Cảm nhận bài thơ đây thôn vĩ dạ của HMT

“ ây thôn V D " là m t trong nh ng bài th hay nh t c a phong trào Th m i.Đ ĩ ạ ộ ữ ơ ấ ủ ơ ớ Bài th l n ơ ầ
u in trong t p “N ng xuân” (1937). Hàn M c T là m t nhà th tài n ng, quãng i s ng đầ ậ ắ ặ ử ộ ơ ă đờ ố
và sáng tác c a ông là r t ng n ng i ( 1912 – 1940).ủ ấ ắ ủ


Cu c i c a Hàn M c T c ng phát tri n không bình th n g: ông ph i chu ng ộ đờ ủ ặ ử ũ ể ườ ả ị đự
nh ng n au giày vò c a b nh t t và s ng trong tr ng thái cô n gi a cu c i.ữ đớ đ ủ ệ ậ ố ạ đơ ữ ộ đờ


Hàn M c T là m t ng i a tình, ông kh i ngu n cho th t nhi u ngu n c m xúc: ặ ử ộ ườ đ ơ ồ ơ ừ ề ồ ả
lòng tin n i c chúa Tr i mà tác gi có lúc t nh n mình là “Thi s c a i quân Thánh giá” ơ Đứ ờ ả ự ậ ĩ ủ độ
v i bao l i c u nguy n v p c a quê h n g, m t tình yêu than thi t v i nhi u cái tên p: ớ ờ ầ ệ ẻ đẹ ủ ươ ộ ế ớ ề đẹ
Ng c S n g, M ng C m, Th n g Th n g, Hoàng Cúc… “ ây thôn V D ” là m t trong ọ ươ ộ ầ ươ ươ Đ ĩ ạ ộ
nh ng bài th hay nh t c a Hàn M c T c sáng t o nên t hai ngu n c m h ng – c nh ữ ơ ấ ủ ặ ửđượ ạ ừ ồ ả ứ ả
p c a V D mà có l n Bích Khê ã vi t:đẹ ủ ĩ ạ ầ đ ế


“V D thôn, V D thônĩ ạ ĩ ạ
Bi c che c n trúc không bun mà say”ế ầ ồ


Thiên nhiên p , làng quê t ai trù phú t o cho tác gi tình yêu cu c s ng, yêu con đẹ đấ đ ạ ả ộ ố
ng i . Ngu n m ch th hai là t m lòng yêu m n, tình yêu n a th c, n a h nh m t mong ườ ồ ạ ứ ấ ế ử ự ử ư ư ộ
c mu n c bày t . Nhà th Quách T n cho bi t Hoàng Cúc ã g i cho Hàn M c T ướ ố đượ ỏ ơ ấ ế đ ử ặ ử
m t t m b u nh có phong c nh x Hu và dòng H n g có con ò, bóng tre c n trúc hai ộ ấ ư ả ả ứ ế ươ đ ầ
bên b . T m nh c ng g i cho Hàn M c T nh ng tình c m, xúc n g t ó t o nên ờ ấ ả ũ ợ ặ ử ữ ả độ để ừđ ạ
c m h ng trong th . Nhà nghiên c u V n Tâm l i nói thêm: “Kho ng n m 1937 nghe tin ả ứ ơ ứ ă ạ ả ă
Hàn M c T m c b nh nan y, Hoàng Cúc ã g i vô Quy Nh n cho Hàn M c T m t t m ặ ử ắ ệ đ ử ơ ặ ử ộ ấ
hình ch p h i còn m c áo dài tr ng tr n g n g Khánh có kèm l i th m h i s c kh e và ụ ồ ặ ắ ườ Đồ ờ ă ỏ ứ ỏ
trách Hàn M c T sao lâu nay không ra th m V D ?” Và ó là nguyên nhân tr c ti p cho sặ ử ă ĩ ạ đ ự ế ự
ra i c a “ ây thôn V D ”.đờ ủ Đ ĩ ạ

Câu th m u nh m t l i chào m i, m t l i th m h i hay m t l i trách móc, d n gơ ởđầ ư ộ ờ ờ ộ ờ ă ỏ ộ ờ ườ
nh t t c u có và n ý trong l i th :ư ấ ảđề ẩ ờ ơ


“Sao anh không v ch i thôn V?”ề ơ ĩ


Thôn V D bên b sông H n g là m t làng quê p , có nhi u khu v n xanh t i , ĩ ạ ờ ươ ộ đẹ ề ườ ươ
bu i sáng khi m t tr i m c, khung c nh thiên nhiên r t g i c m, ánh n ng ban mai và v n ổ ặ ờ ọ ả ấ ợ ả ắ ườ
cây t i t t d t o nên nh ng tình c m g n bó và thi t tha v i cu c s ng. ây tác gi ươ ố ễ ạ ữ ả ắ ế ớ ộ ố Ở đ ả
miêu t nh ng hàng cau thân vút cao trong bu i bình minh g i m t cái gì kh e kho n c a ả ữ ổ ợ ộ ỏ ắ ủ
thiên nhiên:


Nhìn n ng hàng cau n ng m i lênắ ắ ớ


Hàng cau còn g i lên không khí c a làng quê nh ã có t lâu i . Nhà th V Qu n ợ ủ ưđ ừ đờ ơ ũ ầ
Ph n g c ng nh n xét : “Cái “n ng hàng cau n ng m i lên” sao l i g i m t n i ni m làng ươ ũ ậ ắ ắ ớ ạ ợ ộ ỗ ề
m c quê h n g n th .”ạ ươ đế ế


V n ai m t quá xanh nh ng cườ ướ ư ọ


Ch “m t ” ây c dùng r t khéo, nói lên cái t t t i c a s s ng trong khu ữ ướ ở đ đượ ấ ố ươ ủ ự ố
v n , nói “m t ” là nói n tr ng thái m t mà, m m du ang phát tri n t non. Màu ườ ướ đế ạ ượ ề ị đ độ ể ơ
“xanh nh ng c” là màu xanh nh c l c qua ánh sáng r t p và g i c m. ó là màu ư ọ ưđượ ọ ấ đẹ ợ ả Đ

xanh c miêu t ban mai ho c khi b u tr i ang b ng sáng thì m i có m t màu xanh nhđượ ả ặ ầ ờ đ ừ ớ ộ ư
ng c. Có th so sánh v i nhi u t ng khác nhau, nh ng tr ng thái, s c thái c a màu xanh: ọ ể ớ ề ừ ữ ữ ạ ắ ủ
xanh l , xanh l c, xanh nõn, xanh th m, xanh bi c…V n cây v a chi m lnh chi u cao c aơ ụ ẳ ế ườ ừ ế ĩ ề ủ
không gian v i nh ng hàng cau cao vút và b r ng v i cây xanh t i t t. Trong nh ng v nớ ữ ề ộ ớ ươ ố ữ ườ
ó n hi n nh ng khuôn m t phúc h u:đ ẩ ệ ữ ặ ậ


Lá trúc che ngang m t ch i nặ ữđề


ây tác gi miêu t quan h gi a ng i và c nh nh hài hòa, phù h p và g n bó Ở đ ả ả ệ ữ ườ ả ư ợ ắ
v i nhau.Tuy ch là nh ng nét th p thoáng nh ng c ng g i lên c n t ng v nh ng ớ ỉ ữ ấ ư ũ ợ đượ ấ ượ ề ữ
con ng i chân ch t vùng quê, nh ng ng i lao ng trung th c v i khuôn m t ch i n.ườ ấ ở ữ ườ độ ự ớ ặ ữđề
Nhìn chung, trong kh m t tác gi ã miêu t c v p c a vùng quê x Hu , t ai trù ổ ộ ảđ ảđượ ẻ đẹ ủ ứ ế đấ đ
phú, cây c i xanh t i , m t v p c a làng quê thnh v n g ã có t lâu i; v phía ch ố ươ ộ ẻ đẹ ủ ị ượ đ ừ đờ ề ủ
quan là tình c m m n yêu cu c s ng. Ngoài lòng yêu i có th còn là nh ng tình c m riêngả ế ộ ố đờ ể ữ ả
g n bó v i m nh t , v i ng i thân quen. Kh m t c a bài th nh gây n t n g v s ắ ớ ả đấ ớ ườ ổ ộ ủ ơ ư ấ ượ ề ự
hi n di n c a nhà th trong cách miêu t làng quê p bên b sông H n g. Tuy nhiên, c ệ ệ ủ ơ ả đẹ ờ ươ đọ
k c bài th thì t t c trôi trên dòng tâm t n g c a m t tình c m thi t tha và dè d t c a m t ĩ ả ơ ấ ả ưở ủ ộ ả ế ặ ủ ộ
n i nh th n g nh nén l i trong c nh ng riêng c a mình.ỗ ớ ươ ư ạ ả ộ ủ


“ ây thôn V D ” là bài th mà t th v n n g theo c m xúc bên trong r i b c l Đ ĩ ạ ơ ứ ơ ậ độ ả ở ồ ộ ộ
qua nh ng hình nh phù h p bên ngoài. C ng vì th mà t th path tri n không theo m t ữ ả ợ ũ ế ứ ơ ể ộ
dòng ch y liên t c và có lúc nh gián cách, nh b t ng xu t hi n nh ng ý t và hình nh ả ụ ư ư ấ ờ ấ ệ ữ ứ ả
m i. t Hu không ch có m t v p mà thiên nhiên có nhi u s c thái, khung c nh có vui, ớ Đấ ế ỉ ộ ẻ đẹ ề ắ ả
có bu n và t m lòng c a tác gi v i nh ng thi t tha nh mong v n i y và v con ng i y ồ ấ ủ ả ớ ữ ế ớ ề ơ ấ ề ườ ấ
nên tránh sao kh i bu n. Tác gi l i miêu t m t b c tranh thiên nhiên khác g i bu n g i ỏ ồ ả ạ ả ộ ứ ợ ồ ợ
nh :ớ

Gió theo l i gió mây ng mâyố đườ
Dòng n c bu n thiu hoa b p layướ ồ ắ

Dòng n c trôi nh , ng n gió hiu hiu th i, nh ng cánh hoa b p lay lay, n i bu n nh ướ ẹ ọ ổ ữ ắ ỗ ồ ẹ
nh ng không kém ph n da di t, ây là m t khung c nh thiên nhiên có th c nh ng ng th iư ầ ế đ ộ ả ự ư đồ ờ
c ng ph n nh tâm tr ng c a chính tác gi .ũ ả ả ạ ủ ả


Tình c m bu n xu t phát t nhi u lý do, n i bâng khuâng tr c m t mi n t l , nhi uả ồ ấ ừ ề ỗ ướ ộ ề đấ ạ ề
m c, nhi u dè d t, nh ng thoáng nghi ng .ơ ướ ề ặ ữ ờ


Nói n Hu , các nhà th u c bi t quan tâm n dòng sông H ng v i v p đế ế ơ đề đặ ệ đế ươ ớ ẻ đẹ
c bi t c a m t dòng sông n c trong ch y l ng l gi a thành ph . Các nhà th Nam đặ ệ ủ ộ ướ ả ữ ờ ữ ố ơ
Trân, T H u u có nhi u bài th p vi t v sông H ng, nh câu th r t chân tình c a ố ữ đề ề ơ đẹ ế ề ươ ư ơ ấ ủ
T H u:ố ữ


H ng Giang i, dòng sông êmươ ơ
Qu tim ta v n ngày êm t tìnhả ẫ đ ự


V i T H u, ó là dòng sông tu i th , dòng sông quê h ng ã nuôi d ng tâm h n ớ ố ữ đ ổ ơ ươ đ ưỡ ồ
tác gi . Còn v i Hàn M c T ây là dòng sông th m ng nh th c nh h , nh t là trong ả ớ ặ ử đ ơ ộ ư ự ư ư ấ
êm tr ng, ó là m t dòng sông tr ng. Không gian ng i ng i ánh tr ng, con thuy n c ng yđ ă đ ộ ă ờ ợ ă ề ũ đầ
tr ng và ghé nhi u b n tr ng. Hàn M c T là nhà th miêu t v p c a tr ng v i nhi u ă ề ế ă ặ ử ơ ả ẻ đẹ ủ ă ớ ề
s c thái l :ắ ạ

Không gian m u i toàn tr ng cđắ đ ố ă ả
Tôi c ng tr ng và nàng c ng tr ngũ ă ũ ă

Tác gi ã nhân cách hóa v ng tr ng theo con m t a tình:ả đ ầ ă ắ đ


M i l n lên tr ng ã th n thòớ ớ ă đ ẹ
Th m nh tình ái c a ni côơ ư ủ
Tr ng n m sóng soãi trên cành li uă ằ ễ
i gió ông v l l iĐợ đ ề để ả ơ


Trong bài th , dòng sông H ng c miêu t r t th m ng nh m t dòng sông ơ ươ đượ ả ấ ơ ộ ư ộ
tr ng và con thuy n c ng tr y tr ng và c p b n nh v a xác nh v a m h . C m xúc ă ề ũ ở đầ ă ậ ế ư ừ đị ừ ơ ồ ả
v i Hu là nh ng c m xúc p.ớ ế ữ ả đẹ


kh th cu i tác gi b c l tâm tr ng:Ở ổ ơ ố ả ộ ộ ạ


M khách ng xa, khách ng xaơ đườ đườ
Áo em tr ng quá nhìn không raắ


Ph i ch ng khách ng xa nh n mi n t thân yêu này tìm l i m t hình nh, ả ă đườ ớ đế ề đấ để ạ ộ ả
m t k ni mnh u ã có trong i hay úng h n ch m t ni m mong c? T t c nh th c ộ ỉ ệ ư đ ở đờ đ ơ ỉ ộ ề ướ ấ ả ư ự
nh h ; hình nh áo tr ng c a ng i con gái là hình nh p g i lên s trong tr ng, thanh ư ư ả ắ ủ ườ ả đẹ ợ ự ắ
khi t mà m t s nhà Th M i th ng dùng. Câu th “ ây s ng khói m nhân nh” ã ế ộ ố ơ ớ ườ ơ Ở đ ươ ờ ả đ
c dùng trong th x a nói lên cái h o c a ki p ng i: “M m nhân nh nh ng i đượ ơ ư để ư ả ủ ế ườ ờ ờ ả ư ườ
i êm”.đ đ

Hàn M c T nói n hình nh “m nhân nh” là chân th c vì hình nh c a m t ng i ặ ử đế ả ờ ả ự ả ủ ộ ườ
thân yêu nào ó còn m o, nh th c, nh h . ó là m t tình c m lãng m n, m t bóng đ ờ ả ư ự ư ư Đ ộ ả ạ ộ
dáng xa xôi, m t c m p. C ng vì th mà trong lòng tác gi n y sinh m t câu h i r t ộ ướ ơ đẹ ũ ế ả ả ộ ỏ ấ
th c mà c ng có tính ch t v n ch ng c a ngh thu t tu t :ự ũ ấ ă ươ ủ ệ ậ ừ


Ai bi t tình ai có m à?ế đậ đ


“ ây thôn V D ” là m t bài th hay, thiên nhiên p và tình ng i v i nh ng m c,Đ ĩ ạ ộ ơ đẹ ườ ớ ữ ơ ướ
nh ng dè d t, tình i nh n a th c n a h . Bài th b c l t m lòng c a tác gi , m t nhà ữ ặ đờ ư ử ự ử ư ơ ộ ộ ấ ủ ả ộ
th mang theo nhi u n i ni m m c và c ng hi u rõ gi i h n mà mình có th tìm n v i ơ ề ỗ ề ơ ướ ũ ể ớ ạ ể đế ớ
cu c i. Nhà phê bình Lê ình K nh n xét: “Hai bài th c th a nh n r ng rãi n ộ đờ Đ ỵ ậ ơ đượ ừ ậ ộ đế
thành c i n c a Hàn M c T : Mùa xuân chín và ây thôn V D không xa l v i nh ng ổ đ ể ủ ặ ử Đ ĩ ạ ạ ớ ữ
trình t quê h ng và vào lo i trong sáng nh t c a Th M i”.ự ươ ạ ấ ủ ơ ớ