B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP H CHÍ MINH
Nguyn Trng Cng
XÂY DNG CHIN LC PHÁT TRIN
TRUNG TÂM K THUT VÀ NG DNG
CÔNG NGH THÀNH PH CN TH
N NM 2015
LUN VN THC S KINH T
TP H Chí Minh, Nm 2009
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP H CHÍ MINH
Nguyn Trng Cng
XÂY DNG CHIN LC PHÁT TRIN
TRUNG TÂM K THUT VÀ NG DNG
CÔNG NGH THÀNH PH CN TH
N NM 2015
Chuyên ngành: Qun tr kinh doanh
Mã s: 60.34.05
LUN VN THC S KINH T
Ngi hng dn khoa hc: PGS. TS. LÊ THANH HÀ
TP. H Chí Minh - Nm 2009
LI CAM OAN
v
* w
Tôi cam đoan rng đ tài này là do chính tôi thc hin, các s liu thu
thp và kt qu phân tích trong đ tài là trung thc, đ tài không trùng vi bt
k đ tài nghiên cu khoa hc nào.
Cn Th, ngày 10 tháng 11 nm 2009
Hc viên thc hin
Nguyn Trng Cng
LI CM T
Chân thành bit n PGS.TS. Lê Thanh Hà đã tn tình hng dn v
chuyên môn, to điu kin thun li nht, đóng góp nhng ý kin quí báu,
khích l tôi hoàn thành lun án này.
Chân thành cám n quí Thy, Cô đã tn tình ging dy và cung cp
nhng kin thc quí báu, đng viên và giúp đ tôi trong thi gian hc tp.
Chân thành cám n Ban Giám Hiu, khoa ào to sau i hc, khoa
Qun tr kinh doanh trng đi hc Kinh t thành ph H Chí Minh đã tn
tình giúp đ và cung cp nhiu kin thc quí báu cho tôi trong sut thi gian
hc Cao hc ngành Qun tr kinh doanh.
Xin cám n lãnh đo S Khoa hc và Công ngh, lãnh đo Trung Tâm
K thut và ng dng Công ngh thành ph Cn Th, các cán b đng
nghip trong c quan, các bn cùng khóa đã h tr, to mi điu kin thun
li cho tôi hc tp đ hoàn thành khóa hc này.
Chân thành bit n s giúp đ đng viên ca gia đình v tinh thn và
vt cht đ tôi hoàn thành chng trình hc Thc s ngành Qun tr kinh
doanh.
Xin chân thành cm n vi tm lòng trân trng./.
Nguyn Trng Cng
MC LC
Trang
NHNG T VIT TT iii
DANH SÁCH BNG iv
PHN M U
1
1 Lý do chn đ tài 1
2 Mc đích nghiên cu 2
3 Phng pháp nghiên cu 2
4
5
Phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu
3
4
CHNG I C S LÝ LUN CA XÂY DNG CHIN LC
5
1.1 Vai trò ca chin lc đi vi mt t chc 5
1.1.1 Mt s khái nim liên quan đn chin lc 5
1.1.2 Tm quan trng ca chin lc và qun tr chin lc đi vi s
phát trin ca mt t chc
6
1.2
1.2.1
1.2.1.1
1.2.1.2
1.2.1.3
1.2.1.4
Quy trình xây dng chin lc ca mt t chc
Phân tích môi trng
Phân tích môi trng bên ngoài
Phân tích môi trng bên trong
Các cp hot đng chin lc và công c chin lc
Phng pháp phân tích mt mnh, mt yu, c hi, nguy c (
SWOT)
10
10
11
15
15
16
1.2.2 Xác đnh chc nng, nhim v và mc tiêu 17
1.2.3 Phân tích và la chn các phng án chin lc 18
1.3 Kt kun chng mt 18
CHNG II PHÂN TÍCH MÔI TRNG TÁC NG N TRUNG
TÂM K THUT VÀ NG DNG CÔNG NGH THÀNH
PH CN TH
19
2.1 Gii thiu tng quan v Trung tâm k thut và ng dng công
ngh thành ph Cn Th
19
2.1.1 Chc nng nhim v và c cu t chc 19
2.1.2 Kt qu hot đng các nm qua 20
2.2 Phân tích nh hng ca môi trng đn Trung tâm 24
2.2.1
2.2.1.1
2.2.1.2
2.2.1.3
2.2.2
2.2.2.1
2.2.2.2
2.2.2.3
2.2.2.4
2.2.2.5
Môi trng bên trong (hoàn cnh ni ti)
Marketing
Tài chính và k toán
Ma trn các yu t ni b IFE
Môi trng bên ngoài
Môi trng v mô
Ma trn đánh giá các yu t môi trng EFE
Môi trng tác nghip
Ma trn hình nh các đi th cnh tranh
Hin trng hot đng kim đnh phng tin đo và hiu chun
24
24
25
26
27
27
30
31
41
42
i
2.3
phng tin đo, thit b ti TP Cn Th và các tnh BSCL
Phân tích mt mnh, mt yu, c hi và nguy c (SWOT) đi
vi Trung tâm K thut và ng dng Công ngh Cn Th
45
2.3.1 Các c hi đi vi Trung tâm 45
2.3.2 Các nguy c đi vi Trung tâm 46
2.3.3
2.3.4
Các đim mnh ca Trung tâm
Các đim yu ca Trung tâm
47
48
2.4
2.5
S cn thit phi đu t và phát trin Trung tâm
Kt lun chng hai
50
54
CHNG III XÂY DNG CHIN LC PHÁT TRIN TRUNG TÂM
K THUT VÀ NG DNG CÔNG NGH TP. CN TH
N NM 2015
56
3.1 Quan đim, mc tiêu ca chin lc phát trin Trung tâm 56
3.1.1
3.1.2
3.2
3.3
3.3.1
3.3.2
3.3.2.1
3.3.2.2
3.3.2.3
3.3.2.4
3.3.2.5
3.3.3
3.3.4
3.3.5
3.3.6
3.4
3.4.1
3.4.1.1
3.4.1.2
3.4.2
Quan đim
Mc tiêu
S mng ca Trung tâm
Chin lc phát trin Trung tâm
Chin lc đu t
Chin lc phát trin s
n phm
u t mi hot đng hiu chun phng tin đo và thit b.
