Phát triển nghiệp vụ bao thanh toán trong hoạt động tài trợ thương mại tại ngân hàng Sumitomo Mitsui Banking corporation

- 1 -

TP.H

CHÍ MINH
,
NM 2009






PHÁT TRIN NGHIP V BAO THANH TOÁN
TRONG HOT NG TÀI TR THNG MI
TI NGÂN HÀNG
SUMITOMO MITSUI BANKING CORPORATION

LUN VN THC S KINH T


TRN TH THU HÀ






B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH



- 2 -

TP.H CHÍ MINH, NM 2009


LUN VN THC S KINH T

NGI HNG DN KHOA HC:
TS.LI TIN DNH



PHÁT TRIN NGHIP V BAO THANH TOÁN
TRONG HOT NG TÀI TR THNG MI
TI NGÂN HÀNG
SUMITOMO MITSUI BANKING CORPORATION


Chuyên ngành : KINH T TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG
Mã s : 60.31.12




TRN TH THU HÀ

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.H CHÍ MINH



- 3 -

LI CAM OAN

Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cu đc lp ca tôi.
Nhng s liu, kt qu nêu trong lun vn là trung thc, đc trích dn và có
tính k tha, phát trin t các tài liu, tp chí, các công trình nghiên cu đã
đc công b, các website,…
Các gii pháp nêu trong lun vn đc rút ra t nhng c s lý lun và quá
trình nghiên cu thc tin.





Trn Th Thu Hà











- 4 -

MC LC
Trang
Trang bìa ph
Li cam đoan
Mc lc

Danh mc các ký hiu, ch vit tt
Danh mc các bng, đ th, s đ
M đu 1
Chng 1: TNG QUAN V BAO THANH TOÁN 4
1.1 Gii thiu v bao thanh toán 4
1.1.1 S lc v quá trình hình thành và phát trin ca Bao thanh toán 4
1.1.2 Khái nim Bao thanh toán 5
1.1.3 Các chc nng ca Bao thanh toán 6
1.1.3.1 Tài tr 6
1.1.3.2 Qun lý s cái các khon phi thu 7
1.1.3.3 Nh thu các khon phi thu 7
1.1.3.4 Bo him ri ro tín dng 8
1.1.4 Phân loi Bao thanh toán 9
1.1.4.1 Cn c theo ý ngha bao him ri ro thanh toán 9
1.1.4.2 Cn c theo thi hn 9
1.1.4.3 Cn c theo phm vi 10
1.1.4.4 Cn c theo phng thc Bao thanh toán 10
1.1.5 Li ích và Hn ch ca Bao thanh toán 10
1.1.5.1 Li ích 10


- 5 -

1.1.5.2 Hn ch 12
1.1.6 Các cu phn chi phí ca Bao thanh toán 13
1.1.6.1 Lãi sut tài tr 13
1.1.6.2 Phí Bao thanh toán 14
1.1.6.3 H thng tính phí 14
1.1.7 Nguyên tc thc hin Bao thanh toán 15
1.1.7.1 Quy đnh v đng tin đc s dng trong hot đng Bao thanh toán

16
1.1.7.2 Lãi và phí trong hot đng Bao thanh toán 16
1.1.7.3 Bo đm cho hot đng Bao thanh toán 16
1.1.7.4 Các khon phi thu không đc Bao thanh toán 16
1.1.7.5 Quy đnh v an toàn 17
1.1.8 Bao thanh toán trong nc 18
1.1.8.1 Xác đnh khách hàng tim nng 18
1.1.8.2 Quy trình bao thanh toán trong nc 18
1.1.9 Bao thanh toán xut nhp - khu 19
1.1.9.1 Khái nim 19
1.1.9.2 Hip hi Bao thanh toán quc t 19
1.1.9.3 Xác đnh khách hàng tim nng 20
1.1.9.4 Quy trình bao thanh toán xut nhp khu 21
1.2 Bao thanh toán và các loi hình tài tr thng mi 23
1.2.1 So sánh Bao thanh toán và các loi hình tài tr thng mi khác 23
1.2.2 Li th ca Bao thanh toán so vi các phng thc thanh toán khác
25
1.3 Hot đng bao thanh toán trên th gii 27


- 6 -

Chng 2: PHÁT TRIN NGHIP V BAO THANH TOÁN TRONG
HOT NG TÀI TR THNG MI TI NGÂN HÀNG SUMITOMO
MITSUI BANKING CORPORATION 31
2.1 Tình hình thc hin dch v bao thanh toán ti Vit Nam 31
2.1.1 Gii thiu hot đng Bao thanh toán ti Ngân hàng TMCP Á Châu
36
2.1.1.1 Loi hình Bao thanh toán 36
2.1.1.2 iu kin bên mua 36

