Nâng cao chất lượng quản lý rủi ro tín dụng tại ngân hàng thương mại cổ phần quốc tế Việt Nam (VIB)

BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM



TRẦN THANH AN



NÂNG CAO CHẤT LƯNG QUẢN LÝ RỦI RO
TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
CỔ PHẦN QUỐC TẾ VIỆT NAM
(VIB)



LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ








TP.HCM – 2010
BỘ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM

TRẦN THANH AN


NÂNG CAO CHẤT LƯNG QUẢN LÝ RỦI RO
TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
CỔ PHẦN QUỐC TẾ VIỆT NAM
(VIB)
Chuyên ngành: Kinh tế tài chính- Ngân hàng
Mã số: 60.31.12

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

PGS.TS. TRẦN HUY HOÀNG





TP.HCM - 2010

LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan đ tài Lun vn Thc s Kinh t “Nâng cao cht lng
qun lý ri ro tín dng ti ngân hàng thng mi c phn quc t vit nam
(VIB)” là công trình nghiên cu ca riêng tôi.
Tt c s liu minh ha đu đc ch rõ ngun trích dn trong danh mc tài
liu tham kho. Kt qu nghiên cu này cha đc công b trong bt k công trình
nghiên cu nào t trc đ

n nay.
Hc viên


TRN THANH AN
DANH MC CÁC CH VIT TT
CH VIT TT NGUYÊN VN
NH Ngân hàng
NHTW Ngân hàng trung ng
NHTM Ngân hàng thng mi
NHTMNN Ngân hàng thng mi nhà nc
NHTMCP Ngân hàng thng mi c phn
NHLD Ngân hàng liên doanh
TD Tín dng
TCTD T chc tín dng
VIB Ngân hàng Thng mi c phn Quc t
Vietcombank Ngân hàng Ngoi thng Vit Nam
Eximbank Ngân hàng Thng mi c phn xut nhp khu
Viettinbank Ngân hàng K Thng
ATM Máy rút tin t đng
QLKH Qun lý khách hàng
HQT Hi đ
ng qun tr
UBTD y ban tín dng
QLTD Qun lý tín dng
CSTD Chính sách tín dng
TT Tái thm đnh
GSTD Giám sát tín dng
XLN X lý n
HTTD H tr tín dng

TSB Tài sn bo đm
CSTD Chính sách tín dng
KHCN Khách hàng cá nhân
KHDN Khách hàng doanh nghip
DNV&N Doanh nghip va và nh
CIC Credit information center – trung tâm thông tin tín dng



DANH MC CÁC BNG, S , BIU 

S hiu
Mc
lc Ni dung bng, s đ, biu đ Trang
Biu s 2.1 2.1.3
T
n
g
d n

ca VIB
q
ua các nm 2007 – 2009
31
Biu s 2.2 2.1.3
C cu d n

theo thành
p
hn kinh t

33
Biu s 2.3 2.1.3
C cu d n theo thi hn cho vay
35
Biu s 2.4 2.1.3
C cu d n theo loi tin vay
36
Biu s 2.5 2.1.3
D n


q
uá h

n
q
ua các nm 2007 – 2009
37



MC LC
Chng 1: TNG QUAN V QUN LÝ RI RO TÍN DNG TRONG HOT
NG KINH DOANH CA NGÂN HÀNG THNG MI - 1 -
1.1. RI RO TÍN DNG TRONG HOT NG KINH DOANH CA
NGÂN HÀNG THNG MI - 1 -
1.1.1. Khái nim v ri ro - 1 -
1.1.2. Mt s ri ro liên quan đn hot đng tín dng ca ngân hàng - 1 -
1.1.2.1. Ri ro tín dng - 1 -
1.1.2.2. Ri ro v lãi sut - 2 -

1.1.2.3. Ri ro v t giá - 2 -
1.2. QUN LÝ RI RO TÍN DNG - 3 -
1.2.1. Khái nim qun lý ru ro tín dng - 3 -
1.2.2. Phân loi ri ro tín dng - 3 -
1.2.3. Các ch tiêu đánh giá ri ro tín dng - 4 -
1.2.3.1.T l n quá hn - 5 -
1.2.3.2. T trng n xu/ Tng d n cho vay - 6 -
1.2.3.3. H s ri ro tín dng - 8 -
1.2.4. Nhng nguyên nhân dn đn ri ro tín dng - 9 -
1.2.4.1. Ri ro do các nguyên nhân t phía ngân hàng - 9 -
1.2.4.2. Ri ro do các nguyên nhân t phía khách hàng vay - 10 -
1.2.4.3. Ri ro xut phát t các yu t khách quan - 11 -
1.3. KINH NGHIM QUN LÝ RI RO TÍN DNG CA CÁC NC - 12 -
1.3.1. Qun lý ri ro tín dng bng bin pháp trích lp d phòng - 12 -
1.3.2.Qun lý ri ro tín dng bng bin pháp tuân th nhng nguyên tc tín dng
thn trng. - 12 -
1.3.3. Qun lý ri ro tín dng bng bin pháp đt ra hn mc cho vay - 13 -
1.3.4. Qun lý ri ro tín d
ng bng bin pháp qun tr h thng thông tin tín dng - 14 -
1.3.5.Qun tr ri ro tín dng bng bin pháp kim tra, giám sát - 14 -


