Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại các ngân hàng TMCP thành phố Cần Thơ

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH

  








TRN TH THÚY HNG






GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG TÍN DNG
I VI DOANH NGHIP NH VÀ VA
TI CÁC NGÂN HÀNG THNG MI C PH
N
THÀNH PH CN TH






LUN VN THC S KINH T

TP. H CHÍ MINH – NM 2009



B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH

  





TRN TH THÚY HNG




GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG TÍN DNG
I VI DOANH NGHIP NH VÀ VA
TI CÁC NGÂN HÀNG THNG MI C PH
N

THÀNH PH CN TH


Chuyên ngành: Kinh t Tài chính – Ngân hàng
Mã s: 60.31.12



LUN VN THC S KINH T



NGI HNG DN KHOA HC:
TS. THÂN TH THU THY





TP. H CHÍ MINH – NM 2009
Trang


81



MC LC
Trang ph bìa
Li cam đoan

Mc lc
Danh mc các ký hiu, ch vit tt
Danh mc các bng
Danh mc các biu đ Trang
LI M U 1
CHNG 1 4
LÝ LUN CHUNG V TÍN DNG VÀ CHT LNG TÍN DNG CA
NGÂN HÀNG THNG MI 4
1.1. MT S VN  C BN V TÍN DNG VÀ TÍN DNG NGÂN HÀNG
4
1.1.1. Khái nim tín dng 4
1.1.2. Bn cht ca tín dng 4
1.1.3. Chc nng ca tín dng 5
1.1.4. Vai trò ca tín dng 6
1.1.5. Các hình thc tín dng 6
1.1.5.1. Tín dng thng mi 6
1.1.5.2. Tín dng ngân hàng 6
1.1.5.3. Tín dng Nhà nc 6
1.1.5.4. Tín dng quc t 7
1.1.6. Tín dng ngân hàng 7
1.1.6.1. c đim ca TDNH: 7
1.1.6.2. Phân loi tín dng ngân hàng 7
1.2. CHT LNG TÍN DNG
8
1.2.1. Khái nim v cht lng tín dng 8
1.2.2. Các ch tiêu đánh giá cht lng tín dng 8
1.2.2.1. T l n quá hn 8
Trang

82



1.2.2.2. T l n xu 9
1.2.2.3. Ch tiêu hiu sut s dng vn 9
1.2.2.4. Ch tiêu vòng quay vn tín dng 9
1.2.3. Các nhân t nh hng đn cht lng tín dng ngân hàng 10
1.2.3.1. Môi trng kinh t v mô 10
1.2.3.2. Môi trng pháp lý 10
1.2.3.3. Chính sách tín dng ca NHTM 10
1.2.3.4. Lãi sut và qun lý ri ro lãi sut 11
1.2.3.5. Nng lc kinh doanh ca khách hàng 11
1.2.3.6. Nng lc, phm cht ca cán b tín dng. 11
1.3. NÂNG CAO CHT LNG TÍN DNG CA CÁC NHTM I VI
CÁC DNNVV 12
1.3.1. Các tiêu chí xác đnh DNNVV 12
1.3.2. Vai trò ca DNNVV trong nn kinh t th trng 12
1.3.3.Vai trò ca TDNH đi vi DNNVV 14
1.3.4. S cn thit phi nâng cao CLTD đi vi DNNVV 15
1.4. KINH NGHIM V NÂNG CAO CHT LNG TÍN DNG NGÂN
HÀNG I VI DNVVN CA MT S NC TRÊN TH GII 16
1.4.1. Kinh nghim ca các nc v nâng cao cht lng tín dng ngân hàng
đi vi DNVVN 16
1.4.1.1. Singapore 16
1.4.1.2. Nht Bn 16
1.4.1.3. Trung Quc 17
1.4.1.4. Hàn Quc 17
1.4.2. Bài hc kinh nghim cho Vit Nam v nâng cao cht lng tín dng
ngân hàng đi vi DNVVN 17

Trang


83



CHNG 2 19
THC TRNG V CHT LNG TÍN DNG I VI DOANH NGHIP
NH VÀ VA TI CÁC NGÂN HÀNG THNG MI C PHN THÀNH
PH CN TH 19
2.1. GII THIU V CÁC NHTMCP TI THÀNH PH CN TH 19
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin 19
2.1.2. Kt qu kinh doanh ca các NHTMCP TP. Cn Th 20
2.2. TÌNH HÌNH CÁC DNNVV TI TP. CN TH 21
2.2.1. Khái nim DNNVV  Vit Nam 21
2.2.2. Tình hình v s lng DNNVV ti TP. Cn Th 21
2.2.3. Tình hình v vn ca DNNVV ti TP. Cn Th 23
2.3. THC TRNG HOT NG TÍN DNG I VI DNNVV TI CÁC
NHTMCP TP. CN TH 24
2.3.1. Tình hình huy đng vn ca các NHTMCP ti TP. Cn Th 24
2.3.2. Tình hình hot đng tín dng ca các NHTMCP TP. Cn Th 27
2.3.3. Thc trng hot đng tín dng đi vi DNNVV ca các NHTMCP
TP. Cn Th 30
2.4. THC TRNG CHT LNG TÍN DNG I VI DNNVV TI
CÁC NHTMCP TP. CN TH 37
2.4.1. Phân tích thc trng cht lng tín dng đi vi DNNVV ti các
NHTMCP TP. Cn Th 37
2.4.1.1. Phân tích ch tiêu n quá hn/tng d n 37
2.4.1.2. Phân tích ch tiêu n xu/tng d n 40

2.4.1.3. Phân tích ch tiêu hiu sut s dng vn 44
2.4.1.4. Phân tích ch tiêu vòng quay vn tín dng 44
2.4.2. ánh giá CLTD đi vi DNNVV ca các NHTMCP TP. Cn Th 45
2.4.2.1. Nhng kt qu đt đc 45
2.4.2.2. Mt s tn ti v CLTD đi vi DNNVV ca NHTMCP 47
Trang


