóng hơn
-Máy nổ kèm theo hiện tượng rung, giật và nóng hơn
bình thường.
bình thường.
-Có tiếng va chạm ở xylanh
-Có tiếng va chạm ở xylanh
-Có nhiều khói đen….
-Có nhiều khói đen….



Những hiện tượng như vậy, có thể do nhiều nguyên nhân
Những hiện tượng như vậy, có thể do nhiều nguyên nhân
khác nhau, nhưng điều cần chú ý đầu tiên là hiện tượng
khác nhau, nhưng điều cần chú ý đầu tiên là hiện tượng
cháy không bình thường. Hiện tượng này được các nhà
cháy không bình thường. Hiện tượng này được các nhà
nghiên cứu về nhiên liệu gọi là hiện tượng
nghiên cứu về nhiên liệu gọi là hiện tượng
“cháy kích
“cháy kích
nổ”

nổ”
.
.

Cháy kích nổ
Cháy kích nổ
xẩy ra có thể do cấu tạo động cơ (thể tích
xẩy ra có thể do cấu tạo động cơ (thể tích
xylanh, khả năng trượt của piston, góc đánh lửa của bugi
xylanh, khả năng trượt của piston, góc đánh lửa của bugi
đặt sai, hỗn hợp xăng khí không phù hợp, nhiên liệu có
đặt sai, hỗn hợp xăng khí không phù hợp, nhiên liệu có
vấn đề như nước, các tạp chất…).
vấn đề như nước, các tạp chất…).



Quá trình cháy trong trường hợp này được giải
Quá trình cháy trong trường hợp này được giải
thích như sau: Tại một điểm nào đó trong xylanh,
thích như sau: Tại một điểm nào đó trong xylanh,
mặc dù mặt cầu lửa chưa kịp lan tới, hơi nhiên liệu
mặc dù mặt cầu lửa chưa kịp lan tới, hơi nhiên liệu
đã bốc cháy và tốc độ lan truyền không phải là
đã bốc cháy và tốc độ lan truyền không phải là
20m/giây mà là 1500-2500 m/giây, đồng thời áp suất
20m/giây mà là 1500-2500 m/giây, đồng thời áp suất
trong xylanh tăng vọt lên đến 160 KG/cm2. Chính
trong xylanh tăng vọt lên đến 160 KG/cm2. Chính
sự tăng áp suất đột ngột đó tạo ra các sóng hơi xung

sự tăng áp suất đột ngột đó tạo ra các sóng hơi xung
động va đập vào thành xylanh, phát ra tiếng kêu
động va đập vào thành xylanh, phát ra tiếng kêu
lách cách, máy rung, giật và nóng.
lách cách, máy rung, giật và nóng.



Hiện tượng cháy kích nổ trong động cơ sẽ phá vỡ chế độ
Hiện tượng cháy kích nổ trong động cơ sẽ phá vỡ chế độ
làm việc bình thường, làm giảm công suất máy, tiêu hao
làm việc bình thường, làm giảm công suất máy, tiêu hao
nhiên liệu do cháy không hết, tạo ra nhiều muội than làm
nhiên liệu do cháy không hết, tạo ra nhiều muội than làm
mài mòn các chi tiết máy, thậm chí gây nứt rạn piston, xéc
mài mòn các chi tiết máy, thậm chí gây nứt rạn piston, xéc
măng,….
măng,….


II.CÁC ĐẶC TÍNH VÀ CHỈ TIÊU KỶ THUẬT CỦA XĂNG.
II.CÁC ĐẶC TÍNH VÀ CHỈ TIÊU KỶ THUẬT CỦA XĂNG.
Tính cháy và chỉ tiêu kỷ thuật:
Tính cháy và chỉ tiêu kỷ thuật:

Chỉ số OCTAN (CSOT) và phương pháp xác định chỉ số octan:
Chỉ số OCTAN (CSOT) và phương pháp xác định chỉ số octan:
Qua thực nghiệm, người ta thấy rằng hiện tượng cháy kích nổ của
Qua thực nghiệm, người ta thấy rằng hiện tượng cháy kích nổ của
động cơ xăng có quan hệ chặt chẻ với thành phần hoá học của

