Bước đầu tìm hiểu vấn đề quản trị tri thức và giáo dục người dùng tin

0

Đại Học Quốc Gia Hà Nội
Trường Đại Học Khoa Học Xã Hội Và Nhân Văn
Khoa Thông tin thư viện
---------------








Bài kiểm tra giữa kỳ
Môn: Quá trình hệ thống thông tin

Phân tích so sánh quá trình tìm tin trong sơ đồ thuận và sơ đồ đảo






THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
1
ĐẶT VẤN ĐỀ

Hiện nay khi nền kinh tế càng phát triển, kéo theo đó là sự phát triển của
nền khoa học công nghệ và sự nắm bắt thông tin một cách nhanh nhạy.Chỉ khi
có được những điều đó chúng ta mới làm chủ được mọi thứ,làm chủ sự thành

công .Người ta thường nói người có thông tin là người chiếm lĩnh sự chiến
thắng.Trong xã hội ngày nay việc nắm giữ thông tin là một điều hết sức cần
thiết và quan trọng,bởi có như thế chúng ta mới làm chủ được sự phát triển
nhanh chóng của xã hội thông tin trong thời đại ngày nay





















THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
2
Ni Dung Vn

thc hin c quỏ trỡnh tỡm tin hỡnh thc hoỏ cn cú 3 tin sau:

* Cú mt khụng gian tỡm tin
L cu trỳc cú t chc lu gi cỏc thc th, i tng thụng tin c qun
tr trong h thng nh sỏch, bỏo, tp chớ, bi trớch, lun ỏn, lun vn lu
gi cỏc i tng thụng tin ny, t chc lu gi trờn cỏc file d liu khỏc nhau:

+ File thun
+ File o
+ File kộp
hỡnh thnh khụng gian lu tr thụng tin cn:
+ Tp hp cỏc thc th cn qun tr
+ Tp hp cỏc thuc tớnh
+ Mi quan h gia tng thc th c qun tr vi cỏc thuc tớnh trong
lnh vc ú
+ Xõy dng ma trn t liu
+ Hỡnh thnh s t chc thụng tin
* Cú cõu hi tỡm
tỡm kim thụng tin trong h thng tỡm kim ũi hi phi cú nh hng
cuc tỡm, th hin qua cỏc cõu hi tỡm.
Cõu hi tỡm ca ngi dựng tin l s biu t bng li hoc mt vn bn
cp n nhng ch m ngi dựng tin quan tõm. õy chớnh l cỏc im
truy cp c thc hin trong quỏ trỡnh tỡm kim v so sỏnh.
Mt cõu hi tỡm cú th cú mt hay nhiu im truy cp. Trong trng hp
cú mt im truy cp thỡ cõu tr li n gin. Khi s im truy cp cú t hai tr
lờn thỡ cõu hi tỡm phc tp. Trong trng hp ny, cỏc im truy cp phi kt
ni vi nhau thụng qua toỏn t logic.
* Th tc so sỏnh ng ngha
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
3
Quá trình tìm tin là quá trình thuần tuý mang tính kỹ thuật, so sánh dấu
hiệu của thực thể này với thực thể khác hoặc so sánh tập hợp dấu hiệu của thông

tin này với tập hợp dấu hiệu của thông tin khác
Qua việc phân tích,so sánh 2 ví dụ sau chúng ta sẽ hiểu rõ vấn đề:
I. So sánh quá trình tìm tin trong sơ đồ thuận (Linear schema), sơ đồ
đảo (Invert schema)
2.1. Điểm giống nhau
Như ta đã biết, các đối tượng thông tin được lưu giữ trên các file dữ liệu
khác nhau: File Thuận, file Đảo. Tuy nhiên, để hình thành không gian lưu trữ
thông tin chúng ta cần thực hiện các bước sau đối với bất kì một file dữ liệu nào,
đó là:
* Step 1: Tập hợp các thực thể cần quản trị
* Step 2: Tập hợp các thuộc tính
* Step 3: Mối quan hệ giữa các thực thể được quản trị với các thuộc tính
trong lĩnh vực đó.
* Step 4: Xây dựng ma trận tư liệu
* Step 5: Hình thành sơ đồ tổ chức thông tin
Quá trình tìm tin hình thức thực chất là tập hợp các công đoạn kĩ thuật và
logic. Vì vậy để phân tích quá trình tìm tin này ở trong sơ đồ Thuận, Đảo chúng
ta sẽ lần lượt khảo sát theo 5 phương diện sau:
1. Xem cuộc tìm đó thực hiện thành bao nhiêu bước? có những bước gì?
(Stages - Steps)
2. Đường tìm tin? (Retrieval path)
3. Phép tìm đơn vị (kĩ thuật, logic - ROU)? mất bao nhiêu ROU? Và
ROU là gì?
4. Công thức tổng quát để tính cuộc tìm đó như thế nào (Fomulate)?
Khảo sát xem tham số gì chi phối cuộc tìm đó?
5. Đánh giá, kết luận về cuộc tìm (Conclusion or Coment)?

THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
4
Với 5 bứoc đi và 5 phương diện của quá trình tìm tin chúng ta có thể dễ

dàng khảo sát cuộc tìm trên các sơ đồ tìm tin: sơ đồ Thuận (Linear schema), sơ
đồ Đảo (Invert schema). Đó là những điểm giống nhau căn bản của các sơ đồ
tìm tin mà từ đó giúp hệ thống nhận biết và truy xuất ra các thực thể thoả mãn
yêu cầu tin của người dùng.

THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN

5
2.2. Điểm khác nhau
Bên cạnh những điểm giống nhau trong quá trình tìm tin như trên thì cuộc
tìm trong 2 file: Thuận, Đảo, cũng có những điểm khác nhau căn bản như sau:

Schema

Aspects


Linear (File Thuận)

Invert (File Đảo)
1. Conceptual
(Bướcý niệm)
Là sơ đồ tổ chức thông tin
theo thực thể, tức là sau mỗi
thực thể sẽ liệt kê các thuộc
tính của thực thể đó. Thực thể
ở đây là các tài liệu được
phản ánh. Thuộc tính là chủ
đề của tài liệu được rút ra
trong quá trình Indexing.

D
i
:: = <T
J
> m
i =
n1
; j =
m,1
`
T
j
:: = <A
i
> n
i =
n,1
; j = Là sơ đồ được
tổ chức theo thuộc tính, tức
là sau mỗi thuộc tính sẽ liệt
kê những thực thể chứa
thuộc tính đó.

m,1


2.3. Điểm khác nhau
Bên cạnh những điểm giống nhau trong quá trình tìm tin như trên thì cuộc
tìm trong 2 file: Thuận, Đảo, cũng có những điểm khác nhau căn bản như sau:

Schema

Aspects

Linear (File Thuận)

Invert (File Đảo)
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN

6

2. Stages
(Bc tỡm)
Cuc tỡm ny thc hin
mt bc tỡm duy nht
(Tun t so sỏnh yờu
cu tin vi tng ti liu
c qun tr trong h
thng.)
Cuc tỡm ny phi thc
hin 2 bc:
Bc 1: Truy cp vo cỏc
im truy cp cú trong
biu thc tỡm (access
point) thu c cỏc ti
liu theo cỏc im truy
cp.
Bc 2: Thc hin phộp
toỏn logic tỡm ra tp

hp ti liu c qun tr
trong h thng phự hp vi
yờu cu tin ca biu thc
tỡm.
3. ROU/Path
(Bc tỡm n
v)
Thc hin ROU k thut Thc hin ROU k thut v
ROU logic.
4. Fomulate
(Cụng thc
tng quỏt)
V
L
= n ROU
V
L
: Tc cuc tỡm
trong file Thun
n: S thc th c qun
tr trong h thng.
V
I
= (2TQ 1) ROU
V
I
: Tc cuc tỡm trong
file o.
TQ: S thut ng cú trong
cõu hi tỡm.

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN