B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T Tp. HCM
HUNH TH MAI TRINH
NÂNG CAO HIU QU HOT NG KINH DOANH
TI NGÂN HÀNG TMCP NAM VIT
Chuyên ngành: Kinh t tài chính – ngân hàng
Mã s: 60.31.12
LUN VN THC S KINH T
Ngi hng dn khoa hc: PGS.TS Bùi Kim Yn
TP. H Chí Minh – Nm 2010
LI CAM OAN
Tôi cam đoan lun vn thc s “Nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh ti
Ngân hàng TMCP Nam Vit” là kt qu ca quá trình hc tp, nghiên cu khoa hc
đc lp ca tôi. Nhng s liu, kt qu nêu trong lun vn là trung thc, đáng tin cy
đc trích dn và có tính k tha, phát trin t các báo cáo, tài liu, tp chí, các công
trình nghiên cu đã đc công b. Các gii pháp đc rút ra t c s lý lun và nghiên
cu thc tin.
Hunh Th Mai Trinh.
LI CM N
Trc tiên, tôi xin chân thành gi li cm n đn tt c Quý Thy Cô trong
khoa Ngân Hàng ca Trng i Hc Kinh T Thành ph H Chí Minh, đc bit là
PGS.TS Bùi Kim Yn đã trang b nhiu kin thc quý báu, tn tình hng dn tôi
trong quá trình hc tp cng nh thc hin lun vn.
K đn, tôi xin chân thành cm n đn nhng ngi bn, nhng đng nghip và
ngi thân đã tn tình h tr, góp ý và đng viên tôi trong sut thi gian hc tp và
nghiên cu.
Xin gi li cm n chân thành đn tt c mi ngi.
Hunh Th Mai Trinh.