động cơ xăng có quan hệ chặt chẻ với thành phần hoá học của
xăng.So sánh các nhóm hydrocacbon, cho thấy nhóm n-parafin dễ
xăng.So sánh các nhóm hydrocacbon, cho thấy nhóm n-parafin dễ
bị cháy kích nổ nhất, ngược lại nhóm isoparafin và hydrocacbon
bị cháy kích nổ nhất, ngược lại nhóm isoparafin và hydrocacbon
thơm khó bị kích nổ hơn. Để đánh giá khả năng cháy kích nổ của
thơm khó bị kích nổ hơn. Để đánh giá khả năng cháy kích nổ của
một nhóm hydrocacbon hoặc một loại xăng nào đó, người ta đã
một nhóm hydrocacbon hoặc một loại xăng nào đó, người ta đã
phát minh ra một phương pháp thực nghiệm dựa trên sự so sánh
phát minh ra một phương pháp thực nghiệm dựa trên sự so sánh
quá trình cháy của các các loại nhiên liệu cụ thể với một loại nhiên
quá trình cháy của các các loại nhiên liệu cụ thể với một loại nhiên
liệu tiêu chuẩn, từ đó xác định một chỉ tiêu chất lượng có tên là chỉ
liệu tiêu chuẩn, từ đó xác định một chỉ tiêu chất lượng có tên là chỉ
số OCTAN. Chỉ số octan của một loại xăng càng cao càng khó bị
số OCTAN. Chỉ số octan của một loại xăng càng cao càng khó bị
kích nổ khi cháy trong động cơ, nghĩa là xăng đó có tính chống
kích nổ khi cháy trong động cơ, nghĩa là xăng đó có tính chống
kích nổ tốt. Ngược lại CSOT càng thấp, càng dễ bị cháy kích nổ hay
kích nổ tốt. Ngược lại CSOT càng thấp, càng dễ bị cháy kích nổ hay
là loại xăng đó có tính chống kích nổ kém.
là loại xăng đó có tính chống kích nổ kém.



Nhiên liệu chuẩn để đánh giá chỉ số octan:
Nhiên liệu chuẩn để đánh giá chỉ số octan:


Nhiên liệu chuẩn để đánh giá chỉ số octan bao gồm hai hợp chất:
Nhiên liệu chuẩn để đánh giá chỉ số octan bao gồm hai hợp chất:

-Hợp phần n-heptan (n-C7H14) là một hydrocacbon có công
-Hợp phần n-heptan (n-C7H14) là một hydrocacbon có công
thức cấu tạo mạch thẳng:
thức cấu tạo mạch thẳng:

CH3-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH3
CH3-CH2-CH2-CH2-CH2-CH2-CH3

n- Heptan có tính chống kích nổ kém, qui ước có CSOT bằng
n- Heptan có tính chống kích nổ kém, qui ước có CSOT bằng
không (0)
không (0)

-Hợp phần iso-octan (2, 2, 4-trimetyl pentan) có công thức cấu
-Hợp phần iso-octan (2, 2, 4-trimetyl pentan) có công thức cấu
tạo mạch nhánh:
tạo mạch nhánh:

Iso-octan có tính chống kích nổ tốt, được qui ước CSOT là 100.
Iso-octan có tính chống kích nổ tốt, được qui ước CSOT là 100.
CH -C -CH -CH -CH
CH
CH
3
3
3

3 3
2
CH



Khi pha hai hợp phần này với nhau theo tỷ lệ thể
Khi pha hai hợp phần này với nhau theo tỷ lệ thể
tích nhất định sẽ suy ra CSOT của hỗn hợp đó.
tích nhất định sẽ suy ra CSOT của hỗn hợp đó.

Ví dụ nhiên liệu có 30% n-heptan và 70% iso-octan
Ví dụ nhiên liệu có 30% n-heptan và 70% iso-octan
có CSOT là 70.
có CSOT là 70.


Cơ sở phương xác định CSOT của xăng:
Cơ sở phương xác định CSOT của xăng:

Để xác định CSOT của một loại xăng nào đó, người ta
Để xác định CSOT của một loại xăng nào đó, người ta
cho nhiên liệu vào một động cơ chuyên dùng để xác định
cho nhiên liệu vào một động cơ chuyên dùng để xác định
chỉ số octan. Động cơ này xác định hiện tượng cháy kích
chỉ số octan. Động cơ này xác định hiện tượng cháy kích
nổ theo những điều kiện nhất định của thiết bị và so sánh
nổ theo những điều kiện nhất định của thiết bị và so sánh
với các hiện tượng cháy kích nổ khác của các hỗn hợp
với các hiện tượng cháy kích nổ khác của các hỗn hợp

nhiên liệu chuẩn đã chạy trước đó, từ đó suy ra mẫu xăng
nhiên liệu chuẩn đã chạy trước đó, từ đó suy ra mẫu xăng
có hiện tượng cháy kích nổ như mẫu chuẩn nào, thì xác
có hiện tượng cháy kích nổ như mẫu chuẩn nào, thì xác
định chỉ số octan theo mẫu chuẩn đó.
định chỉ số octan theo mẫu chuẩn đó.