2.1.1.3 iu kin bên bán 37
2.1.2 Gii thiu hot đng Bao thanh toán ti Ngân hàng Ngoi thng
Vit Nam 40
2.1.2.1 Lãi và phí bao thanh toán 40
2.1.2.2 nh giá và t vn khách hàng la chn Bao thanh toán xut – nhp
khu 40
2.1.3 Gii thiu hot đng Bao thanh toán ti Ngân hàng C phn Sài Gòn
Thng Tín 41
2.1.3.1 Các quy đnh chung 41
2.1.3.2 iu kin khách hàng 41
2.1.4 im ni bt ca sn phm bao thanh toán ca NH Á châu, NH Ngoi
thng Vit Nam, NH Sài Gòn Thng Tín 49
2.2 Sn phm Bao thanh toán ti Ngân hàng Sumitomo Mitsui Banking
Corporation 49
2.2.1 Gii thiu s lc v NH Sumitomo Mitsui Banking Corporation 49
2.2.2 Sn phm Bao thanh toán ti NH Sumitomo Mitsui Banking
Corporation 50


- 7 -

2.2.2.1 Sn phm cung cp 50
2.2.2.2 i tng cung cp sn phm 50
2.2.2.3 Phí bao thanh toán 52
2.2.2.4 Quy trình Bao thanh toán ti NH Sumitomo Mitsui Banking
Corporation 53
2.2.2.5 Mt s trng hp đc bao thanh toán ti NH Sumitomo Mitsui
Banking Corporation 57
2.2.2.6 Trích lp ri ro d phòng cho hot đng bao thanh toán ti NH
Sumitomo Mitsui Banking Corporation 60

2.3 Phát trin nghip v bao thanh toán trong tài tr thng mi ti NH
Sumitomo Mitsui Banking Corporation 61
2.3.1 iu kin tin đ thun li đ phát trin nghip v Bao thanh toán ti
NH Sumitomo Mitsui Banking Corporation 61
2.3.2 Nhng hn ch trong quá trình phát trin nghip v Bao thanh toán
ti NH Sumitomo Mitsui Banking Corporation 63
2.3.2.1 Nhng hn ch chung trên th trng Vit Nam 64
2.3.2.2 Nhng hn ch trong quá trình phát trin nghip v Bao thanh toán ti
NH Sumitomo Mitsui Banking Corporation 70
Chng 3: GII PHÁP PHÁT TRIN NGHIP V BAO THANH TOÁN
TRONG TÀI TR THNG MI TI NGÂN HÀNG SUMITOMO
MITSUI BANKING CORPORATION 74
3.1 Mt s gii pháp ch yu đ phát trin nghip v bao thanh toán ti Vit
Nam 74
3.1.1 Hoàn thin khung pháp lý cho hot đng Bao thanh toán 74


- 8 -

3.1.2 Tip th cho khách hàng và xây dng sn phm phù hp vi th
trng 76
3.1.3 Nm bt nhu cu, tng cng t vn cho khách hàng 77
3.1.4 M rng quan h ngân hàng đi lý 78
3.2 Gii pháp phát trin nghip v bao thanh toán trong tài tr thng mi
ti Ngân hàng Sumitomo Mitsui Banking Corporation 78
3.2.1 Nâng cao cht lng khâu thm đnh và áp dng bin pháp phòng
nga ri ro 78
3.2.2 Gii thiu, tip th sn phm 79
3.2.3 Giá c 80
3.2.4 Mng li Ngân hàng 80

3.2.5 ào to nghip v 82
3.2.6 Hoàn thin quy trình bao thanh toán 82
3.2.7 Thành lp phòng/ b phn bao thanh toán 83
Kt lun
Tài liu tham kho
Ph lc






- 9 -

DANH MC CÁC CH VIT TT

A/R: Accounts receivable
ACB: Ngân hàng thng mi c phn Á Châu
BTT: Bao thanh toán.
D/A: Document against Acceptance. Nh thu chp nhn thanh toán
D/P: Document against Payment: Nhn chng t thanh toán tin
LBTTNK: i lý Bao thanh toán nhp khu.
LBTTXK: i lý Bao thanh toán xut khu.
GRIF: General rules for International Factoring: Các quy tc chung v bao thanh
toán quc t.
FCI: Factors Chain International – T chc bao thanh toán quc t.
L/C: Letter of Credit (th tín dng)
NH: Ngân hàng
NHNT: Ngân hàng Ngoi thng
NHTM: Ngân hàng thng mi.