M mi mt s hot đng kim đnh phng tin đo
Hot đng th nghim cht lng sn phm
M rng lnh vc kim tra cht lng hàng hóa nhp khu
Duy trì và m rng các hat đng dch v v đào to, t vn
Chin lc xâm nhp th trng
Chin lc phát trin th trng
Chin lc v ngun nhân lc
Chin lc v cht lng sn phm
Các gii pháp thc hin chin lc
Gii pháp đu t v c s vt cht, trang thit b mi
Gii pháp huy đng vn
Nhóm gii pháp v c ch chính sách
3.4.2.1
3.4.3
3.4.4
Gii pháp v phát trin ngun nhân lc
Chính sách đào to và s dng ngun nhân lc
Gii pháp v thc hin marketing
Gii pháp v c ch và l trình thc hin
56
57
61
62
62
63
64
65
65
66
68
69
69
70
71
72
72
73
74
76
77
78
83
TÀI LIU THAM KHO 86
ii
NHNG T VIT TT
01. Aplac Asia Pacific laboratory Accredition Cooperation
02. BSCL ng bng sông Cu Long
03. GTGT Giá tr gia tng
04. ISO International Standardzation Organization
05. K Kim đnh
06. KV Kim đnh viên
07. HC Hiu chun
08. KHCN Khoa hc công ngh
09. Nata National Asosociation of Testing Authorities
10. NN & PTNT Nông nghip và phát trin Nông thôn
11. PR Promotion
12. PT Phng tin đo
13. PTN Phòng th nghim
14. Quatest Quality testing
15. R&D Reseach and develop
16. TN Th nghim
17. TP Thành ph
18. TTKT&UDCN Trung tâm K thut và ng dng Công ngh
19. TP.HCM Thành ph H Chí Minh
20. UBND U ban Nhân dân
21.
22.
23.
Vinalab
TT KN DP-MP
&TP
QLNN
Vietnam Laboratory (Hi hp tác các phòng th
nghim Vit Nam)
Trung tâm kim nghim Dc phm – M phm và
thc phm
Qun lý nhà nc
iii
iv
DANH SÁCH BNG
Bng s 2.1: Kt qu hot đng th nghim và kim đnh-hiu chun
Bng s 2.2: Doanh thu ca Trung tâm các nm qua
Bng s 2.3: Ngun nhân lc ca Trung tâm các nm qua
Bng s 2.4: Ma trn các yu t ni b IFE
Bng s 2.5: Các yu t kinh t chính ca TP Cn Th
Bng s 2.6: Các yu t xã hi chính ca TP Cn Th
Bng s 2.7: Ma trn đánh giá các yu t môi trng EFE
Bng s 2.8: Ma trn hình nh các đi th cnh tranh
PHN M U
1. Lý do chn đ tài
Thành ph Cn Th là thành ph giàu tim nng, có lch s hình thành
khá lâu đi, đóng vai trò quan trng v Kinh t - Xã hi và là đng lc phát
trin ca c vùng ng bng sông Cu long (BSCL). Din tích t nhiên
1.389,6 km
2
, dân s khong 1,2 triu ngi, tc đ tng trng kinh t bình
quân nhng nm gn đây là 15,5 % nm. Thu nhp bình quân 1440 USD
/ngi (nm 2008).
Là thành ph trc thuc Trung ng t nm 2004 và d kin phn đu đn
trc nm 2010 s tr thành thành ph loi I trc thuc Trung ng. Do đó,
tháng 5/2005, B Chính Tr đã có Ngh quyt s 45/TW v vic xây dng và
phát trin TP.Cn Th trong thi k Công nghip hóa - Hin đi hóa đt nc
vi phng hng phát trin TP Cn Th đn nm 2010 tr thành “ca ngõ
ca c vùng h lu sông Mê-Kông; là trung tâm Công nghip, trung tâm
Thng mi – Dch v, Du lch, trung tâm Giáo dc - ào to và Khoa hc -
Công ngh … Ca vùng BSCL”
Trong k hoch phát trin Kinh t - Xã hi ca TP Cn Th nm nm
2006-2010 và tm nhìn đn 2020 ca UBND thành ph Cn Th đã nêu rõ
phng hng phát trin, cùng vi các nhim v, bin pháp thc hin. V
Khoa hc Công ngh, phng hng phát trin đn nm 2010 là tng cng
nghiên cu khoa hc; t chc có hiu qu các hot đng liên quan đn các qui
hoch, đ án phát trin kinh t - xã hi . . . y mnh ng dng công ngh, h
tr các doanh nghip . . . Nâng cao cht lng công tác tiêu chun đo lng
cht lng.
thc s tr thành trung tâm Khoa hc – Công ngh ca BSCL đòi hi
thành ph Cn Th phi đu t nhiu hn na cho hot đng Khoa hc – Công
ngh. Trong đó, hot đng k thut v th nghim cht lng sn phm hàng
hóa phc v cho công tác qun lý Nhà nc nói chung và h tr các doanh
nghip đánh giá và ci tin cht lng sn phm cng nh các hot đng Kim
đnh – Hiu chun phng tin đo, thit b th nghim, thit b sn xut là rt
1
quan trng trong s phát trin Khoa hc – Công ngh nói riêng và phát trin
Kinh t - Xã hi nói chung.
Bên cnh đó, tháng 9 nm 2005 Chính ph đã ra Ngh đnh s 115/2005/N-
CP ngày 05/09/2005, qui đnh c ch t ch, t chu trách nhim ca các t
chc Khoa hc và Công ngh công lp. Trung tâm k thut và ng dng Công
ngh Cn Th (gi tt là Trung tâm) là đn v s nghip khoa hc thuc đi
tng áp dng Ngh đnh này. Tuy Trung tâm k thut và ng dng Công
ngh Cn Th đã đc thành lp t nm 1995, nhng đn nay vn hot đng
theo c ch bao cp c, cha có hoch đnh chin lc phát trin đn v theo
c ch mi, phng pháp mi nh nhng doanh nghip.