Chng 2: THC TRNG QUN LÝ RI RO TÍN DNG TI NGÂN
HÀNG THNG MI C PHN QUC T VIT NAM (VIB) - 16 -
2.1. GII THIU KHÁI QUÁT V NGÂN HÀNG TMCP QUC T VIT
NAM (VIB) - 16 -
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca VIB - 16 -
2.1.2. Tình hình hot đng kinh doanh ca VIB trong nm 2009 - 17 -
2.2. TÌNH HÌNH HOT NG TÍN DNG CA VIB TRONG NHNG
NM GN ÂY - 21 -

2.2.1. Quy mô và tc đ tng trng tín dng ti VIB giai
đon 2007 – 2009 - 21 -
2.2.2. C cu d n tín dng qua các nm 2007 - 2009 - 24 -
2.2.3. Tình hình n quá hn ti VIB - 28 -
2.3. THC TRNG HOT NG QUN LÝ RI RO TÍN DNG TI VIB - 31 -
2.3.1. Nhim v và quyn hn ca các khi, b phn liên quan trc tip đn hot
đng qun lý ri ro tín dng - 31 -
2.3.1.1. y ban tín dng - 31 -
2.3.1.2. Khi qun lý tín dng - 32 -
2.3.1.3. Phòng qu
n lý ri ro tín dng - 39 -
2.3.2. ánh giá chung v hot đng qun lý ri ro tín dng ti VIB - 40 -
2.3.2.1. Nhng kt qu đt đc - 40 -
2.3.2.2. Nhng khó khn, tn ti trong hot đng qun lý ri ro tín dng ti VIB và
nhng khó khn, tn ti khách quan nh hng đn hot đng qun lý ri ro tín
dng ca các ngân hàng thng mi - 43 -
Chng 3
: CÁC GI
I PHÁP NÂNG CAO CHT LNG QUN LÝ RI
RO TÍN DNG TI NGÂN HÀNG TMCP QUC T VIT NAM (VIB) - 49 -
3.1. NH HNG PHÁT TRIN HOT NG KINH DOANH CA VIB
TRONG THI GIAN TI - 49 -
3.1.1. Các mc tiêu cn đt đc trong thi gian ti - 49 -
3.1.2. nh hng phát trin hot đng tín dng trong thi gian ti - 51 -


3.2. MT S GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG QUN LÝ RI RO
TÍN DNG TI VIB - 52 -
3.2.1. Gii pháp đi vi khi kinh doanh - 52 -
3.2.1.1. Chú trng đy mnh công tác tip th và thc hin tt chính sách khách

hàng - 52 -
3.2.1.2. a dng hóa và nâng cao cht lng sn phm tín dng, nghiên cu và áp
dng phng thc cho vay phù hp - 53 -
3.2.1.3. Nâng cao trình đ, nng lc và trách nhim ca cán b tín d
ng thông qua
chính sách đào to, ch đ đãi ng, khen thng, k lut hp lý - 55 -
3.2.2. Gii pháp đi vi khi công ngh thông tin - 57 -
3.2.3. Gii pháp đi vi khi qun lý tín dng -57-
3.2.3.1. Hoàn thin và tuân th nghiêm ngt quy trình cho vay - 57 -
3.2.3.3. Theo dõi, đánh giá đúng thc trng d n đ có nhng gii pháp điu chnh,
x lý kp thi - 61 -
3.2.3.4. Nâng cao hiu qu công tác ki
m soát ni b ngân hàng - 62 -
3.3. MT S KIN NGH I VI NGÂN HÀNG NHÀ NC VÀ CHÍNH
PH - 63 -
3.3.1. Tng cng công tác thanh tra, kim soát ca Ngân hàng Nhà nc đi vi
ngân hàng thng mi - 63 -
3.3.2. Nâng cao cht lng cung cp thông tin nhm ngn nga ri ro tín dng - 63 -
3.3.3. Xây dng và hoàn thin hành lang pháp lý, to môi trng thông thoáng và
an toàn cho hot đng tín dng - 64 -
KT LUN - 67 -



LI M U

1. Ý Ngha ca đ tài
Hot đng tín dng ngân hàng đc xem là hot đng ch cht và là nhân t
quan trng nh hng đn nng lc cnh tranh cng nh hiu qu kinh doanh ca
ngân hàng thng mi. Tuy nhiên, đây cng là hot đng cha đng nhiu ri ro, có

