Phát triển công nghiệp của TP. Cần Thơ đến năm 2020

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH






TRN THANH MN






PHÁT TRIN CÔNG NGHIP

CA TP.CN TH N NM 2020




LUN ÁN TIN S KINH T

TP. H CHÍ MINH - 2009




B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH


TRN THANH MN



PHÁT TRIN CÔNG NGHIP
CA TP.CN TH N NM 2020

Chuyên ngành: Kinh t, qun lý và k hoch hóa kinh t quc dân
Mã s : 5.02.05


LUN ÁN TIN S KINH T


Ngi hng dn khoa hc:
PGS.TS. V CÔNG TUN

TP. H CHÍ MINH - 2009




LI CAM OAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cu ca riêng tôi. Các ni dung nghiên
cu và kt qu nêu trong lun án là trung thc và cha tng đc ai công b trong bt c
công trình nào khác.

TP. H Chí Minh ngày 09 tháng 04 nm 2009
Tác gi lun án




Trn Thanh Mn

MC LC
Trang
TRANG PH BÌA
LI CAM OAN i
MC LC ii
CÁC PH LC viii
DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT ix
DANH MC CÁC BNG x
DANH MC CÁC HÌNH V xiii
M U 1
Chng 1: C S LÝ LUN VÀ THC TIN V PHÁT TRIN CÔNG NGHIP
TRONG NN KINH T 12
1.1. KHÁI NIM V PHÁT TRIN NGÀNH CN 12
1.1.1. Các đnh ngha 12
1.1.2. Phân loi công nghip 15
1.1.3. c đim v công nghip 15
1.2.
MT S YU T NH HNG N PHÁT TRIN CN 16
1.2.1. Yu t v qun lý nhà nc 16
1.2.2. Yu t đu vào cho sn xut công nghip 19
1.2.3. Yu t đu ra cho sn xut công nghip 27

1.3.
NG LI PHÁT TRIN CN VIT NAM QUA CÁC THI K
(1986 – N NAY) 33
1.3.1. Mi nm đu ca thi k đi mi nn kinh t 33
1.3.2. Chng đu ca thi k Công nghip hóa – Hin đi hóa 37
1.3.3. Thi k đy mnh quá trình CNH-HH và hi nhp KT quc t (T 2006 -
2010) 43
1.4.
BÀI HC KINH NGHIM V PHÁT TRIN CÔNG NGHIP MT S NC ANG
PHÁT TRIN  CHÂU Á
57
1.4.1. Bài hc 1: Phát trin “công nghip ch bin” – phng tin ch yu đ đy
mnh
quá trình công nghip hóa ti các nc đang phát trin… 57
1.4.2. Bài hc 2: La chn ngành c th trong tng nhóm ngành công nghip ch bin
theo mc tiêu xác đnh 58
1.4.3. Bài hc 3: Phát trin nhóm ngành công nghip dùng nhiu lao đng vi trình đ
công ngh thp và ch bin các ngun d tr tài nguyên thiên nhiên trong nc
60
1.4.4. Bài hc 4: Phát trin nhóm ngành công nghip đòi hi vn đu t ln và trình đ
công ngh cao… 63
1.4.5. Bài hc rút ra đi vi phát trin công nghip Vit Nam và TP.Cn Th 67

TÓM TT CHNG 1 71
Chng 2:
THC TRNG PHÁT TRIN CÔNG NGHIP TP.CN TH
THI GIAN QUA 74
2.1. IU KIN T NHIÊN, KINH T - XÃ HI CA TP.CN TH NH HNG
N S PHÁT TRIN CÔNG NGHIP 74
2.1.1. iu kin t nhiên 74

2.1.2. iu kin kinh t - xã hi 76
2.1.3. Li th và khó khn v điu kin t nhiên, kinh t-xã hi, nh hng
đn s phát trin công nghip ca TP.Cn Th 81
2.2.
PHÂN TÍCH THC TRNG PHÁT TRIN CN TP.CN TH 84
2.2.1. Mt s ch tiêu phát trin công nghip 84
2.2.2. Thc trng mt s chuyên ngành công nghip 85
2.2.3. Thc trng phát trin các khu, cm công nghip 109
2.3.
ÁNH GIÁ CÁC YU T NH HNG N PHÁT TRIN CÔNG NGHIP
TP. CN TH THI GIAN QUA………… 116
2.3.1. Yu t qun lý nhà nc 116
2.3.2. Yu t đu vào cho sn xut công nghip 120
2.3.3. Yu t đu ra cho sn xut công nghip 132

TÓM TT CHNG 2 138
Chng 3:
MT S GII PHÁP PHÁT TRIN CÔNG NGHIP TP.CN TH N
NM 2020 141
3.1. MC TIÊU PHÁT TRIN CÔNG NGHIP TP.CN TH N NM 2020 141
3.1.1. Mc tiêu tng quát 141
3.1.2. Mc tiêu c th 142
3.2. QUAN IM XÂY DNG GII PHÁP 146
3.2.1. Quan đim 1: Phát trin công nghip phù hp vi mc tiêu chung và phát trin
kinh t-xã hi ca TP.Cn Th 146
3.2.2. Quan đim 2: Huy đng ngun lc trong và ngoài nc trong phát trin công
nghip TP.Cn Th 147
3.2.3. Quan đim 3: Phát huy li th so sánh đc thù ca TP.Cn Th trong phát trin
công nghip 148
3.2.4. Quan đim 4: Phát trin công nghip TP.Cn Th trong mi liên kt phát trin

công nghip toàn vùng đng bng sông Cu Long 149
3.2.5. Quan đim 5: Phát trin công nghip TP.Cn Th mt cách bn vng 150
3.3.
MT S GII PHÁP  XUT 152
3.3.1. Nhóm gii pháp phát trin đu vào cho sn xut công nghip 143
3.3.2. Nhóm gii pháp phát trin đu ra cho sn xut công nghip 152
3.3.3. Nhóm gii pháp h tr 155
3.4.
KIN NGH 186
3.4.1. i vi Nhà nc 186
3.4.2. i vi UBND TP.Cn Th 186
 TÓM TT CHNG 3 187
KT LUN 190
DANH MC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HC CA TÁC GI Ã CÔNG B LIÊN
QUAN N  TÀI LUN ÁN…… I
TÀI LIU THAM KHO II

