skkn ĐỂ DẠY TỐT YẾU TỐ HÌNH HỌC Ở LỚP 4

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN XUYÊN MỘC
TRƯỜNG TIỂU HỌC XUYÊN MỘC
*
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài:
ĐỂ DẠY TỐT YẾU TỐ HÌNH HỌC
Ở LỚP 4
HỌ VÀ TÊN: HUỲNH THỊ BẠCH YẾN

ĐƠN VỊ : TRƯỜNG TIỂU HỌC XUYÊN MỘC

Xuyên Mộc, năm 2012
1
A. Phần mở đầu:

I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Là người giáo viên ai cũng muốn cho học sinh của mình chăm ngoan, học giỏi.
ai cũng mong mỏi cho các em có được tri thức tốt, nắm bài một cách nhanh chóng,
áp dụng được những tri thức đã có vào trong thực tiễn cuộc sống.

Xuất phát từ mục tiêu giáo dục hiện nay là đào tạo nên những con người
mới, con người phát triển toàn diện. Cơ sở nền móng của sự phát triển này là
học sinh cấp Tiểu học. Việc giáo dục học sinh Tiểu học được thực hiện chủ
yếu thông qua các môn học trong nhà trường, trong đó môn Toán giữ một vị trí
quan trọng góp phần thực hiện mục tiêu trên.
Toán học với tư cách là môn khoa học nghiên cứ một số mặt của thế giới
hiệ thực có một hệ thống khái niệm quy luật và phương pháp riêng. Hệ thống
này luôn phát triển trong quá trình nhận thức thế giới và đưa ra kết quả là
những tri thức toán học. Học sinh trong quá trình học tập ở nhà trường cần

nắm vững các tri thức cơ bản và những phương pháp nhận thức, từ đó trang bị
cho mình một công cụ cần thiết để nhận thức thế giới, thông qua đó nhân cách
của mỗi học sinh được hình thành và phát triển.
Như vậy với tư cách là môn học trong nhà trường thì môn toán giúp trang
bị cho học sinh một hệ thống tri thức và phương pháp riêng để nhận thức thế
giới và làm công cụ cần thiết để học tập các môn học khác tốt hơn.
Trong chương trình toán Tiểu học, cùng với việc học các kiến thức về số
học, đại lượng… học sinh còn được học các kiền thức về hình học. Các kiến
thức về hình học ở Tiểu học không phải được dạy và học thành môn riêng mà
nó là một bộ phận gắn bó mật thiết với các kiến thức số học, đại số, đại lượng
giải toán tạo thành một môn học thống nhất. Các kiến thức này hỗ trợ bổ sung
cho nhau góp phần phát triển toàn diện năng lực toán học cho học sinh.
Như chúng ta đã biết hình học luôn gắn liền với đại lượng, độ dài, diện
tích, thể tích. Do vậy mà khi lĩnh hội các tri thức về một hình, hình học nào đó
thì đồng thời các em cũng được lĩnh hội các tri thức về đại lượng liên quan đến
nó. Ngược lại để thực hiện hiểu biết của mình về một hình học nào đó thì phải
thông qua các đại lượng gắn liền với hình học đó.
Tóm lại: Yếu tố hình học với vai trò là một trong những nội dung cơ bản
của môn Toán ở Tiểu học vùa góp phần xây dựng cơ sở ban đầu cho phân môn
hinh học riêng ở Trung học. Vì vậy các yếu tố hình học ở Tiểu học nói chung
và ở toán 4 nói riêng có tầm quan trọng như vậy lên việc tìm hiểu và lựa chọn
2
phương pháp dạy học cho phù hợp nhằm nâng cao chất lượng dạy học, nội
dung này là một việc làm cần thiết mà tôi cho rằng người giáo viên Tiểu học
cần phải có và nắm vững nội dung đó.
Theo đặc điểm cấu trúc nội dung chương trình toán thì các yếu tố hình
học nói chung và chu vi, diện tích các hình nói riêng lại nằm rải rác, xen kẽ các
nội dung khác trong chương trình toán lớp 4. Chính vì điều này đã thể hiện tính
thồng nhất và quan điểm tích hợp trong cấu trúc nội dung, nên được coi là một
ưu điểm, tuy nhiên cũng tạo ra một số khó khăn cho cả giáo viên và học sinh

