Tải bản đầy đủ (.pdf) (86 trang)

Giải pháp phát triển thẻ thanh toán tại tỉnh Tiền Giang Luận văn thạc sĩ kinh tế

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (902.26 KB, 86 trang )


B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP.HCM
j


PHM TH PHNG

GII PHÁP PHÁT TRIN TH THANH
TOÁN TI TNH TIN GIANG

Chuyên ngành: Kinh t tài chính - Ngân hàng
Mã s: 60.31.12

LUN VN THC S KINH T


NGI HNG DN: PGS.TS TRÂN HUY HOÀNG

THÀNH PH H CHÍ MINH – 2009





MC LC


LI M U
1
CHNG I


TNG QUAN V TH THANH TOÁN 4
1.1 LÝ LUN TNG QUAN V TH THANH TOÁN 4
1.1.1 Khái quát v thanh toán không dùng tin mt 4
1.1.2 Khái nim, cu trúc, phân loi th thanh toán 5
1.1.2.1 Khái nim th thanh toán 5
1.1.2.2 Cu trúc th thanh toán 6
1.1.2.3 Phân loi th thanh toán 7
1.1.3 Ngun gc ra đi và phát trin ca th thanh toán 9
1.1.4 Quy trình phát hành và thanh toán th 12
1.1.4.1 Quy trình phát hành 12
1.1.5 Li ích kinh t ca phng thc thanh toán th 14
1.1.5.1 i vi ngi s dng th 14
1.1.5.2 i vi ngân hàng. 15
1.1.5.3 i vi đi lý chp nhn th 16
1.1.5.4 Ý ngha kinh t và xã hi 17
1.2 TH TRNG TH THANH TOÁN 19
1.2.1 Khái nim 19
1.2.2 Các nhân t tác đng đn hot đng thanh toán th 19
1.3 KINH NGHIM MT S NC TRONG VIC PHÁT TRIN TH
TRNG TH 21
1.3.1 Th trng th thanh toán ti M 21
1.3.2 Th trng th thanh toán ti Nht Bn 22
1.3.3 Th trng th thanh toán ti Trung Quc 22
1.3.4 Bài hc kinh nghim đi vi Vit Nam 23
1.4 KT LUN CHNG 1 24
CHNG 2
THC TRNG TH TRNG TH THANH TOÁN TI TIN GIANG .25
2.1 TH TRNG TH THANH TOÁN TI VIT NAM 25
2.1.1 Quá trình phát trin th trng th thanh toán ti Vit Nam 25
2.1.1.1 C s pháp lý cho vic phát hành, s dng và thanh toán th ti Vit

Nam 25
2.1.1.2 Quá trình phát trin th trng th thanh toán hin nay ti Vit Nam
25
2.1.1.3 Thc trng v th trng th thanh toán ti Vit Nam 28
2.1.2 Tác đng ca th trng th đn nn kinh t 33
2.1.2.1 Liên kt, hp tác trong hot đng kinh doanh th 34
2.1.2.2 Làm cu ni gia các thành viên vi các c quan qun lý Nhà nc 35
2.1.2.3 Gii thiu cho các NH hi viên các sn phm, dch v mi 36
2.1.2.4 y mnh công tác thông tin tuyên truyn v dch v th 36
2.1.2.5 H tr v mt đào to, bi dng nghip v cho các thành viên 37
2.1.2.7 Cng c, xây dng và phát trin t chc hi th 38
2.2 TH TRNG TH THANH TOÁN TI TIN GIANG 40
2.2.1 Thc trng phát hành và thanh toán th ti các ngân hàng thng mi
Tnh Tin Giang 40
2.2.1.1 i vi th quc t. 40
2.2.1.2 i vi th ni đa 42
2.2.2 Thc trng k thut phát hành th thanh toán 44
2.2.2.1 Thc trng đi tng khách hàng s dng th 44
2.2.2.2 Lnh vc áp dng th thanh toán và mng li chp nhn th 46
2.2.2.3 Mng li máy giao dch t đng ATM 47
2.2.2.4 V ri ro trong hot đng th 49
2.3 NHNG ÁNH GIÁ V TH TRNG TH 50
2.3.1 Nhng kt qu đt đc ca th trng th thanh toán 50
2.3.2 Nhng đim hn ch ca th trng th thanh toán 51
2.3.3 Nhng nguyên nhân nh hng đn th trng th thanh toán 51
2.4 KT LUN CHNG II 52
CHNG 3:
CÁC GII PHÁP PHÁT TRIN TH TRNG TH THANH TOÁN TI
TNH TIN GIANG 53
3.1 NH HNG PHÁT TRIN TH TRNG TH THANH TOÁN TI

TIN GIANG 53
3.1.1 Quan đim chin lc phát trin kinh t ti Tnh Tin Giang 53
3.1.2 Quan đim chin lc phát trin ngành ngân hàng ti Tnh Tin Giang.
53
3.1.3 Quan đim và mc tiêu chin lc phát trin th thanh toán 56
3.1.3.1 Quan đim chin lc phát trin th thanh toán ti tnh Tin Giang 56
3.1.3.2 Mc tiêu chin lc phát trin th thanh toán 58
3.2 CÁC GII PHÁP V MÔ NHM PHÁT TRIN TH TRNG TH. 58
3.2.1 V phía NHNN Trung ng 58
3.2.2 V phía NHNN chi nhánh các tnh, thành ph 59
3.2.3 V phía TCCDVTT 60
3.2.4 V phía các b ban ngành, UBND tnh, thành ph 61
3.3 CÁC GII PHÁP VI MÔ PHÁT TRIN TH TRNG TH THANH
TOÁN TI TNH TIN GIANG 62
3.3.1 Phát trin ngun nhân lc cho hot đng kinh doanh và qun lý th 62
3.3.2 u t phát trin k thut công ngh th thanh toán 63
3.3.3 Phát trin mng li chi nhánh ngân hàng, đu t phát trin h thng máy
ATM 64
3.3.4 M rng đi tng khách hàng s dng th và m rng cp tín dng tín
chp thông qua th thanh toán. 67
3.3.5 a dng hoá sn phm th thanh toán 68
3.3.5.1 a dng hoá sn phm 68
3.3.5.2 a dng hóa sn phm bng hình thc kt hp thng hiu 69
3.3.6 M rng vic ng dng th thanh toán trên nhiu lnh vc 70
3.3.7 Gia tng hot đng marketing th thanh toán 72
3.3.8 Tham gia vào hot đng công ty chuyn mch quc gia và liên kt vi các
ngân hàng phát hành th khác 74
3.4 KIN NGH 75
3.4.1 Kin ngh vi Chính Ph 75
3.4.2 Kin ngh vi NHNN Vit Nam 77