CÁC PH LC XII








DANH MC CÁC KÝ HIU, CÁC CH VIT TT
STT Ch vit tt Chú thích ting Anh Chú thích ting Vit
01 AFTA Asean Free Trade Area Khu vc mu dch t do ASEAN
02 ASEAN Association of South East

Asia Nation
Hip hi các quc gia ông Nam
Á
03 CN Công nghip
04 CNH–HH Công nghip hóa – Hin đi hóa
05 CN-TTCN Công nghip – Tiu th công
nghip
06 DN Doanh nghip
07 DV Dch v
08 BSCL ng bng sông Cu Long
09 ODA Official Development
Assistance
H tr phát trin chính thc
10 WTO World Trade Organization T chc thng mi th gii
11 GDP Gross Domestic Products Tng sn phm trong nc
12 KCN Khu công nghip
13 KT Kinh t
14 FDI Foreign Direct Investment Vn đu t trc tip nc ngoài
15 TP Thành ph
16 TW Trung ng
17 UBND y ban nhân dân

DANH MC CÁC BNG
Trang
Bng 1.1. C cu th trng xut khu ch yu ca Vit Nam đn nm 2020 46
Bng 1.2. Phân ngành trong công nghip ch bin 57
Bng 2.1. C cu kinh t TP.Cn Th (2000 – 2008) 77
Bng 2.2. Kim ngch xut khu ca TP.Cn Th (2000 – 2008) 78
Bng 2.3. Giá tr sn xut công nghip ca TP.Cn Th (2000 – 2008) 85
Bng 2.4. S c s sn xut công nghip ca TP.Cn Th (2000 – 2008) 89
Bng 2.5. Lao đng phân theo thành phn kinh t trong các ngành công nghip
ca TP.Cn (2000 – 2008) 91
Bng 2.6. S c s sn xut và lao đng trong ngành công nghip ch bin
nông - lâm - thy sn và ch bin khác (2000 – 2008) 96
Bng 2.7. Giá tr sn xut ngành công nghip ch bin nông - lâm - thy sn
(2000 – 2008) 96
Bng 2.8. Sn phm ch yu trong ngành công nghip ch bin nông - lâm - thy sn
và ch bin khác (2000 – 2008) 97
Bng 2.9. Hiu qu kinh doanh ca các DN trong ngành CN ch bin nông - lâm - thy
sn và ch bin khác ca TP.Cn Th 98
Bng 2.10. S c s sn xut và lao đng ngành sn xut vt liu xây dng
(2000 – 2008) 98
Bng 2.11. Giá tr sn xut công nghip ngành vt liu xây dng
(2000 – 2008) 99
Bng 2.12. Sn phm ch yu ngành vt liu xây dng (2000 – 2008) 100
Bng 2.13. S c s sn xut và lao đng ngành dt may và da giày
(2000 – 2008) 100
Bng 2.14. Giá tr sn xut công nghip ngành dt may và da giày
(2000 – 2008) 101
Bng 2.15. Sn phm ch yu ngành dt may và da giày (2000 – 2008) 101
Bng 2.16. Hiu qu kinh doanh ca các doanh nghip ngành dt may và da giày 102
Bng 2.17. S c s sn xut và lao đng ngành khai thác khoáng sn

(2000 – 2008) 102
Bng 2.18. Giá tr sn xut ngành khai thác khoáng sn (2000 – 2008) 103
Bng 2.19. Sn lng khai thác cát (2000 – 2008) 103
Bng 2.20. S c s sn xut và lao đng ngành c khí, đin t và gia công kim loi
(2000 – 2008) 105
Bng 2.21. Giá tr sn xut công nghip ngành c khí, đin t và gia công kim loi
(2000 – 2008) 105
Bng 2.22. Sn phm ch yu ngành c khí, đin t và gia công kim loi
(2000 – 2008) 106
Bng 2.23. Hiu qu kinh doanh ca các doanh nghip ngành c khí, đin t và
gia công kim loi 106
Bng 2.24. S c s sn xut và lao đng ngành hóa cht - phân bón
(2000 – 2008) 107
Bng 2.25. Giá tr sn xut công nghip ngành hóa cht - phân bón
(2000 – 2008) 108
Bng 2.26. Sn phm ch yu ngành hóa cht - phân bón
(2000 – 2008) 108
BNG 2.27. HIU QU KINH DOANH CA CÁC DOANH NGHIP
NGÀNH
HÓA CHT - PHÂN BÓN 109
Bng 2.28. Tng hp đt cho thuê và vn đu t các KCN TP.Cn Th
nm 2005. 110
Bng 2.29. Tng hp đt cho thuê và vn đu t các KCN TP.Cn Th
nm 2006. 111
Bng 2.30. Tng hp đt cho thuê và vn đu t các KCN TP.Cn Th
nm 2007 112
Bng 2.31. Tình hình hot đng ca các KCN TP.Cn Th
(2000 – 2008) 113
Bng 2.32. Tng hp đt cho thuê và vn đu t các cm CN-TTCN TP.Cn Th
nm 2008 ………114

