đồ án kiến trúc xây dựng Nghiên cứu xây dựng tuyến đường sắt trên cao Ga Hà Nội - BX Hà Đông

Lng Duy An - K 44

i

MC LC
Li m u 1
Chng 1: Tng quan v GTVTT và các phng thc VTHKCC trong thành ph 4
1.1 Tng quan v GTVT ô th. 4
1.1.2 c im ca h thng giao thông ô th 4
1.1.3 c im ca h thng VTHK trong ô th 7
1.1.4 Khái nim tuyn VTHKCC 10
1.2 Tng quan v các phng thc VTHKCC trong ô th 13
1.2.1 Mt s phng thc VTHKCC ô th 13
1.2.2 Gii thiu Phng thc VTHKCC ” ng st nh” trong ô th. 17
Chng 2: Hin trng GTVT Hà Ni và trc hành lang giao thông ga Hà Ni - Ngã T
S - Bn xe Hà ông 24
2.1 Hin trng giao thông thành ph Hà Ni và th xã Hà ông 24
2.1.1 Hin trng mng li giao thông thành ph Hà Ni 24
2.1.2 Hin trng giao thông th xã Hà ông 30
2.2 Hin trng vn ti Khu vc Hà Ni 33
2.2.1 ánh giá hin trng vn ti ca th ô Hà Ni 33
2.2.2 ánh giá hin trng vn ti hành khách công cng ca th ô Hà Ni 39
2.3 ánh giá hin trng VTHKCC trên trc hành lang giao thông Ga Hà Ni – Ngã T S -
BX. Hà ông mi 42
Chng 3: Nghiên cu xâ dng tuyn ng st trên cao ga Hà Ni - BX. Hà ông 44
3.1 S cn thit ca d án, phù hp vi quy hoch phát trin GTVT th ô n nm 2020 44
3.1.1 Phân tích s cn thit và tính kh thi ca tuyn s 2 44
3.1.2 S phù hp trong quy hoch GTVT th ô n nm 2020 46
3.1.3 Kt qu d báo nhu cu vn ti hành khách trên tuyn ng st Hà Ni – Hà ông 47
3.1.4 nh hng phát trin giao thông công cng c th ô Hà Ni n nm 2020 54

3.2 Xây dng phng án tuyn ng st ô th tuyn s 2 Hà Ni – Hà ông 56
3.2.1 Hin trng dc tuyn theo các phng án ban u 56
3.2.2 Bình  hng tuyn 58
3.2.3 B trí các ga trên tuyn 65
3.2.4 T chc giao phng tin giao thông h tr tuyn 68
3.3 Tng mc vn u t, ngun vn 72
3.3.1 Các cn c lp tng mc u t xây lp 72
3.3.2 Tng mc u t 74
3.3.3 Ngun vn, huy ng vn và, hình thc u t. 80
3.3.4 Hiu qu ca tuyn ng st s 2 trong k hoch khai thác d kin cho nm 2012 81
KT LUN VÀ KIN NGH 85
Tài liu tham kho
Ph lc





Lng Duy An - K 44

ii


DANH MC CÁC T VIT TT

Lng Duy An - K 44

iii

DANH MC BNG BIU
Bng 1-1: Nhu cu i li theo din tích và dân s ca Hà
Ni 6
Bng 1-2: Tiêu chu n khí thi ca các phng tin vn ti 13
Bng 1-3: Tiêu chu n v  n ca các phng tin vn ti hành khách 13
Bng 2-1: Mt  ng ti khu vc ngoi thành Hà Ni 26
Bng 2-2: Mng li ng ca th xã Hà ông 32
Bng 2-3: S liu lt xe xu!t bn và hành khách tháng Bn xe Hà ông nm 2004 33
Bng 2-4: Lu lng vn ti trên mt s tuyn chính ca Hà Ni 34
Bng 2-5: Th phn m nhn v vn ti hành khách trên các mt ct ca các tuyn ng 35
Bng 2-6: Mt s ch" tiêu tng hp t# kt qu iu tra h gia ình nm 2003 36
Bng 2-7: Kt qu iu tra chuyn i trong 7 qun ni thành (chak2qunmi). 38
Bng 2-8: Phân b chuyn i theo c ly (Không k chuyn i ngoi t"nh) 38

Bng 2-9: Thng kê các tuyn buýt hin ti ca Hà Ni 40
Bng 2-10: Mt  chuyn i trên trc hành lang Ga Hà Ni – Ngã T S – Hà ông 42
Bng 2-11: Các tuyn xe buýt hin ti ang hot ng trên trc hành lang GT ngiên cu 43
Bng 3-1: Th phn cho các phng thc vn ti nm 2010 50
Bng 3-2:Th phn vn ti cho các phng thc vn ti – nm 2020 50
Bng 3-3: Th phn cho các phng thc vn ti n nm 2030 50
Bng 3-4: S lng khách tp trung trong 14h (6:00 – 20:00) 51
Bng 3-5 : S lng khách tp trung trong 4 gi cao im 52
Bng 3-6: Lung vn ti hành khách hng ni trên trc Hà Ni – Hà ông n nm 2010.53
Bng 3-7: lung vn ti khách hng ngoi trên trc Hà Ni – Hà ông. Giai on 2020 53
Bng 3-8: Lung vn ti hành khách hng ni trên trc Hà Ni – Hà ông giai on 2010.
53
Bng 3-9: Th phn vn ti hành khách hng ngoi trên tuyn ng st nghiên cu d báo
cho các giai on trong tng lai 53
Bng 3-10: Kt qu d báo lung hành khách i trên tuyn ng st trên cao Hà Ni – Hà
ông các giai on 2010, 2020, 2030 54
Bng 3-11: Quy mô s lung tuyn và s lt xu!t bn bn xe Hà ông mi 56
Bng 3-12: So sánh các phng án ca don tuyn ni vào Depot 63
Bng 3-13: So sánh các phng án giai on 2 Cát Linh – Ga Hà Ni 66
Bng 3-14: Thng kê các ga trên tuyn ng st nh Hà Ni – Hà ông giai on 1. 67
Bng 3-15: Các loi ga và kt c!u ga tng ng trên tuyn 67
Bng 3-16: Hành trình các tuyn buýt có liên quan n tuyn ng st s 2 70
Bng 3-17: Lu lng hành khách lên xung ti ga Cát Linh trong gi cao im 71
Bng 3-18: Biu tng hp các hng mc xây lp ga và cu ng st trên cao - hm ng st
ô th - Phng án i tránh cu Hà ông ( Phng án 1) 75
Bng 3-19: Tng hp các hng mc xây lp ga & cu ng st trên cao - hm ng st ô
th phng án i th$ng qua cu Hà ông ( phng án II – i th$ng) 76
Bng 3-20: Tng hp tng mc u t giai on 1 Ga Cát Linh – Hà ông 77
Bng 3-21: Phng án u t 1 77

Lng Duy An - K 44

iv

Bng 3-22: Tng hp mc u t giai on 1 Ga Cát Linh – Ga BX Hà ông mi Phng án
u t 2 78
Bng 3-23: Tng hp mc u t giai on 1 Ga Cát Linh – Ga Bn Xe Hà ông Phng án
u t 3 79
Bng 3-24: Tng hp mc u t giai on 1 Ga Cát Linh – Ga BX Hà ông mi phng án
u t 4 80
Bng 3-25: Kh nng chuyên ch ca oàn tàu Metro la chn khai thác 81
Bng 3-26: thi gian vn hành tuyn ga Cát Linh – ga BX Hà ông nh sau: 82
Bng 3-27: D kin k hoch khai thác cho tuyn trong nm 2012 ( nm u tiên) 83