MC LC
Li cm n
Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các ký hiu, ch vit tt
Danh mc bng, biu
Danh mc các s đ, đ th
Li m đu 1
1. Tính cp thit ca đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 1
3. i tng và phm vi nghiên cu 2
4. Phng pháp nghiên cu 2
5. C s khoa hc và c s thc tin 3
6. im mi ca đ tài 3
7. Kt cu ca lun vn 3
Chng 1: Tng quan v NHTM và hiu qu HKD ca NHTM 4
1.1. Khái nim, chc nng và các hot đng ca NHTM 4
1.1.1. Khái nim NHTM 4
1.1.2. Chc nng ca NHTM 4
1.1.3. Các loi hình NHTM 6
1.1.4. Các hot đng ca NHTM 7
1.2. Nhng vn đ chung v hiu qu hot đng kinh doanh ca NHTM 10
1.2.1. Khái nim hiu qu hot đng kinh doanh ca NHTM 10
1.2.2. S cn thit phi nâng cao hiu qu HKD ca các NHTM 11
1.2.3. Các nhân t tác đng đn hiu qu HKD ca NHTM 11
1.2.3.1. Nhân t ch quan 11
1.2.3.2. Nhân t khách quan 14
1.2.4. Hiu qu hot đng kinh doanh ca NHTM 15
1.2.4.1. Hiu qu HKD trên phng din khách hàng 15
1.2.4.2. Hiu qu HKD trên phng din kinh t xã hi 16
1.2.4.3. Hiu qu HKD trên phng đi vi NHTM 16
1.2.5. Kinh nghim ca các ngân hàng 25
Kt lun chng 1 27
Chng 2: Thc trng hot đng kinh doanh ti NHTMCP Nam
Vit……………………………………………………………………………… 28
2.1. Gii thiu v NAVIBANK. 28
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin 28
2.1.2. C cu t chc 29
2.1.3. C đông chin lc 30
2.2. Phân tích HKD ca Navibank 30
2.2.1. Ngun vn 30
2.2.1.1. C cu ngun vn 30
2.2.1.2. Vn huy đng 32
2.2.1.3. Vn ch s hu 34
2.2.2. Tài sn có 36
2.2.2.1. C cu tài sn có 36
2.2.2.2. D n tín dng 41
2.2.2.3. V đu t tin gi 46
2.2.3. Kt qu kinh doanh 47
2.2.3.1. Thu nhp 47
2.2.3.2. Chi phí 54
2.2.3.3. Li nhun 56
2.3. ánh giá chung v hiu qu HKD ca Navibank 62
2.3.1. Kt qu đt đc 62
2.3.2. Nhng mt tn ti 64
Kt lun chng 2 66
Chng 3: Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh ti NHTMCP
Nam Vit 67
3.1. nh hng HKD ca NHTMCP Nam Vit 67
3.2. Gii pháp nâng cao hiu qu HKD ca Navibank 68
3.2.1. Gii pháp nâng cao nng lc tài chính 68
3.2.1.1. Tng vn điu l 68
3.2.1.2. Tng cng công tác huy đng vn 69
3.2.1.3. M rng hot đng tín dng 71
3.2.2. Gii pháp nâng cao nng lc hot đng kinh doanh 73
3.2.2.1. Tng cng qung cáo tip th 73
3.2.2.2. M rng mng li 74
3.2.2.3. a dng hóa và nâng cao cht lng sn phm, dch v 75
3.2.2.4. Chính sách khách hàng 77
3.2.2.5. Phát trin và nâng cao cht lng ngun nhân lc 78
3.2.2.6. Hin đi hóa công ngh ngân hàng 80
3.2.2.7. Nâng cao nng lc qun lý ri ro, kim tra, kim soát ni b 80
3.3. Kin ngh đi vi chính ph và Ngân hàng Nhà nc 82
Kt lun chng 3 82
Kt lun 83
Tài liu kham kho
Ph lc
DANH MC CH VIT TT
1. NH : Ngân hàng
2. NN : Nhà nc
3. TMCP : Thng mi c phn
4. HKD : Hot đng kinh doanh
5. VTC : Vn t có
6. TSCSL : Tài sn có sinh li
7. TCTD : T chc tín dng
8. TSTC : Tài sn tài chính
9. CK : Chng khoán
10. HTD : Hot đng tín dng
11. HDV : Hot đng dch v
12. bq : Bình quân
13. NV : Nghip v
14. GTCG : Giy t có giá
15. DV : Dch v
16. RRTD : Ri ro tín dng
17. TNDN : Thu nhp doanh nghip
18. VCSH : Vn ch s hu.
19. TTHH : Tính toán tng hp
20. DVNH : Dch v ngân hàng
DANH MC BNG BIU
Bng 2.1: C cu ngun vn t qua các nm 30
Bng 2.2: Tc đ tng trng ngun vn qua các nm. 31
Bng 2.3: C cu vn huy đng qua các nm 33
Bng 2.4: Mt s ch tiêu v vn t có qua các nm 35
Bng 2.5: C cu tài sn có qua các nm 37
Bng 2.6: Tc đ tng trng tài sn có qua các nm 38
Bng 2.7: C cu tín dng qua các nm 41
Bng 2.8: Tc đ tng trng d n qua các nm 42
Bng 2.9: Ch tiêu cht lng tín dng qua các nm 43
Bng 2.10: Hiu sut s dng vn qua các nm 44
Bng 2.11: Hiu sut s dng vn ca các ngân hàng qua các nm 44
Bng 2.12: T l n trung dài hn đc tài tr t ngun vn ngn hn 45
Bng 2.13: C cu tin gi ti các t chc tín dng khác qua các nm 46
Bng 2.14: Chi tit các khon thu nhp qua các nm 47
Bng 2.15: Tc đ tng trng các khon thu nhp qua các nm. 48
Bng 2.16: Chi tit các khon thu, chi t lãi qua các nm 50
Bng 2.17: Chênh lch chi phí đu vào – đu ra bình quân qua các nm 51
Bng 2.18: Chi tit các khon mc thu, chi hot đng dch v qua các nm 52
Bng 2.19: Chi tit các thu nhp góp vn, mua c phn qua các nm 53
Bng 2.20: Chi tit các khon chi phí hot đng qua các nm 54
Bng 2.21: Tc đ tng trng các khon chi phí 54
Bng 2.22: Li nhun ca Navibank qua các nm 57
Bng 2.23: Tình hình thc hin k hoch kinh doanh đn Quý II/2010 58
Bng 2.24: Ch tiêu v li nhun qua các nm 60
DANH MC CÁC HÌNH V, TH
S đ 2.1: C cu t chc hot hng ca Navibank 28
Biu đ 2.1: So sánh tng thu nhp ca Navibank và tt c các NHTMCP 49
Biu đ 2.2: So sánh chi phí hot đng ca Navibank và tt c các NHTMCP 55
Biu đ 2.3: So sánh li nhun ca Navibank và tt c các NHTMCP 59
1
LI M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Cuc khng hong tài chính bt ngun t M đã nhanh chóng lan rng sang
các nuc và tr thành khng hong tài chính trên phm vi toàn cu. Do v th đc
bit ca M là trung tâm tài chính ln nht ca th gii, là nhà đu t hàng đu vào
Vit Nam hin nay, nên xét v mt tng th, khng hong tài chính M cng nh
hng nht đnh đn nn kinh t Vit Nam.
Trong tình hình nn kinh t th gii hin nay, hiu qu hot đng kinh doanh
luôn là mc tiêu quan trng nht, quyt đnh s tn ti và phát trin bn vng ca
bt c doanh nghip, t chc nào. i vi các NHTM thì điu này li càng quan
trng, bi hot đng ca NHTM s có tác đng rt ln, và có tính quyt đnh đn
tình trng hot đng ca các t chc và cá nhân trong xã hi.
c bit, là các ngân hàng có quy mô va và nh. Trong đó, Ngân hàng
TMCP Nam Vit là mt trong s đó, li mi chuyn đi mô hình hot đng t ngân
hàng nông thôn lên ngân hàng đô th cui nm 2006, vi tim lc tài chính, kh
nng cnh tranh cha cao so vi nhng NHTMCP khác, nhng ngân hàng có uy tín,
hot đng lâu nm, hiu qu nh: Vietcombank, Vietinbank, ACB,
Sacombank,…nên vic tìm ra các bin pháp không ngng hoàn thin, nâng cao hiu
qu hot đng kinh doanh và phc v ngày càng tt hn nhng nhu cu đa dng
ngày càng tng ca khách hàng cng nh giúp Navibank tn ti, phát trin n đnh,
m rng hot đng, tng cng kh nng cnh tranh trên th trng tài chính, khng
đnh thng hiu ca mình vn là vn đ đã và đang đc đt ra khá bc thit cho
Navibank trong giai đon sau khng hong và cnh tranh gay gt nh hin nay.
Xut phát t đó, tác gi đã la chn nghiên cu đ tài: “Nâng Cao Hiu
Qu Hot ng Kinh Doanh Ca Ngân hàng TMCP Nam Vit” làm đ tài lun
vn Thc s kinh t.
2. Mc tiêu nghiên cu
Phân tích thc trng hiu qu hot đng kinh doanh ti NH TMCP Nam Vit
trong giai đon 2006 -2009.
2
xut các gii pháp và kin ngh nhm nâng cao hiu qu hot đng kinh
doanh ca NH TMCP Nam Vit trong thi gian ti.
3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: hiu qu hot đng kinh doanh ca NHTM Nam Vit.
Phm vi nghiên cu: các vn đ liên quan đn hiu qu hot đng kinh
doanh NH TMCP Nam Vit trong giai đon 2006 -2009.
