Tuần: 03- Tiết: 05 .
Ngày soạn: ./8/2010
Ngày dạy: . /8/2010
Bài : 5
Quan sát tế bào và mô
I. Mục tiêu:
- Chuẩn bị đợc tiêu bản tạm thời tế bào mô cơ vân.
- Quan sát và vẽ các tế bào trong các tiêu bản đã làm sẵn: Tế bào niêm mạc miệng
(Mô biểu bì), mô sụn, mô xơng, mô cơ vân, mô cơ trơn, phân biệt bộ phận chính
của tế bào màng sinh chất, chất tế bào và nhân.
- Phân biệt đợc điểm khác nhau của mô biểu bì, mô cơ, mô liên kết.
- Giáo dục ý thức nghiêm túc, bảo vệ máy, vệ sinh phòng sau khi làm thực hành.
ii. Các kĩ năng sống cơ bản đợc giáo dục trong bài
- Kĩ năng hợp tác nhóm để chuẩn bị mẫu và quan sát.
- Kĩ năng chia sẻ thông tin đã quan sát đợc.
- Kĩ năng quản lí thời gian, đảm nhận trách nhiệm đợc phân công.
iii. phơng pháp dạy- học
- Thực hành.
- Hoàn tất một nhiện vụ.
Iv. phơng tiện dạy- học
- HS: Chuẩn bị theo nhóm đã phân công.
- GV:
+ Kính hiển vi, lam kính, lamem, bộ đồ mỏ, khăn lau, giáy thấm.
+ Dung dịch sinh lý 0,65% NaCl, ống hút, dung dịch axit axêtic 1% có ống hút.
+ Bộ tiêu bản động vật
v. tiến trình dạy học
1. ổn định tổ chức lớp.
2. Kiểm tra bài cũ.
GV: + Kiểm tra phần chuẩn bị theo nhóm của HS.
+ Phát dụng cụ cho nhóm trởng của các nhóm (chú ý số lợng)
+ Phát hộp tiêu bản mẫu.
3. Bài giảng.
Hoạt động 1:
Làm tiêu bản và quan sát tế bào mô cơ vân
Mục tiêu: Làm đợc tiêu bản, khi quan sát nhìn thấy tế bào.
Hoạt động dạy Hoạt động học Nội dung
- GV chiếu phim trong
nội dung các bớc làm tiêu
bản.
- HS theo dõi ghi
nhớ kiến thức, một HS
nhắc lại các thao tác.
a. Cách làm tiêu bản
mô cơ vân:
+ Rạch da đùi ếch
lấy một bắp cơ.
+ Dùng kim nhọn
rạch dọc bắp cơ (thấm
sạch)
+ Dùng ngón trỏ và
ngón cái ấn 2 bên mép
rạch.
+ Lấy kim mũi mác
gạt nhẹ và tách một sợi
mảnh.
+ Đặt sợi mảnh mới
tách lên lam kính nhỏ
dung dịch sinh lý 0,65%
Nacl
+ Đậy la men, nhỏ
axit axêtic
Gọi một HS lên làm
mẫu các thao tác.
- Phân công về các
nhóm
- Các nhóm tiến hành
làm tiêu bản nh đã hớng
dẫn.
Yêu cầu:
+ Lấy sợi thật mảnh.
+ Không bị đứt.
+ Rạch bắp cơ phải
thẳng
- Sau khi các nhóm lấy
đợc tế bào mô cơ vân đặt
lên lam kính, GV hớng dẫn
cách đặt la men.
- Nhỏ một giọt axít
axêtic 1% vào cạnh la men
và dùng giấy thấm hút bớt
dung dịch sinh lý để axít
thấm vào dới la men.
- GV đi kiểm tra công
việc của các nhóm, giúp đỡ
nhóm nào cha làm đợc.
- Các nhóm cùng tiến
hành đạy la men. Yêu cầu:
Không có bọt khí.
- Các nhóm tiếp tục
thao tác nhỏ axít axêtíc.
- Hoàn thành tiêu bản
đặt trên bàn để giáo viên
kiểm tra.
- GV yêu cầu các
nhóm điều chỉnh kính hiển
vi.
- Các nhóm thử kính,
lấy ánh sáng nét để nhìn rõ
mẫu.
b. Quan sát tế bào:
- Thấy đợc các phần
chính:
Màng, tế bào chất,
nhân, vân ngang.
- GV cần lu ý: Sau khi
HS quan sát đợc tế bào thì
phải kiểm tra lại, tránh hiện
tợng HS nhầm lẫn, hay là
miêu tả theo SGK.
- GV nắm đợc số
nhóm có tiêu bản đạt yêu
cầu và cha đạt yêu cầu.
- Đại diện nhóm quan
sát, điều chỉnh cho đến khi
nhìn rõ tế bào.
- Cả nhóm quan sát,
nhận xét.
- Trao đổi nhóm
thống nhất ý kiến.
Yêu cầu: Thấy đợc
màng, nhân, vân ngang, tế
bào dài.
Hoạt động 2
Quan sát tiêu bản các loại mô khác
Mục tiêu:
- HS quan sát phải vẽ lại đợc hình tế bào của mô sụn, mô xơng, mô cơ vân, mô cơ
trơn, phân biệt điểm khác nhau của các mô.
Hoạt động dạy Hoạt động học Nội dung
- GV yêu cầu quan sát - Trong nhóm khi điều
các mô vẽ hình. chỉnh kính để thấy tiêu bản
thì lần lợt các thành viên
đều quan sát vẽ hình.
- Nhóm thảo luận để
thống nhất trả lời.
Yêu cầu: thành phần
cấu tạo, hình dáng tế bào ở
mỗi mô.
- GV nên dành thời
gian để giải đáp trớc lớp
những thắc mắc của HS
- HS có thể nêu thắc
mắc nh:
+ Tại sao không làm
tiêu bản ở các mô khác?
+ Tại sao tế bào mô
cơ vân lại tách dễ, còn tế
bào các mô khác thì sao?
+ óc lợn rất mềm, làm
thế nào để lấy đợc tế bào.
* Kết luận:
- Mô biểu bì: tế bào
xếp xít nhau.
- Mô sụn: chỉ có 2 -3
tế bào tạo thành nhóm.
- Mô xơng: Tế bào
nhiều
- Mô cơ: Tế bào
nhiều, dài.
Vi. nhận xét - đánh giá.
GV: *Nhận xét giờ học:
- Khen các nhóm làm việc nghiêm túc có kết quả tốt.
- Phê bình nhóm cha chăm chỉ và kết quả cha cao để rút kinh nghiệm.
* Đánh giá:
- Trong khi làm tiêu bản mô cơ vân các em gặp khó khăn gì?
- Nhóm có kết quả tốt cho biết nguyên nhân thành công.
- Lý do nào làm cho mẫu của một số nhóm cha đạt yêu cầu.
* Yêu cầu các nhóm:
+ Làm vệ sinh, dọn sạch lớp.
+ Thu dụng cụ đầy đủ, rửa sạch lau khô, tiêu bản mẫu xếp vào hộp.
Vii. Dặn dò.
- Về nhà mỗi HS viết một bản thu hoạch theo mẫu, SGK tr.19.
- Ôn lại kiến thức về mô thần kinh.
Bổ sung kiến thức sau tiết dạy.