Vì vy tôi chn đ tài “Xây dng chin lc phát trin Trung tâm k thut
và ng dng Công ngh Cn Th” nhm cùng Ban Giám đc và tp th cán b
viên chc Trung tâm đnh ra đc chin lc phát trin đn v phù hp, nhm
m rng – phát trin qui mô c quan, thc hin tt chc nng, nhim v đc
giao, h tr đc lc cho các c quan qun lý Nhà nc, các doanh nghip, đng
thi nâng cao hiu qu hot đng ca đn v trong c ch th trng có nhiu
cnh tranh, thách thc và góp phn nâng cao đi sng vt cht cho nhân viên.
2. Mc đích nghiên cu
ánh giá thc trng hot đng ca Trung tâm K thut và ng dng
Công ngh thành ph Cn Th trong bi cnh hin nay ca vùng ng bng
sông Cu Long và xu hng phát trin ca thành ph Cn Th cng nh vùng
ng bng sông Cu Long. T đó xây dng chin lc phát trin Trung tâm
K thut và ng dng Công ngh thành ph Cn Th phù hp (nh hng
phát trin thành Trung tâm K thut ca vùng BSCL)
3. Phng pháp nghiên cu
* Phng pháp thu thp s liu:
- S liu th cp: t các s qun lý chuyên ngành, niên giám thng kê TP
Cn Th, website ca Tng cc tiêu chun đo lng cht lng và các ngun
khác có liên quan.
- S liu s cp: kho sát các phòng th nghim, kim đnh ti Cn Th.
2
* Phng pháp phân tích tng hp: phng pháp thng kê mô t, phng
pháp phân tích tng hp, phng pháp đi chiu so sánh.
Dùng phng pháp đánh giá thc t hot đng trong thi gian qua, xác
đnh xu hng phát trin Kinh t - Xã hi chung và nhu cu ca các c quan
qun lý nhà nc v qun lý cht lng cng nh nhu cu đánh giá cht lng
ca các doanh nghip. T đó xây dng chin lc phát trin cho Trung tâm K
thut và ng dng Công ngh TP. Cn Th trên c s lý thuyt v xây dng
chin lc. Xây dng phòng th nghim trng đim cho TP Cn Th đ phc
v cho các c quan qun lý nhà nc và h tr cho các doanh nghip, c s sn
xut kinh doanh trên đa bàn TP Cn Th và vùng BSCL, nhm thc hin
Ngh quyt 45-NQ/TW ngày 17/02/2005 ca B Chính tr v “Xây dng và
phát trin TP Cn Th trong thi k hin đi hóa, công nghip hóa đt nc”.
Cách tip cn ca đ tài là t phân tích - tng hp các yu t môi trng
tác đng vào Trung tâm K thut và ng dng Công ngh TP Cn Th, t đó
d báo các c hi - thách thc, đim mnh - đim yu ca Trung tâm K thut
và ng dng Công ngh TP Cn Th, làm c s cho vic đa ra l trình phát
trin ca Trung tâm.
Nghiên cu đi chiu gia yêu cu ca Hi nhp kinh t quc t đi vi
các đn v k thut (th nghim cht lng sn phm hàng hóa) nói chung và
Trung tâm k thut Cn Th nói riêng đ t đó khái quát các đn v s nghip
k thut đã đáp ng đc gì và cha đáp ng đc gì khi Vit Nam đã là thành
viên ca WTO. Trên c s đó xây dng l trình phát trin cho Trung tâm. Tôi
coi đây là phng pháp ch yu đ thc hin đ tài. Ngoài ra đ tài còn s
dng các phng pháp phân tích li th cnh tranh ca doanh nghip.
4. Phm vi nghiên cu
Phm vi nghiên cu ch yu là TP Cn Th (các hot đng th nghim
cht lng sn phm, kim đnh – hiu chun các phng tin đo và thit b
th nghim) có tính đn s tác đng qua li trong s phát trin ca TP Cn Th
vi các tnh trong vùng BSCL (ch yu là các tnh lân cn TP. Cn Th t
ng Tháp đn Cà Mau).
3
Nghiên cu phân tích, đánh giá tình hình hot đng th nghim cht
lng sn phm, Kim đnh – Hiu chun phng tin đo và thit b ca Trung
tâm giai đon t nm 2003-2008.
Không gian nghiên cu: Trung tâm K thut và ng dng Công ngh
thành ph Cn Th.
i tng kho sát: Kho sát các yu t bên trong và bên ngoài ca
Trung tâm có liên quan đn chin lc phát trin Trung tâm.
Gii hn nghiên cu: Ch chn các hot đng th nghim cht lng sn
phm, kim tra Nhà nc cht lng hàng xut nhp khu, Kim đnh - Hiu
chun phng tin đo – thit b và mt vài hot đng dch v (không kho sát
các hot đng ng dng và chuyn giao công ngh).
Thi gian nghiên cu: T ngày đc quyt đnh giao đ tài đn
30/12/2008.
5. i tng nghiên cu
Các hot đng th nghim, kim đnh, hiu chun ca Trung tâm K
thut và ng dng Công ngh TP. Cn Th. Các phòng th nghim, các s ban
ngành, các doanh nghip có liên quan đn hot đng th nghim, kim đnh,
hiu chun.
Ni dung ca đ tài, các vn đ cn gii quyt:
• Xác đnh các c s pháp lý cn thit đ phát trin Trung tâm K thut
và ng dng Công ngh TP. Cn Th.
• Phân tích môi trng tác nghip ca Trung tâm KT&UDCN.
• ánh giá đim mnh, đim yu, thi c và thách thc ca Trung tâm.
• Xây dng chin lc phát trin Trung tâm đn nm 2015 hp lý.
• xut mt s gii pháp thc hin.
4
CHNG I
C S LÝ LUN CA XÂY DNG CHIN LC
1.1 Vai trò ca chin lc đi vi mt t chc
1.1.1 Mt s khái nim liên quan đn chin lc
1.1.1.1 Chin lc: Chin lc đc hiu là nhng k hoch đc thit lp
hoc nhng hành đng đc thc hin nhm đt ti các mc đích ca t chc.
Nh vy, chin lc đc xem là nhng k hoch cho tng lai (qun tr chin
lc phát trin v th cnh tranh, Phm Hu Lam ch biên).
