Tìm hiểu về chức năng tuyên truyền, giáo dục của bảo tàng Hồ Chí Minh thông qua những hiện vật, tài liệu hình ảnh trưng bày tại bảo tàng

MỤC LỤC

Trang
MỞ ĐẦU……………………………………………… 1
NỘI DUNG
I. ĐÔI NÉT VỀ BẢO TÀNG HCM
1. Q trình thành lập……………………………...

3

2. Chức năng ……………………………………….

4

3. Vị trí và quy mô ……………………………….. 5

II. NỘI DUNG TRƯNG BÀY
1. Gian long trọng ………………………………….. 6
2. Gian trưng bày tiểu sử ………………………….. 7
3. Gian trưng bày mở rộng ………………………... 18

KẾT LUẬN …………………………………………… 20
TÀI LIỆU THAM KHẢO …………………………… 21

Nguyễn Hữu Hưng

Trang 1


MỞ ĐẦU
Chủ tịch Hồ Chí Minh – người con ưu tú của dân tộc Việt Nam, người bạn thân

thiết của các dân tộc u hịa bình trên thế giới,người chiến sĩ kiệt xuất của phong trào
đấu tranh giải phóng dân tộc bị áp bức bóc lột. Người đã hiến dâng trọn đời mình cho
sự nghiệp giải phóng dân tộc Việt Nam, góp phần to lớn vào sự nghiệp cách mạng của
nhân dân thế giới vì hồ bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.
Tư tưởng của Người là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những
vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, từ cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân đến
cách mạng xã hội chủ nghĩa; là kết quả của sự vận dụng sáng tạo và phát triển chủ
nghĩa Mác-Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta, đồng thời là sự kết tinh tinh hoa
dân tộc và trí tuệ thời đại nhằm giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp và giải phóng
con người.
Trong suốt hơn 70 năm qua, tư tưởng Hồ Chí Minh đã trở thành ngọn cờ thắng
lợi của cách mạng Việt Nam. Và giờ đây tư tưởng ấy tiếp tục soi sáng con đường
chúng ta tiến lên xây dựng một nước Việt Nam hịa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ
và xã hội chủ nghĩa, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Với lợi thế được học tập tại Hà Nội – nơi có lăng chủ tịch Hồ Chí Minh, bảo
tàng Hồ Chí Minh, khu di tích Phủ chủ tịch … em đã khơng ít lần được đến tham quan
những di tích này. Đặc biệt là qua những tư liệu, hiện vật, lời kể của các thầy cô hướng
dẫn tại bảo tàng Hồ Chí Minh em thật sự xúc động và kính phục trước tấm gương hi
sinh cao cả vì dân vì nước của Bác. Đây cũng chính là lí do em chọn đề tài : “ Tìm

hiểu về chức năng tuyên truyền, giáo dục của bảo tàng Hồ Chí Minh thơng
qua những hiện vật, tài liệu hình ảnh trưng bày tại bảo tàng.”
Trong quá trình thực hiện bài tiểu luận này em đã nhận được các thầy cô
trong bộ môn tạo điều kiện cho chúng em tham quan bảo tàng Hồ Chí Minh và
sự hướng dẫn tận tình của cơ Dáng Hương, thầy cô hướng dẫn thăm quan.
Nhân đây em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến các thầy cô. Chúc các thầy cô
luôn mạnh khỏe và thành công trong công việc.
Do vốn kiến thức của em chưa đủ sâu sắc nên bài tiểu luận này khơng tránh
khỏi sai sót. Em rất mong nhận được những lời chỉ bảo của các thầy cô trong bộ môn.
Em xin cảm ơn !

-♦♦♦Nguyễn Hữu Hưng

Trang 2


NỘI DUNG
I. ĐƠI NÉT VỀ BẢO TÀNG HỒ CHÍ MINH
1. Q trình thành lập bảo tàng Hồ Chí Minh
Chủ tịch Hồ Chí Minh – Anh hùng giải phóng dân tộc Việt Nam, nhà văn hoá
kiệt xuất. Người đã hiến dâng trọn đời mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc Việt
Nam, góp phần to lớn vào sự nghiệp cách mạng của nhân dân thế giới vì hồ bình, độc
lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.
Ngày 2 tháng 9 năm 1969 Người đã trút hơi thở cuối cùng, để lại cho dân tộc
Việt Nam niềm tiếc thương vô hạn. Sự ra đi của Người là một mất mát to lớn của dân
tộc Việt Nam mà khơng gì bù đắp được. Thể theo nguyện vọng của nhân dân Việt
Nam để tưởng nhớ vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung
ương Đảng Cộng sản Việt Nam đã quyết định xây dựng Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh
và Bảo tàng về Người.
Ngày 25 tháng 11 năm 1970 Ban phụ trách xây dựng Bảo tàng Hồ Chí Minh
được thành lập nhằm chuẩn bị tồn diện cho Bảo tàng Hồ Chí Minh. Bao gồm :
-

Ơng Hà Huy Giáp trưởng ban phụ trách xây dựng Bảo tàng Hồ Chí Minh

-

Ơng Hồng Tùng phó trưởng ban

-

Ơng Vũ Kỳ

phó trưởng ban

Sau 20 năm chuẩn bị và xây dựng, công trình được khánh thành ngày 19/5/1990,
tại số 19 - Ngọc Hà – Ba Đình – Hà Nội, đúng vào kỷ niệm 100 nǎm ngày sinh của
Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đây cũng là thể hiện lòng biết ơn và đời đời ghi nhớ công lao
to lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh và quyết tâm của nhân dân Việt Nam kế tục trung
thành sự nghiệp cách mạng vĩ đại của Người, đoàn kết phấn đấu xây dựng một nước

