Phân tích tình hình sử dụng nợ vay của các Công ty cổ phần tại thành phố Hồ Chí Minh

B GIÁO DC VẨ ẨO TO
TRNG I HC KINH T THẨNH PH H CHệ MINH












NGUYNăỊNHăHIU



PHỂNăTệCHăTỊNHăHỊNH SăDNGăNăVAY
CAăCỄCăCỌNGăTYăCăPHN
TIăTHẨNHăPHăHăCHệăMINH



CHUYểNăNGẨNH : KINHăTăTẨIăCHệNHăậ NGỂNăHẨNG
MẩăS : 60.31.12



LUNăVNăTHCăSăKINHăT

NGIăHNGăDNăKHOAăHC

TS.ăNGUYNăVNăS




Thành ph H Chí Minh – nm 2010
LIăCAMăOAN



Tôi xin cam đoan rng đơy lƠ công trình nghiên cu ca tôi, có s h tr t
Thy hng dn lƠ TS. Nguyn Vn S. Các ni dung nghiên cu vƠ kt qu trong
đ tƠi nƠy lƠ trung thc vƠ cha tng đc ai công b trong bt c công trình nƠo.
Nhng s liu trong các bng biu phc v cho vic phơn tích, nhn xét, đánh giá
đc chính tác gi thu thp t các ngun khác nhau có ghi trong phn tƠi liu tham
kho. NgoƠi ra, trong lun vn còn s dng mt s nhn xét, đánh giá cng nh s
liu ca các tác gi khác, c quan t chc khác, vƠ đu có chú thích ngun gc sau
mi trích dn đ d tra cu, kim chng.
Nu phát hin có bt k s gian ln nƠo tôi xin hoƠn toƠn chu trách nhim
trc Hi đng, cng nh kt qu lun vn ca mình.

Thành ph H Chí Minh, ngày tháng nm 2010
Tácăgi

NguynăìnhăHiu









LIăCMăN



Trc tiên, tôi xin chơn thƠnh cm n Thy Nguyn Vn S đƣ tn tình ch bo,
góp Ủ vƠ đng viên tôi trong sut quá trình thc hin lun vn tt nghip nƠy.
ng thi, tôi cng xin gi li cm n đn QuỦ Thy Cô, nhng ngi đƣ tn
tình truyn đt kin thc cho tôi trong hai nm hc cao hc va qua.
Nhng li cm n sau cùng con xin cm n cha m đƣ ht lòng quan tơm vƠ
to điu kin tt nht đ con hoƠn thƠnh đc lun vn tt nghip nƠy.





NguynăìnhăHiu

- i -

MCăLC



DANH MC CÁC BNG BIU vi
DANH MC CÁC BIU  vii
DANH MC CÁC PH LC viii
DANH MC CÁC Kụ HIU VIT TT ix

PHNăMăU 1
1. S CN THIT CA  TẨI 1
2. MC TIểU NGHIểN CU 2
3. I TNG NGHIểN CU 3
4. PHM VI NGHIểN CU 3
5. PHNG PHÁP NGHIểN CU 3
6. NHNG IM MI CA  TẨI 4
7. KT CU  TẨI 5

CHNGă1:ăTNGăQUANăVăNăVAYăTRONGăHOTăNGăSNăXUTă
KINHăDOANHăCAăDOANHăNGHIP 7
1.1. NGUN TẨI TR N VAY DẨI HN CA DOANH NGHIP 7
1.1.1. Vay dƠi hn các t chc tín dng 7
1.1.1.1. Khái nim 7
1.1.1.2. Phân loi 7
1.1.1.3. Nhng li th và bt li khi huy đng vn vay dài hn t các t chc tín
dng 8
1.1.2. Trái phiu doanh nghip 9
1.1.2.1. Khái nim 9
1.1.2.2. Nhng đc trng ch yu 9
1.1.2.3. Phân loi 10

1.1.2.4. Nhng li th và bt li khi huy đng vn bng phát hành trái phiu dài

- ii -

hn 10
1.1.3. Thuê tƠi chính 12
1.1.3.1. Khái nim 12
1.1.3.2. c đim 12
1.1.3.3. Nhng li th và bt li khi huy đng vn bng thuê tài chính 13
1.2. CHI PHệ S DNG VN VAY 13
1.2.1. Khái nim chi phí s dng vn 13
1.2.2. Chi phí s dng vn vay 15
1.2.2.1. Chi phí s dng vn vay trc thu thu nhp doanh nghip 15
1.2.2.2. Chi phí s dng vn vay sau thu thu nhp doanh nghip 15
1.2.3. Các nhơn t nh hng đn chi phí s dng vn vay 16
1.2.3.1. Nhóm nhân t khách quan 16
1.2.3.2. Nhóm nhân t ch quan 16
1.3. RI RO TẨI CHệNH VẨ ọN BY TẨI CHệNH 17
1.3.1. Ri ro tƠi chính 17
1.3.2. òn by tƠi chính 17
1.4. CÁC T S ọN BY TẨI CHệNH 23
1.4.1. T s n trên tƠi sn 23
1.4.2. T s n trên vn ch s hu 24
1.4.3. T s tng tƠi sn trên vn ch s hu 24
1.4.4. Kh nng thanh toán lƣi vay 25
1.4.5. H s kh nng tr n ngn hn 25
1.4.6. T l gia t sut sinh li kinh t ca tƠi sn vƠ lƣi sut vay 26
1.5. Lụ THUYT CA MERTON MILLER VẨ FRANCO MODIGLIANI
(MM) V CU TRÚC VN 26
1.6. VN  S DNG N VAY CA MT S DOANH NGHIP TRểN

