Nghiệp vụ cho thuê tài chính.doc

PHẦN MỞ ĐẦU
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Khi thị trường tài chính Việt nam chưa thật sự phát triển thì vấn đề về vốn
cho hoạt động của doanh nghiệp luôn là một bài toán làm đau đầu các nhà quản
trị.
Thực tế cho thấy việc đổi mới công nghệ, máy móc thiết bị ở các doanh
nghiệp sản xuất là một đòi hỏi bức thiết trong bối cảnh hội nhập để nâng cao chất
lượng sản phẩm cũng như năng suất lao động, giảm chi phí, tăng sức cạnh tranh
trên thị trường. Song muôn thuở nan giải vẫn là câu hỏi: lấy vốn ở đâu? Hiện nay
lượng vốn dài hạn đầu tư cho các dự án này ở các doanh nghiệp Việt Nam hết sức
khiêm tốn. Kênh tài trợ quen thuộc vẫn là đi vay ở các ngân hàng thương mại.
Tuy nhiên đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các doanh nghiệp mới ra đời
không có đủ tài sản đảm bảo cũng như uy tín thì việc tiếp cận nguồn vốn vay ngân
hàng quả là khó khăn. Trong những trường hợp như vậy, đi thuê tài chính có thể
là một giải pháp tối ưu.
Vậy thật ra thuê tài chính khác gì với thuê thông thường mà nó lại có khả
năng là một kênh tín dụng hữu hiệu cho doanh nghiệp? Và thực trạng cho thuê tài
chính ở Việt Nam hiện nay như thế nào?
2. MỤC ĐÍCH – YÊU CẦU
2.1 Mục đích
- Tìm hiểu về vấn đề cho thuê tài chính và thực trạng thuê tài chính của
nước ta hiện nay.
- Trang bị những kiến thức căn bản về vấn đề thuê tài chính.
2.2 Yêu cầu
- Tập hợp sức mạnh tập thể của các thành viên trong nhóm, có sự phân công
công việc cụ thể, rõ ràng giữa các thành viên. Các thành viên phải có trách nhiệm
hoàn thành công việc của mình trước thời hạn nhóm quy định.
- Rèn luyện phương pháp nghiên cứu khoa học, kỹ năng thuyết trình.
- Nắm vững những nội dung cơ bản về thuê tài chính
1
- Tham gia khảo sát, thu thập, xử lý thông tin qua nghiên cứu, tham khảo tư

liệu qua điều tra, tìm hiểu qua sách vở, các phương tiện thông tin đại chúng…
3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Tìm hiểu về nghiệp vụ cho thuê tài chính nói chung và nghiệp vụ cho thuê tài
chính ở Việt Nam nói riêng.
4. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
Trong khuôn khổ quy định của tiểu luận, với thời gian nghiên cứu có hạn, đề
tài: “Nghiệp vụ cho thuê tài chính” là đề tài mới. Vì vậy, nhóm chủ yếu
nghiên cứu những vấn đề cơ bản của nghiệp vụ cho thuê tài chính.
5. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Sau một thời gian nghiên cứu đề tài, nhóm chúng em đã hoàn thành cuốn
tiểu luận “Nghiệp vụ cho thuê tài chính”theo đúng yêu cầu và đúng thời gian
quy định.
2
PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: KHÁI QUÁT CHUNG VỀ THUÊ TÀI CHÍNH
1.1 Nguồn gốc và thời gian xuất hiện Thuê tài chính:
Thuê tài chính là một hình thức đang được áp dụng phổ biến ở nhiều nước
trên thế giới như Mỹ, Nhật Bản, Ðức, Thụy Ðiển... Loại hình cho thuê tài chính đã
được một số công ty tài chính đưa ra thị trường tài chính vào những năm cuối
những năm 50 đầu những năm 60 của thế kỷ 20 với tên gọi là thuê tài chính
Đầu thập kỷ 50 của thế kỷ 20, giao dịch thuê mua đã có những bước nhảy
vọt. Nhằm đáp ứng nhu cầu vốn trung và dài hạn, nghiệp vụ tín dụng thuê mua
hay còn gọi là thuê tài chính được sáng tạo ra trước tiên ở Mỹ vào năm 1952. Sau
đó nghiệp vụ tín dụng thuê mua phát triển sang châu âu và phát triển mạnh mẽ tại
đó từ những năm của thập kỷ 60. Tín dụng thuê mua cũng phát triển mạnh mẽ ở
Châu Á và nhiều khu vực khác từ đầu thập kỷ 70. Ngành công nghiệp thuê mua có
giá trị trao đổi chiếm khoảng 350 tỷ USD vào năm 1994. Hiện nay ở Mỹ, ngành
thuê mua thiết bị chiếm khoảng 25 - 30% tổng số tiền tài trợ cho các giao dịch
mua bán thiết bị hàng năm của các doanh nghiệp. Nguyên nhân chính thúc đẩy các
hoạt động cho thuê tài chính phát triển nhanh là do nó thể hiện hình thức tài trợ có

tính chất an toàn cao tiện lợi, và hiệu quả cho các bên giao dịch.
Tại Việt Nam nghiệp vụ cho thuê tài chính hay còn gọi là tín dụng thuê mua
đã được ngân hàng NN-VN cho áp dụng thí điểm bởi quyết định số 149/QĐ -
ngân hàng ngày 17/5/1995. Đến ngày 02/05/20001 Chính phủ đã ban hành Nghị
định 16/NĐ-CP về tổ chức và hoạt động của Công ty cho thuê tài chính.
1.2 Khái niệm và đặc điểm của Thuê tài chính:
1.2.1 Khái niệm:
Cho thuê tài chính là một hình thức tín dụng trung, dài hạn thông qua việc
cho thuê máy móc, thiết bị và các hoạt động khác. Bên cho thuê cam kết mua máy
móc, thiết bị và bất động sản theo yêu cầu của bên thuê và nắm quyền sở hữu đối
với tài sản cho thuê. Bên thuê sử dụng tài sản thuê và thanh toán tiền thuê trong
suốt thời gian thuê đã được hai bên thoả thuận, và không được huỷ bỏ hợp đồng
3
trước thời hạn. Khi kết thúc hợp đồng thuê, bên thuê được chuyển quyền sở hữu,
mua lại, hoặc thuê tiếp các tài sản đó theo các điều kiện trong hợp đồng thuê.
1.2.2 Đặc điểm của Thuê tài chính:
- Cho thuê tài chính là một dạng cho thuê tài sản, nhưng khác về căn bản so
với các loại cho thuê tài sản khác là có sự chỉ định về cơ bản các rủi ro và các lợi
ích gắn liền với quyền sở hữu tài sản thuê.
- Xét dưới hình thức cấp vốn, cho thuê tài chính là một hoạt động tín dụng
trung hạn, dài hạn trên cơ sở hợp đồng thuê tài sản (như máy móc, thiết bị,
phương tiện vận chuyển, động sản khác…) giữa bên cho thuê là công ty cho thuê
tài chính (tổ chức tín dụng phi ngân hàng) với khách hàng thuê (khách hàng có
nhu cầu thuê thường là các doanh nghiệp, các bên đối tác trong liên kết kinh tế).
- Trong thời hạn thuê, các bên không được đơn phương hủy bỏ hợp đồng
- Công ty cho thuê tài chính giữ quyền sở hữu tài sản cho thuê, bên thuê có
nhiệm vụ nộp tiền thuê (tiền trích khấu hao tài sản cho thuê) cho công ty thuê tài
chính. Khi kết thúc thời hạn cho thuê, khách hàng mua lại hoặc tiếp tục thuê tài
sản đó theo các thỏa thuận trong các hợp đồng thuê.
- Loại hình cho thuê tài chính có lợi thế là người thuê không cần bỏ toàn bộ

số tiền ra một lúc để có máy móc, thiết bị, đồng thời cũng không cần phải thế
chấp tài sản như trong các dịch vụ vay vốn khác; bên đi thuê tài chính không phải
chịu những rủi ro do sự mất giá của tài sản, hao mòn tự nhiên…
1.3 Các hình thức Thuê tài chính:
- Thuê trực tiếp: máy móc, trang thiết bị do chính doanh nghiệp lựa chọn
và thỏa thuận với công ty cho thuê để mua tài sản đúng nhãn hàng mình cần.