3.5 KT LUN CHNG III 78
KT LUN 79



DANH MC CÁC BNG


Bng 2.1. Tình hình phát hành và s dng th quc t ti Tnh Tin Giang…41
Bng 2.2. Tình hình phát hành và s dng th ni đa ti Tin Giang 43
Bng 2.3. S lng đn v chp nhn th ti Tnh Tin Giang 46
Bng 2.4. S lng máy ATM ti Tnh Tin Giang 47

DANH MC CÁC BIU
Biu 2.1. S lng các NHTM cung cp th qua các nm 28
Biu 2.2. S lng th ghi n/ATM ni đa qua các nm 29
Biu 2.3.S lng th quc t qua các nm 31
Biu 2.4. S lng máy ATM qua các nm 31
Biu 2.5. S lng máy POS thi k 2003-2008 31
Biu 2.6. Tình hình phát hành th quc t 6/2009 41
Biu 2.7.Doanh s thanh toán th quc t ti Tin Giang 6/2009 42
Biu 2.8. Tình hình phát hành th ni đa ti tnh Tin Giang nm 2008 43
Biu 2.9.Doanh s s dng th ni đa 44
Biu 2.10.S đn v chp nhn th tnh Tin Giang 46
Biu 2.11. H thng máy ATM ti tnh Tin Giang 48
Biu 2.12. S lng máy POS qua các nm 48

DANH MC CÁC S 

S đ 1.1.Quy trình phát hành th 12

S đ 1.2. Quy trình tng quát v thanh toán bng th 13





1

2
DANH MC CÁC T VIT TT

ACB : Asia Comercial Bank – Ngân hàng Á Châu
AGRIB : Vietnam Bank for Agriculture and rural Development
ATM : Automated Teller Machine – Máy rút tin t đng
AZN : Australia and New Zealand Banking Group
BEA : Bank ò East Asia
BIDV :Bank for Investment and Development of Vietnam
VCNT : n v chp nhn th
EAB : East Asia Bank
EDC : Máy xin cp phép
EIB : Eximbank – Ngân hàng xut nhp khu
ICA : Interbank Card Association
NH : Ngân hàng
NHNN : Ngân hàng Nhà nc
NHTM : Ngân hàng Thng mi
NSNN : Ngân sách Nhà nc
TCCDVTT : T chc cung ng dch v thanh toán
VCB : Vietcombank
VN : Vit Nam
WSBA : Wertern States Bankcard Association



1
LI M U
I.TÍNH CP THIT CA  TÀI
Hin nay, nc ta đang trong tin trình thc hin công cuc công nghip hoá,
hin đi hoá đt nc. Mc tiêu ca công nghip hoá hin đi hoá là xây dng đt
nc ta thành mt nc công nghip có c s vt cht k thut hin đi, c cu
kinh t hp lý, quan h sn xut tin b, phù hp vi s phát trin ca lc lng
sn xut, đi sng vt cht và tinh thn cao, quc phòng an ninh vng chc, dân
giàu nc mnh, xã hi công bng dân ch vn minh.  thc hin đc công
nghip hoá hin đi hoá là trách nhim ca nhiu ngành kinh t trong đó có ngành
ngân hàng.
Ngày nay, ngành ngân hàng đc coi là ngành kinh t huyt mch, có tm
quan trng đc bit góp phn thúc đy tng trng kinh t, đ thc hin tt nhim
v trng tâm mà ng và Nhà nc giao cho, mt trong nhng vn đ cp bách đt
ra đi vi ngành ngân hàng là phi xây dng h thng đ mnh trên tt c các lnh
vc. Nn kinh t hàng hoá vn hành theo c ch th trng đòi hi s luân chuyn
vn nhanh. Vì vy, đi đôi vi vic đi mi c cu t chc v nghip v ngân hàng
đã tp trung ci tin ch đ thanh toán không dùng tin mt đc bit là thanh toán
qua th.
Hn na, các hot đng trên th gii hin nay đu din ra theo xu hng
hin đi hoá và hot đng thanh toán cng vy. Nu nh trc kia con ngi s
dng hàng hoá, ri đn tin giy trong vic thanh toán hàng ngày thì đn nay đã
dn chuyn sang dùng các hình thc thanh toán không dùng tin mt vi s tin li
và an toàn cao. Các phng tin đó có th k đn nh tài khon, séc, ngân
phiu…và hin đi nht, vn minh nht là th thanh toán.
Th thanh toán đã xut hin trên th gii t hn 50 nm qua và đã có đc
nhng bc tin rt dài v k thut công ngh cng nh v quy mô s dng.
Ti Vit Nam, th thanh toán ch mi xut hin hn 15 nm nay, nhng đang

