tiet 62 hoa 12 co ban

Trờng THPT Phạm Văn Đồng GV: Nguyễn Thị Hơng
Tiết : 62 Tuần : 31 Ngày soạn : 5/4/2010 Ngày dạy : 7/4/2010

Chơng 8: phân biệt một số chất vô cơ
Bài 40 : nhận biết một số ion trong dung dịch
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức: biết đợc: + các phản ứng đặc trng dùng để phân biệt một số cation và anion
trong dung dịch.
+ cách tiến hành nhận biết các ion riêng biệt trong dung dịch.
2. Kĩ năng: giải lý thuyết một số bài tập thực nghiệm phân biệt một số ion cho trớc trong một
số lọ không dán nhãn.
3. Trọng tâm: - các phản ứng đặc trng đợc dùng để phân biệt một số cation và anion trong
dung dịch .
II. Chuẩn bị
1. Giáo viên : giáo án, hệ thống câu hỏi gợi mở
2. Học sinh : đọc trớc bài mới ở nhà
III. Tiến trình dạy học
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
Hoạt động 1: I. Nguyên tắc nhận biết một số ion trong dung dịch
- cho biết nguyên tắc nhận iết ion trong dung
dịch
- để nhận biết một ion trong dung dịch, ngời
ta thêm vào dung dịch một thuốc thử tạo với
ion đó một sản phẩm đặc trng nh một kết tủa,
một hợp chất có màu hoặc một chất khí khó
tan sủi bọt hoặ một chất khí bay khỏi dung
dịch
Hoạt động 2: II. Nhận biết một số cation trong dung dịch
1. Nhận biết cation Na
+
- dùng phơng pháp gì để nhận biết cation

Na
+
?
- trong không khí của phòng thí nghiệm có
nhiều bụi, trong bụi nhiều khi có lợng vết
muối Na
+
nên ta thấy ngọn lửa có màu vàng.
do đó khi tiến hành thử ta nhúng dây Pt nhiều
lần vào dd HCl sach và chỉ kết luận sự có mặt
của Na
+
khi ngọn lửa có màu vàng tơi
- dùng phơng pháp thử màu ngọn lửa
- nhúng sợi dây Pt hình khuyên gắn với một
đũa thuỷ tinh nhỏ vào dd Na
+
rồi đa lên ngọn
đèn khí không màu thì thấy ngọn lửa nhuộm
màu vàng tơi
2. Nhận biết cation NH
4
+

- nhận biết ion NH
4
+
bằng thuốc thử gì? hiện
tợng thu đợc là gì?
- thêm lợng d dd NaOH hoặc KOH vào dd có

ion NH
4
+
, đun nóng nhẹ
- có khí không màu , mùi khai làm xanh giấy
quỳ tím ẩm: NH
4
+
+ OH
-

0
t

NH
3


+ H
2
O
3. Nhận biết cation Ba
2+

- dùng thuốc thử nào nhận biết ion Ba
2+
? hiện
tợng quan sát đợc là gì?
- ngòai ra còn có thể dùng dd K
2

Cr
2
O
7
hay
K
2
CrO
4
, có kết tủa vàng đợc tạo thành
Ba
2+
+ Cr
2
O
7
2-
+ H
2
O

BaCrO
4


+ H
+
Ba
2+
+ CrO

4
2-


BaCrO
4


- dùng dd H
2
SO
4
loãng
- có kết tủa trắng không tan trong thuốc thử
d
Ba
2+
+ SO
4
2-


BaSO
4


4. Nhận biết cation Al
3+

- thuốc thử nhận biết ion Al

3+
là gì? hiện tợng
quan sát đợc là gì?
- dùng dd OH
-
đến d
- có kết tủa keo trắng dần tan trong thuốc thử
d: Al
3+
+ OH
-


Al(OH)
3


Al(OH)
3
+ OH
-


AlO
2
-
+ H
2
O
5. Nhận biết cation Fe

3+

- thuốc thử nhận biết ion Fe
3+
là gì? hiện tợng
quan sát đợc là gì?
- có thể dùng dd KSCN, dd bị hoá đỏ
Fe
3+
+ SCN
-
-> Fe(SCN)
3
sắt (III) thioxianua
- dùng dd NaOH hoặc dd NH
3