Bng 2.33. Quy mô vn ca các DN ngành ch bin nông - lâm - thy sn 121
Bng 2.34. Quy mô vn ca các DN ngành dt may và da giày 122
Bng 2.35. Quy mô vn ca các DN ngành c khí, đin t và gia công kim loi 122
Bng 2.36. Quy mô vn ca các DN ngành hóa cht - phân bón 123
Bng 2.37. Lao đng trong các doanh nghip ngành ch bin nông - lâm - thy sn và
đ ung giai đon 2000 - 2008 124
Bng 2.38. Trình đ lành ngh ca công nhân trong các doanh nghip ch bin
nông - lâm - thy sn 124
Bng 2.39. Lao đng trong ngành dt may và da giày giai đon 2000 - 2008 125
Bng 2.40. Trình đ lành ngh ca công nhân trong các doanh nghip dt may
và da giày 126
Bng 2.41. Lao đng trong các doanh nghip ngành c khí, đin t và gia công
kim loi giai đon 2000 - 2008 126
Bng 2.42. Trình đ lành ngh ca công nhân trong các doanh nghip ngành c khí,
đin t và gia công kim loi 127
Bng 2.43. Trình đ lành ngh ca công nhân trong các doanh nghip hóa cht - phân
bón 127
Bng 2.44. C cu chuyên ngành công nghip TP Cn Th (2000 – 2008) 133
Bng 2.45. Phân b công nghip theo qun huyn 135
Bng 3.1. C cu ngành công nghip TP.Cn Th giai đon 2011 - 2015 143

DANH MC CÁC HÌNH
Trang
Hình 1.1. Phân ngành trong công nghip ch bin 58
Hình 1.2. Mc tiêu phát trin ngành công nghip 59
Hình 1.3. La chn ngành c th trong ngành công nghip ch bin 60
Hình 1.4. Chuyên môn hóa sn xut điêzen theo công sut  Hàn Quc 64




1
1
M U

1. TÍNH CP THIT CA  TÀI
Thành ph (TP.) Cn Th  v trí trung tâm vùng đng bng sông Cu Long
(BSCL), tri dài trên 55 km dc b Tây sông Hu, tng din tích t nhiên là
1.402 km
2
, chim 3,45% [76] din tích BSCL.
Vi v trí đa lý trung tâm và quá trình phát trin thành đô th ln nht vùng
BSCL, TP.Cn Th là ca ngõ giao lu chính ca vùng Tây Nam sông Hu vi
T giác Long Xuyên, vùng Bc sông Tin và vi vùng kinh t (KT) trng đim
phía Nam; là giao đim ca nhiu tuyn giao thông thy, b quan trng nh: Trc
xng sng đng b TP.H Chí Minh - TP.Cn Th, t TP.Cn Th r các nhánh

đi Cà
Mau, Kiên Giang, Long Xuyên và Châu c hng v Phnôm Pênh (Cam
Pu Chia); trc sông Hu ni t bin ông đn Phnôm Pênh; các tuyn đng thy
quc gia Cái Sn, Xà No.
Xây dng và phát trin TP.Cn Th tr thành TP đng bng cp quc gia vn
minh, hin đi, xanh, sch, đp, xng đáng là ca ngõ ca c vùng h lu sông Mê
Kông; là trung tâm công nghip (CN), trung tâm thng mi - dch v, trung tâm
giáo dc - đào to và khoa hc - công ngh, trung tâm y t và vn hóa, là đu mi
qua
n trng v giao thông vn ti ni vùng và liên vn quc t; là đa bàn trng
đim gi v trí chin lc v quc phòng, an ninh ca vùng BSCL và ca c
nc [2].
 xng đáng vi v trí đó, thì vai trò ca ngành công nghip TP.Cn Th có ý
ngha quan trng, bi vì nó to nên nn tng vt cht cho TP.Cn Th trong quá
trình phát trin KT đ có kh nng hi nhp KT quc t. Nu ngà
nh CN ca
TP.Cn Th không đ mnh thì không th tr thành nn kinh t CN đn nm 2020,
s không to đc tin đ đ nn KT ca TP tng trng bn vng.
Qua nghiên cu bc đu công nghip TP.Cn Th trong nhng nm qua, có
th rút ra các nhn xét sau đây:



2
2
- Sn xut công nghip tip tc tng trng cao, đi dn vào th n đnh; nhng
sn phm CN ch yu phc v tiêu dùng và xut khu đu có mc tng trng khá
cao trong nhiu nm.
- C cu CN chuyn dch theo hng tích cc c v ngành ngh và v thành
phn KT, phù hp vi đnh hng phát trin kinh t - xã hi ca đt nc. T

