Xây dựng kế toán quản trị trong doanh nghiệp chế biến thủy sản tại Thành phố Cần Thơ

1
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
……… ………


TRNG TH THUÝ HNG


XÂY DNG K TOÁN QUN TR TRONG
DOANH NGHIP CH BIN THY SN
TI THÀNH PH CN TH




LUN VN THC S KINH T









THÀNH PH H CHÍ MINH – NM 2010
2
MC LC
Trang
Trang ph bìa

Li cam đoan
Mc lc
Danh mc các t vit tt
Danh mc các biu bng
Danh mc s đ và biu đ
PHN M U 1
1. t vn đ nghiên cu 1
2. Mc tiêu nghiên cu 2
2.1 Mc tiêu chung 2
2.2 Mc tiêu c th 2
3. Phm vi nghiên cu 3
3.1 i tng nghiên cu 3
3.2 Thi gian thc hin đ tài 3
3.3 Phm vi không gian 3
4. Phng pháp nghiên cu 3
5. Kt cu lun vn 3
CHNG 1: LÝ LUN V K TOÁN VÀ K TOÁN QUN TR 4
1.1 Tng quan v k toán 4
1.1.1 nh ngha k toán 4
1.1.2 Chc nng ca k toán 4
1.1.3 Mc tiêu ca k toán 5
1.2 K toán tài chính và k toán qun tr 6
1.2.1 K toán tài chính 6
1.2.2 K toán qun tr 7
1.3 So sánh gia k toán tài chính và k toán qun tr 11
1.4 K toán qun tr  mt s nc trên th gii 13
3
CHNG 2- THC TRNG T CHC CÔNG TÁC K TOÁN VÀ K
TOÁN QUN TR TI CÁC DOANH NGHIP CH BIN THY SN 
THÀNH PH CN TH 19

2.1 Quá trình phát trin k toán qun tr  Vit Nam 19
2.1.1 Giai đon trc nm 1986 19
2.1.2 Giai đon t nm 1986 đn nm 1991 19
2.1.3 Giai đon t nm 1991 đn nay 20
2.2 Gii thiu các doanh nghip ch bin thy sn ti thành ph Cn Th 20
2.2.1 S lc đa bàn thành ph Cn Th 20
2.2.2 c đim ngành ch bin thy sn 20
2.2.3 Tình hình chung v xut khu thy sn ti thành ph Cn Th 22
2.2.4 Loi hình doanh nghip và trình đ qun lý 24
2.3 Trin vng phát trin ca ngành ch bin thy sn ti thành ph Cn Th 26
2.3.1 Khó khn 26
2.3.2 Trin vng phát trin ca ngành ch bin thy sn ti thành ph Cn Th
27
2.4 Phân tích thc trng v công tác k toán và k toán qun tr ti các doanh
nghip ch bin thy sn ti thành ph Cn Th 28
2.5 Mt s nguyên nhân c bn hn ch vic vn dng k toán qun tr  các doanh
nghip ch bin thy sn ti thành ph Cn Th 31
2.6 S cn thit phi xây dng k toán qun tr trong các doanh nghip ch bin
thy sn ti thành ph Cn Th 32
CHNG 3- XÂY DNG K TOÁN QUN TR TRONG DOANH NGHIP
CH BIN THY SN TI THÀNH PH CN TH 35
3.1 Quan đim xây dng k toán qun tr cho các doanh nghip 35
3.1.1 Quan đim xây dng k toán qun tr kt hp vi k toán tài chính 35
3.1.2 Quan đim tng xng, phù hp, đn gin, d hiu 35
3.1.3 Quan đim xây dng k toán qun tr trên c s k tha có chn lc 36
3.1.4 Quan đim li ích – chi phí 37
4
3.2 Xây dng k toán qun tr trong doanh nghip ch bin thy sn ti thành ph
Cn Th 37
3.2.1 Xây dng b máy k toán qun tr 37

3.2.2 Xây dng các ni dung k toán qun tr vn dng trong các doanh nghip
ch bin thy sn ti thành ph Cn Th 42
3.2.3 Xây dng các phng pháp k toán qun tr 63
3.3 MT S KIN NGH  XÂY DNG K TOÁN QUN TR TRONG
DOANH NGHIP CH BIN THY SN TI THÀNH PH CN TH 70
3.4.1 Nhng kin ngh t doanh nghip ch bin thy sn 70
3.4.2 Nhng kin ngh đi vi ni đào to và chng trình đào to ngun
nhân lc thc hin k toán qun tr 72
3.4.3 Nhng kin ngh t Nhà nc 73
KT LUN 76
TÀI LIU THAM KHO
PH LC
5
DANH MC CÁC T VIT TT

BP: bin phí
CPNVL: Chi phí nguyên vt liu
CPSXC: Chi phí sn xut chung
CPNCTT: Chi phí nhân công trc tip
CPQLDN: Chi phí qun lý doanh nghip
CPBH: Chi phí bán hàng
CPKB: Chi phí kh bin
CPBB: Chi phí bt bin
DTHV: Doanh thu hòa vn.
DN: Doanh nghip.
P: đnh phí
SDP: S d đm phí
SLHV: Sn lng hòa vn
SDAT: S d an toàn.
6

DANH MC BIU BNG
Bng 1.1: PHÂN BIT K TOÁN TÀI CHÍNH VÀ K TOÁN QUN TR 12
Bng 2.1: KIM NGCH XUT KHU CÁC MT HÀNG THY SN 
THÀNH PH CN TH QUA BA NM 2007- 2009 24
Bng 2.2: LOI HÌNH DOANH NGHIP CA CÁC DOANH NGHIP CH BIN
THY SN  THÀNH PH CN TH 25
BNG 2.3: QUY MÔ MT S DOANH NGHIP CH BIN THY SN
THÀNH PH CN TH 26
Bng 2.4: CÁC LOI HÌNH DOANH NGHIP C KHO SÁT 30
Bng 3.1: PHÂN LOI CHI PHÍ THEO CÁCH NG X 44
Bng 3.2 : D TOÁN TIÊU TH 47
Bng 3.3: D TOÁN V S TIN MT THU C 47
Bng 3.4: D TOÁN SN XUT 48
Bng 3.5: D TOÁN CHI PHÍ NGUYÊN VT LIU TRC TIP 49
Bng 3.6: D TOÁN CHI TIN MT MUA NGUYÊN VT LIU 49
Bng 3.7: D TOÁN CHI PHÍ NHÂN CÔNG TRC TIP 50
Bng 3.8: D TOÁN CHI PHÍ SN XUT CHUNG 51
Bng 3.9: D TOÁN THÀNH PHM TN KHO CUI K 52
Bng 3.10 : D TOÁN CHI PHÍ BÁN HÀNG 53
Bng 3.11: D TOÁN CHI PHÍ QUN LÝ DOANH NGHIP 54
Bng 3.12: D TOÁN BÁO CÁO KT QU KINH DOANH THEO HÌNH
THC S D M PHÍ 55
Bng 3.13: D TOÁN BÁO CÁO KT QU KINH DOANH THEO PHNG
PHÁP CHI PHÍ TOÀN B 56
Bng 3.14: D TOÁN TIN MT 57
Bng 3.15: D TOÁN BNG CÂN I K TOÁN 58
Bng 3.16: BNG BÁO CÁO THU NHP M PHÍ 59
Bng 3.17: BNG BÁO CÁO THU NHP M PHÍ 62
Bng 3.18: MÃ HÓA TÊN CÁC SN PHM 67
7

DANH MC CÁC S  VÀ BIU 

S  1.1: CHC NNG CA K TOÁN 5
BIU  2.1: KIM NGCH XUT KHU CÁC MT HÀNG THY SN 
THÀNH PH CN TH BA NM 2007- 2009 24
S  3.1: T CHC B MÁY K TOÁN DOANH NGHIP 40
S  3.2: MI QUAN H GIA CÁC B PHN D TOÁN 46






8
PHN M U
1. T VN  NGHIÊN CU
Trong thi kì hi nhp kinh t hin nay, cùng vi đi mi công ngh, đi mi
qun tr doanh nghip đang là vn đ bc thit, quyt đnh đn s sng còn ca các
doanh nghip. i mi qun tr doanh nghip to ra đng lc thúc đy hoàn thin
h thng k toán nht là k toán qun tr, mt b phn k toán gn kt mt thit vi
qun tr, giúp nhà qun tr ra quyt đnh. K toán qun tr đã tn ti rt lâu trong h
thng k toán doanh nghip. Tuy nhiên k toán qun tr ch mi đc h thng hoá
và phát trin mt cách h thng v lý lun và thc tin  nhng thp k gn đây
trong các doanh nghip, đc bit là các doanh nghip có quy mô, s tin b nht
đnh v khoa hc k thut, trình đ qun lý, điu kin x lý thông tin. Ti các nc
có nn kinh t th trng phát trin, k toán qun tr đc coi là công c qun lý
khoa hc và có hiu qu nhm x lý kp thi và cung cp thông tin, đáp ng nhu
cu thông tin cho các nhà qun tr, song ti Vit Nam dù đã hoà trong xu th hi
nhp kinh t toàn cu, nn kinh t Vit Nam cng đã và đang tng bc chuyn
mình đ bt kp vi tc đ phát trin chung ca th trng th gii

nhng k toán
qun tr vn đang còn là vn đ rt mi m, cha đc trin khai mt cách đng b
và khoa hc. Khái nim v “k toán” ch đ cp đn k toán tài chính, còn k toán
qun tr dng nh cha đc quan tâm đúng mc. Trong khi đó, ngành ch bin
thy sn  thành ph Cn Th là ngành mi nhn, mang li hiu qu kinh t cao, li
đc Nhà nc quan tâm và đu t phát trin. Festival thy sn nm 2010 đc t
chc ln đu tiên  thành ph Cn Th mt ln na khng đnh v th ca ngành,
các doanh nghip có c hi gii thiu các sn phm ca mình đn vi ngi tiêu
dùng trong nc và th gii. iu đó có ngha là các doanh nghip phi bc vào
cuc chin trên thng trng gia các doanh nghip trong nc vi nhau và vi
các doanh nghip ca các nc trên th gii. Vì vy, hn bao gi ht các nhà qun
tr doanh nghip cn hn na nhng công c qun lý, phc v đc lc cho vic qun
tr doanh nghip, làm tng sc cnh tranh ca doanh nghip. K toán qun tr là mt
công c không th thiu.
9
T nhng vn đ trên, ta thy vai trò ca k toán qun tr ngày càng đc quan
tâm sâu sc, vic nghiên cu đ xây dng k toán qun tr cho các doanh nghip ch
bin thy sn ti thành ph Cn Th là vô cùng cn thit, do đó tôi đã chn đ tài
“Xây dng k toán qun tr trong doanh nghip ch bin thu sn ti thành
ph Cn Th” đ thc hin đ tài lun vn cao hc ca mình.
2. MC TIÊU NGHIÊN CU
2.1 Mc tiêu chung
Kho sát thc trng v t chc công tác k toán và k toán qun tr ti các
doanh nghip ch bin thy sn ti thành ph Cn Th. T đó xây dng k toán
qun tr trong doanh nghip ch bin thu sn ti thành ph Cn Th.
2.2 Mc tiêu c th
T mc tiêu chung trên ta đi vào mt s mc tiêu c th sau:
- H thng hoá các vn đ v k toán và k toán qun tr.
- ánh giá chung v thc trng công tác k toán và k toán qun tr ti các
doanh nghip ch bin thu sn ti thành ph Cn Th đ thy đc các nguyên

nhân hn ch và s cn thit cho vic xây dng k toán qun tr ti các doanh
nghip.
- Xây dng k toán qun tr trong doanh nghip ch bin thu sn ti thành
ph Cn Th.
3. PHM VI NGHIÊN CU
3.1. i tng nghiên cu
Thc trng t chc công tác k toán và k toán qun tr ti các doanh nghip
ch bin thu sn  Thành ph Cn Th.
3.2. Thi gian thc hin đ tài
 tài đc thc hin t tháng 02/2010 – 07/2010.
3.3. Không gian: Thành ph Cn Th
10
4. PHNG PHÁP NGHIÊN CU
4.1 Phng pháp thu thp s liu
- S liu s cp: c thu thp bng cách kho sát, phng vn nhng nhà qun
lý hoc nhng ngi đang thc thi công tác k toán ti các doanh nghip ch bin
thy sn trên đa bàn thành ph Cn Th.
- S liu th cp: Thu thp t: sách, tp chí và các website. Bên cnh đó,
ngun s liu th cp còn đc thu thp t bng báo cáo kim ngch xut khu qua 3
nm 2007-2009 ca S Công Thng thành ph Cn Th, bng điu tra các doanh
nghip thy sn ca Chi cc thy sn thành ph Cn Th vv.
4.2 Phng pháp phân tích s liu:
Phng pháp s dng ch yu trong đ tài là: Phng pháp phng vn,
phng pháp thng kê, phng pháp phân tích tng hp…
5. KT CU CA LUN VN.
Chng 1: Lý lun v k toán và k toán qun tr.
Chng 2: Thc trng t chc công tác k toán và k toán qun tr trong các
doanh nghip ch bin thy sn ti thành ph Cn Th.
Chng 3: Xây dng k toán qun tr trong doanh nghip ch bin thy sn ti
thành ph Cn Th.

11
Chng 1
LÝ LUN V K TOÁN VÀ K TOÁN QUN TR
1.1.TNG QUAN V K TOÁN
1.1.1 nh ngha k toán
- Theo Lut K toán ca Vit Nam (2003): “K toán là vic thu thp, x lý,
kim tra, phân tích và cung cp thông tin kinh t, tài chính di hình thc giá tr,
hin vt và thi gian lao đng.”
- nh ngha ca Liên đoàn k toán quc t (IFAC): “K toán là ngh thut ghi
chép, phân loi và tng hp theo cách thc nht đnh di hình thc tin t v các
nghip v, các s kin mà chúng ta có ít nht mt phn tài chính và trình bày kt
qu ca nó cho ngi s dng ra quyt đnh.”
- Theo hip hi k toán M: “K toán là quá trình ghi nhn, đo lng và công
b các thông tin kinh t giúp ngi s dng phán đoán và ra quyt đnh da trên
thông tin này.”
- Theo Tng hoch đ k toán Pháp đc son tho bi Hi đng quc gia v
k toán: “K toán là mt h thng t chc thông tin tài chính cho phép thu thp, sp
xp, ghi nhn nhng thông tin ban đu di dng con s, sau đó thông qua vic x
lý thông tin thích hp s cung cp toàn b thông tin thích hp vi nhu cu ca
ngi s dng thông tin khác nhau…”
Các khái nim trên dù có nhng quan nim v k toán  nhng phm vi, góc
đ khác nhau, nhng đu nhn đn đi tng, phng pháp thc hin công vic k
toán và mc đích, chc nng ca k toán là nhm cung cp thông tin cho các đi
tng s dng thông tin.
Tóm li, k toán là công vic thu thp, x lý và lp các báo cáo v các nghip
v kinh t đã phát sinh liên quan đn s thay đi v tài sn, ngun vn và quá trình
sn xut kinh doanh. T đó, cung cp thông tin cn thit cho các đi tng s dng.
1.1.2 Chc nng ca k toán
K toán có các chc nng c bn sau:

12
- Chc nng phn ánh và giám đc: K toán phn ánh chân thc, khách quan
và giám đc mt cách liên tc, toàn din các hin tng kinh t tài chính phát sinh
trong quá trình hot đng sn xut kinh doanh ca đn v.
- Chc nng cung cp thông tin: ây là chc nng quan trng nht ca k toán.
Thông qua thu thp thông tin v các s kin kinh t tài chính, x lí thông tin bng
các phng pháp khoa hc ca mình, k toán có th cung cp thông tin v tình hình
tài chính, kt qu hot đng kinh doanh ca đn v cho các đi tng s dng thông
tin khác nhau đ h ra các quyt đnh thích hp.
S đ 1.1: CHC NNG CA K TOÁN












1.1.3 Mc tiêu ca k toán
K toán không thun túy là công vic gi s hay ghi chép và lu tr các d
liu, mà quan trng hn là thit lp mt h thng thông tin cho công tác qun lý,
cho ngi ra quyt đnh. Nhng thông tin do k toán cung cp cho phép các nhà
kinh t có đc nhng la chn hp lý đ đnh hng hot đng kinh doanh.
Mc tiêu c bn ca k toán hin đi là cung cp thông tin tài chính k c mt
s thông tin phi tài chính v mt thc th kinh t đ ngi s dng có đc mt
quyt đnh sáng sut v vic s dng mt cách hu hiu ngun tài nguyên vn có