1.1.1.2 Mc đích và mc tiêu t chc
* S mng: S mng đc hiu là lý do tn ti, ý ngha ca s tn ti và
các hat đng ca t chc. S mng đc th hin ra di dng bn tuyên b
bng vn bn. S mng ca công ty chính là bn tuyên ngôn ca công ty đi
vi xã hi, nó chng minh tính hu ích ca công ty đi vi xã hi. Thc cht
bn tuyên b v s mng ca công ty tp trung làm sáng t mt vn đ ht sc
quan trng: “công ty tn ti nhm mc đích gì ?”. Bn tuyên b v s mng
thng phi đ cp đn sn phm, th trng, khách hàng, công ngh và nhng
trit lý mà công ty theo đui.
Bn tuyên b v s mng to c s quan trng cho vic la chn đúng
đn các mc tiêu và các chin lc ca công ty, thêm na nó giúp to lp và
cng c hình nh ca công ty trc xã hi, cng nh to ra s hp dn đi vi
các đi tng hu quan.
* Các mc tiêu dài hn: Nu tuyên b v s mng là mt n lc đ th
hin tm nhìn mt cách rõ ràng và c th hn thì các mc tiêu chin lc nhm
th hin các s mng mt cách c th hn na.
Mc tiêu là nhng trng thái, nhng ct mc, nhng tiêu đích c th mà
công ty mun đt đc trong mt khong thi gian nht đnh. Các mc tiêu
chin lc ca t chc có nhng đc đim sau đây:
- Th nht, các mc tiêu chin lc bao gm c các mc tiêu tài chính và
phi tài chính.
5
- Th hai, các mc tiêu chin lc to ra th t các u tiên và c s cho
s la chn, đánh đi.
- Th ba, các mc tiêu chin lc phi hin thc khi nhng ngi lao
đng đa ra nhng n lc cn thit.
- Th t, các mc tiêu chin lc liên quan ti hot đng và kt hp các
chc nng khác nhau ca t chc.
* Các mc tiêu ngn hn: Các mc tiêu ngn hn có th đc xem nh
nn tng t đó các mc tiêu chin lc đc thc hin. Các mc tiêu ngn hn
thng có các đc tính sau: Có th đo lng đc; Có th giao cho mi ngi;
Thách thc nhng có kh nng thc hin; Gii hn c th v thi gian.
Các mc tiêu ngn hn phi bo đm nhm đt ti các mc tiêu dài hn
ca chin lc tng th và hi nhp có hiu qu vào chin lc chung. Các nhà
qun tr phi luôn bo đm rng vic thc hin các nhim v và mc tiêu ngn
hn phi đc đt trong bi cnh ca chin lc và mc tiêu chung và nhm
đt ti các mc tiêu dài hn, s mng ca t chc.
1.1.2 Tm quan trng ca chin lc và qun tr chin lc đi vi s phát
trin ca t chc
Trong nhng nm gn đây, lý lun và thc tin v qun tr đã có nhng
thay đi to ln. Trong s thay đi đó, xây dng và qun tr chin lc đã và
đang nhn đc mt s chú ý đc bit ca tt c các nhà lý lun và các nhà
qun tr trong thc tin. thy đc tm quan trng ca xây dng và qun tr
chin lc, trc ht cn hiu nhng đc đim ln ca môi trng kinh doanh
hin đi. Nhng đc đim này chi phi và quyt đnh s tn ti và phát trin
ca tt c các doanh nghip hin nay, nó va to ra nhng c hi, va to ra
nhng thách thc cho s phát trin.
c đim ln nht là quá trình quc t hóa din ra mnh m trên toàn
th gii. Quá trình này vi hai xu th đang đng thi xy ra: toàn cu hóa và
khu vc hóa. Toàn cu hóa tc là s phân công lao đng din ra trên tòan th
gii. S phân công lao đng quc t này làm nn kinh t th gii tr nên thng
nht, ph thuc ln nhau nhiu hn. Hn na, vic hình thành các khu vc mu
6
dch t do (Liên minh châu Âu: EU, khu mu dch t do Bc M: NAFTA, khu
mu dch t do ông nam Á: AFTA) trên toàn th gii đang thúc đy tng
cng hp tác khu vc và làm cho quá trình quc t hóa din ra nhanh và mnh
hn. Quá trình quc t hóa gn lin vi vic gim và g b các rào cn thng
mi to ra nhng th trng rng ln hn, và nhng c hi cho s phát trin to
ln và d dàng hn. Tuy nhiên, quc t hóa cng làm cho s cnh tranh tr nên
toàn cu, gay gt và d di hn; đng thi li th so sánh b gim do các ngun
lc di chuyn d dàng hn. Tn dng nhng c hi ca quá trình quc t hóa
và đng đu vi cnh tranh toàn cu tr thành thách thc ln nht cho s tn
ti và phát trin ca các t chc và đây cng là thách thc ln nht đi vi
qun lý hin nay và nhng nm ti.
c đim th hai là cuc cách mng khoa hc- k thut- công ngh đang
din ra vi tc đ nh v bão. Vi tc đ cha tng có ca cuc cách mng
khoa hc- k thut- công ngh, mt khi lng khng l các kin thc và công
ngh đc to ra. Nhng li ích to ln ca cuc cách mng khoa hc- k thut-
công ngh đã đc bit đn nhiu, song nó cng to ra nhng thách thc to ln
cho s phát trin ca t chc. Tc đ phát trin sn phm mi din ra rt nhanh
to ra các sn phm mi hiu qu hn, làm cho các sn phm hin hu tr nên
b lc hu và chu k đi sng sn phm b rút ngn li. Không nhng bn thân
sn phm b li thi mà công ngh cng trong tình trng nh tng t. S lc
hu ca công ngh và sn phm đòi hi các công ty phi ng dng nhanh nht
các thành tu mi nht vào sn xut- kinh doanh, phi khuyn khích và h tr
mi ngi sáng to, phi có mt h thng nng đng đ sc thích ng vi
nhng tin b nhanh chóng ca cuc cách mng khoa hc- k thut- công
ngh. Mt trong nhng đc đim đc bit ca cuc cách mng khoa hc- k
thut- công ngh là s kt hp gia công ngh máy tính vi công ngh vin
thông. S kt hp này to ra k nguyên thông tin. S bùng n thông tin làm
cho khi lng thông tin phi x lý nhiu hn, phc tp hn, và đc bit làm
thay đi cách thc làm vic. Nhiu công vic mi đc to ra, cách thc t
chc qun lý và gii quyt công vic cng thay đi nhanh chóng. Vic phát
7
trin mng internet cho phép tt c mi ngi có th liên lc vi nhau mt cách
nhanh chóng tt c mi ni trên toàn th gii. Tc đ và s sáng to tr thành
nhng yu t quan trng ca s tn ti và phát trin.
c đim th ba là s thay đi nhanh chóng ca môi trng kinh doanh.