trng ngành CN ch bin tng l
ên và bc đu khai thác đc li th v ngun
nguyên liu ti ch, nâng cao giá tr sn phm xut khu.
- Kh nng cnh tranh hàng CN tuy vn còn mt s hn ch nhng hu ht các
sn phm CN đã có th trng tiêu th, đóng góp ngày càng đy đ hn; nhiu mt
hàng ch bin đã chim lnh đc th trng trong nc và tng dn kh nng xut
khu.
- Trình đ công ngh ngà
nh CN đã phát trin khá, góp phn tng thêm chng
loi và cht lng sn phm. Vic chuyn giao công ngh trong các doanh nghip
(DN), đc bit là doanh nghip FDI đã đc đy mnh, góp phn nâng cao hiu
qu, sc cnh tranh ca nhiu sn phm, dch v (DV).
t đc kt qu này là do môi trng đu t trên đa bàn
TP.Cn Th ngày
càng đc ci thin, ngoài nhng điu kin thun li v v trí đa lý, th trng, lao
đng, vùng nguyên liu, khoa hc k thut…phi k đn s phát trin mnh m và
hot đng có hiu qu ca các khu, cm CN vi h tng c s ngày càng đc
hoàn thin. n cui nm 2008, các khu, cm CN trên đa bàn
TP.Cn Th đã thu
hút 168 d án còn hiu lc vi tng vn đng ký là 1,372 t USD, thu hút 36.361
lao đng. …bên cnh cng phi k đn s nng đng ca các DN, đu t đi mi
công ngh, m rng th trng, hoàn thin c ch qun lý…tng bc to thêm
ngun lc mi cho ngành CN phát trin
[46].
Trên đây là nhng thành tu đáng khích l mà ngành công nghip TP.Cn Th
đã đt đc trong nhng nm qua, nhng nhng kt qu này vn còn khiêm tn so
vi tim nng to ln ca TP “Tây ô”. Vì vy, đ ngành CN ca TP.Cn Th đt
đc mc tiêu phát trin bn vng thì cn phi nhìn nhn mt cách đy đ và
khách quan nhng khó khn và thách thc mà TP cn phi gii quyt trong thi
gian ti, đó là:

3
3
+ Nn đt yu, chi phí xây dng c bn tng, kt cu h tng trong và
ngoài KCN còn kém. iu này nh hng trc tip đn quá trình phát trin CN,
khó thu hút đc nhng d án ln mang tm c vùng.
+ S quan tâm đu t c s h tng cha đúng mc, ngân sách đa phng
đu t phát trin c s h tng ngành CN còn khá thp.
+ Tình hình th trng có nhiu bin đng, giá các loi nguyên liu, nhiên
liu đu và
o tng cao; v kin bán phá giá cá ba sa, tôm và vic áp hn ngch
ngành dt - may ca M, v.v… đã làm nh hng đn vic sn xut tiêu th hàng
hóa, nht là hot đng xut khu ca TP.
+ Các Ngân hàng Thng mi ch u tiên cho vay vn lu đng, cha mnh
dn cho DN vay đ đu t đi mi thit b và công ngh hin đi; thêm vào đó,
ngun vn đ DN tái đu t còn
hn ch, điu này nh hng rt nhiu đn nng
lc cnh tranh ca các sn phm CN.
+ H thng x lý môi trng trong hot đng sn xut CN tuy đã đc quan
tâm ci thin nhng vn cha hoàn chnh, đang phát sinh mt s vn đ nh hng
đn đi sng sinh hot trong nhân dân và m
ôi trng sinh thái thiên nhiên.
 thc hin các cam kt khi Vit Nam gia nhp WTO, ngành CN ca TP.Cn
Th cn có chin lc phát trin thit thc, hiu qu, nhm nâng cao nng lc cnh
tranh, m rng th trng, thì mi có c hi phát trin sn xut kinh doanh. Vì vy,
đ gii quyt nhng khó khn, khc phc nhng hn ch trên đây, tác gi quyt
đnh chn đ tài "Phát trin ngành công nghip ca thàn

h ph Cn Th đn
nm 2020”, đ làm lun án tin s khoa hc KT.

2. TÌNH HÌNH NGHIÊN CU LIÊN QUAN N  TÀI
•
V công nghip ngoài nc:
Phát trin CN trong tin trình hi nhp KT quc t, đã có nhiu quc gia nghiên
cu, trin khai, thc hin thành công nh: Trung Quc, ài Loan, Singapore,
Malaysia, Thái Lan, Mt s tác gi đã có mt s bài vit v các mô hình CN hóa
 nc ngoài nh: ào Duy Huân, “CNH,
HH các nc ông Nam Á và tm
nhìn th k XXI”; Trn Quc Hùng, “Trung Quc & ASEAN trong hi nhp th



4
4
thách mi, c hi mi”; Võ i Lc, “Trung Quc gia nhp T chc Thng
mi Th gii - Thi c và thách thc”; Kasachi Ohkawa, Hirohisa Kohawa, “Kinh
nghim công nghip hóa  Nht Bn và s thích ng ca nó đi vi các nn kinh
t đang phát trin”; GS.TS. Lê Hu Tng - GS. Lu Hàm Nhc, “Nghiên cu so
sánh đi mi kinh t  Vit Nam và ci cách kinh t  Trung Quc”; Nguyn Minh
Tú,
V Xuân Nguyt Hng, “Chính sách công nghip và công c chính sách công
nghip, kinh nghim Nht Bn và bài hc rút ra trong công nghip hóa  Vit
Nam”.
Qua các tài liu, các bài vit ca các tác gi trên đây cho thy các nc trên đã
đ li nhiu kinh nghim quí, đã đc khái quát thành lý lun, có th làm tài liu
tham kho tt cho TP.Cn Th trong quá trình phát trin CN theo xu th hi nhp
KT quc t. Tuy nhiên, do môi trng tác đng đn phát trin CN  mi nc khác

nha
u, thi gian và không gian khác nhau, đim mnh - yu khác nhau, nên không
th vn dng máy móc kinh nghim phát trin CN ca các nc trên, mà cn phi
vn dng sáng to, phù hp vi môi trng đang tác đng vào TP.Cn Th thì mi
thành công trong phát trin CN.
•
V công nghip trong nc:
 trong nc đã có nhiu công trình nghiên cu đã đc công b v công
nghip hóa, có th khái quát thành mt s lnh vc sau đây
:
- Các công trình nghiên cu v lý lun chung và chính sách v mô ca các tác
gi sau đây:
Nguyn Trng Chun, Nguyn Th Ngha, ng Hu Toàn, “Công nghip hóa
- hin đi hóa  Vit Nam”; Lê ng Doanh, “Hình thành đng b h thng chính
sách kinh t v mô thúc đy công nghip hóa - hin đi hóa”; Nguyn Xuân Dng,
“Mt s đnh hng đy mnh công nghip hóa - hin đi hóa  Vit Nam giai

đon 2001 - 2010”;  c nh, “Kinh t hc phát trin v công nghip hóa -
hin đi hóa và ci cách nn kinh t”; Lê Cao oàn (2001), “Trit lý phát trin
quan h công nghip hóa thành th - nông thôn trong quá trình công nghip hóa -
hin đi hóa  Vit Nam”; Hoàng Ngc Hòa, “Phi hp mt s chính sách kinh t
v mô nhm thúc đy công nghip hóa - hin đi hóa đt nc trong giai đon



5
5
hin nay”; Phan Thanh Khôi, Lng Xuân Hin, “Mt s vn đ kinh t xã hi
trong tin trình công nghip hóa - hin đi hóa vùng ng bng sông Hng”; V
ình Nam, Trn ình o, Nguyn Vn Phúc, “Nhng bin pháp ch yu thúc

đy công nghip hóa - hin đi hóa nông nghip nông thôn vùng ng bng sông
Cu Long”;  Hoài Nam, “Mt s vn đ công nghip hóa - hin đi hóa  Vit
Nam”; Lê Huy Ng, “Con đng công nghip hóa - hin đi hóa nông nghip,
nông thôn Vit Nam”; Lê Q
uang Phi, “y mnh công nghip hóa - hin đi hóa
nông nghip nông thôn trong thi k mi”; Trn ình Thiên, “Công nghip hóa -
hin đi hóa  Vit Nam”; Trn Vn Th, “Bin đng kinh t ông Á và con
đng công nghip hóa Vit Nam”; Nguyn Minh Tú, V Xuân Nguyt Hng,
“Chính sách công nghip và công c chính sách công nghip, kinh nghim Nht
Bn và bài hc rút ra công nghip hóa  Vit Nam”; Nguyn Vn Thng,
Kenichi Ohao, “Hoàn thin chin lc phát trin công nghip Vit Nam”.
- Các công trình nghiê
n cu v lý lun vn hóa trong quá trình công nghip hóa
ca các tác gi sau đây:
Trn Vn Bính, “i sng vn hóa các dân tc thiu s trong quá trình công
nghip hóa - hin đi hóa”; Hoàng Hu Bình, “Nhng tác đng ca yu t vn
hóa - xã hi trong qun lý nhà nc vi tài nguyên, môi trng trong quá trình
công nghip hóa - hin đi hóa”; Lê Cao oàn, “Trit lý phát trin quan h công
nghip hóa thành th - nông thông trong quá trình c
ông nghip hóa - hin đi hóa
 Vit Nam”; Nguyn ình Gm, “Nhng vn đ tâm lý xã hi trong s nghip
công nghip hóa - hin đi hóa đt nc”.
- Các công trình nghiên cu v công nghip hóa nông thôn ca các tác gi sau
đây:
Nguyn Vn Phúc, “Công nghip nông thôn Vit Nam thc trng và gii pháp
phát trin”; Chu Hu Quý, Nguyn K Tun, “Con đng công nghip hóa - hin
đi hóa nông nghip và nông t
hôn”; Lu Vn Sáng, “Mt s kinh nghim đin
hình v phát trin nông nghip nông thôn theo hng công nghip hóa - hin đi
hóa”; ng Kim Sn, “Công nghip hóa t nông nghip”; Nguyn Thành Xng,

6
6
“Nhng bin pháp thúc đy công nghip hóa - hin đi hóa nông nghip nông thôn
vùng ng bng sông Cu Long”.
- Các công trình nghiên cu v ngun nhân lc trong lnh vc công nghip ca
các tác gi sau đây:
V Huy Chng, “Vn đ ngun lc tin hành công nghip hóa - hin đi
hóa”; Trn Vn Ch, “Phát trin th trng cho làng ngh tiu th công nghip
vùng ng bng sông Hng trong giai đon hin nay”; Bùi Th Thanh Hà, “Cô
ng
nhân công nghip trong các DN liên doanh  nc ta trong thi k đi mi”; Hc
vin Chính tr Quc gia có đ tài “Nghiên cu khoa hc cho vic nâng cao cht
lng đi ng cán b trong thi k đy mnh công nghip hóa - hin đi hóa đt
nc”; oàn Vn Khái, “Ngun lc con ngi trong quá trình công nghip hóa -
hin đi hóa  Vit Nam”;  Vn Phúc, “Cán b qun lý trong sn xut công
nghip”; Trng Th M
inh Sâm, “Nhng lun c khoa hc ca vic phát trin
ngun nhân lc công nghip trong vùng kinh t trng đim phía Nam”; Nguyn
Thanh, “Phát trin ngun nhân lc phc v công nghip hóa - hin đi hóa đt
nc”; Trn Th Thu, “To vic làm cho lao đng n thi k công nghip hóa -
hin đi hóa”; Phm Th Tri, “Phát trin ngun lc lao đng  vù
ng ng bng
sông Cu Long phc v công nghip hóa, hin đi hóa”.
- Các công trình nghiên cu trong lnh vc khu công nghip ca các tác gi sau
đây:
Nguyn Minh Dng, “Mt s gii pháp phát trin các khu công nghip ti tnh
ng Nai đn nm 2010”; Nguyn Chn Trung, Trng Gia Long, “Phát trin

Khu công nghip, Khu ch xut trong quá trình công nghip hóa - hin đi hóa”;
Nguyn Công Tuyn, “Thc trng và gii pháp cho vic thu hút vn đu t vào

Khu công nghip Tân Bình TP. HCM”.
Công trình nghiên cu ca các tác gi Nguyn Vn Hin, ng Hunh Khai,
Nguyn Vnh Thanh v “L trình phát trin sn xut kinh doanh ca các doanh
nghip TP. Cn Th khi Vit Nam gia nhp WTO và thc hin AFTA, Chuyên đ
v doanh nghip công nghip”.



