Chương 7 Thông tin thích hợp cho việc ra quyết định (Môn Kế Toán Quản Trị)

Vũ Hữu Đức
Thông tin thích hợpcho
việc ra quyết định
2
Mục tiêu
•Saukhihọc xong chương này, ngườihọc
có thể:
–Nhậndiện các thông tin thích hợp cho việc
ra quyết định
– Ứng dụng thông tin thích hợpphụcvụ cho
việcracácquyết định ngắnhạn.
– Trình bày cách ra quyết định trong trường
hợpcóđiềukiệnhạnchế.
3
Nội dung
• Thông tin thích hợp
• Ứng dụng thông tin thích hợp cho việcra
quyết định
• Ra quyết định trong trường hợpcóđiều
kiệnhạnchế
4
Thông tin thích hợp
•Nhắclạichương 1
1
Hoạch định
Ra quyết định
Kiểm soát
Lựachọngiữa
những cách làm
khác nhau
Chương 7: Thông tin thích hợp cho việc ra quyết định

Vũ Hữu Đức 2011
1
5
Cơ sở ra quyết định
• Đixebuýthay xegắnmáy
Why not?
6
Cơ sở ra quyết định
•Hãyxácđịnh chi phí nào có thểảnh
hưởng đếnquyết định củabạn:
–Tiềnxăng
–Véxebuýt
– Ănsáng
–Khấuhaoxe(đãmuatừ trước)
–Thờigianchờ xe buýt
–Tiền mua quầnáo
7
Khái niệm thông tin thích hợp
• Thông tin thích hợp là các thông tin:
– Ảnh hưởng đếnquyết định
–Tạoranhững dữ liệukhácbiệttrongtương
lai đốivớimỗiphương án
• Quá trình ra quyết định cầnxácđịnh các
thông tin thích hợp và các thông tin
không thích hợp
8
Xác định thông tin thích hợp
Chi phí có thể tránh khỏi
Chi phí chìm
Thông tin không khác biệt

trong tương lai
Thông tin không
thích hợp
Thông tin khác biệt
(giữa các phương án)
Thông tin thích
hợp
Chương 7: Thông tin thích hợp cho việc ra quyết định
Vũ Hữu Đức 2011
2
9
Thí dụ
•Bạndự kiếnchọn 1 trong 2 phương án:
–Bánxecũ vàmuaxemới
–Giữ xe cũ
•Chobiếtkhoảnnàodưới đây là chi phí chìm:
– Chi phí đăng ký chủ quyềnxemới.
– Chi phí sẽ phảichi sửachữa xe hàng tháng.
– Chi phí mua xe cũđã chi nămtrước.
– Chi phí tân trang xe cũđã chi tháng trướckhidự
định bán xe.
10
Thí dụ
•Tiếptụcthídụ trên, cho biết khoảnnào
dưới đây là chi phí không khác biệt:
–Phíđậuxe
–Phíbảohiểmxe
–Phítáicấpbằng lái hàng năm
–Tiềnrửa xe hàng tháng
•Trongtấtcả các chi phí thích hợp, hãy

phân biệt chi phí có thể tránh khỏivàchi
phí khác biệt.
11
Hãng xe Phương Linh
•HãngxePhương Linh cho thuê xe ô tô cao cấp
với doanh thu hàng năm 600 triệu; định phí 240
triệu/năm không bao gồmkhấu hao. Nay công
ty dựđịnh thay 1 xe cũ bằng 1 xe mới:
–Tiền mua xe mới: 800 triệu, biến phí hàng năm 120
triệu, thờigiantiếptục kinh doanh là 5 năm. Công ty
dựđịnh sẽ không tăng giá thuê xe.
–Xecũ có nguyên giá 700 triệu, giá trị còn lại 500
triệu; nếubánsẽ thu được 450 triệu. Biến phí hàng
năm 200 triệu, thờigiantiếptục kinh doanh là 5
năm.
12
Hãng xe Phương Linh
Lợi nhuận
Thu thanh lý xe cũ
Khấu hao/Giá trị còn lạixecũ
Khấu hao xe mới
Định phí (không tính khấu hao)
Biến phí
Doanh thu
Chênh lệchBánxemớiGiữ xe cũ
So sánh hai phương án
Hãng xe Phương Linh
Chương 7: Thông tin thích hợp cho việc ra quyết định
Vũ Hữu Đức 2011
3