có nhng bc phát trin nhanh chóng. Tuy nhiên trong quá trình phát trin ca th



2
trng th ti Vit Nam đã bc l, phát sinh không ít nhng bt cp cn phi gii
quyt.
Ti Tin Giang, th thanh toán ch mi xut hin hn 04 nm nay và bc
đu đã có nhng bc phát trin đáng k trong hai nm gn đây. Tuy nhiên, th
trng th ti tnh Tin Giang mi phát trin nên còn nhiu khó khn cn phi gii
quyt
T thc tin phát trin th trng th thanh toán ti Vit Nam trong thi gian
qua, cng nh s phát trin th thanh toán ti tnh Tin Giang tôi quyt đnh chn
đ tài:
“Gii pháp phát trin th thanh toán ti tnh Tin Giang” làm lun vn tt nghip
cao hc kinh t ca mình.
II.MC ÍCH VÀ NHIM V NGHIÊN CU
1.Nghiên cu nhng vn đ c bn v th thanh toán: li ích, đc đim và c
s pháp lý cng nh tính tt yu ca vic phát hành và s dng th thanh toán ti
Tin Giang.
2.Phân tích thc trng tình hình phát hành và s dng th ti Vit Nam trong
nhng nm qua. Trên c s đó, nêu lên mt s vng mc và nhng vn đ cn
gii quyt.
3. xut mt s kin ngh, gii pháp nhm đy mnh phát trin th trng
th thanh toán ti Tnh Tin Giang trong thi gian ti.
III.I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU
i tng nghiên cu ca lun vn là th thanh toán ti Vit Nam nói chung
và th thanh toán ti Tin Giang nói riêng.
IV.PHNG PHÁP NGHIÊN CU
Trong quá trình thc hin lun vn, tôi đã s dng các phng pháp tip cn

thc t, phân tích, tng hp, so sánh, đi chiu, din dch quy np. ng thi, kt
hp nhng kin thc đã hc v tài chính, ngân hàng, tìm hiu thc t cng nh



3
nghiên cu các vn bn pháp quy hin hành nhm gii quyt nhng vn đ đt ra
trong lun vn.
V.NHNG NGHIÊN CU CÓ LIÊN QUAN N  TÀI:
Trong quá trình nghiên cu đ tài, tôi đã tip cn và tham kho hai lun án
tin s kinh t có liên quan đn đ tài nghiên cu, kt hp vi các tp chí chuyên
ngành ngân hàng và các tài liu khác trong và ngoài nc.


























4
CHNG I
TNG QUAN V TH THANH TOÁN
1.1 LÝ LUN TNG QUAN V TH THANH TOÁN
1.1.1 Khái quát v thanh toán không dùng tin mt.
S tn ti ca quá trình sn xut và trao đi hàng hoá đòi hi các quan h chi
tr ln nhau phi dùng hình thc tin t. Ngày nay, trong thanh toán ngi ta
thng s dng hai hình thc chi tr là dùng tin mt và hình thc thanh toán
không dùng tin mt.
Thanh toán bng tin mt là biu hin các quan h thanh toán trc tip bng
tin mt trong các quan h thanh toán thu chi gia cá nhân vi nhau, gia các t
chc kinh t, c quan Nhà nc vi cá nhân,…
Thanh toán không dùng tin mt là thanh toán qua ngân hàng, là tng hp
các mi quan h chi tr tin t đc thc hin bng cách trích chuyn t tài khon
ca ngi này sang ngi khác ti ngân hàng, vi s kim soát ca ngân hàng mà
không cn dùng tin mt.
Theo d báo ca các nhà kinh t, vi đà phát trin kinh t xã hi, lu thông
hàng hoá, trao đi, dch v đc m rng thì thanh toán không dùng tin mt ngày
càng chim phm vi và khi lng ln hn so vi thanh toán bng tin mt. Ngoài
tác dng nh vic thúc đy quá trình sn xut và lu thông hàng hoá, làm tng tc
đ chu chuyn vn tin t, tit kim chi phí cho xã hi, thanh toán không dùng tin
mt còn là công c quan trng đ thc hin công tác qun lý kinh t ca Nhà nc.
Trong phng thc thanh toán không dùng tin mt, các đi tng kinh t có

th s dng các hình thc thanh toán khác nhau bng cách trích tài khon ca mình
ti ngân hàng đ chi tr cho ngi th hng nh thanh toán bng séc, u nhim
chi, lnh chuyn tin và th thanh toán. Mt hình thc thanh toán đang đc s
dng ph bin trên th gii hin nay, đó là thanh toán bng th ngân hàng. So vi
các hình thc thanh toán khác thì th ngân hàng có nhiu u đim hn vì đã ng
dng nhng tin b ca ngành công ngh thông tin mang li đ phát trin công



5
ngh thanh toán bng th, giúp cho vic thanh toán ca ngi dân qua ngân hàng
tr nên nhanh chóng và tin li.
1.1.2 Khái nim, cu trúc, phân loi th thanh toán.
1.1.2.1 Khái nim th thanh toán
Xét v mt hin tng, “Th thanh toán là mt phng tin thanh toán không
dùng tin mt, trong đó ngi s dng th có th s dng th đ thanh toán cho các
hàng hoá, dch v hay rút tin mt ti các ngân hàng, các đi lý ngân hàng hay ti
các máy rút tin t đng (ATM)”
Có quan đim cho rng: “Th thanh toán là phng tin thanh toán không
dùng tin mt mà ch th có th s dng đ rút tin mt hoc thanh toán hàng hoá,
dch v ti các đn v chp nhn thanh toán th”
ng trên quan đim k toán, th thanh toán là mt phng tin ghi s
nhng s tin thanh toán thông qua thit b đc th phi hp vi h thng ni mng
vi tính đ kt ni trung tâm phát hành vi các đim thanh toán, nó cho phép thc
hin cuc thanh toán nhanh chóng, thun tin và khá an toàn cho các đi tng
tham gia thanh toán”
Trên quan đim ca ngân hàng, vic phát hành và thc hin thanh toán th là
mt nghip v bao gm các hot đng cho vay, huy đng vn (thông qua ký qu
hay tài khon đm bo), thanh toán trong nc và quc t. Th thanh toán là mt
phng thc, mt dch v thanh toán do ngân hàng cung cp cho khách hàng theo

hp đng gia t chc phát hành th và ch th.
T đó có th khái quát, th thanh toán là mt phng tin thanh toán không
dùng tin mt do ngân hàng phát hành th cung cp cho ch th đ thanh toán tin
hàng hoá, dch v ti các đn v chp nhn th hoc rút tin mt ti các máy rút tin
t đng ATM.
Nói chung, đây là mt phng tin thanh toán thay th tin mt, s dng
thanh toán trong giao dch mua bán, là mt sn phm kinh doanh ca ngân hàng vi
th trng tim nng rng ln.