TH GII 27
1.6.1. Công ty Nestlé Ltd 27
1.6.2. Công ty Honda Motor Co., Ltd 28

- iii -

1.6.3. Công ty Total S.A 29
1.6.4. Công ty Microsoft Corporation 30
1.7. BẨI HC KINH NGHIM CHO VIT NAM 31
KT LUN CHNG 1 34

CHNGă 2:ă THCă TRNG TỊNHăHỊNHăSă DNGă Nă VAYă CAă CỄCă
CỌNGă TYă Că PHNă TIă THẨNHă PHă Hă CHệă MINHă TRONGă GIAIă
ONăHINăNAY 35
2.1. C IM CA TH TRNG VN VAY TI THẨNH PH H CHệ
MINH TRONG GIAI ON HIN NAY 35
2.1.1. H thng ngơn hƠng 35
2.1.2. Th trng trái phiu 37
2.1.3. Th trng thuê tƠi chính 38
2.2. C IM CHệNH SÁCH S DNG N VAY CA CÁC CỌNG TY
C PHN TI THẨNH PH H CHệ MINH TRONG GIAI ON
HIN NAY 39
2.3. PHỂN TệCH TỊNH HỊNH S DNG N VAY CA CÁC CỌNG TY
C PHN TI THẨNH PH H CHệ MINH TRONG GIAI ON
HIN NAY 40
2.3.1. Công ty C phn SƠi Gòn Sơn Bay 40
2.3.1.1. Gii thiu v Công ty 40
2.3.1.2. Tình hình s dng n vay 41
2.3.2. Công ty C phn Vn ti vƠ Giao nhn Bia SƠi Gòn 45
2.3.2.1. Gii thiu v Công ty 45

2.3.2.2. Tình hình s dng n vay 45
2.3.3. Công ty C phn K ngh Thc phm Vit Nam (VIFON) 49
2.3.3.1. Gii thiu v Công ty 49
2.3.3.2. Tình hình s dng n vay 49
2.4. KT QU KHO SÁT TỊNH HỊNH S DNG N VAY CA CÁC

- iv -

CỌNG TY C PHN TI THẨNH PH H CHệ MINH TRONG GIAI
ON HIN NAY 54
2.4.1. Thit k nghiên cu 54
2.4.1.1. i tng nghiên cu 54
2.4.1.2. Phng pháp nghiên cu 54
2.4.1.3. Mu nghiên cu 54
2.4.2. Kt qu nghiên cu 55
2.4.2.1. Các yu t tác đng đn chính sách s dng n vay ca doanh nghip 55
2.4.2.2. ánh giá mc đ quan trng ca các yu t tác đng đn chính sách s
dng n vay ca doanh nghip 55
2.4.2.3. Phân tích các yu t tác đng đn chính sách s dng n vay ca các công
ty c phn ti thành ph H Chí Minh trong giai đon hin nay 57
KT LUN CHNG 2 65

CHNGă3:ăGIIăPHỄPăHOẨNăTHINăTỊNHăHỊNHăSăDNGăNăVAYă
CAăCỄCăCỌNGăTYăCăPHNăTIăTHẨNHăPHăHăCHệăMINHăTRONGă
GIAIăONăHINăNAY 66
3.1. I VI BN THỂN DOANH NGHIP 66
3.2. I VI TH TRNG VN VAY 68
3.2.1. H thng ngơn hƠng 69
3.2.2. Th trng trái phiu doanh nghip 69
3.2.3. Th trng cho thuê tƠi chính 69

3.3. CÁC GII PHÁP H TR 70
3.3.1. HoƠn thin h thng pháp lut 70
3.3.2. Chính sách thu hút đu t 71
3.3.3. Ơo to ngun nhơn lc 72
3.4. HN CH CA NGHIểN CU 73
KT LUN CHNG 3 75