13
Hãng xe Phương Linh
Khấu hao/Giá trị còn lạixecũ
Định phí (không tính khấu hao)
Doanh thu
Thông tin không thích hợp
Ảnh hưởng đếnlợi nhuận
Thu thanh lý xe cũ
Khấu hao xe mới
Biến phí
Thông tin thích hợp
Chênh lệchBánxemớiGiữ xe cũ
So sánh hai phương án
Hãng xe Phương Linh
14
Ứng dụng thông tin thích hợp
• Bài toán thêm hay ngừng mộtbộ phận
• Bài toán sảnxuất hay mua ngoài
• Bài toán bán hay tiếptụcsảnxuất
2
15
Thêm/ngưng mộtbộ phận
Doanh thu bộ phận
Biến phí bộ phậnSố dưđảmphíbộ phận
Định phí bộ phận
có thể kiểm soát
Số dư bộ phận
có thể kiểm soát
Định phí BP
kiểm soát

bởingườikhác
Số dư
bộ phận
Thành quả
quảnlý
Hiệuquả
đầutư
Cầnxemxétkỹđịnh phí có thể / không thể tránh được
16
Văn phòng Siêu Kế
•Văn phòng dịch vụ kế toán Siêu Kế có ba hoạt động với thông
tin dưới đây. Bạncóđề nghị gì về việcngưng một trong số
các hoạt động đó.
TổngDV tài
chính cá
nhân
DV thuế
(doanh
nghiệp)
DV kế toán
(doanh
nghiệp)
(ngàn đồng)
25,000(500)5,50020,000Lợi nhuận
50,0007,50012,50030,000ĐP không thể tránh
75,0007,00018,00050,000Đóng góp cho CP chung
35,0005,00010,00020,000ĐP có thể tránh
110,00012,00028,00070,000Số dưđảm phí
90,00018,00022,00050,000Biến phí
200,00030,00050,000120,000Doanh thu

Chương 7: Thông tin thích hợp cho việc ra quyết định
Vũ Hữu Đức 2011
4
17
Quyết định thêm/ngưng mộtbộ phận
•Chi phícóthể tránh khỏilàchi phísẽ không
phát sinh nếungưng hoạt động mộtbộ phận.
Thí dụđốivớiSiêukế là chi phí nhân viên
chuyên nghiệp, quảng cáo… Chi phí có thể
tránh đượclàmột thông tin thích hợp
•Việcthêmhay ngưng mộtbộ phận/sảnphẩm
cũng cầnxemxétcácnhântố khác như khả
năng mang lại doanh thu của1 bộ phận đốivới
các bộ phận khác.
18
Sảnxuất hay mua ngoài
•Sảnxuất hay mua ngoài là quyết định có thực
hiệnmộtcôngđoạn/hoạt động trong chuỗigiá
trị hay là mua ngoài (outsource)
• Lý thuyếtchuỗi giá trị (value chain) củaPorter
và chiếnlượchợpnhấttheochiềudọc
•Cầnlưu ý chi phí có thể tránh đượcvàchi phí
cơ hội trong bài toán so sánh giữacácphương
án
19
Chuỗi giá trị
Tập trung nguồnlực vào các hoạt động có thế
mạnh để tạolợithế quy mô
20
Hợpnhất theo chiềudọc

