xây dựng phần mềm quản lý bệnh viện


KHOA TOÁN – TIN
oOo

 
MÔN: 
ĐỀ TÀI:  

CHO



n: A14538 - 
1 C




HÀ NỘI, THÁNG 5/2012
PHẦN MỀM MÔ PHỎNG QUẢN LÝ BỆNH VIỆN
2012

A14538 - Phạm Trung Kiên

2

MC LC
I. MỞ ĐẦU 4
1. Tên đề tài: 4
2. Lí do nghiên cu: 4
3. Lch s nghiên cu 5

4. Mc tiêu nghiên cu: 7
5. Phm vi nghiên cu: 7
6. Mu kho sát 8
7. V nghiên cu 8
8. Gi thuyt nghiên cu 8
9. ng minh gi thuyt nghiên cu 8
10. Lun c 9
II. DỰ KIẾN DÀN BÀI BÁO CÁO CHI TIẾT 12
 lý lun ca vic xây dng phn mm mô phng QLBV 12
i thiu bài toán 12
c t các cha h thng 12
t k h thng 12
t và trin khai h thng 12
Ct qu c 12
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 14
PHẦN MỀM MÔ PHỎNG QUẢN LÝ BỆNH VIỆN
2012

A14538 - Phạm Trung Kiên

3


1
CNTT
Công nghệ thông tin
2
QLBV
Quản lý bệnh viện
3

 CP
Nghị định Chính Phủ
4

Đại học

PHẦN MỀM MÔ PHỎNG QUẢN LÝ BỆNH VIỆN
2012

A14538 - Phạm Trung Kiên

4

I. 
1.  tài:
Xây dựng phần mềm mô phỏng quản lý bệnh viện cho khoa Quản lý
bệnh viện Đại học Thăng Long.
2. Lí do nghiên cu:
Ngày nay, tại Việt Nam, khoa học công nghệ cao đặc biệt là CNTT đang
ngày càng được ứng dụng nhiều trong thực tiễn cuộc sống. Nhiều ngành nghề,
đơn vị, tổ chức đang từng bước CNTT hóa trong công việc nhằm tăng hiệu suất
công việc và giảm chi phí đầu vào. Không nằm ngoài sự phát triển đó, giáo dục
tại Việt Nam cũng đang đẩy mạnh việc sử dụng CNTT vào giảng dạy, một phần
vì thuận tiện cho việc giảng dạy, một phần khác là giúp cho học sinh, sinh viên
có thể tiếp cận nhanh nhất để sau khi ra trường có thể làm tốt công việc của
mình.
Hiện nay, rất nhiều các bệnh viện nhà nước cũng như tư nhân đang đẩy
mạnh việc sử dụng các phần mềm tin học quản lý vào phục vụ công tác khám
chữa bệnh và quản lý bệnh nhân. Trước đây, khi chưa có mặt của CNTT, các sổ
sách, giấy tờ về khám chữa bệnh, bệnh án bệnh nhân, quản lý nhân viên y tế

đều phải xử lý thủ công. Khi lượng người bệnh tăng lên, đồng nghĩa với việc
khối lượng công việc của cán bộ công tác tại các cơ quan y tế cũng sẽ tăng theo.
Khi đó thì việc quản lý chúng càng trở nên khó khăn hơn rất nhiều. Điều này
lại gây ảnh hưởng đến tiến độ và hiệu quả công việc. Với sự giúp đỡ của công
nghệ thông tin đặc biệt là phần mềm, hiệu quả các công việc sẽ được nâng cao
một cách rõ rệt. Giảm nguồn nhân lực, chi phí, quản lý văn bản, công văn, giấy
tờ hiệu quả. Tạo các thống kê, báo cáo kịp thời, đảm bảo an ninh thông tin, kết
nối, chia sẻ tài nguyên dễ dàng.
Ngành quản lý bệnh viện hiện nay đang được mở rộng và phát triển tại
trường Đại học Thăng Long. Theo quan sát cây tiến trình của các sinh viên
ngành Quản lý bệnh viện thì chưa thấy có môn học nào đào tạo, hướng dẫn
PHẦN MỀM MÔ PHỎNG QUẢN LÝ BỆNH VIỆN
2012