7
7
Các công trình nghiên cu ca tác gi V Huy T v “Mô hình tp đoàn kinh
t trong công nghip hóa - hin đi hóa”.
Hin nay, v lý lun và thc tin cha có mt công trình nào nghiên cu thu
đáo v phát trin công nghip TP.Cn Th đn nm 2020, mc dù đã có qui hoch
phát trin công nghip đn 2010 ca S Công nghip TP.Cn Th. Vì l đó,
TP.Cn Th cn có mt công
trình nghiên cu phát trin công nghip đn nm
2020 đ phù hp vi hi nhp K
T quc t, nhm làm c s cho kinh t - xã hi
TP.Cn Th phát trin bn vng trong thi gian ti.

3. I TNG VÀ PHM VI NGHIÊN CU CA LUN ÁN
•
i tng nghiên cu:
i tng nghiên cu ca lun án là nghiên cu s phát trin ngành công
nghip trong các DN ca TP.Cn Th trên các mt ch yu sau đây
:

- Nghiên cu ngành công nghip phân theo các thành phn KT nh: Thành
phn KT nhà nc và thành phn KT ngoài nhà nc.
- Nghiên cu ngành công nghip phân theo ngành nh: Ngành ch bin nông -
lâm - thy sn và ch bin khác; Ngành sn xut vt liu xây dng; Ngành dt
may và da giày; Ngành khai thác khoáng sn; Ngành c khí - đin t và gia công
kim loi; Ngành hóa cht - phân bón.
- Nghiên cu các khu, cm công nghip, các làng ngh truyn thng đc coi
là c s h tng nh hng ln đn quá trình phát trin các ngà
nh công nghip ca
TP.Cn Th.
- Nghiên cu s phát trin ngành công nghip ca TP.Cn Th cùng vi s tác
đng ln ca nhiu nhân t nh: C ch chính sách, c cu đu t, ngun nhân
lc, c s h tng kinh t - k thut, trong c ch th trng có s đnh hng ca
Nhà nc.
•
Phm vi nghiên cu:

Phm vi nghiên cu ca lun án đi vi các ngành công nghip ca TP.Cn
Th, không nghiên cu công nghip Trung ng đóng trên đa bàn. S liu nghiên



8
8
cu t nm 2000 đn nm 2008. Trên c s phân tích thc trng đ đnh hng
chin lc phát trin và đ ra các nhóm gii pháp đn nm 2020.

4. MC TIÊU NGHIÊN CU CA LUN ÁN
Cn c vào đi tng và phm vi nghiên cu ca đ tài, mc tiêu nghiên cu
ca lun án nh sau:

•
Làm rõ c s lý lun ca phát trin ngành công nghip trong điu kin hi
nhp quc t hin nay ca Vit Nam. Nghi
ên cu kinh nghim thc tin ca mt
s nc có điu kin tng đng vi Vit Nam làm cn c rút ra bài hc kinh
nghim cn thit.
•
Nghiên cu xây dng l trình tng th và đ xut, kin ngh các gii pháp
nhm phát trin công nghip TP.Cn Th đn nm 2020 trong bi cnh Vit Nam

hi nhp KT quc t vi các ni dung nghiên cu c th, gm:
- Làm rõ nhng c s lý lun v phát trin công nghip TP.Cn Th đn nm
2020 phù hp vi quá trình CNH – HH và hi nhp KT quc t.
- ánh giá nhng thích ng và cha thích ng ca công nghip TP.Cn Th
trong quá trình CNH – HH và hi nhp KT quc t.
- a ra hng phát trin công nghip TP.Cn Th đn nm
2010 và giai đon
2011 - 2020, phù hp vi quá trình CNH – HH và hi nhp KT quc t.
-  xut gii pháp, l trình đ phát trin công nghip TP.Cn Th đn nm
2010 và giai đon 2011 - 2020.
Các ni dung nghiên cu trên đây đc tin hành đng thi cho 2 nhóm đi
tng gm: Nhóm các ngành công nghip chu tác đng trc tip khi Vit Nam gia
nhp WTO (dt may, ch bin, c khí) và nhóm các ngành công nghip m
ang tính
chin lc làm nn tng cho kinh t TP.Cn Th phát trin bn vng.

5. PHNG PHÁP NGHIÊN CU
•
Phng pháp nghiên cu ca lun án đc thc hiên trên c s nghiên cu
các tài liu, nh: Các vn kin và các quyt đnh ca ng, các quyt đnh ca

9
9
Chính ph, các ch trng chính sách ca đa phng v phát trin ngành công
nghip, các báo cáo tng kt ca ngành công nghip TP.Cn Th.
•
Phng pháp kho sát thu thp s liu thc t, điu tra xã hi hc và x lý
thng kê qua các s liu thng kê, báo cáo, kho sát các DN, các khu, cm công
nghip trên đa bàn TP.Cn Th.
• Phng pháp s dng chuyên gia và thc hin 3 cuc hi tho khoa hc ti
TP.Cn Th đ làm rõ hn v mt lý lun và thc tin ca vic phát trin ngành
công nghip TP.Cn Th trong điu kin hi nhp K
T quc t.
•
Nghiên cu kinh nghim phát trin công nghip ca mt s nc  châu Á
có môi trng tng đng vi Vit Nam, đ rút ra bài hc kinh nghim cn thit
có th ng dng trong vic đ ra các gii pháp phù hp.
•
c bit là ng dng phép bin chng duy vt đ làm c s lý lun và
phng pháp lun chung trong quá trình thc hin lun án.