6
1.1.2.2 Cu trúc th thanh toán
Thng bao gm các yu t c bn sau:
- Tên và biu tng ca ngân hàng phát hành th: Các quy hiu, logo ca
t chc phát hành th, tên th (VISA, MASTERCARD, AMERICAN EXPRESS,
JCB ), tên và biu tng ca ngân hàng trc tip phát hành th. Nhng thành phn
này đc thc hin vi k thut cao nhm tránh gi mo.
- B nh đin t: thng đc gi là chip đc s dng đi vi các loi th
thông minh, trong đó cha đng các d liu liên quan đn ch th.
- S th: là s tài khon dành riêng cho mi ch th. Thông thng s này
đc dp ni trên th và s đc in trên hoá đn khi ch th thanh toán tin mua
hàng. Tu theo tng loi th mà có ch s khác nhau và cu trúc, phân nhóm trong
dãy s cng khác nhau.
- H và tên ch th: H và tên ca ch th đc dp ch ni, th thanh toán
không chuyn đi cho nhau. Nu là th cá nhân thì đây s là tên ca ngi ch s
hu, và nêu là th công ty thì in tên công ty.
- Thi hn hiu lc ca th: Khong thi gian s dng th có th là 5,12,18
hoc 24 tháng tu theo chính sách ca tng ngân hàng phát hành. Trong trng hp
th ht hn s dng thì ch th phi làm th tc gia hn th.

Mt sau: bao gm các yu t c bn sau:
- Dãy bng t: có kh nng lu tr nhng thông tin đc mã hóa v s th,
tên ch th, tên ngân hàng phát hành, ngày phát hành, mã s cá nhân, khi quét
qua máy rút tin t đng (ATM), máy cp phép t đng (POS ), mi d liu này s
đc đc và chuyn v trung tâm th thông qua mng thông tin, nu là th quc t
thì nhng thông tin này s đc truyn v ngân hàng phát hành qua h thng thông
tin ca hip hi phát hành th quc t (h thng BASE –I ca Visacard hoc h
thng INAS ca Mastercard…)
- Bng ch ký ca ch th: là bng giy đc nm ngay di dãy bng t,
trên bng giy là ch ký ca ch th; khi thanh toán ti các VCNT, đn v s so



7
sánh ch ký ca ngi cm th trên hoá đn vi ch ký mu trên dãy bng ca ch
th.
Ngoài ra, mt sau ca th còn in thêm các lu ý trong vic dùng th và tên,
đa ch ca ngân hàng phát hành.
1.1.2.3 Phân loi th thanh toán
Hin nay, trên th trng ni đa cng nh quc t có rt nhiu th thanh toán
khác nhau vi nhng đc đim cng nh tính nng rt đa dng và phong phú. 
phân loi, ta có th cn c vào 5 c s:
*Xét theo công ngh sn xut, chia làm 3 loi:
- Th khc ch ni (Embossing Card): c làm da trên k thut khc
ch ni.
- Th bng t (Magnetic Stripe): Theo đó, các d liu, thông tin liên quan
đn khách hàng s đc lu tr trong bng t  mt sau ca th. Nhng thông tin
này không đc mã hoá nên d b ly cp thông tin. Do đó, ngày nay đa phn các
ngân hàng và t chc phát hành th đu chuyn sang th thông minh.
- Th thông minh (Smartcard): là loi th theo đó các d liu, thông tin

liên quan đn khách hàng s đc lu tr trong mt b nh đin t, đc gi là
chip. Th thông minh có u đim ni bt là hn ch vic s dng th gi mo; tuy
nhiên, chi phí phát trin rt cao.
*Nu phân theo ch th phát hành: Có hai loi ch yu là:
- Th ngân hàng (Bankcard): là loi th do ngân hàng phát hành giúp
khách hàng s dng linh đng tài khon ca mình ti ngân hàng, hoc s dng mt
s tin do ngân hàng cp tín dng.
- Th do các t chc phi ngân hàng phát hành: là th du lch hoc gii trí
ca các tp đoàn kinh t ln.
*Nu phân theo tính cht thanh toán ca th: có 4 loi ch yu là:



8
- Th mua sm (charge card): loi th mua sm có đc đim không quy
đnh trc hn mc tiêu dùng, thi hn đc min lãi là mt tháng, thanh toán toàn
b s d n khi nhn đc bng thông báo giao dch.
- Th tín dng (Creditcard): các ngân hàng s quy đnh trc mt hn mc
tín dng tun hoàn nht đnh cho tng ch th.  phát hành th tín dng, các ngân
hàng không đòi hi khách hàng phi có tài khon tin gi m ti ngân hàng.
- Th ghi n (Debit Card): là loi th có quan h trc tip và gn lin vi tài
khon tin gi hoc tài khon Cheque. Loi th này khi mua hàng hoá, dch v thì
giá tr nhng giao dch s đc khu tr ngay vào tài khon ca ch th.
- Th rút tin hay còn gi là th tin mt (Cash card): là loi th đc s
dng đ rút tin mt, rt ph bin và hu ht các ngân hàng ch phát hành cho
khách hàng có tài khon ti ngân hàng đó.
*Nu phân loi theo mc đích s dng th
- Th cá nhân (Personal Card): là loi th mà ch s hu là cá nhân.
- Th kinh doanh (Business Card): Thng s dng cho nhân viên ca các
doanh nghip. Vi loi th này, các doanh nghip có th qun lý các khon chi tiêu

cho mc đích kinh doanh ca công ty ca nhân viên thông qua các báo cáo đnh k
do ngân hàng phát hành th cung cp.
- Th công ty (Corporate card): là th mà ch s hu là công ty. Th này
thng do lãnh đo công ty hoc ngi có trách nhim mua hàng thng xuyên ca
công ty s dng. Công ty s chu trách nhim v vic s dng th.
- Th giao dch tài chính (Financial transacsion card): là loi th phc v
cho mt s giao dch tài chính đc bit.
- Th hoán đi (Alterd card): ây là loi th đã thay đi mà s tài khon
khác vi mã s ban đu, đ đ phòng ngi khác s dng th gi.
*Nu phân loi theo phm vi s dng
-Th ni đa là th đc t chc phát hành th ti Vit Nam phát hành đ
giao dch trong lãnh th nc Cng hòa xã hi ch ngha Vit Nam.