Ví dụ, xăng thử nghiệm chạy trong động cơ xác định chỉ
Ví dụ, xăng thử nghiệm chạy trong động cơ xác định chỉ
số octan có hiện tượng cháy nổ giống như nhiên liệu
số octan có hiện tượng cháy nổ giống như nhiên liệu
chuẩn có 20% n-heptan và 80% iso-octan thì xăng đem
chuẩn có 20% n-heptan và 80% iso-octan thì xăng đem
thử có CSOT là 80 (cần chú ý khi nói xăng có CSOT 80
thử có CSOT là 80 (cần chú ý khi nói xăng có CSOT 80
không có nghĩa là trong xăng có 80% iso-octan, mà chỉ là
không có nghĩa là trong xăng có 80% iso-octan, mà chỉ là
hiện tượng cháy nổ tương ứng mẫu chuẩn với 80% iso-
hiện tượng cháy nổ tương ứng mẫu chuẩn với 80% iso-
octan)
octan)


Trong thực tế có 3 loại chỉ số octan giống nhau về bản
Trong thực tế có 3 loại chỉ số octan giống nhau về bản
chất nhưng khác nhau ở mục đích sử dụng:
chất nhưng khác nhau ở mục đích sử dụng:

+CSOT xác định theo phương pháp mô tơ: (Motor
+CSOT xác định theo phương pháp mô tơ: (Motor

Octan Number MON) là loại xăng chuyên dùng cho các
Octan Number MON) là loại xăng chuyên dùng cho các
động cơ chạy trên xa lộ với tốc độ cao nhưng đều đặn,
động cơ chạy trên xa lộ với tốc độ cao nhưng đều đặn,
hoặc xe chở hàng tải trọng lớn.
hoặc xe chở hàng tải trọng lớn.

+CSOT xác định theo phương pháp nghiên cứu
+CSOT xác định theo phương pháp nghiên cứu
(Research Octan Number-RON) là loại xăng cho xe chạy
(Research Octan Number-RON) là loại xăng cho xe chạy
trong thành phố, tốc độ thấp, hay tăng giảm đột ngột.
trong thành phố, tốc độ thấp, hay tăng giảm đột ngột.

+CSOT thông dụng (Popullar Octan Number-PON) là
+CSOT thông dụng (Popullar Octan Number-PON) là
trung bình cộng giữa RON và MON.
trung bình cộng giữa RON và MON.


Quan hệ giữa trị số octan của xăng và tỷ số nén của động
Quan hệ giữa trị số octan của xăng và tỷ số nén của động
cơ:
cơ:

Việc lựa chọn chỉ số octan (CSOT) của xăng phụ
Việc lựa chọn chỉ số octan (CSOT) của xăng phụ
thuộc vào tỷ số nén của động cơ. Động cơ có tỷ số nén cao
thuộc vào tỷ số nén của động cơ. Động cơ có tỷ số nén cao
là động cơ tạo ra công suất lớn, đòi hỏi lọai xăng phải có

là động cơ tạo ra công suất lớn, đòi hỏi lọai xăng phải có
CSOT cao.
CSOT cao.

Nếu dùng lọai xăng có CSOT thấp sẽ gây ra hiện tượng
Nếu dùng lọai xăng có CSOT thấp sẽ gây ra hiện tượng
cháy kích nổ.
cháy kích nổ.

Nhưng nếu dùng lọai xăng có CSOT cao hơn yêu cầu của
Nhưng nếu dùng lọai xăng có CSOT cao hơn yêu cầu của
động cơ cũng không tốt vì như vậy sẽ lãng phí, động cơ
động cơ cũng không tốt vì như vậy sẽ lãng phí, động cơ
làm việc không ổn định, đễ nóng máy.
làm việc không ổn định, đễ nóng máy.

Như vậy, cách tốt nhất để duy trì hiện tượng cháy bình
Như vậy, cách tốt nhất để duy trì hiện tượng cháy bình
thường là sử dụng xăng có CSOT phù hợp với động cơ.
thường là sử dụng xăng có CSOT phù hợp với động cơ.