6. KT QU VÀ NHNG ÓNG GÓP KHOA HC CA LUN ÁN
Kt qu nghiên cu và nhng đóng góp khoa hc ca lun án s làm phong phú
thêm kho tàng lý lun v s phát trin công nghip và kh nng ng dng vào thc
tin ca TP.Cn Th trong quá trình C
NH – HH và hi nhp KT quc t, lun án
có ý ngha c bn sau đây:
•

Mt là, làm rõ hn v trí, vai trò s phát trin ca ngành công nghip trong
nn KT nói chung và TP.Cn Th nói riêng.
•
Hai là, h thng đc v mt lý lun và nhng đc đim v s phát trin
ngành công nghip.
•
Ba là, nêu lên đc mt s bài hc kinh nghim phát trin ngành công
nghip ca mt s nc tng đng vi điu kin ca Vit Nam.
•
Bn là, đ xut đ
c khái nim mi v phát trin công nghip trong điu
kin hin nay.
•
Nm là, phân tích đy đ, khoa hc v thc trng phát trin ngành công
nghip ca TP.Cn Th t nm 2000 đn nm 2008.



10
10
•
Sáu là, đ xut đc nhng nhóm gii pháp đng b, tính kh thi cao, có
kh nng thc hin đ đm bo phát trin ngành công nghip TP.Cn Th mt
cách bn vng.
•
By là, giúp cho vic hoch đnh chin lc, chính sách phát trin công
nghip, tiu th công nghip ca TP.Cn Th đn nm 2020 đm bo bn vng và
đem li hiu qu cao.
•
Tám là, giúp các c qua

n hoch đnh chin lc  đa phng, xây dng
chính sách phát trin ngành công nghip ca TP.Cn Th.
•
Chín là, làm tài liu tham kho hu ích cho các nghiên cu khoa hc liên
quan đn s phát trin ngành công nghip ca các đa phng trong nc nói
chung và cho các tnh vùng BSCL nói riêng.


7. KT CU CA LUN ÁN
Lun án dài 192 trang, có 46 bng và 04 hình. Trình bày v mc đích, gii hn
nghiên cu,
li m đu, kt lun,
các danh mc, ph lc, tài liu tham kho, ni
dung c bn ca lun án gm ba chng:
•
Chng 1: C s lý lun và thc tin v phát trin công nghip trong nn
KT.
•
Chng 2: Thc trng phát trin công nghip TP.Cn Th thi gian qua.
•
Chng 3: Mt s gii pháp phát trin công nghip TP.Cn Th đn nm
2020.

11
11
Chng 1
C S LÝ LUN VÀ THC TIN V PHÁT TRIN
CÔNG NGHIP TRONG NN KINH T
1.1. KHÁI NIM V PHÁT TRIN CÔNG NGHIP
1.1.1. Các đnh ngha
1.1.1.1. nh ngha ca bách khoa toàn th Vit Nam v công nghip
“Công nghip là ngành KT quc dân quan trng nht, có nh hng quyt
đnh đn trình đ phát trin lc lng sn xut và nng sut lao đng xã hi. T l
sn phm công nghip trong c cu tng sn phm xã hi đc xem nh ch tiêu
phn nh trình đ phát trin KT xã hi. C
ông nghip gm hai nhóm ln:
- Nhóm A (sn xut t liu sn xut - CN nng) và
- Nhóm B (sn xut t liu tiêu dung - CN nh)”[1].
1.1.1.2. nh ngha ca G.A. Cô-D-Lp v công nghip
“Công nghip là ngành ch đo ca nn KT quc dân, bao gm toàn b các
DN (xí nghip, công xng, nhà máy, trm phát đin, hm m v.v ), ch to ra
công c lao đng khai thác nguyên vt liu và nhiên liu, ch bin c
ác sn phm do
nông nghip và các ngành khác sn xut ra. Công nghip do hai nhóm ln hp
thành: sn xut t liu sn xut và sn xut t liu tiêu dùng.
Công nghip chia ra làm công nghip khai thác (khai thác than đá, khai thác
rng, khai thác cá v.v…) và CN ch bin (luyn kim, ch to c khí, dt, ch bin
thc phm.v.v…).
Trình đ phát trin ca CN quyt đnh thc lc KT ca đt nc, kh nng
quc phòng, trình đ trang b k thut cho nn K

T quc dân bng nhng công c
lao đng hin đi, mc nng sut lao đng và s phát trin KT ca đt nc ”[94].
1.1.1.3. nh ngha ca Hip hi k s Pháp v công nghip
“Công nghip là toàn b các hot đng KT to ra ca ci vt cht thông qua vic
bin đi nguyên vt liu.
Công nghip bao gm nhiu lnh vc c bn và nhiu lnh vc liên kt khác nh
thng mi và dch v” [112].



12
12
1.1.1.4. Nhn xét các đnh ngha v công nghip
* Trong các đnh ngha v công nghip đc gii thiu trên có nhng
u đim sau đây:
• Xác đnh đc ni dung thành phn ca CN là bao gm các DN (xí
nghip, công xng, nhà máy, trm phát đin hm m v.v…).
• Nêu rõ đc ni dung nhim v ca CN là sn xut t liu sn xut và t
liu tiêu dùng.
• Phân loi rõ hai loi CN là CN khai thác và CN ch bin.
• Xác đnh đ
c vai trò, v trí ca CN trong nn KT quc dân là ngành KT
quan trng nht, ngành ch đo, trình đ phát trin ca CN quyt đnh trình đ
phát trin lc lng sn xut và nng sut lao đng xã hi.
* Mt s mt hn ch:
• Các đnh ngha nêu trên trc tip nói v CN nh mt ngành quan trng
trong c cu KT quc gia.
• Tuy nhiên, khái nim v phát trin CN còn cha đc làm rõ, bi vì cha
nêu rõ các yu t tác đng đn s phát trin này.
• T

rên c s nht trí vi khái nim v CN thun túy nêu trên tác gi xin
mnh dng nêu ra nhng b sung khái nim “phát trin công nghip”, làm c
s lý lun cho các ni dung phân tích ca đ tài di đây.
1.1.1.5. nh ngha đ xut ca tác gi v phát trin công nghip
1/. C s đ xut:
• Cn c vào đnh ngha v “phát trin kinh t” ca P
aul.A.Samuelson và
William D.Nordhaus: “Phát trin kinh t là s m rng GDP hay sn lng
tim nng ca mt nc” [59].
• Cn c vào khái nim “Bn bánh xe” – các yu t nh hng đn s phát
trin ca hai tác gi nói trên, bao gm:
+ Ngun nhân lc (lao đng, trình đ, k thut, đng c, khuyn khích).
+ Ngun vn (máy móc, nhà xng, đng xá,…)
+ Ngun tài nguyên (đt đai, khoáng sn, nhi
êu liu, cht lng môi trng)
+ Công ngh (khoa hc, công ngh, qun lý, ý thc kinh doanh).



13
13
• Phi hp các khái nim kinh đin trên, tác gi xin mnh dn đ xut đnh
ngha v phát trin công nghip di đây:
2/. nh ngha đ xut ca tác gi v phát trin công nghip:
“Phát trin công nghip là s phát trin đng b các yu t tác đng đn s
phát trin công nghip, bao gm các yu t v qun lý nhà nc nh: đng li,
ch trng; chin lc, quy hoch, chính sách, c s h tng, tác đng ca các khu
vc KT khác cng nh s phát t
rin ca các yu t đu vào trong sn xut nh:
vn đu t, ngun nhân lc, trình đ công ngh, máy móc thit b, kh nng cung

ng nguyên vt liu, trình đ qun lý và s phát trin ca các yu t đu ra nh:
nhu cu th trng, c cu sn phm, c cu chuyên ngành công nghip, phâ
n b
công nghip và bo v môi trng. Phát trin công nghip nhm tng t trng giá
tr sn lng công nghip trong tng sn phm trong nc (GDP), góp phn hoàn
thành s nghip công nghip hóa, hin đi hóa đt nc”
3/. óng góp b sung trong đnh ngha ca tác gi v phát trin công
nghip:
• Xác đnh rõ các yu t nh hng đn s phát trin công nghip, bao gm
yu t qun lý nhà nc, yu t đu và
o và đu ra trong sn xut công nghip.
• Xác đnh c th các yu t qun lý nhà nc nh hng đn s phát trin
công nghip bao gm: ng li, ch trng, chin lc, chính sách, quy hoch
phát trin công nghip, c s h tng k thut cùng nhu cu đòi hi ca các ngành
KT khác nh nông nghip, dich v….
• Xác đnh c th các yu t đu và
o nh hng đn s phát trin công
nghip bao gm: Kh nng v vn, ngun nhân lc, trình đ công ngh, kh nng
cung ng nguyên vt liu, đc đim máy móc thit b, trình đ qun lý công
nghip.
• Xác đnh c th các yu t đu ra nh hng đn s phát trin công nghip
bao gm: Nhu
cu th trng, c cu sn phm, c cu chuyên ngành công nghip,
s phân b công nghip và bo v môi trng.



14
14
• Nêu rõ mc tiêu phát trin công nghip trong quá trình công nghip hóa -

hin đi hóa đt nc là tng t trng giá tr sn lng công nghip trong tng sn
phm trong nc (GDP).
1.1.2. Phân loi công nghip
Hot đng công nghip rt đa dng, nên có nhiu cách phân loi công
nghip di đây:
• Theo tính cht tác đng lên đi tng lao đng có: Công nghip ch bin
và công nghip khai thác.
• Theo mc đ thâm dng vn và tp trung lao đng có: Công nghip nng
và công nghip nh.
• T
heo sn phm và ngành ngh có: Công nghip du khí, công nghip ô tô,
công nghip dt, công nghip nng lng,…
• Theo phân cp qun lý có: Công nghip trung ng và công nghip đa
phng.
• Theo thành phn KT có: Công nghip quc doanh và công nghip dân
doanh.
• Trong c cu ba khu vc KT ca mt quc gia bao gm: Công nghip và
xây dng, nông – lâm – ng – nghip và thng mi – dch v; theo phân loi
quc t, công nghip đc gi là “Khu vc 2”
trong c cu KT.
1.1.3. c đim v công nghip
* Sn xut công nghip đc biu hin  hai giai đon:
• Tác đng vào đi tng lao đng là môi trng t nhiên đ to ra nguyên
liu (Khai thác than, du m, qung kim loi, khai thác g,…)
• Ch bin nguyên vt liu thành t liu sn xut và t liu tiêu dùng (ch
to máy móc, ch bin lng thc – thc phm, ch bin g,…)