4. Phng pháp nghiên cu
Phng pháp nghiên cu lch s: đc áp dng đ nghiên cu din bin ca
nn kinh t, din bin ca th trng tài chính ngân hàng và quá trình hot đng
kinh doanh ca Ngân hàng TMCP Nam Vit trong giai đon t nm 2006 đn nm
2009, to c s vng chc cho các gii pháp thích hp nâng cao hiu qu hot đng
kinh doanh ca ngân hàng.
Phng pháp nghiên cu mô t: liên quan đn vic thu thp d liu đ phân
tích thc trng hot đng kinh doanh ti Ngân hàng TMCP Nam Vit nhm mc
đích mô t bn cht ca hin tng, các vn đ đang nghiên cu và gii thích
nguyên nhân ca các hin tng.
Phng pháp c th trong đ tài: Mô t thc trng v khung pháp lý, chính
sách cho hot đng kinh doanh, đu t và hiu qu hot đng kinh doanh ca các
ngân hàng thng mi hin nay; Mô t thc trng hiu qu kinh doanh ca Ngân
hàng TMCP Nam Vit t nm 2006 đn nm 2009.
Phng pháp thu thp d liu: tài s dng ngun d liu th cp. D liu
th cp nh: hin trng hot đng kinh doanh, khung pháp lý, chính sách qui đnh
các hot đng cho ngân hàng thng mi, các chính sách tài chính tin t, chính
sách tài khóa, th chp cho vay, h tr ca ngân hàng… thu thp s liu t các báo
cáo thng niên ca các ngân hàng, tp chí, sách báo, internet
Phng pháp phân tích d liu: tài đc phân tích theo các phng pháp
thng kê mô t, so sánh s tuyt đi, tng đi…
3
5. C s khoa hc và c s thc tin
Kt qu nghiên cu ca lun vn s góp phn tích cc vào vic hoàn thin và
nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh trong các ngân hàng nông thôn khi chuyn
sang NHTM c phn đô th, trong đó đc bit là Ngân hàng TMCP Nam Vit.
Góp phn hoàn thin c s lý lun v hiu qu trong hot đng kinh doanh
ngân hàng, làm tài liu tham kho cho vic ging dy môn hc chuyên ngành các
trng i hc, Cao đng,
6. im mi ca đ tài
Nghiên cu v hiu qu hot đng kinh doanh ca các NHTM đã có nhiu tài
liu dch thut, mt s đ tài khoa hc, lun vn Thc s, Lun án Tin s đ cp.
Tuy nhiên, nghiên cu v hiu qu hot đng kinh doanh trong giai đon trc,
trong và sau khng hong tài chính ca các ngân hàng TMCP có quy mô va và
nh, c th nh Ngân hàng TMCP Nam Vit thì cha ph bin. Chính vì vy vi đ
tài “Nâng Cao Hiu Qu Hot ng Kinh Doanh ti Ngân Hàng TMCP Nam Vit”,
tác gi mun đ cp ti hiu qu kinh doanh ca Ngân hàng TMCP Nam Vit, đc
bit là hiu qu kinh doanh trong giai đon trc, trong và sau khng hong tài
chính th gii nhm thy đc nhng tác đng ca khng hong tài chính, cng nh
nhng u & nhc đim ca Ngân hàng TMCP Nam Vit trong quá trình hot đng
t đó đa ra các gii pháp khc phc đ đt hiu qu kinh doanh ngày càng tt hn.
7. Kt cu ca lun vn
Ngoài phn m đu, kt lun, danh mc các bng, biu, tài liu tham kho,
lun vn đc chia thành 3 chng:
Chng 1: Nhng vn đ chung v hiu qu hot đng kinh doanh ca NHTM.
Chng 2: Thc trng hiu qu hot đng kinh doanh ti Ngân hàng TMCP Nam
Vit.
Chng 3: Gii pháp nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh Ngân hàng TMCP
Nam Vit.
4
CHNG 1:
TNG QUAN V NHTM VÀ HIU QU HOT NG
KINH DOANH CA NHTM
1.1. Khái nim, chc nng và các hot đng ca NHTM
1.1.1. Khái nim NHTM
Lut các t chc tín dng 2010 đc Quc hi nc Cng hòa xã hi ch
ngha Vit Nam khóa XII, k hp th 7 thông qua ngày 16 tháng 6 nm 2010, đnh
ngha:
“T chc tín dng là doanh nghip thc hin mt, mt s hoc tt c các hot
đng ngân hàng. T chc tín dng bao gm ngân hàng, t chc tín dng phi ngân
hàng, t chc tài chính vi mô và qu tín dng nhân dân”.
“Ngân hàng là loi hình t chc tín dng có th đc thc hin tt c các
hot đng ngân hàng theo quy đnh ca Lut này. Theo tính cht và mc tiêu hot
đng, các loi hình ngân hàng bao gm ngân hàng thng mi, ngân hàng chính
sách, ngân hàng hp tác xã”.
“Ngân hàng thng mi là loi hình ngân hàng đc thc hin tt c các
hot đng ngân hàng và các hot đng kinh doanh khác theo quy đnh ca Lut này
nhm mc tiêu li nhun”.
Tóm li, NHTM là loi hình đnh ch tài chính trung gian hot đng kinh
doanh trong lnh vc tin t và dch v ngân hàng. ây là loi đnh ch tài chính
trung gian quan trng vào bc nht trong nn kinh t th trng. Nh h thng đnh
ch tài chính trung gian này mà các ngun tin nhàn ri nm ri rác trong xã hi s
đc huy đng, tp trung li vi s lng đ ln đ cp tín dng cho các t chc
kinh t, cá nhân nhm mc đích phc v phát trin kinh t xã hi.