A14538 - Phạm Trung Kiên

5
cách tiếp cận và sử dụng các phần mềm quản lý bệnh viện giống như của các
bệnh viện, trung tâm y tế như hiện nay. Do vậy, nếu sinh viên ra trường, khi đi
làm việc tại sẽ phải được đào tạo lại để có thể sử dụng phần mềm một cách hiệu
quả nhất, nhằm đạt hiệu suất lao động cao nhất. Chính vì phải mất một khoảng
thời gian như vậy đã làm cho những sinh viên mới đi làm bị bắt chậm nhịp so
với những người đã đi làm trước.
Hiện nay có rất nhiều phần mềm quản lý bệnh viện và chi phí để chi trả
khi mua một phần mềm là không nhỏ, đặc biệt là cần phải có một quy mô thực
như ở bệnh viện, trung tâm y tế mới có thể chạy được.
Xuất phát từ những vấn đề nêu trên đã gợi cho tác giả viết ý tưởng lựa
chọn nghiên cứu đề tài: NG PHN MM MÔ PHNG QUN
LÝ BNH VIN CHO KHOA QUN LÝ BNH VI  I
H”, với mong muốn sẽ góp phần lý giải nhiều vấn đề cả

về lý luận và thực tiễn trong việc xây dựng một phần mềm và ứng dụng công
nghệ thông tin vào giảng dạy tại trường Đại học Thăng Long nói chung và khoa
Quản lý bệnh viện nói riêng. Phần mềm sẽ mô phỏng lại quy mô của 1 bệnh
viện, cung cấp các chức năng cơ bản thường có của một phần mềm quản lý
bệnh viện, nằm giúp sinh viên làm quen và có thể tiếp cận nhanh chóng khi đi
làm việc thực tế.

3. Lch s nghiên cu
Phát triển, ứng dụng CNTT phục vụ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất
nước là chính sách ưu tiên của Đảng và Nhà nước ta. Từ đầu thập kỷ 90 của thế
kỷ XX, Đảng, Chính phủ đã có nhiều chủ chương, chính sách đầu tư phát triển
CNTT. Các chủ trương, chính sách trên nói lên sự quyết tâm của Đảng, Nhà
nước phát triển và ứng dụng CNTT phục vụ công cuộc công nghiệp hoá, hiện
đại hoá đất nước. Gần đây, nhằm tăng cường ứng dụng CNTT nhất là trong các
hoạt động của cơ quan nhà nước, tác nghiệp hành chính, ngày 10 tháng 4 năm
2007, Chính phủ ra Nghị định số 64/2007/NĐ-CP chỉ đạo tăng cường ứng dụng
CNTT trong các hoạt động của cơ quan Nhà nước. Theo đó, người đứng đầu cơ
PHẦN MỀM MÔ PHỎNG QUẢN LÝ BỆNH VIỆN
2012

A14538 - Phạm Trung Kiên

6
quan Nhà nước ở các cấp có trách nhiệm chỉ đạo việc ứng dụng CNTT vào xử
lý công việc, tăng cường sử dụng văn bản điện tử, từng bước thay thế văn bản
giấy trong quản lý, điều hành và trao đổi thông tin. Từ đó tới nay đã có nhiều
giải pháp, sản phẩm phần mềm quản lý bệnh viện được nghiên cứu, ứng dụng
chúng ta có thể kể đến một số phần mềm sau:
 n - MKV Hospital 7.0 là một phần mềm
quản lý bệnh viện được phát triển bởi công ty MKV Software có các