trong quá trình truyền đạt và lĩnh hội tri thức.
Vấn đề này giải thích bởi vì khi học một hệ thống kiến thức có lôgic chặt
chẽ nhưng sắp xếp không liên tục học sinh sẽ gặp khó khăn nhất đinh trong
việc liên hệ giữa kiến thức cũ và mới. Như vậy một tiết hình học không đơn
thuần. có thể kiểm tra bài cũ và truyền thụ kiến thức mới mà mỗi khi người
giáo viên phải mất thời gian để nhắc lại kiến thức cũ có liên quan rồi mới có
thể tiếp tục thực hiện những yêu cầu của bài mới.
Chúng ta biết rằng đặc điểm của học sinh Tiểu học là tư duy cụ thể vẫn
còn chiếm ưu thế. Chính vì vậy các em thường gặp khó khăn trong việc lĩnh
hội các kiến thức hình học mang tình chất trừu tượng mới. Đây chình là khó
khăn chung trong việc dạy các yếu tố hình học ở Tiểu học nói chung và chu vi,
diện tích của các hình ở lớp 4 nói riêng.
Để giải quyết các khó khăn đó đòi hỏi trong quá trình dạy học nội dung
này người giáo viên không những có trình độ kiến thức tốt về hình học, có lòng
say mê nghề nghiệp mà còn phải biết sử dụng hợp lý các phương pháp và hình
thức dạy học sao cho phù hợp và hợp lí nhất. Có như vậy kết quả của quá trình
dạy học mới được nâng cao.
Trên thực tế do thói quen hoặc trình độ còn hạn chế, nên người giáo viên
chỉ sử dụng phương pháp truyền thống, áp đặt kiến thức cũ một chiều tới học
sinh và coi đó là phương pháp tối ưu trong quá trình dạy học nội dung này.
Cách dạy đó dẫn tới tình trạng học sinh lĩnh hội kiến thức hình học một cách
gò ép, máy móc chưa phù hợp với xu thế đổi mới và mục tiêu giáo dục hiện
nay đã đề ra.
Để nâng cao chất lượng dạy hình học của lớp 4 trong thực tế ở trường
Tiểu học. Tôi đã áp dụng phương pháp dạy học mới nhằm phát huy tính tích
cực hoạt động của học sinh. Đây là một việc làm thiết thực phù hợp với xu thế
đổi mới phương pháp dạy học trong giai đoạn hiện nay.
Với những lí do trên cũng như trong thực tế giảng dạy. Tôi đã quyết định
chọn và viết sáng kiến kinh nghiệm về: “ Một số phương pháp dạy yếu tố hình
học ở lớp 4”. Đồng thời giúp tôi làm quen với công tác nghiên cứu khoa học và

3
nâng cao trình độ chuyên môn trong công tác giảng dạy, cùng các bạn đồng
nghiệp giải tỏa được những khó khăn của học sinh.
1. ĐÓNG GÓP MỚI VỀ MẶT LÍ LUẬN THỰC TIỄN:
Tìm hiểu nghiên cứu nội dung chương trình và phương pháp dạy học các
bài toán về hình học ở lớp 4.
- Phân loại các bài tập và phương pháp nhằm rèn luyện kĩ năng giải các bài
toán hình học ở lớp 4.
- Đóng góp một số phương pháp nhằm hoàn thiện về phương pháp dạy học
các bài toán về hình học ở lớp 4 nói chung.
- Tích cực dự giờ trao đổi kinh nghiệm với đồng nghiệp nhằm nâng cao
nghiệp vụ chuyên môn dẫn tới việc giảng dạy đạt hiệu quả cao.
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:
Qua quá trình công tác, qua việc thực hiện nội dung và phương pháp dạy
toán trong suốt một thời gian dài bản thân tôi nghiên cứu đề tài này để tìm ra
những biện pháp tốt nhất những kinh nghiệm thiết thực để giúp học sinh biết
cách áp dụng các phương pháp, hệ thống hóa kiến thức, hiểu khắc sâu, nhớ lâu
tri thức, phát triển hoạt động trí tuệ sáng tạo của học sinh, nhằm nâng cao hiệu
quả trong việc dạy- học các yếu tố hình học thông qua môn toán lớp 4.
III.GIỚI HẠN CỦA ĐỀ TÀI:
Trong quá trình thực hiện đề tài, tôi đã nghiên cứu và nhận thấy đề tài chỉ
giới hạn ở những bài dạy các yếu tố hình học sau :
- Góc nhọn, góc tù, góc bẹt.
- Hai đường thẳng song song, vẽ hai đường thẳng song song.
- Thực hành vẽ hình vuông, hình chữ nhật.
- Hình bình hành, diện tích hình bình hành.
- Hình thoi, diện tích hình thoi.
IV. KẾ HOẠCH THỰC HIỆN ĐỀ TÀI:
1: Thời gian:
Tháng 9/2011: Nhận đề tài

