Lý 7 : Bài 21 : Sơ đồ mạch điện ....

** Dòng điện trong kim loại là dòng các
êlectrôn tự do dòch chuyển có hướng.
Ki m tra bài ể
cũ
1.Nêu bản chất dòng điện trong kim loại?
2.Vật nào dưới đây có các êlectrơn tự do?
A. Một đoạn dây nhựa
B. Một dây cao su
C. Một đoạn thuỷ tinh
D. Một đoạn dây nhơm

(Mạch điện hình 19.3/sgk)
Trong thực tế với những mạch điện phức tạp
như mạch điện trong gia đình, mạch điện trong
xe máy, ôtô,…Các thợ điện căn cứ vào đâu để
có thể mắc các mạch điện đúng như yêu cầu cần
có?

Ví dụ: Đây là một sơ đồ mạch điện
Trong sơ đồ mạch điện người ta đã sử dụng
một số kí hiệu để biểu diễn các bộ phận của
mạch. Bài học hôm nay chúng ta cùng tìm
cách sử dụng kí hiệu để vẽ sơ đồ mạch điện
đơn giản.
+ -

1. Ký hiệu của một số bộ phận mạch điện

Công tắc
mở
Công tắc
đóng
Công tắc
(cái đóng ngắt)
Dây dẫn
Bóng đèn
Hai nguồn
điện mắc
nối tiếp
(bộ pin, ắcquy)
Nguồn điện
(pin, ắcquy)
+
_
+
_

C1. Sử dụng các ký hiệu trên, hãy vẽ sơ đồ mạch điện hình
19.3 theo đúng vị trí các bộ phận mạch điện như trên hình.
Hình 19.3

C2. Hãy vẽ sơ đồ mạch điện khác sơ đồ mạch điện vẽ ở
câu C1 bằng cách thay đổi vị trí các ký hiệu trong sơ đồ
này.
+
-
K
+

-
K
c)b)

Trả lời: Một trong các phương án sau:
a)
+
-
K
+
-
K
Sơ đồ câu C
1

C3. Mắc mạch điện theo đúng sơ đồ đã vẽ ở câu C2, tiến
hành kiểm tra và đóng công tắc để đảm bảo mạch điện kín
và đèn sáng.
b)
+
-
K
+
-
K
c)

a)
+
-

K

+
-
K
Kết luận: Mạch điện có thể mô tả bằng…………và từ
sơ đồ mạch điện có thể …… mạch điện tương ứng.
sơ đồ
lắp
Mặc dù thay đổi vị trí các bộ phận trong mạch thì khi
đóng khóa K vẫn đảm bảo mạch điện kín và đèn sáng.

* Quy ước về chiều dòng điện: Chiều dòng điện là chiều từ
cực dương qua dây dẫn và các dụng cụ điện tới cực âm
của nguồn điện.
+ -
* Dòng điện cung cấp bởi ắc quy hay pin có chiều không
đổi gọi là dòng điện một chiều.

C4. Xem hình 20.4 và so sánh chiều quy ước của dòng
điện với chiều dịch chuyển có hướng của các êlectrôn
tự do trong dây dẫn kim loại.
Chiều quy ước
của dòng điện
Chiều dịch
chuyển có
hướng của
êlectrôn tự
do
Hình 20.4

Chiều quy ước của dòng điện ngược với chiều dịch chuyển
có hướng của êlectron tự do trong dây dẫn kim loại

C5. Hãy dùng mũi tên như trong sơ đồ mạch điện
hình 21.1a để biểu diễn chiều dòng điện trong các
sơ đồ mạch điện hình 21.1 b, c, d.
+
-
K
a)
-
+
K
c)
K
+
-
b)
+
-
d)
K
Hình 21.1

C6. Hãy tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của chiếc đèn
pin ống tròn vỏ nhựa thường dùng (Hình 21.2).
- + - +
công tắc
pin
bóng

đèn
a. Nguồn điện của đèn gồm mấy chiếc pin? Ký hiệu nào cho
trong “Bảng kí hiệu của một số bộ phận mạch điện” tương
ứng với nguồn điện này? Thông thường, cực dương của nguồn
điện lắp về phía đầu hay phía cuối của đèn pin?
Nguồn điện của pin gồm: 2 pin. Ký hiệu
Thông thường cực dương của nguồn điện được
lắp về phía đầu của đèn pin.
Hình 21.2

b. Hãy vẽ sơ đồ mạch điện của đèn
pin và dùng mũi tên ký hiệu dòng
điện chạy trong mạch khi công tắc
đóng.
- + - +
công tắc
pin
bóng
đèn
Tiết 23- Bài 23:
+
-
K
C6. Hãy tìm hiểu cấu tạo và hoạt động của chiếc đèn
pin ống tròn vỏ nhựa thường dùng (Hình 21.2).

GHI NHỚ:
* Mạch điện được mô tả bằng sơ đồ và từ sơ đồ
mạch điện có thể lắp mạch điện tương ứng.
* Chiều dòng điện là chiều từ cực dương qua dây

dẫn và các dụng cụ điện tới cực âm của nguồn
điện.

Bài tập: Kẻ đoạn thẳng nối các số 1,2,…ở cột bên phải với các
chữ a,b,…ở cột bên trái trong bảng dưới đây để chỉ ra sự tương
ứng giữa mỗi bộ phận mạch điện và kí hiệu sơ đồ của nó.
Bóng đèn
Nguồn điện
Dây dẫn
Công tắc đóng
Hai nguồn điện mắc liên
tiếp
Công tắc ngắt
1
2
3
4
5
6
a
b
c
d
e
f

Hướng dẫn về nhà
•
Nắm vững kiến thức bài học và
phần ghi nhớ SGK trang 59.

•
Làm bài tập 21.1, 21.2 SBT.
•
Đọc phần “Có thể em chưa biết”.
•
Đọc trước bài 22: Tác dụng nhiệt
và tác dụng phát sáng của dòng
điện.