chức năng: Quản lý khám bệnh, Quản lý viện phí, Quản lý cận lâm
sàng, Quản lý lâm sàng, Quản lý phẫu thuật, Quản lý toa thuốc điện tử,
Quản lý dược, Bệnh án điện tử. Các chức năng trên còn bao gồm các
chức năng con như thêm, sửa, xóa một đối tượng, tạo báo cáo.
Nguồn: - ngày
truy cập 20/4/2012.)
 Phn mm Qu- MKV Clinic 7.0 đây cũng
là một sản phẩm của đơn vị MKV Software. Các chức năng chính: Phân
hệ quản trị hệ thống, Chức năng tiếp nhận bệnh nhân, Chức năng bác sĩ
khám bệnh, Chức năng siêu âm, Chức năng xét nghiệm/ X quang, Chức
năng quản lý nhà thuốc, Chức năng chung, Chức năng kế toán
Nguồn: ngày truy
cập 20/4/2012.)
 NANO-HOSPITAL 4.0: Bnh viin t là sản phẩm của công ty
Nanosoft – JSC. Phần mềm có các chức năng: Quản lý tiếp nhận –
Khám bệnh, Quản lý cận lâm sàng, Quản lý lâm sàng, Quản lý thanh
toán viện phí và bảo hiểm y tế, Quản lý dược phẩm, Quản lý viện phí,
Quản lý tài chính kế toán, Quản lý tái sản cố định, Báo cáo phục vụ lãnh
đạo, Quản lý nhân sự, tiền lương, Phân hệ quản lý chỉ đạo tuyến, Phân
hệ quản lý trang thiết bị y tế, Quản trị hệ thống.
Nguồn: />hospital.aspx ngày truy cập: 20/4/2012.

PHẦN MỀM MÔ PHỎNG QUẢN LÝ BỆNH VIỆN
2012

A14538 - Phạm Trung Kiên

7
Các phần mềm nói trên là những phần mềm đã được ứng dụng vào thực
tiễn nhưng một phần nào đó vẫn chưa đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về quản

lý bệnh viện hoặc phòng khám và cũng không thể triển khai nhằm mục đích
giảng dạy. Do đó, trong đề tài này, tác giả kế thừa những kết quả nghiên cứu
nói trên và đưa ra một hướng tiếp cận nhằm phát triển và xây dựng nên một
phần mềm phù hợp nhằm đáp ứng nhu cầu giảng dạy và ứng dụng thực tiễn
vào quá trình quản lý bệnh viện, phòng khám.

4. Mc tiêu nghiên cu:
Mục tiêu chung:
Đề xuất một hướng tiếp cận quy trình phát triển một phần mềm tin học
nói chung và một phần mềm tin học quản lý nói riêng, đồng thời nhấn mạnh
và khẳng định tầm quan trọng của việc đưa CNTT vào giảng dạy trong môi
trường sư phạm.
Mục tiêu cụ thể:
Với mục tiêu trên, trong quá trình triển khai nghiên cứu đề tài sẽ tập
trung giải quyết các mục tiêu cụ thể chủ yếu sau đây:
 Mô hình của một bệnh viện hoặc phòng khám.
 Các nghiệp vụ của quy trình quản lý bệnh viện, phòng khám.
 Quy trình phát triển phần mềm, sử dụng quy trình RUP.
 Công cụ phát triển và môi trường phát triển.
5. Phm vi nghiên cu:
 Phạm vi về nội dung. Với các mục tiêu nghiên cứu đã đề ra ở mục 4
phạm vi tài liệu sẽ tập trung vào:
 Mô tả bài toán, đưa ra kết quả của quá trình khảo sát hệ thống, đó là các
yêu cầu nghiệp vụ mà hệ thống cần phải giải quyết được.
 Phân tích các yêu cầu nghiệp vụ đã tìm được để đưa ra được các chức
năng mà hệ thống sẽ xây dựng.
 Đưa ra được sơ đồ thiết kế của hệ thống dựa trên những phân tích đã có.
 Mô tả quá trình cài đặt hệ thống từ những thiết kế đã đưa ra.
PHẦN MỀM MÔ PHỎNG QUẢN LÝ BỆNH VIỆN
2012

A14538 - Phạm Trung Kiên

8
 Những kết quả thu được sau toàn bộ quá trình thực hiện.
 Phạm vi về thời gian: Từ tháng 04/2012 đến 05/2012
 Phạm vi về không gian: Bệnh viện Việt Đức và Khoa quản lý bệnh viện –
Đại học Thăng Long.

6. Mu kho sát
Phn mm - MKV Hospital 7.0

7. V nghiên cu
 Chúng ta sẽ phải xây dựng hệ thống như thế nào?
 Tìm hiểu các quy trình nghiệp vụ của một bệnh viện, phòng khám như thế
nào? Để phục vụ cho việc xây dựng và phát triển hệ thống.
 Xây dựng phần mềm mô phỏng quản lý bệnh viện bằng công cụ và kỹ
thuật gì?

8. Gi thuyt nghiên cu
 Chúng ta sẽ xây dựng phần mềm mô phỏng quản lý bệnh viện tuân theo
quy trình RUP bao gồm các bước:
1. Khảo sát yêu cầu khách hàng, yêu cầu nghiệp vụ.
2. Phân tích yêu cầu
3. Thiết kế hệ thống, thiết kế theo hướng đối tượng.
4. Cài đặt
5. Kiểm thử
6. Triển khai
Mô phỏng được tất cả các quy trình cần thiết của một hệ thống quản lý
bệnh viện. Mang lại hiệu quả thiết thực cho Đại học Thăng Long.

 Sử dụng ngôn ngữ lập trình C#, nền tảng .Net FrameWork 4.0, bộ công
cụ Microsoft Visual 2010, Microsoft SQL server 2012 và công nghệ phần
mềm để xây dựng hệ thống mô phỏng quản lý bệnh viện.
9. ng minh gi thuyt nghiên cu
 Phân tích tài liệu: Tìm hiểu quy trình phát triển phần mềm RUP thông
PHẦN MỀM MÔ PHỎNG QUẢN LÝ BỆNH VIỆN
2012

A14538 - Phạm Trung Kiên

9
qua các tài liệu ở thư viện trường ĐH Thăng Long, qua internet hoặc bài
giảng của giảng viên bộ môn tin trường ĐH Thăng Long.
 Phỏng vấn: Phỏng vấn một số đối tượng là các kỹ sư đã từng xây dựng và
phát triển phần mềm quản lý bệnh viện, phòng khám đã có. Rút ra các
kinh nghiệm về xây dựng phần mềm.
 Phương pháp nghiên cứu: Phân tích tìm hiểu một số phần mềm quản lý
bệnh viện tại các bệnh viện đã được triển khai.
 Phương pháp quan sát và tổng kết thực tiễn .

10. Lun c
1. Lun c lý thuyt
 
Là sự áp dụng một cách tiếp
cận có hệ thống, có kỷ luật, và định lượng được cho việc phát triển, sử dụng và
bảo trì phần mềm. Ngành học kỹ nghệ phần mềm bao trùm kiến thức, các công
cụ, và các phương pháp cho việc định nghĩa yêu cầu phần mềm, và thực hiện
các tác vụ thiết kế, xây dựng, kiểm thử (software testing), và bảo trì phần mềm.
Kỹ nghệ phần mềm còn sử dụng kiến thức của các lĩnh vực như kỹ thuật máy
tính, khoa học máy tính, quản lý, toán học, quản lý dự án, quản lý chất lượng,

công thái học phần mềm (software ergonomics), và kỹ nghệ hệ thống (systems
engineering).
 Là một quy
trình xây dựng phần mềm mang tính lặp được tạo bởi Công ty Rational
Software (được IBM mua năm 2003). IBM Rational Method Composer được
tích hợp vào RUP với mục đích có thể chỉnh sửa qui trình theo mục đích riêng.
Nó cung cấp cho các thành viên phát triển một cái nhìn chung nhất về việc xây
dựng phần mềm. Đặc biệt là dùng trong các dự án phần mềm lớn và phức tạp
gồm các giai đoạn (Khởi đầu, dự thảo chi tiết, thực hiện xây dựng, chuyển
giao).
Microsoft Visual Studio 2010: là bộ công cụ hoàn chỉnh cho phép xây dựng
PHẦN MỀM MÔ PHỎNG QUẢN LÝ BỆNH VIỆN
2012

A14538 - Phạm Trung Kiên

10
cả các ứng dụng cho máy để bàn lẫn các ứng dụng web doanh nghiệp theo
nhóm. Ngoài khả năng xây dựng những ứng dụng desktop tốc độ cao, bạn còn
có thể sử dụng các công cụ phát triển mạnh mẽ dựa trên thành phần cùng các
công nghệ khác nhằm đơn giản hóa thiết kế, phát triển và triển khai các giải
pháp doanh nghiệp theo nhóm. Cung cấp một môi trường tích hợp các công cụ
và kiến trúc máy chủ nhằm đơn giản hóa toàn bộ tiến trình phát triển ứng dụng.
Tạo ra những kết quả kinh doanh với những tiến trình hiệu quả, tùy biến và có
thể dự đoán cũng như tăng cường khả năng làm việc liên thông cùng khả năng
theo dõi trong suốt chu trình phát triển với các phân tích chi tiết. Bất kể là tạo
lập các giải pháp mới hay tăng cường các ứng dụng hiện có giải phóng sức
sáng tạo của bạn với các công cụ dựng mẫu, kiến trúc và phát triển cho phép
bạn hiện thực hóa tầm nhìn nhắm đến số lượng nền tảng và công nghệ luôn mở
rộng, bao gồm điện toán đám mây và song song. Hiện thực hóa hiệu quả làm

việc nhóm bằng cách khai thác các tính năng cộng tác tiên tiến cũng như sử
dụng các công cụ kiểm định và dò lỗi tích hợp nhằm vừa đảm bảo chất lượng
giải pháp vừa giảm thiểu phí tổn phát triển.
Microsoft SQL server 2012: là một hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu (Relational
Database Management System (RDBMS) ) sử dụng Transact-SQL để trao đổi
dữ liệu giữa Client computer và SQL Server computer. Một RDBMS bao gồm
databases, database engine và các ứng dụng dùng để quản lý dữ liệu và các bộ
phận khác nhau trong RDBMS. SQL Server được tối ưu để có thể chạy trên môi
trường cơ sở dữ liệu rất lớn (Very Large Database Environment) lên đến Tera-
Byte và có thể phục vụ cùng lúc cho hàng ngàn user. SQL Server 2000 có thể
kết hợp tốt với các server khác như Microsoft Internet Information Server (IIS),
E-Commerce Server, Proxy Server
là một khung phần mềm được phát triển bởi
Microsoft mà chạy chủ yếu trên Microsoft Windows . Nó bao gồm một thư viện
lớn và cung cấp khả năng tương tác ngôn ngữ (mỗi ngôn ngữ có thể sử dụng
mã được viết bằng ngôn ngữ khác) trên một số ngôn ngữ lập trình . Các chương
trình bằng văn bản cho NET Framework thực hiện trong một phần mềm môi
PHẦN MỀM MÔ PHỎNG QUẢN LÝ BỆNH VIỆN
2012

A14538 - Phạm Trung Kiên

11
trường (như trái ngược với môi trường phần cứng ), được gọi là Common
Language Runtime (CLR), một ứng dụng máy ảo cung cấp các dịch vụ quan
trọng như an ninh, quản lý bộ nhớ , và xử lý ngoại lệ . Thư viện lớp và CLR với
nhau tạo thành khung NET. NET Framework của cơ sở Class Thư viện cung
cấp giao diện người dùng , truy cập dữ liệu , kết nối cơ sở dữ liệu , mật mã ,
ứng dụng web phát triển, số các thuật toán , và thông tin liên lạc mạng . Các
lập trình sản xuất phần mềm bằng cách kết hợp mã nguồn riêng của họ với

NET Framework. và các thư viện khác. NET Framework. Được dự định để
được sử dụng bởi hầu hết các ứng dụng mới được tạo ra cho nền tảng
Windows. Microsoft cũng sản xuất một môi trường phát triển tích hợp phổ biến
chủ yếu cho .NET phần mềm được gọi là Visual Studio(trích nguồn
/>kipedia.org/wiki/.NET_Framework).
 
STT
Tên thut ng
Gii thích
1
Windows
Cửa Sổ
2
Class
Lớp các đối tượng trong lập trình hướng
đối tượng
3
Desktop
Chỉ máy tính cá nhân

2. Lun c thc tin
Hiện nay trong trường ĐH Thăng Long, sinh viên ngành Quản lý bệnh
viện chưa được tiếp cận với một phần mềm quản lý bệnh viện, phòng
khám nào.
PHẦN MỀM MÔ PHỎNG QUẢN LÝ BỆNH VIỆN
2012