KTăLUN 76

- v -

TẨIăLIUăTHAMăKHO

PHăLC

- vi -

DANHăMCăCỄCăBNGăBIU



 Bng 2.1 ậ Tình hình s dng n vay qua các nm ca Công ty C phn SƠi
Gòn Sơn Bay
 Bng 2.2 ậ Tình hình s dng đòn by tƠi chính ca Công ty C phn SƠi Gòn
Sơn Bay
 Bng 2.3 ậ Tình hình s dng n vay qua các nm ca Công ty C phn Vn
ti vƠ Giao nhn Bia SƠi Gòn
 Bng 2.4 ậ Tình hình s dng đòn by tƠi chính ca Công ty C phn Vn ti
vƠ Giao nhn Bia SƠi Gòn
 Bng 2.5 ậ Tình hình s dng n vay qua các nm ca Công ty C phn K
ngh Thc phm Vit Nam
 Bng 2.6 ậ Tình hình s dng đòn by tƠi chính ca Công ty C phn K ngh
Thc phm Vit Nam
 Bng 2.7 ậ Mc đ quan trng ca các yu t tác đng đn chính sách s dng

n vay ca doanh nghip













- vii -

DANHăMCăCỄCăBIUă



 Biu đ 1.1 ậ Biu đ òn by tƠi chính vƠ đim cơn bng EPS (im bƠng
quan)
 Biu đ 1.2 ậ T l n trên tng tƠi sn ca Công ty Honda Motor Co., Ltd
 Biu đ 1.3 ậ T l n trên tng tƠi sn ca Công ty Total S.A
 Biu đ 1.4 ậ T l n trên tng tƠi sn ca Công ty Microsoft Corporation

- viii -

DANHăMCăCỄCăPHăLC



 Ph lc 1 : Danh sách các công ty c phn kho sát
 Ph lc 2 : Bng cơu hi kho sát
 Ph lc 3 : Kt qu kho sát

- ix -

DANHăMCăCỄCăKụăHIUăVITăTT



 CTTC : Cho thuê tƠi chính
 DNNN : Doanh nghip nhƠ nc
 EBIT : Li nhun trc thu vƠ lƣi vay
 EPS : Li nhun sau thu trên mi c phiu
 M&M : Merton Miller vƠ Franco Modigliani
 NHNN : Ngơn hƠng NhƠ nc
 NHTM : Ngơn hƠng thng mi
 ROA : T sut sinh li trên tng tƠi sn
 ROE : T sut sinh li trên vn ch s hu
 TNDN : Thu nhp doanh nghip

 TP.HCM : ThƠnh ph H Chí Minh
 WTO : T chc Thng mi th gii (World Trade Organization)

1

PHNăMăU



1. SăCNăTHITăCAăăTẨI
Trong tƠi chính doanh nghip có 3 quyt đnh c bn: quyt đnh đu t, quyt
đnh tƠi tr vƠ quyt đnh chi tr c tc. C ba quyt đnh trên đu phi nht quán
vi mc tiêu nhm ti đa hóa giá tr doanh nghip. Ta cn phi thy rng, các
quyt đnh nƠy liên quan vi nhau theo mt cách nƠo đó. Thí d, các nhƠ đu t ca
mt doanh nghip n đnh mc li nhun tng lai vƠ tim nng c tc tng lai;
cu trúc vn nh hng đn chi phí s dng vn, vƠ đn lt mình chi phí s dng
vn n đnh mt phn đn s c hi đu t có th chp nhn đc. Khi lp các
quyt đnh tng quan ln nhau nƠy, mc tiêu lƠ ti đa hóa tƠi sn ca c đông.
 đt đc mc tiêu ti đa hóa giá tr doanh nghip, các doanh nghip phi
thc hin nhiu bin pháp, trong đó vic la chn mt cu trúc vn hp lỦ lƠ mt
trong nhng bin pháp ht sc quan trng vƠ cn thit. VƠ chính sách s dng n
vay đƣ đc đt ra.
Mt doanh nghip la chn mt chính sách s dng n vay da vƠo đơu? Có
chính sách nƠo ti u cho tt c các doanh nghip? Trên thc t các doanh nghip 
Vit Nam nói chung vƠ  TP.HCM nói riêng la chn chính sách s dng n vay
nƠo? Nhng chính sách đó có nht quán vi mc tiêu ti đa hóa tƠi sn ca c
đông?
Hin nay trong xu th hi nhp vic s dng đòn by tƠi chính lƠ ti quan
trng đi vi các doanh nghip Vit Nam nhm đem li li nhun nhiu nht cho
đn v mình. S dng n vay giúp luơn chuyn nhanh vƠ s dng có hiu qu đng

vn trong lu thông (nht lƠ tin nhƠn ri).
Ti Vit Nam, c th hn ti TP.HCM, các công ty c phn vn cha hình
dung rõ nét chính sách s dng n vay lƠ nh th nƠo, nên đi vay bao nhiêu lƠ đ vƠ
cha nhn thc đúng mc đ nh hng ca các yu t tác đng đn chính sách s
dng n vay ca h ra sao. Vic đi vay n vƠ s dng ngun vn nƠy ca các doanh