1.1.2. Chc nng ca NHTM
NHTM là mt trong các t chc tài chính quan trng nht ca nn kinh t,
thc hin các chc nng:
5
- Trung gian tín dng: Chc nng trung gian tín dng đc xem là chc nng
quan trng nht ca ngân hàng thng mi. Khi thc hin chc nng trung gian tín
dng, NHTM đóng vai trò là cu ni gia ngi tha vn và ngi có nhu cu v
vn. Vi chc nng này, ngân hàng thng mi va đóng vai trò là ngi đi vay,
va đóng vai trò là ngi cho vay và hng li nhun là khon chênh lch gia lãi
sut nhn gi và lãi sut cho vay và góp phn to li ích cho tt c các bên tham
gia: ngi gi tin và ngi đi vay.
- Trung gian thanh toán: đây NHTM đóng vai trò là th qu cho các doanh
nghip và cá nhân, thc hin các thanh toán theo yêu cu ca khách hàng nh trích
tin t tài khon tin gi ca h đ thanh toán tin hàng hóa, dch v hoc nhp vào
tài khon tin gi ca khách hàng tin thu bán hàng và các khon thu khác theo lnh
ca h. Các NHTM cung cp cho khách hàng nhiu phng tin thanh toán tin li
nh séc, y nhim chi, y nhim thu, th rút tin, th thanh toán, th tín dng… Tùy
theo nhu cu, khách hàng có th chn cho mình phng thc thanh toán phù hp.
Nh đó mà các ch th kinh t không phi gi tin trong túi, mang theo tin đ gp
ch n, gp ngi phi thanh toán dù gn hay xa mà h có th s dng mt
phng thc nào đó đ thc hin các khon thanh toán. Do vy, các ch th kinh t
s tit kim đc rt nhiu chi phí, thi gian, li đm bo thanh toán an toàn. Chc
nng này vô hình chung đã thúc đy lu thông hàng hóa, đy nhanh tc đ thanh
toán, tc đ lu chuyn vn, t đó góp phn phát trin kinh t.
- Chc nng to tin: To tin là mt chc nng quan trng, phn ánh rõ bn
cht ca NHTM. Vi mc tiêu là tìm kim li nhun nh là mt yêu cu chính cho
s tn ti và phát trin ca mình, các NHTM vi nghip v kinh doanh mang tính
đc thù ca mình đã vô hình chung thc hin chc nng to tin cho nn kinh t.
Chc nng to tin đc thc thi trên c s hai chc nng khác ca NHTM là chc
nng tín dng và chc nng thanh toán. Thông qua chc nng trung gian tín dng,
ngân hàng s dng s vn huy đng đc đ cho vay, s tin cho vay ra li đc
khách hàng s dng đ mua hàng hóa, thanh toán dch v trong khi s d trên tài
khon tin gi thanh toán ca khách hàng vn đc coi là mt b phn ca tin giao
6
dch, đc h s dng đ mua hàng hóa, thanh toán dch v… Vi chc nng này,
h thng NHTM đã làm tng tng phng tin thanh toán trong nn kinh t, đáp
ng nhu cu thanh toán, chi tr ca xã hi.
1.1.3. Các loi hình NHTM
Có th phân chia NHTM theo các tiêu thc khác nhau.
+ Theo hình thc s hu, theo ngh đnh s 59/2009/N-CP ngày 16/7/2009
có th chia NHTM thành các loi hình sau đây:
- Ngân hàng thng mi Nhà nc là ngân hàng thng mi trong đó Nhà
nc s hu trên 50% vn điu l. Ngân hàng thng mi Nhà nc bao gm ngân
hàng thng mi do Nhà nc s hu 100% vn điu l và ngân hàng thng mi
c phn do Nhà nc s hu trên 50% vn điu l.
- Ngân hàng thng mi c phn là ngân hàng thng mi đc t chc
di hình thc công ty c phn. Trong đó có các doanh nghip Nhà nc, t chc
tín dng, t chc khác, và cá nhân cùng góp vn theo quy đnh ca Ngân hàng Nhà
nc
- Ngân hàng thng mi 100% vn nc ngoài là ngân hàng thng mi
đc thành lp ti Vit Nam vi 100% vn điu l thuc s hu nc ngoài; trong
đó phi có mt ngân hàng nc ngoài s hu trên 50% vn điu l (ngân hàng m).
Ngân hàng thng mi 100% vn nc ngoài đc thành lp di hình thc công
ty trách nhim hu hn mt thành viên hoc t hai thành viên tr lên, là pháp nhân
Vit Nam, có tr s chính ti Vit Nam.
- Ngân hàng thng mi liên doanh là ngân hàng thng mi đc thành lp
ti Vit Nam, bng vn góp ca Bên Vit Nam (gm mt hoc nhiu ngân hàng
Vit Nam) và Bên nc ngoài (gm mt hoc nhiu ngân hàng nc ngoài) trên c
s hp đng liên doanh. Ngân hàng thng mi liên doanh đc thành lp di
hình thc công ty trách nhim hu hn t hai thành viên tr lên, là pháp nhân Vit
Nam, có tr s chính ti Vit Nam.
+ Theo chin lc kinh doanh và mi quan h gia ngân hàng và khách
hàng, NHTM đc phân chia thành:
7
- Ngân hàng bán buôn: là ngân hàng ch giao dch và cung ng dch v cho
đi tng khách hàng công ty, không giao dch vi khách hàng cá nhân.
- Ngân hàng bán l: là ngân hàng ch giao dch và cung ng dch v cho đi
tng khách hàng cá nhân.
- Ngân hàng va bán buôn và bán l: là ngân hàng ch giao dch và cung ng
dch v cho c khách hàng công ty ln khách hàng cá nhân. Hu ht các ngân hàng
thng mi Vit Nam đu thuc loi hình ngân hàng này.
+ Theo tiêu chí quan h t chc, có th chia ngân hàng thng mi thành
ngân hàng hi s, ngân hàng chi nhánh, và phòng giao dch. Ngân hàng hi s là
ni tp trung quyn lc cao nht, và là ni cung cp đy đ hn các dch v ngân
hàng trong khi ngân hàng chi nhánh và phòng giao dch nh hn và cung cp không
đy đ tt c các giao dch mà ch tp trung vào các giao dch c bn nh huy đng
vn, thanh toán và cho vay.