Nguyễn Hữu Hưng

Trang 3


Việt Nam hồ bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, hợp tác và hữu nghị
với nhân dân thế giới.
Sự kiện khánh thành bảo tàng Hồ Chí Minh còn đánh dấu kết quả lao động của
cán bộ khoa học, kỹ thuật, mỹ thuật của nhiều ngành, kết quả của sự hợp tác chặt chẽ
giữa Việt Nam và Liên Xơ, là biểu tượng cao đẹp của tình hữu nghị Việt Nam - Liên
Xô.
Bảo tàng trung ương V.I. Lê-nin ở Matxcova là cố vấn và là người cộng tác của
Bảo tàng Hồ Chí Minh về khoa học và phương pháp trưng bày bảo tàng, phương pháp
hướng dẫn tham quan.
Bảo tàng Hồ Chí Minh khánh thành cịn là kết quả đóng góp của nhiều ngành,
nhiều địa phương thể hiện tấm lịng của nhân dân cả nước đối với Chủ tịch Hồ Chí
Minh vơ vàn kính u và sự quan tâm đến giáo dục tấm gương của Người cho mọi thế
hệ người Việt Nam mai sau.
2. Chức năng của bảo tàng Hồ Chí Minh
Ngày 15/10/1979 Chính phủ Việt Nam đã ban hành Nghị định số 375/ CP về

chức năng, nhiệm vụ và tổ chức của Viện bảo tàng Hồ Chí Minh:
“ Là trung tâm nghiên cứu những tư liệu hiện vật và di tích lịch sử có quan hệ
đến đời sống và hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại trong suốt quá trình
đấu tranh cách mạng của Người và tuyên truyền, giáo dục quần chúng về sự
nghiệp tư tưởng, đạo đức và tác phong của Người thông qua những tư liệu, hiện
vật và di tích đó.”
Đúng như tên gọi của mình, bảo tàng tập trung chủ yếu vào việc trưng bày những
hiện vât, tư liệu về cuộc đời và con người Hồ Chí Minh. Đây là một trong những bảo
tàng có quy mơ vào loại lớn nhất Việt Nam, nằm trong khu vực có nhiều di tích lịch sử
văn hóa quan trọng như: lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, khu di tích Phủ chủ tịch, chùa
Một Cột... tạo thành một quần thể kiến trúc, lịch sử, vǎn hoá tưởng niệm vị lãnh tụ
kính yêu của nhân dân Việt Nam, chiến sĩ xuất sắc của phong trào giải phóng dân tộc,
Nguyễn Hữu Hưng

Trang 4


phong trào cộng sản và công nhân quốc tế. Kể từ ngày khánh thành bảo tàng Hồ Chí
Minh đã đón hành triệu lượt khách trong và ngoài nước tới tham quan, nghiên cứu, học
tập.
3. Vị trí và quy mơ của bảo tàng Hồ Chí Minh
Bảo tàng Hồ Chí Minh

nằm ở khu

vực quảng trường Ba Ðình

tại số 19 -

Ngọc Hà – Ba Đình – Hà

Nội,

cạnh lăng Chủ tịch Hồ Chí

Minh. Ðây

là tòa nhà cao khoảng 20 m

gồm 4 tầng

với tổng diện tích sử dụng là

10.000m².

Cơng trình được thiết kế là

một

vng đặt chéo góc mỗi

cạnh

khoảng 70 m và mang hình

dáng

như

một bơng hoa sen nở, tượng

trưng

cho

phẩm chất thanh cao, trong

sáng

của

bên

hình

Hồ Chủ tịch.
Phần trưng bày của Bảo tàng rộng gần 4.000m2, gồm ba gian chính, giới thiệu
hơn 117.274 hiện vật gốc, hình ảnh phản ánh cuộc đời và sự nghiệp của Chủ tịch Hồ
Chí Minh, gắn liền với các sự kiện lịch sử quan trọng của Việt Nam và thế giới từ cuối
thế kỷ thứ 19 đến nay. Tại bảo tàng có kho bảo quản hiện vật đảm bảo mọi điều kiện
kỹ thuật, có tầng trưng bầy, gian triển lãm. Nơi đây cịn có thư viện chuyên đề phục vụ
công tác nghiên cứu về Chủ tịch Hồ Chí Minh, có hội trường với 400 chỗ ngồi để hội
họp và chiếu phim tư liệu về Bác Hồ.
Cùng với Bảo tàng Hồ Chí Minh ở Hà Nội, các di tích về Chủ tịch Hồ Chí Minh
trong cả nước và một số chi nhánh tạo thành một hệ thống thống nhất, phục vụ đồng
bào khắp mọi miền Tổ quốc. Đến nay, có 12 di tích sau đây thuộc sự chỉ đạo của Bảo
tàng Hồ Chí Minh:
1. Bảo tàng Hồ Chí Minh - chi nhánh thành phố Hồ Chí Minh
Nguyễn Hữu Hưng

