TRNG I HC M THÀNH PH H CHÍ MINH
KHOA QUN TR KINH DOANH
B(A
NGUYN TH MINH THANH
MSSV: 40681052
MT S GII PHÁP NHM TÁI CHNG NHN
H THNG QUN LÝ CHT LNG
ISO 9001:2000
TI
NHÀ MÁY BIA SÀI GÒN
KHOÁ LUN TT NGHIP
NGÀNH QUN TR KINH DOANH
Chuyên ngành: QUN TR KINH DOANH
Lp B2QT61C1
NGI HNG DN KHOA HC
THY ThS. TRN TUN ANH
Thành ph H Chí Minh - Nm 2008
LI CM N
Trc tiên, tôi xin chân thành cám n đn tt c quý thy cô Khoa Qun tr kinh
doanh Trng i Hc M Thành Ph H Chí minh đã truyn đt nhiu kin thc quý
báu cho tôi trong sut hai nm ri hc ti trng. Nhng kin thc c bn đó giúp tôi
thc hin khóa lun tt nghip này.
Tôi cng xin t lòng cm n sâu sc đn thy giáo ThS. Trn Tun Anh đã nhit tình
hng dn tôi trong sut thi gian làm khóa lun. Thy đã đa ra nhiu gi ý quý báu
giúp tôi đnh hng phân tích đ tài này.
Cui cùng tôi xin cám n Giám đc và Trng các b phn cùng các anh ch công
nhân viên Nhà máy Bia Sài Gòn – Nguyn Chí Thanh đã giúp đ và cung cp thông tin
v hot đng sn xut kinh doanh và công tác qun lý cht lng ti Nhà máy.
Xin gi li chúc sc khe và thành công đn quý thy cô cùng các anh ch trong Nhà
máy.
Tp. H Chí Minh, ngày 05 tháng 01 nm 2009
Sinh viên thc hin
Nguyn Th Minh Thanh
Khóa lun tt nghip
___________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Nguyn Th Minh Thanh Lp: B2QT61C1
2
XÁC NHN CA N V THC TP
Kính gi:
KHOA QUN TR KINH DOANH
TRNG I HC M THÀNH PH H CHÍ MINH
Chi nhánh Tng công ty C phn Bia Ru Nc Gii Khát Sài gòn, Nhà
máy Bia Sài gòn - Nguyn Chí Thanh xác nhn:
Sinh viên: Nguyn Th Minh Thanh, công nhân viên ca nhà máy,
Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Khoa: Qun tr kinh doanh – Trng H M TP HCM
Làm khóa lun tt nghip ti Nhà máy Bia Sài Gòn – Nguyn Chí Thanh vi đ tài:
“Mt s gii pháp nhm tái chng nhn h thng qun lý cht lng ISO 9001:2000
ti Nhà máy Bia Sài Gòn”
Trong thi gian qua, sinh viên Nguyn Th Minh Thanh đã c gng đi sâu tìm hiu nhng
thông tin v Nhà máy, nhng đc đim kinh t k thut ch yu, đc bit nm rt k tình
hình cht lng sn phm, thc trng vic áp dng h thng qun lý cht lng theo tiêu
chun ISO 9001:2000 ti Nhà máy, t đó đa ra nhng bin pháp nhm tái chng nhn
h thng qun lý cht lng.
ngh nhà trng hng dn, giúp đ đ sinh viên Nguyn Th Minh Thanh hoàn
thành tt khóa lun tt nghip./.
Tp. H Chí Minh, ngày 05 tháng 01 nm 2009
GIÁM C NHÀ MÁY BIA SÀI GÒN-NCT
Phm Th Hng Hnh
Khóa lun tt nghip
___________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Nguyn Th Minh Thanh Lp: B2QT61C1
3
MC LC
Trang
LI M U 1
Chng
1
C S LÝ LUN CHUNG V CHT LNG VÀ QUN LÝ
CHT LNG SN PHM
3
1.1. Khái quát chung v sn phm. 3
1.1.1. Khái nim sn phm. 3
1.1.2. Phân loi sn phm. 3
1.1.3. Các thuc tính ca sn phm. 4
1.2. Khái quát v cht lng sn phm. 4
1.2.1. Khái nim v cht lng. 4
1.2.2. S hình thành cht lng sn phm. 6
1.2.3. Các yu t nh hng đn cht lng sn phm. 7
1.3. Khái quát chung v qun lý cht lng sn phm. 9
1.3.1. Khái nim v qun lý cht lng. 9
1.3.2. Các thut ng c bn trong khái nim qun lý cht lng. 9
1.3.3. Các phng pháp qun lý cht lng. 10
1.4. S cnthit ca hthng qunlý chtlng trong doanh nghip 13
Chng
2
C IM KINH T K THUT CA NHÀ MÁY BIA SÀIGÒN 15
2.1. Gii thiu s hình thành và phát trin ca nhà máy 15
2.1.1. Thông tin chung v nhà máy 15
2.1.2. Quá trình hình thành và thay đi trong hot đng 15
2.1.3. Ngành ngh sn xut kinh doanh. 16
2.1.4. Nhng thành tu, danh hiu đt đc. 17
2.2. Nhng đc đim kinh t-k thut ca nhà máybia Sài gòn 17
2.2.1. Sn phm. 17
2.2.2. Th trng và thng hiu. 18
2.2.3. c đim công ngh. 19
2.2.4. c đim nguyên liu. 19
2.2.5. c đim thit b. 19
2.2.6. c đim c s vt cht. 20
2.2.7 c đim lao đng. 20
2.2.8 c đim tài chính 21
2.2.9 c đim t chc sn xut kinh doanh. 21
Khóa lun tt nghip
___________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Nguyn Th Minh Thanh Lp: B2QT61C1
4
2.3. Nhng vn đ đc đt ra v h thng qun lý cht lng 23
Chng
3
THC TRNG V CHT LNG BIA VÀ H THNG
QUN LÝ CHT LNG
26
3.1. Khái quát v h thng sn xut kinh doanh ca Nhà máy 26
3.1.1 u vào ca sn xut 26
3.1.2. u ra ca sn xut 26
3.2. Cht lng bia trc khi có h thng qun lý cht lng ISO 26
3.2.1. u đim ca thi k này. 27
3.2.2. Nhc đim ca thi k này. 27
3.2.3. Nguyên nhân ca thi k này. 28
3.3. Quá trình xâydng và thchin h thng qun lý cht lng 28
3.4. Hin trng hot đng ca h thng qun lý cht lng. 30
3.4.1. Hin trng hot đng ca h thng qun lý cht lng 30
3.4.2. Trách nhim ca lãnh đo. 31
3.4.3. Qun lý các ngun lc. 32
3.4.4. Quá trình to sn phm. 32
3.4.5. o lng, phân tích và ci tin. 33
3.4.6. Nhng thun li. 34
3.4.7. Nhng khó khn. 35
Chng
4
MT S GII PHÁP NHM TÁI CHNG NHN H THNG
QUN LÝ CHT LNG THEO ISO 9001:2000
36
4.1
Phng hng và chin lc phát trin ca Tng công ty và Nhà
máy bia Sài gòn.
