Phong trào nông dân Tây Sơn - III

1. Nghĩa quân Tây Sơn đã lật đổ chính quyền chúa Nguyễn
như thế nào?
2. Dựa vào lược đồ, trình bày chiến thắng Rạch Gầm – Xoài
Mút?
1. Hạ thành Phú Xuân – Tiến ra Bắc Hà diệt họ Trịnh.
2. Nguyễn Hữu Chỉnh mưu phản – Nguyễn Huệ thu phục Bắc Hà.
II – TÂY SƠN LẬT ĐỔ CHÍNH QUYỀN HỌ TRỊNH.
1. Hạ thành Phú Xuân – Tiến ra Bắc diệt họ Trịnh.
Quân Trịnh ở thành Phú Xuân có thái độ
ra sao?
Trước tình thế đó, nghĩa quân Tây Sơn
đã làm gì ?
-
Tháng 6/1786: Hạ thành
Phú Xuân, giải phóng
toàn bộ lãnh thổ Đàng
Trong.
-
Giữa 1786 Nguyễn Huệ
đánh vào Thăng Long lật
đổ chính quyền chúa
Trịnh.
-
Khi ra Đàng Ngoài,
Nguyễn Huệ đã nêu danh
nghĩa gì? Vì sao?
Hai tập đoàn phong kiến Trịnh
– Nguyễn bị tiêu diệt có ý
nghĩa gì?
Chấm dứt 200 năm lọan lạc,
chia cắt đất nước, -> tạo điều

kiện cơ bản cho sự thống nhất
đất nước, nhân dân bước đầu
có cuộc sống ổn định.
=>
Sau khi Tây Sơn tiêu diệt quân Xiêm, lãnh
thổ Đàng Trong lúc này gồm có những lực
lượng nào ?
Vì sao nghĩa quân thu được nhiều thắng lợi
nhanh chóng như vậy?
+ Sự ủng hộ hết lòng của nhân dân 2 Đàng
+ Sự đoàn kết và tinh thần, sức mạnh của
nghĩa quân.
+ Tài năng quân sự Nguyễn Huệ và bộ chỉ huy
nghĩa quân.
4
=>
6/1786
Giữa 1786
2. Nguyễn Hữu Chỉnh mưu phản - Nguyễn Huệ thu phục
Bắc Hà.
Sau khi trở vào Nam, anh em Tây Sơn đã phân chia vùng
kiểm soát ra sao?
Tình hình Bắc Hà như thế nào sau khi Tây Sơn rút khỏi?
- Bắc Hà rối loạn, Nguyễn Hữu Chỉnh lộng quyền.
Câu thơ nào bộc lộ “mưu đồ” lộng quyền của Nguyễn Hữu Chỉnh ?
Em đánh giá thế nào về con người Nguyễn Hữu Chỉnh?
Là kẻ cơ hội, gian hùng,
sẵn sàng làm mọi việc để
đạt được mục đích của
mình.

Trước sự lộng quyền của Chỉnh, Nguyễn Huệ đã có hành động gì?
-Nguyễn Huệ cử Vũ Văn Nhậm ra Bắc diệt Chỉnh, sau đó Nhậm
lại lộng quyền
Trước sự lộng quyền của Nhậm, Nguyễn Huệ đã phải làm gì?
- 1788: Nguyễn Huệ ra Bắc Hà diệt Nhậm, thu phục Bắc Hà.
Việc trọng dụng các nho sĩ để xây dựng chính quyền của Nguyễn Huệ
có ý nghĩa gì?
Tập hợp lực lượng, xây
dựng chính quyền và sức
mạnh ổn định tình hình
trong nước, chuẩn bị lực
lượng chống ngoại xâm.
Tại sao Tây Sơn lại lật đổ các chính quyền PK một cách nhanh chóng
như vậy?
Được sự giúp sức của nhân
dân cả nước + các sĩ phu
yêu nước + lực lượng Tây
Sơn hùng mạnh + Chính
quyền thống trị suy yếu.
Từ 1786-1788, Tây Sơn đã mấy lần tiến quân ra Bắc?
Nhiệm vụ của mỗi lần?
3 lần:
-
Lần 1: Diệt Trịnh.
-
Lần 2: Diệt Chỉnh.
-
Lần 3: Diệt Nhậm
=>
Nguyễn Huệ