NK: nhp khu; XK: xut khu.
SCB: Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín
SMBC: Sumitomo Mitsui Banking Corporation
T/T: Telegraphic Transfer: Chuyn tin bng đin
VCB: Ngân hàng Ngoi thng Vit Nam






- 10 -

DANH MC CÁC BNG, BIU

Bng 1.1: So sánh Bao thanh toán vi các loi hình tài tr thng mi khác
Bng 1.2: Bng so sánh doanh s BTT qua các nm t nm 2005 đn nm 2008
Bng 1.3: Bng doanh s BTT Châu Á qua các nm t 2005 đn nm 2008V
Bng 2.1: Kt qu thc hin hot đng BTT ti ACB
Bng 2.2: Lu đ thc hin bao thanh toán đi vi bên mua hàng ti ACB
Bng 2.3: Lu đ thc hin bao thanh toán đi vi bên bán hàng ti ACB
Bng 2.4: Quy trình thc hin bao thanh toán ni đa ti SCB
Bng 2.5: Doanh s thanh toán hàng nhp t nm 2007- đn tháng 9/2009 ti
SMBC
Bng 2.6: Doanh s cho vay tài tr xut nhp khu ti SMBC t nm 2007 đn
tháng 9/2009
ooo
 th 2.1: Doanh thu bao thanh toán ti Vit Nam.
 th 2.2: Doanh thu bao thanh toán ni đa và quc t ti Vit Nam
 th 2.3: Doanh thu bao thanh toán trong khu vc ông Nam Á

ooo
S đ 1.1: Quy trình bao thanh toán trong nc
S đ 1.2: Quy trình bao thanh toán xut - nhp khu
S đ 2.1: Quy trình bao thanh toán trong nc
S đ 2.2: Quy trình BTT xut nhp khu:
S đ 2.3: Quy trình thanh toán trc khi s dng Bao thanh toán ti SMBC
S đ 2.4: Quy trình thanh toán khi s dng Bao thanh toán ti SMBC



- 11 -

M U

Cui nm 2006, Vit Nam đã gia nhp WTO và tr thành thành viên chính
thc ca t chc này. Ngành Ngân hàng đã có nhng thay đi c bn khi các t
chc tài chính nc ngoài có th nm gi c phn ca các Ngân hàng Vit Nam.
Theo cam kt trong khuôn kh Hip đnh chung v hp tác thng mai dch v
(AFAS) ca Hip hi các nc Asean, Vit Nam phi g b hoàn toàn các quy
đnh v khng ch t l tham gia góp vn, dch v, giá tr giao dch ca các Ngân
hàng t nm 2008.
ã có nm ngân hàng 100% vn nc ngoài đc cp phép thành lp ti
Vit Nam. Tuy nhiên khi nhìn vào con s các ngân hàng nc ngoài có vn
phòng đi din ti Vit Nam và các ngân hàng nc ngoài có vn c phn trong
các ngân hàng thng mi ni đa, s ngân hàng 100% vn nc ngoài nht đnh
s còn tng lên trong tng lai.
ây là mt thách thc đi vi ngành tài chính ngân hàng Vit Nam. Chính
vì th, đa dng hóa và phát trin sn phm mi là mt trong nhng chin lc đ
tn ti và phát trin ca bt c ngân hàng nào. Mun đt mc tiêu đó, các đnh
ch tài chính Vit Nam không còn con đng nào khác là phi nhanh chóng đa

vào áp dng các sn phm tài chính mi đã đc áp dng trên th gii, trong đó
có nghip v Bao thanh toán tng đi (factoring).
Bao thanh toán là nghip v không còn xa l gì đi vi nhiu quc gia trên
th gii và nó đã mang li li ích thit thc cho khách hàng ln đn v cung cp
dch v. Tuy nhiên,  Vit Nam hin nay, Bao thanh toán vn cha phát trin
rng rãi mà mt trong các nguyên nhân là do ngân hàng vn còn dè dt vi loi
hình này. Mt khác, Bao thanh toán còn là mt khái nim còn khá l lm vi


- 12 -

nhiu doanh nghip Vit Nam. Chính vì th, dù đc đánh giá cao nhng nghip
v Bao thanh toán vn cha thc s phát trin  Vit Nam. ây cng là mt
thit thòi ln cho các doanh nghip Vit Nam khi bán hàng. Vì vy, nng lc
canh tranh ca các ngân hàng trong xu th hi nhp vi nn tài chính quc t,
các ngân hàng, các t chc tài chính, Vit Nam cn m rng trin khai dch v
Bao thanh toán
Trên th gii, Bao thanh toán đã xut hin trên th gii t đu th k 17 và
li ích ca nó đem li cho thng mi trong phm vi quc gia và trên toàn th
gii ngày càng đc khng đnh và công nhn rng rãi.
Vic nghiên cu đ trin khai sn phm Bao thanh toán vào hot đng
Ngân hàng thng mi Vit Nam là mt nhu cu bc thit nhm đa đng hóa sn
phm và tng nng lc cnh tranh ca mình. Ngân hàng Sumitomo Mitsui
Banking Corporation cng nm trong qu đo cnh tranh trên th trng tài
chính Vit Nam. Do đó, tôi đã chn đ tài: “Phát trin nghip v Bao thanh toán
trong hot đng tài tr thng mi ti Ngân hàng Sumitomo Mitsui Banking
Corporation” làm lun vn tt nghip ca mình.
i tng và phm vi nghiên cu:
Thông qua vic tìm hiu v tng quan c s lý lun v nghip v Bao
thanh toán, kinh nghim, bài hc thc trng hot đng nghip v Bao thanh toán

ti các ngân hàng thng mi Vit Nam, t đó lun vn đã đa ra các gii pháp
đ phát trin nghip v này ti Ngân hàng Sumitomo Mitsui Banking
Corporation.
Phng pháp nghiên cu:
Lun vn đc nghiên cu da trên phng pháp tng hp, thng kê,
phân tích các s liu t hot đng Bao thanh toán trên th gii và ti các Ngân