Trang 5


2. Bảo tàng Hồ Chí Minh – chi nhánh Thừa Thiên – Huế
3. Bảo tàng Hồ Chí Minh – chi nhánh Quân khu V
4. Bảo tàng Hồ Chí Minh – chi nhánh Gia Lai và Kon Tum
5. Bảo tàng Hồ Chí Minh – chi nhánh Đồng bằn sơng Cửu Long
6. Bảo tàng Hồ Chí Minh – chi nhánh Bình Thuận
7. Khu di tích Pác Bó – Cao Bằng
8. Di tích tại 48 Hàng Ngang - Hà Nội nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh viết Tun ngơn

độc lập
9. Di tích tại phường Vạn Phúc, thị xã Hà Đông – Hà Nội nơi Chủ tịch Hồ Chí

Minh viết Lời kêu gọi tồn quốc kháng chiến
10. Khu di tích Kim Liên, xã Kim Liên – Nam Đàn – Nghệ An
11. Di tích Nguyễn Sinh Sắc, thị xã Cao Lãnh – Đồng Tháp
12. Khu tưởng niệm chủ tịch Hồ Chí Minh tại thị xã Nghĩa Lộ - Yên Bái
***
II. NỘI DUNG TRƯNG BÀY TẠI BẢO TÀNG HỒ CHÍ MINH
Nội dung trưng bày của bảo tàng Hồ Chí Minh gồm ba khơng gian chính :
- Gian long trọng
- Gian trưng bày tiểu sử
- Gian trưng bày các đề mục mở rộng

Nguyễn Hữu Hưng

Trang 6

1. Gian long trọng :
Gian long trọng (gian mở đầu) là trung tâm của toà nhà, trang nghiêm và giản dị. Tại
đây có quần thể kiến trúc nghệ thuật chính trong gian này là bức tượng chủ tịch Hồ Chí
Minh và hình tượng mặt trời, cây đa, tượng trưng ánh sáng và sự trường tồn của dân
tộc Việt Nam .Như quý khách đã biết, toà nhà bảo tàng mang biểu tượng một bơng sen
trắng, cịn gian trưng bầy là nhụy của bơng sen và là vị trí long trọng của toà nhà. Theo
ý tưởng triết học cổ đại Việt Nam với khái niện “trời trịn đất vng”biểu hiện sự trọn
vẹn như cuộc đời Bác ,biểu hiện ở gian long trọng là trần của
gian hình trịn tượng trưng cho trời đất. Sàn hình vng trang
trí hoa lá bốn mùa tượng trưng đất nước Việt Nam. Bác Hồ
đứng giữa đất trời lồng lộng. Từ đây mở tầm mắt nhìn về
lịch sử xuyên suốt truyền thống đấu tranh dựng nước của dân
tộc .
2. Gian trưng bày tiểu sử :
Từ gian long trọng rẽ tay phải, chúng ta sẽ thǎm phần
trưng bầy tiểu sử Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Mở đầu cho phần trưng bầy tiểu sử là bức bình phong
chạm gỗ thể hiện hình tượng “bọc trăm trứng và rồng vàng” biểu trưng truyền thống
đấu tranh dựng nước của dân tộc Việt Nam. Còn đối diện là hình tượng “ngựa Gióng
và Rùa vàng dâng gươm” biểu tượng cho truyền thống đấu tranh giữ nước của dân tộc
Việt Nam . Những hình tượng này đã thể hiện rất rõ
lời dạy của Người:
“Các vua Hùng đã có cơng dựng nước,
Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước.”

Phần tiểu sử là một thể thống nhất gồm: đai
tiểu sử và các tổ hợp khơng gian hình tượng.
Đai tiểu sử trưng bày các tài liệu hiện vật
phản ánh cuộc đời sự nghiệp cách mạng của Chủ
Nguyễn Hữu Hưng

Trang 7


tịch Hồ Chí Minh và nhân dân Việt
Nam thực hiện di chúc của Người.
Đây là nội dung chính gồm 8 chủ đề :
- Chủ đề 1: Thời niên thiếu và
những hoạt động yêu nước đầu tiên
(1890-1911) : Giới thiệu đặc điểm
của thời kỳ lịch sử khi Chủ tịch Hồ
Chí Minh sinh ra và lớn lên, những
tác động của hoàn cảnh xã hội, gia đình và trí tuệ của bản thân... đã góp phần hình
thành lịng u nước, thương dân và ý chí quyết tâm tìm đường cứu nước của Người.
Nổi bật trong phần trưng bày chủ đề này là hình ảnh mái nhà tranh nơi Bác đã cõ
những năm tháng ấu thơ đầy tình thương và ý nghĩa.
- Chủ đề 2: Tìm thấy con đường cứu nước (1911-1920) : Giới thiệu hành trình
tìm đường cứu nước của người thanh niên Nguyễn Tất Thành. Đó là q trình hịa
mình với cuộc sống của nhân dân lao
động, với thực tiễn đấu tranh cách
mạng... Người nhận thức được nguồn
gốc sâu xa của sự áp bức dân tộc và áp
bức giai cấp. Kết hợp giữa lý luận
cách mạng và thực tiễn cách mạng,
Người tìm thấy con đường cứu nước
đúng đắn cho dân tộc Việt Nam.
- Chủ đề 3: Lên án chủ nghĩa
thực dân, bổ sung và phát triển lý luận về cách mạng thuộc địa (1921- 10/1924) :
Giới thiệu hoạt động của Nguyễn Ái Quốc lên án chủ nghĩa thực dân, thức tỉnh, cổ vũ
và đoàn kết các dân tộc bị áp bức đấu tranh giải phóng theo con đường Cách mạng

Tháng Mười Nga. Ở đây có rất nhiều hình ảnh, tài liệu và hiện vật về hoạt động của
Nguyễn Ái Quốc như : tham dự các Đại hội Đảng Cộng sản Pháp năm 1921, 1922;
hoạt động trong Ban nghiên cứu thuộc địa của Đảng Cộng sản Pháp, xây dựng tình

Nguyễn Hữu Hưng

Trang 8


đồn kết chiến đấu giữa giai cấp vơ sản Pháp và nhân dân các nước thuộc địa; sáng lập
“Hội liên hiệp thuộc địa” và ra báo Le Paria (Người cùng khổ), v.v..
Một nội dung quan trọng trong trưng bày của chủ đề này là giới thiệu hoạt động
của Nguyễn Ái Quốc tại Mátxcơva từ tháng 6/1923 đến tháng 10/1924; những hoạt
động sôi nổi của Nguyễn Ái Quốc tại trung tâm của phong trào cách mạng thế giới
nhằm bảo vệ, bổ sung và phát triển sáng tạo quan điểm của Chủ nghĩa Mác-Lênin về
cách mạng thuộc địa. Nhiều tư liệu như: hoạt động của Nguyễn Ái Quốc tại Đại hội V
Quốc tế Cộng sản, Hội nghị
Nông dân Quốc tế, hoạt
động trong Đồn Chủ tịch
Quốc tế Nơng dân, tham dự
Hội nghị Quốc tế Thanh
niên, Quốc tế Công hội…
- Chủ đề 4: Chuẩn bị
điều kiện và sáng lập Đảng
Cộng sản Việt Nam (11/1924 - 2/1930 ) : Giới thiệu những hoạt động của Nguyễn Ái
Quốc nhằm chuẩn bị về chính trị, tư tưởng và tổ chức để thành lập Đảng Cộng sản Việt
Nam. Các tư liệu, hình ảnh và hiện vật trưng bày ở chủ đề này phản ánh hoạt động của
Nguyễn Ái Quốc trong những thời gian và địa điểm khác nhau như ở Quảng Châu Trung Quốc (từ tháng 11/1924 đến tháng 5/1927);
ở Liên Xô, Đức (từ tháng 5/1927 đến tháng 6/1928); ở Xiêm (từ tháng 7/1928 đến
tháng 11/1929); ở Hồng Kông (từ tháng 12/1929 đến tháng 2/1930) với Hội nghị hợp

nhất các tổ chức cộng sản ở Việt Nam. Kết hợp giữa nội dung với giải pháp mỹ thuật và
Bức phù điêu ra đời của Đảng Cộng
phương tiện kỹ thuật, trưng bày làm nổi bật ý nghĩa của sự kiện thể hiện Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt
Nam

sản Việt Nam là một sự kiện trọng đại trong cuộc đời của Nguyễn Ái Quốc và là bước
ngoặt trong lịch sử cách mạng Việt Nam.
- Chủ đề 5: Lãnh đạo cuộc vận động giải phóng dân tộc và Cách mạng
Tháng Tám, sáng lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà (1930-1945) : Phản ánh
sự quan tâm chỉ đạo của Nguyễn Ái Quốc đối với Cao trào Xô viết - Nghệ Tĩnh, cao
Nguyễn Hữu Hưng

Trang 9


trào cách mạng đầu tiên của nhân
dân Việt Nam dưới sự lãnh đạo
của Đảng. Từ nước ngoài Người
kêu gọi nhân dân thế giới ủng hộ
phong trào, phản đối sự khủng bố
của đế quốc với phong trào các
mạng Việt Nam. Chủ đề này
cũng trưng bày nhiều tài liệu và
hình ảnh Nguyễn Ái Quốc bị bắt
tại Hồng Kông và cuộc đấu tranh

Bức phù điêu về Cách mạng Tháng Tám 1945 và Quốc khánh 2/9/1945.

của Người để được trả tự do trong những năm 1931-1933; tư liệu về hoạt động của
Nguyễn Ái Quốc nhằm kiên trì thực hiện quan điểm của mình về cách mạng thuộc địa

và sự chiến thắng quan điểm của Người được khẳng định tại Đại hội VII Quốc tế Cộng
sản (1935).
Chủ đề này còn dành một phần quan trọng giới thiệu vai trị của đồng chí Nguyễn
Ái Quốc trong việc sáng lập Mặt trận Việt Minh, sáng lập Quân đội nhân dân Việt
Nam, cùng với Đảng Cộng sản Việt Nam đề ra đường lối, chuẩn bị lực lượng và tổ
chức thực hiện thắng lợi cuộc cách mạng giải phóng dân tộc trong thời đại mới, sáng
lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hồ.Nhiều tài liệu, hình ảnh trưng bày thời kỳ này
thể hiện rõ tư tưởng đại đoàn kết dân tộc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Với tư tưởng ấy
mọi người Việt Nam không phân biệt tôn giáo, đảng phái, già trẻ, gái trai cùng nhau
đoàn kết cứu nước. Việt Nam độc lập đồng minh (Việt Minh) do Chủ tịch Hồ Chí Minh
sáng lập tháng 5/1941 đã hồn thành sứ mệnh lịch sử, đã tập hợp mọi người Việt Nam
tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945 thắng lợi.
Một nội dung quan trọng ở chủ đề này là thể hiện sự vận dụng sáng tạo chủ nghĩa
Mác - Lênin của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng
phù hợp với điều kiện Việt Nam. Theo chỉ thị của Người ngày 22/12/1944 đội Việt
Nam tuyên truyền giải phóng quân - tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam anh

Nguyễn Hữu Hưng

Trang 10


hùng đã ra đời. Những chiến công đầu tiên đã mở đầu cho truyền thống bách chiến bách
thắng của Quân đội nhân dân Việt Nam.