- có kết tủa nâu đỏ
Fe
3+
+ OH
-


Fe(OH)
3


6. Nhận biết cation Fe
2+

- thuốc thử nhận biết ion Fe
2+
là gì? hiện tợng
- hoặc dùng dd KMnO
4
trong H
2
SO
4
loãng, dd
KMnO
4
bị mất màu dần
Fe
2+
+ MnO
4
-
+ H
+


Fe
3+
+ Mn
2+
+ H
2
O

- dùng dd NaOH hoặc dd NH
3

- Có kết tủa trắng hơi xanh dần hoá nâu trong
không khí
Fe
2+
+ OH
-


Fe(OH)
2


Fe(OH)
2
+ O
2
+ H
2
O

Fe(OH)
3


7. Nhận biết cation Cu
2+

- thuốc thử nhận biết ion Cu
2+
là gì? hiện tợng
quan sát đợc là gì?
- dùng dd NaOH
- có kết tủa xanh lam
Giáo án hoá 12 cơ bản Năm học: 2010 - 2011
Trờng THPT Phạm Văn Đồng GV: Nguyễn Thị Hơng
Tiết : 62 Tuần : 31 Ngày soạn : 5/4/2010 Ngày dạy : 7/4/2010

- hoặc dùng dd NH
3
, tạo kết tủa xanh lam tan
trong NH
3
d
Cu(OH)
2
+ NH
3


[Cu(NH
3
)
4
]
2+
+ OH
-

Cu
2+
+ OH
-


Cu(OH)
2


Hoạt động 3: III. Nhận biết một số anion trong dung dịch
1. Nhận biết anion NO
3
-
- thuốc thử là gì? hiện tợng quan sát đợc là gì? - dùng vụn đồng trong H
2
SO
4
loãng
- có khí không màu hoá nâu ngoài không khí
Cu + NO
3
-
+ H
+


Cu
2+

+ NO + H
2
O
NO + O
2


NO
2

2. Nhận biết anion SO
4
2-

- thuốc tử là gì? hiện tợng ?
- vì sao dùng BaCl
2
trong moi trờng axit?
- dùng dung dịch BaCl
2
trong môi trờng axit
loãng d ( HCl, HNO
3
)
- có kết tủa trắng không tan trong axit
Ba
2+
+ SO
4
2-

BaSO
4


- dùng môi trờng axit d vì một loạt ion nh
PO
4
3-
, CO
3
2-
, SO
3
2-
, HPO
4
2-
cũng tạo kết tủa
trắng với Ba
2+
, nhng các kết tủa đó đều tan
trong dung dịch HCl, HNO
3
loãng, riêng
BaSO
4
không tan
3. Nhận biết anion Cl

-

- dùng thuốc thử nào nhận biết ion Cl
-
? hiện t-
ợng?
- dùng dd AgNO
3
để nhận biết các ion Br
-
( có
kết tủa vàng nhạt AgBr), I
-
( có kết tủa vàng
đậm AgI), PO
4
3-
( có kết tủa vàng Ag
3
PO
4
), S
2-
(
có kết tủa đen Ag
2
S)
- dùng dd AgNO
3
trong môi trờng HNO

3

loãng
- có kết tủa trắng không tan trong axit
Ag
+
+ Cl
-


AgCl

4. Nhận biết anion CO
3
2-

- thuốc thử là gì? hiện tợng? - dùng dd axit HCl hoặc H
2
SO
4
loãng
- có sủi bọt khí không màu làm đục nớc vôi
trong d: CO
3
2-
+ H
+


CO

2
+ H
2
O
CO
2
+ Ca(OH)
2


CaCO
3


+ H
2
O
5. Nhận biết anion SO
3
2-

- thuốc thử là gì? hiện tợng? - dùng dd axit HCl hoặc H
2
SO
4
loãng
- có sủi bọt khí không màu làm đục nớc vôi
trong d, làm mất màu dd Br
2

SO
3
2-
+ H
+


SO
2
+ H
2
O
SO
2
+ Ca(OH)
2


CaSO
3


+ H
2
O
SO
2
+ Br
2
+ H

2
O

HBr + H
2
SO
4

Hoạt động 4: củng cố
- gv củng cố toàn bài - học sinh lắng nghe
IV. Rút kinh nghiệm - bổ sung
Giáo án hoá 12 cơ bản Năm học: 2010 - 2011