- 13 -

hàng thng mi Vit Nam, đng thi phân tích tình hình áp dng sn phm bao
thanh toán ti Ngân hàng Sumitomo Mitsui Banking Corporation t đó rút ra
nhng hn ch còn tn ti, đa ra các gii pháp nhm khc phc nhng hn ch
và phát trin nghip v Bao thanh toán ti Ngân hàng Sumitomo Mitsui Banking
Corporation.
Kt cu ca lun vn:
Chng 1: Tng quan v Bao thanh toán.
Chng 2: Phát trin nghip v Bao thanh toán trong hot đng tài tr thng
mi ti Ngân hàng Sumitomo Mitsui Banking Corporation
Chng 3: Gii pháp phát trin nghip v Bao thanh toán trong tài tr thng
mi ti Ngân hàng Sumitomo Mitsui Banking Corp.
Xin chân thành cm n Thy – Tin s Li Tin Dnh đã tn tình hng dn em
thc hin lun vn này, và em cng xin cm n các Thy Cô khoa Tài chính –
Ngân hàng đã tn tình ging dy em trong thi gian qua. Mc dù đã có nhiu c
gng nhng lun vn không tránh khi thiu sót v lý thuyt và kinh nghim
thc tin. Kính mong nhn đc s góp ý và ch dn ca Quý Thy, Cô.

- 14 -

CHNG 1: TNG QUAN V BAO THANH TOÁN

1.1 Gii thiu v bao thanh toán
1.1.1 S lc v quá trình hình thành và phát trin ca Bao thanh toán
R
S phát trin ca dch v Bao thanh toán hin đi  Hoa K,
Vào na cui th k 19, vai trò ca ngi Bao thanh toán Hoa K thay đi
hoàn toàn. S ci thin trong h thng giao thông, vn ti và truyn thông đng
ngha vi vic ngi xut khu không cn phi ký gi hàng hóa. Sn phm có
th bán thông qua các đi lý ti đa phng s dng các mu và gi thng cho
ngi mua
Do đó, ngi xut khu không cn các dch v kho bãi, tip th và phân
phi nhng nhiu ngi mun có đc các dch v tài chính ca các đn v Bao
thanh toán.
R
 châu Âu
Phng pháp huy đng tin thông qua vic chuyn nhng các khon phi
thu đã đc s dng  châu Âu nhiu th k nay. Dch v này phát trin mnh
m vào thp niên 50 ca th k 20 đc bit  Luân ôn. Nó rt hp dn đi vi
các công ty cn thêm ngun tài chính vì tính đn gin trong giao dch và s bo
mt.

R
Châu Á-Thái Bình Dng
 ông Nam Á và ông Á, công c ch yu đ đm bo thanh toán và
huy đng ngun tài chính t hot đng thng mi, ít nht là ti đu nhng nm
1980, là th tín dng. Nhng cng ging nh s phát trin ca Hoa K, cuc
cách mng hin đi v các phng tin truyn thông và giao thông vn ti đã to
ra tình hình làm cho th tín dng không còn thích hp.


- 15 -

Nhu cu cnh tranh ngày càng tng cng đng ngha vi vic ngi mua không
mun cam kt vn ca mình trc khi có th xem xét và s dng sn phm đã
đt hàng. iu này đt bit đúng khi các nhà xut khu châu Á Thái Bình Dng
c gng tng giao dch thng mi ca h vi ngi mua  Châu Âu và Châu
M. Do đó, đng lc ban đu cho s phát trin dch v Bao thanh toán  khu vc
này là dch v Bao thanh toán gia các nc nhng các s thng kê FCI v khi
lng Bao thanh toán trên toàn th gii cho thy Bao thanh toán trong nc cng
phát trin rt nhanh chóng.
1.1.2 Khái nim Bao thanh toán
Theo Công c Bao thanh toán quc t 1988, Bao thanh toán (factoring)
là mt dng tài tr bng vic mua bán các khon n ngn hn trong giao dch
thng mi gia t chc tài tr và bên cung ng, theo đó t chc tài tr thc
hin ti thiu hai trong s các chc nng sau: Tài tr bên cung ng gm cho vay
và ng trc tin, qun lý s sách liên quan đn các khon phi thu, thu n các
khon phi thu, bo đm ri ro không thanh toán ca bên mua.
Theo Hip hi Bao thanh toán th gii (FCI), Bao thanh toán là mt loi
hình dch v tài chính trn gói bao gm s kt hp gia tài tr vn hot đng,
bo him, ri ro tín dng, theo dõi các khon phi thu và dch v thu h.
Theo quy ch hot đng Bao thanh toán ca các t chc tín dng, Ngân