Tập đoàn
Công ty
con A
Công ty
con B
Công ty
con C
Công ty
con D
Công ty
con X
Kiểm soát đượcchấtlượng/ số lượng nguồn cung ứng
Chương 7: Thông tin thích hợp cho việc ra quyết định
Vũ Hữu Đức 2011
5
21
Hãng máy tính VietPC
• Hãng máy tính VietPC hiện đang sảnxuấtmột
linh kiệnvớisảnlượng 20.000 sp và chi phí là:
– Chi phí NVL trựctiếp: 12 ngàn/1sp
– Chi phí nhân công trựctiếp: 10 ngàn/1sp
–Biến phí SX chung: 6 ngàn/1sp
– Định phí SX chung: 160.000 ngàn đồng
•Mộtnhàcungcấp bên ngoài đề nghị bán vớigiá
34 ngàn đồng/sp.
• VietPC có nên mua ngoài hay không nếu định
phí có thể tránh khỏichiếm 100% định phí SX
chung.
22
Hãng máy tính VietPC

Chênh lệch
Mua ngoài
Cộng
Định phí SX chung
Biến phí SX chung
Chi phí NCTT
Chi phí NVLTT
Tự sảnxuất
Toàn bộ SPSảnlượngĐơnvị SP
Tự sảnxuất hay mua ngoài - Tình huống 1
Hãng máy tính VietPC
23
Hãng máy tính VietPC
•Quyết định có thay đổi không nếu sau khi
phân tích kỹ, Giám đốcnhậnthấythựcra
định phí có thể tránh khỏi là 80.000 ngàn
đồng?
24
Hãng máy tính VietPC
Cộng
Chi phí mua ngoài
Định phí SX chung có thể tránh
Biến phí SX chung
Chi phí NCTT
Chi phí NVLTT
Chênh lệchMua ngoàiTự SX
Tự sảnxuất hay mua ngoài - Tình huống 2
Hãng máy tính VietPC
Chương 7: Thông tin thích hợp cho việc ra quyết định
Vũ Hữu Đức 2011

6
25
Hãng máy tính VietPC
•Quyết định có thay đổi không nếu sau khi
phân tích kỹ, Giám đốcnhậnthấythựcra
định phí có thể tránh khỏi là 80.000 ngàn
đồng. Tuy nhiên, sảnlượng cầnthiếtnăm
tớidự kiếnchỉ là 12.000 sảnphẩm?
26
Hãng máy tính VietPC
Cộng
Chi phí mua ngoài
Định phí SX chung có thể tránh
Biến phí SX chung
Chi phí NCTT
Chi phí NVLTT
Chênh lệchMua ngoàiTự SX
Tự sảnxuất hay mua ngoài - Tình huống 3
Hãng máy tính VietPC
27
Hãng máy tính VietPC
•Quyết định có thay đổi không nếu sau khi
phân tích kỹ, Giám đốcnhậnthấythựcra
định phí có thể tránh khỏi là 80.000 ngàn
đồng. Tuy nhiên, sảnlượng cầnthiếtnăm
tớidự kiếnchỉ là 12.000 sảnphẩm.
•Một thông tin mớinhận đượclànếu
ngưng sảnxuất, công ty có thể thựchiện
mộthợp đồng gia công cho bên ngoài làm
tăng số dư bộ phận là 30.000 ngàn đồng.

28
Hãng máy tính VietPC
Cộng
Chi phí cơ hội
Chi phí mua ngoài
Định phí SX chung có thể tránh
Biến phí SX chung
Chi phí NCTT
Chi phí NVLTT
Chênh lệchMua ngoàiTự SX
Tự sảnxuất hay mua ngoài - Tình huống 4
Hãng máy tính VietPC
Chương 7: Thông tin thích hợp cho việc ra quyết định
Vũ Hữu Đức 2011
7
29
Nhậnxét
• Thông tin nào là thích hợptrongmỗibài
toán trên?
30
Bán hay tiếptụcsảnxuất
Nguyên
Liệu
SP A
SP B
SP A1
SP B1
Tiếptụcchế biến
Tiếptụcchế biến
Điểmchiacắt