84



2.4.2.3. Nguyên nhân nh hng đn CLTD đi vi DNNVV ca NHTMCP
TP. Cn Th 49
CHNG 3 58
GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG TÍN DNG I VI DOANH
NGHIP NH VÀ VA TI CÁC NGÂN HÀNG THNG MI C PHN
THÀNH PH CN TH 58
3.1. NH HNG CHIN LC PHÁT TRIN KINH T CA THÀNH
PH CN TH N NM 2020 58
3.2. GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG TÍN DNG I VI
DNNVV TI CÁC NHTMCP THÀNH PH CN TH 59
3.2.1. Nhóm gii pháp đi vi các DNNVV ti thành ph Cn Th 59
3.2.1.1. Nâng cao uy tín ca doanh nghip trong quan h vay vn 59
3.2.1.2. Nâng cao nng lc tài chính 59
3.2.1.3. Nâng cao kh nng lp phng án SXKD 60
3.2.1.4. Phát trin, đu t và đi mi công ngh 61
3.2.1.5. Nâng cao trình đ qun lý điu hành ca Ban lãnh đo doanh nghip
61
3.2.2. Nhóm gii pháp nâng cao cht lng tín dng đi vi DNNVV ti các

NHTMCP thành ph Cn Th 61
3.2.2.1. Tng cng công tác huy đng vn nhm ch đng đc ngun vn
đáp ng cho nn kinh t trong đó có các DNNVV 62
3.2.2.2. Hoàn thin chính sách tín dng theo hng tp trung m rng đi
tng khách hàng là các DNNVV 63
3.2.2.3. a dng các sn phm tín dng đi vi DNNVV 63
3.2.2.4. Chú trng đy mnh công tác tip th và thc hin tt chính sách
khách hàng đi vi DNNVV 65
3.2.2.5. Nâng cao kh nng đáp ng nhu cu ngoi t cho các DNNVV 66
3.2.2.6. Xây dng chin lc đu t và đi mi công ngh ngân hàng 66
3.2.2.7. Thc hin tt vic thu thp thông tin v DNNVV vay vn 67
Trang


85



3.2.2.8. H tr các DNNVV trong vic lp d án, phng án SXKD 68
3.2.2.9. Tht cht và thc hin đúng quy trình tín dng 68
3.2.2.10. Nâng cao cht lng công tác thm đnh tín dng đi vi DNNVV
68
3.2.2.11. Kim tra và giám sát cht ch quá trình s dng vn vay 71
3.2.2.12. Tng cng kim tra, kim soát ni b 71
3.2.2.13. Nâng cao cht lng x lý và thu hi n quá hn, n xu 72
3.2.2.14. Nâng cao cht lng ngun nhân lc trong công tác tín dng 74
3.3. GII PHÁP H TR NHM TO IU KIN CHO CÁC NHTMCP
TP. CN TH NÂNG CAO CLTD I VI DNNVV 75
3.3.1. i vi Chính ph 75
3.3.2. i vi NHNN Vit Nam và NHNN Vit Nam - Chi nhánh TP. Cn Th

76
3.3.3. i vi UBND Thành ph Cn Th và các c quan khác 78
KT LUN 80
TÀI LIU THAM KHO
PH LC

DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT

CLTD: Cht lng tín dng
DNNVV: Doanh nghip nh và va
DN: Doanh nghip
GDP: Tng sn phm trong nc
NH: Ngân hàng
NXB: Nhà xut bn
NHTM: Ngân hàng thng mi
NHTMCP: Ngân hàng thng mi c phn
NHTMNN: Ngân hàng thng mi nhà nc
NHTMCPNT: Ngân hàng thng mi c phn nông thôn
NHTMCPT: Ngân hàng thng mi c phn đô th
NHNN: Ngân hàng Nhà nc
SX: Sn xut
SXKD: Sn xut kinh doanh
TDNH: Tín dng ngân hàng
TCTD: T chc tín dng
TNHH: Trách nhim Hu hn
TP. Cn Th: Thành ph Cn th
UBND: y ban Nhân dân.
USD: ôla M.
VND: Vit Nam đng

DANH MC CÁC BNG

Trang
Bng 1.1. Tiêu chí xác đnh DNNVV  mt s quc gia…………………………12
Bng 2.1. Kt qu kinh doanh ca các NHTMCP TP. Cn Th…………………20
Bng 2.2. Tiêu chí xác đnh DNNVV  Vit Nam……………………………….21
Bng 2.3. DNNVV phân theo loi hình DN ti TP. Cn Th……………………22
Bng 2.4. DNNVV phân theo lnh vc hot đng đn ngày 31/12/2008……… 23
Bng 2.5. Thng kê vn đng ký kinh doanh ca DNNVV…………………… 23
Bng 2.6. Tình hình huy đng vn ca các NHTMCP TP. Cn Th ……………24
Bng 2.7. Tình hình d n cho vay theo thành phn kinh t ca các NHTMCP 27
Bng 2.8. Tình hình cho vay, thu n, d n theo thi gian đi vi DNNVV……31
Bng 2.9. D n cho vay theo loi tin t đi vi DNNVV…………………… 34
Bng 2.10. D n cho vay theo ngành ngh đi vi DNNVV ti các NHTMCP 36
Bng 2.11. Tình hình d n, n quá hn đi vi DNNVV ca NHTMCP………40
Bng 2.12. Tình hình d n, n xu ca các NHTMCP TP. Cn Th………… 40
Bng 2.13. Tình hình d n, n xu đi vi DNNVV ti các NHTMCP TP. Cn
Th……………………………………………………………………………… 41
Bng 2.14. Tình hình d n, n xu đi vi DNNVV ca mt s NHTMCP
TP. Cn th……………………………………………………………………….42
Bng 2.15. Tình hình d n, n xu theo ngành ngh đi vi DNNVV ca các
NHTMCP……………………………………………………………………… 43
Bng 2.16. Hiu sut s dng vn ca các NHTMCP………………………… 44
Bng 2.17. Vòng quay vn tín dng đi vi DNNVV ca các NHTMCP……….45