2

nghip còn mang nng tính t phát, cha có tính chin lc dƠi hn. Chính trong
tình hình đó, chúng ta rt cn thit phi có nhng công trình nghiên cu lƠm rõ v
chính sách đi vay n, cách thc xơy dng chính sách đi vay n ti u, cng nh
vic đánh giá tm quan trng ca nó đi vi mi doanh nghip.
Vic xem xét chính sách s dng n vay vƠ các yu t tác đng đn vic s
dng n vay ca các công ty c phn ti TP.HCM cng nh ti Vit Nam s mang
li cho các nhƠ qun tr tƠi chính mt cái nhìn tng th đi vi n vay. LƠm c s đ
đa ra các quyt đnh, các gii pháp đ nơng cao hiu qu s dng đng vn vay.
 Vit Nam, nghiên cu v đ tƠi nƠy vn còn đang  mc đ s khai. Liu
nhng công trình nghiên cu  các nc trên th gii có rp khuôn hoƠn toƠn  Vit
Nam ?
Xut phát t nhng nhu cu cp thit trên, tôi xin đi vƠo nghiên cu “Phân
tích tình hình s dng n vay ca các công ty c phn ti thành ph H Chí
Minh”.

2. MCăTIểUăNGHIểNăCU
Vn dng lỦ thuyt đot gii Nobel kinh t v vn đ vay n ca M&M đ
xem xét chính sách s dng n vay ca các công ty c phn ti TP.HCM cng nh
ti Vit Nam trong giai đon hin nay;
Xem xét thc trng tình hình s dng n vay ca mt s công ty c phn ti
TP.HCM vƠ ti Vit Nam nói chung trong giai đon hin nay;
ánh giá các yu t tác đng đn chính sách s dng n vay ca các công ty

c phn ti TP.HCM vƠ ti Vit Nam đ tìm ra các nguyên nhơn ca vic s dng
đó;
Phơn tích nhng bt cp trong vic la chn chính sách s dng n vay ca
các công ty c phn ti TP.HCM vƠ ti Vit Nam trong giai đon hin nay;
Kt hp vi vic xem xét mt s kinh nghim s dng n vay ca mt s
doanh nghip  các nc phát trin trên th gii; đ t đó đi đn nhng gi Ủ cho

3

vic la chn phù hp chính sách s dng n vay ca các doanh nghip trong thi
gian ti.

3. IăTNGăNGHIểNăCU
i tng nghiên cu ca lun vn lƠ các công ty c phn s dng n vay ca
các t chc tín dng, các cá nhơn vƠ các thƠnh phn kinh t khác ti TP.HCM.
S d tôi gii hn nghiên cu chính sách s dng n vay ch  các công ty c
phn ti TP.HCM lƠ vì TP.HCM lƠ trung tơm kinh t ln nht Vit Nam, ni din ra
các hot đng kinh t tƠi chính sôi đng nht c nc. Hn na, ta có th thy rng
các công ty c phn ti TP.HCM lƠ nhng doanh nghip tiêu biu trong vic nhn
thc đc tm quan trng cng nh nh hng ca chính sách s dng n vay đn
giá tr doanh nghip.

4. PHMăVIăNGHIểNăCU
Lp bng cơu hi đ kho sát, đo lng mc đ tác đng ca các yu t lên
chính sách s dng n vay ca các công ty c phn ti TP.HCM.
Nghiên cu nƠy ch nhm to cho các công ty c phn ti TP.HCM nói riêng,
tt c các doanh nghip ti Vit Nam nói chung mt mc đ nhn thc đúng đn vƠ
hp lỦ v tm quan trng ca chính sách s dng n vay vƠ nh hng ca nó đn
giá tr doanh nghip nh th nƠo thông qua phơn tích da trên lỦ thuyt đt gii
Nobel ca M&M vƠ phơn tích các bt hoƠn ho ca M&M trong thc t. Do đó,

nghiên cu nƠy b qua rt nhiu quan đim ca các lỦ thuyt v vic s dng n
vay khác.

5. PHNGăPHỄPăNGHIểNăCU
Tng quát, phng pháp nghiên cu ca lun vn đi t c s lỦ thuyt đn
thc tin ti TP.HCM trong nhng nm qua vƠ t đó đa ra nhng nhn xét, đánh
giá, phơn tích vƠ cui cùng lƠ đa ra nhng gi Ủ nhm giúp các công ty c phn ti

4

TP.HCM nói riêng cng nh ti Vit Nam nói chung có th có đc chính sách s
dng n vay phù hp.
Nghiên cu đc thc hin thông qua hai bc chính: nghiên cu s b vƠ
nghiên cu chính thc.
- Nghiên cu s b đc thc hin thông qua vic nghiên cu các tƠi liu, s
liu ca các bƠi vit, các bƠi phơn tích, bƠi báo cáo v vic s dng n vay ca các
công ty c phn ti TP.HCM cng nh lƠ ti Vit Nam. Nghiên cu nƠy đc dùng
đ khám phá, điu chnh vƠ b sung các yu t tác đng đn chính sách s dng n
vay ca các công ty c phn ti TP.HCM vƠ mô hình lỦ thuyt v mi quan h gia
các yu t đó tác đng đn chính sách s dng n vay.
- Nghiên cu chính thc đc thc hin bng phng pháp nghiên cu nh sau:
k thut phng vn trc tip các công ty c phn ti TP.HCM thông qua bng cơu
hi chi tit đc s dng đ thu thp d liu. Mu đc chn theo phng pháp
ngu nhiên vi kích thc n = 50. Nghiên cu nƠy nhm kim đnh thang đo lng
vƠ mô hình lỦ thuyt.
Vic kim đnh thang đo lng vƠ mô hình lỦ thuyt đc thc hin thông qua
phn mm x lỦ thng kê SPSS.