Tháng 10/2011: Làm đề cương bước 1
Tháng 12/2011: Làm đề cương bước 2
Hoàn thành đề tài và nộp vào ngày 13/12/2011.

4
B- PHẦN NỘI DUNG
I. THỰC TRẠNG VÀ MÂU THUẪN:
*Việc dạy và học toán ở Tiểu học:
Với tư cách là một môn học trong nhà trường, toán học có thể cung cấp cho
học sinh một hệ thống tri thức và phương pháp riêng để nhận thức thế giới. Do
vậy trong quá trình học tập ở nhà trường, học sinh cần nắm vững kiến thức
toán học và phương pháp nhận thức đưa đến các tri thức đó để tiếp tục nhận
thức các tri thức khoa học khác.
Đối với học sinh tiểu học lần đầu tiên đến trường với hoạt động học là
hoạt động chủ đạo thì việc dạy toán cho các em ngay từ những năm học đầu
tiên là việc làm cần thiết. Vấn đề đặt ra là phải lựa chọn nội dung, phương
pháp sao cho phù hợp với đặc điểm tâm lí của học sinh tiểu học, phù hợp với
lứa tuổi của các em.
Nội dung chương trình toán Tiểu học hiện nay gồm khá đầy đủ các kiến
thức về: số học đại số, hình học, đại lượng giải toán có lời văn. Về phương
pháp giảng dạy theo tinh thần đổi mới khi dạy toán ở Tiểu học nói chung và
dạy học toán nói riêng là tạo ra các tình huống để học sinh tự mình khám phá
và lĩnh hội tri thức. Điều quan trọng là dẫn dắt các em đi đến khái niệm, tự
mình khám phá những mối quan hệ, những liện hệ giữa các yếu tố có tính chất
khoa học. Học sinh bằng hoạt động của mình dưới sự hướng dẫn của giáo viên
tự chiếm lĩnh tri thức cho mình.
Hiện nay vẫn còn không ít giáo viên do hạn chế về chuyên môn nghiệp vụ
nên vẫn còn áp dụng phương pháp dạy học truyền thống, do vậy chưa phát huy
được tính chủ động tích cực trong học tập của học sinh, nên chưa giúp cho các
em lĩnh hội được tri thức một cách triệt để. Từ những vấn đề trên ta thấy rằng

đổi mới phương pháp dạy học là vấn đề rất quan trọng, phù hợp với xu thế của
một xã hội hiện đại.
*Việc dạy và học hình học ở Tiểu học:
Sự phát triển của hình học đã trải qua nhiều thời kì từ chỗ còn mang tính
trực giác, kinh nghiệm chưa có lập luận chặt chẽ đến việc nghiên cứu các
không gian vật lí và mô hình của không gian đó.
Tuy nhiện trong việc giảng dạy ở Tiểu học thì các kiến thức về hình học
mang ý nghĩa thực của nó mà mới đươc coi là bước chuẩn bị cho việc học hình
học. Do vậy ở Tiểu học khi học hình hoc vẫn dựa trên cơ sở trực giác, chưa đòi
hỏi phải lập luận chặt chẽ. Như vậy việc dạy các yếu tố hình học ở Tiểu học
mới chỉ dừng lại ở việc cung cấp cho học sinh những hiểu biết cần thiết về
5
hình dạng, Vị trí kích thước của các vật trong không gian, đồng thời chuẩn bị
cho việc ọc hình học ở lớp trên. Chính vì đó mà nội dung chương trình hình
học ở Tiểu học bao gồm giới thiệu một số đối tượng hình học đơn giản là:
điểm, đoạn thẳng, đường thẳng đường gấp khúc… một số hình như hình tam
giác, tứ giác, hình vuông hình chữ nhật… các hoạt động hình học chủ yếu là vẽ
hình, nhận dạng hình, cắt ghép hình. Bước đầu làm quen với toán chu vi, diện
tích, thể tích.
Mặc dù vẫn khẳng định và chuẩn bị cho việc học hình học một cách có hệ
thống nhưng việc dạy hình học ở Tiểu học vẫn thể hiện được hai phương diện
của việc dạy hình học như sau:
- Quan sát và hành động trên các đồ vật, thu thâp các thông tin có liên quan
nhằm hình thành một số kĩ năng thao tác với các đối tượng hình: Vẽ hình,
cát ghép hình, đo đạc, biến hình.
- Bước đầu trừu tượng hóa dẫn tới mô hình toán học đồng thời làm quen với
ngôn ngữ hình học.
Xuất phát từ các quan điểm chỉ đạo và các định hướng đổi mới phương pháp
dạy học ở Tiểu học, có nhiều giải pháp để triển khai một cách có hiệu quả việc
đổi mới phương pháp dạy học. Một số giải pháp có liên quan đến vấn đề