DANH MC CÁC BIU , S 


Trang
Biu đ 2.1. Th phn huy đng vn ca các NHTMCP TP. Cn Th………… 26
Biu đ 2.2. T trng d n cho vay theo thành phn kinh t ca các NHTMCP 28
Biu đ 2.3. Th phn d n cho vay ca các NHTMCP TP. Cn th………… 30
Biu đ 2.4. T trng d n cho vay theo thi gian đi vi DNNVV……………31
Biu đ 2.5. T trng d n cho vay theo loi tin t đi vi DNNVV………….34
Biu đ 2.6. T trng d n cho vay theo ngành ngh đi vi DNNVV ti các
NHTMCP……………………………………………………………………… 36















Trang

1



LI M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Qua hn hai mi nm đi mi, thc hin nht quán chính sách kinh t nhiu
thành phn, nn kinh t Vit Nam đã có nhng bc tng trng đáng k, trong đó
các DNNVV đóng vai trò quan trng đi vi s nghip phát trin kinh t quc gia.
ây là khu vc gi vai trò quan trng trong vic gii phóng và phát trin sc SX,
huy đng và phát huy ni lc vào phát trin kinh t - xã hi, góp phn quyt đnh
vào khôi phc và tng trng kinh t, tng kim ngch xut khu, tng thu ngân sách
và tham gia gii quyt có hiu qu các vn đ xã hi nh vic làm, xoá đói, gim
nghèo, t nn xã hi Chính vì vy trong nhng nm gn đây, DNNVV luôn là mi
quan tâm và nhn đc nhiu chính sách h tr t Chính ph, các B, các Ngành,
T chc trong nc và quc t. Tuy nhiên, thc t trong thi gian qua cho thy, sc
cnh tranh ca các DNNVV còn nhiu hn ch. Nguyên nhân dn đn hn ch sc
cnh tranh ca các DNNVV ch yu là do cha đc đu t đi mi máy móc,
trang thit b và quy trình công ngh mt cách thích đáng vì thiu vn. Mt trong
nhng tr ngi cho các DNNVV là kh nng tip cn thu hút các ngun vn bên
ngoài gp khó khn, đc bit là đi vi ngun vn TDNH.
TP. Cn Th cng không ngoi l. Theo S K hoch và u t TP.Cn
Th, đn thi đim cui nm 2008, toàn TP.Cn Th có khong 5.573 DN, trong
đó có 5.263 DNNVV (chim 94,4%). Theo hu ht các DNVVN thì khi có nhu cu
phát trin, h thng ch huy đng vn t bn bè, ngi thân, thm chí c vay vn
nng lãi bên ngoài còn vic tip cn các ngun vn tín dng thì rt khó khn vì còn
nhiu NH rt ngi cho vay đi vi DNVVN. V phía các NH ti TP.Cn Th thì
cho rng DNVVN luôn đc xem nh là khách hàng tim nng ca các NH, đc
bit là các NHTMCP, tuy nhiên do hot đng kinh doanh  phn ln DNVVN còn
nhiu ri ro, tính kh thi ca phng án SXKD ca các DNVVN còn cha cao, cách

t chc qun lý và điu hành cha chuyên nghip, các báo cáo tài chính không đy
đ và thiu minh bch nên các NH rt ngi cho vay khi cha nm rõ hot đng ca
các DN này.
Trang


2



Làm th nào đ cho các DNNVV ti TP.Cn Th đc tip cn ngun vn tín
dng ca các NHTMCP; v phía các NHTMCP thì làm th nào đ tng trng tín
dng đi đôi vi vic nâng cao CLTD đi vi loi hình DN này. ây là mi quan
tâm hàng đu ca các NHTMCP ti TP.Cn Th vì vic nâng cao CLTD, đc bit là
nâng cao CLTD đi vi DNNVV luôn là mt vn đ cp thit và quan trng đi vi
các NH, liên quan trc tip đn hiu qu hot đng kinh doanh ca NH.
Nhn thy tm quan trng ca vn đ nêu trên, tôi chn đ tài nghiên cu
“Gii pháp nâng cao cht lng tín dng đi vi DNNVV ti các NHTMCP
Thành ph Cn Th”
làm lun vn Thc s kinh t.
2. Mc tiêu nghiên cu ca đ tài
Nghiên cu các lý lun c bn v tín dng, CLTD, tính cn thit nâng cao cht
lng tín dng ca các NHTMCP đi vi các DNVVN.
Phân tích thc trng hot đng tín dng, CLTD đi vi DNVVN ca các
NHTMCP ti TP.Cn Th, đánh giá CLTD và nguyên nhân tác đng xu đn
CLTD thi gian qua.
a ra gii pháp nâng cao cht lng tín dng ca các NHTMCP đi vi các
DNVVN trên đa bàn Thành ph Cn Th.
3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu là CLTD đi vi DNVVN ti các NHTMCP TP.Cn

Th.  tài da vào s liu thng kê báo cáo v thc trng hot đng tín dng đi
vi DNVVN ca các NHTMCP TP.Cn Th, t đó phân tích, đánh giá CLTD, tìm
ra các nguyên nhân tác đng đn CLTD trong thi gian qua.
Phm vi nghiên cu: Trong hot đng tín dng đi vi DNNVV ca các
NHTMCP TP. Cn Th thì hot đng cho vay là ch yu. Vì vy đ tài ch nghiên
cu v CLTD, thc trng và các nguyên nhân nh hng đn CLTD trong hot
đng cho vay đi vi DNVVN ti các NHTMCP TP.Cn Th t nm 2006-2008.
4. Phng pháp nghiên cu
Phng pháp nghiên cu ch yu đc s dng trong lun vn là các phng
pháp: phân tích, thng kê, toång hp, so sánh, din giaûi, quy np. Thông qua nhng
Trang


3



phng pháp này lun vn đ xut các gii pháp nâng cao CLTD đi vi DNVVN
ti các NHTMCP TP. Cn Th.
S liu s dng cho nghiên cu ch yu là s liu th cp đc tng hp t
internet, niêm giám thng kê ca Cc thng kê TP. Cn Th, báo cáo ca S K
hoch và u t TP. Cn Th, các tài liu thuc NHNN Vit Nam – Chi nhánh TP.
Cn Th và các NHTMCP trên đa bàn.
5. Ý ngha khoa hc và thc tin ca đ tài
Ý ngha khoa hc:  tài trình bày nhng vn đ lý lun v tín dng và cht
lng tín dng ca ngân hàng thng mi.
Ý ngha thc tin:  tài phân tích chi tit thc trng hot đng tín dng và
CLTD đi vi DNNVV ti các NHTMCP TP. Cn Th. T đó ch ra đc nhng
hn ch ca hot đng tín dng, CLTD và nguyên nhân nh hng xu đn CLTD
đi vi DNNVV ti các NHTMCP TP. Cn Th, qua đó cn phi khc phc và

nâng cao CLTD đ giúp các NHTMCP hot đng an toàn, hiu qu hn cng nh
giúp các DNNVV ti TP. Cn Th d dàng hn trong vic tip cn ngun vn tín
dng ca các NHTMCP đ nâng cao nng lc cnh tranh, góp phn vào công cuc
phát trin kinh t TP. Cn Th trong thi gian ti.
6. Kt cu ca lun vn
Ngoài phn m đu và kt lun, đ tài đc trình bày gm 3 chng:
Chng 1
: Lý lun chung v tín dng và cht lng tín dng ca ngân
hàng thng mi
Chng 2: Thc trng v cht lng tín dng đi vi DNNVV ti các
NHTMCP TP.Cn Th
Chng 3: Gii pháp nâng cao cht lng tín dng đi vi DNNVV ti
các NHTMCP TP.Cn Th
Trang


4



CHNG 1

LÝ LUN CHUNG V TÍN DNG VÀ CHT LNG TÍN DNG
CA NGÂN HÀNG THNG MI
1.1. MT S VN  C BN V TÍN DNG VÀ TÍN DNG NGÂN HÀNG
1.1.1. Khái nim tín dng
Tín dng là quan h vay mn, quan h s dng vn ln nhau gia ngi đi
vay và ngi cho vay da trên nguyên tc hoàn tr có thi hn và có li tc. Tín
dng đc biu hin qua s đ sau:
(1) Cho vay vn

Ch th cho vay Ch th đi vay
(Lender) (Borrower)
(2) Hoàn tr vn và lãi
Tín dng là mt phm trù ca kinh t hàng hóa, có quá trình ra đi, tn ti và
phát trin cùng vi s phát trin ca kinh t hàng hóa.
Mc dù tín dng có mt quá trình tn ti và phát trin lâu dài qua nhiu hình
thái kinh t - xã hi, vi nhiu hình thc khác nhau, song đu có tính cht quan
trng sau đây:
- Tín dng trc ht ch là s chuyn giao quyn s dng mt s tin (hin
kim) hoc tài sn (hin vt) t ch th này sang ch th khác, ch không làm thay
đi quyn s hu chúng.
- Tín dng có thi hn và phi đc hoàn tr.
- Giá tr ca tín dng không nhng đc bo tn mà còn đc nâng cao nh
li tc tín dng.
1.1.2. Bn cht ca tín dng
Bn cht ca tín dng đc hiu theo 2 khía cnh sau:
Th nht: Tín dng là h thng quan h kinh t phát sinh gia ngi đi vay và
ngi cho vay, nh quan h y mà vn tin t đc vn đng t ch th này sang
ch th khác đ s dng cho các nhu cu khác nhau trong nn kinh t xã hi.
Trang


5



Th hai: Tín dng đc coi là mt s vn, có th bng hin vt hoc hin kim
vn đng theo nguyên tc hoàn tr, đ đáp ng cho các nhu cu ca các ch th
tín dng.
1.1.3. Chc nng ca tín dng

Trong nn kinh t hàng hóa, tín dng thc hin các chc nng c bn sau đây:
- Chc nng tp trung và phân phi li vn tin t trên c s có hoàn tr:
Tp trung và phân phi li vn tin t là hai mt hp thành chc nng ct lõi
ca tín dng.
 mt tp trung vn tin t: nh s hot đng ca h thng tín dng mà các
ngun tin nhàn ri đc tp trung li, bao gm tin nhàn ri ca dân chúng, vn
bng tin ca DN, các t chc đoàn th xã hi…
 mt phân phi li vn tin t, đây là mt c bn ca chc nng này – đó là
s chuyn hóa đ s dng các ngun vn đã tp trung nhm đáp ng nhu cu sn
xut lu thông hàng hóa cng nh nhu cu tiêu dùng trong xã hi.
C hai mt tp trung và phân phi li vn tin t đu đc thc hin theo
nguyên tc hoàn tr, vì vy tín dng có u th rõ rt, kích thích mt tp trung vn và
thúc đy vic s dng vn có hiu qu.
- Chc nng tit kim tin mt và chi phí lu thông xã hi:
Hot đng ca tín dng, trc ht to điu kin cho s ra đi ca các công c
lu thông tín dng nh: thng phiu, k phiu NH, các loi séc, các phng tin
thanh toán hin đi nh th tín dng, th thanh toán…cho phép thay th mt s
lng ln tin mt lu hành, nh đó làm gim bt các chi phí có liên quan nh in,
đúc, vn chuyn, bo qun tin…
- Chc nng phn ánh và kim soát các hot đng kinh t:
Thông qua quá trình tp trung và phân phi li vn, tín dng góp phn phn
ánh mc đ phát trin kinh t v các mt nh: nhu cu vn trong tng thi k, khi
lng tin t nhàn ri trong xã hi. c bit trong hot đng cho vay, NH luôn thc
hin quá trình kim tra tình hình tài chính, s dng vn ca đn v vay đ góp phn
đm bo an toàn vn cho NH.
Trang


6

Thông qua vic t chc thanh toán không dùng tin mt, kim tra tình hình tài
chính, tình hình s dng vn ca doanh nghip, NH tng cng kh nng kim soát
quá trình hình thành và s dng vn ca các cá nhân và t chc trong nn kinh t.
1.1.4. Vai trò ca tín dng
Tín dng va có tác đng tích cc va có tác đng tiêu cc đn nn kinh t.
Nhng tác đng tiêu cc xut hin khi hot đng tín dng không đc kim soát
đúng mc. C th, nu hot đng tín dng phát trin tràn lan, không kim soát đc
thì có th to ra tình trng lm phát, gây lng đon nn kinh t. Ngc li, nu hot
đng tín dng b kim ch và kim soát quá cht ch thì tín dng không th m rng
và nn kinh t cng không phát trin đc. Ch khi hot đng tín dng đc kim
soát và phát trin hp lý thì nó mi phát huy ht vai trò tích cc ca mình trong nn
kinh t, đó là:
- áp ng nhu cu vn đ thúc đy SX và lu thông hàng hóa phát trin.
- Góp phn n đnh tin t, n đnh giá c và hn ch lm phát.
- Góp phn n đnh đi sng, to công n vic làm và n đnh trt t xã hi.
- Tín dng góp phn phát trin các mi quan h quc t.
1.1.5. Các hình thc tín dng
Trong nn kinh t th trng, cn c vào ch th tham gia thì tín dng tn ti
di 4 hình thc ch yu, đó là:
1.1.5.1. Tín dng thng mi
Tín dng thng mi là quan h tín dng gia các nhà DN đc biu hin di
hình thc mua bán chu hàng hóa.
1.1.5.2. Tín dng ngân hàng
TDNH là quan h tín dng gia NH, các TCTD khác vi các nhà DN và cá
nhân đc thc hin di hình thc NH đng ra huy đng vn bng tin và cho vay
đi vi các đi tng nói trên.
1.1.5.3. Tín dng Nhà nc
Là quan h tín dng gia Nhà nc (bao gm chính ph và các chính quyn

đa phng) vi các t chc và cá nhân trong xã hi, trong đó, ch yu là Nhà nc
Trang


7



đng ra huy đng vn ca các t chc, cá nhân thông qua các đt phát hành trái
phiu đ s dng vì mc đích và li ích chung ca toàn xã hi.
1.1.5.4. Tín dng quc t
Là quan h tín dng gia các Chính ph hoc gia các T chc tài chính tin
t vi Chính ph ca mt nc, đc thc hin bng nhiu hình thc khác nhau trên
c s tôn trng đc lp, ch quyn nhm h tr vn cho phát trin kinh t xã hi
ca mt nc.
1.1.6. Tín dng ngân hàng
TDNH là hình thc tín dng ra đi và phát trin cùng vi s ra đi và phát
trin ca h thng NH, đây là mt hình thc tín dng chuyên nghip và ch yu
trong nn kinh t vi hot đng ht sc đa dng và phong phú.
1.1.6.1. c đim ca TDNH:
TDNH có 4 đc đim:
- TDNH đc thc hin cho vay và thu n ch yu di hình thc tin t,
ngun vn tín dng mà các NH s dng cho vay hình thành t nhng khon tin
tm thi nhàn ri trong xã hi mà NH huy đng đc.
- Trong quan h TDNH, ngi đi vay là các nhà DN, các cá nhân, ngi cho
vay là các NH.
- TDNH là hình thc tín dng gián tip.
- TDNH va mang tính cht SXKD gn vi hot đng ca các DN, va là tín
dng tiêu dùng, vì vy quá trình vn đng và phát trin ca TDNH không hoàn toàn
phù hp vi quá trình phát trin ca SX và lu thông hàng hoá.

1.1.6.2. Phân loi tín dng ngân hàng
TDNH có th phân chia thành nhiu loi khác nhau tùy theo nhng tiêu thc
phân loi khác nhau.
- Cn c loi hình nghip v cp tín dng gm có: Cho vay, chit khu
thng phiu và các loi chng t có giá, cho thuê tài chính, bo lãnh ngân hàng,
bao thanh toán.
- Cn c thi hn tín dng: Cho vay ngn hn; cho vay trung, dài hn.
Trang


8



- Cn c vào mc đ tín nhim ca khách hàng: Cho vay không có đm bo,
cho vay có đm bo.
- Cn c phng thc cho vay: Cho vay theo món vay, cho vay theo hn
mc tín dng.
- Cn c mc đích ca tín dng: Cho vay phc v SXKD, cho vay tiêu dùng.
1.2. CHT LNG TÍN DNG
1.2.1. Khái nim v cht lng tín dng
Xét  góc đ NH, CLTD đc hiu là sn phm tín dng không ch nhm đ
tha mãn nhu cu ca khách hàng, mà còn phi đáp ng đc nhu cu phát trin
kinh t - xã hi ca đt nc nói chung ca đa phng nói riêng và đm bo đc
s tn ti và phát trin ca NH mt cách bn vng và ít ri ro nht.
Nh vy, khi xem xét CLTD ca NH cn tính đn ba nhân t là: NHTM,
khách hàng và nn kinh t.
- i vi NHTM: Cht lng tín dng th hin  ch d n ngày càng tng
trng; t l n xu, n quá hn đm bo đúng quy đnh và hp lý; đm bo c cu
ngun vn gia ngn hn, trung và dài hn.

- i vi khách hàng: Tin vay phát ra phi phù hp vi mc đích s dng ca
ngi vay; lãi sut và k hn n hp lý; th tc đn gin, thun tin, thu hút đc
nhiu khách hàng nhng vn đm bo nguyên tc tín dng.
- i vi nn kinh t - xã hi: Tín dng thu hút ti đa ngun vn nhàn ri
trong nc, tranh th vay vn nc ngoài đ cho vay li, đáp ng nhu cu vn cho
SXKD, to công n vic làm cho ngi lao đng, làm tng thêm sn phm cho xã
hi, góp phn tng trng kinh t.
1.2.2. Các ch tiêu đánh giá cht lng tín dng
Có nhiu ch tiêu đc s dng đ đánh giá CLTD NH, trong đó có các ch
tiêu c bn sau:
1.2.2.1. T l n quá hn
N quá hn là khon n mà mt phn hoc toàn b n gc và/ hoc lãi đã
quá hn.
Trang


9




T l n qu
á
hn

N quá hn bt k do nguyên nhân khách quan hay ch quan đu có th dn
đn hu qu xu cho ngân hàng. Do vy, trong hot đng tín dng, các ngân hàng
cn c gng đ ngn chn n quá hn xy ra. Theo thông l quc t thì t l n quá
hn chp nhn đc là t 5% tr xung.
1.2.2.2. T l n xu

T l n xu là ch tiêu đ đánh giá CLTD ca các TCTD.

T l n xu

ây là ch tiêu phn ánh n xu ca mt NH, t l này càng thp càng tt.
Thc t ri ro trong kinh doanh là không tránh khi, nên NH thng chp nhn mt
t l n xu nht đnh đc coi là gii hn an toàn. Mc gii hn này theo thông l
quc t là t 5 % tr xung.
1.2.2.3. Ch tiêu hiu sut s dng vn
Hiu sut s dng vn đc tính theo công thc:
Tng d n
Hiu sut s dng vn =

Tng vn huy đng
(1.3)
Ch tiêu này đánh giá kh nng s dng vn huy đng vào vic cho vay vn
ca NH. Thông thng theo cách nhìn ca nhiu ngi, ch tiêu này càng ln chng
t NH đã s dng mt cách hiu qu ngun vn huy đng đc đ cho vay. Tuy
nhiên, ch tiêu này càng cao thì ri ro tín dng càng ln.
1.2.2.4. Ch tiêu vòng quay vn tín dng
Vòng quay vn tín dng đc tính theo công thc:
Doanh s thu n

Vòng quay v
n tín dng
=

D n bình quân

(1.4)

=
N xu
Tng d n
x 100 (1.2)
=
D n quá hn
Tng d n
x 100 (1.1)
Trang


10



ây là ch tiêu phn ánh s vòng chu chuyn ca vn vay (thng là mt
nm). Ch tiêu này càng tng thì tính t chc, qun lý tín dng càng tt, cht lng
cho vay càng cao. Tuy nhiên, ch tiêu này ch phn ánh mt cách tng đi, vì nu
mt NHTM cho vay đi vi các DN sn xut chim t trng ln d n, thì ch tiêu
này thp hn NHTM khác cho vay các DN thng mi. Nh vy, không vì th mà
cht lng cho vay ca NHTM này kém hn.
1.2.3. Các nhân t nh hng đn cht lng tín dng ngân hàng
1.2.3.1. Môi trng kinh t v mô
Hot đng ca NHTM ch yu là da vào vic huy đng ngun vn nhàn ri
ca các thành phn kinh t đ tin hành cho vay đáp ng nhu cu vn cho nn kinh
t. Mi s bin đng ca kinh t đu có các tác đng đn quy mô và cht lng ca
huy đng cng nh cho vay. Vì vy, môi trng kinh t v mô n đnh, các công c
nh d tr bt buc, lãi sut và lãi sut tái chit khu ca chính sách tin t phát huy
tích cc, giúp cho Ngân hàng trung ng có th kim soát khi lng tín dng tng
trng cho nn kinh t. Bên cnh đó, môi trng kinh t v mô n đnh là điu kin

tin đ đ hot đng tín dng ca NHTM đi vào qu đo n đnh, nâng cao CLTD
và hn ch thp nht ri ro xy ra.
1.2.3.2. Môi trng pháp lý
Mt h thng pháp lý n đnh s to điu kin thun li cho NHTM hot đng
n đnh và hiu qu, ngn chn kp thi nhng ri ro, nhng tiêu cc xy ra, góp
phn nâng cao đc CLTD đng thi Ngân hàng trung ng có th kim soát và n
đnh tin t quc gia. Ngc li, hot đng tín dng kém hiu qu, cho vay không
thu hi đc n và lãi đúng hn hoc s gia tng tín dng thiu lành mnh, m rng
quá mc s gây hu qu nghiêm trng, không ch nh hng đn s sng còn ca
NHTM mà còn phá v tính n đnh ca nn kinh t v mô.
1.2.3.3. Chính sách tín dng ca NHTM
Chính sách tín dng đóng vai trò then cht điu tit các mt hot đng nh:
huy đng vn và cho vay, lãi sut, k thut qun lý ri ro tín dng và thu hút khách
hàng…nhm thc hin các mc tiêu chin lc đ ra trong kinh doanh. Vì vy,
Trang