hàng Nhà nc Vit Nam đã đa ra đnh ngha v Bao thanh toán: “Bao thanh
toán là mt hình thc cp tín dng qua vic mua li các khon phi thu phát sinh
t vic mua bán hàng hóa, cung ng dch v đã đc bên bán hàng và bên mua
hàng hóa và s dng dch v tha thun trong hp đng mua, bán hàng hóa,
cung ng dch v.” (Quyt đnh s 1096/2004/Q-NHNN và s 30/2008/Q-
NHNN)


- 16 -

Qua nhng khái nim trên, Bao thanh toán liên quan các bên: T chc tín
dng thc hin Bao thanh toán và khách hàng đc tín dng Bao thanh toán.
T chc tín dng thc hin nghip v Bao thanh toán là các t chc thành
lp và hot đng theo Lut các T chc tín dng bao gm: Ngân hàng thng
mi Nhà nc, Ngân hàng thng mi c phn, Ngân hàng Liên doanh, Ngân
hàng 100% vn nc ngoài, Chi nhánh ngân hàng nc ngoài, Công ty tài chính.
Khách hàng đc t chc tín dng Bao thanh toán là các t chc kinh t
Vit Nam và nc ngoài cung ng hàng hóa và đc th hng các khon phát
sinh t vic mua, bán hàng hóa theo tha thun gia bên bán bên mua hàng ti
hp đng mua, bán hàng.
Thut ng “Bao thanh toán” bao gm c Factoring và Forfaiting, còn đc
dch ra ting Vit là bao thanh toán tuyt đi và bao thanh toán tng đi. Phm
vi lun vn nghiên cu đn ch đ cp đn bao thanh toán tng đi (Factoring),
là sn phm bao thanh toán đc áp dng ti Vit Nam.
1.1.3 Các chc nng ca Bao thanh toán
Nh ta đã bit trong đnh ngha v Bao thanh toán ca UNIDROIT, Bao
thanh toán có bn chc nng:
1.1.3.1 Tài tr
Mt trong nhng yu t chính khin nhu cu vn lu đng b sung tng
lên là do s tng trng ca các khon phi thu. Trong hp đng Bao thanh toán,

ngi Bao thanh toán đng ý tr cho ngi bán mt phn ln (80%) giá tr ca
khon phi thu hp l* ngay khi phát sinh khon phi thu này. Ngi bán s
nhn đc s tin còn li khi ngi Bao thanh toán nhn đc tin t ngi
mua.


- 17 -

Ngi bán không phi ch đn khi kt thúc thi hn tín dng mi nhn
đc tin. Mt phn ln vn lu đng ca anh ta tr thành vn lu đng đ s
dng ngay và nu anh ta s dng hp lý s góp phn đáng k vào s tng trng
ca công ty ngi bán.
*khon phi thu hp l ph thuc vào loi hình Bao thanh toán khi
s dng: đi vi Bao thanh toán trn gói hay Bao thanh toán đy đ (full service
factoring), khon phi thu hp l là khon phi thu đc bo him tín dng và
đi vi Bao thanh toán có truy đòi, đây s là khon phi thu đáp ng các tiêu trí
kim soát nht đnh.
1.1.3.2 Qun lý s cái các khon phi thu
n v Bao thanh toán đa các tài khon ca ngi mua vào s sách ca
mình và cp nht các tài khon này khi phát sinh tt c các giao dch: hóa đn,
giy nhn n, các khon thanh toán… Khi cn, n v Bao thanh toán gi sao
kê cho ngi mua, trong đó nêu rõ phi tr khon gì cho ngi Bao thanh toán
và khon tin này đc tính toán nh th nào. Ngi bán nhn đc báo cáo
thng xuyên v tình trng s cái và do đó có th đc thông báo đy đ v hot
đng ca ngi mua.
1.1.3.3 Nh thu các khon phi thu
Mt trong nhng vn đ ca phng thc thanh toán tài khon m là
không có phng tin khi to thanh toán t đng t ngi mua nh trong
trng hp s dng Hi phiu đc chp nhn thanh toán. Do đó, h thng qun
lý ca ngi Bao thanh toán đc xây dng nhm đa ra cho ngi mua th yêu

cu thanh toán mt cách có h thng cung cp cho các nhân viên thc hin
nghip v nh thu các thông tin cn thit đ đòi tin thanh toán t ngi mua
qua đin thoi khi cn thit.