36
4.1.1. Phng hng phát trin. 36
4.1.2. Phng hng cht lng 36
4.1.3. Tip tc qun lý cht lng theo tiêu chun ISO 36
4.1.4. Chính sách cht lng. 37
4.1.5. Mc tiêu ca cht lng sn phm. 37
4.2. Các binpháp nhm tái chngnhn hthng qunlý cht lng 38
4.2.1 Bin pháp 1: Có đc s cam kt ca lãnh đo cp cao v vic s
dng công c qun lý theo tiêu chun ISO trong các lnh vc hot
đng ca nhà máy
38
4.2.2. Bin pháp 2: B nhim lãnh đo cao cp làm i din lãnh đo và
thành lp y ban ISO.
39
4.2.3. Bin pháp 3: ào to b sung kin thc ISO. 40
Khóa lun tt nghip
___________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Nguyn Th Minh Thanh Lp: B2QT61C1
5
4.2.4 Bin pháp 4: Xác lp chính sách cht lng, mc tiêu và phm vi áp
dng h thng qun lý cht lng ISO trong nhà máy
41
4.2.5. Bin pháp 5: Xây dng li h thng tài liu theo tiêu chun ISO
9001:2000 phù hp vi mô hình t chc mi
42
4.2.6 Các bc tip theo nhm tái chng nhn h thng qun lý cht lng. 43
KT LUN 45
PH LC 48
TÀI LIU THAM KHO 49
Khóa lun tt nghip
___________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Nguyn Th Minh Thanh Lp: B2QT61C1
6
LI NÓI U
1. LÝ DO LA CHN TÀI NGHIÊN CU:
Hin nay, xu hng toàn cu hoá đi sng kinh t đã to ra nhiu c hi cng nh
không ít thách thc đi vi mi doanh nghip, buc các doanh nghip phi đng đu
vi s cnh tranh không ch trong phm vi quc gia mà còn phi cnh tranh gay gt vi
th trng quc t. Hn na, vic tng trng không ngng v sn lng đòi hi cht
lng sn phm phi đm bo s n đnh và nâng cao thì mi có th giúp doanh nghip
tn ti và đng vng trên th trng. Vi xu hng giành thng li trong cnh tranh bng
cht lng sn phm nh hin nay, công tác qun lý cht lng có tm quan trng rt ln
đn doanh nghip. Chính vì vy các doanh nghip phi quan tâm, đa vn đ cht lng
lên hàng đu t đó nhn thc mt cách đúng đn v vn đ qun lý cht lng, hiu rõ
công tác qun lý cht lng nh hng nh th nào đi vi doanh nghip mình.Vi
nhng lý do trên, h thng qun lý cht lng theo tiêu chun ISO đã tr thành mt trong
nhng công c qun lý gi vai trò rt quan trng cho doanh nghip.
Tuy nhiên, không phi ch dng li vic xây dng h thng qun lý cht lng
theo tiêu chun quc t ISO, mà h thng qun lý đó luôn phi đc cng c, duy trì,
hoàn thin và hot đng liên tc, hiu qu. Qua thc t công tác ti Nhà máy bia Sài gòn,
đc s giúp đ tn tình ca thy giáo ThS. TRN TUN ANH cùng s giúp đ ca
các anh ch Ban Nhân s, Ban K thut, Ban Kim soát cht lng, Phòng Kim
nghim cht lng, Phòng Hành chính – Nhân s, Phòng k toán – thng kê và các
phòng ban khác trong Nhà máy Bia Sài gòn và Tng công ty C phn Bia ru Nc
gii khát Sài Gòn đã to điu kin và giúp em nghiên cu đ tài: Mt s gii pháp nhm
tái chng nhn h thng qun lý cht lng ISO 9001:2000 ti Nhà máy bia Sài
gòn.
2. MC TIÊU NGHIÊN CU
:
Các doanh nghip cn phi xây dng cho mình mt h thng qun lý cht lng toàn
din nhm ci thin và nâng cao cht lng sn phm ca doanh nghip mình t đó đt
Khóa lun tt nghip
___________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Nguyn Th Minh Thanh Lp: B2QT61C1
7
đc mc tiêu ca mình đó là giành thng li trong cnh tranh bng li th v cht lng
sn phm và uy tín ca doanh nghip mình.
Vi nhn thc đó, đ tài này có mc tiêu nghiên cu là xác đnh nguyên nhân ca
vic không duy trì liên tc vic chng nhn s hot đng ca h thng qun lý cht lng
theo tiêu chun ISO, t đó đa ra mt s gii pháp nhm tái chng nhn h thng qun lý
cht lng theo ISO 9001:2000.
3. PHNG PHÁP VÀ PHM VI NGHIÊN CU:
Áp dng mt s phng pháp thng kê, tng hp, phân tích các s liu thu thp ti
các Phòng, Ban Nhân s, Ban K thut, Ban Kim soát cht lng trong Tng công ty c
phn Bia ru NGK Sài gòn; Nhà máy Bia Sài Gòn-Nguyn Chí Thanh.
4. KT CU CA KHÓA LUN:
Chng 1. C s lý lun chung v cht lng và qun lý cht lng sn phm.
Chng 2. c đim kinh t k thut ca Nhà máy Bia Sài gòn.
Chng 3. Thc trng v cht lng bia và h thng qun lý cht lng.
Chng 4. Mt s gii pháp nhm tái chng nhn h thng qun lý cht lng
theo ISO 9001:2000.
Khóa lun tt nghip
___________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Nguyn Th Minh Thanh Lp: B2QT61C1
8
CHNG 1
C S LÝ LUN CHUNG V CHT LNG VÀ QUN
LÝ CHT LNG SN PHM
1.1. Khái quát chung v sn phm.
1.1.1. Khái nim sn phm.
Theo ISO 9000:2000 trong phn thut ng thì sn phm đc đnh ngha là “kt
qu ca các hot đng hay các quá trình”. Nh vy, sn phm đc to ra t tt c
mi hot đng bao gm c nhng hot đng sn xut ra vt phm vt cht c th và
các dch v.
Sn phm đc hình thành t các thuc tính vt cht hu hình và vô hình tng
ng vi 2 b phn cu thành là phn cng (Hard ware) và phn mm (soft ware) ca
sn phm.
Phn cng (Hu hình) : Nói lên công dng đích thc ca sn phm.
Phn mm (Vô hình) : Xut hin khi có tiêu th mang thuc tính th cm, nó có
ý ngha rt ln.
C hai phn trên to cho sn phm tho mãn nhu cu ca khách hàng.
1.1.2. Phân loi sn phm.
Sn phm nói chung đc chia thành hai nhóm ln:
Nhóm sn phm thun vt cht: Là nhng sn phm mang các đc tính c lý
hoá nht đnh.
Nhóm sn phm phi vt cht: đó là các dch v (Dch v là kt qu to ra do các
hot đng tip xúc gia ngi cung ng và khách hàng và các loi hot đng ni b
ca ngi cung ng đ đáp ng nhu cu ca khách hàng). Vì vy, mt sn phm hay
mt dch v có cht lng có ngha là nó đáp ng đc nhu cu tiêu dùng trong
Khóa lun tt nghip
___________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Nguyn Th Minh Thanh Lp: B2QT61C1
9
nhng điu kin xác đnh vi nhng chi phí xã hi và nh hng đn môi trng
thp nht, có th kim soát đc.
1.1.3. Các thuc tính ca sn phm.
Thuc tính biu th mt đc đim nào đó ca sn phm và mi sn phm thì có
nhiu thuc tính khác nhau. Ta có th phân thuc tính ca sn phm thành các nhóm
sau:
Nhóm thuc tính mc đích: Các thuc tính này quyt đnh công dng chính ca
sn phm, đ tho mãn mt nhu cu nào đó trong điu kin xác đnh. ây là phn
ct lõi ca mi sn phm làm cho sn phm có công dng phù hp vi tên gi ca
nó. Nhng thuc tính này ph thuc vào bn cht ca sn phm, các yu t t nhiên,
k thut, công ngh đó là phn cng ca sn phm.
Nhóm các thuc tính hn ch: Nhóm các thuc tính này quy đnh nhng điu
kin khai thác và s dng đ có th đm bo kh nng làm vic, kh nng tho mãn
nhu cu, đ an toàn ca sn phm khi s dng (Các thông s k thut, đ an toàn,
dung sai)
Nhóm các thuc tính kinh t - k thut: Nhóm thuc tính này quyt đnh trình
đ, nhng chi phí cn thit đ ch to sn xut, tiêu dùng và thi b mt sn phm.
Nhóm thuc tính th cm: i vi nhóm thuc tính này rt khó lng hoá,
nhng chính chúng li có kh nng làm cho sn phm hp dn ngi tiêu dùng. ó
là nhng thuc tính mà thông qua vic s dng và tip xúc vi sn phm ngi ta
mi nhn bit đc chúng nh s thích thú, sang trng, m quan … Nhóm thuc
tính này có kh nng làm tng giá tr ca sn phm.
1.2. Khái quát v cht lng sn phm.
1.2.1. Khái nim v cht lng.
Cht lng là mt khái nim va tru tng va c th rt khó đ đnh ngha
đúng và đy đ v cht lng bi di cái nhìn ca các nhà doanh nghip, ngi
qun lý, chuyên gia, ngi công nhân, ngi buôn bán thì cht lng li đc hiu
góc đ ca h.
Khóa lun tt nghip
___________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Nguyn Th Minh Thanh Lp: B2QT61C1
10
Trong b tiêu chun ISO 9000, phn thut ng ISO 9000 đã đa ra đnh ngha
cht lng: “Cht lng là mc đ tho mãn ca mt tp hp các thuc tính đi vi
các yêu cu”. Yêu cu có ngha là nhng nhu cu hay mong đi đc nêu ra hay
tim n.
Theo t đin ting Vit ph thông: Cht lng là tng th nhng tính cht,
thuc tính c bn ca s vt (s vic) làm cho s vt (s vic) này phân bit vi s
vt (s vic) khác.
