B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
õõõõõ
NGUYN QUANG MINH
GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG DCH V TI
NGÂN HÀNG TMCP PHNG NAM
Chuyên ngành: Thng mi
Mã s : 60.34.10
LUN VN THC S KINH T
Ngi hng dn khoa hc: TS. Lê Tn Bu
TP.H CHÍ MINH – NM 2010
MC LC
Trang ph bìa
Li cám n
Li cam đoan
Danh mc các ch vit tt
Danh mc các bng biu, s đ
Li m đu
Trang
Chng 1: TNG QUAN V DCH V NGÂN HÀNG…………………….1
1.1.KHÁI NIM V DCH V NGÂN HÀNG……………………………….1
1.2.VAI TRÒ CA DCH V NGÂN HÀNG……………………………… 2
1.2.1.i vi khách hàng và nn kinh t…………………………………… 2
1.2.2.i vi Ngân hàng…………………………………………………………3
1.3.CÁC LOI DCH C NGÂN HÀNG PH BIN HIN NAY………….4
1.3.1.Huy đng tin gi và cho vay………………………………………………4
1.3.1.1.Huy đng tin gi…………………….…………………….…………….4
1.3.1.2.Cho vay………………………………………………………………… 5
1.3.2.Cho thuê tài chính………………………………………………………… 5
1.3.3.Dch v thanh toán và tài tr thng mi………………………………… 6
1.3.3.1.Thanh toán ni đa……………………………………………………… 6
1.3.3.2.Thanh toán quc t…………………………………………………….….6
1.3.3.3.Chit khu……………………………………………………………… 8
1.3.3.4.Bao thanh toán……………………………………………………………8
1.3.4.Dch v ngân qu………………………………………………………… 8
i
1.3.4.1.Thu chi ti quy………………………………………………………… 8
1.3.4.2.Thu chi h……………………………………………………………… 9
1.3.5.Dch v th………………………….………………………………………9
1.3.6.Dch v ngân hàng đin t……………………………………………… 10
1.3.7.Dch v kinh doanh tin t……………………………………………… 11
1.3.7.1.Trên th trng ngoi t liên ngân hàng…………………………………11
1.3.7.2.Trên th trng ni t liên ngân hàng……………………………………12
1.3.8. Dch v cung cp thông tin tài chính…………………………………… 12
1.3.9. Dch v bo lãnh ngân hàng…………………………………………… 12
1.3.10. Dch v chng khoán……………………………………………………13
1.3.11. Các dch v khác……………………………………………………… 13
1.3.11.1.Dch v ngn t st…………………………………………………… 13
1.3.11.2. Dch v y thác……………………………………… …………… 13
1.3.11.3. Dch v khác………………………………………………………… 14
1.4.Phát trin dch v ngân hàng mt s nc trên th gii………………… 14
1.4.1.Khái quát phát trin dch v ngân hàng mt s nc trên th gii…… 14
1.4.2.Các bài hc kinh nghim………………………………………………… 17
CHNG 2: THC TRNG CHT LNG DCH V TI NGÂN
HÀNG TMCP PHNG NAM…………………………………………….18
2.1.GII THIU CHUNG V NGÂN HÀNG TMCP PHNG NAM…18
2.1.1.Lch s hình thành và phát trin NH TMCP Phng Nam…….……… 18
2.1.1.1.Khái quát v Ngân hàng TMCP Phng Nam……………………… 18
2.1.1.2.Quá trình hình thành và phát trin…………………………………… 18
2.1.2.B máy và c cu t chc……………………………………………… 22
2.1.3.Dch v và lnh vc hot đng………………………………………… 25
2.1.4.Kt qu hot đng ca Ngân hàng trong thi gian qua………………… 25
ii
2.1.4.1.V huy đng vn……………………………………………………….26
2.1.4.2.V hot đng tín dng………………………………………………….28
2.1.4.3.Cht lng tín dng……………………………………………………29
2.1.4.4.Hot đng s dng vn……………………………………………… 30
2.1.4.5.Lãi l 32
2.2.PHÂN TÍCH VÀ ÁNH GIÁ THC TRNG CHT LNG DCH
V TI NGÂN HÀNG PHNG NAM TRONG THI GIAN QUA:
2.2.1.Mô hình kho sát 33
2.2.2.Mu nghiên cu 34
2.2.3.Phân tích, đánh giá thc trng cht lng dch v ti Ngân hàng Phng
Nam trong thi gian qua 34
2.2.3.1.Kt qu kho sát tiêu chí MC GIAO DCH ti NHPN qua 2 đt
kho sát ý kin khách hàng 34
2.2.3.2.Kt qu kho sát tiêu chí LÝ DO S DNG DCH V ti NHPN qua 2
đt kho sát ý kin khách hàng 35
2.2.3.3. Kt qu kho sát tiêu chí TH TC VAY ti NHPN qua 2 đt kho sát
ý kin khách hàng 36
2.2.3.4. Kt qu kho sát tiêu chí MC THI GIAN GIAO DCH ti
NHPN qua 2 đt kho sát ý kin khách hàng 36
2.2.3.5. Kt qu kho sát tiêu chí TRÌNH NGHIP V ti NHPN qua 2 đt
kho sát ý kin khách hàng 37
2.2.3.6. Kt qu kho sát tiêu chí THÁI PHC V ti NHPN qua 2 đt
kho sát ý kin khách hàng 37
2.2.3.7. Kt qu kho sát tiêu chí MC U TIÊN ti NHPN qua 2 đt kho
sát ý kin khách hàng 38
2.3.TÌNH HÌNH XÂY DNG VÀ THC HIN CHIN LC NHM
NÂNG CAO CHT LNG DCH V TI NGÂN HÀNG PHNG
NAM T NM 2004 N NAY 40
iii
2.3.1.Các chin lc NHPN đã thc hin t nm 2004-2009 40
2.3.1.1.Chin lc m rng th trng 40
2.3.1.2. Chin lc giá (lãi sut và phí dch v) 41
2.3.1.3. Chin lc chiêu th và qung bá thng hiu 42
2.3.1.4.Chin lc phát trin ngun nhân lc 43
2.4.KT QU THC HIN CHIN LC 44
2.4.1.V chin lc phát trin 44
2.4.2.V chin lc th trng 44
2.4.3.V nhân s 45