Lng Duy An - K 44

v


DANH MC CÁC HÌNH V

Hình 1-1: H thng giao thông vn ti trong ô th 4
Hình 1-2: phân loi PTVT hành khách trong ô th 10
Hình 2-1: Biu  lu lng các chuyn i trong ngày trên mt s tuyn chính  Hà Ni 34
Hình 2-2: Lu lng các chuyn gi cao i trên mt s tuyn chính ti Hà Ni 35
Hình 3-1: Bn  quy hoch mng li ng st ô th TP. Hà Ni 47
Hình 3-2: S  các phng án tuyn ng st ô th Hà Ni – Hà ông 60
Hình 3-4: Mt ct ngang trm ón tr hành khách b trí ti ga 68
Hình 3-6: Biu  quan h vn tc, thi gian, khong cách vn hành cho 1 ga 82

LI M U
Lng Duy An - K 44

1

M U
1.1.Tính cp thit ca  tài
Cùng vi s phát trin nhanh chóng ca nn kinh t, nhu cu i li mà c bit là ti các
ô th ca t!t c các nc trên th gii òi h%i các ô th phi có c mt kt c!u h tng y
. bn v&ng, mt h thng vn ti nhanh chóng, thun tin, an toàn và ít gây ô nhi'm môi
trng. ( các nc trên th gii, tc ngh)n giao thông và ô nhi'm không khí. ting n gây ra
bi các phng tin xe c gii ng b ã và ang tr nên ngày mt nng n, nh hng n
cuc sng ô th và các hot ng trong thành ph.
Kinh nghim  các nc cho th!y i vi các ô th có trên mt triu dân cn có h
thng giao thông công cng có sc chuyên ch ln, tc  nhanh trên nh&ng trc giao thông
có lu lng ln. Gn th k* qua các nc phát trin trên th gii u dùng ng st ô th,
k c Metro  gii quyt yêu cu vn ti trong các ô th ln. Phát trin các phng tin giao
thông cho các thành ph ln trên th gii có s dân ông hn trên triu ngi trong nh&ng
thp k* qua ã khng nh phng thc vn ti ng st ô th là mt phng thc vn ti s
ln, u vit. Vn ti hành khách công cng ng st ô th góp phn tích cc gim ách tc
giao thông trên các hành lang; gim thi gian và chi phí i li cho hành khách s+ dng ng

st ô th và gim tc ngh)n cho các phng tin ng b. Ngoài ra nó còn góp phn nh
hng s phát trin tng lai ca ô th. n nm 2000, trên th gii có hn 300 thành ph có
s dân trên 1 triu ngi và ã có 120 thành ph t chc giao thông b,ng ST.
Trong nh&ng nm gn ây, cùng vi s tng trng áng k v kinh t áng khích l
ca c nc, th ô Hà Ni, Thành Ph H Chí Minh và các thành ph ln trên th gii, tình
trng ngi dân các t"nh ngoài  vào các thành ph ln tìm vic và sinh sng ang gây cho
các thành ph ln nh&ng áp lc v tng dân s c hc, v u t c s h tng. Mt khác giao
lu kinh t gi&a các khu vc và trong các vùng ca th ô phát trin ngày càng a dng,
phong phú theo c ch th trng.Vic b% qua s phát trin giao thông công cng trong mt
thi gian dài ã to cho ngi dân có thói quen s+ dng phng tin giao thông cá nhân,
ngi dân Hà Ni ã chuyn th$ng t# vn minh xe p lên vn minh xe máy. Vi s gia tng
bùng phát s lng các phng tin cá nhân c bit là xe máy trong khi c s h tng giao
thông không áp ng kp ã là nguyên nhân gây ra ách tc ph bin, trm trng trong giao
thông ô th và kéo theo là ô nhi'm môi trng. Giao thông ô th ã tr thành mt trong
nh&ng mi quan tâm hang u ca thành ph Hà Ni. Chính ph, UBND thành p Hà Ni và
các b ngành h&u qua ang tp trung gii quyt nh,m lp li k- cng trong qun lý ô th,
giao thông ô th,  Hà Ni xng áng là trung tâm chính tr, kinh t, vn hoá, khoa hc k-
thut và u mi giao thông ca c nc.
1.2 Ni dung nghiên cu ca  tài
- Nghiên cu ánh giá hin trng vn ti hành khách công cng ca th ô Hà Ni và
khu vc hành lang tuyn Hà Ni – Hà ông.
LI M U
Lng Duy An - K 44

2

-  xu!t phng án xây dng ng st nh tuyn thí im Hà Ni – Hà ông
- ánh giá hiu qu ca tuyn ng st Hà Ni – Hà ông trong tng lai
1.3 Phm vi nghiên cu ca  tài
Phm vi nghiên cu ca  tài “Nghiên cu xây dng tuyn st trên cao ga Hà Ni – BX

Hà ông” la chn tuyn và loi phng tin phù hp vi quy hoch và phát trin giao thông
vn ti th ô Hà Ni n nm 2020, Kh nng áp ng nhu cu i li ca nhân dân. Phm vi
hành lang nghiên cu t# trung tâm Hà Ni n trung tâm th xã Hà ông.
1.4 Mc ích, mc tiêu và i tng nghiên cu ca  tài.
Mc ích ca  tài:
Xác nh s cn thit xây dng tuyn ng st nh thí im tuyn s 2 Hà Ni – Hà
ông, Xây dng và a vào s+ dng trc nm 2020 nh,m tho mãn nhu cu v vn ti hành
khách công cng trên hành lang Ga Hà Ni - Th xã Hà ông. Gim m!t an toàn giao thông,
ci thin iu kin môi trng sng, i li ca ngi dân, góp phn to ra thói quen i li s+
dng vn ti hành khách công cng mi ca ngi dân ô th.
Mc tiêu nghiên cu ca  tài:
- Xác inh quy mô u t và các tiêu chu n chính ca  tài.
- Xây dng và la chn phng án tuyn hp lý và la chn phng tin trên tuyn.
- S b khi lng và kinh phí u t
- a ra k hoch u t, hình thc và ngun vn
i tng nghiên cu ca  tài:
i tng nghiên cu c th ca  tài là phng án Xây dng tuyn ng st trên cao
Hà Ni - Th xã Hà ông.
1.5 Phng pháp nghiên cu ca  tài.
- Phng pháp iu tra xã hi hc, ph%ng v!n, thu thp thông tin.
- Phng pháp kho sát thc a.
- Tham kho tài liu nghiên cu.
- Phng Pháp phân tích tng hp…
1.6 Kt cu ca  tài
 tài gm:
 Phn m u
LI M U
Lng Duy An - K 44

3

 Chng I: Tng quan v VTHK ô th và mt s phng thc VTHKCC trong thành
ph
 Chng II: Hin trng GTVT th ô Hà Ni và trên trc hành lang GT Hà Ni – TX
Hà ông.
 Chng III: Nghiên cu Xây dng tuyn ng st trên cao Hà Ni – Hà ông
 Kt lun và kin ngh.














Chng 1: Tng quan v GTVTT và các phng thc VTHKCC trong thành ph
Lng Duy An - K 44

4

CH !NG I
T"NG QUAN V# GTVTT VÀ CÁC PH !NG TH$C VTHKCC
TRONG THÀNH PH%
1.1 Tng quan v GTVT ô th&.