th gây ra tn tht v mt tài chính và nh hng đn uy tín, tên tui ca ngân hàng.
Cùng vi xu th hi nh
p kinh t toàn cu, h thng ngân hàng thng mi
Vit Nam đã và đang trong quá trình phát trin c v s lng và quy mô hot đng.
S cnh tranh ngày càng mnh m trên th trng tài chính trong nc đã to ra áp
lc không nh cho các ngân hàng. Trong đó, có nhng ngân hàng đã tn dng c
hi trong môi trng cnh tranh gay gt đ đi lên và khng đnh thng hiu thông
qua kh nng chim lnh th
 phn, hoàn thin c cu t chc, nng lc kinh doanh
cng nh nng lc qun tr ri ro. Ngc li, không ít các ngân hàng vn đang trong
gia đon đu ca quá trình phát trin và phi đi đu vi nhiu thách thc ln. Tuy
nhiên, dù đng  v trí nào trên th trng tài chính thì qun lý ri ro trong kinh
doanh, trong đó tiêu đim là ri ro tín dng đc xem là then cht và xuyên sut
trong quá trình ho
t đng ca ngân hàng. Xây dng mt h thng qun lý ri ro tín
dng hiu qu là mt công tác thit thc nhm giúp ngân hàng ngn nga và hn
ch ti đa ri ro tín dng vn ngày càng tr nên đa dng, phc tp và khó lng.
Trong thi gian ti, mc đ cnh tranh gia các ngân hàng s còn gia tng
khi Vit Nam m ra nhng chính sách thông thoáng hn nhm thu hút các t chc
tài chính nc ngoài vn có 
u th vt tri v nng lc tài chính, thng hiu,
kinh nghim qun lý và kinh doanh. Chính vì vy, h thng qun lý hot đng kinh
doanh nói chung và qun lý ri ro tín dng nói riêng ca các ngân hàng thng mi
trong nc cn đc hoàn thin hn na đ có th đng vng trong môi trng
kinh doanh bình đng và mang tính toàn cu hóa.


Xut phát t các yêu cu trên, tôi đã mnh dn chn đ tài “Nâng cao cht
lng qun lý ri ro tín dng ti Ngân hàng Thng mi C phn Quc T Vit
Nam - VIB”, qua đó hy vng nhng kinh nghim trong quá trình công tác ti VIB

và nhng kin thc tích ly qua thi gian nghiên cu s đc vn dng đ đa ra
mt mô hình qun lý tín dng an toàn, hiu qu và phù hp vi các ngân hàng
thng m
i Vit Nam nói chung và VIB nói riêng.
2. Mc tiêu ca đ tài
 tài nghiên cu nhng tn ti, vng mc trong hot hot đng qun lý
ri ro tín dng ca ngân hàng thng mi nói chung và VIB nói riêng. T đó, đa ra
nhng gii pháp cho vn đ đc nêu, mc đích cui cùng là nâng cao hiu qu
qun lý ri ro tín dng ti ngân hàng thng mi c phn Quc T Vit Nam.  tài
tp trung vào các n
i dung:
Nghiên cu lý thuyt v ri ro tín dng và qun lý ri ro tín dng trong hot
đng ca ngân hàng thng mi.
Phân tích thc trng qun lý ri ro tín dng ti ngân hàng thng mi c
phn Quc T Vit Nam.
 xut mi s gii pháp nâng cao hiu qu công tác qun lý ri ro tín dng
ti ngân hàng thng mi c phn Quc T Vit Nam.
3. Phng pháp thc hin đ
tài
Lun vn đc thc hin trên c s phng pháp phân tích đnh tính và phân tích
đnh lng, trong đó ch yu là s dng phng pháp đnh tính đ nghiên cu các
vn đ lý lun và thc tin ca hot đng qun lý ri ro tín dng. T đó, đ xut các
bin pháp - gii pháp, các kin ngh và điu kin đ thc hin gii pháp nhm qun
lý t
t hn ri ro tín dng ti Ngân hàng TMCP Quc T Vit Nam.
- 1 -


Chng 1
TNG QUAN V QUN LÝ RI RO TÍN DNG

TRONG HOT NG KINH DOANH CA NGÂN
HÀNG THNG MI

1.1. RI RO TÍN DNG TRONG HOT NG KINH DOANH CA
NGÂN HÀNG THNG MI
1.1.1. Khái nim v ri ro
Ri ro là s không chc chn liên quan đn tn tht s gánh chu trong tng
lai. Theo nhiu nhà phân tích, ri ro ch phát sinh khi có mt s không chc chn v
mt mát s xy ra. Vi khái nim v ri ro này, nu xác sut mt mát là 0 hoc 1, thì
không có ri ro. Tuy nhiên, không phi s không chc chn nào cng là ri ro, ch
có nhng tình trng không chc chn nào có th c đoán đc xác sut xy ra mi
đc xem là ri ro. Nhng tình trng không chc chn nào cha tng xy ra và
không th c đoán đc xác sut xy ra đc xem là s bt trc ch không phi
ri ro.
1.1.2. Mt s ri ro liên quan đn hot đng tín dng ca ngân hàng
1.1.2.1. Ri ro tín dng
Ri ro tín dng đc đnh ngha nh nhng tn tht tim nng có th xy ra
do khách hàng ca ngân hàng không có kh nng hoc không có đ nng lc thc
hin các ngha v ca h, bao gm ngha v tr n cho ngân hàng, cam kt vi bên
th ba mà ngân hàng đã đng ra bo lãnh cho các cam kt này, các ngha v này đã
đc ký kt gia khách hàng và ngân hàng thông qua hp đng tín dng.
Ri ro này phát sinh t vic ngân hàng đa ra quyt đ
nh cp tín dng nhng
vn cha đánh giá, thm đnh đy đ v khách hàng hot không nhn bit đc
- 2 -


nhng du hiu xu t khách hàng có th dn đn tình trng mt kh nng chi tr n
vay. Ri ro tín dng đc xem là khá ph bin ti các ngân hàng hin nay khi mà h
thng thông tin chính thc, đáng tin cy v khách hàng, đc bit là khách hàng