A14538 - Phạm Trung Kiên

12

II. 
 lý lun ca vic xây dng phn mm mô phng QLBV
1.1. Khái niệm về phần mềm mô phỏng quản lý bệnh viện
1.2. Sự hình thành và phát triển của phần mềm mô phỏng
1.3. Vai trò và mục đích của việc xây dựng phần mềm mô phỏng QLBV
i thiu bài toán
2.1. Mô tả bài toán
2.2. Sơ đồ luồng công việc
2.3. Sơ đồ tổng quan về mô hình của một phòng khám và bệnh viện.
2.4. Yêu cầu nghiệp vụ
2.5. Sơ đồ chức năng
2.6. Kế hoạch phát triển của dự án
c t các cha h thng
3.1. Chức năng quản trị hệ thống
3.2. Chức năng quản lý công việc
3.3. Chức năng tạo báo cáo, bảng biểu
t k h thng
4.1. Thiết kế về chức năng
4.2. Thiết kế về kiến trúc logic của hệ thống
4.3. Thiết kế cơ sở dữ liệu cho hệ thống
t và trin khai h thng
5.1. Cài đặt
5.2. Mã nguồn cài đặt của hệ thống
5.3. Triển khai
t qu c
6.1. Kỹ năng xây dựng phần mềm
PHẦN MỀM MÔ PHỎNG QUẢN LÝ BỆNH VIỆN
2012

A14538 - Phạm Trung Kiên

13
6.2. Chương trình ứng dụng
6.3. Đáp ứng yêu cầu về mặt nghiệp vụ
6.4. Khả năng hoạt động của hệ thống
Giải quyết được các vấn đề về phần mềm mô phỏng quản lý bệnh viện trong
việc giảng dạy và nâng cao chất lượng giảng dạy.
PHẦN MỀM MÔ PHỎNG QUẢN LÝ BỆNH VIỆN
2012

A14538 - Phạm Trung Kiên

14

[1] - Vũ Cao Đàm, Giáo trình phương pháp luận nghiên cứu khoa học, nhà
xuất bản giáo dục Việt Nam, năm 2011.
[2] - Vũ Cao Đàm, Đánh giá nghiên cứu khoa học, nhà xuất bản khoa học và
kỹ thuật, năm 2007.
[3] - Mai Thúy Nga, Giáo trình công nghệ phần mềm, Đại học Thăng Long,
năm 2011.
[4] - Đặng Văn Đức, Phân tích thiết kế hướng đối tượng với UML, Viện công
nghệ thông tin Việt Nam, năm 2011.

Các bài viết:
[5] - Sự thành công trong việc ứng dụng CNTT bệnh viện và khả năng của
nhà quản lý – Tác giả: Bác sĩ Phan Xuân Trung viết ngày 03/09/2009.
Nguồn: />cntt - ngày truy cập 20/4/2012.
[6] - Ứng dụng CNTT bệnh viện đi đôi với thay đổi quy trình quản lý bệnh
viện – Tác giả: Bác sĩ Phan Xuân Trung viết ngày 26/08/2009.
Nguồn: -

ngày truy cập 20/04/2012.
[7] - Bệnh án điện tử - Chứng minh thư sức khỏe – tác giả: Thái Hà (TPO)
viết ngày 27/06/2009.
Nguồn: />Chung-minh-thu-suc-khoe-125478.aspx / Ngày truy cập: 20/04/2012.
[8] - Ứng dụng công nghệ thông tin trong chương trình đào tạo – tác giả: TS.
Nguyễn Kim Dung - Viện Nghiên cứu Giáo dục - Trường ĐH Sư phạm
TPHCM viết ngày 11/04/2008.
Nguồn: / Ngày truy cập:
200/4/2012.
[9] - ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG GIẢNG DẠY: Bắt
nhịp để phát triển – tác giả: Minh Thái – báo Vĩnh Long.
PHẦN MỀM MÔ PHỎNG QUẢN LÝ BỆNH VIỆN
2012

A14538 - Phạm Trung Kiên

15
Nguồn: />d%E1%BB%A5ng-cong-ngh%E1%BB%87-thong-tin-trong-
gi%E1%BA%A3ng-d%E1%BA%A1yb%E1%BA%AFt-
nh%E1%BB%8Bp-d%E1%BB%83-phat-tri%E1%BB%83n/ / Ngày truy
cập: 20/04/2012.