nghiên cứu cụ thể là: dạy cá nhân, dạy học theo nhóm, trò chơi học tập…dù ở
hình thức nào thì giáo viên vẫn là người đóng vai trò chỉ đạo điều khiển tổ
chức cho hoạt động còn dưới sự dẫn dắt của giáo viên học sinh sẽ tìm kiếm,
chiếm lĩnh tri thức mới theo khả năng của mình, từ đó phát triển tư duy sáng
tạo một cách triệt để.
*Tóm lại: Những biện pháp tổ chức dạy học nhằm nâng cao phương pháp
dạy hình học ở lớp 4 sẽ có tác dụng tích cực nhằm nâng cao chất lượng dạy
học môn toán ở Tiêu học nói chung và lớp 4 nói riêng.
II MỘT SÔ KINH NGHIỆM NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ DẠY HÌNH
HỌC Ở LỚP 4:
1. Những nguyên nhân khó khăn khi dạy và học hình học:
Trong quá trình học tập học sinh chưa phân biệt được các khái niệm về
đường thẳng, khái niệm về chu vi, diện tích khác nhau như thế nào.
- Biểu tượng về diện tích đối với học sinh Tiểu học là khái niệm vừa trừu
tượng. Chính vì vậy mà khi dạy về các tiết học này giáo viên khó diễn tả trên
một số hình vẽ gợi ý của sách giáo khoa do đó các em khó hình dung được
khái niệm này sau khi giáo viên nêu nội dung.
6
Ví dụ 1: Cho hai hình A và B có chu vi bằng nhau thì học sinh thường kết
luận ngay rằng diện tích hai hình đó cũng bằng nhau.
Vĩ dụ 2: Khi giáo viên yêu cầu học sinh vẽ các góc nhọn, góc tù, góc bẹt.
Học sinh thường chưa hình dung ra các góc và vẽ còn lẫn lộn giữa hai góc tù
và góc bẹt.
II.CÁC BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:
- Trên cơ sở dạy theo sách hướng dẫn tài liệu giảng dạy. Tôi muốn đưa
ra một số biện pháp góp phần vào việc đổi mới phương pháp dạy hình học ở
lớp 4.
- Để giảng dạy tốt cần phải thực hiện theo các nguyên tắc sau:
+ Khái niệm và biểu tượng về hình học phải rõ ràng, chính xác.
+ Lựa cho các phương pháp: Quan sát, đàm thoại, vấn đáp… phải phù hợp