1.1.4. Các hot đng ca NHTM
Hot đng ca NHTM trong kinh t th trng tng đi đa dng và phc
tp, liên quan đn nhiu lnh vc hot đng kinh t – xã hi, nhiu đi tng khách
hàng. Theo Lut các TCTD nm 2010 (Lut s: 47/2010/QH12) có th khái quát
thành mt s hot đng ca NHTM sau đây:
1.1.4.1. Hot đng ca NHTM.
Nhn tin gi không k hn, tin gi có k hn, tin gi tit kim và các loi
tin gi khác.
Phát hành chng ch tin gi, k phiu, tín phiu, trái phiu đ huy đng vn
trong nc và nc ngoài.
Cp tín dng di các hình thc sau đây: Cho vay; Chit khu, tái chit khu
công c chuyn nhng và giy t có giá khác; Bo lãnh ngân hàng; Phát hành th
tín dng; Bao thanh toán trong nc; bao thanh toán quc t đi vi các ngân hàng
đc phép thc hin thanh toán quc t; Các hình thc cp tín dng khác sau khi
đc Ngân hàng Nhà nc chp thun.
M tài khon thanh toán cho khách hàng.
8
Cung ng các phng tin thanh toán.
Cung ng các dch v thanh toán sau đây: Thc hin dch v thanh toán
trong nc bao gm séc, lnh chi, y nhim chi, nh thu, y nhim thu, th tín
dng, th ngân hàng, dch v thu h và chi h; Thc hin dch v thanh toán quc t
và các dch v thanh toán khác sau khi đc Ngân hàng Nhà nc chp thun.
1.1.4.2. Vay vn ca Ngân hàng Nhà nc
Ngân hàng thng mi đc vay vn ca Ngân hàng Nhà nc di hình
thc tái cp vn theo quy đnh ca Lut Ngân hàng Nhà nc Vit Nam.
1.1.4.3. Vay vn ca t chc tín dng, t chc tài chính
Ngân hàng thng mi đc vay vn ca t chc tín dng, t chc tài chính
trong nc và nc ngoài theo quy đnh ca pháp lut.
1.1.4.4. M tài khon
Ngân hàng thng mi phi m tài khon tin gi ti Ngân hàng Nhà nc
và duy trì trên tài khon tin gi này s d bình quân không thp hn mc d tr
bt buc.
Ngân hàng thng mi đc m tài khon thanh toán ti t chc tín dng
khác.
Ngân hàng thng mi đc m tài khon tin gi, tài khon thanh toán
nc ngoài theo quy đnh ca pháp lut v ngoi hi.
1.1.4.5. T chc và tham gia các h thng thanh toán
Ngân hàng thng mi đc t chc thanh toán ni b, tham gia h thng
thanh toán liên ngân hàng quc gia.
Ngân hàng thng mi đc tham gia h thng thanh toán quc t sau khi
đc Ngân hàng Nhà nc chp thun.
1.1.4.6. Góp vn, mua c phn
Ngân hàng thng mi ch đc dùng vn điu l và qu d tr đ góp vn,
mua c phn.
Ngân hàng thng mi phi thành lp hoc mua li công ty con, công ty liên
kt đ thc hin hot đng kinh doanh sau đây: Bo lãnh phát hành chng khoán,
9
môi gii chng khoán; qun lý, phân phi chng ch qu đu t chng khoán; qun
lý danh mc đu t chng khoán và mua, bán c phiu; Cho thuê tài chính; Bo
him.
Ngân hàng thng mi đc thành lp, mua li công ty con, công ty liên kt
hot đng trong lnh vc qun lý tài sn bo đm, kiu hi, kinh doanh ngoi hi,
vàng, bao thanh toán, phát hành th tín dng, tín dng tiêu dùng, dch v trung gian
thanh toán, thông tin tín dng.
Ngân hàng thng mi đc góp vn, mua c phn ca doanh nghip hot
đng trong các lnh vc sau đây: Bo him, chng khoán, kiu hi, kinh doanh
ngoi hi, vàng, bao thanh toán, phát hành th tín dng, tín dng tiêu dùng, dch v
trung gian thanh toán, thông tin tín dng; Lnh vc khác không quy đnh ti đim a
khon này.
1.1.4.7. Tham gia th trng tin t: Ngân hàng thng mi đc tham gia đu thu
tín phiu Kho bc, mua, bán công c chuyn nhng, trái phiu Chính ph, tín
phiu Kho bc, tín phiu Ngân hàng Nhà nc và các giy t có giá khác trên th
trng tin t.
1.1.4.8. Kinh doanh, cung ng dch v ngoi hi và sn phm phái sinh
Sau khi đc Ngân hàng Nhà nc chp thun bng vn bn, ngân hàng
thng mi đc kinh doanh, cung ng dch v cho khách hàng trong nc và
nc ngoài các sn phm sau đây: a) Ngoi hi; b) Phái sinh v t giá, lãi sut,
ngoi hi, tin t và tài sn tài chính khác.
Ngân hàng Nhà nc quy đnh v phm vi kinh doanh ngoi hi; điu kin,
trình t, th tc chp thun vic kinh doanh ngoi hi; kinh doanh, cung ng sn
phm phái sinh ca ngân hàng thng mi.
Vic cung ng dch v ngoi hi ca ngân hàng thng mi cho khách hàng
thc hin theo quy đnh ca pháp lut v ngoi hi.
1.1.4.9. Nghip v y thác và đi lý: Ngân hàng thng mi đc quyn y thác,
nhn y thác, đi lý trong lnh vc liên quan đn hot đng ngân hàng, kinh doanh
bo him, qun lý tài sn theo quy đnh ca Ngân hàng Nhà nc.