1.1.1 Cu trúc h thng giao thông vn ti ô th
Giao thông vn ti ô th c hiu là tp hp các công trình, các con ng giao thông
và các phng tin khác nhau m bo s liên h gi&a các khu vc ca ô th vi nhau. ây
là mt trong ba yu t c!u thành nên h thông ô th.
H thng giao thông vn ti ô th bao gm 2 h thng con ó là h thng giao thông và
h thng vn ti. Các thành phn ca h thng giao thông vn ti ô th c mô t nh sau
(hình 1-1)
Hình 1-1 H thng giao thông v'n t(i trong ô th&

1.1.2 c im ca h thng giao thông ô th
Khác vi giao thông liên t"nh, giao thông quc t, giao thông ô th có nh&ng c im
ni bt sau:
H thng giao thông
H thng vn ti
H
thng
GT t.nh
GTVT ô th
Vn ti
chuyên
dng
Mng
li
ng
GT
Các
công
trình
trên
ng

Các
công
trình
khác
Các
im
u
cui
Các
im
trung
chuyn
Các
im
d#ng
dc
tuyn
H
thng
GT

ng

PTVT
công
cng
PTVT
cá
nhân
Vn ti

hành
khách
TP

Vn
ti
hàng
ho
á

Chng 1: Tng quan v GTVTT và các phng thc VTHKCC trong thành ph
Lng Duy An - K 44

5

- Mng li giao thông ô th không ch thc hin chc nng giao thông thun tuý mà
còn thc hin nhiu chc nng khác: Chc nng k thut, chc nng môi trng …
Chc nng giao thông là : m bo giao thông thun tin, nhanh chóng. m bo cho
vic tuyn giao thông công cng mt cách hp lý. Liên h gi&a các khu vc trong ô th nh
khu nhà  vi khu công nghip, dch v, nhà ga, công viên. Có kh nng phân b li lung
giao thông ti các ng ph trong trng hp ti mt s on gp s c hoc ang s+a ch&a.
Liên h mt thit và thun tin vi các ng ô tô và các khu vc bên ngoài ô th trong
tng lai. Ngoài chc nng chính là chc nng giao thông, ng ph còn bao gm các công
trình ngm và các công trình trên mt !t  thc hin các chc nng k- thut.
Các công trình ngm gm có các ng ng và ng dây(ng ng c!p, thoát nc,
ng ng d/n khí, ng dây in thoi, in tín, in thp sáng …) c t di v"a hè,
thm c% và lòng ng xe chy ca ng ph.
Trên ng ph có các công trình nh cu vt, dây in thp sáng, h thng các bin
báo giao thông … ng ph còn có các hành lang thông gió và l!y ánh sáng cho ô th.
Tuy h thng giao thông có chc nng nh trên nhng nó còn là mt phn ca tng th

kin trúc toàn ô th, nên khi thit k phi m bo yêu cu m- quan ô th.
- Mt  mng li ng cao:
ô th li tp trung dân c vi mt  dân s cao, ng thi là t im ca các hot
ng kinh t - chính tr, thng mi, dch v … bi vy xét trên phng din vn ti trong ni
th r!t ln. Ngoài ra, mi ô th li là mt trung tâm thu hút hành khách t# các khu vc ven
ô, ngoi thành và các khu vc khác t# ngoài vào. Bi vy  áp ng c nhu cu này nh!t
thit phi có mt mng li giao thông phát trin bao ph toàn thành ph
Mt khác mng li giao thông ô th không ch" làm chc nng giao thông thun tuý mà
còn thc hin nhiu chc nng khác. Vì vy, ô th luôn luôn có mng li giao thông phát
trin vi mt  cao là mt t!t yu.
Tùy theo quy mô, trình  phát trin c0ng nh nh&ng iu kin phát trin mà mng li
giao thông  các ô th c0ng r!t khác nhau
C0ng xu!t phát t# c im phân b nhu cu vn ti trong ô th nên thông thng mt
 mng li giao thông gim dn t# khu vc trung tâm thành ph ra vùng ngoi vi và các
khu vc lân cn.
- Lu lng mt t i cao nhng li bin ng rt ln theo thi gian và không gian.
ây là mt c im ht sc c trng ca h thng giao thông ô th. Khác vi mng
li giao thông ngoi thành, liên t"nh hay quc t, s hình thành các lung giao thông trong
ô th ch yu là xu!t phát t# nhu cu i li ca th dân. Nhu cu này ph thuc vào mt lot
yu t gi là yu t làm phát sinh các chuyn i. Các yu t ch yu bao gm: Quy mô mt 
Chng 1: Tng quan v GTVTT và các phng thc VTHKCC trong thành ph
Lng Duy An - K 44

6

dân s; din tích thành ph và s phân b chc nng ô th; c c!u dân c và thu nhp. Ch$ng
hn  Hà Ni theo kt qu kho sát, lu lng giao thông  các trc ng hng tây, hng
ông – Tây tp trung r!t cao, bình quân gi cao im trên 10.000 HK/gi nh: Quc l 1A,
quc l 6, quc l 32, trc Hàng Bài, inh tiên Hoàng…
c im ni bt nhu cu i li ca ngi dân ô th là tn su!t i li cao, c ly i li

trung bình và ngn.
B(ng 1-1: Nhu c)u i li theo din tích và dân s ca ô th&
Ch" tiêu
TT
Din tích thành ph
(Km
2
)
Dân s
(10
3
ngi)

Khong cách i li
bình quân
(Km)
S ln i li bình
quân ca 1
ngi/nm
1 7 50 1,3 200
2 15 100 1,5 250
3 30 200 1,7 300
4 57 400 2,0 350
5 115 800 2,4 400
6 210 1.500 2,9 450
7 420 - 450 3.000 – 4.000 3,7 - 4 600 - 800
Qua bng ta th!y, dân s ô th càng ln thì nhu cu i li càng tng lên c v s lng
chuyn i và c ly i li bình quân. Vi thành ph quy mô nh% 50 – 100 ngàn ngi, tn su!t
i li ch" t# 200 n 250 chuyn i/ngi/nm. i vi thành ph ln hn 3 triu dân, tn su!t
i li tng lên mc 600 – 800 chuyn i/ngi /nm g!p 3 ln so vi ô th nh%.

- Tc  dòng giao thông nh:
Có nhiu nguyên nhân d/n n dòng giao thông ô th có tc  nh% hn so vi dòng giao
thông i ngoi. Tuy nhiên các nguyên nhân ch yu có th k n là:
+ Mt  và lu lng dòng giao thông cao, c bit là vào gi cao im
+ Dòng phng tin chu tác ng ca h thng iu khin.
+ ô th là ni tp trung dân c nên  m bo v!n  an toàn giao thông và môi
trng sinh thái thì tc  lung giao thông cn c kim soát.
- H thng Giao thông ô th òi hi chi phí xây dng, vn hành ln.
Mt  i li dy c buc phi có nh&ng công trình h tng tng ng vi quy mô ln
và có yêu cu k- thut cao nh cu vot, các tuyn ngm và trên cao. c bit là qu- !t ô
th r!t ít mi khi xây dng các công trình giao thông òi h%i mt chi phí r!t ln cho vic gii
phóng mt b,ng.
Ngày nay nh&ng ô th có quy mô dân s trên 1 triu ngi, thì h thng giao thông ca
ô th ó òi h%i phi có nh&ng khon u t ln ch$ng hn nh nh&ng tuyn xe in ngm
vi giá thành bình quân t# 20 – 25 triu USD/ 1Km.
Chng 1: Tng quan v GTVTT và các phng thc VTHKCC trong thành ph
Lng Duy An - K 44

7

1.1.3 c im ca h thng VTHK trong ô th
a. Khái nim và phân loi VTHK trong ô th.
Vn ti hành khách ô th phc v nhu cu i li ca ngi dân ni thành, ngoi thành
và n các thành ph v tinh. Tu1 theo mc ích nghiên cu mà h thng VTHKT có th
phân loi theo nhiu tiêu thc khác nhau:
 Theo i tng phc v: H thông VTHK ô th c phân thành 2 h thng con ó là
phc v cho mc ích cá nhân và cho mc ích công cng (bng 1 - 1)
VTHKCC c hiu theo ngh.a rng là mt hot ng, trong ó s vn chuyn c
cung c!p cho hành khách  thu tin cc b,ng nh&ng phng tin vn ti không phi ca
h.