Theo chuyên gia K Ishikawa: Cht lng là kh nng tho mãn nhu cu ca th
trng vi chi phí thp nht.
Quan nim ca nhà sn xut: Cht lng là s hoàn ho và phù hp ca mt sn
phm vi mt tp hp các yêu cu hoc tiêu chun, quy cách đã đc xác đnh
trc.
Quan nim ca ngi bán hàng: Cht lng là hàng bán ht, có khách hàng
thng xuyên.
Quan nim ca ngi tiêu dùng: Cht lng là s phù hp vi mong mun ca
h. Cht lng sn phm/dch v phi th hin các khía cnh sau:
(a) Th hin tính nng k thut hay tính hu dng ca nó;
(b) Th hin cùng vi chi phí;
(c) Gn lin vi điu kin tiêu dùng c th.
Tóm li: Trong qun lý cht lng hin đi vic tin hành đnh ngha cht
lng tt yu phi xut phát t góc đ ngi tiêu dùng. V phng din này nhà
qun lý cht lng ni ting D.Garvin đã đnh ngha cht lng nh sau: “ Cht
lng là tính thích hp s dng”.
Chuyên gia qun lý cht lng ngi M , giáo s David Garvin đã c th hoá
khái nim tính thích hp s dng thành 8 yu t sau:
Tính nng: Chc nng ch yu ca sn phm đt đc mc đ và đng cp k
thut.
Tính nng kèm theo: khách hàng thy thun tin và thoi mái vi chc nng
sn phm đc tng cng.
Khóa lun tt nghip
___________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Nguyn Th Minh Thanh Lp: B2QT61C1
11
S đáng tin cy: Tính chun xác và xác sut ca chc nng quy đnh hoàn thành
sn phm.
Tính thng nht: Mc đ sn phm phù hp vi cun sách hng dn s dng
ca sn phm.
bn: Sn phm có đt đc xác sut v đ bn s dng quy đnh hay không.
Tính bo v: Sn phm có d sa cha và bo v hay không.
Tính m thut: Hình dáng bên ngoài ca sn phm có sc hp dn và tính ngh
thut hay không.
Tính cm giác: Sn phm có mang li cho ngi s dng mi liên tng tt đp
thm chí là tuyt vi hay không.
T 8 phng din trên có th xác đnh rõ yêu cu đi vi sn phm ca khách
hàng đng thi chuyn hoá yêu cu này thành các tiêu chun ca sn phm.
1.2.2. S hình thành cht lng sn phm.
Cht lng sn phm ca mt sn phm bt k nào đó cng đc hình thành
qua nhiu quá trình và theo mt trt t nht đnh. Rt nhiu chu trình hình thành nên
cht lng sn phm đc nêu ra song đu thng nht là quá trình hình thành cht
lng sn phm xut phát t th trng tr v vi th trng trong mt chu trình
khép kín.
Hình 1.2.2: Chu trình hình thành cht lng sn phm.
Trong đó:
(1). Nghiên cu th trng: Nhu cu s lng, yêu cu v cht lng.
(2). Thit k sn phm: Khi xác đnh đc nhu cu s tin hành thit k xây
dng các quy đnh, quy trình k thut.
1
12
2
11
10
9
8
7
6
5
4
3
Trc sn
xut
Sn
xut
Tiêu
dùng
Khóa lun tt nghip
___________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Nguyn Th Minh Thanh Lp: B2QT61C1
12
(3). Trin khai: Dây truyn công ngh, đu t, sn xut th, d toán chi phí…
(4). Sn xut: Ch to sn phm.
(5) (6) (7). Kim tra: Kim tra cht lng sn phm, tìm bin pháp đm bo cht
lng quy đnh, chun b xut xng.
(8). T chc: D tr, bo qun, vn chuyn…
(9) (10). Bán hàng, hng dn s dng, bo hành …
(11) (12). Theo dõi, ly ý kin khách hàng v cht lng sn phm và lp li.
1.2.3. Các yu t nh hng đn cht lng sn phm.
1.2.3.1. Nhóm yu t bên ngoài (v mô).
* Tình hình phát trin kinh t th gii:
Trong nhng nm cui th k XX và đu th k XXI cht lng đã tr thành
ngôn ng ph bin chung trên toàn cu, nhng đc đim ca giai đon ngày nay đã
đt các doanh nghip phi quan tâm ti vn đ cht lng là:
Xu hng toàn cu hoá vi s tham gia hi nhp ca doanh nghip vào nn
kinh t th gii ca mi quc gia: y mnh t do thng mi quc t.
S thay đi nhanh chóng ca nhng tin b xã hi vi vai trò ca khách hàng
ngày càng cao.
Cnh tranh tng lên gay gt cùng vi s bão hoà ca th trng.
Vai trò ca các li th v nng sut cht lng đang tr thành hàng đu.
* Tình hình th trng:
ây là nhân t quan trng nht, là xut phát đim, to lc hút đnh hng cho
s phát trin cht lng sn phm.
Xu hng phát trin và hoàn thin cht lng sn phm ph thuc ch yu vào
đc đim và xu hng vn đng ca nhu cu trên th trng (nhu cu càng phong
phú, đa dng và thay đi nhanh càng cn hoàn thin cht lng đ thích ng kp thi
đòi hi ngày càng cao ca khách hàng).
* Trình đ tin b khoa hc - công ngh:
Tin b khoa hc - công ngh to ra kh nng không ngng nâng cao cht lng
sn phm.
Khóa lun tt nghip
___________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Nguyn Th Minh Thanh Lp: B2QT61C1
13
Tin b khoa hc - công ngh to phng tin điu tra, nghiên cu khoa hc
chính xác hn, xác đnh đúng đn nhu cu và bin đi nhu cu thành đc đim sn
phm chính xác hn nh trang b nhng phng tin đo lng, d báo, thí nghim,
thit k tt hn, hin đi hn.