2.4.4.V c s vt cht 45
2.5.ÁNH GIÁ CHUNG V TÌNH HÌNH XÂY DNG VÀ THC HIN
CHIN LC THI GIAN QUA 46
2.5.1.Nhng thành tu đt đc 46
2.5.2.Nhng hn ch 46
2.6.PHÂN TÍCH CÁC YU T MÔI TRNG 46
2.6.1.Môi trng bên ngoài 46
2.6.1.1. Môi trng v mô 46
2.6.1.2. Môi trng vi mô 49
2.6.2. Môi trng bên trong 54
2.6.2.1.V ngun nhân lc 54
2.6.2.2.V hot đng marketing 54
2.6.2.3.V nghiên cu và phát trin th trng 55
2.6.2.4.V qun lý cht lng dch v 55
Kt lun chng 2 56
CHNG 3: GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG DCH V NGÂN
HÀNG TI NGÂN HÀNG TMCP PHNG NAM 57
3.1.QUAN IM CHUNG V PHÁT TRIN 57
3.1.1.nh hng ca nhà nc v phát trin 57
iv
3.1.2.Phng hng ca Ngân hàng Phng Nam 57
3.2.MC TIÊU PHÁT TRIN CA NGÂN HÀNG PHNG NAM 58
3.2.1.Mc tiêu dài hn đn nm 2015 58
3.2.2.Mc tiêu c th 59
3.3.GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG DCH V NGÂN HÀNG TI
NGÂN HÀNG TMCP PHNG NAM 59
3.3.1.Gia pháp phát trin cht lng dch v ti NHPN đn nm 2015 61
3.3.1.1.Chính sách chm sóc khách hàng 61
3.3.1.2.Gii pháp ngun nhân lc 62
3.3.1.3. Gii pháp duy trì và nâng cao cht lng dch v tín dng 63
3.3.1.4. Gii pháp sn phm dch v cung cp 65
3.3.1.5. Gii pháp xây dng và qun lý thng hiu 69
3.3.2.6. Gii pháp mng li phân phi, phát trin th trng 70
3.3.2.7. Gii pháp chiêu th, qung cáo 71
3.4.MT S KIN NGH 72
3.4.1.Nhng kin ngh đi vi Nhà Nc 72
3.4.1.1. Hoàn chnh quy đnh v điu kin cp phép cho TCTD phù hp thông l
quc t và thc tin Vit Nam 73
3.4.1.2.Sa đi các quy đnh v loi hình dch v ngân hàng mà TCTD đc
cung cp 74
3.4.1.3.Nâng cao nng lc hot đng và tài chính ca các NHTM 75
3.4.1.4.Ch đng tích cc to mi liên kt, phi hp gia các TCTD 76
3.4.2.Nhng kin ngh đi vi Ngân hàng Nhà Nc (NHNN) 78
3.4.2.1.Ci cách cn bn c ch cp phép cung cp các dch v ngân hàng ca các
TCTD 78
3.4.2.2.B sung them các quy đnh v các phng thc cung cp dch v ngân
hàng khác 78
3.4.2.3.Gii pháp v đào to 79
v
Kt lun chng 3 80
Danh mc tài liu tham kho 82
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
1 Ngân hàng Thng Mi C Phn Á Châu ACB
2 Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam BIDV
3 Chi nhánh CN
4 Dch v ngân hàng DV NH
5 ng bng Sông Cu Long BSCL
vi
6 Tng sn phm quc ni GDP
7 Ngân hàng NH
8 Ngân hàng Nhà Nc NHNN
9 Ngân hàng Thng Mi NHTM
10 Ngân hàng Thng Mi C Phn NHTMCP
11 Ngân hàng Phng Nam (Sounthernbank) NHPN
12 Phòng giao dch PGD
13 Thành ph H Chí Minh TPHCM
14 Thanh toán quc t TTQT
15 T chc tín dng TCTD
16 Ngân hàng Ngoi thng Vit Nam VCB
17 T chc Thng mi Th gii WTO
DANH MC CÁC BNG, BIU, S
vii
Bng 1.1 Mu ma trân IFE
Bng 1.2 Mu ma trân hình nh cnh tranh
Bng 1.3 Mu ma trân SWOT
Bng 1.4 Tin đ thc hin nghiên cu
Bng 2.1 Tóm tt các ch tiêu hot đng đn tháng 06 nm 2010
Bng 2.2 Báo cáo hiu qu hot đng Marketing ti NHPN t nm 2006-2009
Bng 2.3 Nhân s ti Ngân hàng Phng Nam t nm 2004 đn tháng 06/2010
Bng 2.4 Mc tng trng GDP c nc và TPHCM
Bng 2.5 Danh mc các sn phm dch v ca NHPN và ngân hàng khác
Bng 2.6 S lng chi nhánh và phòng giao dch ca mt vài NHTM Vit Nam
t nm 2005-2008
Bng 2.7 Phn mm h thng ca NHTM Vit Nam áp dng
Bng 3.1 nh hng NHPN t nm 2010-2015
Biu đ 2.1 Biu đ tng trng vn điu l
Biu đ 2.2 Tng trng ngun vn huy đng tin gi
Biu đ 2.3 C cu v ngun vn huy đng
Biu đ 2.4 D n tín dng
Biu đ 2.5 C cu s dng vn nm 2007
Biu đ 2.6 C cu s dng vn nm 2008
Biu đ 2.7 C cu s dng vn nm 2009
Biu đ 2.8 Kt qu hot đng kinh doanh ca NHTMCP Phng Nam qua các
nm 2006-2009
Biu đ 2.9 Tng trng d n ti NHPN t nm 2004-2009
Biu đ 2.9 Lãi sut cho vay bình quân ti NHPN t nm 2004-2009
S đ 1.1. C cu t chc ca Ngân hàng thng mi c phn Phng Nam
LI M U
viii
1) LÝ DO CHN TÀI:
Vi tc đ phát trin và cnh tranh vô cùng gay gt nh hin nay, nht là
sau khi Vit Nam chính thc ký hip đnh gia nhp WTO dn dn hoàn toàn m
ca th trng. Các DN nói chung cng nh các TCTD ti Vit Nam đang đng
trc mt xu th cnh tranh vô cùng gay gt c v ngun nhân lc cht xám cao,
kh nng qun lý điu hành, các chin lc cnh tranh bt phá…đòi hi các
TCTD phi nhanh chóng ci thin, nm bt th trng, th hiu ngi tiêu dùng,
t đó đa ra các gii pháp kinh doanh phù hp đ cung cp các dch v phù hp.