Vn ti hành khách cá nhân bao gm các phng tin cá nhân phc v cho các nhu cu
i li ca chính bn thân h, gia ình hay nh0ng ngi thân thích. Thông thng PTVT cá
nhân là các loi phng tin có sc cha nh% và tính c ng cao.
Ngoài ra có th xét n lc lng VTHK ch qun phc v cho các c quan b,
Ngành…
 Theo v trí ca ng xe chy i vi ng ph: Các loi PTVT hành khách thành
ph c phân làm hai nhóm: Vn hành trên ng ph và vn hành ngoài ng ph.
Nhóm vn hành trên ng ph bao gm: Xe buýt, xe in bánh st, xe in bánh hi,
taxi, xe lam, xe p, xe máy… Nhóm vn hành ngoài ng ph bao gm: Tàu in ngm,
Tàu in trên cao…
Theo c im xây dng ng xe chy: Phng tin VTHKT c chia làm hai
nhóm: Vn ti trên ng ray và vn ti không ng ray.
Nhóm vn ti trên ng ray gm: Xe in bánh st, tàu in ngm, tàu in ngoi
thành, monorail, … Nhóm vn ti không ng ray bao gm: Xe in bánh hi, xe buýt, xe
in bánh st , taxi, xe lam, xe p, xe máy…
 Theo loi ng c s+ dng: Phng tin VTHKT c phân ra ba nhóm chu yu.
- Loi s+ dng ng c in: Xe in bánh st, tàu in ngm, xe in bánh hi…
- Loi s+ dng ng c t trong: Ô tô buýt, taxi, xe lam, xe máy…
- Loi không ng c: xe p, xích lô, …
Ngoài các tiêu thc phân loi trên ngòi ta có th s+ dng nhiu cách phân loi khác
nh: Theo c tính kinh t- K- thut, theo phong thc phc v,…(Xem hình 1-2).


Chng 1: Tng quan v GTVTT và các phng thc VTHKCC trong thành ph
Lng Duy An - K 44

8

b. Vai trò ca h thng VTHK ô th.
Vai trò quan trng ca h thng VTHK ô th i vi s phát trin kính t xã hi  các

ô th c th hin trên các phng din sau:
 VTHK ô th to thun li cho vic phát trin chung ca ô th:
ô th hoá luôn gn lin vi vic phát trin các khu dân c, khu công nghip, thng
mi, vn hoá,… kéo theo s gia tng c v phm vi lãnh th và dân s ô th. T# ó d/n n
xu!t hin các quan h vn ti vi công su!t ln và khong cách xa. Khi ó ch" có h thng
VTHK ô th dng MRTS (Mass – Rapid – Transit – Sytem) mi có th áp ng c nhu
cu ó.
Ngc li. nu không thit lp mt mng li VTHKT hp lý, tng ng vi nhu cu
thì sc ép v gii quyt mi giao lu gi&a các khu chc nng ô th phân b cách xa trung tâm
vi công su!t lung hành khách ln s) là lc cn i vi quá trình ô th hoá. Ch$ng hn, nu
ch" i b, thì tc  di chuyn quá chm là mt cn tr n kh nng cung c!p nhân lc cho
các trung tâm công nghip, thng nghip, hành chính,… Lãnh th thành ph càng m rng
thì vai trò ca giao thông ô th càng th hin rõ qua vic rút ngn thi gian i li và áp ng
nhu cu ca các dòng hàh khách công su!t ln.
 VTHK ô th là nhân t ch yu  tit kim thi gian i li ca ngi dân ô th, góp
phn tng nng su!t lao ng xã hi:
Trong mt ô th hin i, do tn su!t i la cao c ly i li bình quân ln nên tng hao
phí thi gian i li ca mt ngi dân là áng k. Nu l!y mc i li bình quân ca mt ngi
trong thành phn i li tính tích cc ca Hà Ni hin ti là 2,2-2,5 chuyn/ngi/ngày và thi
gian mt chuyn i là 50 phút thì hao phí thi gian i li chim 15-20% tng qu- thi gian
hot ng tích cc. Tính chung c Hà Ni vi dân s ni thành khong 1,4 triu ngi và
thành phn i li tích cc chim chim 60% thì tng hao phí thi gian i li x!p x" qu- thi
gian làm vic ca trên di 200.000 lao ng.
Hao phí thi gian i li trong ô th theo t#ng loi phng thc là r!t khác nhau ( Ch$ng
hn so sánh hao phí gi&a thi gian i li b,ng xe p và tàu in ngm). Các chuyên gia kinh
t, khi xem xét hao phí thi gian riêng cho i làm, qua phân tích rút ra: Nu tính thi gian i
mun, thì giá tr này v nguyên tc b,ng tng thu nhp quc dân trong n v thi gian m!t (
vì i mun)
G
V

= (t
1
– t
2
)GDP
gi
× K × Q
HK
( VN)
Trong ó:
G
V
– Giá tr to ra sn ph m ng vi tit kim thi gian i li ().
t
1
, t
2
– Thi gian bình quân mt chuyn i ng vi phng tin i li có tc  chm
và phng tin có tc  cao.
Chng 1: Tng quan v GTVTT và các phng thc VTHKCC trong thành ph
Lng Duy An - K 44

9

GDP
gi
- Thu nhp quc dân tính bình quân cho mt ngòi/gi.
K – H s có n t* l chuyn i vi mc ích sn xu!t so vi tông s chun i (
Thông thng K = 0,8 ).
Q

HK
– Khi lng HK i li trong khu vc nghiên cu.
2nh hng rõ rt và trc tip ca VTHKT là tác ng n vic tng nng su!t lao
ng xã hi. Theo tính toán ca các chuyên gia giao thông ô th thì: H' mi chuyn xe chm
i 10 phút thì d/n n tng nng xu!t lao ng xã hi gim 2,5 ÷ 4,0%. Nng su!t lao ng
ca công nhân có c ly i làm 5 km gim 12% và trên 5 km gim 10 ÷ 25% so vi nh&ng
công nhân sng gn xí nghip (ch" cn i b).
 VTHK dô th bo an toàn và gi& gìn sc kho3 cho ngòi i li:
An toàn giao thông gn lin vi h thng PTVT và c s h tng k- thut giao thông.
Hin ti, hàng nm trên th gii có ch#ng 8000,000 ngi thit mng do tai nn giao thông(
TNGT). Riêng Vit Nam, mi nm xy ra 8,000 ÷ 1200 v tai nn giao thông. Làm thit
mng 3.000 ÷ 8.000 ngi, trong ó, t* l áng k thuc v h thng giao thông ô th. ( các
thành ph nc ta, do s lng xe p và xe máy tng quá nhanh, mt  i li dày c là
nguyên nhân do chính gây ra hàng nghìn v TNGT mi nm. Ti Hà Ni và TP H Chí Minh,
mi ngày có hàng chc v m!t an toàn giao thông, trong ó 50 ÷ 60% do xe máy, xe p gây
ra.
 VTHK ô th góp phn bo v môi trng ô th:
Không gian ô th thng cht hp, mt  dân c cao, trong khi ó mt  các loi xe
có ng c li dy c. Bi vy, VTHK phi gn lin vi các gii pháp bo b môi trng.
ch$ng hn, công cng hoá phng tin i li là mt trong s gii pháp h&u hiu mang tính kh
thi nh,m thiu hoá tác ng tiêu cc ca GTVT ô th n môi trng. Trc ht vic thay
th PTVT cá nhân b,ng VTHK s) góp phn hn ch mt  ô tô, xe máy, nh&ng phng
tin thng xuyên thi ra mt lng ln khí x, cha nhiu thành phn c hi nh:
Cacbuahidro, oxit ni t (NOx), ôxit các bon (CO), ôxít chì, hidrôxytcacbon,
Trong nh&ng nm 90, u* ban môi trng th gii ã kh$ng nh tác ng áng k(
gn50%) trong vic hu* hoi môi trng sinh thái là go khí x các PTVT gây ra. Nh vy
hiu qu sâu sc ca VTHKCC phi k c kh nng gi& gìn bu không khí trong sch cho các
ô th, gim mt  bi và cng  n…
 VTHK ô th là nhân t m bo trt t n inh xã hi:
Mt ngi dân thành ph bình quân i li t# 2 ÷ 3 lt mi ngày, thm chí cao hn ( c