- 18 -

1.1.3.4 Bo him ri ro tín dng
− Nu ngi mua không thanh toán, ngi Bao thanh toán s tr cho
ngi bán thng là 100% tr giá khon phi thu đc bo him ri ro tín dng
khi:
− Ngi mua mt kh nng thanh toán (theo đnh ngha trong hp
đng); hoc
− Khon phi thu đã quá hn 90 ngày k t ngày đn hn ghi trên hóa
đn. Thi hn này có th thay đi tùy tng hp đng trong nc- mt s ngi
Bao thanh toán không có thi gian bo lãnh trong hp đng nhng h s thanh
toán nu và khi ngi mua b mt kh nng thanh toán, theo quy đnh trong hp
đng Bao thanh toán.
R Không truy đòi: tha thun này thng đc đ cp đn là
“không truy đòi” hay “min truy đòi” – nói cách khác, ngi Bao thanh toán
không th đòi ngi bán tr li tin nu ngi mua không có kh nng chi tr,
mà ngi Bao thanh toán s phi t chu tn tht. Ngc li, “có truy đòi” trong
trng hp ngi Bao thanh toán không cp bo him ri ro tín dng và ngi
bán s phi t chu tn tht v n xu.
R Khon phi thu đc bao him ri ro:
Mt khon phi thu đc bo him ri ro tín dng là khon nm trong hn
mc bo him ri ro tín dng hin ti mà ngi Bao thanh toán đng ý cp cho
ngi mua và khon đó không b tranh chp. Vic cp hn mc này không hn
ch ngi bán khi vic giao dch vt ra ngoài hn mc đó nhng phn vt
tri đó do anh ta t chu ri ro.

Không phi tt c ngi mua đu có th đc bo him ri ro tín dng cho
100% cho các khon phi thu ca mình. Ngay khi ngi bán bt đu thng


- 19 -

lng vi mt ngi mua, ngi bán cn phi xin mt hn mc bo him ri ro
tín dng. Sau đó, Phòng tín dng s tin hành đánh giá ri ro ca ngi mua.
Quyt đnh ca h có th là cp toàn b hn mc theo yêu cu hoc trên c s
xem xét các thông tin nhn đc đ phê chun mt giá tr nh hn hoc thm chí
t chi toàn b hn mc đó.
1.1.4 Phân loi Bao thanh toán
1.1.4.1 Cn c theo ý ngha bao him ri ro thanh toán
- Bao thanh toán truy đòi (recourse factoring): là loi nghip v Bao
thanh toán theo đó nu ngi mua hàng không tr đc n hoc không thc hin
ngha v tr n thì ngi bán hàng có trách nhim hoàn tr li khon tin đã
đc ng trc cho đn v Bao thanh toán.
- Bao thanh toán min truy đòi (non-recourse factoring): là loi
nghip v Bao thanh toán mà đn v Bao thanh toán phi chu mi ri ro v tín
dng và không đc đòi li khon tin đã ng trc cho ngi bán hàng, trong
trng hp ngi mua hàng không thc hin đc ngha v tr n. So vi Bao
thanh toán truy đòi, Bao thanh toán min truy đòi bao gm luôn c bo him ri
ro tr n.
1.1.4.2 Cn c theo thi hn
- Bao thanh toán ng trc (Bao thanh toán chit khu): là loi Bao
thanh toán theo đó đn v Bao thanh toán chit khu các khon phi thu trc
ngày đáo hn và ng trc tin cho đn v bán hàng (có th đn 80% tr giá hóa
đn).
- Bao thanh toán khi đáo hn: là loi Bao thanh toán theo đó đn v
Bao thanh toán s tr cho các khách hàng ca mình (ngi bán hàng) s tin

bng giá mua ca các khon thanh toán khi đáo hn. So vi Bao thanh toán đáo


- 20 -

hn, Bao thanh toán chit khu là dch v Bao thanh toán bao gm luôn c vic
cung ng tín dng.
1.1.4.3 Cn c theo phm vi
- Bao thanh toán trong nc
Là vic Bao thanh toán da trên hp đng mua, bán hàng, trong đó bên
bán hàng và bên mua hàng là ngi c trú trong cùng mt mt quc gia theo quy
đnh ca pháp lut.
- Bao thanh toán xut-nhp khu
Là Bao thanh toán da trên hp đng xut- nhp khu
1.1.4.4 Cn c theo phng thc Bao thanh toán
- Bao thanh toán tng ln
n v Bao thanh toán và bên bán hàng thc hin các th tc cn thit và ký hp
đng Bao thanh toán đi vi tng các khon phi thu ca bên bán hàng.
- Bao thanh toán theo hn mc
n v Bao thanh toán và bên bán hàng tha thun và xác đnh mt hn mc
Bao thanh toán duy trì trong mt khong thi gian nht đnh.
- ng Bao thanh toán
Hai hay nhiu đn v Bao thanh toán cùng thc hin hot đng Bao thanh toán
cho mt hp đng mua, bán hàng, trong đó mt đn v Bao thanh toán làm đu
mi thc hin vic t chc đng Bao thanh toán.
1.1.5 Li ích và Hn ch ca Bao thanh toán:
1.1.5.1 Li ích:
¬ i vi các đn v bao thanh toán:
- Thu li qua dch v phí và lãi sut
- a dng hóa các loi hình dch v

