Một thứ quà của lúa non-Cốm

? Em hãy kể những thứ quà bánh làm
từ lúa gạo từ mọi miền đất n ớc ?
KIểm tra bài cũ

C m L ng Vßng (DÞch Väng CÇu GiÊy HµNéiố à – –
C m L ng Vßng (DÞch Väng CÇu GiÊy HµNéiố à – –


Tiết 57 văn bản : Một thứ quà của lúa non: cốm
Thạch Lam
I. Giới thiệu tác giả-văn bản
1. Tác giả :
- Ông có sở tr ờng về truyện ngắn và
thành công trong tuỳ bút
- Thạch Lam ( 1910 - 1942) sinh tại Hà
Nội, tên thật là Nguyễn T ờng Lân
2. Tác phẩm
* Xuất xứ: "Một thứ quà của lúa non :
Cốm" in trong tập tuỳ bút Hà Nội
Băm sáu phố ph ờng ( 1943)
- Văn của Thạch Lam nhẹ nhàng tinh
tế, giàu chất thơ, nhân ái.
Khái niệm tuỳ bút: Là thể văn, ghi chép về những
Khái niệm tuỳ bút: Là thể văn, ghi chép về những


hình ảnh và sự việc có thực mà nhà văn quan sát
hình ảnh và sự việc có thực mà nhà văn quan sát

đ ợc từ đó bộc lộ cảm xúc, suy nghĩ của mình tr ớc
đ ợc từ đó bộc lộ cảm xúc, suy nghĩ của mình tr ớc
các hiện t ợng và vấn đề của đời sống.
các hiện t ợng và vấn đề của đời sống.
Đặc điểm của tuỳ bút:
Tuỳ bút th ờng thiên về biểu
cảm, nên gần với thơ.
Bên cạnh đó nó còn có yếu tố
nghị luận, suy t , triết lí.
Mặc dù tuỳ bút không có
cốt truyện nh ng đều có cảm hứng chủ đạo.

* PTBĐ : Kết hợp nhiều ph ơng thức
miêu tả, biểu cảm, bình luận trên nền
biểu cảm.
* Thể loại : Tuỳ bút
* Đọc Chú thích(SGK)


Tiết 57 văn bản : Một thứ quà của lúa non: cốm
Thạch Lam
1. Tác giả
2. Văn bản
*Bố cục : 3 phần
Dựa vào mạch cảm xúc của tác
giả,em hãy chia đoạn cho văn bản và
nêu nội dung từng đoạn?
+ Từ đầu đến thuyền rồng: Nguồn
gốc của cốm.

+ Tiếp đến nhũn nhặn: Giá trị của
cốm.
+ Phần còn lại: Sự th ởng thức cốm.
I. Giới thiệu tác giả-văn bản


Tiết 57 văn bản : Một thứ quà của lúa non: cốm
Thạch Lam
1.Nguồn gốc của cốm
- H ơng thơm của vầng lá sen trên hồ
trong làn gió mùa hạ
- Mùi thơm của bông lúa non
1. Tác giả
2. Văn bản
II. Phân tích văn bản
I. Giới thiệu tác giả-văn bản
Cơn gió mùa hạ l ớt qua vừng sen trên hồ, nhuần
thấm cái h ơng thơm của lá, nh báo tr ớc mùa về
của một thức quà thanh nhã và tinh khiết.
Các
Các
bạn có ngửi thấy, khi đi qua những cánh đồng
bạn có ngửi thấy, khi đi qua những cánh đồng
xanh, mà hạt thóc nếp đầu tiên làm trĩu thân lúa
xanh, mà hạt thóc nếp đầu tiên làm trĩu thân lúa
còn t ơi, ngửi thấy cái mùi thơm mát của bông lúa
còn t ơi, ngửi thấy cái mùi thơm mát của bông lúa
non không?
non không?

Trong cái
vỏ xanh kia, có một giọt sữa trắng thơm,
phảng phất h ơng vị ngàn hoa cỏ. D ới ánh nắng,
giọt sữa dần dần đông lại, bông lúa càng ngày
càng cong xuống, nặng vì cái chất quý trong sạch
của Trời
- Cách miêu tả : từ khái quát đến cụ thể :
Từ cánh đồng lúa bát ngát xanh. H ơng vị
thơm mát của bông lúa, hạt lúa
-Từ ngữ : chọn lọc,tinh tế
-Cách dẫn nhập: tự nhiên ,gợi cảm


Tiết 57 văn bản : Một thứ quà của lúa non: cốm
Thạch Lam
1. Tác giả :
2. Tác phẩm
1. Cội nguồn của cốm
Cốm gắn liền với vẻ đẹp con ng ời và
con ng ời làm lên vẻ đẹp cho cốm.
Yêu quý trân trọng, cội nguồn trong
sạch đẹp đẽ của cốm .
Từ những lời văn
này em thấy cảm
xúc nào của tác giả
đ ợc bộc lộ ?
Cảm nhận của
Thạch Lam về cội
nguồn của cốm nh
thế nào ?

- Cốm đ ợc làm ra từ h ơng vị thanh kiết
của đông quê, sự khéo léo của ng ời dân
quê Hà Nội
I.Giới thiệu tác giả-văn bản
II. Phân tích văn bản


Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những
Đợi đến lúc vừa nhất, mà chỉ riêng những
ng ời chuyên môn mới định đ ợc, ng ời ta
ng ời chuyên môn mới định đ ợc, ng ời ta
gặt mang về. Rồi đến một loạt cách chế
gặt mang về. Rồi đến một loạt cách chế
biến, những cách thức làm truyền tự đời
biến, những cách thức làm truyền tự đời
này sang đời khác, một sự bí mật trân
này sang đời khác, một sự bí mật trân
trọng và khe khắt giữ gìn.
trọng và khe khắt giữ gìn.


Cái cô gái Vòng làm ra thứ cốm dẻo và thơm
Cái cô gái Vòng làm ra thứ cốm dẻo và thơm
ấy.
ấy.
Các ng ời của Hà Nội 36 phố ph ờng vẫn th
Các ng ời của Hà Nội 36 phố ph ờng vẫn th
ờng ngóng trông cô hàng cốm xinh xinh, áo
ờng ngóng trông cô hàng cốm xinh xinh, áo
quần gọn ghẽ,với cái dấu hiệu đặc biệt là cái

quần gọn ghẽ,với cái dấu hiệu đặc biệt là cái
đòn gánh hai đầu cong vút lên nh chiếc thuyền
đòn gánh hai đầu cong vút lên nh chiếc thuyền
rồng
rồng


Tiết 57 văn bản : Một thứ quà của lúa non: cốm
Thạch Lam
1.Nguồn gốc của cốm
Cốm đ ợc làm ra từ h ơng vị thanh khiết
của đồng quê, sự khéo léo của ng ời dân
quê Hà Nội.
2. Giá trị của cốm
Qua phần văn bản chúng ta
vừa tìm hiểu em thấy cốm có
những giá trị nào ?
Tác giả phê phán điều gì?Lời
phê phán có ý nghĩa gì?
1. Tác giả :
2. Văn bản
I. Giới thiệu tác giả-văn bản
II. Phân tích văn bản
* Lời bình luận 1 : "Cốm là thứ quà riêng
biệt của đất n ớc giản dị và thanh khiết
của đồng quê cỏ nội Việt Nam gợi cho
em cách hiểu mới mẻ nào về cốm ?
- Cốm là quà tặng của đồng quê.
- Cốm là đặc sản của dân tộc vì nó kết
tinh h ơng vị thanh khiết của đồng quê.

- Cốm là quà quê, thức quà thiêng liêng.
- Ca ngợi rất sâu sắc, thấm thía.
* Theo dõi lời bình luận 2 !
Hồng cốm tốt đôi hai vị nâng đỡ
nhau để hạnh phúc đ ợc lâu bền
? Tác giả bình luận về vấn đề gì ?
- Dùng cốm làm quà sêu tết.
Câu hỏi thảo luận? Sự hoà hợp t ơng xứng
hồng - Cốm đ ợc phân tích trên những
ph ơng diện nào ?Nêu ý nghĩa của tục lệ
đó?
- Hoà hợp màu sắc : xanh t ơi - đỏ
thắm
- Hoà hợp h ơng vị : thanh đạm ngọt
sắc, nâng đỡ nhau - h ơng vị lâu bền -
hạnh phúc bền lâu - Sự hoà hợp của
triết lý âm d ơng.
-> Cốm góp phần cho nhân duyên
của con ng ời tốt đẹp hơn.


(Thật đáng tiếc khi chúng ta thấy
(Thật đáng tiếc khi chúng ta thấy
những tục lệ tốt đẹp ấy mất dần, và
những tục lệ tốt đẹp ấy mất dần, và
những thức quý của đất n ớc mình dần
những thức quý của đất n ớc mình dần
thay bằng những thức bóng bảy hào
thay bằng những thức bóng bảy hào
nháng và thô kệch bắt ch ớc ng ời

nháng và thô kệch bắt ch ớc ng ời
ngoài: những kẻ mới giàu vô học có
ngoài: những kẻ mới giàu vô học có
biết đâu mà th ởng thức đ ợc những vẻ
biết đâu mà th ởng thức đ ợc những vẻ
cao quý kín đáo và nhũn nhặn?)
cao quý kín đáo và nhũn nhặn?)
-Cốm là thức quà thiêng liêng ,kết
tinh h ơng vị thanh khiết của đồng
quê
-Cốm làm quà sêu tết,góp phần trong
hạnh phúc lứa đôi của con ng ời
->2 giá trị: vật chất - văn hoá tinh
thần(nét đẹp của văn hoá dân tộc)


Tiết 57 văn bản : Một thứ quà của lúa non: cốm
Thạch Lam
1. Tác giả :
2. Văn bản
1.Nguồn gốc của cốm
- Cốm đ ợc làm ra từ h ơng vị thanh khiết
của đồng quê, sự khéo léo của ng ời dân
quê Hà Nội.
2. Giá trị của cốm
-
Cốm là thức quà thiêng liêng ,kết tinh h ơng
vị thanh khiết của đồng quê
-
Cốm làm quà sêu tết,góp phần trong hạnh

phúc lứa đôi của con ng ời
->2 giá trị: vật chất - văn hoá tinh thần(nét
đẹp của văn hoá dân tộc)
3. Sự th ởng thức cốm
? Hãy lựa chọn ph ơng án mà em cho là
đúng về những thành công nghệ thuật
trong văn bản?
-
Bằng nhiều giác quan
D Giọng văn nhẹ nhàng, êm ái
1. Nghệ thuật :
A Ngôn ngữ trong sáng ,ngòi bút tinh
tế,nhạy cảm giàu chất thơ
B Kết hợp nhiều ph ơng thức biểu đạt
trên nền biểu cảm
C Bố cục chặt chẽ, dẫn nhập tự
nhiên, bàn luận tập trung
III. Tổng kết
I. Giới thiệu tác giả-văn bản
II. Phân tích văn bản
? Khi viết về cách ăn cốm, Thạch Lam
đã viết nh thế nào ?
- ăn cốm từng chút ít, thong thả và
ngẫm nghĩ.
? Tác giả đã thể hiện cách cảm thụ, th
ởng thức cốm bằng ấn t ợng từ nhiều
giác quan. Chỉ ra ?
- Th ởng thức cốm bằng :
+ Khứu giác : Mùi thơm phức của lúa.
+ Vị giác : Chất ngọt của cốm

+ Thị giác : màu xanh.
+ xúc giác: T ơi mát của lá
+ Sự suy t ởng: Cái dịu dàng,thanh đạm
? TG thuyết phục ng ời mua cốm<nh thế
nào?Vì sao?
- Cốm là lộc của Trời, là sự khéo léo của
con ng ời, là sự tiềm tàng nhẫn nại của
thần Lúa.Cốm là sản phẩm kết tinh từ
nhiều giá trị thiên nhiên,trời đất,con ng
ời.Lời đề nghị của tác giả với những ng ời
mua và th ởng thức cốm,thanh nhã,có
văn hoá


Hỡi các bà mua hàng! Chớ có thọc
Hỡi các bà mua hàng! Chớ có thọc
tay hay mân mê thức quà thần tiên ấy,
tay hay mân mê thức quà thần tiên ấy,
hãy nhẹ nhàng mà nâng đỡ, chút chiu
hãy nhẹ nhàng mà nâng đỡ, chút chiu
mà vuốt ve.
mà vuốt ve.


- Thanh nhã,lịch sự,có văn hoá
- Thanh nhã,lịch sự,có văn hoá
E . Tất cả A,B,C,D đều đúng


Tiết 57 văn bản : Một thứ quà của lúa non: cốm

Thạch Lam
1. Tác giả :
2. Văn bản
1. Nguồn gốc của cốm
Cốm đ ợc làm ra từ h ơng vị thanh kiết
của đông quê, sự khéo léo của ng ời dân
quê Hà Nội.
2. Giá trị của cốm
- Cốm là thức quà thiêng liêng ,kết tinh h
ơng vị thanh khiết của đồng quê
Cốm làm quà sêu tết,góp phần trong hạnh
phúc lứa đôi của con ng ời
->2 giá trị: vật chất - văn hoá tinh thần(nét
đẹp của văn hoá dân tộc)
3. Sự th ởng thức cốm
? Qua những nét nghệ thuật đó, cho
em hiểu những nội dung gì từ văn
bản Một thứ quà của lúa non :
Cốm ?
- Cốm là một thứ quà đặc sắc vì nó đ
ợc kết tinh từ nhiều vẻ đẹp : Vẻ đẹp
của h ơng vị và màu sắc đồng quê vẻ
đẹp của ng ời chế biến , của tục lệ
nhân duyên , của cách mua và th ởng
thức .
- Cốm là thứ sản vật đ ợc nâng niu và
gìn giữ
2. Nội dung :
III. Tổng kết
I. Giới thiệu tác giả -văn bản

II. Phân tích văn bản
1. Nghệ thuật :
IV. Luyện tập
-
Bằng nhiều giác quan
- Thanh nhã,lịch sự,có văn hoá
- Thanh nhã,lịch sự,có văn hoá
3. Ghi nhớ : (SGK.163)


Cốm là thức quà riêng biệt của đât n ớc là
Cốm là thức quà riêng biệt của đât n ớc là
thức dângcủa những cánh đồng lúa bát
thức dângcủa những cánh đồng lúa bát
ngát xanh, mang trong h ơng vị tất cả
ngát xanh, mang trong h ơng vị tất cả
cai mộc mạc giản dị và thanh khiết của
cai mộc mạc giản dị và thanh khiết của
đồng quê nội cỏ. Bằng ngòi bút tinh
đồng quê nội cỏ. Bằng ngòi bút tinh
tế, nhạy cảm và tấm lòng trân trọng,
tế, nhạy cảm và tấm lòng trân trọng,
tác giả đã phát hiện đ ợc nét đẹp văn
tác giả đã phát hiện đ ợc nét đẹp văn
hoá dân tộc trong thứ sản vật giản dị
hoá dân tộc trong thứ sản vật giản dị
mà đặc sắc ấy
mà đặc sắc ấy
.
.

BT1: Em thích đoạn văn nào nhất trong
VB? Vì sao?
BT2 : Tìm và chép lại 1 số câu thơ,ca dao
nói về cốm?

Hớngdẫnvềnhà
- Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 15 dòng) nói
lên cảm xúc sâu sắc của em sau khi học xong
văn bản "Một thứ quà của lúa non : Cốm"
-Chọn học thuộc một đoạn văn trong bài mà em
yêu thích
-Đọc và tìm hiểu tiết 58 Chơi chữ