ly 1,3 ÷ 2 km tr lên). Nh&ng hành trình i làm mua sm, thm ving, sinh hot … di'n ra
liên tc sut ngày êm biu hin b,ng nh&ng dòng hành khách, dòng PTVT dy c trên
ng phô. Vì vy, nu vn ti b ách tc, thì ngoài tác hi v kinh t nh ã nêu  trên, còn
Chng 1: Tng quan v GTVTT và các phng thc VTHKCC trong thành ph
Lng Duy An - K 44

10

d/n n tiêu cc v tâm lý, chính tr, trt t an toàn n nh xã hi. Hiu qu ca h thng
VTHK ô th trong l.nh vc xã hi c0ng ht sc quan trng và nhiu khi không th tính c.

Hình 1 - 2: phân loi PTVT hành khách trong ô th
1.1.4.Khái nim tuyn VTHKCC
a. Khái nim tuyn VTHKCC.
Tuyn VTHKCC là ng i ca phng tin  thc hin chc nng vn chuyn xác
nh. Tuyn VTHKCC là mt phn ca mng li giao thông thành ph c trang b các c
s vt ch!t chuyên dng nh: Nhà ch, bin báo  tôchc các hành trình vn chuyn b,ng
phng tin VTHKCC thc hin chc nng vn chuyn hành khách trong thành ph, n các
vùng ngoi vi và các trung tâm ô th v tinh n,m trong quy hoch tng th ca thành ph.
Nhìn chung tuyn VTHKCC mang tính c nh cao vì nó gn lin vi c s h tng k-
thut ca ô th còn hành trình chy xe có th thay i mt cách linh hot cho phù hp vi
bin ng +ca nhu cu i li trong thành ph c theo thi gian và không gian vn ti.
Mi tuyn VTHKCC thng c nh v im u, im cui và các im d#ng ,
trung chuyn chính trên tuyn.
Phng tin
VTHK TP

Sc cha ln
Tàu in ngm
Sc cha nh%

Xe in bánh st
ng st trê cao
Ô tô buýt
Xe

i
n
b
ánh
h

i

Xe lam
Ta xi
Xích Lô
Xe thô s
Xe máy
Xe con cá nhân
Phg tin
VTHKCC
PTVT cá nhân
Xe p
Chng 1: Tng quan v GTVTT và các phng thc VTHKCC trong thành ph
Lng Duy An - K 44

11

b. Phân loi tuyn VTHKCC
V!n  phân loi tuyn r!t phc tp, và nó c phân theo nhiu tiêu thc khác nhau,

phc v cho các mc ích khác nhau, tuy nhiên v c bn có th phân theo thành các ch" tiêu
sau:
 Theo tính n nh ca tuyn
Theo tiêu thc này tuyn VTHKCC c phân thành 2 loi:
- Tuyn VTHKCC c nh
- Tuyn VTHKCC t do
 Theo gii hn vùng phc v.
Theo tiêu thc này tuyn c phân ra thành các loi sau ( Cn c vào v trí im u
và v trí im  cui tuyn):
- Tuyn ni thành: Là tuyn ch" chy trong phm vi thành ph, phc v lung hành
khách ni thành.
- Tuyn ven ni: Là tuyn bt u t# ngoi thành và kt thúc ti vành ai thành ph và
ngc li.
- Tuyn chuyn ti: Là tuyn có bn u cui ti các bn xe liên t"nh. Vi mc ích là
trung chuyn hành khách t# bn này sang bn kia qua thành ph.
 Theo hình dng tuyn
Nu ch" xét n hình dng theo hng i mt cách khái quát mà không xét n s bin
dng trên t#ng on, tuyn xe buýt c phân thaàn các loi sau.
- Tuyn n c lp (không trùng im , không t ct). Loi này gm nhiu dng
khác nhau: ng th$ng, g!p khúc, hình cung.
- Tuyn ng vòng khép kín (im u và im cui trùng nhau). Loi này có các
dng, a giác, các cung, g!p khúc kt hp vi cung. Thc ch!t các loi này là c to nên
bi các tuyn n ghép li vi nhau.
- Tuyn khép kín mt phn: Thc ch!t là to bi tuyn ng vòng khép kín và tuyn
n c lp
- Tuyn s 8: Thc ch!t c to bi 2 tuyn ng vòng khép kín
 Theo v trí tng i so vi trung tâm thành ph.
Theo cách phân loi này các tuyn VTHKCC bao gm
- Tuyn hng tâm (Tuyn bán kinh): Là tuyn hng v trung tâm thành ph. Nó bt
u t# vùng ngoi ô và kt thúc  trung tâm hoc vành ai thành ph. Loi tuyn này phc v

Chng 1: Tng quan v GTVTT và các phng thc VTHKCC trong thành ph
Lng Duy An - K 44

12

nhu cu i li ca hành khách t# ngoi thành vào thành ph và ngc li. Nhc im ca
loi này là hành khách mun i qua thành ph phi chuyn tip, ng thi li gây ra lu lng
hành khách ln  trung tâm thành ph và khó khn cho vic tìm bn u và bn cui (( trung
tâm thành ph).
- Tuyn xuyên tâm (Tuyn ng kính): Là tuyn i xuyên qua trung tâm thành ph, có
bn u và bn cui n,m ngoài trung tâm thaàn ph. Tuyn này có u im  ch: Phc v c
hành khách ni thành c hành khách ngoi thành, haàn kháhc thông qua thành ph không phi
chuyn tuyn. Không gây ra lu lng hành khách ln tp trung  trung tâm thành ph. Vic
tìm kim hng tâm, nên nó phù hp vi ng ph có cng  dòng hành khách ln và
phân b khá u trong ngày
- Tuyn tip tuyn (Tuyn dây cung): Là tuyn không i qua trung tâm thành ph. Loi
tuyn này thng c s+ dng tong thành ph có dân c ln ( Thông thng thành ph có
trên 25 vn dân mi nên xây dng loi tuyn này) .
- Tuyn vành ai: Loi này thng là nh&ng tuyn ng vòng tròn chy theo ng
vành ai thành ph. Loi tuyn này phát huy tác dng khi dòng hành khách  các hng qua
trung tâm ln. Mt khác nó phc v nh&ng hành trình chy ven thành ph và có tác dng ni
lin các tuyn hng tâm, xuyên tâm và tip tuyn vi nhau.
Chú ý: Vi tuyn vành ai, cn chn im  cui là im  có s lng hành khách
xung nhiu nh!t. Nh vy gim c s hành khách phi chuyn xe. Ngoài ra s hành khách
lên  bn cui cùng không quá cao vì s) làm tng thi gian d#ng  bn và có kh nng làm
tng biu  chy xe.
- Tuyn h tr: Loi tuyn này vn chuyn hành khách t# mt vùng nào ó n vành
ai tuyn chính trong thành ph ( Tác dng gom khách). iu kin xây dng tuyn h tr do
các yu t v kinh t, k- thut và mc  i li quyt nh. Vi tuyn loi này hành khách
phi chuyn xe nu không mun ra hoc vào thành ph.

 Theo i tng phc v
Theo cách phân loi này bao gm các loi tuyn sau:
- Tuyn c bn: Là nh&ng tuyn phc v mi nhu cu i li trên tuyn.
- Tuyn vé tháng ( Ch" phc v vé tháng): Loi tuyn này thng phc v theo nh&ng
hng có s lng ngi i làm và i hc ln, mt  tp trung cao.
- Tuyn ph thêm: Là nh&ng tuyn ch" hot ng ch" hot ng vào nh&ng gi cao im
hoc khi cn thit phc v khách tham quan du lch
 Theo công su!t lung khách
- Tuyn c!p 1: Tuyn có công su!t lung hành khách ln (Thng trên 5000 HK/h).
Chng 1: Tng quan v GTVTT và các phng thc VTHKCC trong thành ph
Lng Duy An - K 44

13

- Tuyn c!p 2: Tuyn có s công su!t lung hành khách trung bình (Thng t#
2.000 n 3.000 HK/h)
- Tuyn c!p 3: Tuyn có công su!t lung hành khách th!p (Thng di 2.000 Hk/h).
 Theo ch!t lng phc v
- Tuyn ch!t lng cao: Trên tuyn có b trí phng tin ch!t lng cao hot ng
- Tuyn ch!t lng trung bình: Tuyn xe buýt trên ó b trí loi phng tin bình
thng hot ng
Vic phân loi tuyn nh trên nh,m hng ngi khai thác vào mc tiêu th%a mãn tt
nh!t cho t#ng i tng phc v. V!n  c bn là bit kt hp các kiu phân loi  có th
to ra mng li tuyn hp lý c v không gian, thi gian và phù hp vi c im vn có ca
thành ph.
1.2.Tng quan v các phng thc VTHKCC trong ô th&
1.2.1 Mt s phng thc VTHKCC ô th
Trong các ô th hin nay trên th gii  áp ng nhu cu i li ca nhân dân, có r!t
nhiu phng thc vn ti hành khách khác nhau. Tùy theo mc  phát trin kinh t xã hi
c im ca lung hành khách có iu kin khai thác khác c th ca mi ô th, có th có

y  các loi phng thc hoc mt s các loi phng thc sau ây.
a. Ô tô buýt
Theo tiêu chu n Quc t ISO – 3833 và TCVN – 62211 ô tô buýt là loi ô tô ch khách
có kt c!u trang b dùng  ch ngi và hành lý mang theo, có ch ngi ln hn 9 k c
ngi lái. Vi mc ích là  vn chuyn hành khách trên các hành trình trong thành ph
hoc các vùng lân cn.
Xe buýt là loi phng tin s+ dng ng c t trong xng hoc diezel.
Tiêu chu n khí thi ca các loi phng tin có th áp dng các tiêu chu n quy nh ti
Ngh nh 175/CP ca Th Tng chính ph ( xem hình 1-2, 1-3)
B(ng 1-2: Tiêu chu*n v  +n ca các phng tin v'n t(i hành khách
Loi xe Mc  n cho phép (dp)
Ô tô ti và ô tô khách ng c di 10.000
cc
87
Ô tô khách ng c trên 10.000cc

89


Chng 1: Tng quan v GTVTT và các phng thc VTHKCC trong thành ph
Lng Duy An - K 44

14

B(ng 1-3: Tiêu chu*n khí th(i ca các phng tin v'n t(i

Tiêu chu n A Tiêu chu n B
STT
Trng lng phng tin
R(W)

CO HC NO
X
CO HC + NO
X
1 Rw<750 65 6.0 8.5 - -
2 750<RW<850 71 6.3 8.5 58 19
3 850<RW<1020 76 6.5 8.5 - -
4 1020<RW<1250 87 7.1 10.2 67 20.5
5 1250<RW<1470 99 7.6 11.9 76 22
6 1470<RW<1700 110 8.1 12.3 84 23.5
7 1700<RW<1930 121 8.6 12.8 93 25
8 1930<RW<2150 132 9.1 13.2 101 26.5
9 RW>2150 142 13.6 13.6 110 28
 Xe buýt có nh&ng c im chính sau ây.
Xe buýt là loi phng tin vn ti hành khách công cng ph bin nh!t hin nay.
Vi mt s thành ph nu không k phng tin vn ti cá nhân thì ây là loi hình
vn ti hành khách công cng duy nh!t nh Hà Ni, TP H Chí Minh hin nay.
(Không k taxi, xe lam, xe ôm…). Nó có nh&ng u im chính sau ây:
- Là loi hình vn ti có tính c ng cao, không cn tr và d' hòa nhp vào h
thng giao thông trong thành ph, d' hình thành các tuyn bao gm c tuyn c nh
và tuyn không c nh.
- Khai thác, iu hành n gin, ngay c khi phát sinh s c có th iu ch"nh
chuyn lt, thay i xe trong thi gian ngn mà không nh hng n hot ng ca
tuyn.
- Khai thác hp lý, kinh t vi dòng hành khách nh% và trung bình ( ti 4.000
hành khách/h theo mt hng)
- Có th khc phc sc cha nh% b,ng cách tng chuyn lt hoc gim khong
cách thi gian gi&a các chuyn xe.
- Có chi phí u t th!p nh!t so vi các loi phng thc vn ti công cng
khác, cho phép tn dng mng li ng ca thành ph, kh nng thu hi vn

nhanh. Khi xây dng các tuyn buýt hu nh không cn xây dng tuyn ng mà
ch" cn xây dng bn u, bn cui và các im d#ng  dc ng.
Chng 1: Tng quan v GTVTT và các phng thc VTHKCC trong thành ph
Lng Duy An - K 44

15

-  nâng cao tc  và an toàn giao thông cho ngi và phng tin khác tham
gia giao thông xe buýt có th c s+ dng trên tuyn ng dành riêng (u tiên).
Tuy nhiên xe buýt c0ng có nh&ng mt hn ch sau:
- Dung tích nh% nên công su!t vn chuyn th!p so vi các phng thc vn ti
hành khách công cng khác, nu ch" dùng xe buýt thì không th áp ng c nhu
cu i li b,ng VTCC trong ô th ln ( trên 3 triu dân).
- Trong khai thác ôi khi không thun li do thiu thit b khi d#ng xe  các
bn, thiu h thng thông tin nên không áp ng c nhu cu i li v tin nghi, 
tin cy.
- Hin nay xe buýt s+ dng loi nhiên liu không kinh t ( Xng, diezel) làm chi
phí khai thác cao hn các loi hình vn ti khác.
- ng c xe buýt có mc  ô nhi'm môi trng cao do khí x, bi hoc nhiên
liu và du nht chy ra ng. Ngoài ra còn gây ting n và ch!n ng ln vi môi
trng xung quanh.
Tuy vy xe buýt là không th thiu trong vn ti hành khách công cng trong ô
th do tính c ng ca nó, ngay c khi có s có mt ca các loi hình vn ti hành
khách công cng khác trong ô th.
b. Xe in bánh hi
Là loi phng tin trung gian gi&a xe buýt và xe in bánh st v các phng din: c!u
to, nguyên lý hot ng c0ng nh c im khai thác vì:
- Vic d/n in t# ngoài n xe và ngc li u dùng dây d/n
- Thân xe và b phn chy tng t nh xe buýt
- S+ dng ng c in mt chiu nh xe in bánh st.