- 21 -

¬ i vi nhà xut khu (ngi bán):
- B sung vn lu đng đ sn xut, có ngun tài chính di dào hn
so vi vic vay ngân hàng, đc bit hng ti các khon phi thu và do đó hng
ti s tng trng trong doanh thu bán hàng ca ngi bán.
- Ngi bán có th đc thanh toán ngay lp tc và do đó h có th
nhân đôi li ích t vic gim chi phí bng cách tn dng khon gim giá do tr
ngay và đ tin cy tín dng ca mình vi ngi cung cp.
- Không b mt vn c phn, ngi bán không cn tng thêm vn t
nhng c đông bên ngoài và theo đó s không b mt đi mt s quyn kim soát
công ty.
- Tit kim chi phí nhân s: vic này phn ln đc áp dng đi vi
nhng công ty tng trng mnh m. Doanh s tng trng đng ngha vi vic
cn thêm nhân viên và các dch v Bao thanh toán có th giúp gim thiu vn đ
này.
- Ngi bán có th tp trung vào các nhim v chính là sn xut và
bán hàng và không phi b thi gian vào vic thu tin thanh toán. Ngi bán có
th n sau ngi Bao thanh toán khi có vn đ phát sinh liên quan đn vic thanh
toán. S không d dàng khi gi vai trò va là ngi thu n va là ngi bán
hàng. Qun lý thu n tt đng ngha vi vic thanh toán nhanh hn và nh vy
đng ngha là gim thp chi phí vn. Ngi bán có th s dng đi ng cán b
thu n có cht lng cao ca ngi Bao thanh toán. Cha chc ngi bán đã có
đi ng cán b thu n có trình đ nh vy trong công ty ca mình.
- Chc chn đc thanh toán ít nht 90 ngày k t ngày đn hn đi
vi nhng khon phi thu không có tranh chp và đc bo him ri ro tín dng,

- 22 -

hn ch v các tn tht do n xu, có s đánh giá ca chuyên gia v tình trng tín
dng ca ngi mua.
¬ i vi nhà nhp khu (ngi mua):
Bao thanh toán giúp có nhiu c hi đc mua hàng tr chm t phía đi
tác. Nh vy nhu cu mua hàng hóa tng lên mà không cn dùng đn các hn
mc tín dng hin có. Ngoài ra, Bao thanh toán còn đem li các li ích khác nh:
- Các khó khn v ngôn ng s đc gii quyt bi đn v Bao thanh
toán.
- Không mt thi gian đ m L/C cho tng ln nhp hàng, không
phi ký qu.
- c nhn hàng và s dng hàng mà cha cn phi thanh toán tin
ngay.
- Ch thanh toán tin hàng khi hàng hóa đáp ng đc các yêu cu
ca hp đng mua bán.
- Không phi tr bt k mt khon phí Bao thanh toán nào.
1.1.5.2 Hn ch:
¬ i vi các đn v bao thanh toán:
Nh các công c tài chính khác thì tín dng bao thanh toán cng còn nhiu
nguy c ri ro.
- Ri ro trong vic nhà nhp khu (ngi bán) trì hoãn vic thanh
toán hoc mt kh nng thanh toán.
- Thanh toán da trên chng t hóa đn là ch yu s dn đn vic
gi mo chng t, cng nh bên mua và bên bán thông đng đ la đn v bao
thanh toán.


- 23 -

- Khi có tranh chp xãy ra gia bên mua hàng và bên bán hàng, đn
v bao thanh toán s phi h tr gii quyt tranh chp này
¬ i vi các doanh nghip:
- Bao thanh toán là mt hình thc tài tr chi phí cao, bên cnh chi phí
lãi ng trc, bên bán hàng (nhà xut khu) còn phi chu thêm phn loi phí
khác nh phí qun l ý, phí x lý hóa đn, phí bo him ri ro…. Do đó, các
doanh nghip xut khu nh rt khó khn trong vic tip cn vi sn phm bao
thanh toán
- i vi ngi mua (nhà nhp khu), nhp hàng t ngi bán (nhà
xut khu) mà không cn phi m tín dng th là điu thun li cng là ri ro
khi hàng hóa không đúng vi hp đng, điu kin giao hàng không đúng vi quy
đnh.
1.1.6 Các cu phn chi phí ca Bao thanh toán:
Sau khi nghiên cu bn chc nng ca Bao thanh toán, có th chia Bao
thanh toán thành hai yu t: Tài tr và dch v (qun lý s cái bán hàng, nh thu,
bo him ri ro tín dng và đánh giá tín dng). Khi chúng ta xem xét đn vic
đnh giá ca Bao thanh toán s rt thun li nu chia nó thành hai yu t.
1.1.6.1 Lãi sut tài tr
Phí này đc coi là chi phí tr lãi. Phí này đc tính hàng ngày theo t l
phn trm theo nm trên s tin tài tr. T l thc t là phn chênh lch trên chi
phí vn ca ngi Bao thanh toán. Chi phí vn ti bt k thi đim nào đu ph
thuc vào tình hình kinh t /chính tr nc đó. Phn chênh lch là vn đ đc
quyt đnh theo chính sách kinh doanh ca ngi Bao thanh toán.