31
Nhà máy lọcdầu miniPetro
•Nhàmáylọcdầu miniPetro từ dầu thô có 2 sản
phẩm là X-gas và Y-gas vớitỷ lệ 3:2. Mứcdầu
thô khai thác được trong kỳ có thể sảnxuất
được 100 tấn2 loạisảnphẩmvớibiến phí sản
xuất là 2.000$/tấn và giá bán là 3.600$/tấn X-
gas và 2.800$/tấn Y-gas.
•Nếutiếptục pha thêm hóa chấtsẽ tốn 300$/tấn
cho X-gas và 200$/tấn cho Y-gas. X-gas và Y-
gas sau khi pha thêm hóa chấtsẽ bán lầnlượtlà
4.200$/tấn và 2.900$/tấn.
• Định phí của toàn nhà máy là 100.000$. Giả sử
việc
pha thêm hóa chất không làm tăng định phí
32
Tiếptục hay bán?
Lãi/lỗđơnvị phát sinh thêm
Chi phí đơnvị tăng thêm
Doanh thu đơnvị tăng thêm
Y-gasX-gas
Phương án tiếptụcchế biến
Nhà máy mini-Petro
Chương 7: Thông tin thích hợp cho việc ra quyết định
Vũ Hữu Đức 2011
8
Lợi nhuậntăng thêm
Biến phí tăng thêm
Doanh thu tăng thêm
Phương án tiếptụcchế biếncả hai

Lợi nhuậntăng thêm
Biến phí tăng thêm
Doanh thu tăng thêm
Phương án tiếptụcchế biếnX-gas
Lợi nhuận
Định phí
Biến phí
Doanh thu
Trường hợpbántại điểmchiacắt
Sảnlượng
CộngY-gasX-gas
Báo cáo kếtquả kinh doanh
Nhà máy mini-Petro
34
Nhậnxét
• Thông tin nào là thích hợp cho việcra
quyết định?
35
Điềukiệnhạnchế
•Trênthựctế, doanh nghiệpcóthể bị hạn
chế vềđiềukiệnsảnxuất; thí dụ:
–Mặtbằng
–Lượng nguyên liệu
–Năng lượng
– Quota…
• Doanh nghiệpsẽ lựachọnsảnphẩmnào
ưu tiên cho sảnxuất?
3
36
Điềukiệnhạnchế

•Trường hợpchỉ có 1 điềukiệnhạnchế,
doanh nghiệpsẽưu tiên cho sảnphẩmcó
số dưđảm phí cao hơntrên1 đơnvị
nguồnlựchạnchế.
•Trường hợpcónhiều điềukiệnhạnchế,
cầnsử dụng phương pháp tối ưu hóa (thí
dụ, quy hoạch tuyến tính)
Chương 7: Thông tin thích hợp cho việc ra quyết định
Vũ Hữu Đức 2011
9
37
Công ty HảiÂu
• CôngtyHảiÂusảnxuấtsảnphẩmnhựavới2
sảnphẩm X và Y có giá bán lầnlượtlà200 và
130 ngàn đồng; biếnphílầnlượt là 160 và 110
ngàn đồng. Lượng điệncầnthiết để sảnxuất
mỗisảnphẩmlầnlượt là 0,2 và 0,08 kwh giờ
điện.
•Mùakhônăm nay doanh nghiệpchỉđượcphân
bổ lượng điệncógiớihạnchosảnxuất. Hãy
xác định sảnphẩm ưu tiên của
công ty.
38
Công ty HảiÂu
Số dưđảm phí trên 1 kwh điện
Lượng điệncho1 đvsp
Tỷ lệ số dưđảmphí
Số dưđảm phí
Biến phí
Giá bán

SP YSP X
Quyết định khi nguồnlựcgiớihạn
Công ty Hảiâu
39
Nhậnxét
• Thông tin thích hợptrongtrường hợpnày
là gì?
Chương 7: Thông tin thích hợp cho việc ra quyết định
Vũ Hữu Đức 2011
10