B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHI MINH
oOo
TRN VN CHÂU
CÁC YU T NH HNG N THA MÃN CHT LNG DCH
V NGÂN HÀNG TRC TUYN C CUNG CP BI NGÂN
HÀNG THNG MI C PHN XNG DU PETROLIMEX TI
TRANG WEB
LUN VN THC S KINH T
THÀNH PH H CHÍ MINH – NM 2009
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHI MINH
oOo
TRN VN CHÂU
CÁC YU T NH HNG N THA MÃN CHT LNG DCH
V NGÂN HÀNG TRC TUYN C CUNG CP BI NGÂN
HÀNG THNG MI C PHN XNG DU PETROLIMEX TI
TRANG WEB
Chuyên ngành : QUN TR KINH DOANH
Mã s : 60.34.05
LUN VN THC S KINH T
NGI HNG DN KHOA HC: PGS. TS. NGUYN TRNG HOÀI
THÀNH PH H CHÍ MINH – NM 2009
LI CAM OAN
Tôi xin cam đoan Lun Vn Thc S Kinh T “CÁC YU T NH HNG
N THA MÃN CHT LNG DCH V NGÂN HÀNG TRC TUYN
C CUNG CP BI NGÂN HÀNG THNG MI C PHN XNG DU
PETROLIMEX TI TRANG WEB
” là công trình
nghiên cu ca riêng tôi.
Các s liu, thông tin đc s dng trong Lun vn tt nghip này là trung thc.
Tác gi
TRN VN CHÂU
I
MC LC
DANH MC T VIT TT V
DANH MC CÁC HÌNH VI
DANH MC CÁC BNG BIU VI
LI M U 1
Chng 1:
C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU 5
1.1 KHÁI NIM V S THA MÃN CHT LNG DCH V 5
1.1.1 nh ngha và đc đim ca dch v 5
1.1.2 S tha mãn cht lng dch v 6
1.1.2.1 nh ngha s tha mãn cht lng dch v 6
1.1.2.2 Các mô hình v s tha mãn 7
1.2 CHT LNG DCH V TRUYN THNG VÀ CÁC MÔ HÌNH 10
1.3 DCH V NGÂN HÀNG TRC TUYN VÀ CÁC MÔ HÌNH 15
1.3.1 Dch v ngân hàng trc tuyn 15
1.3.2 Cht lng h thng trc tuyn 16
1.3.3 Các mô hình nghiên cu cht lng dch v trc tuyn 17
1.3.3.1 Mô hình E-SQ (E-S Qual và E-RecS – Qual) 17
1.3.3.2 Mô hình cht lng bán l qua mng (Wolfinbarger và Gilly,
2003) 19
1.3.3.3 So sánh mô hình E-SQ và mô hình EtailQ 20
1.4 MÔ HÌNH NGHIÊN CU XUT 21
1.4.1 Mô hình 21
1.4.2 Các gi thuyt ca mô hình 22
Chng 2:
PHNG PHÁP NGHIÊN CU 23
2.1 THIT KÊ NGHIÊN CU 23
2.1.1 Nghiên cu đnh tính 23
2.1.2 Nghiên cu đnh lng 23
2.2 NGHIÊN CU NH TÍNH 24
2.2.1 Mc đích 24
II
2.2.2 Cách thc hin 24
2.2.3 Kt qu 24
2.3 NGHIÊN CU NH LNG 25
2.3.1 Thang đo 25
2.3.1.1 Thang đo thành phn “Thit k trang web” 25
2.3.1.2 Thang đo thành phn “ tin cy” 25
2.3.1.3 Thang đo thành phân “ an toàn” 26
2.3.1.4 Thang đo thành phn Dch v khách hàng 26
2.3.1.5 Thang do Tha mãn cht lng dch v ngân hàng trc tuyn 27
2.3.2 Thit k mu 28
2.3.3 Phng pháp thu thp d liu 28
2.3.4 Phng pháp phân tích d liu 28
2.3.4.1 Kim đnh đ tin cy ca các thang đo 28
2.3.4.2 Phân tích nhân t 29
2.3.4.3 Kim đnh phân phi chun 30
2.3.4.4 Phân tích tng quan và hi qui đa bin 31
2.3.4.5 Kim đnh s vi phm các gi đnh ca hi qui tuyn tính 32
PHÂN TÍCH KT QU NGHIÊN CU 35
3.1 MÔ T THÔNG TIN 35
3.2 THNG KÊ MÔ T 35
3.2.1 Mô t mu 35
3.2.2 Giá tr các bin quan sát trong mô hình 37
3.3 KIM NH TIN CY THANG O 39
3.3.1 Thang đo các bin đc lp 39
3.3.2 Thang đo bin ph thuc 40
3.4 PHÂN TÍCH NHÂN T 41
3.5 HIU CHNH MÔ HÌNH 42
3.6 KIM NH MÔ HÌNH 43
3.6.1 Kim đnh phân phi chun 44
III
3.6.2 Phân tích tng quan 45
3.6.3 Phân tích hi qui tuyn tính đa bin 45
3.6.4 Dò tìm s vi phm các gi đnh cn thit trong hi qui tuyn tính 45
3.6.4.1 Gi đnh liên h tuyn tính 46
3.6.4.2 Gi đnh phng sai ca sai s không đi 46
3.6.4.3 Gi đnh v phân phi chun ca phn d 47
3.6.4.4 Gi đnh không có tng quan ca các bin đc lp 48
3.6.5 Kim đnh các gi thuyt ca mô hình nghiên cu 50
3.7 ÁNH GIÁ CHT LNG DCH V NGÂN HÀNG TRC TUYN.51
3.8 CÁC KIN NGH CI THIN NHM NÂNG CAO S THA MÃN
CHT LNG DCH V NGÂN HÀNG TRC TUYN TI PGBANK 52
3.8.1 Dch v khách hàng 53
3.8.2 an toàn 54
3.8.3 Thit k trang website 55
3.8.4 tin cy 56
Chng 4:
KT LUN 58
4.1 KT QU VÀ Ý NGHA THC TIN 58
4.1.1 Kt qu 58
4.1.2 Ý ngha thc tin 59
4.2 HN CH VÀ XUT NGHIÊN CU TIP THEO 59
4.2.1 Hn ch 59
4.3.2 xut nghiên cu tip theo 60
TÀI LIU THAM KHO 62
PH LC 64
Ph lc 1: BNG CÂU HI PHNG VN NH TÍNH 64
Ph lc 2: BNG CÂU HI NGHIÊN CU NH LNG 66
Ph lc 3: KT QU PHÂN TÍCH THNG KÊ MÔ T 69
Ph lc 4: KT QU PHÂN TÍCH CRONBACH’S ALPHA 72
Ph lc 4: KT QU PHÂN TÍCH CRONBACH’S ALPHA 72
IV
Ph lc 5: KT QU PHÂN TÍCH NHÂN T 77
Ph lc 6: KT QU KIM NH PHÂN PHI CHUN 79
Ph lc 7: KT QU PHÂN TÍCH TNG QUAN GIA CÁC NHÂN T
80
Ph lc 8: KT QU PHÂN TÍCH HI QUI 81
Ph lc 9: TH PHÂN TÁN 83
Ph lc 10: BIU TN S HISTOGRAM VÀ BIU Q-Q PLOT 84
V
DANH MC T VIT TT
PGBank: Ngân Hàng Thng Mi C Phn Xng Du Petrolimex
VI
DANH MC CÁC HÌNH
Bng 1.1. Thang đo E-S Qual 18
Bng 1.2: Thang đo E-RecS – Qual 18
Bng 1.3: So sánh mô hình E-SQ và mô hình EtailQ 20
Bng 2.1: Thang đo thành phn Thit k trang web 25
Bng 2.2: Thang đo thành phn tin cy 26
Bng 2.3: Thang đo thành phn an toàn 26
Bng 2.4: Thang đo thành phn dch v khách hàng 27
Bàng 2.5: Thang do Tha mãn cht lng dch v ngân hàng trc tuyn 27
Bng 3.1: Mô t các thành phn ca mu 35
Bng 3.2: Bng thng kê mô t các bin trong mô hình nghiên cu 37
Bng 3.3: Kt qu phân tích Cronbach’s alpha 39
Bng 3.4: Kt qu phân tích Cronbach’s alpha ca bin ph thuc 40
Bng 3.5: Kt qu KMO và Bartlett's Test 41
Bng 3.6: Kt qu phân tích nhân t các bin đc lp 41
Bng 3.7. Thng kê giá tr các bin tng hp 51
DANH MC CÁC BNG BIU
Hình 1.1: Mô hình Tabul, 1981 7
Hình 1.2: Mô hình Kano v s tha mãn (Berger và cng s, 1993) 8
Hình 1.3: Mô hình tha mãn theo chc nng và quan h 9
Hình 1.4: Cht lng dch v đc cm nhn tng th 10
Hình 1.5: Mô hình phân tích các loi khong cách cht lng trong dch v 11
Hình 1.6: Mô hình cht lng bán l qua mng EtailQ 19
Hình 1.7: Mô hình nghiên cu đ xut 21
Hình 3.1. Mô hình nghiên cu hiu chnh 43
Hình 3.2: Biu đ phân tán 46
Hình 3.3: Biu đ tn s ca phn d chun hóa 47
Hình 3.4: Biu đ Q-Q Plot 47
1
LI M U
1. LÝ DO HÌNH THÀNH TÀI
S phát trin công ngh thông tin trong nhng nm gn đây đã làm thay đi
ln trong cách thc cung cp dch v ngân hàng đn khách hàng. Mt trong nhng
sn phm dch v mi mà các ngân hàng tung ra th trng đó là dch v ngân hàng
trc tuyn. Các dch v này đang là mt la chn hp dn đi vi các khách hàng,
đc bit là các khách hàng cá nhân xut phát t
mt s lý do nh s thun tin, cm
giác kim soát đc, trách đc tip xúc vi con ngi và tit kim đc thi gian.
Nm bt nhu cu ca khách khách trong điu kin mi, các ngân hàng ti
Vit Nam trong nhng nm gn đây đã chy đua trong vic đu t mi v c s vt
cht v công ngh thông tin đ trin khai các sn phm dch v mi liên quan đn
dch v ngân hàng trc tuyn nh internet banking, sms banking …v.v. nhm đa
dng hóa sn phm dch v, đng thi là cách thu hút khách hàng mi, duy trì khách
hàng hin ti. Cùng vi vic đu t này, các ngân hàng cng đã nhn bit đc s
quan trng ca các dch v này, đó là làm sao cho khách hàng khi s dng các dch
v đc tha mãn và hài lòng.
T nhng vn đ trên cho thy cht lng dch v cao là vn đ quan trng
góp phn đn s tn ti và phát trin ca các ngân hàng trong môi trng hot đng
ngân hàng cnh tranh ngày càng cao. iu này cho ta thy rng, các ngân hàng cn
phi có s hiu bit đúng đn v thái đ, cm nhn, cách đánh giá cht lng dch
v ca khách hàng đ trên c s đó các ngân hàng có th giám sát và đy mnh các
dch v, đng thi ci thin cht lng dch v nhm tha mãn khách hàng.
Trc đây cng đã có nhiu nghiên cu v các thang đo tha mãn cht lng
dch v ngân hàng trong môi trng ngân hàng truyn thng có s tng tác trc
tip gia khách hàng và nhân viên ngân hàng. Tuy nhiên, nghiên cu v tha mãn
cht lng dch v ngân hàng trc tuyn thì cha có nhiu nghiên cu ti Vit Nam.
Vì th, vic tìm hiu thái đ, cm nhn ca khách hàng khi s dng dch v ngân
hàng trc tuyn là ht sc quan trng đi vi các ngân hàng cung cp các dch v
2
ngân hàng trc tuyn. Khách hàng luôn có chung mt s k vng và tiêu chun khi
nhn xét đánh giá đâu là dch v ngân hàng trc tuyn đc cung cp có cht lng
cao hay thp đ th hin mc đ tha mãn ca mình. ây là vn đ mà các ngân
hàng phi tìm hiu đ có cách ci thin các dch v ngân hàng trc tuyn nhm làm
hài lòng khách hàng khi s dng dch v.
Nm trong xu hng đó, Ngân hàng TMCP Xng Du Petrolimex (PGBank)
cng đã trin khai dch v ngân hàng trc tuyn flexilink ti trang web
. Trong quá trình trin khai các dch v ngân hàng trc
tuyn này, PGBank cng đã nhn đc nhiu góp ý cng nh than phin ca khách
hàng khi s dng dch v. Là mt cán b ti PGBank, tôi mun thc hin đ tài
“Các yu t nh hng đn tha mãn cht lng dch v ngân hàng trc tuyn
đ
c cung cp bi Ngân hàng thng mi c phn xng du Petrolimex ti
trang web ” vi mc đích góp phn giúp ban lãnh đo
ca PGBank bit đc đánh giá ca khách hàng mt cách h thng và mc đ tha
mãn ca khách hàng đi vi dch v trc tuyn do mình cung cp nh th nào đ
trên c s đó đ ra các gii pháp thích hp nhm phc v khách hàng ngày mt tt
hn, đáp ng s tha mãn ca khách hàng. .
2. MC TIÊU NGHIÊN CU
X Xác đnh các yu t nh hng đn s tha mãn cht lng dch v
ngân hàng trc tuyn ca khách hàng khi s dng dch v ngân hàng
trc tuyn do PGBank cung cp ti trang web
;
X Xác đnh mc đ quan trng ca các yu t nh hng đn s tha mãn
cht l
ng dch v ngân hàng trc tuyn ca khách hàng khi s dng
dch v ngân hàng trc tuyn do PGBank cung cp ti trang web
.
3
X ra kin ngh, chính sách và các gii pháp c th lên ban lãnh đo đ
nâng cao cht lng dch v ngân hàng trc tuyn nhm phc v khách
hàng ngày mt tt hn, đáp ng s tha mãn ca khách hàng.
3. I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU
Nghiên cu này gii hn thu thp thông tin thông qua bng câu hi t mu
300 khách hàng có đ tui trên 18 đang s dng dch v ngân hàng trc tuy
n ca
PGBank cung cp ti trang web .
4. Ý NGHA THC TIN CA TÀI
• Kt qa nghiên cu ca đ tài s giúp đánh giá đc cht lng dch v
ngân hàng trc tuyn do PGBank cung cp trong thi gian qua, đng
thi xác đnh mc đ tha mãn ca khách hàng khi s dng dch v này
ti PGBank.
• Xác đnh đc nhng yu t nào có tác đng mnh đn tha mãn cht
lng dch v ngân hàng trc tuyn.
• Da vào kt qu đã phân tích, tác gi đ xut mt s gii pháp nhm
nâng cao cht lng dch v ngân hàng trc tuyn đ PGBank ngày
càng phc v khách hàng tt hn, đáp ng s tha mãn ca khách hàng.
5. B CC LUN VN
Ngoài Li m đu, Lun vn còn đc trình bày 04 chng tip theo v
i ni
dung trình bày tóm lc nh sau:
Chng 1: C s lý thuyt và mô hình nghiên cu
• C s lý thuyt liên quan đn dch v, cht lng dch v, dch v
ngân hàng trc tuyn, cht lng h thng trc tuyn.
• Mt s mô hình nghiên cu và đ ra mô hình nghiên cu cho đ tài.
Chng 2: Phng pháp nghiên cu
• Thit k nghiên cu.
• Nghiên cu đ
nh tính.
• Nghiên cu đnh lng.
4
Chng 3: Phân tích kt qu nghiên cu
• Tóm lc thông tin nghiên cu.
• Kt qu thng kê mô t.
• Kim đnh đ tin cy thang đo.
• Phân tích nhân t.
• Hiu chnh mô hình nghiên cu.
• Kim đnh mô hình nghiên cu.
• ánh giá cht lng dch v ngân hàng trc tuyn ti PGBank.
Chng 4: Kt lun
• Kt qu và ý ngha th
c tin ca nghiên cu.
• Hn ch ca đ tài và đ xut nghiên cu tip theo.
5
Chng 1
C S LÝ THUYT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CU
Chng này tác gi trình bày c s lý thuyt liên quan đn vn đ nghiên
cu, bao gm các kin thc c bn trong dch v, cht lng dch v, dch v ngân
hàng trc tuyn, cht lng h thng trc tuyn. Ngoài ra tác gi trình bày mt s
mô hình nghiên cu, trên c s đó tác gi tha k la chn mô hình nghiên cu cho
đ tài.
1.1 KHÁI NIM V S THA MÃN CHT LNG DCH V
1.1.1 nh ngha và đc đim ca dch v
Trong nhng nm gn đây, các ngành dch v ngày càng đóng vai trò quan
trng đi vi nn kinh t quc gia. iu này th hin ch là có s chuyn đi ln
trong c cu ca các nn kinh t th gi
i theo chiu hng gia tng v lnh vc dch
v, c th là s lng và tính đa dng ca các nhà cung cp dch v liên tc gia
tng. Trong môi trng cnh tranh này, các công ty dch v phi luôn chú trng đn
các yu t mang tính cht cnh tranh nh làm vic hiu qu hn, cung cp các sn
phm dch v có cht lng tt hn đ trên c s đó duy trì và khng đnh v th
cnh tranh ca mình trên thng trng.
Trong nhng nm qua, có rt nhiu đnh ngha v dch v ca nhiu tác gi
đa ra, mi đnh ngha có nhng cách din đt khác nhau. Tuy nhiên v bn cht
ca các đnh ngha đu có s tng đng.
Theo Grönroos (2000), đnh ngha v dch v nhu sau: “ Mt dch v là mt
quá trình, thông thng nhng không phi là luôn luôn, gm không ít thì nhiu các
hot đng vô hình din ra trong quá trình tác đng qua li gia khách hàng và nhân
viên phc v và/hoc các ngun lc vt vt hoc hàng hóa và/hoc h thng ca nhà
cung cp dch v nhm đa ra gii pháp đ gii quyt các vn đ ca khách hàng”.
Vi đnh ngha trên, dch v có mt s đc tính chính đ phân bit đi vi sn phm
hàng hóa đó là: Dch v là mt quá trình, có tính cht vô hình và phc tp, dch v
không th lu tr trong kho và không có s chuyn giao quyn s hu, quá trình to
6
ra dch v, phân phi và s dng dch v là mt quá trình din ra đng thi trong
mt ng cnh dch v, giá tr chính đc to ra trong quá trình tác đng qua li
gia ngi mua và ngi bán và quan trng nht là trong ng cnh dch v mà
khách hàng tham gia. Qua đây cho thy đc tính cui cùng trên là ht sc quan
trng khi vn đ cht lng dch v đc đa ra đ tho lun. Lý do là vì s tham
gia ca khách hàng trong quá trình to ra sn phm dch v, cht lng ca dch v
là đc cm nhn trc tip ca khách hàng ngay trong quá trình đó. ó chính là ti
sao mà cht lung dch v có th đc đnh ngha là cht lng đc cm nhn bi
khách hàng (Grönroos). Chính vì th, vic đo lng cht lng dch v là mt th
thách thc s đi vi các nhà cung cp dch v.
1.1.2 S tha mãn cht lng dch v
1.1.2.1 nh ngha s tha mãn cht lng dch v
Theo Kotler (1997), s tha mãn cht lng dch v là cm giác d chu hoc
tht vng ca mt ngi khi so sánh mt sn phm dch v nhn đc vi s mong
đi ca h.
Jones & Sasser (1995) thì cho r
ng bn phn t c bn nh hng đn s tha
mãn cht lng dch v là các thành phn c bn ca dch v, các dch v h tr c
bn, quá trình khc phc các li và các dch v bt thng.
Theo Anderson & Sullivan (1993), s tha mãn đc đnh ngha là kt qu
ca cht lng dch v. Trong mi quan h nhân qu, s tha mãn đc miêu t là
s đánh giá sau tiêu dùng ca cht lng dch v.
Ngoài ra, còn mt s đnh ngha tiêu biu v s tha mãn cht lng dch v
nh:
S tha mãn cht lng dch v là trng thái đc cm nhn bi mt ngi,
h tri nghim qua mt s sn phm hoc dch v mà tha mãn s mong đi ca h.
S tha mãn nh vy là mt hàm ca nhiu mc quan h gia s k vng và kt
qu cm nhn đc. S mong đi đc hình thành da vào tri nghim quá kh vi
tình trng ging hoc tng t t các phát biu ca bn bè hoc các t chc khác và
các phát biu ca t chc cung ng dch v (Kotler & Clarke, 1987).
7
S tha mãn hoc không tha mãn có tính phn ng cao hn so vi kt qu
cht lng ca sn phm hoc dch v. Nó chu nh hng bi s k vng trc
đây v mc đ cht lng. Khách hàng thng hình thành nim tin vào kt qu sn
phm da trên tri nghim trc đây theo sn phm dch v hoc/và thông tin v
sn phm dch v đc hiu mt mc đ cht lng dch v nào đó.
1.1.2.2 Các mô hình v s tha mãn
* Mô hình Tabul: Mô hình th hin mt bc tranh đn gin v s tha mãn
ca khách hàng.
Hình 1.1: Mô hình Tabul, 1981
Trong mô hình này, s tha mãn ca khách hàng th hin phn giao nhau
gia kh nng ca doanh nghip và nhu cu khách hàng. Khi phn giao nhau càng
ln ngha là s tha mãn ca khách hàng càng tng. Nhng mô hình này quá đn
gin nên cha th hin đc các yu t nào nh hng đn s tha mãn ca khách
hàng.
* Mô hình ca Kano: Trong mô hình Kano có s phân bit 3 loi đc tính
sn phm/dch v có nh hng đn s tha mãn ca khách hàng:
• Nhng đc tính phi tn ti: ây là ch tiêu c bn nht ca mt sn
phm hay dch v. Nu các đc tính này không đc đáp ng, khách
hàng s hoàn toàn không tha mãn. Mt khác, nu tng mc đ đáp ng
Nhu cu khách hàng
Kh nng doanh nghip
Nhu cu khách hàng
đc đáp ng
8
các đc tính thì cng không làm gia tng s tha mãn ca khách hàng
do h xem điu này là đng nhiên. Nu nhng đc tính phi có này
không đc đáp ng, khách hàng s không quan tâm đn sn phm/dch
v đó.
• Nhng đc tính mt chiu: i vi nhng đc tính này thì s tha mãn
ca khách hàng t l thun vi mc đ đáp ng. Nu đáp ng càng cao
thì s tha mãn càng tng và ngc li.
• Thuc tính gây thích thú: Nhng đc tính này nu không có, khách
hàng vn mc nhiên chp nhn dch v đc cung cp. Nhng nu
chúng tn ti thì khách hàng s rt thích thú vì bt ng và nhn thy rt
hu ích vì có chúng. Do đó, cn quan tâm phát hin các đc tính này đ
gia tng s tha mãn ca khách hàng.
Hình 2.4: Mô hình Kano v s tha mãn ca khách hàng
(Berger và cng s, 1993)
Hình 1.2: Mô hình Kano v s tha mãn (Berger và cng s, 1993)
9
Mô hình Kano giúp cho doanh nghip hiu v khách hàng ca mình hn
thông qua các đc tính ca sn phm dch v nh hng đn s tha mãn ca h.
* Mô hình tha mãn khách hàng theo chc nng v quan h ca
Parasuraman, 1994:
Hình 1.3: Mô hình tha mãn theo chc nng và quan h
(Ngun: Parasuraman và cng s (1994)
Theo mô hình trên, s tha mãn ca khách hàng ph thuc các dc tính sn
phm (dch v) và các mi quan h. S tha mãn ca khách hàng đc cu thành t
2 thành phn:
• Tha mãn chc nng: s tha mãn đt đc do mua đc hàng hóa hay
dch v đt cht lng vi giá c phù hp.