- Thuê và bán lại: công ty cho thuê tài chính sẽ mua tài sản của doanh
nghiệp, trả cho doanh nghiệp một khỏan tiền mặt rồi cho doanh nghiệp thuê lại tài
sản đó.
- Thuê tài sản mua bằng vốn vay: trong hình thức này có sự tham gia của
ba bên: bên đi thuê, bên cho thuê và nhà cho vay. Ở đây nghĩa vụ của bên đi thuê
không có gì thay đổi, chỉ khác là bên cho thuê đã sử dụng hợp đồng cho thuê để
thế chấp cho nhà cho vay nhằm đảm bảo một kỳ khoản vay nào đó.
4
CHƯƠNG 2: LỢI ÍCH VÀ HẠN CHẾ CỦA THUÊ TÀI CHÍNH
2.1 Lợi ích của Thuê tài chính:
Ưu thế nổi bật của nghiệp vụ cho thuê tài chính là hạn chế rủi ro, tiết kiệm
chi phí, thủ tục đơn giản, không thế chấp. Ngoài ra, doanh nghiệp đi thuê còn
được hưởng các dịch vụ tư vấn miễn phí. Có thể nói, cho thuê tài chính đã và
đang giúp không ít doanh nghiệp vượt qua khó khăn trong đổi mới thiết bị, công
nghệ. Đặc biệt, dịch vụ này không đòi hỏi có sự bảo đảm của tài sản trước. Mức
phí thuê cũng tương đương lãi vay trung, dài hạn của ngân hàng nên thích hợp cho
doanh nghiệp vừa và nhỏ kéo dài thời gian trả nợ.
Sau khi hết hạn thuê, đơn vị thuê còn được quyền mua lại thiết bị đó với
giá đã thỏa thuận trước hoặc trả lại công ty cho thuê. Trong khi thuê, nếu chưa
khai thác hết công suất của thiết bị, đơn vị thuê còn có thể cho doanh thứ hai thuê
lại (thuê thứ cấp) để giảm phí đóng góp cho công ty cho thuê.
Bên cạnh đó, hầu hết công ty cho thuê tài chính đều có mạng lưới cung cấp
thiết bị rộng rãi trong, ngoài nước, có chuyên viên giỏi, am hiểu máy móc, giá cả
nên có thể tư vấn tốt cho đơn vị đi thuê.

Tóm lại, hoạt động cho thuê tài chính là một loại hình tín dụng có nhiều ưu
điểm, đặc biệt phát huy hiệu quả trong hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa đầu tư
chiều sâu, máy móc, thiết bị… để mở rộng sản xuất.
2.2 Hạn chế của Thuê tài chính:
Trên thị trường Việt Nam hiện có 12 công ty cho thuê tài chính đang hoạt
động, trong đó có 6 công ty trực thuộc các ngân hàng thương mại nhà nước, 4
công ty có vốn đầu tư nước ngoài và 2 công ty thuộc ngân hàng thương mại cổ
phần. Ngoài ra còn có rất nhiều các công ty tài chính, quỹ đầu tư đã và đang tiếp
tục được phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới. Các doanh nghiệp này kinh
doanh năm nào cũng đạt lợi nhuận cao, lớn mạnh cả về lượng và về chất. Đặc
biệt, họ có thể đáp ứng được nhu cầu vốn nội, tuy nhiên, không ít các doanh
nghiệp, hiệp hội vẫn cho rằng rất khó tiếp cận được nguồn vốn này.
Do không cần tài sản thế chấp nên cho thuê tài chính rất phù hợp với các
đối tượng doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp mới thành lập. Tuy nhiên, do
5
cả hai phía: các doanh nghiệp vừa và nhỏ thường hạn chế về năng lực, trình độ
quản lý, ý thức chấp hành luật pháp, chế độ tài chính kế toán chưa cao nên gây
khó khăn cho các công ty cho thuê tài chính trong việc đánh giá thẩm định tính
khả thi của dự án cũng như nhân thân của khách hàng. Về phía các công ty cho
thuê tài chính chưa tạo cho khách hàng hiểu rõ hiệu quả, lợi ích của cho thuê tài
chính mang lại và một khó khăn nữa là đối tượng cho thuê còn quá đơn điệu (máy
móc thiết bị, dây chuyền sản xuất, một số động sản khác)
Các doanh nghiệp trong nước phản ảnh rằng họ vẫn khó khăn trong việc
tìm kiếm nguồn vốn, có khi để có được một nguồn vốn cho đầu tư sản xuất, các
doanh nghiệp phải "trả giá" rất cao. Trong thời gian qua việc cung ứng vốn trung
và dài hạn thông qua kênh cho thuê tài chính cho các doanh nghiệp bị hạn chế do
nhiều nguyên nhân. Cụ thể:
- Thứ nhất, mặc dù đã xuất hiện 13 năm trên thị trường Việt Nam nhưng sự
quảng bá, giới thiệu để cộng đồng doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ
về lĩnh vực cho thuê tài chính còn hạn chế.

- Thứ hai, mạng lưới hoạt động của các công ty cho thuê tài chính mới chỉ
có mặt tại một vài trung tâm kinh tế lớn, chưa trải rộng trong cả nước cũng như
chưa có sự phối hợp với các ngân hàng thương mại để có thể quảng bá hoặc bán
trọn gói sản phẩm.
- Thứ ba, trình độ của cán bộ kinh doanh trong các công ty cho thuê tài
chính chưa chuyên nghiệp, không năng động trong việc tiếp cận và tư vấn cho
doanh nghiệp về cơ cấu nguồn vốn.
- Thứ tư, qui định về đối tượng cho thuê tài chính tại Việt Nam chỉ bó hẹp
trong động sản, đối với dây chuyền sản xuất lại yêu cầu tỷ lệ tham gia vốn lớn.
- Thứ năm, các doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam phần lớn còn yếu kém
về năng lực sản xuất, trình độ quản lý, tính khả thi của dự án thiếu thuyết.
6
CHƯƠNG 3: THUÊ TÀI CHÍNH Ở VIỆT NAM:
THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP
3.1 Thực trạng Thuê tài chính ở Việt Nam:
Mặc dù cho thuê tài chính là cấp tín dụng trung và dài hạn khá phổ biến
trên thế giới và có nhiều lợi thế cạnh tranh. Tuy nhiên sau 13 năm có mặt, thị
trường cho thuê tài chính Việt nam chỉ có 12 công ty được thành lập dưới các hình
thức sở hữu khác nhau. Đặc biệt, sau khi Việt Nam trở thành thành viên chính
thức của tổ chức Thương mại thế giới (WTO) nhu cầu đổi mới trang thiết bị, máy
móc của các doanh nghiệp để tăng quy mô, trình độ sản xuất, chất lượng sản
phẩm, năng lực cạnh tranh đã tạo ra một cơ hội rất lớn đối với lĩnh vực cho thuê
tài chính.
Thực tế hiện nay, các doanh nghiệp vẫn dựa vào kênh vay vốn ngân hàng
và cho đây là địa chỉ cung ứng vốn tốt nhất. Các ngân hàng có nhiều ưu điểm vượt
trội hơn so với cho thuê tài chính. Với ưu thế bề dày lâu năm, mạng lưới kinh
doanh rộng khắp, sản phẩm, dịch vụ đa dạng, làm cho một bộ phận không nhỏ các
doanh nghiệp có thói quen chỉ tìm đến ngân hàng khi có nhu cầu vốn. Các doanh
nghiệp hầu như vẫn chưa có thói quen sử dụng các dịch vụ của các công ty cho
thuê tài chính. Trong khi các doanh nghiệp cho thuê tài chính lại có khả năng tách

quyền sở hữu và quyền sử dụng tài sản, cho vay không cần tài sản thế chấp, mà tài
sản thế chấp quan trọng nhất đối với các doanh nghiệp đi thuê tài chính là tín
nhiệm của doanh nghiệp, uy tín của chủ doanh nghiệp, tính khả thi của dự án và
phần vốn tham gia trả trước. Các quy trình thủ tục cho thuê tại các công ty cho
thuê tài chính nói chung rất đơn giản, tiện lợi. Ưu điểm rõ nhất của cho thuê tài
chính là không cần tài sản thế chấp, điều đó giải tỏa áp lực cho các doanh nghiệp,
đặc biệt là các doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ, còn hạn chế năng lực tài
chính hoặc các doanh nghiệp mới thành lập. Tuy nhiên, công tác tiếp thị khách
hàng, quảng bá doanh nghiệp của các công ty cho thuê tài chính nói chung cần
tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa trong thời gian tới để các doanh nghiệp khi có nhu cầu
vốn sẽ nhanh chóng tìm ra địa chỉ các kênh tín dụng, trong đó họ sẽ hiểu rõ hơn
lợi thế của cho thuê tài chính so với tín dụng truyền thống.