với từng nội dung kiến thức cụ thể.
+ Đảm bảo được tính vừa sức chung và chú ý khuyến khích sở trường
riêng của học sinh. Phát huy tốt khả năng sáng tạo của các em.
+ Đảm bảo tính trực quan tạo chỗ dựa cho hoạt động nhận thức của yếu tố
hình học về chu vi, diện tích nói chung.
• Qua quá trình giảng dạy cũng như dự giờ thăm lớp. Tôi thấy để giảng
dạy tốt các yếu tố hình học thì nội dung thể hiện phải có sự hỗ trợ của
các phương tiện trực quan như hình vẽ, sơ đồ, đồ vật nhằm giúp học
sinh tri giác các biểu tượng hoạt động trực tiếp với đồ dùng trực quan
làm cơ sở để dạy học chuyển từ trực quan sinh động sang tư duy trừu
tượng của học sinh để phù hợp với nội dung chương trình mới.
• Giáo viên cần xác định được nội dung cơ bản của bài dạy, các bài tập
cơ bản , thiết yếu phải hoàn thành cho học sinh. Căn cứ vào tình hình
thực tế của lớp mình, trình độ của các nhóm đối tượng học sinh, lựa
chọn phương pháp tích cực nhất để hướng dẫn cho học sinh hiểu và
khắc sâu kiến thức cho học sinh. Mỗi lần qua một loại bài hình học
mới, giáo viên cần so sánh cho học sinh thấy sự khác nhau của đặc
điểm mỗi loại hình, cách tính chu vi và diện tích khác nhau giữa các
loại hình đó.
• GV là người tổ chức tiết học. Học sinh là trung tâm, vì vậy gv phải
chọn phương pháp dạy học hiệu quả nhất để cho hs tiếp thu bài tốt, mà
hình học là yếu tố trừu tượng so với trình độ hs tiểu học, vậy nên gv chỉ
cung cấp nội dung cơ bản của bài và cho hs tìm hiểu thực tế qua các đồ
vật xung quanh có hình dạng như bài hình vừa học. Cho hs biết nhận
7
dạng và tìm hiểu qua các vật thật, có như vậy mới khắc sâu thêm kiến
thức cho học sinh.

Giáo án thử nghiệm lớp 4A1.
Tiết 94: DIỆN TÍCH HÌNH BÌNH HÀNH:

I. Mục tiêu:
Giúp học sinh:
- Hình thành công thức tính diện tích hình bình hành.
- Bước đầu biết vận dụng công thức tính diện tích hình bình hành để giải các
bài tập có liên quan.
- Học sinh có ý thức yêu thích môn học, tạo khả năng tư duy vận dụng vào
giải toán nhanh.
II. Đồ dùng dạy học:
- Giáo viên: Chuẩn bị các mảnh bìa có hình dạng như trong SGK.
- Học sinh: Chuẩn bị giấy kẻ ô vuông (cạnh 1cm) thước kẻ, kéo ê ke.
III. Các hoạt động dạy học;
A. Kiểm tra bài cũ (5’)
? Giờ trước chúng ta học bài gì. – Hình bình hành.
? Nêu đặc điểm của hình bình hành. – Một học sinh nêu
? Hãy vẽ hình bình hành có độ dài
sau:
AB= 10cm; CD = 10cm
AD= 8cm ; BC = 8cm
- Giáo viên nhận xét và đánh giá.
- Giáo viên ghi điểm.
B. Dạy bài mới:
1. Giới thiệu bài: Giờ trước chúng ta
đã biết được đặc điểm của hình bình
hành. Để tình được diện tích của hình
bình hành. Bài học hôm nay cô cùng
các con đi tìm hiểu bài 94 “ Diện tích
hình bình hành”.
- Giáo viên ghi tên bài.
2. Hình thành công thức tính diện tích
hình bình hành.

- Giáo viên vẽ hình bình hành lên bảng - Học sinh quan sát.
8

A B -Nêu đặc điểm của hình b hành
D H C
Vẽ AH vuông góc với DC.
- Giáo viên giới thiệu:
DC là đáy của hình bình hành. – 2 học sinh nhắc lại.
AH là chiều cao của hình bình hành.
- Giáo viên đặt vấn đề:
? Hãy tính diện tích hình bình hành
ABCD.
- Giáo viên hướng dẫn học sinh cách - Học sinh chuẩn bị giấy kẻ ô và
tính diện tích hình bình hành. kéo. Cắt theo hướng dẫn của gv
+ Vẽ hình bình hành ABCD. A B A B
+ Vẽ đường cao AH.
+ Cắt theo đường cao ADH vào phần
bên phải của cạnh BC D H C D C H

? Sau khi cắt và chắp ta được hình gì. – Hình chữ nhật.
? Em có nhận xét gì về diện tích hình - Hai hình có diện tích bằng nhau.
bình hành và hình chữ nhật vừa được tạo
thành.
- Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát
hai hình
? Đáy CD của hình bình hành bằng với → Chiều dài của hình chữ nhật.
chiều nào của hình chữ nhật.
? Độ cao AH của hình bình hành bằng → Chiều rộng của hình chữ nhật.
với chiều nào của hình chữ nhật.
? Muốn tính diện tích hình chữ nhật ta → Ta lấy chiều dài x chiều rộng.

làm như thế nào.

? Từ công thức tính diện tích hình chữ - Học sinh nêu:
nhật ta suy ra được công thức tính diện → Lấy đáy x chiều cao.
tích hình bình hành.
? Muốn tính diện tích hình bình hành ta “Muốn tính…chiều cao”
làm như thế nào. – Nhiều học sinh nêu.
- Giáo viên tiểu kết ghi kết luận và công - Cho vài em nêu lại
9
thức.
2. Hướng dẫn làm bài tập thực hành:
Bài tập 1/12: Đánh dấu x…
- Giáo viên yêu cầu học sinh làm vào - 1 học sinh đọc yêu cầu.
Vở bài tập.
- Giáo viên gọi 2 học sinh đọc kết quả. – Học sinh đọc:
H1: 8 x 3 = 24cm²
H2: 3 x 7 = 21cm²
H3: 4 x 4 = 16cm²
? Vậy em khoanh tròn vào hình thứ mấy. – Hình thứ 3.
- Giáo viên nhận xét, kết luận.
? Muốn tính diện tích hình bình hành ta - 1 học sinh nhắc lại.
làm như thế nào.
Bài 3/13: Giải toán:
? Bài toán cho biết gì - 1 học sinh đọc yêu cầu.
→ Độ dài đáy: 14 cm
Chiều cao: 7cm
? Bài toán hỏi gì. → Tính diện tích mảnh bìa hình
bình hành đó.
- Giáo viên yêu cầu học sinh làm vào
vở bài tập.

- Giáo viên đưa lời giải đúng. – Học sinh đổi vở kiểm tra chéo.
Bài giải
Diện tích của tấm bìa hình bình hành
là:
14 x 7 = 98 (cm²)
ĐS: 98 cm²
4. Củng cố, dặn dò:
? Muốn tính diện tích hình bình hành ta làm như thế nào.
- Giáo viên nhận xét giờ học.
- Xem trước bài sau trang 95.
10
*Nhận xét chung: Giáo viên đã truyền thụ đầy đủ kiếm thức trong bài, làm
tốt các bài tập đã quy định, tác phong nhẹ nhàng gần gũi với học sinh trong
từng đối tượng.
- Đã sử dụng nhuần nhuyễn các phương pháp đặc trưng của bộ môn.
- Học sinh: Say sưa trong học tập làm bài tập thực hành tốt.
III: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU-HIỆU QUẢ ÁP DỤNG:
1. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
Để thực hiện đề tài này tôi đã sử dụng hệ thống các phương pháp nghiên
cứu khoa học sau:
A. Nghiên cứu lí thuyết:
Tôi đã đọc các tài liệu liên quan đến đề tài và bằng các phương pháp phân
tích, tổng hợp so sánh với minh họa để rút ra vấn đề chung về lý luận tính
chất, định hướng làm cơ sở để giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu.
B. Điều tra và khảo sát thực tiễn:
- Phương pháp điều tra: Là phương pháp nhằm khảo sát các đối tượng
nghiên cứu ở một hay nhiều khu vực và ở một hay nhiều thời điểm. Điều tra
giáo dục nhằm thu thập rộng rãi các số liệu hiện tượng để từ đó phát hiện vấn
đề cần giải quyết, xác định tính phổ biến, nguyên nhân chuẩn bị cho các bước
nghiên cứu tiếp theo. Thông qua việc trao đổi bàn bạc với giáo viên, học sinh,

phụ huynh nhằm nắm bắt thu thập tài liệu thông tin, tình hình thực tế có liên
quan đến nội dung đề tài cần nghiên cứu.
- Phương pháp quan sát: Là phương pháp thu thập thông tin về đối tượng
nghiên cứu bằng cách tri giác trực tiếp đối tượng và nhân tố khác có liên
quan đến đối tượng. Nó là một hoạt động có mục đích, có kế hoạch và được
tiến hành một cách có hệ thống.
Quan sát để thu thập thông tin cho ta các tài liệu và thực tiễn để có khả
năng khái quát rút ra các quy luật nhằm tổ chức giáo dục cho trẻ cách nắm bắt
về bài toán có yếu tố hình học tốt hơn.
Thông qua các giờ giảng dạy trên lớp, các tiết dự giờ của đồng nghiệp có
thể quan sát được trực tiếp tình hình học tập của học sinh qua tiết học toán.
Nắm được khả năng tiếp thu bài và việc nắm bắt kiến thức của học sinh qua bài
giảng. Đồng thời tiếp thu học hỏi được những kinh nghiệm hay của giáo viên
và phát hiện ra những hạn chế của giáo viên.
- Phương pháp thực nghiệm: Là phương pháp thu nhận thông tin về sự
thay đổi số lượng và chất lượng trong nhận thức và hành vi của các đối tượng
11
giáo dục do nhà khoa học tác động đến chúng bằng một số tác nhân điều
khiển và đã được kiểm tra.
Thực hành kiểm tra để chứng minh tính chân thực của giả thiết vừa nêu để
thực nghiệm. Thông qua các tiết dạy để chứng minh cho các biện pháp đề
xuất là đúng đắn và đạt kết quả cao trong việc dạy học Toán các yếu tố hình
học ở lớp 4.
- Phương pháp đàm thoại: Để trao đổi với đồng nghiệp dạy lớp 4 về những
khó khăn, thuận lợi trong soạn giảng và cách sử dụng các phương pháp mới
hiện nay.
II.HIỆU QUẢ ÁP DỤNG:

- Tôi trực tiếp dạy 1 tiết tại lớp 4A1, sĩ số: 30em.
- Tiến trình giờ dạy: Như giáo án.

- Kết quả: Học sinh nắm chắc kiến thức biết vận dụng các quy tắc, công
thức vào giải toán.
Cùng một giáo viên nữa cũng dạy cùng bài toán đó, tôi và giáo viên lớp đó
cho học sinh cùng làm kiểm tra.
* Để có kết quả thực nghiệm khách quan tôi đã tiến hành kiểm tra, cho cả
hai lớp cùng làm một đề, một phiếu trắc nghiệm và cùng chấm một lúc để sắp
xếp phân loại và so sánh kết quả.

ĐỀ KIỂM TRA
Bài 1: ( 5đ)
Một miếng nhôm hình bình hành có độ dài đáy là 12cm và chiều cao là
7cm. Tính diện tích miếng nhôm đó.
Bài 2: (5đ)
Khoanh vào diện tích của hình bình hành ABMN có độ dài đáy là 16dm
và chiều cao là 8dm?
A. 138dm²
B. 128dm²
C. 148dm²
Tôi đã chọn lớp 4A1 làm đối tượng thực nghiệm và lớp 4A2 làm đối tượng
đối chứng. Tôi đã tiến hành dạy lớp 4A1 theo phương pháp đã đề xuất. Qua
quá trình khảo sát ban đầu thì hai đối tượng mà tôi chọn có trình độ ngang
nhau. Để thu được kết quả thực nghiệm tốt, tôi tiến hành dạy thực nghiệm ở
lớp 4A1 và vận dụng một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả dạy các yếu tố
hình học lớp 4 đã thu được kết quả là:
- Tạo cho học sinh có kĩ năng tư duy về hình học chuẩn xác.
12
- Học sinh hiểu bài nắm vững kiến thức, phát huy năng lực cá nhân đồng
thời tạo không khí sôi nổi trong giờ học, giờ học đạt hiệu quả.
- Bên cạnh đó còn rèn được trí thông minh cho học sinh, học sinh ghi nhớ
kiến thức không máy móc.

- Tạo niềm vui yêu thích môn học và được mong muốn khám phá kiến thức,
thế giới tri thức đầy thú vị.
* Qua việc dạy thực nghiệm và 2 lớp có kết quả như sau:
- Đối chiếu 2 lớp.
* Kết quả điểm bài kiểm tra:
Tiết 1: lớp 4A2- sĩ số: 30 em.
Điểm Điểm 9-10 Điểm 7-8 Điểm 5-6 Điểm dưới 5
Số h/s 15em=50 % 7em =23,3 % 8em= 26,7% 0

Tiết 2: Lớp 4A1- sĩ số:30em
Điểm Điểm 9-10 Điểm 7-8 Điểm 5-6 Điểm dưới 5
Số h/s 20em =
66,7%
10em =33,3
%
0 0
* Qua hai tiết dạy trên tôi thấy việc sử dụng một số biện pháp nhằm nâng
cao chất lượng dạy hình học mỗi giáo viên cần khai thác nội dung và tìm hiểu
phương pháp dạy học giải các bài toán về hình học, phù hợp với khả năng tiếp
thu của học sinh. Giúp cho học sinh có hứng thú say mê học tập.
Từ kết quả trên tôi thấy rằng để nâng cao phương pháp dạy học các bài
toán về hình học là rất phù hợp với học sinh và mang lại hiệu quả cao hơn.
III. KẾT LUẬN CHUNG- KIẾN NGHỊ
1. Ý nghĩa của đề tài đối với công tác:
Là một giáo viên trong trường Tiểu học trực tiếp giảng dạy lớp 4 tôi
nhận thấy muốn nâng cao chất lượng dạy học nói chung và nâng cao hiệu quả
dạy học các yếu tố hình học nói riêng. Người giáo viên thực sự tâm huyết với
13
nghề có tinh thần trách nhiệm cao, yêu nghề mến trẻ luôn có ý thức vươn lên,
luôn tìm hiểu nghiên cứu phương pháp, hình thức hoạt động của thầy và trò

phải thuần thục thì mới đem lại hiều quả cao. Kết quả đó được thu lại ở học
sinh là: học sinh ham học và học hành kĩ năng, kĩ xảo. Người giáo viên cũng
phải lựa chọn phương pháp hấp dẫn, thuật ngữ toán học phải ngắn gọn, dễ
hiểu, sau mỗi tiết học giáo viên cần rút kinh nghiệm, những hạn chế còn tồn tại
để tìm ra nguyên nhân đề ra biện pháp khắc phục cho những tiết dạy sau.
2.Bài học kinh nghiệm hướng phát triển:
Qua quá trình nghiên cứu và thực tế giảng dạy ở trường Tiểu học cũng
như công tác chủ nhiệm lớp. Tôi thấy rằng việc nâng cao biện pháp dạy các bài
toán về hình học ở lớp 4 là vô cùng cần thiết. Giáo viên cần phải nắm vững
được các phương pháp dạy học linh hoạt, phù hợp với đối tượng học sinh của
lớp mình. Qua mỗi tiết học, học sinh phải được luyện tập thực hành nhiều và
nắm chắc kiến thức của bài, biết phân biệt các dạng bài hình đã học.
Trên đây là một số kinh nghiệm được rút ra khi sử dụng biện pháp nhằm
nâng cao hiệu quả dạy các yếu tố hình học ở lớp 4 mà tôi thực hiện, áp dụng và
thu được kết quả khả quan.
Trong năm học 2010- 2011 vừa qua, với sự giúp đỡ của ban giám hiệu,
tổ chuyên môn và bạn bè đồng nghiệp, đặc biệt là tập thể lớp 4A1 trường Tiểu
học Xuyên Mộc. Tôi viết sáng kiến kinh nghiệm này nhưng không thể tránh
khỏi thiếu sót và hạn chế. Vì vậy tôi rất mong nhận được ý kiến tham gia đóng
góp của các cấp lãnh đạo cùng toàn thể bạn bè đồng nghiệp giúp đỡ tôi đạt
hiệu quả cao hơn nữa trong việc giảng dạy ở những năm học sau.
Vậy tôi xin chân thành cảm ơn!
Xuyên Mộc, ngày 28 tháng 02 năm 2012
Người làm sáng kiến

HUỲNH THỊ BẠCH YẾN
14
Để nghiên cứu viết được sáng kiến kinh nghiệm này tôi đã tham khảo
một số tài liệu sau:
1. Phương pháp dạy học toán ( Đỗ Trung Hiếu, Đỗ Thị Hoan).

2. Sách giáo khoa toán lớp 4 ( Chủ biên: Đỗ Đình Hoan).
3. Sách bài tập toán 4.
4. Sách nâng cao toán 4.
5. Sách bồi dưỡng giỏi toán 4.
6. Tâm lí học ( Phạm Đinhg Hạc, Nguyễn Kế Hào, Nguyễn Quang
Uẩn)
V- ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG GIÁM KHẢO CẤP TRƯỜNG
PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO
1. Đánh giá của Hội đồng giám khảo trường Tiểu học Xuyên Mộc :
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
2. Đánh giá của hội đồng giám khảo Phòng Giáo dục & Đào tạo huyện
Xuyên Mộc:
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………
15
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………
16