• Mi quan h: mi quan h có đc t quá trình giao dch kinh doanh
tích ly theo thi gian nh s tin tng vào nhà cung cp dch v, kh
nng chuyên môn ca nhân viên, thái đ phc v khách hàng,…
S tha mãn chc nng và mi quan h li chu nh hng ca các yu t sau:
• Giá c: là giá tr sn phm hay giá tr dch v đc quy đi ra tin. Giá
c ph thuc vào nhiu yu t nh cht lng, thng hiu, dch v đi
kèm… Tuy nhiên, yu t khách hàng quan tâm là giá c có phù hp vi
Giá
Cht lng dch v
Cht lng sn phm
Dch v quan h
Cht lng quan h
S tha mãn
chc nn
g
Mi quan h
S tha mãn
toàn
p
hn
10
cht lng hay không. Do vy, giá c cng có nh hng nht đnh đn
s tha mãn ca khách hàng.
• Cht lng sn phm: cht lng là yu t quan trng nh hng đn
quyt đnh mua sn phm.
• Cht lng dch v: s tha mãn ca khách hàng b chi phi mnh bi
yu t cht lng dch v.
Dch v liên h và cht lng quan h: nhng yu t liên quan đn trình đ
nghip v, thái đ ca nhân viên,…thc hin đúng nhng gì đã cam kt, uy tín vi
khách hàng,… s nh hng đn s tha mãn ca khách hàng.
1.2 CHT LNG DCH V TRUYN THNG VÀ CÁC MÔ HÌNH
Trong sut hai thp k va qua nhiu nhà nghiên cu đã thc hin điu tra v
cht lng dch v và tm quan trng ca nó cho các khác bit v dch v và đc
li th cnh tranh đã đc công nhn (Zeithaml và cng s, 1996; Ennew, Reed &
Binks, 1993). Bài vit đu tiên ca Zeithaml v cht lng dch v đã nói rng cht
lng dch v xut phát t s so sách v nhng gì khách hàng cm thy mt công ty
nên cung cp (nhng k vng ca h) vi nhng hot đng cung cp dch v thc t
ca công ty. Mt trong nhng nhà nghiên cu đu tiên cho rng khái nim cht
lng dch v có mi liên quan cht ch đn s tin tng và nhn thc là
Gummesson (1979). Sau này, Grönroos đã đa ra khái nim “cht lng dch v
đc cm nhn tng th” đ đnh ngha s cm nhn nh th nào khi khách hàng so
sánh s khác nhau gia dch v mong mun và dch v thc t đc cung cp.
Hình 1.4: Cht lng dch v đc cm nhn tng th
(Ngun: Grönroos, 2000)
Cht lng
mong mun
Cht lng
thc t
Cht lng dch v đc cm
nhn tng th
11
Nm 1985, Parasuraman & các cng s là nhng ngi tiên phong trong
nghiên cu cht lng dch v mt cách rõ ràng, chi tit. Các nhà nghiên cu này
đa ra mô hình 5 khong cách cht lng dch v.
Hình 1.5: Mô hình phân tích các loi khong cách cht lng trong dch v
(Ngun: Parasuraman & các cng s, 1985)
Khong cách 1
Thông tin truyn
ming
Các nhu cu cá
nhân
Kinh nghim
quá kh
Dch v k vng
Dch v cm
nhn
Dch v thc hin
Chuyn đi cm
nhn ca công ty
thành tiêu chí cht
lng
Nhn thc ca
công ty v k
vng ca khách
hàng
Khong cách 5
Khong cách 3
Khong cách 2
Thông tin đn khách
hàng
Khong cách 4
NHÀ TIP TH
KHÁCH HÀNG
12
Trong đó:
• Khong cách th nht: Khong cách đo s khác bit gia k vng ca
khách hàng v cht lng dch v và nhà qun tr dch v cm nhn v
k vng này ca khách hàng. im chính yu v s khác bit này là do
công ty cung cp dch v không hiu bit đc ht nhng đc đim nào
to nên cht lng ca dch v cng nh cách thc thc hin đ tha
mãn nhu cu ca khách hàng.
• Khong cách th hai: Khong cách này xut hin khi công ty dch v
gp khó khn trong vic chuyn đi nhn thc ca mình v k vng ca
khách hàng thành nhng đc tính cht lng ca dch v. Trong nhiu
trng hp, công ty có th nhn thc đc k vng ca khách hàng
nhng không phi công ty luôn có th chuyn đi k vng ca khách
hàng thành nhng tiêu chí c th v cht lng và chuyn giao chúng
theo đúng k vng cho khách hàng. Nguyên nhân chính ca vn đ này
là kh nng chuyên môn ca đi ng nhân viên dch v cng nh dao
đng quá nhiu v cht lng dch v. Có nhng lúc cu v dch v
quá cao làm cho công ty không th đáp ng đc.
• Khong cách th ba: Khong cách này xut hin khi nhân viên dch v
không chuyn giao dch v cho khách hàng theo nhng tiêu chí đã đc
xác đnh.
• Khong cách th t: Khong cách gia thông tin thông báo cho khách
hàng vi vic cung cp dch v. Khong cách th t này xy ra khi nhà
cung cp dch v không gi đúng cam kt. Trong thc t, phn ln
khách hàng nhn đc thông tin qua các phng tin qu
ng cáo nhng
có mt s qung cáo không phn ánh đúng cht lng ca dch v dn
đn làm gim cht lng cm nhn ca khách hàng.
• Khong cách th nm: Khong cách gia dch v mong mun và dch
v nhn đc. Khong cách th nm xut hin khi có s khác bit gia
cht lng k vng ca khách hàng và cht lng h cm nhn đc.
13
Cht lng dch v ph thuc vào khong cách th nm này. Mt khi
khách hàng nhn thy không có s khác bit gia cht lng h k
vng và cht lng h cm nhn đc khi tiêu dùng mt dch v thì
cht lng ca dch v đc xem là hoàn ho.
Trên c s đó, Parasuraman và các cng s cho rng cht lng dch v là
hàm s ca khong cách th 5, mô hình cht lng dch v có th đc biu din
nh sau:
Cht lng dch v = f(KC-5) = f (KC-1,KC-2,KC-3,KC-4)
Trong đó KC-1, KC-2,KC-3,KC-4,KC-5 là các khong cách cht lng
1,2,3,4,5. Cht lng dch v có th đc xác đnh thông qua vic đo lng s
chênh lch gia mc đ k vng và giá tr cm nhn thc s ca khách hàng v
dch v đó.
Mô hình cht lng dch v ca Parasuraman & các cng s (1985) cho
chúng ta mt bc tranh tng th v cht lng dch v. Tuy nhiên, mô hình này
mang tính cht khái nim nhiu hn. Sau này, Parasuraman & các cng s (1985)
cho rng, bt k dch v nào, cht lng ca dch v cm nhn bi khách hàng có
th khái quát hóa thành mi thành phn, đó là:
1. Tin cy (reliability) nói lên kh nng thc hin dch v phù hp và
đúng thi hn ngay ln đu tiên.
2. áp ng (responsiveness) nói lên s mong mun và sn sàng ca
nhân viên phc v cung cp dch v cho khách hàng.
3. Nng lc phc v (competence) nói lên trình đ chuyên môn đ thc
hin dch v. Kh nng phc v biu hin khi nhân viên tip xúc vi
khách hàng, nhân viên trc tip thc hin dch v, kh nng nghiên
cu đ nm bt thông tin liên quan cn thit cho vic phc v khách
hàng.
4. Tip cn (access) liên quan đn vic to mi điu kin d dàng cho
khách hàng trong vic tip cn vi dch v nh rút ngn thi gian ch
14
đi ca khách hàng, đa đim phc v và gi m ca thun li cho
khách hàng.
5. Lch s (courtesy) nói lên tính cách phc v nim n, tôn trng và
thân thin vi khách hàng.
6. Thông tin (communication) liên quan đn vic giao tip, thông đt
cho khách hàng bng ngôn ng mà h hiu bit d dàng và lng nghe
v nhng vn đ liên quan đn h nh gii thích dch v, chi phí, gii
quyt khiu ni thc mc.
7. Tín nhim (credibility) nói lên kh nng to lòng tin cho khách hàng,
làm cho khách hàng tin cy vào công ty. Kh nng này th hin qua
tên tui và ting tm ca công ty, nhân cách ca nhân viên dch v
giao tip trc tip vi khách hàng.
8. An toàn (security) liên quan đn kh nng bo đm s an toàn cho
khách hàng, th hin s an toàn v vt cht, tài chính cng nh bo
mt thông tin.
9. Hiu bit khách hàng (understanding/knowing the customer) th hin
qua kh nng hiu bit nhu cu ca khách hàng thông qua vic tìm
hiu nhng đòi hi ca khách hàng, quan tâm đn cá nhân h và nhn
dng đc khách hàng thng xuyên.
10. Phng tin hu hình (tangibles) th hin qua ngoi hình, trang phc
ca nhân viên phc v, các trang thit b phc v cho dch v.
Mô hình mi thành phn ca cht lng dch v nêu trên có u đim là bao
quát hu ht mi khía cnh ca mt dch v. Tuy nhiên, mô hình này có nhc đim
mang tính cht lý thuyt, có th có nhiu thành phn ca mô hình cht lng dch
v này không đt giá tr phân bit. Sau này Parasuraman & các cng s (1988) đã
kim đnh li mô hình và đã xây dng mô hình SERVQUAL đ do lng cht
lng dch v ch bao gm nm thành phn c bn, đó là:
1. Tin cy (reliability): th hin qua kh nng thc hin dch v phù hp
và đúng thi hn ngay ln đu tiên.
15
2. áp ng (responsiveness) th hin s mong mun và sn sàng ca
nhân viên phc v cung cp dch v kp thi cho khách hàng.
3. Nng lc phc v (assurance) th hin qua trình đ chuyên môn và
cung cách phc v lch s, nim n vi khách hàng.
4. ng cm (empathy) th hin s quan tâm chm sóc đn tng cá nhân
khách hàng.
5. Phng tin hu hình (tangibles) th hin qua ngoi hình trang phc
ca nhân viên phc v, các trang thit b phc v dch v.
1.3 DCH V NGÂN HÀNG TRC TUYN VÀ CÁC MÔ HÌNH
1.3.1 Dch v ngân hàng trc tuyn
Theo Centeno (2003), dch v ngân hàng trc tuyn là các dch v cung cp
thông qua internet. Các dch v này bao gm nh m/đóng tài khon, chuyn tin
trong/ngoài nc, đ ngh m th tín dng, đ ngh vay vn, đu t bo him, đ
u
t qu tng tr, m tài khon ký qu, …v.v.
T đnh ngha trên cho thy dch v ngân hàng trc tuyn đa ra mt s
thách thc cho các nhà cung cp dch v. Trc ht đó là s tip xúc trc tip gia
nhân viên và khách hàng là không có. Th hai là cách thc cung cp dch v là hoàn
toàn thay đi. Trong vic cung cp dch v trc tuyn, trang web tr thành cu ni
gia khách hàng và ngân hàng. Kt qu các trang web (giao din ngi s dng) là
c s xác đnh cách thc cung cp dch v ca mt ngân hàng. Các khách hàng có
th da vào trang web đ đánh giá và xác đnh ngân hàng đang có nhng dch v
ngân hàng trc tuyn nào và cách thc cung cp ra sao. Trong giao dch ngân hàng
trc tuyn không có s tip xúc trc tip gia khách hàng và nhân viên đi din
cung cp dch v nên các trang web là nhân t nh hng đn s đánh giá, nhn xét
ca khách hàng v cht lng dch v tng th. Vì th các ngân hàng cung cp dch
v trc tuyn cn phi quan tâm đn thit k cng nh chc nng ca trang web vì
khách hàng có khi không truy cp đc hoc quá nn lòng khi vic truy cp phc
tp, khó khn hoc tc đ truy cp quá chm. Ngoài ra, ni dung thông tin ca trang
16
web cng là thành phn quan trng nh hng đn đánh giá, nhn xét ca khách
hàng v các dch v trc tuyn này.
Theo Santos (2003), cht lng dch v trc tuyn đc xác đnh thông qua
s nhn xét, đánh giá tng th ca khách hàng v quá trình cung cp dch v trong
mt th trng o. Các doanh nghip đã có kinh nghim và thành công trong vic
cung cp dch v trc tuyn thng bt đu bng s nhn đnh rng ngoài s hin
din ca trang web, giá c thp, điu quan trng trong s thành công hay tht bi
còn bao gm các yu t cht lng dch v trc tuyn. So vi vic đánh giá cht
lng các dch v truyn thng thì thông qua Internet khách hàng rt d dàng so
sánh cht lng dch v gia các nhà cung cp hn. Vì th đây cng là lý do đ tng
tm quan trng ca cht lng dch v trc tuyn. Vì vy, các khách hàng s dng
dch v trc tuyn mong đi cht lng dch v đc cung cp bng hoc cao hn
mc đ cht lng dch v truyn thng cung cp.
Nhiu ngân hàng đã nhn ra s quan trng v vic cung cp dch v trc
tuyn có cht lng cao, tuy nhiên phát sinh mt vn đ mà các ngân hàng mun
làm rõ đó là làm sao xác đnh nh th nào là dch v trc tuyn có cht lng và
vic đo lng đánh giá nó nh th nào. V đo lng cht lng dch v truyn
thng thì đã có nhiu nghiên cu và các mô hình nghiên cu đc s dng,
1.3.2 Cht lng h thng trc tuyn
Dch v truyn thng và dch v trc tuyn có s khác bit rt ln. i vi
dch v truyn thng, quá trình din ra có s tip xúc trc tip gia ngi cung cp
dch v và khách hàng thông qua nhiu hành vi mang tính cht cá nhân nh thái đ,
hành vi, n ci …v.v. các yu t này nh hng đ s hài lòng, thõa mãn ca
khách hàng, nó quyt đnh đn cht lng dch v. Trong dch v trc tuyn thì các
yu t này hoàn toàn không có và đc thay vào bi các yu t khác.
ã có nhiu nghiên cu v cht lng h thng thông tin trc tuyn, trang
web và đã có nhng kt lun v nhng yu t quyt đnh đn cht lng. Nghiên
cu ca Liu và Arnett (2000) cho rng thành công ca trang web đc quyt đnh
bi các nhân t: cách s dng h thng, cht lng thit k h thng, cht lng