11



trong tng thi k nht đnh, các NHTM phi đa ra mc tiêu phn đu c th đ
xây dng mt chính sách tín dng hp lý. Mt chính sách tín dng hp lý s to
điu kin cho NHTM s dng ti u hoá ngun vn khi cho vay, đm bo an toàn
trong kinh doanh là điu kin quan trng đ nâng cao CLTD ca NHTM.
1.2.3.4. Lãi sut và qun lý ri ro lãi sut
Lãi sut là yu t quan trng hàng đu tác đng đn CLTD, là ht nhân quan
trng ca chính sách tín dng ca NHTM, lãi sut huy đng và cho vay quyt đnh
đn chi phí và thu nhp ca NHTM. Mi s thay đi v lãi sut, cng nh s điu
chnh chênh lch lãi sut cho vay và lãi sut huy đng đu đt NHTM vào tình trng

khó khn trc sc ép cn phi thay đi toàn b cu trúc v tài sn cng nh ngun
vn rt nhy cm vi lãi sut, nhm đt đc s ti u hoá li nhun và hn ch
nhng tác đng tiêu cc ca lãi sut đn tình hình kinh doanh ca NHTM có th
làm tng chi phí và gim li nhun ca NHTM.
1.2.3.5. Nng lc kinh doanh ca khách hàng
Khách hàng là ngi trc tip s dng vn ca NHTM vào quá trình kinh
doanh. Cùng vi vn t có, vn tín dng ca NHTM đc s dng cho nhng mc
tiêu kinh doanh do các nhà qun lý DN quyt đnh, to khi lng tài sn mà khách
hàng đang trc tip nm gi và khai thác trong kinh doanh. Nu nng lc kinh
doanh yu kém, công ngh lc hu, hoc thm chí khách hàng c tình la đo và s
dng vn sai mc đích… dn đn kinh doanh khó khn, tình hình tài chính mt cân
đi, nguy c phá sn và không tr đc n, gây hu qu nghiêm trng đn NHTM.
1.2.3.6. Nng lc, phm cht ca cán b tín dng.
ây là mt nhân t ht sc quan trng nh hng trc tip đn CLTD, s
thành công trong hot đng tín dng ca NHTM ph thuc vào nng lc, trách
nhim và phm cht đo đc ca CBTD.
CBTD là cu ni gia NH và bên vay, là ngi trc tip tin hành công tác
khai thác khách hàng, hng dn khách hàng, thm đnh khách hàng, thm đnh
phng án vay vn, theo dõi kim soát sau khi cho vay và thu n. Nu CBTD có
nng lc, phm cht tt s làm tho mãn nhu cu khách hàng, k c vic t vn,
Trang


12



đng thi s đánh giá đúng, la chn đc khách hàng, phng án, d án tt đ cho
vay, bo lãnh. T đó góp phn m rng đi đôi vi vic nâng cao CLTD.
1.3. NÂNG CAO CHT LNG TÍN DNG CA CÁC NHTM I VI

CÁC DNNVV
1.3.1. Các tiêu chí xác đnh DNNVV
 mi quc gia đa ra các tiêu chí xác đnh DNNVV khác nhau. Các tiêu chí
xác đnh DNNVV  mt s nc nh sau:
Bng 1.1: Tiêu chí xác đnh DNNVV  mt s quc gia
Tên quc gia Tên và tiêu chí xác đnh DNNVV
Singapore
DN nh: Tài sn c đnh di 5 triu đô la Sing
DN va: Tài sn c đnh t 5 - 10 triu đô la Sing
Nht Bn
DNNVV:
Ngành ch to: S lng nhân viên di 300 ngi hoc vn
đu t di 100 triu Yên.
Ngành bán buôn: Nhân viên di 100 ngi hoc vn di 30
triu Yên
Ngành dch v và bán l: Nhân viên di 50 ngui và vn di
10 triu Yên
Trung quc
DNNVV: Xác đnh theo nng sut; xác đnh qua s lng thit
b sn xut; xác đnh qua s lng tài sn c đnh.
Hàn quc
DNNVV:
Ngành ch to, vn ti có s lng nhân viên di 300 ngi
hoc tài sn di 500 triu Won.
Ngành kin trúc có s nhân viên di 50 ngi và tài sn di
500 triu Won.
Ngành thng mi, dch v có s nhân viên di 50 ngi và
tài sn di 50 triu Won.
Ngành bán buôn có có s nhân viên di 50 ngi hoc tài sn
di 200 triu Won.

(Ngun: C ch qun lý trong các DNNVV (2008), Vin nghiên cu và đào to
v qun lý, NXB Lao đng – Xã hi)
1.3.2. Vai trò ca DNNVV trong nn kinh t th trng
- To vic làm cho ngi lao đng, góp phn n đnh xã hi
Gii quyt công n vic làm luôn là vn đ bc xúc ca hu ht các nc trên
th gii. Phát trin DNNVV là mt gii pháp hu hiu gii quyt vn đ tht
nghip. Lý do đn gin là DNNVV thng đc d dàng to lp vi mt lng vn
Trang


13



không ln và thng xuyên đáp ng đc nhng thay đi ca th trng. Vì vy,
mc dù s lng lao đng trong mt DNNVV không nhiu nhng theo quy lut s
đông, mt s lng ln DNNVV trong nn kinh t s to ra phn ln công n vic
làm cho xã hi.
- Có kh nng tn dng các ngun lc xã hi, thúc đy tng trng kinh t,
góp phn nâng cao khi lng và cht lng hàng hoá dch v
V vn: các DNNVV tn dng đc ngun vn do các cá nhân có vn t đu
t hoc góp vn cùng nhau kinh doanh  bt c ni đâu, bt k lnh vc hot đng
nào vi qui mô tu ý.
V lao đng: do nhu cu đa dng nên các DNNVV có th s dng lao đng 
mi trình đ, t lao đng có trình đ cao đn lao đng có trình đ thp hay c nhng
lao đng cha qua đào to, thuc mi lnh vc,  khp các đa phng.
V mt k thut: DNNVVd dàng la chn k thut phù hp vi kh nng v
vn và trình đ lao đng. K thut đc ng dng trong DNNVV rt đa dng,
phong phú t th công đn c khí hoá, t đng hoá; t truyn thng đn hin đi.
V nguyên vt liu: các DNNVV có th vn ti đc nhng vùng nguyên

liu dù nh hay xa, nht là nhng ni mà các DN ln không th bao ph ht đc.
Do đó DNNVV đóng góp quan trng vào quá trình phát trin công nghip rng
khp v mt đa lý.
- Góp phn to ln trong vic phát trin nhng nhà kinh doanh, nhng nhà
qun tr và đi ng công nhân lành ngh.
Có th coi các DNNVV là ni m mm nhng tài nng qun tr và phát trin
nng lc lao đng ca ngi lao đng. Khi các DNNVV phát trin s là ni sn sinh
ra nhng nhà DN là nhng nhà qun lý tài nng, kinh nghim và kin thc kinh
doanh ca h là mt ngun vn quí cho nn kinh t. ng thi các DNNVV cng
đào to đc mt đi ng công nhân đi t th công sang hin đi có tay ngh cao
đáp ng yêu cu nhân lc cho nn kinh t.
- Góp phn duy trì s t do cnh tranh, ngn chn đc quyn
Trang


14



Vi s lng ít và qui mô ln ca các DN ln, d dn đn tình trng đc
quyn. S nng đng, nhy bén và s lng nhiu ca các DNNVV cho phép phá
v th đc quyn, tái lp môi trng t do cnh tranh cho nn kinh t. Ngoài ra, các
DNNVV không  li vào s tr giúp ca Nhà nc, vi tính t ch cao đ, h sn
sàng chp nhn t do cnh tranh và tìm cách khai thác mi c hi đ phát trin.
Nhng vai trò va nêu trên ca DNNVV đã cho thy s cn thit phi phát
trin loi hình DN này.
1.3.3.Vai trò ca TDNH đi vi DNNVV
- TDNH là đòn by kinh t h tr s ra đi và phát trin ca các DNNVV
Vi hot đng đi vay đ cho vay, ngân hàng đã to c hi cho các ch DN có
th thành lp công ty hoc m rng sn xut kinh doanh bng vic vay vn.

- TDNH góp phn tng ngun vn, nâng cao kh nng cnh tranh ca các
DNNVV
Trong nn kinh t th trng thì cnh tranh là mt tt yu, điu này nh
hng rt ln đn s tn ti và phát trin ca các DN trong đó có DNNVV.  m
rng SX, to v th cho mình thì các DNNVV thng xuyên tìm cách huy đng vn
t mi thành phn kinh t, trong đó ngun vn ch yu là TDNH. Khi yêu cu v
vn ca DN đc đáp ng thì mc đích chim lnh th trng, to th cnh tranh
ca các DNNVV tr nên d dàng hn.
- TDNH to điu kin cho các DNNVV tip cn vn nc ngoài
TDNH giúp các DNNVV có kh nng tip cn vn nc ngoài thông qua các
dch v nh m th tín dng tài tr nhp khu, thc hin bo lãnh cho các DNNVV
trong vic mua sm máy móc thit b ca các đi tác nc ngoài.
- TDNH góp phn tích cc cho hot đng SX, tiêu th sn phm đc liên tc
TDNH to điu kin v vn cho các DNNVV đ mua sm thit b máy móc,
vt t hàng hoá d tr đáp ng nhu cu đu vào cho quá trình SX. Mt khác, TDNH
cng tác đng mnh m vào vic tiêu th sn phm thông qua vic m rng tín
dng tiêu dùng bng hình thc cho vay hoc bo lãnh đ các t chc kinh t, cá
nhân hot đng trong lnh vc lu thông mua bán hàng hoá. Nh vy, TDNH đã
Trang


15



đóng góp không nh vào toàn b quá trình t khâu SX đn khâu tiêu th hàng hoá
đc liên tc.
- TDNH góp phn nâng cao hiu qu SXKD các DNNVV
Hot đng ca các NH là hot đng đi vay đ cho vay, cho nên đ cho các
khon vn vay và cho vay đc hoàn tr đúng hn, đ NH tn ti và phát trin, thì

các NH trc khi ký kt hp đng tín dng phi tin hành thm đnh tình hình hot
đng kinh doanh, nng lc tài chính ca DN rt k càng và NH ch cho vay đi vi
nhng khách hàng có kt qu hot đng kinh doanh cao, tài chính lành mnh, đm
bo kh nng tr n khi đn hn. Yêu cu này ca các NH thúc đy các DN quan
tâm hn đn hiu qu s dng vn, gim chi phí sn xut, tng vòng quay vn to
điu kin nâng cao kh nng ti đa hoá li nhun ca DN.
1.3.4. S cn thit phi nâng cao CLTD đi vi DNNVV
DNNVV đóng vai trò vô cùng quan trng trong nn kinh t xã hi. Tuy nhiên,
thc t  các nc cho thy, sc cnh tranh ca các DNNVV còn hn ch. Nguyên
nhân dn đn hn ch sc cnh tranh ca các DNNVV ch yu là do cha đc đu
t đi mi máy móc, trang thit b và quy trình công ngh mt cách thích đáng vì
thiu vn. Mt trong nhng tr ngi cho các DNNVV là kh nng tip cn thu hút
các ngun vn bên ngoài gp khó khn, đc bit là đi vi ngun vn TDNH.
Phát trin và nâng cao cht lng tín dng gia các NH vi các DNNVV nhm
đáp ng yêu cu v vn đ các DN này đi mi máy móc, thit b, ng dng khoa
hc, k thut, quy trình công ngh hin đi vào SXKD là c s đ tng sc cnh
tranh, phát huy vai trò quan trng ca DNNVV đi vi phát trin kinh t ca đt
nc trong thi k hi nhp kinh t quc t.
Trong nhng nm gn đây, các NHTM Vit Nam đc bit là các NHTMCP
đu coi DNNVV là đi tng khách hàng tim nng ca mình, xu hng m rng
đu t tín dng đi vi loi hình DNNVV ca các NH không ngng đc tng lên,
nhiu NHTMCP đã tp trung cho vay các DNNVV lên đn 70% d n. Tuy nhiên,
CLTD cha cao, n quá hn đáng k đã nh hng đn ngun vn đ m rng tín
dng ca các NH. Vì th vic nâng cao CLTD đi vi các DNNVV m ra tim lc