- Chy b,ng bánh hi trên ng ph nh xe buýt.
 Xe in bánh st có nh&ng c im ch yu sau:
- Do dng ngun nng lng in nên không gây ô nhi'm môi trng.
- Có kh nng thông qua cao hn so vi các hình thc vn ti trên ng ph
- Giá thành vn ti th!p hn xe buýt
- Không m- quan i vi kin trúc ô th.
c. Xe in bánh st
Là loi phng tin chy trên ray và s+ dng nng lng in c!p theo ng dây dc
theo tuyn.
Chng 1: Tng quan v GTVTT và các phng thc VTHKCC trong thành ph
Lng Duy An - K 44

16

Xe in bánh st hot ng hp lý nh!t là khu vc trung tâm, nh&ng ni có lu lng
hành khách i li cao, nh&ng tuyn ni vào trung tâm nhng không i quá xa, gi&a các trung
tâm công nghip có th có nh&ng tuyn xe in tc hành vi iu kin mt  i li ln và n
nh. Nu thành ph có quy mô trung bình không có iu kin xây dng xe in ngm thì
hình thc xe in bánh st óng vai trò ln.
 Xe in bánh st có nh&ng c im sau
- Do dùng nng lng in nên không gây ô nhi'm vi môi trng, trong quá trình hot
ng gây ting n ln nh hng n thành ph.
- Các tuyn tàu in bánh st c xây dng tách riêng hai chiu chim din tích !t khá
ln. Vi các loi tuyn hai chiu cùng chung mt ng ray thì phi b trí im tránh.
- Có kh nng thông qua cao hn so vi các hình thc VTHK ô th khác ( tr# xe in
ngm).
- Giá thành vn ti th!p
- Chi phí u t xây dng tng i ln
- Xu hng hot ng ca xe in bánh st là tách bit vi cnh quan xung quanh  to
cnh quan cho ô th.

d. Tàu in ngm
Tàu in ngm là loi phng tin vn ti hành khách mà c s h tng (ng sá) phn
ln c dt ngm di lòng !t. c xây dng  các thành ph ln, có dòng hành khách
công su!t ln t# 12.000 n 16.000 hành khách /gi theo mt hng trong gi cao im.
Tàu in ngm có nh&ng c im sau:
- Tàu in ngm là loi phng tin chy b,ng ng c in nên không có khí thi, không
gây ô nhi'm môi trng.
- Tàu in ngm thc hin vn chuyn hành khách khi lng ln  trung tâm, hoc toàn
b khu vc thành ph. ây là loi phng tin vn ti vn chuyn c công su!t hành khách
ln nh!t.
- Tuyn ng ray ca tàu in ngm i di lòng !t phù hp vi iu kin a lý, a
hình ca thành ph và gii quyt c ách tc giao thông.
- m bo c cnh quan ô th
- Tc  giao thông cao
- Kh nng thông qua ln, m bo vn chuyn hành khách c an toàn.
- Tàu in ngm có các thit b t ng m bo an toàn và có mc  t ng hóa cao.
Chng 1: Tng quan v GTVTT và các phng thc VTHKCC trong thành ph
Lng Duy An - K 44

17

- Tàu in ngm có chi phí u t cho các công trình cao c bit là nh&ng ni có a
hình phc tp. Tuy nhiên khi a vào hot ng thì chi phí th!p hn so vi các phng thc
VTHKCC khác.
a. Các phng thc vn ti c bit khác
Ngoài các phng thc trên  mt s ô th trên th gii ngi ta còn s+ dng mt s các
phng thc VTHKCC c bit khác c th nh:
 Monorail (tàu in 1 ray)
ây là loi phng tin mi và hin i có c im sau:
- Dùng nhiên liêu in không gây ô nhi'm môi trng

- Tip xúc gi&a phng tin và ray b,ng mt ray nên ting ng nh% hn so vi xe in
bánh st
- Din tích chim dng mt ng ít thng c s dng  vn chuyn hành khách t#
các thành ph v tinh vào trung tâm thành ph có lng hành khách ln  vn ti hành khách
liên t"nh.
- Tc  vn chuyn cao (bình quân 60km/h) gn dây ngi ta a vào s+ dng
monorrail chy trên m t# hoc m không khí và t c 500 km/h.
 Tàu in chy trên cao Metroline.
ây là loi tng t nh Metro nhng li chy trên tuyn ng chuyên dng  trên cao.
Loi này có nh&ng c im sau:
- Dùng nng lng in không gây ô nhi'm môi trng
- Không giao ct vi ng ph nên tit kim qu- !t c bit là nh&ng ni không th
m rng ng. Ngoài ra ây là mt công trình kin trúc ô th nu bit phi hp hài hòa vi
cnh quan ô th thì nó c0ng góp phn làm tôn thêm v3 p ca thành ph.
- Có kh nng chuyên ch t# 25.000 n 30.000 HK/h và tc  t t# 30 – 40 Km/h.
- Vn u t cho ng và phng tin là r!t ln.
1.2.2 Gii thiu Phng thc VTHKCC ” ng st nh” trong ô th.
a. Khái nim tàu in nh trong ô th.
 Xe in bánh st – Tram way (hay tàu in) là loi xe công cng ng st ô th c
in, s+ dng nng lng in  chuyên ch hành khách trong thành ph. Theo quan im
hin i, xe in bánh st c in (XBS) n,m trong h thng vn ti nh ô th chy trên ray
(LRT) và thuc h thng vn ti hành khách cao tc thành ph khi lng ln.
 Xe in bánh st c0ng nh tàu ho là phng tin c s+ dng theo nguyên tc tn
dng li th lc cn chuyn ng gim áng k khi bánh st ln trên ng ray. Ngày nay
Chng 1: Tng quan v GTVTT và các phng thc VTHKCC trong thành ph
Lng Duy An - K 44

18

trên th gii, xe in c in tri qua nhiu th h, ã c hin i hoá  nâng cao ch!t

lng v các mt: Kt c!u, vt liu, mc  an toàn, tc , tin nghi…
 Xe in bánh st là Phng tin c in xu!t phát t# lý do: Loi phng tin công
cng này ra i và tn ti t# r!t lâu, nhng giá tr phc v giao thông công cng ô th ca nó
v/n mang li hiu qu kinh t, k- thut cao, c bit là tác dng thit thc trong vic gim ùn
tc, hn ch ô nhi'm…
 Tàu in nh thc t là tàu in bánh st c thit k mi và dùng k- thut mi. Gi&a
tàu in bánh st và tàu nh không có gì khác bit. Gi là nh không phi do ng ray nh
hay toa xe nh%, nh vì nó so sánh vi giao thông ng st loi nng ( loi ng st ph
thông ang dùng). Gi là nh vì nó có th áp ng c trong mi iu kin khách quan  các
thành ph khác nhau, a ch!t, ng ph, không gian, u t…Tàu in bánh st là loi
phng tin vn ti ng st nh% nh, r!t linh hot, có th chy trên mt !t, trên cao, chui
ngm di !t, phc v nh&ng ni ông hành khách mà xe buýt hoc tàu nng không ti c
hoc không áp ng c.
b. u, nhc im ca ng st nh trong ô th.
 4u im
1. Xe in bánh st là phng tin vn ti hành khách công cng ô th nên có im c
trung là: Tit kim din tích chim dng ng ph ca hành khách ( m
2
/ HK) hn phng
tin cá và ô tô buýt, ch" cao hn xe in ngm.
2. Nng su!t vn chuyn cao ( 12.000 – 20.000 HK/h trên mt hng ).
3. Xe in bánh st nh s+ dng in nng nên hn ch cng  gây ô nhi'm v khí x,
bi và ting n.
4. S+ dng xe in nng cho xe in bánh st c0ng phù hp vi su th ca th gii, nó
mang ý ngh.a lâu dài v nhiu mt.
5. Xe in bánh st còn có u im c thù là có th vn chuyn mt khi lng hành
khách vt quá ti trng thit k. Kh nng chu ti cao ca bánh st cho phép thc hin chc
nng trên, nh dó i vi xe in bánh st ngi ta có th nâng công su!t vn chuyn g!p r5i
hoc g!p ôi khi cn thit ( nh!t là trong các gi cao im cn rút khách nhanh).
 Nhc im :