Nh tin b khoa hc - công ngh làm xut hin các ngun nguyên liu mi tt
hn, r hn ngun nguyên liu sn có.
Khoa hc qun lý phát trin hình thành nhng phng pháp qun lý tiên tin
hin đi góp phn nm bt nhanh hn, chính xác hn nhu cu khách hàng và gim
chi phí sn xut, t đó nâng cao cht lng sn phm, tng mc tho mãn khách
hàng.
* C ch, chính sách qun lý kinh t ca các quc gia:
Môi trng pháp lý vi nhng chính sách và c ch qun lý kinh t có tác đng
trc tip và to ln đn vic to ra và nâng cao cht lng sn phm ca các doanh
nghip.
Mt c ch phù hp s kích thích các doanh nghip đy mnh đu t, ci tin,
nâng cao cht lng sn phm và dch v.
* Các yêu cu v vn hoá, xã hi:
Nhng yêu cu v vn hoá, đo đc, xã hi và tp tc truyn thng, thói quen
tiêu dùng có nh hng trc tip ti các thuc tính cht lng ca sn phm, đng
thi có nh hng gián tip thông qua các qui đnh bt buc mi sn phm phi tho
mãn nhng đòi hi phù hp vi truyn thng, vn hoá, đo đc, xã hi ca các cng
đng.
1.2.3.2. Nhóm yu t bên trong (vi mô).
Bn yu t trong t chc đc biu th bng qui tc 4M là:
Men: Con ngi, lc lng lao đng (yu t quan trng nht).
Methods or Measure: Phng pháp qun lý, đo lng.
Machines: Kh nng v công ngh, máy móc thit b.
Materials: Vt t, nguyên nhiên liu và h thng cung cp.
Khóa lun tt nghip
___________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Nguyn Th Minh Thanh Lp: B2QT61C1
14
1.2.4. Các ch tiêu đánh giá cht lng sn phm.
1.2.4.1. Trình đ cht lng - T
c
: Là t s gia lng nhu cu có kh nng đc
tho mãn và chi phí đ tho mãn nhu cu. (Ch tiêu này dùng đ đánh giá trong khâu
thit k)
L
nc
T
C
=
G
nc
Trong đó: L
nc
: Nhu cu có kh nng đc tho mãn.
G
nc
: Chi phí đ tho mãn nhu cu.
G
nc
= G
sx
+ G
sd
G
sx
: Chi phí đ sn xut sn phm (hay giá mua ca sn phm).
G
sd
: Chi phí s dng sn phm.
1.2.4.2. Cht lng toàn phn - Q
T
: Là t s gia hiu ích khi s dng sn phm
và chi phí đ s dng sn phm đó. (Dùng đ đánh giá trong khâu s dng)
H
s
Q
T
=
G
nc
Trong đó: H
s
: Hiu ích khi s dng sn phm.
G
nc
: Chi phí đ s dng sn phm đó.
1.2.4.3. Hiu sut s dng sn phm
- η
(η -> 1 : Càng
tt).
T
C
1.2.4.4. T l sn phm đt cht lng.
S sn phm đt cht lng
T l sn phm đt cht lng =
Tng s sn phm đc kim tra
Khóa lun tt nghip
___________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Nguyn Th Minh Thanh Lp: B2QT61C1
15
Ch tiêu này có u đim là doanh nghip xác đnh đc mc cht lng đng
đu qua các thi k (Cht lng theo tiêu chun đ ra).
1.2.4.5. Các ch tiêu sn phm sai hng.
* T l sai hng tính theo hin vt:
S sn phm hng
H
1
=
Tng s lng sn phm
X 100%
* T l sai hng tính theo thc đo giá tr:
Chi phí sn xut cho sn phm hng
H
2
=
Tng chi phí toàn b sn phm hàng hoá
X 100%
1.3. Khái quát chung v qun lý cht lng sn phm.
1.3.1. Khái nim v qun lý cht lng.
T chc tiêu chun hoá quc t ISO 9000 cho rng: Qun lý cht lng là mt
hot đng có chc nng qun lý chung nhm mc đích đ ra chính sách, mc tiêu,
trách nhim và thc hin chúng bng các bin pháp nh hoch đnh cht lng,
kim soát cht lng, đm bo cht lng và ci tin cht lng trong khuôn kh
mt h thng cht lng.
Hình 1.3.1: Vòng tròn qun lý cht lng theo ISO 9000.
Mc tiêu c bn ca qun lý cht lng: 3R (Right time, Right price, Right
quality).
óng gói, bo qun
T chc sn
xut kinh
doanh
Khách hàng
Bán và lp đt
Th nghim, kim tra
Sn xut th và dây
chuyn
Cung ng nguyên
li
u
Nghiên cu đi mi sn
phm
Dch v sau
bán hàng
Khóa lun tt nghip
___________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Nguyn Th Minh Thanh Lp: B2QT61C1
16
Ý tng chin lc ca qun lý cht lng là: Không sai li (ZD - Zezo
Defect).
Phng châm: Làm đúng ngay t đu (Do right the first time), không có tn kho
(non stock production), hoc phng pháp cung ng đúng hn, kp thi, đúng nhu
cu.
1.3.2. Các thut ng c bn trong khái nim qun lý cht lng.
Chính sách cht lng (QP - Quality policy): Là ý đ và đnh hng chung v
cht lng ca mt doanh nghip, do cp lãnh đo cao nht chính thc đ ra và phi
đc toàn th thành viên trong t chc bit và không ngng đc hoàn thin.