D
LIU
NHU CU
THÔNG TIN
THÔNG

TIN
Hot đng
kinh doanh
Thu thp
Tp hp d liu
X lý
Ghi chép, phân
loi, tng hp
Cung cp thông tin
Lp báo cáo
Ngi ra quyt đnh
H THNG K TOÁN
13
gii hn. Thông tin k toán không nhng cn thit cho các nhà qun tr điu hành
doanh nghip trong vic lp k hoch, kim tra và đánh giá tình hình thc hin k
hoch, mà còn cn cho nhng ngi  bên ngoài doanh nghip nh: các nhà đu t,
ngân hàng, c quan thu….
Tóm li, mc tiêu c bn ca k toán là cung cp thông tin cho nhng nhà
qun lý bên trong doanh nghip và cho các đi tng bên ngoài doanh nghip.
1.2 K TOÁN TÀI CHÍNH VÀ K TOÁN QUN TR
1.2.1 K toán tài chính
K toán tài chính cung cp nhng thông tin cn thit liên quan đn quá trình
hot đng ca đn v cho các đi tng s dng thông tin bng các báo cáo tài
chính. Do đó báo cáo này phi tr li 3 câu hi cn thit v hot đng kinh doanh

ca đn v, c th: tình hình tài chính hin ti ca đn v, kt qu hot đng kinh
doanh ca đn v trong mt k, tình hình thu và s dng tin ca đn v trong mt
k.  cung cp các thông tin tr li cho các câu hi này, k toán tài chính đã cung
cp mt h thng báo cáo gm: bng cân đi k toán, bng báo cáo kt qu hot
đng kinh doanh, báo cáo lu chuyn tin t, thuyt minh báo cáo tài chính.
Các báo cáo tài chính do k toán tài chính cung cp đc s dng cho nhiu
đi tng, ch yu là bên ngoài doanh nghip nên thông tin trên báo cáo tài chính
phi d hiu, đáng tin cy và đc lp theo nhng nguyên tc, chun mc nht đnh.
Nh vy, theo Lut K toán Vit Nam nm 2003: “K toán tài chính là vic
thu thp, x lí, phân tích và cung cp thông tin kinh t, tài chính bng báo cáo tài
chính cho các đi tng có nhu cu s dng thông tin ca k toán.”
1.2.2 K toán qun tr
1.2.2.1 Khái nim
Có rt nhiu khái nim khác nhau v k toán qun tr, có th tham kho mt s
đnh ngha sau đây:
- Theo nhóm tác gi Anthony A.Atkinson, Rajiv D.Banker, Robert S.Kaplan,
S.mark Young, “K toán qun tr là mt quy trình ci tin không ngng vic hoch
đnh, thit k, đo lng h thng thông tin tài chính, thông tin phi tài chính hot
14
đng ca doanh nghip đ hng dn, thúc đy hành đng, hành vi qun tr và điu
kin hot đng ca doanh nghip to nên giá tr vn hóa kinh doanh cn thit nhm
đt chin lc, chin thut và mc tiêu”.
- Theo Vin nghiên cu k toán qun tr ca M, “K toán qun tr là mt quy
trình nhn dng, tng hp, trình bày, gii thích và truyn đt thông tin thích hp cho
nhà qun tr thit lp chin lc kinh doanh, hoch đnh và kim soát hot đng, ra
quyt đnh kinh doanh, s dng có hiu qu ngun lc kinh t, ci tin và nâng cao
giá tr doanh nghip, đm bo an toàn cho tài sn, kt hp cht ch vic qun tr và
kim soát ni b”.
- Theo Lut k toán Vit Nam nm 2003 thì: “K toán qun tr là vic thu thp,
x lý, phân tích và cung cp thông tin kinh t, tài chính theo yêu cu qun tr và

quyt đnh kinh t, tài chính trong ni b đn v k toán”.
Tóm li, t các đnh ngha trên ta có th hiu k toán qun tr là quá trình thu
thp, ghi chép, x lý và lp các báo cáo ni b nhm cung cp thông tin phc v
ch yu cho nhng nhà qun lý bên trong doanh nghip, giúp h đa ra các quyt
đnh kinh t và vch ra k hoch cho tng lai phù hp vi chin lc kinh doanh.
1.2.2.2 Mc tiêu ca k toán qun tr
Các mc tiêu ca k toán qun tr bao gm:
- Cung cp thông tin: Thu thp và cung cp thông tin cn thit cho nhà qun lý
mi cp giúp h hoch đnh, đánh giá và qun tr các hot đng sn xut kinh
doanh, đm bo vic bo tn và làm tng tài sn cho doanh nghip, tng tác vi
các t chc, cá nhân quan tâm là nhng ngi s dng thông tin bên ngoài doanh
nghip nh c đông, nhà cung cp, khách hàng…
- Tham gia vào quá trình qun tr: Quá trình qun tr bao gm ra quyt đnh
chin lc, chin thut và tác nghip, hành đng phi hp sc mnh trong phm vi
doanh nghip nhm đm bo cho doanh nghip hot đng thun li, chú trng đn
kt qu đt đc trong các mc tiêu dài hn, trung hn và ngn hn.
- H tr các nhà qun tr trong vic đnh hng và kim soát các mt hot
đng kinh doanh.
15
- Thúc đy các nhà qun tr và nhân viên nhm vào các mc đích ca t chc.
- o lng kt qu ca các mt hot đng, các đn v, các nhà qun tr và nhân
viên trong t chc.
- ánh giá v trí cnh tranh ca t chc, làm vic cùng vi các nhà qun tr đ
đm bo tính cnh tranh lâu dài ca t chc trong ngành.
Tóm li, mc tiêu c bn ca k toán qun tr là cung cp thông tin cho lãnh
đo doanh nghip đ ra quyt đnh có trng tâm, giúp h ch đng tham gia vào quá
trình qun tr hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip.
1.2.2.3 Vai trò k toán qun tr trong doanh nghip
K toán qun tr ra đi, phát trin nhm đáp ng nhu cu thông tin đ nhà qun
tr thc hin toàn din các chc nng qun tr.

- Trc ht, k toán qun tr cung cp nhng thông tin cn thit giúp qun tr
doanh nghip làm cn c đ xây dng k hoch, t chc điu hành, kim tra giám
sát vic thc hin k hoch. Nh vy, k toán qun tr có vai trò rt ln trong vic
cung cp nhng thông tin nn tng, giúp qun tr doanh nghip có nhng cn c
khoa hc vng chc cho vic xây dng k hoch sn xut - kinh t - tài chính mt
cách chính xác và toàn din.
- Th hai, k toán qun tr cung cp nhng thông tin cn thit giúp qun tr
doanh nghip đánh giá mi hot đng kinh t trong trng thái thc ca chúng. Trên
c s đó, có nhng cn c xác thc đ ra quyt đnh kinh doanh hp lý và có hiu
qu. Bên cnh đó, nó còn giúp nhà qun tr khai thác đc tim nng kinh t, tài
chính và đm bo mc tiêu kinh doanh ca doanh nghip.
- Th ba, k toán qun tr cung cp h thng tài liu d toán sn xut kinh
doanh và tình hình thc hin các d toán ngân sách doanh nghip, giúp nhà qun tr
phát hin ra nhng kh nng tim tàng và tìm mi bin pháp đ huy đng vào quá
trình sn xut kinh doanh ca doanh nghip trong các k tip theo, nhm không
ngng nâng cao hiu qu sn xut kinh doanh ca doanh nghip.

16
Tóm li, k toán qun tr giúp nhà qun tr hiu đc tình hình t chc, thc
hin  tng b phn,  doanh nghip t đó hiu đc thc trng hot đng sn xut
kinh doanh ca tng b phn, ca doanh nghip đ kp thi điu chnh, b sung
nhng vn đ cn thit cho hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Ngày
nay, k toán qun tr ngày càng có vai trò quan trng trong vic cung cp thông tin
qun tr. ó chính là mt h thng thông tin đáng tin cy v hoch đnh, t chc
thc hin, kim tra và đánh giá, chng minh các quyt đnh qun tr góp phn nâng
cao tính hu ích ca thông tin k toán cho các đi tng s dng thông tin, giúp nhà
qun tr xây dng phát trin nhng đnh hng, chin lc trong qun tr và kim
soát hot đng sn xut kinh doanh hu hiu hn.
1.2.2.4 Nhim v ca k toán qun tr
 đáp ng đc yêu cu cung cp thông tin cho các cp qun tr khác nhau

trong ni b doanh nghip, k toán qun tr có nhng nhim v c bn sau đây:
- Thu thp, x lý thông tin theo phm vi, ni dung ca k toán qun tr đã đc
xác đnh trong tng thi k, phn ánh đc tng thành phn chi phí bng cách chia
doanh nghip thành nhiu trung tâm trách nhim. Tính toán và tp hp chi phí sn
xut, tính giá thành cho tng loi sn phm.
- Xây dng đc các d toán ngân sách sn xut kinh doanh cho các mc tiêu
hot đng.
- Kim soát vic thc hin và gii trình các nguyên nhân làm chênh lch gia
chi phí theo d toán và theo thc t.
-T chc phân tích và cung cp các thông tin cn thit bng h thng báo cáo
k toán qun tr, giúp nhà qun tr ra các quyt đnh kinh doanh hp lý.
1.2.2.6 Mt s phng pháp nghip v k thut ca k toán qun tr
K toán qun tr có th s dng các phng pháp k thut, nguyên tc k toán
chung nh: Chng t, tài khon, ghi s kép, bng cân đi k toán…Ngoài vic áp
dng các phng pháp trên, k toán qun tr còn s dng mt s phng pháp
nghip v k thut riêng đ cung cp nhng thông tin cho quá trình qun lý điu
hành doanh nghip sau đây:
17
- Phng pháp phân loi: Ni dung chính ca phng pháp này là la chn
các cách phân loi chi phí phù hp nhm đáp ng nhu cu các loi thông tin cho các
cp qun tr khác nhau trong ni b doanh nghip, nh: phân loi chi phí theo cách
ng x ca chi phí, phân loi chi phí theo chc nng ca chi phí,…
- Phng pháp so sánh: Ni dung chính ca phng pháp này là chn các ch
tiêu có cùng điu kin so sánh hoc có quan h kinh t đ thit lp quan h so sánh
vi nhau. T đó, quan sát bin đng ni dung, kt cu, mi tng quan gia các đi
tng. Phng pháp so sánh bao gm: Phng pháp so sánh s tuyt đi, phng
pháp so sánh s tng đi.
- Phng pháp đ th - biu đ: Ni dung ca phng pháp này là cn c
vào mi quan h gia các đi tng thit lp phng trình toán hc biu hin mi
quan h gia chúng. T đó, thit lp nên đ th, biu đ đ nhn đnh, quan sát s

tn ti, đc đim đi tng.
- Phng pháp phân tích thông tin thích hp: Phng pháp này là mt quy
trình chn lc, đn gin hóa thông tin, phù hp, nhanh chóng và có trng tâm cho
chn la mt phng án kinh doanh. Thông thng phng pháp này đc s dng
khi nhà qun tr đang đng trc hai phng án khác nhau và ra quyt đnh la
chn mt phng án kinh doanh hiu qu nht…
- Phng pháp ch s tài chính: Cn c vào mi quan h gia các yu t tài
chính thit lp nên các ch s tài chính. T đó, quan sát ni dung, kt cu nhng ch
s tài chính đc trng này đ tìm ra du hiu tài chính…
- Phng pháp đnh lng: Da trên nn tng kinh t lng. T đó, cn c
vào các đc đim thông tin kt hp vi toán hc đ quan sát các hin tng kinh t
tài chính…
Ngoài ra, vi chc nng ghi chép và cung cp thông tin cho nhà qun tr. K
toán qun tr còn s dng nhng phng pháp sau: phng pháp bng cân đi thành
qu, phng pháp cân đi chi phí - li ích, phng pháp phân tích quan h chi phí -
khi lng - li nhun, phng pháp tính thi giá ca tin t.
18
1.3 SO SÁNH K TOÁN QUN TR VÀ K TOÁN TÀI CHÍNH
K toán qun tr là h qu tt yu ca quá trình phát trin k toán tài chính. Nó
là h thng tích hp ca k toán ni b, cung cp thông tin v chi phí và hiu qu
hot đng ca toàn b doanh nghip, cng nh ca tng b phn, phòng ban chc
nng riêng l nhm h tr cho quá trình ra quyt đnh qun lý.
K toán qun tr và k toán tài chính đu có cùng chc nng là cung cp thông
tin nhng mc tiêu ca k toán qun tr khác vi mc tiêu ca k toán tài chính nên
gia chúng li có s ging và khác nhau.
S khác nhau: Có th tóm tt s khác nhau gia k toán qun tr và k toán
tài chính qua bng sau:
Bng 1.1: PHÂN BIT K TOÁN TÀI CHÍNH VÀ K TOÁN QUN TR
Cn c phân bit K toán tài chính K toán qun tr
i tng s dng

thông tin.
Các t chc, cá nhân bên
trong và bên ngoài doanh
nghip nhng ch yu là các
t chc, cá nhân bên ngoài
doanh nghip nh: các t
chc tín dng, nhà đu t, c
quan thu
Nhà qun lý bên trong
doanh nghip: Giám đc,
hi đng qun tr …
c đim ca thông tin.
Phn ánh quá kh, khách
quan và có th thm tra.
Hng v tng lai, linh
hot, theo yêu cu ca
nhà qun tr.
Yêu cu thông tin.
òi hi tính chính xác cao. òi hi tính kp thi nên
tính chính xác có th chp
nhn thp hn k toán qài
chính.
Thc đo s dng.
Ch yu th hin bng thc
đo giá tr.
c đo lng bng bt
k các đn v hin vt,
thi gian lao đng, giá tr.
19
Các nguyên tc s dng

trong vic lp báo cáo.
Phi tuân th các nguyên tc
k toán chung đã đc tha
nhn, mang tính bt buc.
Doanh nghip t xây
dng, t trin khai, có
tính linh hot, không
mang tính bt buc.
K báo cáo.
nh k: quý, nm theo quy
đnh B Tài Chính.
Thng xuyên: ngày,
tun, tháng, quý, nm
theo yêu cu ca nhà
qun tr.
Phm vi cung cp thông
tin.
Toàn doanh nghip. Tng b phn, toàn doanh
nghip.
Tính pháp lnh. Có tính pháp lnh. Không có tính pháp lnh.
Các báo cáo k toán ch
yu.
- Bng cân đi k toán.
- Báo cáo kt qu kinh doanh.
- Báo cáo lu chuyn tin t.
- Thuyt minh báo cáo tài
chính.
Các báo cáo ni b nh:
Báo cáo sn xut, báo cáo
b phn, báo cáo giá

thành… và các báo cáo
theo yêu cu và mc đích
s dng ca nhà qun tr.

S ging nhau:
Mc dù có s khác nhau, nhng k toán tài chính và k toán qun tr li có
nhng đim ging nhau c bn sau đây:
- K toán tài chính và k toán qun tr đu da vào h thng ghi chép ban đu
ca k toán.
- K toán tài chính và k toán qun tr đu th hin trách nhim ca nhà qun
lý. K toán tài chính chú trng đn trách nhim điu hành chung đi vi toàn b t
chc; K toán qun tr chú trng đn trách nhim điu hành  tng b phn ca t
chc cho đn cp thp nht ch có trách nhim vi chi phí.
20
- K toán tài chính và k toán qun tr đu phn ánh hot đng kinh doanh ca
doanh nghip, đu quan tâm đn tài sn, ngun vn, tình hình lu chuyn tin t,
công n và báo cáo kt qu kinh doanh.
- K toán tài chính và k toán qun tr đu là công c qun lý giám đc và s
dng hiu qu các ngun lc kinh t ca t chc.
Chính nhng đim ging nhau c bn gia k toán tài chính và k toán qun tr
đã khng đnh rng: K toán qun tr là mt b phn cu thành không th tách ri h
thng k toán ca doanh nghip.
1.4 K TOÁN QUN TR TRONG DOANH NGHIP SN XUT  MT
S NC TRÊN TH GII.
1.4.1 K toán qun tr trong doanh nghip sn xut  Anh, M.
K toán qun tr trong doanh nghip sn xut  Anh, M là nn k toán qun
tr tiên phong trên th gii vi khuynh hng cung cp thông tin hu ích, thit lp
các quyt đnh qun lý bng nhng mô hình, k thut đnh lng thông tin.
Nn kinh t th trng đã xut hin t lâu  Anh, M nên k toán qun tr cng
xut hin rt lâu trong các doanh nghip sn xut. Sau đó, đ đáp ng nhu cu thông

tin qun lý, k toán qun tr tip tc phát trin vi nhng ni dung khác nhau. Quá
trình đó, k toán qun tr đã tri qua bn giai đon khác nhau: giai đon 1- Thông
tin đ kim soát và đnh hng chi phí, sn xut; giai đon 2- thông tin đ hoch
đnh và kim soát tài chính hot đng sn xut kinh doanh; giai đon 3- thông tin đ
gim nhng tn tht ngun lc kinh t s dng ca quy trình sn xut kinh doanh;
giai đon 4- Thông tin đ s dng có hiu qu các ngun lc kinh t to ra giá tr.
Ngày nay, k toán qun tr trong doanh nghip sn xut vn tn ti thnh hành
nhng ni dung t giai đon 2 tr đi, thng tp trung vào các ch đ nh: khái
nim và phân loi chi phí; K toán chi phí và tính giá thành sn phm theo công
vic hoc theo quy trình sn xut; Nhn thc cách ng x chi phí và phân tích bin
đng chi phí; Phân tích mi quan h chi phí- khi lng- li nhun; K toán chi phí
trên c s hot đng; …Vi s đ cao vai trò cá nhân, vai trò ca nhng nhà qun
lý cao cp, k toán qun tr đc thit k đ phân tích thông tin phc v cho các
21
quyt đnh qun lý, đ cao tính hu ích ca thông tin cho các quyt đnh qun lý.
ng thi,  nhng nc này, k toán qun tr là công vic riêng ca doanh nghip
nên Nhà nc không can thip sâu vào chuyên môn, nghip v. Nhng nm gn
đây, mc du vn duy trì khuynh hng đc trng nh trc nhng k toán qun tr
trong doanh nghip  Anh, M đã xut hin mt vài thay đi v cu trúc thông tin,
nâng cao tính đnh tính ca thông tin, tính kim soát đ b sung cho nhng thiu
sót, lc hu, không hu hiu so vi th gii. Trong sut quá trình đó, k toán qun
tr luôn đc nhn thc là mt b phn chuyên môn; tuy nhiên, t chc vn hành k
toán qun tr có nhng chuyn bin khác nhau. T mt b phn thuc k toán đn
b phn thuc Ban giám đc.
Tóm li, k toán qun tr trong các doanh nghip sn xut  Anh, M đc
xem nh mt công c h tr đc lc giúp nhà qun tr ra quyt đnh. K toán qun
tr là công vic riêng ca tng doanh nghip Nhà nc không can thip sâu vào
công vic ca k toán qun tr.
1.4.2 K toán qun tr trong doanh nghip sn xut  các nc ông Âu.
K toán qun tr trong doanh nghip sn xut  các nc ông Âu có đc

trng gn kt cht ch vi k toán tài chính, đ cao thông tin kim soát ni b và có
s nh hng đáng k ca Nhà nc.
Nn kinh t th trng đã xut hin khá lâu  nhng nc ông Âu nhng k
toán qun tr trong doanh nghip hình thành, phát trin chm hn k toán qun tr
trong doanh nghip sn xut  các nc Anh, M. u tiên, k toán qun tr xut
hin di hình thc k toán chi phí nhng mc đích là cung cp thông tin đ các c
quan qun lý ca Nhà Nc kim tra giám sát. Nhng nm gn đây, k toán qun tr
 nhng nc này bt đu bt nhp phát trin vi k toán qun tr ca Anh, M,
Nht, cp nht mt s ni dung mi nh: a ra bng chng giúp nhà qun lý tìm
đc phng thc tt nht khai thác tim nng kinh t phát trin doanh nghip
trong tng lai; Nhn đnh tình hình tin hành  các trung tâm trách nhim qun lý đ
d báo; Giám sát tình hình hin ti và tng lai ca nhng nhà qun lý  tng b
phn nhm đm bo chin lc, k hoch, và khai thác tt nht nng lc các nhà
22
qun lý, tim nng tng b phn trong cu trúc t chc hot đng sn xut kinh
doanh.
Tóm li, vi quan đim là mt công c cung cp thông tin kim soát, k toán
qun tr  các nc ông Âu luôn đc t chc thành mt b phn thuc k toán,
do k toán đm trách. K toán qun tr có đc đim ni bt là đc xây dng gn
kt vi k toán tài chính, quan h mt thit vi chính sách k toán chung, chu nh
hng s can thip trc tip bng lut pháp ca Nhà nc. Vì vy, k toán qun tr
 nhng nc này rt khuôn mu, phát trin khá chm so vi Anh, M.
1.4.3 K toán qun tr trong doanh nghip sn xut  Nht.
Nn kinh t th trng xut hin t lâu  Nht nhng ch thc s đúng ngha
sau chin tranh th gii th II và k toán qun tr cng hình thành, phát trin nhanh
t đó.
Vi ngun lc hn hp, các doanh nghip Nht phi đng đu vi s bt n,
sc ép cnh tranh t doanh nghip  các nc trên th gii cùng vi bn sc vn
hoá ngi Nht đã ny sinh k toán qun tr kiu Nht. K toán qun tr  Nht vn
tip tc duy trì nhng tin b ca phng pháp k thut đnh lng thông tin theo

khuynh hng riêng to nên ni dung k toán qun tr thnh hành ch yu nh: Xây
dng tiêu chun và phân loi chi phí, thu nhp, li nhun; Xây dng h thng d
toán ngân sách hot đng hng nm; Xây dng các tiêu chun đánh giá vn đu t;
K toán các trung tâm trách nhim; Xây dng tiêu chun đánh giá các b phn;
Phân tích bin đng chi phí; Phân tích tính cân đi chi chí- li ích…Trong sut quá
trình hình thành, đi mi, k toán doanh nghip sn xut  Nht trãi qua hai giai
đon: T chc k toán qun tr thành mt b phn thuc ban giám đc trong quá
kh và t chc k toán qun tr thành mt b phn thuc b máy k toán ph bin
hin nay.
Tóm li, k toán qun tr  Nht phát trin phù hp vi đc thù riêng theo
phong cách qun lý vi trng tâm nâng cao cht lng kim soát, kim soát đnh
hng trong ni b. Dù vn duy trì nhng ni dung k toán qun tr ch yu nhng
23
k toán qun tr  Nht vn khng đnh v th, tm quan trng ca mình trong h
thng k toán qun tr th gii vi nhng đc trng ni bt.
1.4.4 K toán qun tr trong doanh nghip sn xut  Trung Quc.
K toán qun tr  Trung Quc còn non tr và cha có khuynh hng riêng
gn lin quá trình chuyn đi t nn kinh t k hoch hoá tp trung sang nn kinh t
th trng. Nhng du hiu kinh t th trng ch mi xut hin  Trung Quc
nhng nm cui 1980 và k toán qun tr bt đu hình thành phát trin t đó. K
toán qun tr xut hin vi ni dung c bn nh k toán qun tr  Anh, M nhng
nm 1965. Sau đó, k toán qun tr đc ci tin, nâng cao nhng vi mc đ
không đng đu vi nhng ni dung sau: Xây dng h thng d toán ngân sách, d
toán vn đu t dài hn; Nhn din và phân tích chi phí sn xut, bán hàng, qun lý;
Phân tích doanh thu; Phân tích trin vng th trng; Phân tích n phi thu; Phân
tích li nhun; Phân tích đim hoà vn; Phân tích báo cáo tài chính…
Tóm li, k toán qun tr trong các doanh nghip  Trung Quc đã nhanh
chóng gi mt vai trò quan trng trong h thng k toán doanh nghip  các nc
này. K toán qun tr luôn đc xem là mt b phn chuyên môn nhng khuynh
hng, t chc thc hin rt đa dng. ây cng chính là đc đim chung t chc k

toán qun tr trong nhng nc mi phát trin  Châu Á.
1.4.5 K toán qun tr trong doanh nghip sn xut  mt s nc khu
vc ông Nam Á.
K toán qun tr  mt s nc khu vc ông Nam Á còn non tr, ph thuc
và tp hp nhiu khuynh hng khác nhau. Các nc khu vc ông Nam Á hu
nh có nn kinh t th trng mi phát trin. Doanh nghip  các nc này có th
chia làm nhiu loi, đa dng. T đó, hot đng và t chc, qun lý hot đng sn
xut kinh doanh cng phong phú nên k toán qun tr rt đa dng; mt phn đc
chuyn giao, chu nh hng t mô hình k toán qun tr ca các công ty m  nc
ngoài rt hin đi; mt phn đc các doanh nghip trong nc xây dng, cp nht
theo nn tng hot đng qun lý ca h nhng khá lc hu và có nhng doanh
nghip hoàn toàn không quan tâm đn k toán qun tr.
24
Tóm li, h thng k toán qun tr trong doanh nghip  mt s nc khu vc
ông Nam Á còn ri rc, cha hoàn toàn thng nht v lí lun và thc tin. Thc
trng đó dn đn k toán qun tr trong doanh nghip sn xut  các nc khu vc
này tn ti đa dng v khuynh hng, ni dung, trình đ.
1.4.6 Bài hc kinh nghim t k toán qun tr trong doanh nghip sn
xut  mt s nc trên th gii.
K toán qun tr đã trãi qua nhiu giai đon vi nhng ni dung khác nhau,
đc ng dng rng rãi trong các doanh nghip sn xut  nhiu nc khác nhau.
Ngày nay, trong nn kinh t th trng h thng k toán doanh nghip phi bao gm
k toán tài chính và k toán qun tr. S tn ti hai b phn k toán này không mâu
thun nhau mà h tr nhau nhm đm bo chc nng ghi chép và cung cp thông tin
k toán phc v cho nhà qun tr.
K toán qun tr trên th gii ni lên hai khuynh hng đc trng:
- K toán qun tr vi khuynh hng cung cp thông tin hu ích cho quyt
đnh qun tr  nhng nc đ cao đn vai trò cá nhân và ít có s can thip trc tip
ca Nhà nc.
- K toán qun tr vi khuynh hng cung cp thông tin tng cng kim soát,

kim soát ni b  nhng nc đ cao tính an toàn, tính tp th và thng có s can
thip trc tip ca Nhà nc vào chính sách k toán chung, vào hot đng ca
doanh nghip bng lut pháp.
Tóm li, qua vic tìm hiu k toán qun tr  mt s nc trên th gii nh
Anh, Pháp, Nht, Trung Quc Chúng ta có th rút ra bài hc kinh nghim là: K
toán qun tr nên đc xây dng thành mt b phn thuc h thng k toán. H
thng k toán lúc này s bao gm k toán tài chính và k toán qun tr. Nhà nc
không nên can thip sâu vào công vic ca k toán qun tr, vic xây dng k toán
qun tr là công vic riêng ca doanh nghip, là quyn ca doanh nghip. Nhà nc
ch đóng vai trò h tr, đnh hng và ban hành các thông t hng dn đ to điu
kin cho các doanh nghip trong vic xây dng k toán qun tr.
25
KT LUN CHNG 1

 đáp ng nhu cu cung cp thông tin cho các đi tng bên trong và bên
ngoài doanh nghip, h thng k toán doanh nghip bao gm hai phân h: K toán
tài chính và k toán qun tr. K toán qun tr là quá trình thu thp, ghi chép, x lý
và lp các báo cáo ni b đ cung cp thông tin phc v ch yu cho nhng nhà
qun lý bên trong doanh nghip, giúp h đa ra các quyt đnh kinh t và vch ra k
hoch cho tng lai phù hp vi chin lc kinh doanh.
Qua vic tìm hiu k toán qun tr  mt s nc trên th gii nh: Anh, M,
Nht bn, Trung Quc…T đó rút ra đc bài hc kinh nghim cho vic xây dng
k toán qun tr  Vit Nam:
- K toán qun tr nên đc xây dng thành mt b phn thuc h thng k
toán.
- Vic xây dng k toán qun tr là công vic ca tng doanh nghip, là quyn
ca doanh nghip, Nhà nc không nên bt buc doanh nghip phi công khai các
thông tin v k toán qun tr. ây là bí mt kinh doanh và là công vic ni b ca
các doanh nghip.
Thông qua vic nghiên cu vai trò, nhim v, đi tng, phng pháp ca k

toán qun tr, mi quan h gia k toán tài chính và k toán qun tr s giúp cho quá
trình xây dng mô hình k toán qun tr đc hiu qu và khoa hc.