Tính bay hơi của xăng:
Tính bay hơi của xăng:

Chỉ tiêu kỷ thuật đánh giá tính bay hơi:
Chỉ tiêu kỷ thuật đánh giá tính bay hơi:
-Thành phần điểm sôi:
-Thành phần điểm sôi:

-Áp suất hơi bảo hòa:
-Áp suất hơi bảo hòa:
-Khối lượng riêng và tỷ trọng:
-Khối lượng riêng và tỷ trọng:
-Độ API (oAPI-API gravity)
-Độ API (oAPI-API gravity)





Để tăng CSOT, người ta còn pha vào xăng những phụ
Để tăng CSOT, người ta còn pha vào xăng những phụ
gia đặc biệt như hợp chất chứa oxy và dung dịch chì.Các
gia đặc biệt như hợp chất chứa oxy và dung dịch chì.Các
chỉ tiêu kỷ thuật của các phụ gia này bao gồm:
chỉ tiêu kỷ thuật của các phụ gia này bao gồm:
-
-
Hàm lượng Chì:
Hàm lượng Chì:
-Các hợp chất chứa Oxy:
-Các hợp chất chứa Oxy:

Tính ổn định của xăng và các chỉ tiêu kỷ thuật:
Tính ổn định của xăng và các chỉ tiêu kỷ thuật:
-Hàm lượng nhựa thực tế(Exitent gum)
-Hàm lượng nhựa thực tế(Exitent gum)
-Tính ổn định oxy hóa( oxidation stability)
-Tính ổn định oxy hóa( oxidation stability)


Tính mài mòn kim lọai vàcác chỉ tiêu kỷ thuật:
Tính mài mòn kim lọai vàcác chỉ tiêu kỷ thuật:
-Kiểm nghiệm ăn mòn mảnh đồng(Copper strip tarnish):
-Kiểm nghiệm ăn mòn mảnh đồng(Copper strip tarnish):
-Hàm lượng lưu huỳnh tổng(Total sulfur)
-Hàm lượng lưu huỳnh tổng(Total sulfur)
-Độ axít (Total Acid Number-TAN)
-Độ axít (Total Acid Number-TAN)

XĂNG ĐẶC BIỆT
XĂNG ĐẶC BIỆT



Quá trình và đặc điểm cháy trong động cơ xăng?
Quá trình và đặc điểm cháy trong động cơ xăng?

Chỉ số OCTAN và phương pháp xác định CSOT
Chỉ số OCTAN và phương pháp xác định CSOT



NHIÊN LIỆU DIESEL.
NHIÊN LIỆU DIESEL.


Động cơ điesel còn gọi là
Động cơ điesel còn gọi là
động cơ nén cháy

động cơ nén cháy
, là một loại
, là một loại
động cơ đốt trong được sử dụng khá phổ biến cho các loại
động cơ đốt trong được sử dụng khá phổ biến cho các loại
xe ô tô, tàu thủy, xe lửa, máy phát điện, máy bơm
xe ô tô, tàu thủy, xe lửa, máy phát điện, máy bơm
có
có
nguyên lý hoạt động hoàn toàn khác với động cơ cơ đốt
nguyên lý hoạt động hoàn toàn khác với động cơ cơ đốt
trong có bộ phận chế hoà khí,
trong có bộ phận chế hoà khí,
mà hiện tượng kích nổ
mà hiện tượng kích nổ
được thực hiện bằng tia lửa điện của bugi phát ra.
được thực hiện bằng tia lửa điện của bugi phát ra.


Sự cháy của hỗn hợp khí trong buồng đốt của động cơ
Sự cháy của hỗn hợp khí trong buồng đốt của động cơ
diesel là
diesel là
sự tự cháy
sự tự cháy
. Để hiểu được mối quan hệ giữa sự
. Để hiểu được mối quan hệ giữa sự
hoạt động của động cơ diesel với chất lượng nhiên liệu
hoạt động của động cơ diesel với chất lượng nhiên liệu
diesel, cần hiểu rõ bản chất sự cháy trong buồng đốt của

diesel, cần hiểu rõ bản chất sự cháy trong buồng đốt của
động cơ diesel:
động cơ diesel:


QUÁ TRÌNH CHÁY TRONG ĐỘNG CƠ DIESEL:
QUÁ TRÌNH CHÁY TRONG ĐỘNG CƠ DIESEL:

Trong quá trình vận hành động cơ diesel có thể quan
Trong quá trình vận hành động cơ diesel có thể quan
sát thấy trong những điều kiện cụ thể, hai hiện tượng
sát thấy trong những điều kiện cụ thể, hai hiện tượng
cháy hoàn toàn trái ngược: Hiện tượng cháy bình thường
cháy hoàn toàn trái ngược: Hiện tượng cháy bình thường
và không bình thường:
và không bình thường:

Trong xylanh của động cơ diesel, piston nén không
Trong xylanh của động cơ diesel, piston nén không
phải hỗn hợp không khí và hơi nhiên liệu, mà chỉ nén
phải hỗn hợp không khí và hơi nhiên liệu, mà chỉ nén
không khí cho tới khi đạt được nhiệt độ cần thiết. Lúc
không khí cho tới khi đạt được nhiệt độ cần thiết. Lúc
này, nhiên liệu được một thiết bị phun tạo thành sương,
này, nhiên liệu được một thiết bị phun tạo thành sương,
phun trực tiếp vào buồng đốt, gặp không khí nóng, nhiên
phun trực tiếp vào buồng đốt, gặp không khí nóng, nhiên
liệu ở dạng sương nóng dần lên đến một nhiệt độ nhất
liệu ở dạng sương nóng dần lên đến một nhiệt độ nhất
định, tự bùng cháy.

định, tự bùng cháy.



Nhiệt độ đó được gọi là
Nhiệt độ đó được gọi là
nhiệt chớp cháy
nhiệt chớp cháy
(flash
(flash
poin). Khi hơi nhiên liệu điesel tự bùng cháy, động
poin). Khi hơi nhiên liệu điesel tự bùng cháy, động
cơ bắt đầu làm việc theo đúng những chu kỳ của
cơ bắt đầu làm việc theo đúng những chu kỳ của
động cơ đốt trong. Để thực hiện chu kỳ làm việc
động cơ đốt trong. Để thực hiện chu kỳ làm việc
bình thường thì nhiệt độ không khí trong buồng đốt
bình thường thì nhiệt độ không khí trong buồng đốt
ở thời điểm trước khi phun nhiên liệu, phải cao hơn
ở thời điểm trước khi phun nhiên liệu, phải cao hơn
nhiệt chớp cháy của nhiên liệu, có như vậy, nhiên
nhiệt chớp cháy của nhiên liệu, có như vậy, nhiên
liệu mới có khả năng tự bốc cháy và động cơ mới có
liệu mới có khả năng tự bốc cháy và động cơ mới có
thể hoạt động.
thể hoạt động.



Thực tế cho thấy hiện tượng tự cháy của nhiên liệu không

Thực tế cho thấy hiện tượng tự cháy của nhiên liệu không
xẩy ra tức thì ngay sau khi bắt đầu phun nhiên liệu vào
xẩy ra tức thì ngay sau khi bắt đầu phun nhiên liệu vào
buồng đốt mà có một khoảng thời gian giữa lúc bắt đầu
buồng đốt mà có một khoảng thời gian giữa lúc bắt đầu
phun và lúc bắt đầu cháy. Trong khoảng thời gian ngắn
phun và lúc bắt đầu cháy. Trong khoảng thời gian ngắn
ngủi đó kịp xẩy ra sự oxy hoá các thành phần trong nhiên
ngủi đó kịp xẩy ra sự oxy hoá các thành phần trong nhiên
liệu dưới dạng hơi sương. Khoảng thời gian đó gọi là
liệu dưới dạng hơi sương. Khoảng thời gian đó gọi là
thời
thời
gian cháy trễ hay thời gian cảm ứng.
gian cháy trễ hay thời gian cảm ứng.



Kết thúc thời gian đó, sự cháy trong buồng đốt mới bắt
Kết thúc thời gian đó, sự cháy trong buồng đốt mới bắt
đầu.Nếu nhiên liệu có thành phần hoá học và nhiệt chớp
đầu.Nếu nhiên liệu có thành phần hoá học và nhiệt chớp
cháy phù hợp, hơi trong buồng đốt không tích tụ nhiều,
cháy phù hợp, hơi trong buồng đốt không tích tụ nhiều,
hiện tượng cháy xẩy ra bình thường, áp suất và nhiệt độ
hiện tượng cháy xẩy ra bình thường, áp suất và nhiệt độ
trong buồng đốt tăng lên đều đặn đúng với thiết kế kỷ
trong buồng đốt tăng lên đều đặn đúng với thiết kế kỷ
thuật của động cơ, không có biểu hiện bất thường, trường
thuật của động cơ, không có biểu hiện bất thường, trường

hợp này gọi là cháy bình thường.
hợp này gọi là cháy bình thường.



Nếu nhiên liệu khó tự cháy, thời gian cảm ứng kéo dài,
Nếu nhiên liệu khó tự cháy, thời gian cảm ứng kéo dài,
làm cho hơi nhiên liệu tích tụ trong buồng đốt, khi sự
làm cho hơi nhiên liệu tích tụ trong buồng đốt, khi sự
cháy bắt đầu, nhiệt độ, áp suất tăng đột ngột, gây chấn
cháy bắt đầu, nhiệt độ, áp suất tăng đột ngột, gây chấn
động xilanh, hơi nhiên liệu không cháy hết, khói đen xả
động xilanh, hơi nhiên liệu không cháy hết, khói đen xả
ra, có nhiều tiếng nổ. Đó gọi là
ra, có nhiều tiếng nổ. Đó gọi là
cháy không bình thường
cháy không bình thường
,
,
hay còn gọi là
hay còn gọi là
cháy kích nổ
cháy kích nổ
. Cháy kích nổ trong động cơ
. Cháy kích nổ trong động cơ
tức là tại một điểm nào đó trong xylanh, dù mặt cầu lửa
tức là tại một điểm nào đó trong xylanh, dù mặt cầu lửa
chưa lan tới, hơi nhiên liệu đã bốc cháy đột ngột với tốc
chưa lan tới, hơi nhiên liệu đã bốc cháy đột ngột với tốc
độ cháy lan truyền nhanh gấp trăm lần cháy bình thường

độ cháy lan truyền nhanh gấp trăm lần cháy bình thường
(1500-2500 m/ giây), áp suất trong xylanh tăng vọt lên đến
(1500-2500 m/ giây), áp suất trong xylanh tăng vọt lên đến
160KG/cm
160KG/cm
2
2
.
.



Cháy kích nổ trong động cơ phá vỡ chế độ làm việc bình
Cháy kích nổ trong động cơ phá vỡ chế độ làm việc bình
thường,làm giảm công suất máy, tiêu hao nhiên liệu do
thường,làm giảm công suất máy, tiêu hao nhiên liệu do
cháy không hết, mài mòn các chi tiết máy, nứt rạn piston,
cháy không hết, mài mòn các chi tiết máy, nứt rạn piston,
secmăng…, tạo ra nhiều muội than làm bẩn xilanh, nghẹt
secmăng…, tạo ra nhiều muội than làm bẩn xilanh, nghẹt
ống pô… Để tránh tình trạng cháy kích nổ, phải đáp ứng
ống pô… Để tránh tình trạng cháy kích nổ, phải đáp ứng
2 điều kiện:
2 điều kiện:
-Động cơ và điều kiện làm việc của nó phải bảo đảm.
-Động cơ và điều kiện làm việc của nó phải bảo đảm.
-Nhiên liệu phải phù hợp và bảo đảm các chỉ tiêu kỷ thuật
-Nhiên liệu phải phù hợp và bảo đảm các chỉ tiêu kỷ thuật
cho phép.
cho phép.

CÁC ĐẶC TÍNH VÀ CHỈ TIÊU KỶ THUẬT CỦA DIESEL.
CÁC ĐẶC TÍNH VÀ CHỈ TIÊU KỶ THUẬT CỦA DIESEL.

Tính cháy và chỉ tiêu kỷ thuật:
Tính cháy và chỉ tiêu kỷ thuật:

Tính cháy là đặc trưng của nhiên liệu.Quá trình tự cháy
Tính cháy là đặc trưng của nhiên liệu.Quá trình tự cháy
của nhiên liệu xăng và nhiên liệu diesel khác nhau như
của nhiên liệu xăng và nhiên liệu diesel khác nhau như
đã trình bày ở trên.
đã trình bày ở trên.

Tương ứng với mỗi loại nhiên liệu, có các chỉ số đặc
Tương ứng với mỗi loại nhiên liệu, có các chỉ số đặc
trưng của nó, ví dụ đối với xăng,
trưng của nó, ví dụ đối với xăng,
chỉ số octan
chỉ số octan


(CSOT)
(CSOT)
là
là
chỉ số tiên quyết để đánh giá chất lượng xăng, còn với dầu
chỉ số tiên quyết để đánh giá chất lượng xăng, còn với dầu
diesel,

diesel,
chỉ số cetan (CSCT)
chỉ số cetan (CSCT)
là chỉ số tiên quyết đánh giá
là chỉ số tiên quyết đánh giá
chất lượng dầu diesel.
chất lượng dầu diesel.