Quá trình toàn cu hóa và s phát trin ca cuc cách mng khoa hc- k
thut- công ngh đã dn ti s thay đi rt nhanh chóng ca môi trng kinh
doanh. Hin nhiên, đ tn ti và phát trin trong môi trng, các t chc phi
luôn thích ng vi s thay đi ca môi trng. Khi môi trng thay đi nhanh,
khó d đoán hn thì vic phân tích, kim sóat s thay đi ca môi trng tr
nên rt quan trng. Phát trin mt t chc nng đng, đ sc thích ng và phn
ng nhanh chóng vi nhng thay đi nhanh ca môi trng là mt trong nhng
yu t quyt đnh s tn ti và phát trin ca các t chc kinh doanh hin đi.
Trong điu kin môi trng thay đi nhanh thì nhng k nng phân tích- yu t
quyt đnh ca s phát trin trong điu kin môi trng n đnh tr nên không
đ cho s tn ti và phát trin. Trong điu kin đó, s nhy cm, s sáng to có
mt ý ngha quyt đnh. T chc ch có th nng đng, thích ng nhanh và có
hiu qu vi s thay đi ca môi trng khi nhng ngi lao đng ht lòng vì
nó, làm vic vi t cách là ngi ch thc s ca t chc và làm vic vi ý
thc sáng to cao. Qun tr s thay đi chin lc và luôn có quan đim chin
lc trong phát trin t chc có mt ý ngha ln cho s tn ti và phát trin ca
các t chc hin đi.
Trc nhng đc đim ln va là c hi va là thách thc s tn ti và
phát trin ca các t chc nh trình bày trên, qun tr chin lc có vai trò
đc bit quan trng :
Trc ht, qun tr chin lc nhm đt ti nhng mc tiêu ca t chc.
“Qun tr là đt ti mc tiêu ca t chc bng và thông qua con ngi”. Vai trò
ca các mc tiêu là rt quan trng. Nu không nhm đt ti nhng mc tiêu
nào đó thì không cn có các nhà qun tr. Thc tin qun tr đã dn ti vic
chuyên môn hóa các hat đng ca t chc. Trong điu kin chuyên môn hóa,
các nhà qun tr và ngi lao đng các phòng ban, b phn ca t chc
8
thng có xu hng ch đt ti các mc tiêu ca đn v mình mà không thy
các mc tiêu ca toàn b t chc, và vì vy có th cn tr và làm tn hi đn
vic đt ti các mc tiêu chung. S cng hng các sc mnh ca các b phn
và cá nhân trong t chc ch có th đt đc khi có mt quan đim toàn din và
h thng trong vic x lý các vn đ ca thc tin kinh doanh. Qun tr chin
lc giúp thy rõ các mc tiêu ca t chc, thông qua đó lôi kéo các nhà qun
tr ca các cp vào quá trình qun tr chin lc ca t chc, to ra s cng
hng ca tòan b t chc nhm đt ti các mc tiêu chung ca tòan t chc
hn là các mc tiêu c th ca tng b phn, phòng ban.
Th hai, qun tr chin lc quan tâm mt cách rng ln ti các nhân
vt hu quan. S tn ti và phát trin ca mt t chc đòi hi nó phi tha
mãn, đáp ng đc nhu cu ca các t chc và cá nhân có liên quan nh các
khách hàng, các nhà cung ng, nhng ngi lao đng, nhng ngi ch s
hu… Tt c các t chc và cá nhân có liên quan ti s phát trin ca mt t
chc đc gi là các nhân vt hu quan do chúng có nh hng qua li vi các
hot đng, cng nh s thành bi ca t chc. Các nhu cu, li ích ca các
nhân vt hu quan là khác nhau, thm chí có th mâu thun nhau. Vì vy, quan
tâm gii quyt hài hòa các nhu cu và li ích đó là mt vic làm có s quan tâm
đc bit ca các t chc hin nay. Các nhà qun tr và nhng ngi lao đng
ca các phòng ban, b phn ca t chc có xu hng ch tha mãn nhu cu ca
nhng nhân vt hu quan c th có liên quan ti mình hn là quan tâm ti gii
quyt hài hòa nhu cu và li ích ca tt c các nhân vt hu quan.
Th ba, qun tr chin lc gn s phát trin ngn hn trong bi cnh
dài hn. Phát trin bn vng và t duy chin lc là nhng khái nim đc
nhc ti rt nhiu hin nay. Ngha v ca các nhà qun tr là phi bo đm s
phát trin bn vng t chc ca h. Mun vy, các nhà qun tr cn có quan
đim dài hn, có tm nhìn chin lc cho s phát trin ca t chc h. Nhng
mc tiêu chin lc dài hn là c s quan trng cho các k hoch và mc tiêu
ngn hn. Thông qua các mc tiêu và k hoch ngn hn đ đt ti các mc
tiêu chin lc dài hn. Trong điu kin ca môi trng kinh doanh thay đi
9
rt nhanh và bt đnh thì nng lc thích ng ca t chc đóng mt vai trò rt
quan trng cho s tn ti và phát trin ca nó. Vic x lý các vn đ bc bách
hin ti ch có hiu qa khi nó da trên mt đnh hng dài hn và hng ti
vic đt đc các mc tiêu chin lc dài hn. Hn na, các nhà qun tr và
ngi lao đng ca các đn v trong t chc thng ch nhìn thy các mc tiêu
ngn hn ca b phn ca h, do đó có th có nhng hat đng bt li cho các
mc tiêu chin lc dài hn. Vì vy, làm cho mi ngi trong t chc hiu
đc các mc tiêu chin lc dài hn, qua đó hng nhng n lc ca h vào
vic đt ti các mc tiêu này có mt ý ngha to ln khi h x lý công vic trc
mt, hng ngày ca h.
Th t, qun tr chin lc quan tâm c ti hiu sut và hiu qu. Hai
khái nim cn bn rt quan trng ca qun tr là hiu sut và hiu qu. Peter
Drucker đnh ngha “ hiu qu là vic gii quyt đúng công vic và hiu sut là
gii quyt công vic đúng cách”. Qun tr phi nhm đa t chc đt ti các
mc tiêu ca nó vi hiu sut cao nht. Tuy nhiên, trong hot đng thng
ngày, các nhà qun tr thng có xu hng nâng cao hiu sut hot đng ca
đn v h. Vic nâng cao hiu sut hot đng ca các b phn ca t chc
không phi lúc nào cng dn đn vic đt ti các mc tiêu ca t chc, khi điu
này xy ra thì đó là mt s lãng phí rt ln. Vì vy, xác đnh đúng đn các mc
tiêu chin lc dài hn, làm cho mi ngi hiu rõ các mc tiêu đó, qua đó
hng các ngun lc và hot đng ca t chc vào vic đt ti các mc tiêu
vi hiu sut cao nht là điu quan trng trong vic qun tr mt t chc. Qun
tr chin lc giúp thc hin điu này.
1.2 Quy trình xây dng chin lc ca mt t chc
Mi t chc khi xây dng chin lc phát trin cho mình đu tri qua các
quy trình c bn sau:
1.2.1 Phân tích môi trng
Môi trng tng quát mà t chc cn phân tích có th chia thành ba mc đ:
môi trng v mô, môi trng tác nghip, và môi trng ni b (hoàn cnh ni
10
b). Môi trng v mô nh hng đn tt c các ngành kinh doanh. Môi trng
tác nghip đc xác đnh vi mt ngành c th, vi tt c các t chc trong
ngành chu nh hng. Nhiu khi môi trng v mô và môi trng tác nghip
kt hp vi nhau và đc gi là môi trng bên ngoài hoc môi trng nm
ngoài tm kim soát ca t chc. Môi trng ni b bao gm các yu t ni ti
trong mt t chc nht đnh. ôi khi môi trng ni b đc gi là môi trng
kim soát đc.
1.2.1.1 Phân tích môi trng bên ngoài.
Nghiên cu môi trng bên ngoài là mt quá trình phi tin hành
thng xuyên, liên tc không bao gi dng li, vì nó chính là điu kin đm
bo s thành công ca chin lc. Mc đích ca nghiên cu môi trng bên
ngoài là nhm nhn dng nhng mi đe da cng nh nhng c hi có nh
hng đn hat đng ca doanh nghip.
* Môi trng tng quát (Môi trng v mô)
Môi trng tng quát là môi trng bao trùm lên hot đng ca tt c
các t chc, có nh hng trc tip hoc gián tip đn hot đng ca tt c các
t chc. Nó đc xác lp bi các yu t v mô nh : các điu kin kinh t,
chính tr, xã hi, vn hóa, t nhiên, dân s, và k thut công ngh. Môi trng
này có các đc đim sau đây:
- Công ty khó có th nh hng hoc kim soát đc nó, khó có th điu
chnh đc nó, trái li ph thuc vào nó.
- Mc đ tác đng và tính cht tác đng ca loi môi trng này khác
nhau theo tng ngành, theo tng doanh nghip, thm chí khác nhau trong tng
hat đng ca tng doanh nghip.
- S thay đi ca môi trng tng quát có tác dng làm thay đi cc din
ca môi trng cnh tranh và môi trng ni b.
- Mi yu t ca môi trng tng quát có th nh hng đn t chc mt
cách đc lp hoc trong mi liên kt vi các yu t khác.
Các yu t ch yu ca môi trng tng quát (v mô) gm:
11
* Môi trng kinh t: ây là mt yu t rt quan trng thu hút s quan
tâm ca tt c các nhà qun tr. S tác đng ca các yu t môi trng này có
tính cht trc tip, và nng đng hn so vi mt s yu t khác ca môi trng
tng quát. Nhng din bin ca môi trng kinh t v mô bao gi cng cha
đng nhng c hi và đe da khác nhau đi vi tng doanh nghip trong các
ngành khác nhau, và có nh hng tim tàng đn các chin lc ca doanh
nghip. Có rt nhiu yu t ca môi trng kinh t v mô, trong đó, mt s yu
t c bn thng đc quan tâm nht là:
- Xu hng ca tng sn phm quc ni, và tng sn phm quc dân.
- Lãi sut và xu hng ca lãi sut
- Cán cân thanh toán quc t
- Xu hng ca t giá hi đoái.
- Xu hng tng gim ca thu nhp thc t.
- Mc đ lm phát.
- H thng thu và mc thu.
- Các bin đng trên th trng chng khóan.
* Môi trng chính tr và pháp lut: Bao gm h thng các quan đim,
đng li chính sách ca chính ph, h thng pháp lut hin hành, các xu
hng chính tr ngoi giao ca chính ph, và nhng din bin chính tr trong
nc, trong khu vc và trên toàn th gii.
* Môi trng vn hóa xã hi: Bao gm nhng chun mc và giá tr mà
nhng chun mc và giá tr này đc chp nhn và tôn trng bi mt xã hi
hoc mt nn vn hóa c th. S thay đi ca các yu t vn hóa xã hi mt
phn là h qu ca s tác đng lâu dài ca các yu t v mô khác, do vy nó
thng xy ra chm hn so vi các yu t khác. Mt s nhng đc đim cn
chú ý là: s tác đng ca các yu t vn hóa xã hi thng có tính dài hn, và
tinh t hn so vi các yu t khác, thm chí nhiu lúc khó mà nhn bit đc.
Mt khác, phm vi tác đng ca các yu t vn hóa xã hi thng rt rng:
“Nó xác đnh cách thc ngi ta sng, làm vic, sn xut, và tiêu th các sn
phm và dch v”.