Mc tiêu cht lng (QO - Quality objectives): ó là s th hin bng vn bn
các ch tiêu, các quyt tâm c th (đnh lng và đnh tính) ca t chc do ban lãnh
đo thit lp, nhm thc thi các chính sách cht lng theo tng giai đon.
Hoch đnh cht lng (QP - Quality planning): Các hot đng nhm thit lp
các mc tiêu và yêu cu đi vi cht lng và đ thc hin các yu t ca h thng
cht lng. Các công vic c th là:
- Xác lp nhng mc tiêu cht lng tng quát và chính sách cht lng;
- Xác đnh khách hàng;
- Hoch đnh các đc tính ca sn phm tho mãn nhu cu;
- Hoch đnh các quá trình có kh nng to ra đc tính trên;
- Chuyn giao kt qu hoch đnh cho b phn tác nghip.
Kim soát cht lng (QC - Quality control): Các k thut và các hot đng tác
nghip đc s dng đ thc hin các yêu cu cht lng.
m bo cht lng (QA - Quality Assurance): Mi hot đng có k hoch và
có h thng cht lng đc khng đnh đ đem li lòng tin tho mãn các yêu cu
đi vi cht lng. Các hot đng đm bo cht lng bao gm:
- T chc các hot đng nhm to ra sn phm có cht lng nh yêu cu;
- ánh giá vic thc hin cht lng trong thc t doanh nghip;
- So sánh cht lng thc t vi k hoch đ phát hin sai lch;
- iu chnh đ đm bo đúng yêu cu.
Khóa lun tt nghip
___________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Nguyn Th Minh Thanh Lp: B2QT61C1
17
Ci tin cht lng (QI - Quality Improvement): Là các hot đng đc thc
hin trong toàn t chc đ làm tng hiu nng và hiu qu ca các hot đng và quá
trình dn đn tng li nhun cho t chc và khách hàng. Hot đng ci tin cht
lng này bao gm:
- Phát trin sn phm mi, đa dng hoá sn phm;
- Thc hin công ngh mi;
- Thay đi quá trình nhm gim khuyt tt.
H thng qun lý cht lng (QMS - Quality Management System): Gm c
cu t chc, th tc, quá trình và ngun lc cn thit đ thc hin công tác qun lý
cht lng.
1.3.3. Các phng pháp qun lý cht lng.
Mt s phng pháp sau đây đc áp dng trong qun lý cht lng:
1.3.3.1. Phng pháp kim tra cht lng.
Phng pháp này đc hình thành t lâu và ch yu là tp trung vào khâu cui
cùng (sn phm sau khi sn xut). Cn c vào các yêu cu k thut, các tiêu chun
đã đc thit k hay các quy c ca hp đng mà b phn kim tra cht lng tin
hành kim tra nhm ngn chn các sn phm h hng và phân loi sn phm theo
các mc cht lng. Do vy, khi mun nâng cao cht lng sn phm ngi ta cho
rng ch cn nâng cao các tiêu chun k thut bng cách tng cng công tác kim
tra. Tuy nhiên vi cách kim tra này không khai thác đc tim nng sáng to ca
tng cá nhân trong đn v đ ci tin, nâng cao cht lng sn phm. Hn na vic
kim tra gây nhiu tn kém trong khi đó loi b đc ph phm ít. Mc dù vy
phng pháp này cng có mt s tác dng nht đnh nhm xác đnh s phù hp ca
mi đc tính thc t (đi tng) so vi qui đnh.
1.3.3.2. Phng pháp kim soát cht lng toàn din.
Thut ng kim soát cht lng toàn din do Feigenbaum đa ra trong ln xut
bn cun sách Total Quality Control (TQC) ca ông nm 1951. Trong ln tái bn ln
th ba nm 1983, Ông đnh ngha TQC nh sau: Kim soát cht lng toàn din là
mt h thng có hiu qu đ nht th hoá các n lc phát trin và ci tin cht lng
Khóa lun tt nghip
___________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Nguyn Th Minh Thanh Lp: B2QT61C1
18
ca các nhóm khác nhau vào trong mt t chc sao cho các hot đng Marketing, k
thut và dch v có th tin hành mt cách kinh t nht, tho mãn hoàn toàn khách
hàng.
Kim soát cht lng toàn din huy đng n lc ca mi đn v trong công ty
vào các quá trình có liên quan ti duy trì và ci tin cht lng. iu này s giúp tit
kim ti đa trong sn xut, dch v, đng thi tho mãn nhu cu khách hàng.
Nh vy, gia kim tra và kim soát cht lng có khác nhau. Kim tra là s so
sánh, đi chiu gia cht lng thc t ca sn phm vi nhng yêu cu k thut, t
đó loi b các ph phm. Kim soát là hot đng bao quát hn, toàn din hn. Nó
bao gm toàn b các hot đng Marketing, thit k, sn xut, so sánh, đánh giá cht
lng và dch v sau bán hàng, tìm nguyên nhân và bin pháp khc phc.
1.3.3.3. Phng pháp qun lý cht lng toàn din (TQM- Total Quality
Managenment)
Trong nhng nm gn đây, s ra đi ca nhiu k thut qun lý mi, góp phn
nâng cao hot đng qun lý cht lng, nh h thng “va đúng lúc” (Just in time)
đã là c s cho lý thuyt qun lý cht lng toàn din TQM.
Mc tiêu ca TQM là ci tin cht lng sn phm và tho mãn khách hàng
mc tt nht cho phép. c đim ni bt ca TQM so vi các phng pháp qun lý
cht lng trc đây là nó cung cp mt h thng toàn din cho công tác qun lý và
ci tin mi khía cnh có liên quan đn cht lng và huy đng s tham gia ca mi
b phn và mi cá nhân đ đt đc mc tiêu cht lng đã đt ra.