Các TCTD Vit Nam nói chung và các NHTM nói riêng hin nay phát
trin rt nng đng, mnh m. Khi mà các ngân hàng đt đn mt trình đ khoa
hc công ngh k thut nh nhau, cnh tranh nh nhau v các sn phm dch v
ngân hàng, thì ngân hàng nào đem li cht lng dch v tt hn, mt giá tr cng
thêm cho khách hàng cùng mt loi dch v thì ngân hàng đó s tn ti và phát
trin mnh m.
Ü Vi xu hng đó, vic đa ra các gii pháp nâng cao cht lng dch v ti
Ngân hàng Phng nam trong giai đon hin nay là vô cùng cn thit nhm phát
trin toàn din và lâu dài.
Ü Tng hp các mi quan tâm trên, là mt thành viên đang công tác ti
NHPN, tôi mong mun mang nhng kin thc đã hc góp phn cùng tp th phát
trin mt ngân hàng Phng Nam ngày càng ln mnh. ó là tâm nguyn duy
nht ca tôi. Xut phát t nhng bc xúc và đòi hi ca thc t nêu trên nên tôi
mnh dn chn đ tài: “Gii pháp nâng cao cht lng dch v ti Ngân hàng
TMCP Phng Nam”
2) TNG QUAN CA NGHIÊN CU TÀI:
Khi nghiên cu đ tài này, tác gi cng tham kho nghiên cu t nhiu
ngun nh các tp chí ngân hàng, th trng tài chính trong nc và th gii, mt
s đ ti lun vn Thc s nh:
ix
“Gii pháp qun tr ri ro tín dng đi vi doanh nghip va và nh ti
Ngân hàng nông nghip và phát trin nông thôn khu vc TPHCM” ca tác
gi Nguyn Hng Châu.
“Phát trin sn phm dch v ngân hàng ti ngân hàng TMCP Á Châu” ca
tác gi Mai Th Phng Tho.
Các đ tài trên có mt s u và nhc đim nht đnh nh sau:
tài trên tp trung phân tích sâu các nghip v ngân hàng, các sn phm
dch v ngân hàng nhng cha phân tích rõ nhu cu ca th trng, ca ngi
tiêu dùng cng nh s tha mãn ca khách hàng khi s dng dch v ngân hàng.
Vì vy, tác gi chn đ tài: “Gii pháp nâng cao cht lng dch v ti Ngân
hàng Phng Nam” là cng nhm gii quyt làm rõ hn mt s ni dung nêu
trên.
Nhng đim mi, ni bt ca đ tài:
Theo cam kt hi nhp WTO, đn nm 2010, VN s thc hin m ca hoàn
toàn th trng dch v NH, loi b cn bn các hn ch tip cn th trng dch
v NH trong nc cng nh các gii hn hot đng NH đi vi các t chc tín
dng nc ngoài. Các NH ni có th gp khó khn nu không kp thi ci cách
trc khi quá mun.
Vi xu hng đó vic đa ra các gii pháp nhm phát trin cht lng
dch v ti NHPN trong giai đon hin nay là vô cùng cn thit nhm phát trin
toàn din, lâu dài, giúp khách hàng tr nên quen thuc và a chung dch v ti
NHPN hn, to đc lòng tin khách hàng, giúp n đnh thng hiu, phát trin
th phn, chun b ni lc đ mnh khi các th lc bên ngoài xâm nhp vào.
Lun vn đã tng hp mt cách có h thng các vn đ có liên quan đn cht
lng dch v ti NHPN, đánh giá đúng ni lc cho vic xây dng các gii pháp
phù hp đ phát trin dch v ngân hàng. Lun vn đc bit chú trng đn các
gii pháp chm sóc khách hàng, nghiên cu th trng trong giai đon hin nay
nhm phát trin sn phm, đnh v sn phm phù hp vi yêu cu ca th trng
x
t đó thc hin các chin lc chiêu th, đào to ngun nhân lc, chính sách
chm sóc khách hàng tt nht…giúp NHPN tng bc khng đnh v th ca
mình trong lnh vc dch v ngân hàng.
Lun vn đã hoàn thành vi nhiu c gng, n lc bám sát thc t tình hình
hot đng ti Ngân hàng Phng Nam nói riêng, tình hình th trng tài chính ti
Vit Nam và th gii nói chung cùng vi nhng kinh nghim thc tin, kho sát,
kt lun cht ch t nhng kt qu phân tích. Tuy nhiên, lun vn không tránh
khi nhng thiu sót, rt mong nhn đc nhng ý kin đóng góp, chia s, h tr
đ đ tài đc hoàn thin hn.
3) MC TIÊU NGHIÊN CU:
tài nghiên cu đc thc hin vi mc tiêu:
• ánh giá đc cht lng dch v hin ti ti NHPN
• Xây dng các gii pháp nhm nâng cao cht lng dch v ti NHPN
4) I TNG NGHIÊN CU:
• i tng nghiên cu là nhng khách hàng còn đang s dng dch v ca
NHPN
• Phm vi nghiên cu ca đ tài là h thng NHPN khu vc TPHCM. Hot
đng kinh doanh ca NHPN. Các dn chng s liu đc ly t thc tin
kt qu hot đng kinh doanh qua các nm t 2004 đn tháng 06 nm 2010
làm c s cho vic nghiên cu.
5) PHNG PHÁP NGHIÊN CU:
đánh giá cht lng dch v ti NHPN trong thi gian qua (tp trung
trong chng 2) tác gi thc hin qua hai bc là nghiên cu s b và
nghiên cu chính thc. Tin đ thc hin nghiên cu đc trình bày trong
bng 1 sau đây:
xi
Bng 1: Tin đ thc hin nghiên cu:
Bc Dng nghiên
cu
Phng
pháp
K thut s
dng
Thi gian a đim
1 S b nh tính óng vay.
Tho lun
nhóm và thay
đi
03/2009 TPHCM
2 Chính thc nh
lng
Gi bng câu
hi phng vn
trc tip
t 1: 03/2009:
400 mu
t 2: 03/2010:
422 mu
TPHCM
• Da vào kinh nghim làm vic 05 nm trong lnh vc ngân hàng, tham kho
ý kin ca ban lãnh đo NHPN và thông qua k thut đóng vai khách hàng
ti NHPN, tác gi có s la chn nhng thành phn thang đo cht lng
dch v đ thành lp bng câu hi phng vn trc tip “PHIU KHO
SÁT Ý KIN KHÁCH HÀNG” đ tng hp phân tích thc trng cht
lng dch v ti NHPN.
S liu trong lun vn đc thu thp và x lý qua 2 ngun chính:
+) D liu ni b trong h thng Ngân hàng Phng Nam.
+)D liu ngoi vi thu thp t các ngun sách báo, các phng tin truyn
thông, các trang web ca các NHTM, báo cáo thng niên ca Ngân hàng Nhà
nc và mt s NHTM trên đa bàn TPHCM.
Trong quá trình nghiên cu, tác gi da vào quan đim duy vt bin chng,
duy vt lch s đng thi kt hp:
• S dng phng pháp h thng và phngpháp tng hp đ nghiên cu tình
hình thc t ca NHPN.
• Phng pháp phân tích, thng kê, suy lun trong tng hp s liu
xii
xiii
6) Ý NGHA THC TIN CA TÀI:
tài có ý ngha thc tin v nghiên cu sn phm dch v ngân hàng và đa
ra các gii pháp phát trin dch v ti Ngân hàng Phng Nam:
• ánh giá khách quan thc trng dch v ti Ngân hàng Phng Nam.
• Giúp cho Ban lãnh đo tìm ra các gii pháp c th đ nâng cao cht
lng dch v ti Ngân hàng Phng Nam và phân phi các ngun lc,
cng nh kích thích nhân viên đ ci thin cht lng dch v ngân
hàng.
7) KT CU CA TÀI
Ngoài li m đu, kt lun, lun vn đc chia làm 3 chng:
CHNG 1: TNG QUAN V DCH V NGÂN HÀNG
CHNG 2: THC TRNG CHT LNG DCH V TI NGÂN
HÀNG TMCP PHNG NAM
CHNG 3: GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG DCH V
NGÂN HÀNG TI NGÂN HÀNG PHNG NAM
1
GVHD: TS Lê Tn Bu
SVTH: Nguyn Quang Minh
CHNG 1: TNG QUAN V DCH V NGÂN HÀNG
1.1 Khái nim v dch v ngân hàng.
Khái nim dch v ngân hàng (DV NH) cha đc đnh ngha mt cách c th trong bt
k t đin nào. Có không ít quan nim cho rng ch nhng hot đng ngân hàng (NH)
không thuc phm vi kinh doanh tin t và các hot đng nghip v ngân hàng theo
chc nng ca mt trung gian tài chính (huy đng tin gi, cho vay…) mi gi là dch
v ngân hàng nh dch v chuyn tin, thu chi h, môi gii,… Mt s khác li cho rng
tt c hot đng ca ngân hàng phc v cho khách hàng là cá nhân và doanh nghip đu
gi là dch v ngân hàng.
Theo Lut các T chc tín dng do NHNNVN ban hành, dch v ngân hàng cng không
đc đnh ngha và gii thích c th. Ti khon 1 và khon 7, điu 20 thì hot đng kinh
doanh tin t và DV NH bao hàm c 3 ni dung: nhn tin gi, cp tín dng và cung ng
DV thanh toán, nhng đâu là kinh doanh tin t và đâu là DV NH thì vn cha đc
phân đnh rõ ràng.
DV tài chính , theo T chc Thng mi Th gii (WTO), là bt k DV nào có tính cht
tài chính đc cung cp bi nhà cung cp DV tài chính. DV tài chính bao gm DV bo
him, DV NH , DV chng khoán, và các DV tài chính khác . Trong l trình hi nhp
quc t ca VN, Hip đnh Thng mi Vit – M là bc th thách đu tiên và có ý
ngha quan trng , vì ni dung ch yu ca hip đnh này ging nh các ni dung ca
Tha thun chung v Thng mi Dch v (GATS), ch khác v thi đim có hiu lc
(thi gian bt đu thc hin các cam kt). Theo đó, các cam kt m ca DV NH đc
thc hin theo l trình 9 nm trc khi mi cam kt đi vi các NH M đc bãi b. S
cnh tranh gia các NH VN và NH nc ngoài ch yu là cnh tranh v DV, điu này
đòi hi chúng ta phi có chin lc phát trin các DV NH mt cách hoàn chnh và kp
thi. Các DV NH , theo GATS, là: Nhn tin gi, Cho vay, Cho thuê tài chính, Chuyn
tin và thanh toán, th , sec,…, Bo lãnh và cam kt, Mua bán các công c th trng tài
2
GVHD: TS Lê Tn Bu
SVTH: Nguyn Quang Minh
chính, Phát hành chng khoán, Môi gii tin t, Qun lý tài sn, DV thanh toán và bù
tr, Cung cp và chuyn giao thông tin tài chính, DV t vn, Trung gian và h tr v tài
chính.
Hip đnh thng mi Vit Nam – Hoa K và Hip đnh khung ASEAN v DV (AFAS)
đã đc ký kt cng hiu và phân loi DV tài chính (trong đó có DV NH) tng t nh
WTO.
Xin trình bày khái nim v DV NH là toàn b hot đng tin t, tín dng, thanh toán,
ngoi hi…ca h thng ngân hàng đi vi khách hàng là doanh nghip và cá nhân.
Dch v ngân hàng là mt b phn ca dch v tài chính
1.2 Vai trò ca dch v ngân hàng
1.2.1. i vi khách hàng và nn kinh t
* i vi nn kinh t
Thông qua hot đng ca h thng ngân hàng bán l, DV NH làm tng quá trình
chu chuyn tin t trong nn kinh t, khai thác và s dng các ngun vn trong nn kinh
t thêm hiu qu, làm tng luân chuyn tin t trong không gian và thi gian. T đó các
“khi tin t” bt đng tr nên sng đng hn, di chuyn t ni này đn ni khác, t
khách hàng này sang khách hàng khác, đáp ng các nhu cu cho hot đng kinh t – xã
hi. Góp phn thúc đy sn xut kinh doanh, tiêu dùng, góp phn vào quá trình công
nghip hóa, hin đi hóa đt nc.
Dch v ngân hàng góp phn tích cc mang li li ích chung cho nn kinh t, cho
khách hàng và ngân hàng thông qua vic gim chi phí nh s tin ích và chuyên môn
hoá ca tng loi dch v: gim chi phí in n, kim đm, bo qun, vn chuyn tin,
cng nh tit kim nhân lc đ thc hin gim chi phí dch v, giúp khách hàng có
nhiu c hi đ la chn sn phm dch v.
Dch v ngân hàng to ngun thu ngoi t cho quc gia t các ngun kiu hi t
nc ngoài chuyn v.
3
GVHD: TS Lê Tn Bu
SVTH: Nguyn Quang Minh
Dch v ngân hàng góp phn chng tham nhng, gian ln thng mi, buôn lu,
trn thu.
Vic phát trin các sn phm, dch v ngân hàng bán l trên nn tng công ngh
tiên tin, hin đi giúp ngi dân làm quen và không còn cm thy xa l vi nhng khái
nim ngân hàng t đng, ngân hàng không ngi, ngân hàng o.
* i vi khách hàng
i vi các khách hàng là doanh nghip va và nh: DV NH to điu kin cho
quá trình sn xut kinh doanh đc tin hành trôi chy, nhp nhàng, thúc đy đng vn
luân chuyn nhanh, góp phn đy nhanh tc đ sn xut, luân chuyn hàng hóa.
Thông qua các DV cho vay, h thng NHTM giúp các doanh nghip chuyn đi
c cu sn xut, dch chuyn vn đu t, đi mi trang thit b, công ngh, nhm h giá
thành sn phm, nâng cao sc cnh tranh, nht là trong giai đon hi nhp kinh t khu
vc và quc t hin nay.
1.2.2. i vi ngân hàng
Dch v ngân hàng đem li cho ngân hàng các khon thu nhp ln v phí dch
v. Phát trin dch v ngân hàng đa dng, nhiu tin ích theo hng ci tin phng thc
thanh toán, đn gin hóa th tc, m rng mng li hot đng . . . Bên cnh đó ngân
hàng có th phát trin nhng dch v h tr nh d
ch v chi tr lng cho nhng ngi
có tài khon ti nhiu ngân hàng khác nhau, chuyn tin mt giao tn tay ngi nhn s
thu hút ngày càng nhiu khách hàng đn vi ngân hàng, t đó làm tng ngun thu dch
v ca ngân hàng.
Bng các DV NH, NHTM tn dng đc ngun vn trong thanh toán ca
khách hàng đang lu ký trên tài khon thanh toán, ký qy. Nhng tài khon này ngân
hàng không phi tr lãi hoc tr lãi thp làm cho chi phí đu vào ca ngun vn huy
đng gim xung, to ra chênh lch ln gia lãi sut bình quân cho vay so vi lãi sut
bình quân tin gi.
4
GVHD: TS Lê Tn Bu
SVTH: Nguyn Quang Minh
Khi các NHTM xây dng đc mng li khách hàng đa dng, rng khp s
làm nn tng đ phát trin các dch v ngân hàng.
NHTM tng kh nng hot đng đáp ng các nhu cu khách hàng, t đó tng
dn kh nng thích ng, cnh tranh ca các ngân hàng thng mi, góp phn làm vng
mnh thêm nn tài chính nc nhà.
1.3 Các loi dch v ngân hàng ph bin hin nay
1.3.1.Huy đng tin gi và cho vay
1.3.1.1 Huy đng tin gi
Ngoài ngun vn t có (vn điu l và các qu), hot đng huy đng vn có ý
ngha quan trng đi vi ngân hàng thng mi trong vic to lp ngun vn đ hot
đng kinh doanh. Trong hot đng này, ngân hàng thng mi đc s dng các công
c và bin pháp mà pháp lut cho phép đ huy đng các ngun vn nhàn ri trong xã hi
làm ngun vn tín dng cho vay đáp ng nhu cu ca nn kinh t. Hot đng huy đng
vn ca ngân hàng thng mi bao gm:
- Nhn tin gi và phát hành giy t có giá.
Ngân hàng thng mi đc nhn tin gi ca các t chc, cá nhân và các t
chc tín dng khác di hình thc tin gi không k hn, tin gi có k hn và các loi
tin gi khác đ phc v nhu cu hot đng kinh doanh.
Sau khi đc ngân hàng nhà nc chp thun, ngân hàng thng mi đc phép
phát hành các chng ch tin gi, trái phiu và giy t có giá khác đ huy đng vn ca
các t chc, cá nhân trong và ngoài nc.
Ngun vn huy đng t nhn tin gi và phát hành giy t có giá là ngun vn
ch yu ca ngân hàng thng mi, là tài sn bng tin ca các ch th trong nn kinh t
mà ngân hàng tm thi qun lý và s dng nhng có ngha v hoàn tr kp thi, đy đ
cho khách hàng theo đúng cam kt.
- Huy đng vn khác.
5
GVHD: TS Lê Tn Bu
SVTH: Nguyn Quang Minh
Ngân hàng thng mi có th tip nhn ngun vn t các t chc tín dng, ngân
sách nhà nc, các t chc tài chính quc t đ tài tr các chng trình, d án phát trin
kinh t, xã hi, ci to môi trng môi sinh…
Ngoài ra ngân hàng thng mi còn huy đng đc ngun vn phát sinh trong
quá trình làm đi lý, chuyn tin, các dch v ngân hàng… đ b sung ngun vn huy
đng phc v hot đng kinh doanh.
1.3.1.2 Cho vay
Hot đng tín dng là hot đng cu thành nên tài sn có và có ý ngha quan
trng đi vi kh nng tn ti và phát trin ca mi ngân hàng. Ngân hàng thng mi
đc cp tín dng cho các t chc và cá nhân di hình thc cho vay, chit khu, tái
chit khu, cm c giy t có giá, bo lãnh, cho thuê tài chính và các hình thc khác
theo quy đnh ca pháp lut.
Ngân hàng thng mi trc tip cho các t chc, cá nhân vay vn ngn hn, trung
hn và dài hn nhm đáp ng nhu cu vn phc v hot đng sn xut, kinh doanh, dch
v và đi sng. Ngân hàng thng mi cho vay theo nguyên tc đi tng vay phi hoàn
tr gc và lãi khi khon vay đn hn và đc kim tra, giám sát quá trình s dng vn
vay ca t chc, cá nhân vay vn. Hot đng cho vay đi kèm vi các ri ro trong hot
đng tín dng nên ngân hàng thng mi đc s dng các bin pháp đm bo tài sn t
các đi tng vay nh: th chp, cm c, bo lãnh… và trích lp qu d phòng ri ro đ
bù đp các khon cho vay không thu đc n.
1.3.2.Cho thuê tài chính
Cho thuê tài chính là mt giao dch hp đng gia hai ch th bao gm bên ch
s hu tài sn và bên s dng tài sn, trong đó bên ch s hu tài sn (bên cho thuê)
chuyn giao tài sn cho bên đi thuê s dng trong mt thi gian nht đnh và bên s
dng tài sn phi thanh toán tin thuê cho bên ch s hu tài sn.
Cho thuê tài chính là loi cho thuê vn dài hn, bên thuê không đc hy b hp
đng. Bên đi thuê chu trách nhim bo trì, đóng bo him và thu tài sn. Phn ln các
6
GVHD: TS Lê Tn Bu
SVTH: Nguyn Quang Minh
hp đng cho thuê tài chính, bên thuê đc quyn gia hn hp đng hoc đc quyn
mua đt tài sn sau khi thi hn hp đng kt thúc. Thc cht ca cho thuê tài chính là
mt hình thc tài tr vn, trong đó theo yêu cu ca bên đi thuê, bên cho thuê tin hành
mua tài sn và chuyn giao cho bên đi thuê s dng.
1.3.3. Dch v thanh toán và tài tr thng mi
Hu ht các giao dch thanh toán gia các khách hàng trong nc và nc ngoài
đu đc thc hin qua ngân hàng. Nh vic nm gi tài khon ca khách hàng, đng
thi thông qua vic kim soát chng t thanh toán mà các ngân hàng hoàn toàn có kh
nng thc hin các dch v thanh toán theo yêu cu ca khách hàng.
Hin nay, các ngân hàng đang s dng rng rãi và ph bin các hình thc thanh
toán ngày càng đa dng, phc v nhu cu thanh toán trong nc và quc t cho khách
hàng. Chính dch v thanh toán này to ra ngun vn mà ngân hàng cn tn dng đ tit
gim chi phí và tng thu nhp ca mình. Các NHTM Vit Nam s dng các dch v
thanh toán nh: thanh toán séc, y nhim thu, y nhim chi, th tín dng, hi phiu, lnh
phiu, th thanh toán,…
1.3.3.1 Thanh toán ni đa
Khách hàng có th s dng DV này đ thanh toán cho các nhà cung cp, các ch
n khác hoc dùng đ tr lng trc tip cho nhân viên qua tài khon ca h. Có rt
nhiu phng thc thanh toán qua h thng NH nh: Thanh toán bng y nhim thu,
Thanh toán bng y nhim chi, Thanh toán bng th, Chuyn tin qua đin thoi và
mng vi tính, Chuyn tin đin t EFTPOS (Electronic Funds Transfer at Point of
Sales).
Theo báo cáo ca Ban ch đo Phát trin Dch v ng Nai, dch v thanh toán
đin t đang phát trin mnh. Hin ti, có 29 đn v t chc tín dng tham gia vào h
thng thanh toán bù tr đin t trên đa bàn tnh, doanh s thanh toán chim hn 72%
tng phng tin thanh toán.
1.3.3.2. Thanh toán quc t
7
GVHD: TS Lê Tn Bu
SVTH: Nguyn Quang Minh
Quan h thng mi quc t tt yu dn đn ny sinh nhng ngha v tin t gia
các ch th các quc gia khác nhau. Vic thc hin nhng ngha v tin t này là thc
hin quan h thanh toán quc t.
Quan h thanh toán quc t đc tin hành thông qua các phng thc thanh
toán. phù hp vi tính đa dng và phong phú ca mi quan h thng mi và thanh
toán quc t, ngi ta đã đa ra nhiu phng thc thanh toán khác nhau:
*Phng thc chuyn tin :
Phng thc chuyn tin là phng thc thanh toán, trong đó mt khách hàng
(ngi tr tin) yêu cu NH phc v mình chuyn mt s tin nht đnh cho mt ngi
khác (ngi hng li) mt đa đim nht đnh.
Phng thc chuyn tin có th đc tin hành bng hình thc chuyn tin bng
th (M/T) hoc chuyn tin bng đin (T/T). Vic chuyn tin ngày nay có th đc
thc hin thông qua h thng SWIFT.
Phng thc chuyn tin là mt phng thc đn gin, NH ch đóng vai trò trung
gian nên ngi bán s gp ri ro nu ngi mua không thc hin thanh toán.
*Phng thc nh thu :
Phng thc nh thu là mt phng thc thanh toán , trong đó ngi bán sau khi
hoàn thành ngha v chuyn giao hàng hóa hoc cung ng DV cho khách hàng, y thác
cho NH phc v mình thu h tin ca ngi mua trên c s hi phiu do ngi bán lp
ra (hoc / và kèm chng t).
Các loi nh thu : nh thu phiu trn và nh thu kèm chng t.
*Phng thc tín dng chng t (L/C):
Tín dng chng t là phng thc thanh toán quc t đc s dng ph bin nht
hin nay. ây là mt s tha thun trong đó mt NH theo yêu cu ca khách hàng ca
mình (ngi xin m L/C) s tr tin cho ngi th ba hoc tr cho bt c ngi nào theo
lnh ca ngi th ba hoc s tr, chp nhn mua hi phiu do ngi hng li phát
hành; hoc cho phép mt NH khác tr tin, chp nhn mua hi phiu khi xut trình đy
đ các chng t đã quy đnh và mi điu kin đt ra trong L/C đu đc thc hin đy
8
GVHD: TS Lê Tn Bu
SVTH: Nguyn Quang Minh
đ.
1.3.3.3 Chit khu
Ngân hàng đc chit khu thng phiu và các giy t có giá ngn hn khác
đi vi t chc, cá nhân và có th tái chit khu các thng phiu và các giy t có giá
ngn hn khác đi vi ngân hàng khác.
1.3.3.4 Bao thanh toán
Là mt hình thc cp tín dng ca NH cho bên bán hàng thông qua vic mua li
các khon phi thu phát sinh t vic mua, bán hàng hóa đã đc bên bán hàng và bên
mua hàng tha thun trong hp đng mua, bán hàng. C th: Trong hot đng kinh
doanh, các công ty thng nghip tìm mi bin pháp đ cnh tranh trong vic tiêu th
hàng hóa, trong đó bán chu hàng hoá là mt trong các bin pháp m rng tiêu th hàng
hoá có hiu qu nht.
Tuy nhiên, hin tng mua hàng tr chm thng gây khó khn v tài chính cho
đn v bán, vn b đng, làm hn ch s phát trin ca công vic kinh doanh.
khc phc tình trng này, các công ty bán hàng nh NH tài tr di hình thc
bao thanh toán. ây là mt DV do mt công ty “factor” (hu ht các NH ln có DV
factoring cho các khách hàng doanh nghip, thông thng qua công ty con - công ty
“factor”) thc hin nhm giúp các doanh nghip bán nhng khon n hin có ca mình
đ thu tin. Công ty “factor” tp hp các khon n xut trình cho bên tài tr (NH), nu
đng ý tài tr, hai bên s ký hp đng “factor”. Nhng khon n mà “factor” mua
thng theo nguyên tc min truy đòi, công ty “factor” s chu trách nhim thu hi n.
Nh vy công ty bán hàng không mc n NH, cng không phi theo dõi n vi đn v
mua, công ty có th tp trung cho khâu sn xut và bán hàng.
Bao thanh toán gm các loi bao thanh toán ni đa và bao thanh toán xut nhp khu.
1.3.4 Dch v ngân qu
1.3.4.1 Thu chi ti quy
9
GVHD: TS Lê Tn Bu
SVTH: Nguyn Quang Minh
Ngân hàng nhn tin mt (VND và ngoi t) t các khách hàng có nhu cu np
vào NH đ gi tit kim, gi vào tài khon thanh toán, tr n vay, chuyn tr tin hàng,
thu đi ngoi t… ti quy giao dch.
Ngân hàng chi tin mt (VND và ngoi t) cho các khách hàng có nhu cu rút tit kim,
rút t tài khon thanh toán, tài khon tin vay… ti quy giao dch ca NH.
1.3.4.2 Thu chi h
Ngân hàng thay mt khách hàng đ thc hin nghip v thu h khách hàng tin
t ngi mua hàng hóa, dch v… hoc chi tr h lng, chi tr tin cho đi tác ca
khách hàng.
Dch v thu chi h có th thc hin bng tin mt hoc bng phng thc chuyn
khon (qua tài khon cá nhân hoc qua th ATM).