6. NHNGăIMăMIăCAăăTẨI
Tuy còn nhiu hn ch nhng đ tƠi cng có nhng đim mi sau:

- Phơn tích đc tình hình s dng n vay ca mt s công ty c phn ti
TP.HCM, vic s dng đòn by tƠi chính vƠ mc đ nh hng ca nó đn giá tr
doanh nghip ca các công ty nƠy nh th nƠo.
- a ra nhng yu t thc t vƠ đánh giá mc đ nh hng ca nhng yu t
đó lên chính sách s dng n vay ca các công ty c phn ti TP.HCM nói riêng vƠ
ti Vit Nam nói chung trong thi gian qua;
- a ra đc nhng bt cp ni bt trong chính sách s dng n vay hin nay
ca các doanh nghip Vit Nam.

5

- ng thi, nhn mnh tm quan trng trong vic xơy dng chính sách s dng
n vay ca các doanh nghip vƠ đa ra nhng gi Ủ cho vic s dng n vay phù
hp.

7. KTăCUăăTẨI
Lun vn đc trình bƠy thƠnh ba phn:
- Chngă1:ăTngăquanăvănăvayătrongăhotăđngăsnăxutăkinhădoanhăcaă
doanhănghip
Trong phn nƠy nêu tng quát v các ngun tƠi tr n vay dƠi hn cho doanh
nghip; nêu lên khái nim vƠ các yu t nh hng đn chi phí s dng vn vay;
trình bƠy v ri ro tƠi chính, đòn by tƠi chính vƠ tác dng ca vic s dng đòn by
tƠi chính; nêu lên khái nim vƠ Ủ ngha ca các t s đòn by tƠi chính.
NgoƠi ra, chng nƠy còn trình bƠy lỦ thuyt ca MM v cu trúc vn vƠ cui
cùng lƠ nêu lên vn đ s dng n vay ca mt s doanh nghip trên th gii vƠ rút
ra bƠi hc cho các doanh nghip Vit Nam.

- Chngă2:ăThcătrngătìnhăhìnhăsădngănăvayăcaăcácăcôngătyăcăphn
tiăthƠnhăphăHăChíăMinh trongăgiaiăđonăhinănay
Chng 2 bt đu bng vic gii thiu đc đim ca th trng vn vay ti

TP.HCM trong đó nêu lên đc các đc đim ca th trng vn vay dƠi hn ch
yu lƠ h thng ngơn hƠng, th trng trái phiu vƠ th trng thuê tƠi chính. Trong
chng nƠy cng trình bƠy đc đim chính sách s dng n vay ca các công ty c
phn ti TP.HCM trong giai đon hin nay.
K đn, chng nƠy phơn tích tình hình s dng n vay ca mt s công ty c
phn ti TP.HCM.
Cui cùng, đ tƠi đánh giá mc đ quan trng ca các yu t tác đng ch yu
đn chính sách s dng n vay vƠ phơn tích các yu t nƠy da trên kt qu kho sát
mt s công ty c phn ti TP.HCM.


6

- Chngă3:ăGiiăphápăhoƠnăthin tìnhăhìnhăsădngănăvayăcaăcácăcôngătyă
căphn tiăthƠnhăphăHăChíăMinh trongăgiaiăđonăhinănay
Chng 3 đa ra các gii pháp giúp các doanh nghip ti TP.HCM cng nh
ti Vit Nam hoƠn thin hn na chính sách s dng n vay ca mình.
K đn, chng nƠy cng trình bƠy mt s góp Ủ đi vi th trng vn vay ti
Vit Nam mƠ ch yu lƠ h thng các ngơn hƠng, th trng trái phiu vƠ th trng
CTTC.
Tip theo, đ tƠi cng đa ra mt s kin ngh đ hoƠn thin h thng pháp
lut, chính sách thu hút đu t vƠ đƠo to ngun nhơn lc đ phát trin hn na th
trng vn vay  nc ta.
Cui cùng, đ tƠi đa ra nhng hn ch ca vic nghiên cu vƠ phng hng
phát trin nhng nghiên cu tip theo trong thi gian ti.

7

CHNGă1
TNGăQUANăVăNăVAYăTRONGăHOTăNG
SNăXUTăKINHăDOANHăCAăDOANHăNGHIP



1.1. NGUNăTẨIăTRăNăVAYăDẨIăHNăCAăDOANHăNGHIP
Trong hot đng sn xut kinh doanh, đ đáp ng vn cho nhu cu đu t, các
doanh nghip có th tƠi tr hoƠn toƠn t vn ch s hu hoc tƠi tr mt phn t
vn ch s hu vƠ mt phn t n phi tr. Trong n phi tr gm n ngn hn vƠ
n dƠi hn. Vic s dng kt hp các ngun tƠi tr, đc bit lƠ các ngun tƠi tr dƠi
hn đƣ hình thƠnh nên cu trúc vn ca doanh nghip. Do đó, trong phn nƠy ch
trình bƠy các ngun tƠi tr n vay dƠi hn.