- 24 -

1.1.6.2 Phí Bao thanh toán

Phí này đc tính cho yu t dch v và thng đc tính theo mt t l
phn trm c đnh trên tng doanh thu đc chit khu (ngha là không tính đn
các giy nhn n (credit note)). Mt s ngi Bao thanh toán tính mt mc phí
c đnh cng thêm mt s tin c đnh tính trên mi hóa đn/ giy nhn n. iu
này tr nên thông dng hn trong hot đng Bao thanh toán quc t khi ngi
Bao thanh toán nhp khu không chc chn v khi lng công vic.
Mt s ngi Bao thanh toán s tính mt khon phí ti thiu hoc mt
khon tin c đnh hàng tháng đ đm bo trong trng hp doanh thu chit
khu ít hn s tin ti thiu có th chp nhn đc.
1.1.6.3 H thng tính phí
Có mt s h thng tính phí hin đang s dng đ tính toán chính xác mc
phí Bao thanh toán và thông thng các h thng này xem xét ti các yu t sau
đây:
− Khi lng giao dch-s lng hóa đn, giy nhn n và ngi mua
− Doanh thu (doanh s bán hàng) - thông thng doanh thu càng ln,
nghip v kinh doanh càng hp dn và t l phn trm càng thp. Nhng nu có
nhiu ngi mua và nhiu hóa đn có giá tr nh thì có th dn đn giá quá cao
và công vic kinh doanh không hp dn đi vi c ngi Bao thanh toán và
ngi bán. Ngc li, doanh thu phi hp lý. Hu ht nhng ngi Bao thanh
toán đt ra mt mc doanh thu ti thiu di mc to ra li nhun khi tin hành
kinh doanh.
− Ri ro tín dng ngi mua- phòng tín dng s đánh giá danh mc
đu t ca ngi mua và n đnh giá (phn trm doanh thu) bao gm c tn tht
tín dng k vng cng vi chênh lch chi phí qun lý. ánh giá này da vào lnh


- 25 -

vc ngành, đim mnh ca ngi mua và biên đ ca h. Nu ngi Bao thanh
toán s dng bo him tín dng thì phí bo him s da vào mc phí hoa hng.

− Chênh lch li nhun
1.1.7 Nguyên tc thc hin Bao thanh toán
Tùy thuc vào phm vi, loi hình bao thanh toán, khi thc hin sn phm
bao thanh toán cn phi tuân th theo nhng khung pháp l chun. Hin nay, các
t chc thc hin bao thanh toán trên th gii thng s dng Công c
UNIDROIT đc thông qua ngày 28/05/1988; Công c Liên Hip quc v vic
chuyn nhng nhng khon phi thu trong thng mi quc t (UNCITRAL)
đc thông qua ngày 12/12/2001 và Các quy tc chung v bao thanh toán quc
t (GRIF) ca Hip hi Bao thanh toán quc t (FCI).
Quy tc chung v Bao thanh toán quc t (FCI) gm 8 chng và 32 điu
quy đnh c th v các điu khon chung nh ngôn ng s dng, phí bao thanh
toán, phm vi, thi gian ; v vic chuyn nhng các khon phi thu; v thu n
các khon phi thu; v tranh chp cng nh v các vn đ trao đi d liu đin t
(edifactoring).
Riêng ti Vit Nam, theo Quyt đnh s 1096/2004/Q-NHNN ngày 06
tháng 9 nm 2004 và quyt đnh s 30/2008/Q-NHNN ngày 16 tháng 10 nm
2008 v Quy ch hot đng Bao thanh toán ca các t chc tín dng, hot đng
Bao thanh toán phi bo đm các nguyên tc sau:
− m bo an toàn trong hot đng ca t chc tín dng đc thc
hin Bao thanh toán và phù hp vi quy đnh ca Pháp lut Vit Nam;
− m bo các quyn, ngha v và li ích hp pháp ca các bên tham
gia vào hp đng Bao thanh toán và các bên có liên quan đn khon phi thu;