12
Các khía cnh hình thành môi trng vn hóa xã hi có nh hng
mnh m ti các hat đng kinh doanh nh: Nhng quan nim v đo đc,
thm m, v li sng, v ngh nghip; Nhng phong tc, tp quán, truyn
thng; Nhng quan tâm và u tiên ca xã hi; Trình đ nhn thc và hc vn
chung ca xã hi… Trên thc t, ngòai khái nim vn hóa xã hi còn tn ti
khái nim vn hóa ca vùng, vn hóa làng xã, chính nhng phm trù này quyt
đnh th hiu, phong cách tiêu dùng tng khu vc s khác nhau.
* Môi trng dân s: Là mt yu t rt quan trng nh hng đn các yu
t khác ca môi trng tng quát, đc bit là yu t xã hi và kinh t. Nhng
thay đi trong môi trng dân s s tác đng trc tip đn s thay đi ca môi
trng kinh t và xã hi và nh hng đn chin lc kinh doanh ca doanh
nghip. Chúng ta có th dùng thông tin này đ hoch đnh chin lc sn
phm, chin lc th trng, chin lc tip th, phân phi và qung cáo…
Nhng khía cnh cn quan tâm ca môi trng này gm : Tng s dân ca xã
hi, t l tng ca dân s; Kt cu và xu hng thay đi ca dân s v tui tác,
gii tính , dân tc, ngh nghip, và phân phi thu nhp; Tui th và t l sinh
t nhiên; Các xu hng dch chuyn dân s gia các vùng…
* Môi trng t nhiên: iu kin t nhiên bao gm v trí đa lý, khí hu,
cnh quan thiên nhiên, đt đai, sông bin, các ngun tài nguyên khoáng sn
trong lòng đt, tài nguyên rng bin, s trong sch ca môi trng nc và
không khí…
iu kin t nhiên cng là mt yu t đu vào ht sc quan trng ca
nhiu ngành kinh t nh: nông nghip, công nghip khai khoáng, du lch, vn
ti… Trong rt nhiu trng hp, chính các điu kin t nhiên tr thành mt
yu t rt quan trng đ hình thành li th cnh tranh ca các sn phm và dch
v.
* Môi trng công ngh: ây là mt trong nhng yu t rt nng đng,
cha đng nhiu c hi và đe da đi vi các doanh nghip. Nhng áp lc và
đe da t môi trng này có th là: S ra đi ca công ngh mi làm xut hin
và tng cng u th cnh tranh ca các sn phm thay th, đe da các sn
13
phm truyn thng. S bùng n ca công ngh mi làm cho công ngh hin
hu b li thi và to ra áp lc đòi hi các doanh nghip phi đi mi công
ngh đ tng cng kh nng cnh tranh. S ra đi ca công ngh mi càng to
điu kin thun li cho nhng ngi thâm nhp mi và làm tng thêm áp lc
đe da các doanh nghip hin hu trong ngành. S bùng n ca công ngh mi
càng làm cho vòng đi công ngh có xu hng rút ngn li, điu này càng làm
tng thêm áp lc phi rút ngn thi gian khu hao so vi trc.
Bên cnh nhng đe da là nhng c hi đi vi các doanh nghip nh:
Công ngh mi có th to điu kin đ sn xut sn phm r hn, vi cht
lng cao hn, làm cho sn phm có kh nng cnh tranh tt hn. S ra đi
ca công ngh mi và kh nng chuyn giao công ngh mi này vào các ngành
khác có th to ra nhng c hi rt quan trng đ phát trin sn xut và hoàn
thin sn phm các ngành. S ra đi ca công ngh mi có th làm cho sn
phm r hn, cht lng tt hn và có nhiu tính nng hn, qua đó có th to ra
nhng th trng mi hn cho các sn phm và dch v ca công ty.
- Môi trng cnh tranh (Môi trng tác nghip)
ây là loi môi trng gn trc tip vi tng doanh nghip và phn ln
các hot đng và cnh tranh ca doanh nghip xy ra trc tip ti đây. Michael
Porter đa ra mô hình nm áp lc cnh tranh, to thành bi cnh cnh tranh
trong mt ngành kinh doanh: e da ca nhng ngi nhp ngành; Sc mnh
đàm phán ca nhà cung cp; Sc mnh đàm phán ca ngi mua; e da ca
sn phm thay th; và cng đ cnh tranh gia các doanh nghip hin hu
trong ngành.
Sc mnh ca áp lc cnh tranh trong ngành s quyt đnh mc đ đu
t, cng đ cnh tranh, và mc đ li nhun ca ngành. Khi áp lc cnh tranh
càng mnh thì kh nng sinh li và tng giá hàng ca công ty cùng ngành càng
b hn ch, ngc li khi áp lc cnh tranh yu thì đó là c hi cho các công ty
trong ngành thu đc li nhun cao. Các công ty cn phi nghiên cu hin
trng và xu hng ca áp lc cnh tranh, cn c vào nhng điu kin bên trong
ca mình đ quyt đnh chn mt v trí thích hp trong ngành nhm đi phó
14
vi các lc lng cnh tranh mt cách tt nht hoc có th tác đng đn chúng
theo cách có li cho mình.
- Môi trng kinh doanh quc t
Có th nói trong xu hng toàn cu hóa và hi nhp ngày nay thì không
th có mt quc gia nào li không có mi quan h vi nn kinh t th gii, trái
li mi quan h ph thuc gia các quc gia và cng đng kinh t th gii ngày
càng tng. Trong bi cnh nh vy chc chn rng nhng bin đng ca môi
trng kinh doanh quc t s có tác đng đn môi trng kinh doanh ca các
công ty hot đng trong nc.
1.2.1.2 Phân tích môi trng bên trong.
Phân tích môi trng ni b nhm tìm ra nhng đim mnh và đim
yu ca công ty, qua đó xác đnh các nng lc phân bit và li th cnh tranh
ca công ty. Bi cnh đ hiu rõ các đim mnh và đim yu ca công ty là
dây chuyn gía tr ca công ty, tình hình tài chính, vn hóa, t chc và lãnh đo
ca công ty. Bàn v nng lc phân bit và li th cnh tranh hay nhng đim
mnh và nhng đim yu ca công ty tc là nói ti s so sánh các mt, các
hat đng ca công ty so vi các đi th cnh tranh.
1.2.1.3 Các cp hot đng chin lc và công c chin lc.
Tin trình tng trng và phát trin đt công ty đng trc s la chn
v lnh vc kinh doanh và th trng. Quá trình tng trng ca công ty có th
bt đu t tp trung vào mt lnh vc kinh doanh nào đó, thc hin vic phát
trin th trng và tin hành đa dng hóa. Khi công ty ch kinh doanh mt loi
sn phm mà không tin hành đa dng hóa thì chin lc cp công ty chính là
chin lc cnh tranh (cp kinh doanh). Vic đa dng hóa các hot đng ca
công ty có th din ra là hi nhp dc (v phía trc và v phía sau) hoc hi
nhp ngang (đa dng hóa đng tâm và đa dng hóa t hp). Có th s dng ba
phng pháp phân tích cu trúc kinh doanh đó là phng pháp BCG, phng
pháp Mc. Kinsey, và phng pháp da trên s phát trin ca ngành. Trong c
ba giai đon tng trng và phát trin công ty (công ty hot đng th trng
ni đa trên mt lnh vc kinh doanh nào đó. cng c và duy trì v th cnh
15
tranh, công ty có th thc hin hi nhp dc hoc m rng th trng ra bên
ngoài, toàn cu hóa hot đng. Công ty thc hin đa dng hóa, m rng hot
đng sang các lnh vc kinh doanh mi) đu có nhng đc đim riêng ca tng
giai đon cng nh nhng u đim và nhc đim ca nó.
thc hin các chin lc kinh doanh ca mình, công ty có th s
dng các phng pháp phân tích cu trúc kinh doanh ca công ty. Phng pháp
Boston Consunting Group (BCG) vi mc tiêu là xác đnh nhng yêu cu v
vn đu t và nhng ni có th to ra ngun đu t tng lnh vc kinh doanh
khác nhau trong cu trúc kinh doanh ca công ty. Phng pháp McKingsey
cng ging nh phng pháp BCG, chia công ty thành các SBU, ri đánh gía
chúng theo hai cn c: tính hp dn ca ngành và v th cnh tranh ca SBU.
im khác bit là hai tiêu chun này đc xây dng da trên nhiu yu t hn.
Phng pháp phân tích cu trúc da trên s phát trin ca ngành khc phc
đc nhc đim ca phng pháp Mckinsey. Mô hình này cng chia công ty
thành các SBU, ri đánh giá v th cnh tranh ca chúng theo phng pháp
trong mô hình Mckinsey. im khác bit là tim nng và trin vng ca các
SBU vi nhng v th cnh tranh khác nhau s đc xem xét qua các giai đon
phát trin ca ngành. Các công c khác dùng trong xây dng chin lc là: ma
trn các yu t ni b (IFE), ma trn các yu t môi trng (EFE), ma trn hình
nh các đi th cnh tranh …
1.2.1.4 Phng pháp phân tích mt mnh, mt yu, c hi, nguy c
(SWOT)
Ch SWOT là ch vit tt các t trong ting Anh gm: Strengths,
Weaknesses, Opportunities, Threats. Mc đích ca vic phân tích này là phi
hp các mt mnh, mt yu vi các nguy c và c hi thích hp. Có th thc
hin quá trình phi hp này bng cách s dng ma trn SWOT. xây dng
ma trn SWOT, trc tiên ta lit kê ra các mt mnh, mt yu, c hi và nguy
c đc xác lp bng ma trn th t u tiên theo các ô tng ng. Sau đó ta
tin hành so sánh mt cách có h thng tng cp tng ng các yu t nói trên
đ to ra các cp phi hp logic. Quá trình này to ra bn nhóm phi hp c
16
bn. Tng ng vi các nhóm này là các phng án chin lc mà ta cn xem
xét.
Phi hp S/O thu đc do phi hp các mt mnh ch yu vi các c hi.
iu quan trng là t chc (công ty) phi s dng các mt mnh ca mình
nhm khai thác c hi.
Phi hp S/T thu đc do phi hp các mt mnh vi các nguy c ca
chính công ty, nhm gim thiu các nguy c.
Phi hp W/O là phi hp gia các mt yu ca công ty và các c hi ln.
Công ty có th vt qua các mt yu bng cách tranh th các c hi.
Phi hp W/T là phi hp gia các mt yu và nguy c ca công ty. iu
quan trng là công ty phi c gng làm sao gim thiu đc mt yu ca mình
và tránh đc nguy c bng cách đ ra các chin lc phòng th.
Vic phân tích SWOT phi nhm thu đc nhiu kiu phi hp và qua đó
hình thành các phng án chin lc. Mc dù các c hi và nguy c là khác
nhau song khi mt c hi b b qua thì nó có th tr thành nguy c. Ngc li
cng có th chuyn nguy c thành c hi.
1.2.2 Xác đnh chc nng nhim v và mc tiêu
+ Chc nng nhim v : là mc đích ca t chc, phân bit t chc vi các
t chc tng t khác. Nó còn đc gi là các nguyên tc kinh doanh, mc
đích, trit lý và tín điu ca t chc hoc các quan đim ca t chc (s mng
ca t chc). T đó, xác đnh lnh vc kinh doanh ca t chc, thông thng
đó là loi sn phm c bn, hoc loi dch v chính, các nhóm đi tng khách
hàng hàng đu, nhu cu th trng, lnh vc công ngh, hoc t hp các yu t
này. Khi đ ra chc nng nhim v phi tính đn ít nht nm yu t chính là:
lch s ca t chc, s thích hin ti ca ban lãnh đo và các ch s hu, các
kin gii v môi trng, ngun nhân lc hin có và các kh nng đc bit.
+ Mc tiêu: đc dùng đ ch các tiêu đích hoc kt qu c th mà t chc
phn đu đt đc. Tuy mc tiêu đc suy ra t chc nng nhim v, nhng
chúng cn phi c th rõ ràng hn. Thông thng ni dung mc tiêu là mc li
nhun, mc tng trng doanh s bán hàng, th phn, tính ri ro và đi mi.
17