Nguyễn
Nhạc
Nguyễn Lữ
=>
1788
Theo em, 3 anh em
Tây Sơn chia nhau
kiểm soát 3 vùng của
Đàng Trong có tác
dụng gì?
Có tác dụng kiểm soát
chặt chẽ mọi hoạt động
của Đàng Trong, thi
hành các chính sách tốt
hơn trong vùng mình
cai quản.
ĐÔI ĐIỀU VỀ NGUYỄN HỮU CHỈNH
Chỉnh vốn là môn hạ của Hoàng Ngũ Phúc, rồi trở thành bộ tướng của
Hoàng Đình Bảo (con nuôi của Hoàng Ngũ Phúc). Khi Bảo bị kiêu binh giết,
Chỉnh đem gia quyến chạy vào hàng ngũ Tây Sơn và khuyên Tây Sơn nên đem
quân ra đánh chiếm phú Xuân. Tiếp đó Chỉnh được Nguyễn Huệ giao việc chỉ
huy môt đạo thủy quân tiến ra Thăng Long. Khi trở về Nam,Tây Sơn không
muốn cho Chỉnh theo, lo ngại Chỉnh có thể phản trắc, Nguyễn Huệ cho Chỉnh ở
lại Nghệ An giúp Nguyễn Văn Duệ…Quả nhiên, sau khi Tây Sơn trở về Nam,
Nguyễn Hữu Chỉnh ra sức xây dựng thế lực riêng và mưu đồ phản bội Tây Sơn.
Vốn là một võ tướng có tài, sống vào thời kì “Vua Lê, Chúa Trịnh”thối nát
cực độ, Chỉnh không theo vua Lê mà cũng không theo chúa Trịnh mà chạy sang
hàng ngũ Tây Sơn. Điều đó cho thấy hắn là kẻ cơ hội trong thời loạn, nhưng đó
cũng là hành động tích cực nhất trong cuộc đời của hắn. Trước khí thế của
phong trào Tây Sơn, lại chịu sự chỉ huy của Nguyễn Huệ. Chỉnh đã có sự đóng

góp nhất định cho phong trào Tây Sơn trong buổi đầu quân Tây Sơn tiến quân
ra Bắc Hà. Nhưng khi gặp hoàn cảnh thuận lợi, Chỉnh lộ rõ bản chất của kẻ cơ
hội, gian hùng, tự mình li khai đối lập với phong trào Tây Sơn. Chỉnh cũng
không che giấu bản chất của mình khi nghĩ rằng “ cờ đã đến tay”
“Đường trời mở rộng thênh thênh,
Ta đây cũng một triều đình kém ai” (Lịch sử VN từ thế kỉ X-1858)
2. Nguyễn Hữu Chỉnh mưu phản - Nguyễn Huệ thu
phục Bắc Hà.
•
Ý Nghĩa:
- Giải phóng nhân dân khỏi ách áp bức của các thế lực phong
kiến.
- Tạo điều kiện cơ bản thống nhất đất nước.
- Từ 1773-1786, Nghĩa quân
Tây Sơn đã làm được những
gì? Ý nghĩa?

- Lật đổ chúa Nguyễn, đánh tan quân Xiêm, lật đổ chúa
Trịnh, dẹp tan các lực lượng phản loạn.
- Giải phóng nhân dân khỏi ách áp bức của các thế lực
phong kiến + cơ bản thống nhất đất nước về mặt lãnh thổ,
đáp ứng nguyện vọng thiết tha của nhân dân.
1. Nối niên đại với sự kiện thích hợp.
Niên đại Sự kiện
1. 6/1786 a. Diệt Vũ Văn Nhậm.
2. Giữa 1786. b. Hạ thành Phú Xuân, giải phóng lãnh thổ
Đàng Trong.
3. 1788 c. Hạ thành Qui Nhơn.
d. Đánh vào Thăng Long. Tiêu diệt chúa
Trịnh.

2. Trong lần tiến quân thứ 2 ra Bắc Hà, quân Tây Sơn
đã:
a. Diệt Trịnh.
b. Diệt Chỉnh.
c. Diệt Nhậm.
d. Cả a, b, c.
-
Học bài, làm BTLS.
-
Xem trước phần IV của bài 25. Sưu tầm tư liệu trận Đại phá
quân Thanh năm 1789.