1.3.5 Dch v th
Th thanh toán đc áp dng Vit Nam vào nm 1990 là th VISA, Master
Card và th JCB. n nay, hu ht các NHTM Nhà nc, c phn và chi nhánh NH
nc ngoài đã tham gia th trng th (th ATM và th tín dng quc t
VISA,MASTER,…). Hi th VN trc thuc Hip hi NH có 13 thành viên đã đóng vai
trò tích cc trong liên kt đ phát trin DV th NH.
- Th thanh toán là phng tin thanh toán không dùng tin mt mà ch th có th
s dng đ rút tin mt, chuyn khon, vn tin s d…ti ngân hàng đi lý, các máy rút
tin t đng (ATM) hoc thanh toán tin hàng hóa, dch v. i vi ngân hàng thng
mi vic phát hành và thanh toán th là hot đng bao gm các nghip v cho vay, huy
đng vn, thanh toán trong nc và nc ngoài.
- Dch v th da trên hai loi th chính đó là th ni đa và th quc t.
+ Th thanh toán quc t là phng tin thanh toán không dùng tin mt đc lu
hành trên toàn th gii và ph bin các nc đang phát trin. Hin nay có các loi th
quc t tiêu biu ti Vit Nam: Th Visa do Bank of America phát hành (có quy mô phát
trin nht th gii); Th MasterCard do 4 ngân hàng California đi tên thành Westem
10
GVHD: TS Lê Tn Bu
SVTH: Nguyn Quang Minh
States BankCard Associantion (WSBA) liên kt phát hành; Th JCB do ngân hàng
Sanwa Nht Bn phát hành; Th American Express do t chc American Express phát
hành.
+ Th trong nc là th thanh toán do ngân hàng trong nc phát hành và bán cho
khách hàng s dng đ tr tin hàng hóa, dch v, các khon thanh toán khác và rút tin
mt ti ngân hàng đi lý, máy ATM trong phm vi lãnh th Vit Nam. Hin nay các
ngân hàng thng mi Vit Nam đang phát hành ba loi th chính: th ghi n, th tín
dng, th ký qu thanh toán. thun tin cho các ch th, mt s ngân hàng phát hành
th ghi n nhng đng thi cp thêm hn mc thu chi cho khách hàng s dng th.
- Dch v th góp phn quan trng cho ngân hàng thng mi trong huy đng vn,
thu dch v và nâng cao hình nh ca ngân hàng thng mi trong công chúng. Sn
phm dch v th đi lin vi ng dng công ngh ca ngân hàng thng mi và kh
nng liên kt gia ngân hàng thng mi trong khai thác th trng và tn dng c s h
tng v công ngh thông tin.
1.3.6 Dch v ngân hàng đin t
- Internet Banking:
Dch v Internet Banking là dch v ngân hàng mà khách hàng giao dch vi ngân
hàng thông qua Internet. Khách hàng có th kim tra các thông tin v tài khon, s d,
tin gi, tin vay và thc hin các giao dch nh chuyn tin, thanh toán hóa đn Hin
ti, Vit Nam đã có mt s ngân hàng th nghim và đa vào phc v khách hàng
dch v này nh: BIDV, Vietcombank, Vietinbank, ACB, Techcombank.
- Telephone Banking:
Dch v Telephone Banking là loi hình dch v mà khách hàng s dng đin
thoi gi đn mt s máy c đnh ca ngân hàng cung cp dch v đ thc hin các giao
dch hoc kim tra thông tin tài khon (tùy thuc vào dch v ngân hàng cung cp). Hin
đã có mt s ngân hàng cung cp dch v Telephone Banking nh: Vietcombank H Chí
Minh, Sacombank, ACB, Techcombank, Eximbank.
11
GVHD: TS Lê Tn Bu
SVTH: Nguyn Quang Minh
- Mobile Banking:
Dch v Mobile Banking là loi hình dch v ngân hàng giao dch qua
đin thoi di đng. Mobile Banking cho phép khách hàng thông qua đin thoi di đng
có th truy cp các thông tin v tài khon cá nhân hoc thc hin các giao dch thanh
toán hoá đn và nhn thông tin v t giá hi đoái, giá c th trng, lãi sut tit kim
Hin ti, dch v này đc mt s ngân hàng cung cp nh: BIDV, Vietinbank, ACB,
Techcombank …
- Home Banking:
Home Banking là dch v ngân hàng mà các giao dch đc tin hành ti nhà
thông qua h thng máy tính ni vi h thng máy tính ca ngân hàng. Thông qua dch
v Home Banking, khách hàng có th thc hin các giao dch v chuyn tin, t giá, lãi
sut, báo n, báo có Hin ti, dch v này đc cung cp bi mt s ngân hàng nh:
BIDV, Techcombank, Eximbank.
- PC Banking:
PC Banking là dch v mà ngân hàng cung cp phn mm và cài đt ti máy ca
khách hàng, khách hàng có th truy cp tài khon ca mình qua modem và thc hin
mt s giao dch liên quan đn hot đng ca tài khon.
1.3.7. Dch v kinh doanh tin t
Ngân hàng thc hin các nghip v kinh doanh ngoi t trên th trng ngoi t
liên ngân hàng (mua bán, trao đi tin t) và các giao dch v vn (cho vay, đi vay) trên
th trng ni t liên ngân hàng t nhng nm 1993-1994.
1.3.7.1. Trên th trng ngoi t liên ngân hàng
Th trng ngoi t liên ngân hàng đc thành lp tháng 10/1994, đánh du b
c
ngot lch s trong quá trình hình thành và phát trin ca th trng ngoi hi Vit Nam
theo các chun mc quc t. Tuy nhiên, th trng này vn còn trình đ thp th hin
doanh s mua bán ngoi t ca các NHTM trên th trng ngoi t liên ngân hàng
chim t trng khong 25-30% tng giao dch mua bán ca các NHTM. ây là con s