- Chủ đề 6: Lãnh đạo cuộc kháng chiến, kiến quốc (1945-1954) : sự lãnh đạo
của Chủ tịch Hồ Chí Minh đấu tranh xây dựng, giữ vững và củng cố chính quyền cách
mạng sau ngày tuyên bố độc lập. Đó là việc giải quyết những yêu cầu cấp bách: chống
giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm. Xây dựng Nhà nước dân chủ nhân dân với hệ
thống chính quyền từ Trung ương

đến địa phương… Đó là việc giải
quyết những yêu cầu cấp bách:
chống giặc đói, giặc dốt và giặc
ngoại xâm. Xây dựng Nhà nước
dân chủ nhân dân với hệ thống
chính quyền từ Trung ương đến
địa phương…
Nội dung trưng bày về Chủ
tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược tập trung
thể hiện ý tưởng: Hồ Chí Minh là linh hồn của ý chí độc lập, tự lập tự cường, huy động
sức mạnh toàn dân và kháng chiến toàn diện, vừa kháng chiến vừa kiến quốc. Từ việc
xây dựng các điều kiện để đảm bảo kháng chiến thắng lợi như: tăng cường sự lãnh đạo
của Đảng, phát triển phong trào thi đua yêu nước mở rộng khối đoàn kết toàn dân,
thành lập khối đồn kết của nhân dân Đơng Dương chống xâm lược, tăng cường đoàn
kết quốc tế… Những nội dung này được thể hiện bằng một giải pháp riêng nhằm làm rõ
vai trị của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với cuộc kháng chiến và chiến thắng vĩ đại của
nhân dân Việt Nam ở Điện Biên Phủ năm 1954.
Trọng tâm 1954: Chiến thắng Điện Biên Phủ.

- Chủ đề 7: Lãnh đạo công cuộc xây dựng CNXH ở miền Bắc và đấu tranh
giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc (1954-1969) : Giới thiệu đường lối đúng
đắn, sáng tạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Trung ương Đảng trong việc lãnh đạo nhân

Nguyễn Hữu Hưng

Trang 11


dân Việt Nam thực hiện đồng
thời hai nhiệm vụ chiến lược:

cách mạng xã hội chủ nghĩa ở
miền Bắc và cách mạng dân tộc
dân chủ nhân dân ở miền Nam,
đường lối kháng chiến chống Mỹ,
cứu nước, bảo vệ miền Bắc, giải
phóng miền Nam, thống nhất Tổ
quốc; kết hợp sức mạnh dân tộc
và sức mạnh thời đại; nêu cao chân lý “Không có gì q hơn độc lập, tự do”.
Sau chiến thắng năm 1954 miền Bắc Việt Nam được hoàn toàn giải phóng, đồng bào
miền Nam tiếp tục cuộc chiến đấu chống Mỹ và tay sai nhằm giải phóng miền Nam,
thống nhất đất nước. Ở phần trưng bày này giới thiệu về Chủ tịch Hồ Chí Minh - Người
là biểu tượng của ý chí quyết tâm và niềm tin của tồn Đảng, tồn dân vào thắng lợi của
sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc. Câu nói nổi tiếng của Chủ tịch
Hồ Chí Minh là: “Thống nhất nước nhà là con đường sống của nhân dân ta. Đại đoàn
kết là một lực lượng tất thắng”.
Nội dung trưng bày về Chủ tịch Hồ Chí Minh với Đại hội đại biểu tồn quốc lần
thứ III của Đảng (tháng 9/1960) và hoạt động của Người nhằm xây dựng, củng cố vai
trò lãnh đạo của Đảng. Người nói: Đảng ta là đạo đức là văn minh và Người là tiêu biểu
của tư tưởng và tấm gương đạo đức cách mạng.
Hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo cuộc chiến đấu chống chiến tranh
phá hoại của đế quốc Mỹ trong giai đoạn từ 1965 đến 1969 được chú ý đặc biệt. Đây là
thời kỳ thử thách ác liệt nhưng vô cùng hào hùng của dân tộc Việt Nam, nêu cao chân
lý của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Khơng có gì q hơn độc lập, tự do!”. Ở phần trưng bày
này còn thể hiện sự đoàn kết của nhân dân thế giới đối với cuộc kháng chiến chính
nghĩa của nhân dân Việt Nam.

Nguyễn Hữu Hưng

Trang 12

Những ngày cuối đời, bản Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh và tang lễ Người
được thể hiện bằng một giải pháp độc đáo. Giải pháp đó nói lên Chủ tịch Hồ Chí Minh
đã qua đời nhưng hình ảnh và tư tưởng của Người vẫn sống mãi.

Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh trên phần trưng bày
Tiểu sử và sự nghiệp.

- Chủ đề 8: Mãi mãi đi theo con đường của Chủ tịch Hồ Chí Minh : Đảng
Cộng sản Việt Nam kế tục trung thành và xuất sắc sự nghiệp cách mạng vĩ đại của Chủ
tịch Hồ Chí Minh, lãnh đạo nhân dân Việt Nam biến những tư tưởng của Người thành
hiện thực.

Nguyễn Hữu Hưng

Trang 13


Hình ảnh Hà
Nội - Huế - Sài
Gịn sum họp.

Tổ hợp khơng gian hình tượng : là một phần khơng thể tách rời của phần trưng
bày tiểu sử. Bằng hình tượng nghệ thuật khái qt, mang tính hồnh tráng và sự kết
hợp với hiện vật gốc, hiện vật mô phỏng, hiện vật có tính nghệ thuật đem lại cho người
thǎm những hiểu biết và cảm xúc về mảnh đất Việt Nam gắn liền với từng giai đoạn
hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh
Đến với tổ hợp khơng gian : Q hương, gia đình chủ tịch Hồ Chí Minh thể
hiện q hương, gia đình của Chủ tịch Hồ Chí Minh ở xã Kim Liên, huyện Nam Đàn,
tỉnh Nghệ An. Mảnh đất có truyền thống yêu nước bất khuất chống ngoại xâm, truyền

thống hiếu học. Nơi đây cậu bé Nguyễn Sinh Cung (Chủ tịch Hồ Chí Minh) đã ra đời.
Nơi Người đã sống những năm 1890 - 1895, 1901 - 1906 và tiếp thu những truyền
thống tốt đẹp của quê hương, gia đình trước khi ra đi tìm đường cứu nước.
Thân phụ của Bác là ông Nguyễn Sinh Sắc, sinh năm 1862 tại Kim Liên, Nam
Đàn, Nghệ An, mồ côi cha mẹ từ nhỏ nhưng có ý chí học tập ,thông minh ham học.
Năm 1901 ông thi Hội và đậu phó bảng . Ơng chỉ làm quan một thời gian ngắn và sau
đó sống bằng nghề dạy học và bốc thuốc chữa bệnh cho dân. Tư tưởng yêu nước tiến
bộ, nhân cách của ông đã ảnh hưởng sâu sắc đến những người con. Ông qua đời năm
1929 thọ 67 tuổi tại thị xã Cao Lãnh tỉnh Đồng Tháp .

Nguyễn Hữu Hưng

Trang 14


Thân mẫu Bác là bà Hoàng Thị Loan sinh năn 1968 trong 1 gia đình nho học Bà
là 1 người phụ nữ thơng minh, giầu lịng nhân ái. và hết lịng vì chồng con. Cuộc đời
bà tuy ngắn nhưng đã để lại bao hình ảnh tiêu biểu của một người phụ nữ Việt Nam.
Bà mất tại Huế năm 1901 lúc 33 tuổi Khi đó Bác Hồ của chúng ta cịn rất nhỏ, mới chỉ
11 tuổi.
Chị gái của Bác, Nguyễn Thị Thanh sinh năm 1884 .Bà đã tham gia nhiều
phong trào yêu nước nhiều lần bị thực dân Pháp bắt. Bà qua đời tại quê hương năm
1954 thọ 70 tuổi. Khi đó Bác đang bận chỉ huy chiến dịch nên đã khơng có mặt trong
đám tang của chị mình.
Anh trai Bác, Nguyễn Sinh Khiêm sinh năm 1888.Từ tuổi thanh niên ông đã đi
nhiều nơi truyền thụ kiến thức, mở mang văn hố nên ơng đã bị tù đầy nhiều năm. Ơng
qua đời năm 1952 thọ 62 tuổi. Lần này Bác lại khơng có mặt tại đám tang.
Tại đây có rất nhiều hiện vật gắn liền với tuổi thơ của Bác. Như chiếc bàn làm
việc của cụ Nguyễn Sinh Cung. Hay chiếc khung cửi mà mẹ của Bác dùng để dệt vải
kiếm tiền ni gia đình. Bên cạnh cịn có chiếc võng đay gán bó với Bác từ khi cất

tiếng khóc chào đời. Hàng ngày bà Hoàng Thị Loan ngồi dệt vải và đong đưa chiếc
võng ru các con ngủ. Đặc biệt tại tổ hợp khơng gian này cịn có chiếc rương nhỏ là nơi
đựng vật dụng của cả gia đình. Chiếc rương này là chỗ vịn cho những bước đi chập
chững đầu tiên của Bác.
Tổ hợp 2 : Xô viết Nghệ Tĩnh.
Tổ hợp thể hiện cuộc đấu
tranh đầu tiên của nhân dân Việt
Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng và
ý nghĩa của cuộc đấu tranh này đối
với cách mạng Việt Nam và thắng
lợi của Cách mạng Tháng Tám năm
1945.

Nguyễn Hữu Hưng

Trang 15


Tổ hợp 3: Pác Bó cách mạng
Tổ hợp miêu tả hình ảnh hang
Cốc Bó (Cao Bằng), nơi đồng chí
Nguyễn Ái Quốc đã sống và chỉ đạo
phong trào cách mạng Việt Nam những năm 1941-1945. Các phù điêu xung quanh tổ
hợp khắc họa lại những điểm di tích lịch sử của mảnh đất cách mạng từ Pác Bó đến Tân
Trào.