1. Xe in bánh st là loi phng tin công cng nên b!t li hn so vi xe cá nhân v
các yu t: ch ng, c ng, tin li và tin nghi.
2. So vi vn ti ô tô buýt, giao thông xe in bánh st có nhc im quan trng là, òi
h%i lng u t ban u ln hn nhiu(ng st, h thng cung c!p in nng, thông tin,
phng tin…)
Chng 1: Tng quan v GTVTT và các phng thc VTHKCC trong thành ph
Lng Duy An - K 44

19

3. Xe in hot ng ph thuc vào ng st và dây d/n nên không c ng trong iu
hành và không ch ng c0ng nh gii quyt các phát sinh.
4. ng st và dây d/n c0ng to nên nh&ng tr ngi, vt cn nh!t nh cho các phng
tin giao thông trên ng ph.
5. Vic bo d5ng, s+a ch&a XBS (nh!t là nh&ng th h xe in hin i sau này)
thng phc tp và tn kém hn so vi ô tô buýt.
c. Mt s c trng trong khai thác ca VTHKCC bng ng st.
• Xe in bánh st thuc h thng vn ti thành ph dung tích ln, khai thác hp lý 
các ô th có 50 vn ngi tr lên, có kh nng vn chuyn 16.000 – 20.000 HK/h. Trong iu
kn thành ph cha có h thng xe in ngm, XBS có kh nng thay th, hot dng hiu
qu trên trc ng có mt  i li cao nh!t.
• Xe in bánh st là loai phng tin hot ng hiu qu trong ô th, ch yu chy các
tuyn hng tâm, xuyên tâm các tuyn ni thành ph v tinh…
• Giao thông XBS hot ng  c ly ngn, các im  c khong cách ch#ng 400 –
600 m khu vc ni thành, 700 – 800 m khu vc ngoi thành vi thành ph.
• Nh,m tn dng không gian, nâng cao công su!t vn chuyn, trong XBS t* l gh
ngi ch" chim ch#ng 1/3 – 1/4 ( ch yu dành cho ngi già yu, tr3 em và ngi tàn tt).
Vào gi cao im, XBS cho phép vn chuyn vt quá ti trng thit k.
• Có th iu ch"nh sc ch b,ng cách tng hoc gim s toa ca oàn tàu
d. Phng pháp xây dng tuyn ng st ô th.

 Nguyên tc quy hoch giao thông ng st ô th
Giao thông ng st so vi các h thng giao thông công cng trên mt !t có u im
hn: Nng lc vn chuyn ln , tc  nhanh, ô nhi'm th!p, an toàn, chính xác, thoi mái,
nhng ch" có nhc im là u t ln, thi gian thi công lâu, nên trong quy hoch c0ng nh
thi công gp nhiu hn ch. Phát trin giao thông ng st do các yêu cu v phát trin kinh
t ca thành ph, c0ng nh ch!t lng sinh hot, hoàn cnh sinh thái ca thành ph … mà
quyt nh.
Khi tin hành quy hoch giao thông ng st ô th cn phi da vào mt s nguyên
tc sau:
1. Quy hoch tuyn ng phi phù hp vi quy hoch tng th ca thành ph. Mng
li tuyn phi kt hp mt thit vi vic s+ dng !t ca thành ph và phi thng nh!t
vivic phát trin ca thành ph.
2. Hng tuyn chy ca tuyn giao thông ng st phi phù hp vi hành lang i li
tp trung ca lung hành khách, thng là ng st (quc gia), bn xe ô tô, bn cng, cng
Chng 1: Tng quan v GTVTT và các phng thc VTHKCC trong thành ph
Lng Duy An - K 44

20

hàng không và khu u mi giao thông. Các siêu th ln, trung tâm hot ng thng mi, các
trung tâm hot ng vn hóa: Sân vn ng, vin bo tàng, … hoc khu chung c ln.
3. H thng giao thông ng st là mt b phn kt c!u h&u c ca các b phn trong
tng th giao thông ca thành ph, giao thông ng st phi là ct cán ca giao thông thành
ph, cn phi có s phi hp gi&a các phng thc vn ti khác, mi thu c hiu qu tng
th ln nh!t. Nhng nhà ga ch yu ca giao thông ng st u là nh&ng im trung
chuyn i và n có lng hành khách ln, nên cn kt hp vi các tuyn buýt  có th có
din phc v rng hn. Trong khi lp quy hoch cn phi xét n vic thay i các phng
tin giao thông công cng.
4.  gii phóng ùn tc giao thông trong nh&ng khu trung tâm ca thành ph, nên tuyên
truyn vn ng các khách i xe t nhân  ngoi vi khác chuyn sang i giao thông ng st

 các khu vc ca thành ph. Vì vy, mt s im cht yu ca các nhà ga cn phi xét ti
nh&ng bin pháp  hành khách có th i xe taxi, xe p, … chuyn sang i giao thông ng
st.
5. Tùy theo s xu!t hin ca mt cm thành ph, giao thông ng st cn nhanh to nên
nh&ng lc h!p d/n (thu hút) gi&a các thành ph v tinh vi trung tâm thành ph.
 Thit k mng li tuyn ng st ô th
Xây dng GTST phi tính n s+ dng t# 100 nm tr lên. Do GTST có nh
hng r!t sâu sc n s phát trin hình thái, quy mô b cc ca thành ph nh vic i li,
sinh hot ca dân c trong thành ph.
1. Nh&ng yêu cu thit k mng li GTST:
- Yêu cu lung hành khách ca các khu vc trong thành ph, vì mc ích ch yu ca
GTST là gii quyt có hiu qu nh!t trong vic vn chuyn hành khách trong thành ph
nh tc , lu lng.
- m bo u t  vn doanh thun li, phù hp vi các yêu cu a hình, a ch!t,
lch s+ vn hóa và c im vn doanh ca mng li  làm sao có th dùng hàng trm nm,
h giá thành vn t, rút ngn thi gian i li ca hành khách, nâng cao hiu su!t vn ti.
2. Nh&ng yêu cu k. thut khi thit k mng li GTST
- Trên c s quy hoch ô th, phân tích d báo lung hành khách  d báo chính xác
vic s+ dng !t i vi giao thông,  chn b cc mng li hp lý,  có th phù hp vi
vic phát trin ca thành ph sau này.
- Phi xét n các phng tin vn ti công cng khác trên mt !t, n u mi giao
thông t# ni khác n thành ph.
- Tuyn ng nên tn lng i qua trung tâm thành ph  thu hút khách. Trung tâm
thành ph là im u tuyn, là im cui tuyn có th là  gi&a hoc cui thành ph.