doanh nghip vn cha đy đ, vì vy d dn đn nhng quyt đnh thiu chính xác
trong quá trình cp tín dng. Ngoài ra, các ngành ngh kinh t Vit Nam đang
đang
trong quá trình phát trin vi mô hình qun lý theo kiu gia đình thiu bài bn vn
còn ph bin, t tng kinh doanh vn còn mang nng tính kinh nghim. Chính vì
vy, mc đ tuân th các cam kt ca các khách hàng khi s dng sn phm tín
dng ca ngân hàng là không cao, vn còn xu hng tùy tin s dng vn vay ca
ngân hàng vi k vng cao nht v li nhun mang li mà không cân nhc đy đ
mc đ
ri ro nh hng đn kh nng tr n ngân hàng.
1.1.2.2. Ri ro v lãi sut
Mt trong các ri ro cn đc quan tâm trong quá trình cp tín dng cho
khách hàng là ri ro v lãi sut. V mt lý thuyt, mt phn li nhun không nh
ca ngân hàng có đc t s chênh lch gia lãi sut huy đng và lãi sut cho vay.
Tuy nhiên, trên thc t lãi sut huy đng vn trên th trng có s dao đng khá
thng xuyên. Trong khi
đó, hu ht các hp đng tín dng ký kt gia ngân hàng
và khách hàng th hin cam kt duy trì mc lãi sut cho vay c đnh trong mt thi
hn nht đnh (mc ti thiu thông thng là 1 tháng, mc ti đa thông thng là 1
nm,  mt s nc có nhng sn phm cho vay có mc lãi sut c đnh trong vòng
20 nm). Do vy, ri ro v lãi sut có th xy ra dn đ
n s thua l hoc nh nht là
làm st gim li nhun ca ngân hàng.
1.1.2.3. Ri ro v t giá
Ri ro t giá là ri ro phát sinh do s bin đng ca t giá gây ra. Các khon
cp tín dng bng các ngoi t đu cha đng ri ro t giá cho khách hàng hoc
ngân hàng. Kh nng thc hin đúng cam kt ca khách hàng đi vi các khon tín
dng bng ngoi t s
 gp rt nhiu khó khn nu t giá tng và đng tin thu v t
hot đng kinh doanh ca khách hàng không phi là đng ngoi t ca khon vay.

- 3 -


iu này xy ra tng t cho ngân hàng khi mà ngun tin ngoi t ngân hàng dùng
đ cp tín dng có ngun gc t ngun tin khác đc chuyn đi qua đ cp tín
dng, ngân hàng hoàn toàn có th b tn tht trong trng hp có bin đng bt li
v t giá.
1.2. QUN LÝ RI RO TÍN DNG
1.2.1. Khái nim qun lý ru ro tín dng:
Ri ro tín dng là loi ri ro dn đn tn tht tài sn trong trng hp khách
hàng vay vn, đc cp tín dng không có kh nng thc hin mt phn hoc toàn
b nhng cam kt nêu ti hp đng tín dng đã ký vi ngân hàng.
Qun lý ri ro tín dng là vic ngân hàng s dng các bin pháp nghip v
đ kim soát cht lng tín dng, hn ch hu qu xu trong hot đng tín dng,
gi
m thiu s tn tht không đ li hot đng ngân hàng lâm vào tình trng b đ
v.
Qun lý ri ro tín dng luôn luôn là mi quan tâm hàng đu ca các ngân
hàng ngay c vi nhng nn kinh t phát trin n đnh và là điu kin vô cùng cn
thit cho s phát trin bn vng ca ngân hàng.
1.2.2. Phân loi ri ro tín dng
Cn c vào ngun gc phát sinh, ri ro tín dng đc phân chia thành các
loi sau :
- Ri ro giao dch: là mt hình thc ca ri ro tín dng mà nguyên nhân phát
sinh là do nhng hn ch trong quá trình giao dch, đánh giá khách hàng và xét
duyt cho vay. Ri ro giao dch bao gm: ri ro la chn, ri ro bo đm và ri ro
nghip v.
o Ri ro la chn: là ri ro có liên quan đn quá trình đánh giá và phân tích
tín dng, khi ngân hàng la chn nhng phng án vay vn có hiu qu
đ ra quyt đnh cho vay.

- 4 -










o Ri ro bo đm: phát sinh t các tiêu chun bo đm nh các điu khon
trong hp đng cho vay, các loi tài sn đm bo, ch th bo đm, cách
thc đm bo và mc cho vay trên giá tr ca tài sn đm bo.
o Ri ro nghip v: là ri ro liên quan đn công tác gii ngân và qun lý
khon vay, bao gm c vic s dng h
 thng xp hng ri ro và k thut
x lý các khon cho vay có vn đ.
- i ro danh mc: là mt hình thc ca ri ro tín dng mà nguyên nhân phát
sinh là do nhng hn ch trong qun lý danh mc cho vay ca ngân hàng, đc
phân chia thành 02 loi : ri ro ni ti và ri ro tp trung.
o Ri ro ni ti: xut phát t các yu t, các đc đim riêng có, mang tính
riêng bit bên trong ca mi ch th
đi vay hoc ngành, lnh vc kinh t.
Nó xut phát t đc đim hot đng hoc đc đim s dng vn ca
khách hàng vay vn.
o Ri ro tp trung: là trng hp ngân hàng tp trung vn cho vay quá
nhiu đi vi mt nhóm khách hàng hot đng trong cùng mt ngành,
lnh vc kinh t; hoc trong cùng mt vùng đa lý nht đnh; hoc cùng
mt loi hình cho vay có ri ro cao.

1.2.3. Các ch
 tiêu đánh giá ri ro tín dng
Ri ro tín
d

n
g
Ri ro giao
d

ch
Ri ro danh
m

c
Ri ro ni
t

i
Ri ro tp
trun
g
Ri ro bo
đm
Ri ro
n
g
hi
p
v


Ri ro la
ch

n
- 5 -


1.2.3.1.T l n quá hn
N quá hn là khon n mà mt phn hoc toàn b n gc và/hoc lãi đã quá
hn.

Theo quy đnh hin nay ca Ngân hàng Nhà nc, d n quá hn ca các
ngân hàng thng mi không đc vt quá 3%, ngha là trong 100 đng vn ngân
hàng b ra cho vay thì n quá hn ti đa ch đc phép là 3 đng.
Theo quyt đnh s 18/2007/Q-NHNN ca Thng đ
c Ngân hàng Nhà
nc ban hành ngày 25/04/2007, các khon n quá hn trong h thng ngân hàng
thng mi Vit Nam đc phân loi theo thi gian và đc phân chia theo thi
hn thành 04 nhóm :
- Nhóm 2: N cn chú ý:
o Các khon n quá hn t 10 ngày đn 90 ngày
o Các khon n điu chnh k hn tr n ln đu
o Các khon n đc phân loi vào nhóm 2 theo quy đnh ti Khon 3,
iu 6 ca Quyt đnh này.
- Nhóm 3: N di tiêu chun:
o Các khon n quá hn t 91 đn 180 ngày
o Các khon n c cu li thi hn tr n ln đu, tr các khon n điu
chnh k hn tr n ln đu phân loi vào nhóm 2.
o Các khon n đc min hoc gim lãi do khách hàng không đ kh

nng tr
 lãi đy đ theo hp đng tín dng.
T l n quá hn =
D n quá hn
Tng D n cho vay
x 100%
- 6 -


o Các khon n đc phân loi vào nhóm 3 theo quy đnh ti Khon 3,
iu 6 ca Quyt đnh này.
- Nhóm 4: N nghi ng:
o Các khon n quá hn t 181 đn 360 ngày
o Các khon n c cu li thi hn tr n quá hn di 90 ngày theo
thi hn tr n đc c cu li ln đu.
o Các khon n c
cu li thi hn tr n ln 2.
o Các khon n đc phân loi vào nhóm 4 theo quy đnh ti Khon 3,
iu 6 ca Quyt đnh này.
- Nhóm 5: N có kh nng mt vn:
o Các khon n quá hn trên 360 ngày
o Các khon n c cu li thi hn tr n ln du quá hn t 90 ngày tr
lên theo thi hn tr
n đc c cu li ln đu
o Các khon n c cu li thi hn tr n ln 2 quá hn theo thi hn tr
n đc c cu li ln th 2.
o Các khon n c cu li thi hn tr n ln th ba tr lên, k c cha
b quá hn hoc đã quá hn.
o Các khon n khoanh, n ch x lý.
o Các khon n đc phân loi vào nhóm 5 theo quy đnh ti Khon 3,

iu 6 ca Quyt đnh này.
1.2.3.2. T trng n xu/ Tng d n cho vay
N xu là nhng khon n quá hn trên 90 ngày và không đc tái c cu.
Ti Vit Nam, n xu bao gm nhng khon n quá hn có hoc không th
thu hi, n liên quan đn các v án ch x lý và nhng khon n quá hn không
đc Chính Ph x lý ri ro.
- 7 -


N xu (hay n có vn đ, n không lành mnh, n khó đòi, n không th
đòi,…) là nhng khon n mang các đc trng :
- Khách hàng đã không thc hin ngha v tr n vi ngân hàng khi các cam
kt này đã ht hn.
- Tình hình tài chính ca khách hàng đang và có chiu hng xu dn đn có
kh nng ngân hàng không thu hi đc c vn ln lãi.
- Tài sn đm bo (th chp, cm c, bo lãnh) đc đánh giá là giá tr phát
mãi không đ trang trãi n gc và lãi.
- Thông thng v thi gian là các khon n quá hn ít nht là 90 ngày.
Theo Quyt đnh 149/Q-TTg ngày 05/01/2001 thì n xu có th chia thành
03 nhóm:
Nhóm 1: N xu có tài sn đm bo, gm có : N tn đng ngân hàng đã thu
gi tài sn di hình thc gán, xit n; N ngân hàng cha thu gi tài sn nh
 n
có tài sn liên quan đn v án ch xét x, n có tài sn đm bo đã quá hn trên 360
ngày.
Nhóm 2: N xu không có tài sn đm bo và không có đi tng đ thu,
gm có : N xóa thiên tai cha có ngun và còn hch toán ni bng; n khoanh
doanh nghip đã gii th, phá sn; n khoanh doanh nghip thuc các v án; n
khoanh do thiên tai ca h sn xut…
Nhóm 3: N xu không có tài s

n đm bo nhng con n vn còn tn ti,
đang hot đng, gm có: N khoanh doanh nghip khó thu hi; n tín dng chính
sách còn có kh nng thu hi; n quá hn trên 360 ngày.
Ngoài ra còn có nhóm n phát sinh sau ngày 31/12/2000, là nhng khon n
không thu đc nhng không đ điu kin đ khoanh, xóa.
- 8 -