9
-Th quc t là th đc t chc phát hành th ti Vit Nam phát hành đ
giao dch trong và ngoài lãnh th nc Cng hòa xã hi ch ngha Vit Nam; hoc
là th đc t chc nc ngoài phát hành và giao dch trong lãnh th nc Cng
hòa xã hi ch ngha Vit Nam.
1.1.3 Ngun gc ra đi và phát trin ca th thanh toán.
Th thanh toán là mt phng tin thông dng và vn minh trên th gii hin
nay. Theo tài liu ca t chc th Visa quc t (là t chc s hu mt trong nhng
thng hiu th có uy tín nht trên th gii) vào nm 1914, công ty đin báo hàng
đu ca Hoa K Western Union đã phát hành tm th bán cho khách hàng ca mình
đ thc hin nhng giao dch trên th trng mà ngi ta tin rng đó là th thanh
toán đu tiên. Tm th này là mt ming kim loi mng, nh và đc xem nh mt
loi tin kim loi. Tm th này có ghi tên khách hàng và cho phép h thun tin
trong vic gi đi nhiu bc đin tín và có th thanh toán ngay. n cui mi tháng,
công ty này lit kê và in ra hoá đn tng khon thanh toán, tình hình thc hin giao

dch ca h
Mãi cho đn nm 1924, xut hin thêm mt loi th tín dng xng du do
công ty Genneral Petrolium ca California phát hành cho nhng công nhân và
khách hàng chn lc. n cui thp k 1930, công ty AT & T gii thiu loi th
Bell System Credit Card, mt công c thun tin đc thit k đ to dng lòng
trung thành ca khách hàng. Sau đó, di s hng dn ca AT&T, các ngành
hàng không và đng st ti Hoa K cng phát hành loi th gi là “th trung
thc”. T đây, nhiu khách sn và ca hiu cng bt đu phát hành th.
Khái nim v th tr nên ph bin hn qua câu chuyn ni ting ca mt
doanh nhân ngi M, ông Frank McNamara. Vào nm 1949, do có mt ln ông ta
đã mi nhng khách hàng ca mình đn dùng ba ti ti nhà hàng manhattan 
New York, sau khi ba tic kt thúc, hoá đn thanh toán đc mang đn, ông
McNamara bng ht sc bi ri vì phát hin s tin mt trong ví không đ đ chi
tr. Ông phi đin thoi cho v nhanh chóng đem tin đn thanh toán. Tình trng



10
khó x ln đó khin ông tìm và nghiên cu ch to mt phng tin chi tr không
dùng tin mt trong nhng trng hp tng t nh trên. Th là ln đu tiên,
McNamara đã cho ra đi loi th mang tên “Diners club”, vi l phí hàng nm là
5USD đc tính n và s lng th ngày càng tng lên, công ty phát hành th
Diners Club nhanh chóng thu đc lãi.
S thành công vt ngoài d kin ca Diner Club đã to tin đ cho hot
đng phát hành th tín dng ngân hàng mà đi tiên phong trong lnh vc này là
Franklin National Bank  Long Island, New york vào nm 1951.  có th s dng
th tín dng do Franklin National phát hành, khách hàng phi yêu cu ngân hàng
này cho vay mt khon tín dng. Trong trng hp đc ngân hàng đng ý, khách
hàng s đc phát hành mt th tín dng đ mua hàng hoá, dch v
n 1955, hàng lot các loi th mi ra đi nh Trip charge, Golden Key,

Gourmet Club, Esquire Club, đn 1958 Carde Blanche ca h thng khách sn
Hiton và American Express Corporation ra đi và thng lnh th trng th gii.
Phn ln các loi th ch dành cho gii doanh nhân, nhng các ngân hàng đã
cm nhn rng gii bình dân mi là đi tng s dng th ch yu trong tng lai.
Nm 1960, Bank of America phát hành th Bank Americard, sau đó, cp giy phép
cho các đnh ch tài chính khi phát hành th bank Americard.
Trc s thành công ca Bank of America, mt s ngân hàng phát hành th
khác  Hoa K đã ngi li vi nhau đ tìm gii pháp cnh tranh. Vì vy, nm 1966,
14 ngân hàng  Hoa K đã quyt đnh thành lp mt hip hi th liên ngân hàng
gi là Interbank Card Association – ICA đ trao đi các thông tin v các giao dch
th tín dng. Nm 1967, bn ngân hàng thuc bang califonia đã thay đi tên ca h
t hip hi th ngân hàng Califonia thành hip hi th ngân hàng các bang phía Tây
(Wertern States Bankcard Association – WSBA). Hip hi này đã m rng thành
viên sang các đnh ch tài chính khác  phía tây nc M và sn phm th ca hip
hi đc gi vi tên là Mastercharge.



11
Sau đó, WSBA cng đã cp giy phép cho ICA đ s dng tên và biu tng
Mastercharge. n cui thp niên 1960, nhiu đnh ch tài chính đã tr thành hi
viên ca WSBA đ phát hành các sn phm th ngân hàng mang thng hiu
Mastercharge và cnh tranh vi th Bank Americard.
Cho đn nm 1977, th tín dng Bank Americard tr thành th visa và t
chc visa quc t đã ra đi t đây. Ngày nay, Visa là loi th có quy mô phát trin
ln nht trên toàn cu vi s tham gia ca 21.000 đnh ch tài chính trên khp th
gii, doanh s bình quân hàng nm đt trên 2.000 t USD. T chc Visa quc t
không trc tip phát hành th mà giao li cho các thành viên. ây cng là u th
giúp cho Visa d m rng th trng hn các loi th khác. Th Visa đc a
chung s dng trên th gii vì Visa có mng li chp nhn th rng khp toàn

cu, chin lc qung cáo tip th phong phú, phí đi lý tr cho ngân hàng thanh
toán trong vic chp nhn th Visa thp. Yu t này đã khuyn khích đc nhiu t
chc kinh t tr thành đi lý, gia tng quy mô th ngày càng ln.
n nm 1979, Mastercharge đi tên thành Mastercard và các sn phm th
Mastercard đã ra đi và phát trin đ tr thành đi th cnh tranh ch yu ca th
Visa. Cho đn nay, s lng thành viên tham gia vào hip hi Mastercard đã lên
đn hn 29.000 thành viên, mng li rút tin mt đã đc trin khai rng  hn
191.000 ngân hàng trên th gii, s lng ch th lên đn 380 triu, s đi lý chp
nhn thanh toán th hn 15 triu đim, doanh s hàng nm đt hn 1.000 t USD,
góp phn đa th trng th trên th gii ngày càng phát trin. Ngày nay, hai loi
th ngân hàng này đc s dng ph bin nht trên th gii và chim lnh hoàn
toàn th trng th ngân hàng trên th gii c v s lng th phát hành và doanh
s thanh toán.
Ngoài ra còn phi k đn th JCB do Sanwa Bank, Nht Bn phát hành vào
nm 1961 và đã phát trin nhanh chóng trên toàn th gii vào nm 1981. n nay,
s vn ca JCB khong 108 triu USD vi 4.600 nhân viên, 45 vn phòng và 10
trung tâm dch v ti Nht Bn và 46 vn phòng  các quc gia trên th gii. Doanh



12
thu hàng nm trung bình đt 82.1 t USD vi s lng th phát hành là 96 triu th,
s lng đi lý chp nhn th là 38.2 triu đim và th JCB đc chp nhn thanh
toán ti 189 quc gia và lãnh th trên th gii.
1.1.4 Quy trình phát hành và thanh toán th
1.1.4.1 Quy trình phát hành:
Quy trình phát hành th hin nay ca các t chc phát hành là tng đi đn
gin, c bn gm 3 bc
B1: Khách hàng đn ngân hàng đng ký s dng th và b túc các th tc
cn thit theo quy đnh ca ngân hàng.

B2: Ngân hàng tin hành thm đnh h s đng ký s dng th.
B3: Ngân hàng s tin hành sn xut th và phát cho khách hàng theo các
loi th khách hàng yêu cu s dng.
S đ 1.1: Quy trình phát hành th.


Tip nhn h s

(
1
)

Thm đnh h s

(
2
)
Cp th

(
3
)
1.1.4.2 Quy trình thanh toán:
i vi các loi th khác nhau, c ch, phng thc và thm chí là quy trình
thanh toán có th có mt s khác bit nht đnh nhng nhìn chung chúng cng có
nhng đim ging nhau c bn đó là:
- Tham gia vào quá trình thanh toán th thông thng gm 5 thành phn
+Khách hàng hay còn gi là ch th.
+Ngân hàng phát hành th hay còn gi là ngân hàng ca ch th.
+n v chp nhn th (ngi bán hàng hoá, dch v chp nhn thanh

toán th).
+Ngân hàng thanh toán hay ngân hàng ca ngi bán.
+H thng x lý giao dch chung.





13
S đ 1.2: Quy trình tng quát v thanh toán bng th.















NGÂN HÀNG
PHÁT HÀNH
TH ( Ngân hàng
ca ngi mua)
KHÁCH HÀNG

(Ch th)
N V CHP
NHN TH
(Ngi bán hàng)
Bc
1: Xin
gia hn
mc tín
dng
ký qu
NGÂN HÀNG
THANH TOÁN
(Ngân hàng ca
ngi bán
MNG THÔNG
TIN THANH
TOÁN
Bc 4: Xin cp phép
Bc 5: Gi &
nhn thông tin
giao dch
Bc 5: Gi &
nhn thông tin
giao dch
Bc
9: Gi
hóa
đn
(mi
tháng)

Bc 6: Xut trình hóa đn
Bc 7: Hoàn qu(thanh toán)
Bc
8: Gi
hóa
đn
Bc 2:
Cp tài
khon
thanh
toán
VCNT
Bc 3: Mua hàng hóa , dch v

B1: Khách hàng xin cp hng mc tín dng (Credit Card) hoc ký qu (debit
Card) ti ngân hàng phát hành th đ có th thanh toán.
B2: n v chp nhn th đng ký vi ngân hàng thanh toán th đ m tài
khon ca đn v chp nhn th (Merchant account).
Các bc 1,2 có th tin hành không theo th t và hoàn toàn không ph
thuc vào nhau.
B3,4,5: Ch th mua hàng hoá, dch v ti các đn v chp nhn th hay rút
tin mt ti các máy ATM, khách hàng s xut trình th hay đa th vào máy quét
đ nhp thông tin, thông tin này s đc gi qua mng thông tin thanh toán đ
trung tâm x lý ca h thng thanh toán đ xác đnh hiu lc thanh toán ca th.
Khi đã có xác nhn th có hiu lc thanh toán ca trung tâm x lý, vic cp phép



14
hoàn tt. Thông tin này cng đc gi đn và lu li ti ngân hàng phát hành th,

ngân hàng thanh toán đ làm c s cho vic thanh toán bù tr gia hai ngân hàng.
B6,7: Khi ngân hàng thanh toán hoc ngân hàng s hu máy ATM xut trình
nhng chng t hp l chng minh giao dch đã thc hin thông qua h thng
mng li liên ngân hàng, ngân hàng phát hành th có trách nhim thanh toán hoàn
qu cho ngân hàng thanh toán.
B8: Trong vòng mt thi gian nht đnh (thng không quá 48 gi), đn v
chp nhn th gi các hoá đn giao dch bng th đn ngân hàng thanh toán và
nhn tin bán hàng t ngân hàng này .
B9: Cui k, ngân hàng phát hành th gi bn sao kê, ghi chi tit các giao
dch ca ch th.  tip tc s dng, ch th phi thanh toán các khon đã chi tiêu
bng th cho ngân hàng phát hành th.
1.1.5 Li ích kinh t ca phng thc thanh toán th.
Vic s dng th thanh toán là mt trong nhng phng tin mang li nhiu
li ích không ch cho cá nhân s dng th, h thng ngân hàng mà còn mang li
nhiu li ích cho nn kinh t.
1.1.5.1 i vi ngi s dng th.
- Th nht, th là mt phng tin thanh toán không dùng tin mt va tin
li, an toàn, tit kim, va vn minh, hin đi mà không b phân bit giá so vi khi
tr bng tin mt.
- Th hai, s dng th mang li s an toàn cho khách hàng, tránh s phin hà
và nguy him khi dùng tin mt đi công tác hay mua bán. Trong trng hp b mt
th, ch th có th báo ngay cho ngân hàng phát hành th đ kp thi phong to tài
khon th. Ngi nht hay ly cp th cng khó có th s dng đc vì th có hình,
ch ký cng nh mt mã ch có ch th mi bit đc.
- Th ba, khách hàng s dng th có th thanh toán các giao dch d dàng
nh vào mng li rng rãi các đi lý chp nhn th trong và ngoài nc nh:
khách sn, nhà hàng, siêu th, ca hàng bán l, dch v taxi, công ty du lch,…




15
- Th t, khi cn thit ch th có th rút tin mt ti các t chc tài chính hay
các ngân hàng trên th gii hoc ti các máy rút tin t đng ATM vi loi tin phù
hp ca nc s ti, va an toàn, va đn gin, chi phí li thp hn nhiu so vi
vic phi mang tin mt.
- Th nm, s dng th tín dng, khách hàng có th chi tr, thanh toán tin
mua sm trc và thanh toán li sau cho ngân hàng. Khách hàng s dng th tín
dng đc cp trc mt hn mc chi tiêu mà không phi tr lãi vay khi khách
hàng thanh toán đúng hn theo yêu cu ca ngân hàng.
- Th sáu, đi vi các khách hàng s dng th ghi n, s tin khách hàng np
vào th đ chi tiêu đc hng lãi sut không k hn ngay c khi khách hàng
không s dng th.
- Th by, riêng đi vi công ty, vic s dng th giúp gim các khon tm
ng công tác phí, kim soát hiu qu chi tiêu ca nhân viên và đc cp ngay
ngun vn ngn hn mà không cn th tc vay vn.
1.1.5.2 i vi ngân hàng.
Th là mt công c hin đi, giúp m rng hot đng dch v ngân hàng, góp
phn quan trng làm gim lng tin mt trong nn kinh t.
*Vi ngân hàng phát hành th, li ích ca phng thc thanh toán th mang
li là:
+Góp phn đa dng hoá hình thc kinh doanh ca ngân hàng, to mi quan
h thân thin gia ngân hàng và khách hàng.
+Ngân hàng s thu hút đc nhiu vn nhàn ri trong dân c khi khách hàng
gi tin vào tài khon th.
+Thông qua sn phm th, ngân hàng cp cho khách hàng nhiu loi hình
dch v ph tri nh thanh toán các loi hình sinh hot phí, thc hin chuyn tin
thanh toán thông qua th, s dng th nh mt tài khon thanh toán cá nhân lu
đng trong và ngoài nc.Qua đó, ngân hàng phát hành th có th đa dng hoá sn
phm cung cp cho khách hàng và thu li nhun nhiu hn.




16
*Vi ngân hàng thanh toán, li ích ca phng thc thanh toán th mang li
là:
+Tng hiu qu nghip v thanh toán, m rng đi tng thanh toán, thu
đc phí chit khu đi lý t các đn v chp nhn th, tng doanh s thanh toán và
tng li nhun. Ngoài ra nh làm trung gian thanh toán th, ngân hàng s gi đc
nhng khách hàng là nhng nhà buôn bán l.
+Tham gia vào hot đng thanh toán th, các ngân hàng có th m rng
ngun khách hàng là các đim bán l, các đim cung cp hàng hoá, dch v.
+Thông qua các đn v chp nhn th, ngân hàng thanh toán có th to cho
mình mt mng li rng khp. Nhng đim này, tu theo mô hình, v trí, có th
tr thành mng li phát trin các sn phm ca ngân hàng đn tay ngi s dng
hiu qu nht.
1.1.5.3 i vi đi lý chp nhn th.
Vic chp nhn thanh toán bng th mang li cho đn v rt nhiu s tin li:
-Th nht, gia tng doanh thu cho đi lý: Vic chp nhn thanh toán th
khin cho ngi tiêu dùng có th mua sm hàng hoá có giá tr cao, giúp đi lý tng
hn mc cung cp hàng hoá cao hn. T đó, đi lý bán đc nhiu hàng, làm gia
tng doanh thu cng nh li nhun. Hn na thanh toán gia đi lý và ch th đc
tin hành nhanh hn, gim tình trng chm tr ca khách hàng.
-Th hai, ci thin công tác qun lý tài chính. Khi giao dch bng th gia
tng, thi gian dành cho vic kim đm, thu gi tin ca b phn ngân qu gim
xung, giúp cho ngi qun lý có nhiu thi gian đ làm nhng công vic quan
trng khác; tránh các hin tng dùng tin gi trong giao dch cng nh tình trng
mt cp tin ca khách hàng trong nhà hàng, khách sn,…S tin thanh toán đc
đm bo đi ngay vào tài khon ca đn v chp nhn th m ti ngân hàng thanh
toán. Ngoài ra tránh gây nhng hiu lm không đáng có hoc nhng rc ri liên
quan đn tin gia nhân viên ca đn v chp nhn th vi khách hàng.




17
-Th ba, giúp khách hàng gn bó vi đi lý. Ngi tiêu dùng ngày nay xem
vic chp nhn th thanh toán đng ngha vi dch v khách hàng đc bit. Trong
nhiu trng hp, vic thanh toán th là bin pháp thanh toán d dàng và hiu qu
nht. Vì vy, khi đi lý trng bày biu tng th ni bc trong ca hàng mình tc là
đi lý đang gi mt li mi có sc mnh ti ch th. i lý to ra s d dàng cho
ngi tiêu dùng và đem li s thun tin mà h mun s góp phn quan trng làm
cho khách hàng gn bó vi đi lý hn, mua hàng nhiu hn và doanh thu ca chúng
cng s tng lên. Vic áp dng mt hình thc thanh toán thông qua h thng ngân
hàng cng nh mt minh chng cho hot đng minh bch ca đi lý. iu này to
nim tin cho khách hàng và thu hút khách hàng đn mua sm ti đi lý nhiu hn.
-Th t, đc ngân hàng h tr, tip cn nhng phng thc thanh toán hin
đi, hiu qu và nhanh chóng ca ngân hàng cng nh đc làm đc làm quen vi
các dch v khác ca ngân hàng. Khi tr thành đn v chp nhn th, các c s kinh
doanh, nhà hàng, khách sn…s đc trang b và lp đt các thit b đc th, hun
luyn nhân viên v vic x lý giao dch bng th min phí.
-Th nm, đc hng mt s chính sách u đãi t phía ngân hàng. i vi
nhng đn v gn bó vi ngân hàng nhiu nm, ngân hàng có th cp cho đi lý
mt khon tín dng đ khi có nhu cu, các đi lý này có th vay đ s dng mà
không cn phi có tài sn th chp.
1.1.5.4 Ý ngha kinh t và xã hi.
Vic thanh toán bng th qua h thng ngân hàng có nhiu thun li không
ch đi vi ngi tiêu dùng, ngân hàng mà còn đi vi c vic điu hành v mô nn
kinh t, c th là:
Th nht, ngân hàng tr thành trung tâm thanh toán ca toàn xã hi, qua đó
to lp nim tin ca dân chúng vào hot đng ca h thng ngân hàng cng nh s
phát trin bn vng ca nn kinh t, to điu kin thanh toán tin, hàng hoá, dch v

mt cách an toàn và có hiu qu, chính xác, tin cy và tit kim nhiu thi gian, tt



18
c các giao dch đu thông qua h thng ngân hàng. Các ngân hàng đóng vai trò
va là ngi t chc va là ngi thc hin các khon thanh toán.
Th hai, vic thanh toán bng th có u đim thun li đi vi công chúng là
không phi chuyên ch tin, không cn lu gi tin mt. iu này s làm gim bt
các tiêu cc và t nn xã hi nh trm cp, cp git, la đo… và to s tin
tng trong giao dch, mua bán vì không có khái nim tin tht, tin gi.
Th ba, th thanh toán khuyn khích ngi dân chi tiêu thng xuyên hn và
mnh dn hn, góp phn làm tng vòng quay ca đng tin, khi thông các lung
vn khác.
Th t, thông qua s kim soát thanh toán ca ngân hàng, to điu kin cho
ngân hàng Nhà nc kim soát khi lng giao dch thanh toán ca c dân và ca
c nn kinh t. Qua đó, to tin đ cho vic tính toán lng tin cung ng và điu
hành thc thi chính sách tin t quc gia có hiu qu. Nu vic thanh toán hàng hoá
và dch v bng th đc s dng mt cách trit đ, Nhà nc s kim soát đc
thu chi ca các cá nhân, t chc mt cách d dàng, góp phn quan trng trong vic
thc thi chính sách thu, hn ch đn mc thp nht tình trng tht thu thu không
đáng có. ng thi, Nhà nc có th kim soát các hot đng giao dch kinh t,
gim thiu tác đng tiêu cc ca các hot đng kinh t ngm. Góp phn quan trng
nâng cao tính minh bch trong hot đng kinh t ca quc gia.
Th nm, vi khon tin vay sn có thông qua th tín dng, ngi dân có th
phát sinh nhu cu tiêu dùng và chi tiêu thng xuyên hn. iu này giúp Chính
ph thc hin có hiu qu chính sách kích cu, tng tiêu dùng, dn đn thúc đy
hot đng sn xut kinh doanh phát trin.
Ngoài ra, vic thanh toán bng th gn lin vi vic s dng các tin b khoa
hc k thut và công ngh hin đi, to điu kin thun li cho vic hi nhp kinh

t quc t, trc ht là thông qua các hip hi th trên th gii. T đó, Nhà nc có
th d dàng kim soát lng tin ngi dân chi tiêu khi đi ra nc ngoài, d dàng
qun lý hot đng ngoi hi, tránh tình trng chuyn ngân không đc phép



19
1.2 TH TRNG TH THANH TOÁN
1.2.1 Khái nim
Th trng th thanh toán là th trng thanh toán hin đi vi nhiu u
đim, là hình thc thanh toán không dùng tin mt do các ngân hàng hay các t
chc tài chính phát hành và cung cp cho khách hàng. Khách hàng có th s dng
đ rút tin mt ti các ngân hàng đi lý, các máy rút tin t đng (ATM) hoc thanh
toán tin hàng hoá, dch v.
1.2.2 Các nhân t tác đng đn hot đng thanh toán th

Có rt nhiu nhân t nh hng đn hot đng thanh toán th, mi nhân t có
nhiu hng tác đng đn hot đng thanh toán th nhng nhìn chung các nhân t
có th chia thành hai nhóm:
- Nhóm nhân t khách quan
Trình đ dân trí và thói quen tiêu dùng ca ngi dân: trong mt xã hi mà
trình đ dân trí cao, các phát minh, ng dng ca khoa hc k thut công ngh cao
s d dàng tip cn đi vi ngi dân. Tiêu dùng thông qua th là mt cách thc
tiêu dùng hin đi, nó s d dàng thâm nhp và phát trin hn vi nhng cng đng
dân trí cao và ngc li. Cng nh vy, thói quen tiêu dùng cng nh hng không
nh đn s phát trin ca dch v th. Khi ngi dân quen vi vic thanh toán các
dch v, hàng hoá bng tin mt h s ít có nhu cu v thanh toán thông qua th.
+Thu nhp ca ngi dùng th: thu nhp con ngi cao lên, nhng nhu
cu ca h cng ngày càng phát trin, vic thanh toán đi vi h đòi hi mt s
tho dng cao hn, nhanh chóng hn, an toàn hn. Vic s dng th đáp ng rt tt

nhu cu này. Hn na, ngân hàng ch có th cung cp dch v cho nhng ngi có
mt mc thu nhp hp lý, nhng ngi thu nhp thp s không đ điu kin s
dng dch v này.
+Môi trng pháp lý: vic kinh doanh dch v th ti bt k quc gia nào
đu đc tin hành trong mt khuôn kh pháp lý nht đnh. Các quy ch, quy đnh


×