7
Theo số liệu của Hiệp hội Cho thuê tài chính Việt Nam cho thấy, hiện có 8
công ty cho thuê tài chính Việt Nam đã được thành lập, chủ yếu bởi các ngân
hàng thương mại (trong đó có 4 ngân hàng quốc doanh là BIDV, Agribank,
Vietcombank, Incombank). Ngoài ra, còn có 4 công ty cho thuê tài chính nước
ngoài đang hoạt động tại Việt Nam. Tổng vốn điều lệ của 7 công ty cho thuê tài
chính trong nước (trừ công ty cho thuê tài chính Ngân hàng Á Châu mới thành lập
và đi vào hoạt động) tính đến cuối năm 2007 là 1.550 tỷ đồng, tăng 47% so với
năm 2006; tổng dư nợ cho thuê đạt 11.749 tỷ đồng, tăng 58%; tổng lợi nhuận
trước thuế đạt 215,8 tỷ đồng, tăng 34,6%; tỷ lệ nợ quá hạn có xu hướng tăng cao
hơn năm 2006, có công ty lên đến 10,97%.
Thị trường cho thuê tài chính nước ta là một kênh dẫn vốn hiệu quả cho
nền kinh tế. Nhưng thực tiễn cho thấy các doanh nghiệp Việt Nam không mấy
quan tâm đến loại hình dịch vụ này, nguyên nhân có thể là vì:
Thứ nhất, doanh nghiệp hiểu biết về kênh cấp vốn qua dịch vụ cho thuê tài
chính còn hạn chế; hoạt động quảng bá, giới thiệu dịch vụ này đến doanh nghiệp
còn yếu.
Theo một cuộc khảo sát ngẫu nhiên mới đây đối với 1.000 doanh nghiệp

thuộc các thành phần khác nhau thì hơn 70% số doanh nghiệp được hỏi trả lời
rằng họ biết rất ít và chưa bao giờ tìm hiểu, sử dụng dịch vụ cho thuê tài chính;
gần 20% hoàn toàn không biết về dịch vụ này, thậm chí có doanh nghiệp hiểu cho
thuê tài chính như hoạt động mua trả góp, nhiều doanh nghiệp chưa hiểu rõ bản
chất cấp tín dụng của dịch vụ cho thuê tài chính, chưa thấy rõ được hiệu quả, lợi
ích của cho thuê tài chính … Ngoài ra đặc điểm của các nước đang phát triển, tỷ
trọng của thị trường cho thuê tài chính so với thị trường tín dụng vào khoảng 15 –
20% , thì ở thị trường Việt Nam tỉ lệ này chưa đạt tới 2%. Như vậy cứ 100 doanh
nghiệp thì chưa đến 2 doanh nghiệp sử dụng những tiện ích của cho thuê tài chính.
Thứ hai, giá cho thuê (gồm tiền trích khấu hao tài sản thuê, phí, bảo
hiểm...) hiện nay còn cao. Nếu bỏ qua các yếu tố an toàn, chi phí bỏ ra ban đầu
thấp... thì cho đến hết thời hạn thanh lý hợp đồng cho thuê tài chính, bên thuê sẽ
phải thanh toán tổng số tiền đối với tài sản thuê cao hơn so với đi vay từ các
nguồn khác như ngân hàng.
8