Phng pháp TQM có mt s đc đim c bn:
Mc tiêu: Coi cht lng là hàng đu, luôn hng ti khách hàng.
Quy mô: TQM phi kt hp vi JIT ngha là phi m rng din kim soát.
C s ca h thng TQM: Bt đu t con ngi (Trong ba khi chính ca sn
xut kinh doanh là máy móc thit b, phng pháp công ngh, thông tin và nhân s).
iu này có ngha là cn có s hp tác ca tt c mi ngi trong doanh nghip t
cp lãnh đo đn công nhân xuyên sut quá trình t nghiên cu - trin khai - thit k
- chun b - sn xut - qun lý - dch v sau khi bán …
Khóa lun tt nghip
___________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Nguyn Th Minh Thanh Lp: B2QT61C1
19
K thut thc hin: áp dng vòng tròn ci tin cht lng Deming: PDCA.
Plan (Lp k hoch): Xác đnh các phng pháp đt mc tiêu. Trong công tác
qun lý cht lng thng s dng các công c nh s đ nhân qu, biu đ Pareto
đ tìm ra các nguyên nhân, phân tích và đ ra các bin pháp thích hp.
Do (Thc hin công vic): Chú ý nguyên tc t nguyn và tính sáng to ca mi
thành viên. Thc hin nhng tác đng qun tr thích hp.
Check (Kim tra kt qu thc hin công vic): Mc tiêu là đ phát hin sai lch
và điu chnh kp thi trong quá trình thc hin. Trong công tác qun lý cht lng
vic kim tra đc tin hành nh phng pháp thng kê. Hun luyn và đào to cán
b (tin vào lòng ngi và không cn phi kim tra thái quá).
Act (iu chnh): Khc phc nhng sai lch trên c s phòng nga (phân tích,
phát hin, loi b nguyên nhân và có bin pháp chng tái din).
Vòng tròn Deming là công c qun lý cht lng giúp cho các doanh nghip
không ngng ci tin, hoàn thin và nâng cao hiu qu. Mi chc nng ca vòng
tròn Deming PDCA có mc tiêu riêng song chúng có tác đng qua li vi nhau và
vn đng theo hng nhn thc là phi quan tâm đn cht lng là trc ht. Quá
trình thc hin vòng tròn PDCA ngi ta đa ra vòng tròn PDCA ci tin.
Hình 1.3.3.3: Vòng tròn Deming nhm ci tin cht lng.
1.4. Các công c c bn trong qun lý cht lng.
Trong qun lý cht lng ngi ta thng dùng k thut SQC (Statistical
Quality Control - Kim soát cht lng bng thng kê) tc là áp dng các phng
pháp thng kê đ thu thp, trình bày, phân tích các d liu mt cách đúng đn, chính
Vòng tròn Deming ci tin
Vòng tròn Deming
D
P
D
C
Khóa lun tt nghip
___________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Nguyn Th Minh Thanh Lp: B2QT61C1
20
xác và kp thi nhm theo dõi, kim soát, ci tin quá trình hot đng ca mt quá
trình, mt t chc bng cách gim tính bin đng ca nó.
1.4.1. Phiu kim tra cht lng.
Mc đích ca phiu kim tra cht lng là thu thp, ghi chép các d liu cht
lng theo nhng cách thc nht đnh đ đánh giá tình hình cht lng và đa ra
nhng quyt đnh x lý hp lý.
Cn c vào mc đích mc tiêu s dng, phiu kim tra đc chia thành hai loi
ch yu là phiu kim tra đ ghi chép, phiu kim tra đ kim tra.
* Phiu kim tra đ ghi chép li gm có:
Phiu kim tra đ nhn bit, đánh giá s phân b ca các giá tr đc tính.
Phiu kim tra đ nhn bit đánh giá sai sót theo chng loi.
Phiu kim tra đ nhn bit, xem xét ch xy ra sai sót.
* Phiu kim tra đ kim tra gm:
kim tra đc tính.
kim tra đ an toàn.
kim tra s tin b.
1.4.2. Biu đ Pareto.
Khái nim: Biu đ Pareto là đ th hình ct phn ánh các d liu cht lng
thu thp đc, sp xp theo th t t cao đn thp, ch rõ các vn đ cn đc u
tiên gii quyt trc.
Tác dng: Nhìn vào biu đ ngi ta thy rõ kiu sai sót ph bin nht, th t
u tiên khc phc vn đ cng nh kt qu ca hot đng ci tin cht lng. Nh
đó kích thích, đng viên đc tinh thn trách nhim ca ngi lao đng trong hot
đng ci tin đó.
Cách thc hin:
- Xác đnh các loi sai sót và thu thp d liu.
- Sp xp d liu trong bng theo th t t ln đn bé.
- Tính t l % ca tng dng sai sót.
- Xác đnh t l % sai s tích lu.
Khóa lun tt nghip
___________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Nguyn Th Minh Thanh Lp: B2QT61C1
21
- V đ th ct theo t l % ca các dng sai sót va tính trên. Th t v dng sai
sót có t l ln nht trc và theo th t nh nht.
- V đng tích lu theo s % tích lu đã tính.
- Vit tiêu đ ni dung và ghi tóm tt các dng đc trng ca sai sót lên đ th.
Hình 1.4.2: Biu đ Pareto.
1.4.3. Biu đ nhân qu (S đ Ishikawa).
Khái nim: Là mt s đ biu din mi quan h gia kt qu và nguyên nhân
gây ra kt qu đó. Kt qu là nhng ch tiêu cht lng cn theo dõi, đánh giá, còn
nguyên nhân là nhng yu t nh hng đn ch tiêu cht lng đó.