Cng t cách phân loi n quá hn theo thi gian nh vy nên phn ln n
quá hn  nc ta đu là n xu. Các khon n xu tn ti hin nay  các NHTM
bao gm:
- N quá hn t 90 ngày tr lên.
- N liên quan đn các v án, n đã khi kin nhng cha th thu hi ch x
lý, n có tài sn đm bo nhng không hp l.
- Nhng khon n quá hn, n tr thay không còn đi tng đ thu.
Theo Quyt đnh 493/2005/Q-NHNN do Thng đc Ngân hàng Nhà nc
ban hành ngày 22/04/2005, n xu ca t chc tín dng bao gm các khon n
thuc nhóm 3, 4 và 5. Vic phân loi n đc điu chnh Theo quyt đnh s
18/2007/Q-NHNN ca Thng đc Ngân hàng Nhà nc ban hành ngày
25/04/2007.
1.2.3.3. H s ri ro tín dng

H s này cho thy t trng ca các khon mc tín dng trong tài sn có,
khon mc tín dng trong tng tài sn càng ln thì li nhun s ln nhng đng thi
ri ro tín dng cng rt cao. Thông thng, tng d n cho vay ca ngân hàng đc
chia thành 03 nhóm :
- Nhóm d n ca các khon tín dng có cht lng tt : là nhng khon cho
vay có mc đ
ri ro thp nhng có th mang li thu nhp không cao cho ngân
hàng. ây là khon tín dng cng chim t trng thp trong tng d n cho vay ca

ngân hàng.
- Nhóm d n ca các khon tín dng có cht lng trung bình : là nhng
khon cho vay có mc đ ri ro có th chp nhn đc và thu nhp mang li cho
H s ri ro tín dng =
Tng tài sn có
x 100%
Tng d n cho vay
- 9 -


ngân hàng là va phi. ây là khon tín dng chim t trng áp đo trong tng d
n cho vay ca ngân hàng.
- Nhóm d n ca các khon tín dng có cht lng xu : là nhng khon cho
vay có mc đ ri ro ln nhng có th mang li thu nhp cao cho ngân hàng. ây là
khon tín dng chim t trng thp trong tng d n cho vay ca ngân hàng.
1.2.4. Nhng nguyên nhân dn đn ri ro tín dng
1.2.4.1. Ri ro do các nguyên nhân t phía ngân hàng
Nguyên nhân gây ra ri ro tín dng t phía ngân hàng có th đc khái quát
c bn nh sau:
- Do áp lc v ch tiêu kinh doanh nên không ít cán b tín dng đã chy theo
s lng mà không chú trng đn cht lng khon vay. Thm chí nhiu cán b tín
dng còn giúp khách hàng làm li phng án vay vn hay nâng giá tài sn th chp,
cm c đ khon vay đc phê duyt mt cách d dàng hn.
- S
 thiu kinh nghim cng nh yu kém v nng lc chuyên môn có nh
hng không nh đn kh nng phân tích, đánh giá khách hàng dn đn vic nhn
đnh sai v tính kh thi ca phng án vay hay xác đnh thi gian cho vay và k
hoch tr n không phù hp. Ngoài ra, còn cha k đn s xung cp v đo đc
ngh nghip ca cán b tín dng mang li hu qu nghiêm tr
ng do c tình làm trái

các quy đnh cho vay.
- Bên cnh đó, ri ro tim n trong hot đng cp tín dng còn xut phát t
quy trình qun lý tín dng yu kém, quá trình phê duyt tín dng đc thc hin
mt cách lng lo, thiu trách nhim, công tác kim tra, giám sát khách hàng trc,
trong và sau khi cho vay ch nng tính hình hình thc,đi phó. Ngoài ra, công tác
kim tra ni b cha đc chú trng ti mt s ngân hàng cng là nguyên nhân dn
đn ri ro tín d
ng. Công tác kim tra ni b nu đc tin hành thng xuyên s
giúp rà soát nhm phát hin và x lý kp thi nhng sai sót trong quá trình qun lý
h s tín dng.
- 10 -


- Mt nguyên nhân khác dn đn ri ro tín dng là s d dãi trong quá trình
phê duyt tín dng do quá tin tng vào tài sn th chp, bo lãnh, bo him, coi đó
là vt đm bo chc chn cho s thu hi c gc và lãi tin vay.
- Mt khác, do s cnh tranh gia các t chc tín dng cha thc s lành
mnh, đ lôi kéo khách hàng t các ngân hàng khác, nhiu ngân hàng đã ni lòng
điu kin cho vay d
n đn vic gia tng ri ro tín dng. Mt khác, cng do tính cnh
tranh, các ngân hàng vn cha thc s hp tác trong vic chia s thông tin khách
hàng nhm hn ch ri ro trong trng hp khách hàng vay cùng lúc nhiu ngân
hàng.
1.2.4.2. Ri ro do các nguyên nhân t phía khách hàng vay
- a s các khách hàng khi xut trình h s vay vn ngân hàng đu có phng
án kinh doanh c th, kh thi. Tuy nhiên, sau khi gii ngân, không ít các doanh
nghip s dng vn sai mc đích hoc c tình che du các thông tin liên quan đ
n
hot đng sn xut kinh doanh. iu này th hin s thiu thin chí trong vic hp
tác vi ngân hàng, gây khó khn cho cán b tín dng khi kim tra s dng vn vay

và theo dõi thu hi n vay. Cha k đn trng hp cán b tín dng cu kt vi
khách hàng kê khai khng thông tin hoc làm gi h s vay, trong đó có phng án
vay vn. S cu kt này phn ln đ l
i hu qu nghiêm trng và có kh nng gây
tn tht nng n cho ngân hàng. Vn đ này thng tr nên ni cm khi ngân hàng
đang  trong giai đon phát trin nhanh chóng v mng li và th phn hot đng,
s lng khách hàng và nhân viên gia tng vi tc đ cao nhng tiêu chun sàng lc
li có xu hng gim.
- Trng hp khách hàng vay tin ngân hàng đ m rng quy mô kinh doanh
nhng không m
nh dn thay đi cung cách qun lý, điu hành cho phù hp. Vic
đu t dàn tri, thiu s giám sát, qun lý mt cách khoa hc, bài bn dn đn nguy
c tht thoát v vn, phng án kinh doanh kh thi b phá sn, tình trng mt kh
nng thanh toán n vay ngân hàng là điu khó tránh khi.
- 11 -


- Mt thc trng khá ph bin hin nay là h thng s sách k toán ti các
doanh nghip Vit Nam vn cha đc cp nhn đy đ, chính xác và còn thiu
minh bch Các báo cáo tài chính cung cp cho ngân hàng nhiu khi ch mang tính
hình thc và cha phn ánh trung thc tình hình hot đng ca doanh nghip. Do
đó, các phân tính ca ngân hàng da trên các s liu trên thng không sát vi thc
t, dn đn vic đánh giá không đúng v
 khách hàng vay. ây cng là lý do vì sao
ngân hàng vn luôn xem nng phn tài sn th chp và xem đó là ch da cui cùng
đ thu hi n vay.
1.2.4.3. Ri ro xut phát t các yu t khách quan
- S thay đi ca môi trng t nhiên nh: thiên tai, dch bnh gây tn tht
cho khách hàng vay vn kinh doanh.
- S bin đng quá nhanh và không d đoán đc ca th trng th gii tác

đng không nh đn mt s lnh vc xut nhp khu vn ph thuc vào bin đng
giá c hoc các bin đng khác ca nn kinh t th gii. in hình nh các hot
kinh doanh: xut khu go, cà phê, thy sn ; may mc xut khu, kinh doanh nhp
khu kim loi màu…thng chu nh hng ln trc nhng thay đi ca th
trng th gi
i. Ngoài ra, s thay đi v lãi sut, t giá hi đoái làm tng chi phí
đu vào, nh hng đn kt qu kinh doanh ca doanh nghip cng nh kh nng
tr n ngân hàng.
- Ri ro khách quan còn bt ngun t môi trng pháp lý cha thun li hay
nhng điu chnh trong chính sách qun lý, điu hành ca nhà nc đi nn kinh t
nói chung và h thng ngân hàng nói riêng. Mt s đi
u chnh ca nhà nc có th
mang li li ích v lâu dài, nhng trc mt s to ra không ít khó khn cho doanh
nghip cng nhng ngân hàng nu không có s chun b trc đ thích nghi vi
nhng thay đi mt cách nhanh chóng…
- Ri ro tt yu phát sinh trong giai đon đu hi nhp quc t khi mà các
doanh nghip trong nc vn cha sn sàng đi phó vi môi trng cnh tranh gay
g
t và quy lut chn lc, đào thi khc nghit ca th trng.
- 12 -


Hin nay,  Vit Nam vn cha có mt c ch công b thông tin đy đ v
doanh nghip. Trung tâm thông tin tín dng (CIC – Credit Information Center) ca
ngân hàng nhà nc v c bn vn đóng vai trò trong vic cung cp thông tin v
khách hàng đ các ngân hàng có c s xem xét trc khi đa ra quyt đnh cho vay.
Tuy nhiên, d liu ca CIC đn nay vn cha cha đáp ng đc đy đ yêu cu tra
cu thông tin ca các ngân hàng, thm chí ch
a đc cp nht và x lý kp thi
1.3. KINH NGHIM QUN LÝ RI RO TÍN DNG CA CÁC NC

1.3.1. Qun lý ri ro tín dng bng bin pháp trích lp d phòng
Trích lp d phòng là cách thc hu hiu đ qun tr ri ro do tn tht tín
dng. Vic trích lp d phòng phi cn c vào thc t tr n vay hay cn c vào kh
nng tr n trong quá kh ca khách hàng. Các nc chia s kinh nghim rng h
áp dng các nguyên tc d phòng khác nhau theo vic phân loi n vay có kh nng
gây tn tht  mc đ khác nhau.
Hng Kông: Xp loi ri ro cho khách hàng và trích lp d phòng tng
ng.
Hàn Quc: Các nguyên tc d phòng phân lp theo loi tín dng.
Singapore: D phòng tn tht khon vay c tính t danh mc vay đc áp
dng cho các khon vay tiêu dùng.

Thái Lan: phân loi khon vay đc đa vào lut. Các c quan giám sát ngân
hàng có quyn yêu cu trích lp d phòng cho các khon vay cn chú ý.
Columbia: D phòng cho tín dng tiêu dùng, thng mi, cm c th chp và
tín dng nh theo thi hn khon vay t 1-18 tháng.
1.3.2.Qun lý ri ro tín dng bng bin pháp tuân th nhng nguyên tc tín
dng thn trng.
- 13 -


Hng Kông: Gii hn cho vay các đi tác  mc 5% giá tr ròng doanh
nghip. Tng d n vay cho các đi tng khác không vt quá 10% vn t
có Ngân hàng.
Columbia: Gii hn cho vay cho nhóm khách hàng có liên quan 10% vn t
có. M rng 25% nu có tài sn đm bo tt.
1.3.3. Qun lý ri ro tín dng bng bin pháp đt ra hn mc cho vay
Phòng nga ri ro do tp trung tín dng là hot đng đc xem là thng
xuyên c
a Ngân hàng các nc trong vic qun lý danh mc tín dng ca mình.

Bin pháp s dng là đt ra các hn mc cho vay da trên vn t có ca Ngân hàng
đi vi khách hàng vay riêng l hay nhóm khách hàng vay.
Hng Kông: Gii hn cho vay khách hàng đn l  mc 25% vn t có ca
Ngân hàng.
Hàn Quc: Gii hn cho vay khách hàng đn l  mc 20% vn t có ca
Ngân hàng và gii hn cho vay nhóm khách hàng  mc 25% vn t có c
a
Ngân hàng.
Singapore: Gii hn cho vay khách hàng đn l  mc 25% vn t có ca
Ngân hàng.
Thái Lan: Gii hn cho vay khách hàng đn l  mc 25% vn t có ca
Ngân hàng.
Columbia: gii hn cho vay  mc 40% giá tr ròng ca khách hàng vay.
Hàn Quc: Gii hn cho vay c đông  mc 25% vn t có Ngân hàng hoc
t l mà h s hu. Gii hn cho vay các đi tác liên quan
 mc 10% vn t
có Ngân hàng.
Singapore: Ngân hàng không đc phép tham gia vào các hot đng phi tài
chính. Cng không đc phép đu t hn 10% vn vào các công ty hot
- 14 -


đng phi tài chính. Mc đu t vn vào mt công ty đn l gii hn 2% vn
t có Ngân hàng. Tng vn đu t gii hn  10% vn t có Ngân hàng.
Thái Lan: Gii hn đu t  mc 10% vn khách vay và 20% vn ca Ngân
hàng. Gii hn cho vay cho nhóm khách hàng  mc 5% vn Ngân hàng,
50% giá tr ròng ca doanh nghip và 25% giá tr n.
Columbia: Gii hn cho vay cho nhóm khách hàng liên quan 10% vn t có.
M r
ng ti 25% nu có tái sn đm bo tt.

1.3.4. Qun lý ri ro tín dng bng bin pháp qun tr h thng thông tin tín
dng
T chc h thng thông tin tín dng s h tr đc lc cho công tác thm đnh
khách hàng, giúp hn ch, phòng nga ri ro ngay t khâu thm đnh h s vay:
Singapore: Hip hi Ngân hàng t chc và qun lý thông tin tín dng t các
thành viên. H tr
thông tin v các khon tín dng ln.
Thái Lan: Cc thông tin tín dng đc qun lý bi công ty t nhân. Tt c
các Ngân hàng báo cáo thông tin v Cc, sau đó Cc thông tin kt xut báo
cáo v khách hàng vay và lch s tr n vay hàng tháng, không cung cp
thông tin thm đnh tín dng.
1.3.5.Qun tr ri ro tín dng bng bin pháp kim tra, giám sát
Kim tra và giám sát là các hot đng thng xuyên đc thc hin trc khi
cho vay:
Hng Kông: S
dng mô hình CAMEL ( vn, tài sn, qun lý, thu nhp
thanh khon) đ đánh giá.
Hàn Quc: S dng mô hình CAMELS ( vn, tái sn, qun lý, thu nhp,
thanh khon và th nghim chu đng c đim). ( Capital, Assets,
Management, Earnings, Liquidity and Stress testing)
- 15 -


Singapore: Kim tra trong quá trình phát vay và sau khi cho vay. Giám sát h
s đ vn d báo. Có h thng báo cáo đnh k.
Columbia: Kim tra trong quá trình phát vay, kim tra bi y ban giám sát
Ngân hàng.
Kt lun chng 1: Hot đng tín dng là hot đng đem li ngun thu ch
yu cho các ngân hàng thng mi nhng đng thi li cha nhiu ri ro có kh
nng gây tn tht ln cho ngân hàng. Do đó, vic phân lo

i ri ro tín dng, xem xét
các ch tiêu đánh giá ri ro tín dng cng nh vic đi sâu nghiên cu nguyên nhân
dn đn ri ro tín dng là thc s cn thit đ các ngân hàng thng mi sm đa ra
các gii pháp hn ch, khc phc nhm ngn chn nhng tình hung xu nht có th
xy ra gây thit hi v vt cht và nh hng đn uy tín ca ngân hàng.