10
1.1.4.10. Các hot đng kinh doanh khác ca ngân hàng thng mi:
Dch v qun lý tin mt, t vn ngân hàng, tài chính; các dch v qun lý,
bo qun tài sn, cho thuê t, két an toàn.
T vn tài chính doanh nghip, t vn mua, bán, hp nht, sáp nhp doanh
nghip và t vn đu t.
Mua, bán trái phiu Chính ph, trái phiu doanh nghip.
Dch v môi gii tin t.
Lu ký chng khoán, kinh doanh vàng và các hot đng kinh doanh khác
liên quan đn hot đng ngân hàng sau khi đc Ngân hàng Nhà nc chp thun
bng vn bn.
1.2. Nhng vn đ chung v hiu qu hot đng kinh doanh ca NHTM
1.2.1. Khái nim hiu qu hot đng kinh doanh ca NHTM
*Hiu qu: Hiu qu ca mt hot đng đc hiu là tng quan gia li ích
và chi phí đ tin hành hot đng đó, có tính đn các nhân t tác đng khách quan
và ch quan.
*Hiu qu kinh t: Hiu qu ca mt quá trình kinh t nào đó là mt phm
trù kinh t phn ánh trình đ s dng các ngun lc (nhân lc, tài lc, vt lc) đ
đt đc mc tiêu xác đnh. Nói cách khác, hiu qu kinh t phn ánh cht lng
hot đng kinh t và đc xác đnh bng kt qu đt đc và chi phí b ra đ đt kt
qu đó.
*Hiu qu hot đng kinh doanh ca NHTM: Hiu qu hot đng kinh
doanh ca NHTM là mt phm trù hiu qu kinh t, phn ánh cht lng hot đng
kinh doanh ca NHTM. Có ngha là, hiu qu hot đng kinh doanh ca NHTM
không ch th hin qua các ch tiêu v li nhun đt đc mà nó còn là các ch tiêu
an toàn trên c s thit lp điu hành chin lc, chính sách trong quá trình hot
đng.
1.2.2. S cn thit phi nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh ca các
NHTM trong kinh t th trng.
Trong quá trình vn đng và phát trin không ngng, b
t k t chc hay cá
nhân nào trong xã hi tham gia vào quá trình sn xut đu phi t đt ra yêu cu
11
nâng cao hiu qu hot đng ca mình. iu này xut phát t qui lut khách quan
đòi hi con ngi luôn phi không ngng vn đng tin lên nu không mun mình
b đào thi. i vi các NHTM thì nâng cao hiu qu trong hot đng kinh doanh
li càng quan trng. iu này xut phát t các lý l:
Th nht, Vic hot đng an toàn, hiu qu ca NHTM luôn là mi quan
tâm đi vi nhiu ngi t gii chc điu hành đn các nhà kinh doanh, các c
đông ca ngân hàng và các cá nhân khác trong xã hi. Bi vì các ngân hàng hot
đng kém hiu qu có th làm cho các c đông mt vn, các cá nhân mt các khon
tit kim tích lu lâu nm, làm nh hng đn nim tin ca công chúng và nh
hng đn các thành phn kinh t khác mang tính dây chuyn. Do vy, ngoài vic
các ngân hàng phi hot đng an toàn nhm đm bo hoàn vn cho ngi gi tin
thì các ngân hàng phi nâng cao hiu qu hot đng ca mình bng vic tng cng
kh nng trung gian tài chính nhm nâng cao mc huy đng vn và phân b ngun
vn đó vào ni s dng hiu qu, góp phn vào s nghip công nghip hoá, hin đi
hoá ca đt nc.
Th hai, hot đng ca ngân hàng càng hiu qu càng góp phn nâng cao
nng lc cnh tranh ca các t chc kinh t vì đáp ng kp thi các nhu cu vn và
cung cp các dch v ngân hàng vi chi phí ngày càng thp, góp phn thúc đy nn
kinh t tng trng. Khi đó, s có tác dng ngc li làm ngân hàng càng phát trin
và hot đng hiu qu tt hn.
1.2.3. Các nhân t tác đng đn hiu qu hot đng kinh doanh ca NHTM
1.2.3.1. Nhóm nhân t ch quan
Thuc nhóm này có mt s nhân t ch yu sau đây:
Th nht, Vn và c s vt cht k thut cho hot đng kinh doanh. ây là
nhân t quyt đnh nng lc kinh doanh ca NHTM, nó th hin kh nng vt cht
mà NHTM có đc đ thc hin các hot đng nghip v ca mình. Trong điu
kin h tng c s tài chính yu kém thì hot đng kinh doanh du có n lc đn
đâu chng na, thì hiu qu đem li vn rt thp; ngc li, nu h tng c s tài
chính ca NHTM đc chú ý m rng và nâng cp thì nó s h tr đc lc cho hot
12
đng kinh doanh và hiu qu s tng lên. Nh vy, khi xây dng chin lc hot
đng kinh doanh, các NHTM cn phi cn c vào h tng c s tài chính thc s
ca NH đ vch ra nhng mc tiêu c th nhm đm bo tính hin thc cho chin
lc kinh doanh ca mình đt hiu qu cao.
Th hai, Nng lc qun tr điu hành ca đi ng các nhà qun lý, ca cán
b, nhân viên trong NHTM. ây là nhân t có tính quyt đnh vic nâng cao hiu
qu hot đng kinh doanh ca các NHTM. Nng lc, trình đ ca đi ng các nhà
qun lý ca NHTM tác đng rt ln đn hiu qu kinh doanh ca NHTM: Nu đi
ng các nhà qun lý ca NHTM có trình đ, nng lc hoch đnh chính sách đúng
đn, phù hp s to điu kin cho NHTM phát trin, hiu qu kinh doanh ngày càng
đc nâng cao. Ngc li, nu đi ng lãnh đo NHTM vi nng lc yu kém hoc
s dng NHTM nh mt công c nhm mc đích t li, đ cao v th cá nhân tt
yu s đy NHTM đó đn tình trng kinh doanh kém hiu qu, thua l và có nguy
c phá sn. Nng lc, trình đ ca cán b, nhân viên trong NHTM đóng vai trò
quan trng trong trong vic nâng cao hiu qu hot đng kinh doanh. Sn phm ca
NHTM có đc đim là loi hình sn phm dch v, vì th nó ph thuc nhiu vào
thái đ, kh nng giao tip ca cán b, nhân viên NH đi vi khách hàng. Nu
NHTM có đi ng cán b, nhân viên có trình đ, có k nng giao tip tt vi khách
hàng s to đc n tng tt, giúp khách hàng cm thy thoi mái khi giao dch
vi NH, do vy, NH đó có kh nng thu hút đc lng khách hàng đông hn, cho
dù cha hn NH này đa ra các mc lãi sut hay phí hp dn hn các NH khác.
các NHTM ln, các nhân viên đu đc đào to v ngh thut bán các sn phm
dch v NH, tt c các nhân viên đu phi bit nhng dch v nào đang sn có ti
NH đ ch dn cho khách hàng.
Th ba, Khách hàng. Nhân t này có vai trò ht sc quan trng đi vi s tn
ti và phát trin ca NH. Nhu cu mong mun và cách thc s dng sn phm dch
v NH s là yu t quyt đnh c v s lng, kt cu cht lng sn phm dch v
mà NH cung ng trên th trng. T đó đòi hi NHTM, trong chin lc hot đng
kinh doanh ca mình, phi xác đnh đc nhng nhu cu ca khách hàng, đc bit
13
là nhng khách hàng quan trng, khách hàng tim nng, cách thc la chn s dng
sn phm dch v NH ca h. iu này là ht sc cn thit đ tng bc chim lnh
th trng và m rng th phn – mt yu t quan trng có tính quyt đnh hiu qu
kinh doanh ca NHTM.
Th t, i th cnh tranh. Trong kinh t th trng, s lng các NHTM
tham gia vào th trng tài chính ngày càng tng, s cnh tranh ngày càng gay gt
hn. t trong bi cnh hi nhp quc t trong lnh vc tài chính NH din ra ht sc
khn trng nh hin nay s làm cho s phát trin ca các NHTM ngày càng ph
thuc vào s chia s gia các đi th. iu này đòi hi các NHTM phi hoch đnh
và thc thi mt chin lc kinh doanh hiu qu mi có th chin thng các đi th
trong cnh tranh. Có th nói, nghiên cu đi th cnh tranh là mt ni dung quan
trng trong hot đng kinh doanh ca các NHTM, thông qua đó giúp phân tích kh
nng cung ng các sn phm dch v ca các đi th, t đó thy đc nhng mng
nào ca th trng đã đc đi th đáp ng, đim mnh và đim yu ca h là gì?
Kh nng chim lnh th trng ca NH nh th nào?… Rõ ràng đi th cnh tranh
là mt nhân t tác đng mnh đn hiu qu hot đng kinh doanh ca NHTM.
Ngoài các nhân t trên, mi quan h vi các t chc khác có liên quan đn
quá trình hot đng kinh doanh ca NHTM (nh: các c quan môi gii, bo him,
kim toán, t vn, các c quan thông tin đi chúng…) cng tác đng ti hot đng
kinh doanh ca NHTM bi mi quan h vi các c quan này s giúp NHTM hot
đng tuân th pháp lut, thu thp thông tin, qung bá thng hiu cng nh phát
trin th trng.
1.2.3.2. Nhóm nhân t khách quan
ây là nhng nhân t nm ngoài s kim soát, qun lý ca NHTM, do vy,
NH không có kh nng làm thay đi, nó tác đng trc tip hoc gián tip đn hot
đng kinh doanh ca NH và khách hàng. Thuc nhóm này bao gm nhi
u nhân t
khác nhau, trong đó có mt s nhân t chính sau đây:
Th nht, Môi trng kinh t. Môi trng kinh t, bao hàm nhng yu t nh
hng đn thu nhp, thanh toán và chi tiêu ca đa s khách hàng. Môi trng kinh
14
t tác đng mnh đn kh nng huy đng vn và mc đ tho mãn nhu cu vn
cùng các dch v tài chính cho các khách hàng trong nn kinh t; đng thi, nó cng
cho bit cách thc nào đ có th huy đng và s dng hiu qu ngun vn trên mi
đa bàn.
Th hai, Môi trng chính tr - pháp lut. Môi trng chính tr - pháp lut
bao gm nhng chính sách, lut l tác đng đn hot đng, li ích ca cng đng
nói chung, đc bit là hot đng NH. Môi trng này to c s pháp lý tác đng và
rang buc đn vic hình thành, tn ti và phát trin ca mi NHTM. Chính vì vy,
da trên c s nm bt và tuân th lut pháp, chính sách ca nhà nc, thông qua
đó, hng hot đng kinh doanh ca các NHTM phù hp vi đnh hng phát trin
kinh t xã hi s là nhân t làm tng hiu qu kinh doanh ca các NHTM.
Th ba, iu kin t nhiên lãnh th. iu kin t nhiên lãnh th khác nhau
s to ra s khác bit nht đnh v nhu cu hàng hoá dch v nói chung, trong đó có
dch v tài chính NH; đng thi, nó cng qui đnh cách thc khác nhau v t chc
mng li hot đng NH và c vic s dng các k thut phù hp trong hot đng
nhm nâng cao hiu qu kinh doanh ca các NHTM.