Tổ hợp 4: Việt Nam chiến đấu và chiến thắng 1945 – 1954
Tổ hợp miêu tả cuộc kháng chiến toàn dân, toàn diện, trường kỳ, dựa vào sức
mình là chính của nhân dân Việt
Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh và

Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo;
đường lối vừa kháng chiến vừa
kiến quốc; xây dựng, củng cố chính
quyền của dân, do dân, vì dân trong
những ngày đầu lập nước; phát huy
sức mạnh của toàn dân làm nên
chiến thắng Điện Biên Phủ.

Tổ hợp 5: Gian tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh

Nguyễn Hữu Hưng

Trang 16


Gian này được thể hiện hình ảnh một đền thờ. Những hiện vật giới thiệu ở đây nói
lên tuy trái tim của Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ngừng đập nhưng hình ảnh, sự nghiệp và
tư tưởng của Người sống mãi.

Tổ hợp 6: Việt Nam chiến đấu và chiến thắng 1954-1975
Tổ hợp khơng gian hình tượng này phản ánh cuộc đấu tranh của nhân dân Việt
Nam nhằm giải phóng miền Nam, bảo vệ miền Bắc, thống nhất đất nước như mong ước
của Chủ tịch Hồ Chí Minh và tiếp tục thực hiện Di chúc của Người xây dựng một nước
Việt Nam hồ bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh.

3. Gian trưng bày các đề mục mở rộng
Nguyễn Hữu Hưng

Trang 17

Trên tầng trưng bày cịn có phần các chun đề và đề mục mở rộng (gọi tắt là các
chuyên đề) những chuyên đề này được trưng bày ở 8 gian bao quanh phía sau đai tiểu
sử với nội dung sau:
- Phong trào giải phóng dân tộc sau Chiến tranh thế giới thứ hai (1945 - 1960)
Bằng hình tượng ngọn núi lửa và biểu tượng văn hóa của các dân tộc, gian này thể
hiện sức mạnh to lớn của phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở châu Á, châu Phi và
châu Mỹ latinh từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai
Trong đó Việt Nam là dân tộc tiên phong, Hồ Chí Minh là một trong những lãnh
tụ tiêu biểu của phong trào. Cuộc đấu tranh của nhân dân Việt Nam với những thắng lợi
lịch sử tháng 8/1945, Điện Biên Phủ năm 1954... đã khẳng định vai trò và ảnh hưởng to
lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với phong trào giải phóng dân tộc. Thắng lợi của
phong trào giải phóng dân tộc trên tồn thế giới sau Chiến tranh thế giới thứ hai không
chỉ khẳng định sự độc lập về chính trị mà cịn là sự thừa nhận của thế giới các giá trị về
văn hoá, truyền thống lịch sử và nghệ thuật của các dân tộc trong nền văn minh nhân
loại.
- Phim: Việt Nam ngày nay
Phim giới thiệu những thành tựu của nhân dân Việt Nam đạt được trong cơng
cuộc đổi mới đất nước vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ,
văn minh theo con đường của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
- Chuyên đề: Bác Hồ với thế hệ trẻ
Gian này thể hiện tư tưởng Hồ Chí Minh về thế hệ trẻ (Việt Nam và thế giới), về
vai trò của thế hệ trẻ đối với sự nghiệp bảo vệ hồ bình, bảo vệ mơi sinh và mơi trường
sống...Đặc biệt là vai trị của thế hệ trẻ đối với sự phát triển của khoa học kỹ thuật và
cơng nghệ vì cuộc sống hạnh phúc của con người. Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: “Vì lợi
ích mười năm thì phải trồng cây. Vì lợi ích trăm năm thì phải trồng người”.

Nguyễn Hữu Hưng

Trang 18

- Việt Nam trong cuộc đấu tranh vì hịa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến
bộ xã hội
Bằng phương tiện kỹ thuật hiện đại, gian này giới thiệu sự phát triển nhanh chóng
của khoa học kỹ thuật và công nghệ mới và việc ứng dụng thành tựu khoa học kỹ thuật
vào mục đích hịa bình...Đem lại hạnh phúc cho con người, đồng thời lên án những thế
lực hiếu chiến đã lợi dụng thành tựu ấy vào mục đích chiến tranh xâm lược, giết hại con
người, hủy diệt môi trường thiên nhiên.
Cuộc chiến đấu của nhân dân Việt Nam khơng chỉ bảo vệ nền độc lập của mình mà
cịn góp phần bảo vệ hịa bình, dân chủ và tiến bộ xã hội của nhân dân thế giới.
- Hệ thống xã hội chủ nghĩa thế giới (1945 – 1960)
Gian này giới thiệu tình hình thế giới sau đại chiến II. Đó là thắng lợi của nhân
dân thế giới chống chủ nghĩa phát xít dẫn đến sự phân chia thế giới thành hai hệ thống

Nguyễn Hữu Hưng

Trang 19


xã hội chủ nghĩa và tư bản chủ nghĩa.Đó là cuộc chiến tranh không tiếng súng - “chiến
tranh lạnh” và những cuộc chiến tranh khu vực.
- Cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa phát xít
Gian này giới thiệu sự đối lập giữa tiến bộ, sáng tạo của loài người và sự phản
động, hủy diệt của chủ nghĩa phát xít đối với nhân loại. Cuộc đấu tranh của nhân dân
thế giới chống chủ nghĩa phát xít đã ảnh hưởng tới tiến trình cách mạng của nhân dân
Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
- Ảnh hưởng của Cách mạng Tháng Mười Nga đối với cách mạng Việt Nam
Gian này thể hiện ý nghĩa của cuộc Cách mạng Tháng Mười Nga đối với cách
mạng Việt Nam như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết:

“Giống như mặt trời chói lọi, Cách mạng Tháng Mười chiếu sáng khắp năm châu,
thức tỉnh hàng triệu, hàng triệu người bị áp bức, bóc lột trên trái đất”.
Những chuyên đề trên giúp người xem hiểu biết thêm những phong trào và sự
kiện lớn của thế giới trên mỗi chặng đường hoạt động của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

-♦♦♦-

KẾT LUẬN
Qua những chuyến tham quan bảo tàng, em được nhìn lại chặng đường làm việc
của Bác, một niềm kính trọng trào dâng trong em. Một con người, một tư tưởng lớn đã
đưa cả đất nước thoát khỏi chiến tranh, xây dựng cuộc sống ấm no cho nhân dân.
Tham quan bảo tàng, em cũng thấy bất ngờ về chính mình, đã từ lâu em hầu như ít cịn
để ý đến những cảm xúc, những suy tư, trăn trở về cuộc sống, về những người sống
quanh mình. Nhịp sống hối hả của thành thị đã đưa em vào vòng xoáy của học tập, làm
thêm, tham gia chỗ này chỗ khác, thời gian rỗi ít ỏi cịn lại em chỉ dành cho việc ngủ.
Thế nhưng, sau hôm đầu đi tham quan bảo tàng Hồ Chí Minh em đã gặp lại cảm xúc

Nguyễn Hữu Hưng

Trang 20


của mình cách đây khá lâu, cảm xúc biết ơn những người đi trước, những người đã đổ
máu xương để chúng ta được sống, học tập, làm việc trong một đất nước hịa bình như
ngày hơm nay.
Điều thú vị khi em đến bảo tàng Hồ Chí Minh là có thể tận mắt nhìn thấy những
bài báo, bài thơ, những văn kiện quan trọng mà chúng ta vẫn thường được nghe trên
giảng đường hay qua báo đài. Đặc biệt là những bức thư mà Người gửi cho cán bộ,
chiến sĩ, nhân dân ta kể cả những bức thư riêng. Mỗi lá thư Bác viết dù việc công hay
tư đều chứa đựng trong đấy tình càm chân thành, gần gũi và nó đã động viên nhân dân,

chiến sĩ quyết tâm kháng chiến giành lại độc lập, tự do. Ngoài những vần thơ, bài báo
chúng ta cịn có thể hiểu thêm về tư tưởng, tình cảm và cuộc đời hoạt động của Người
qua những di vật, những món quà mà nhân dân ta cũng như nhân dân thế giới gửi tặng
bác.
Nếu như cảm giác đầu tiên của chúng ta là được quay về với lịch sử thì càng về
sau sự xúc động nghẹn ngào khơng thể giấu kín trên nét mặt khi nghe về những năm
tháng cuối cùng của cuộc đời Bác. Bác khơng có gia đình, khơng có con cái, nhưng
tồn thể dân tộc Việt Nam là đại gia đình là những người thân yêu nhất của Người.
Mỗi người dân Việt Nam đều coi Người là vị cha già kính yêu. Mong muốn cuối cùng
của Bác là được đi thăm miền Nam ruột thịt nhưng mong muốn đó khơng thực hiện
được và trở thành nỗi day dứt trước khi Người đi xa.
“Bác ơi tim Bác mênh mơng thế
Ơm cả non sơng mọi kiếp người.”
Buổi tham quan kết thúc nhưng những suy nghĩ thì vẫn đọng lại trong lịng
những ai đã từng đến đây. Mỗi người sẽ có những cảm nhận cho riêng mình, sẽ có
những hình ảnh ấn tượng của riêng mình. Nhưng chung lại, sinh viên chúng em khi
đến đây đều cảm nhận được giá trị của chuyến đi cũng như những kiến thúc thu nhận
được trong q trình học mơn Tư tưởng Hồ Chí Minh, những điều mà trước đây có thể
chưa ai nghĩ về nó.

Nguyễn Hữu Hưng

Trang 21


Thế mà có những lúc ta cảm thấy chán nản, thấy thật bất hạnh biết bao. Nhưng
qua những chuyến tham quan, em cảm thấy cuộc sống thật đáng quý bởi vì nó được
xây dựng trên sự hi sinh cao cả của biết bao con người vĩ đại. Em tự hứa với lịng mình
sẽ cố gắng để sống thật tốt, thật có ích !

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Kiến thức thực tế qua chuyến tham quan bảo tàng Hồ Chí Minh do khoa MacLênin tổ chức ngày 17/04/2011
2. Website của bảo tàng Hồ Chí Minh tại Hà Nội :
/>3. Giáo trình “ Tư tưởng Hồ Chí Minh” nhà xuất bản Giáo dục

Nguyễn Hữu Hưng

Trang 22