Mc đích ca s đ nhân qu: là tìm kim, xác đnh các nguyên nhân gây ra
nhng trc trc v cht lng sn phm, dch v hoc quá trình. T đó đ xut
nhng bin pháp khc phc nguyên nhân nhm ci tin và hoàn thin cht lng ca
đi tng qun lý.
Cách xây dng:
- Xác đnh đc tính cht lng c th cn phân tích.
- V ch tiêu cht lng là mi tên dài biu hin xng sng cá, đu mi tên ghi
ch tiêu cht lng đó.
- Xác đnh các yu t chính nh hng đn ch tiêu cht lng đã la chn; v các
yu t này nh nhng xng nhánh chính ca cá.
- Tìm tt c các yu t khác có nh hng đn nhóm yu t chính va xác đnh
- Trên mi nhánh xng ca tng yu t chính, v thêm các nhánh xng dm ca
cá th hin các yu t trong mi quan h h hàng, trc tip gián tip.
- Ghi tên các yu t và ch tiêu cht lng trên s đ.
T l
% các
dng
Khuy
t tt
Các dng khuyt tt
Khóa lun tt nghip
___________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Nguyn Th Minh Thanh Lp: B2QT61C1
22
s đ nhân qu chính xác, phát huy tác dng tt, cn có s hp tác phi hp
cht ch vi nhng ngi trc tip to ra ch tiêu cht lng đó. n tn ni xy ra
s vic đ nghiên cu tìm hiu nguyên nhân và khuyn khích mi thành viên tham
gia vào vic phát hin, tìm kim nguyên nhân và lng nghe ý kin ca h.
Hình 1.4.3: Biu đ xng cá.
1.4.4. Biu đ kim soát.
Biu đ kim soát biu th di dng đ th s thay đi ca ch tiêu cht lng
đ đánh giá quá trình sn xut có trng thái kim soát hay chp nhn đc không.
Trong biu đ kim soát có các đng gii hn kim soát và có ghi các giá tr thng
kê đc trng thu thp t các nhóm mu đc chn ra liên tip trong quá trình sn
xut.
Nhng đc đim c bn ca biu đ kim soát:
- Có s kt hp gia đ th và các đng kim soát. Các đng kim soát là
nhng đng gii hn trên và gii hn di th hin khong sai lch cao và thp
nht mà các giá tr cht lng còn nm trong s kim soát.
- ng tâm th hin giá tr bình quân ca các d liu thu thp đc.
- th là đng th hin các đim phn ánh các s liu bình quân trong tng
nhóm mu hoc đ phân tán, hoc giá tr ca tng ch tiêu cht lng cho bit
tình hình bin đng ca quá trình.
Ch tiêu
cht
lng
Ngi
N.V.Liu P.Pháp
Thit b
Trình đ
Tui
Xut x
ng c
Khóa lun tt nghip
___________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Nguyn Th Minh Thanh Lp: B2QT61C1
23
Thông tin v hin trng ca quá trình sn xut nhn đc nh quan trc mt
mu t quá trình. Các giá tr đc trng ca mu nh giá tr trung bình, đ lch
chun, s khuyt tt … đc ghi lên đ th. V trí ca các đim này s cho bit kh
nng và trng thái ca quá trình.
Kh nng ca quá trình phn ánh mi quan h gia đ lch tt nhiên ca quá
trình và các thông s thit k. Mi quan h này thng đc biu hin bng ch s
kh nng quá trình đc ký hiu là C
p
. Ch s kh nng quá trình chính là t s phn
ánh đ rng ca các thông s thc t so vi thông s tt yu ca quá trình.
UTL - LTL
C
p
=
6σ
UTL: Giá tr đo thc t ln nht (đc tính tu theo là loi biu đ gì).
LTL: Giá tr đo thc t nh nht (đc tính tu theo là loi biu đ gì).
σ là đ lch chun ca quá trình
C
p
> 1,33 : Quá trình có kh nng kim soát
1 ≤ C
p
≤ 1,33 : Quá trình có kh nng kim soát cht ch
C
p
< 1,0 : Quá trình không có kh nng kim soát
Hình 1.4.4: Biu đ kim soát.
UTL
ng
TB
LTL
n
xxi
n
i
∑
=
−
=
1
2
_
)(
σ
Khóa lun tt nghip
___________________________________________________________________
____________________________________________________________________
Nguyn Th Minh Thanh Lp: B2QT61C1
24
Mc đích chung nht ca biu đ kim soát là phát hin nhng bin đng ca
quá trình đ đm bo chc chn rng quá trình đc kim soát, đc chp nhn hay
không kim soát đc, t đó tìm ra nguyên nhân loi b.
Tác dng ca biu đ kim soát là cho bit nhng bin đng ca quá trình trong
sut thi gian hot đng và xu th bin đi ca nó, qua đó có th xác đnh đc
nhng nguyên nhân gây ra s bt thng đ có nhng bin pháp x lý nhm khôi
phc quá trình v trng thái chp nhn đc hoc gi quá trình trng thái mi tt
hn.
1.4.5. S đ lu trình.
S đ lu trình là hình thc th hin toàn b các hot đng cn thc hin ca
mt quá trình sn xut hoc cung cp sn phm và dch v thông qua nhng s đ
khi và các ký hiu nht đnh.
Nó đc s dng đ nhn bit, phân tích quá trình hot đng, nh đó phát hin
các hn ch, các hot đng tha lãng phí và các hot đng không to ra giá tr gia
tng trong doanh nghip.
S đ lu trình là mt công c đn gin nhng rt tin li, giúp nhng ngi
thc hin hiu rõ quá trình, bit đc v trí ca mình trong quá trình và xác đnh
đc nhng hot đng c th cn sa đi. Có th biu din s đ tóm lc nh sau:
Hình 1.4.5: S đ lu trình tng quát.
Bt đu
Các hot đng
Quyt đnh
Kt thúc