1.1.1. VayădƠiăhnăcácătăchcătínădng

1.1.1.1. Kháiănim
- Vay dƠi hn các t chc tín dng (ch yu lƠ ngơn hƠng) lƠ mt ngun vn
tín dng quan trng trong s phát trin ca doanh nghip. Trong quá trình hot đng
kinh doanh, do vic s dng vay n ngơn hƠng có th mang li li ích cho ch s
hu doanh nghip nên nhiu doanh nghip đƣ s dng vay n ngơn hƠng nh mt
ngun vn thng xuyên ca mình.
- Vay vn dƠi hn ngơn hƠng thông thng đc hiu lƠ vay vn có thi gian
trên mt nm.

1.1.1.2. Phơnăloi
- Tùy theo tính cht vƠ mc đích s dng, ngơn hƠng cng có th phơn loi
cho vay thƠnh: Cho vay đu t tƠi sn c đnh, cho vay đu t tƠi sn lu đng, cho
vay đ thc hin d án.
- Trong thc t, ngi ta chia vn vay dƠi hn thƠnh vay vn trung hn (t 1
đn 3 nm) vƠ vay vn dƠi hn (thng tính trên 3 nm).

8

1.1.1.3. NhngăliăthăvƠăbtăliăkhiăhuyăđngăvnăvayădƠiăhnătăcácătăchcă
tínădng
a) Nhngăliăth
- Chi phí lƣi vay đc tr vƠo thu nhp chu thu khi tính thu TNDN, đem
li khon li thu vƠ gim chi phí s dng vn vay.
- Chi phí lƣi vay đc gii hn (c đnh)  mc đ nht đnh: Chi phí lƣi vay
đc xác đnh trc vƠ mt s trng hp lƠ c đnh. Trong điu kin doanh nghip
kinh doanh có lƣi, thì vic s dng vn vay dƠi hn t các t chc tín dng đ huy
đng thêm vn vay s nơng cao t sut li nhun vn ch s hu.
- Chi phí phát sinh liên quan đn vic đi vay thp hn so vi chi phí phát hƠnh c
phiu thng vƠ c phiu u đƣi.
- Ch s hu doanh nghip không b chia s quyn qun lỦ vƠ kim soát

doanh nghip cho các t chc tín dng.
- Giúp doanh nghip ch đng điu chnh c cu vn kinh doanh mt cách
linh hot, đm bo vic s dng vn tit kim vƠ có hiu qu.

b) Nhngăbtăli
- Buc phi tr li tc c đnh đúng hn: iu nƠy có th gơy cng thng v
mt tƠi chính vƠ d dn ti nguy c ri ro tƠi chính trong trng hp doanh thu vƠ
li nhun ca doanh nghip không n đnh.
- LƠm tng h s n ca doanh nghip: iu nƠy có th nơng cao doanh li
vn ch s hu khi doanh nghip lƠm n có lƣi; mt khác, li lƠm tng nguy c ri
ro do gánh nng n nn ln.
- Vay dƠi hn các t chc tín dng lƠ s dng n vay có k hn. iu nƠy
buc doanh nghip phi lo vic hoƠn tr tin vay n gc đúng hn. Nu doanh
nghip có doanh thu vƠ li nhun dao đng tht thng, vic s dng n vay dƠi
hn đ tƠi tr tng vn dƠi hn d đa doanh nghip ti nguy c mt kh nng thanh
toán, dn đn b phá sn.

9

- S dng vn vay dƠi hn lƠ vic s dng n trong thi gian dƠi, tác đng
ca nó ti doanh nghip mang tính 2 mt. Mt mt, nó đóng vai trò đòn by thúc
đy s phát trin ca doanh nghip; mt khác, nó li tr thƠnh nguy c đe da s
tn ti vƠ phát trin ca doanh nghip.
- V điu kin tín dng: Các doanh nghip mun vay ti các NHTM, cn đáp
ng đc các yêu cu đm bo an toƠn tín dng ca ngơn hƠng. Doanh nghip phi
xut trình h s vay vn vƠ các thông tin cn thit mƠ ngơn hƠng yêu cu. Trên c
s đó ngơn hƠng phơn tích h s xin vay vn vƠ đánh giá thông tin ri ra quyt đnh
có cho vay hay không.
- V các điu kin đm bo tin vay: Khi doanh nghip đi vay vn, nhìn chung
các ngơn hƠng thng yêu cu doanh nghip đi vay phi có tƠi sn đm bo tin vay đ

th chp.
- V s kim soát ca ngơn hƠng: Khi mt doanh nghip vay vn ngơn hƠng
thì phi chu s kim soát ca ngơn hƠng v mc đích vay vn vƠ tình hình s dng
vn.

1.1.2. Tráiăphiuădoanhănghip
1.1.2.1. Kháiănim
Trái phiu lƠ loi chng khoán xác nhn quyn vƠ li ích hp pháp ca ngi
s hu đi vi mt phn vn n ca t chc phát hƠnh.

1.1.2.2. Nhng đcătrngăchăyu
- Ngi s hu trái phiu lƠ ch n ca doanh nghip: Doanh nghip phát
hƠnh trái phiu lƠ ngi đi vay, ngi mua trái phiu doanh nghip chính lƠ ngi
cho doanh nghip vay vn, lƠ ch n ca doanh nghip (hay còn gi lƠ trái ch).
- Ch s hu trái phiu không có quyn tham gia qun lỦ vƠ điu hƠnh hot
đng kinh doanh ca doanh nghip phát hƠnh trái phiu. Trái ch không có quyn
ng c, bu c vƠo Hi đng qun tr, cng nh không đc quyn b phiu, biu
quyt,

10

- Trái phiu có k hn nht đnh: Trái phiu có thi gian đáo hn, khi đn
hn, doanh nghip phát hƠnh trái phiu có trách nhim hoƠn tr cho trái ch toƠn b
s vn gc ban đu.
- Trái phiu có li tc c đnh: Nhìn chung li tc trái phiu đc xác đnh
trc, không ph thuc vƠo kt qu hot đng ca doanh nghip hƠng nm.
- Li tc trái phiu đc tr ra khi xác đnh thu nhp chu thu ca doanh
nghip. Ngha lƠ theo lut thu TNDN, tin lƣi lƠ mt yu t chi phí tƠi chính.

1.1.2.3. Phơnăloi

- Da vƠo hình thc trái phiu, chia ra: trái phiu ghi danh vƠ trái phiu vô
danh.
- Da vƠo li tc trái phiu, chia ra trái phiu có lƣi sut c đnh vƠ trái phiu
có lƣi sut bin đi.
- Da vƠo yêu cu bo đm giá tr tin vay khi phát hƠnh, trái phiu có th
chia ra trái phiu bo đm vƠ trái phiu không bo đm.
- Da vƠo tính cht ca trái phiu có th chia ra trái phiu thông thng, trái
phiu có th chuyn đi, vƠ trái phiu có phiu mua c phiu.
- Da vƠo mc đ ri ro tín dng ca trái phiu doanh nghip ngi ta có th
chia trái phiu doanh nghip thƠnh các loi khác nhau thông qua vic đánh giá h s
tín nhim

1.1.2.4. NhngăliăthăvƠăbtăliăkhiăhuyăđngăvnăbngăphátăhƠnhătráiăphiuă
dƠiăhn
a) Nhngăliăth
- Li tc trái phiu đc tr vƠo thu nhp chu thu khi tính thu TNDN,
đem li khon li thu vƠ gim chi phí s dng vn vay.
- Li tc trái phiu đc gii hn (c đnh)  mc đ nht đnh: Li tc trái
phiu đc xác đnh trc vƠ c đnh. Trong điu kin doanh nghip lƠm n có lƣi,
thì vic s dng trái phiu đ huy đng thêm vn vay s nơng cao t sut li nhun
vn ch s hu mƠ không phi chia s quyn phơn chia thu nhp cao cho trái ch.

11

- Chi phí phát hƠnh trái phiu thp hn so vi c phiu thng vƠ c phiu u
đƣi. Do trái phiu hp dn công chúng  mc ri ro thp hn c phiu thng vƠ c
phiu u đƣi.
- Ch s hu doanh nghip không b chia s quyn qun lỦ vƠ kim soát
doanh nghip cho các trái ch.
- Giúp doanh nghip ch đng điu chnh c cu vn kinh doanh mt cách

linh hot, đm bo vic s dng vn tit kim vƠ có hiu qu.

b) Nhngăbtăli
- Buc phi tr li tc c đnh đúng hn: iu nƠy có th gơy cng thng v
mt tƠi chính vƠ d dn ti nguy c ri ro tƠi chính trong trng hp doanh thu vƠ
li nhun ca doanh nghip không n đnh.
- LƠm tng h s n ca doanh nghip: iu nƠy có th nơng cao doanh li
vn ch s hu khi doanh nghip lƠm n có lƣi; mt khác, li lƠm tng nguy c ri
ro do gánh nng n nn ln.
- Phát hƠnh trái phiu lƠ s dng n vay có k hn. iu nƠy buc doanh
nghip phi lo vic hoƠn tr tin vay n gc đúng hn. Nu doanh nghip có doanh
thu vƠ li nhun dao đng tht thng, vic s dng trái phiu đ tƠi tr tng vn
dƠi hn d đa doanh nghip ti nguy c mt kh nng thanh toán, dn đn b phá
sn.
- S dng trái phiu dƠi hn lƠ vic s dng n trong thi gian dƠi, tác đng
ca nó ti doanh nghip mang tính 2 mt. Mt mt, nó đóng vai trò đòn by thúc
đy s phát trin ca doanh nghip; mt khác, nó li tr thƠnh nguy c đe do s
tn ti vƠ phát trin ca doanh nghip.
NgoƠi ra, đ đi đn quyt đnh phát hƠnh trái phiu đáp ng nhu cu tng vn
cn cơn nhc thêm các nhơn t ch yu sau:
- Mc đ n đnh ca doanh thu vƠ li nhun trong tng lai: Nu n đnh
thì phát hƠnh trái phiu đ huy đng vn lƠ có c s vƠ hp lỦ.

12

- H s n hin ti ca doanh nghip: Nu h s n ca doanh nghip còn 
mc thp, thì vic s dng trái phiu lƠ phù hp vƠ ngc li.
- S bin đng ca lƣi sut th trng trong tng lai: Nu lƣi sut th trng
có xu hng gia tng trong tng lai thì vic s dng n trái phiu đ tng vn s
có li cho doanh nghip.

- Yêu cu gi nguyên quyn kim soát doanh nghip ca các ch s hu
hin ti: Nu các c đông yêu cu gi nguyên quyn kim soát doanh nghip thì
vic s dng trái phiu lƠ cn thit.

1.1.3. ThuêătƠiăchính
1.1.3.1. Kháiănim
Trên góc đ tƠi chính, thuê tƠi chính lƠ mt phng thc tín dng trung vƠ dƠi
hn, theo đó ngi cho thuê cam kt mua tƠi sn theo yêu cu ca ngi thuê vƠ
nm gi quyn s hu đi vi tƠi sn thuê. Ngi thuê s dng tƠi sn vƠ thanh toán
tin thuê trong sut thi hn đƣ đc tho thun vƠ không th hy ngang hp đng
trc thi hn.

1.1.3.2. căđim
- Th nht, thi hn thuê thng rt dƠi.  Vit Nam hin nay theo Ngh
đnh 65/CP quy đnh thi gian thuê tƠi sn ti thiu phi chim phn ln thi gian
s dng kinh t ca tƠi sn.
- Th hai, ngi thuê chu trách nhim bo dng, sa cha, bo hƠnh tƠi
sn thuê trong thi gian thuê.
- Th ba, ngi thuê không đc hy b hp đng trc thi hn (tr trng
hp do li ca Bên cho thuê).
- Th t, khi kt thúc thi hn thuê, bên thuê đc chuyn giao quyn s
hu, mua li, hoc tip tc thuê tƠi sn đó theo các tha thun trong hp đng thuê.
- Th nm, tng s tin thuê mƠ ngi đi thuê phi tr cho ngi cho thuê
thng đ bù đp giá gc ca tƠi sn.

13

1.1.3.3. NhngăliăthăvƠăbtăliăkhiăhuyăđngăvnăbngăthuêătƠiăchính
a) Nhngăliăthă
i vi doanh nghip đi thuê tƠi chính, vic s dng thuê tƠi chính có nhng

đim li sau:
- LƠ công c tƠi chính giúp doanh nghip tng thêm vn trung vƠ dƠi hn đ
m rng hot đng kinh doanh.
- Phng thc thuê tƠi chính giúp doanh nghip huy đng vƠ s dng vn
vay mt cách d dƠng hn. Do đc thù ca thuê tƠi chính lƠ ngi cho thuê không
đòi hi ngi đi thuê phi th chp tƠi sn.
- S dng thuê tƠi chính giúp doanh nghip thc hin nhanh chóng d án đu
t, nm bt đc thi c trong kinh doanh. Vì ngi thuê có quyn chn tƠi sn,
thit b vƠ tho thun trc hp đng thit b vi nhƠ cung cp, rút ngn thi gian
tin hƠnh đu t vƠo tƠi sn, thit b.
- Công ty CTTC thng có mng li tip th, đi lỦ rng rƣi, vƠ có đi ng
chuyên gia có trình đ chuyên sơu v thit b, công ngh, nên có th t vn hu ích
cho bên đi thuê v k thut, công ngh mƠ ngi thuê cn s dng.

b) Nhngăbtăli
- Doanh nghip đi thuê phi chu chi phí s dng vn  mc tng đi cao
so vi tín dng thông thng.
- LƠm gia tng h s n ca công ty. Gia tng mc đ ri ro tƠi chính vì công
ty có trách nhim phi hoƠn tr n vƠ tr lƣi.

1.2. CHIăPHệăSăDNGăVNăVAY
1.2.1. Kháiănimăchiăphíăsădngăvn
 đáp ng nhu cu vn cho đu t vƠ hot đng kinh doanh, doanh nghip có
th huy đng s dng nhiu ngun vn hay nói khác đi lƠ nhiu ngun tƠi tr khác
nhau nh vay vn, phát hƠnh c phiu u đƣi, c phiu thng (đi vi công ty c
phn),  có quyn s dng các ngun vn nƠy, doanh nghip phi tr mt khon