Th t, Môi trng vn hoá - xã hi. Môi trng vn hoá - xã hi bao hàm
các yu t v: trình đ dân trí, truyn thng vn hoá, tp quán sinh hot cng
đng…Các yu t này có nh hng ln đn tâm lý, tình cm, li sng và c cách
thc, trình đ ca các đi tng đã, đang và s s dng sn phm dch v NH. Do
vy, nhân t môi trng vn hoá - xã hi s chi phi mnh m hot đng kinh
doanh ca các NHTM, đòi hi phi đa ra đc các cách thc phù hp đ chuyn
ti có hiu qu các ch đ, chính sách v hot đng kinh doanh ca NHTM đn vi
các đi tng KH khác nhau, phù hp vi môi trng vn hoá xã hi riêng bit ca
mi vùng.
Th nm, Môi trng k thut - công ngh. Môi trng k thut - công ngh
bao hàm nhng nhân t tác đng đn kh nng sáng to nhng sn phm mi và kh
nng khai thác các c hi xut hin trên th trng ca NHTM. iu này đòi hi
phi nm bt đc nhng k thut công ngh hin đang đc áp dng trong kinh
15
doanh ca các NHTM trong và ngoài nc cng nh xu th thay đi ca nó trong
tng lai đ đa ra các quyt đnh phù hp nhm nâng cao hiu qu hot đng kinh
doanh ca NH mình.
1.2.4. Các ch tiêu đánh giá hiu qu hot đng kinh doanh ca NHTM
1.2.4.1. Hiu qu hot đng kinh doanh ca NHTM trên phng din khách
hàng
Kh nng đáp ng đúng, đy đ và kp thi nhu cu ca khách hàng.
Trong kinh t th trng, nhu cu ca khách hàng đi vi các dch v tài
chính NH ngày càng tng cao vi s đa dng, phong phú; trong khi đó, kh nng
đáp ng nhu cu ca các NHTM thng b gii hn do h tng c s tài chính cng
nh môi trng kinh doanh chi phi. Trong bi cnh nh vy, nhng nu các
NHTM luôn nng đng trong nghiên cu th trng, tìm các gii pháp phù hp đáp
ng nhanh nhy nhu cu ca khách hàng; hn na, các NHTM đa ra các bin pháp
đnh hng nhu cu ca khách hàng tip cn các loi hình dch v mi tin ích ó
có th xem là các NHTM hot đng kinh doanh đem li hiu qu tích cc đi vi
các khách hàng ca mình.
S tin li trong giao dch. ây luôn là mt yêu cu bt buc đi vi các
NHTM trong vic trin khai chin lc khách hàng ca mình. S tin li trong giao
dch phi đc th hin trên nhiu phng din: (i) a ra các danh mc sn phm
dch v đa dng, phong phú đ đáp ng ti đa các nhu cu đa dng và phong phú
ca khách hàng trong nn kinh t v các sn phm dch v tài chính NH; (ii) Tip
cn k thut công ngh hin đi đ rút ngn thi gian giao dch, các th tc giao
dch ngày càng đc đn gin hóa và phù hp vi trình đ nhn thc ca khách
hàng trong tng đa bàn, trong tng thi k phát trin. ây là yêu cu cn thit đ
các NHTM tin gn hn đn các khách hàng mc tiêu ca mình. Chính vì th, s
tin li trong giao dch phi đc xem là ch tiêu quan trng phn ánh hiu qu
trong hot đng kinh doanh ca các NHTM.
S an toàn đi vi khách hàng. Do các quan h gia NH vi khách hàng là
quan h v tin t, tim n rt nhiu ri ro. Chính vì th, bo đm s an toàn trong
16
giao dch, cng nh uy tín, s thân thin trong phong cách giao dch chính là nhng
yu t quan trng to nên s an tâm, tin tng ni khách hàng và là mt phn quan
trng to nên thng hiu ca NHTM.
1.2.4.2. Hiu qu hot đng kinh doanh trên phng din kinh t xã hi
áp ng nhu cu ca nn kinh t quc dân v các sn phm dch v NH,
thúc đy tng trng kinh t và chuyn dch c c
u kinh t. Hot đng ca các
NHTM liên quan đn s vn đng ca vn trong nn kinh t, cho nên chúng tr
thành lnh vc “yt hu” ca nn kinh t quc dân. Các sn phm dch v mà các
NHTM cung ng cho nn kinh t qua vic đáp ng các nhu cu phc v sn xut
kinh doanh tr thành đòn by kinh t kích thích các hot đng kinh doanh, thúc đy
tng trng kinh t cao, bn vng, giúp chuyn đi c cu kinh t theo hng hiu
qu, phù hp vi đnh hng phát trin chung ca nn kinh t.
Hot đng ca các NHTM liên quan đn vic thc thi chính sách tin t quc
gia – mt trong các công c quan trng trong điu hành kinh t v mô ca các nc
phát trin kinh t theo hng th trng. Chính vì th, hot đng kinh doanh ca các
NHTM đng trên bình din v mô thì nó có vai trò quan trng trong vic chuyn ti
các quyt sách ca chính ph trong hot đng thc tin, qua đó góp phn quan trng
to lp môi trng kinh t v mô lành mnh - mt nhân t quan trng cho s tng
trng n đnh bn vng ca nn kinh t quc dân.
1.2.4.3. Hiu qu hot đng kinh doanh đi vi các NHTM
Trong kinh doanh NH, li nhun luôn song hành vi ri ro, s đánh đi gia
li nhun và ri ro luôn là thách thc đi vi các nhà qun tr NHTM: Li nhun
càng cao thì ri ro s càng ln; và ngc li. Chính vì th, đ đo lng tính hiu qu
trong kinh doanh ca các NHTM, thông thng ngi ta phi thông qua các ch tiêu
đánh giá v li nhun và ri ro. Trình t đánh giá ph thuc mc đích phân tích,
điu kin hot đng kinh doanh trong tng thi k và chin lc kinh doanh ca
tng NH. Nhng dù đi bng con đng nào đi na thì ni dung đánh giá thng bao
gm các phn ch yu sau: