bài giảng luyện từ và câu câu hỏi và dấu chấm hỏi

I.Nhận xét
1. Tìm các câu hỏi trong bài tập đọc Người tìm đường lên các vì sao.
Luyên từ và câu :
CÂU HỎI VÀ DẤU CHẤM HỎI
Người tìm đường lên các vì sao
Từ nhỏ, Xi-ôn-cốp-xki đã mơ ước được bay lên bầu trời. Có lần, ông dại dột nhảy qua cửa sổ để
bay theo những cánh chim. Kết quả, ông bị ngã gãy chân. Nhưng rủi ro lại làm nảy ra trong đầu óc non
nớt của ông lúc bấy giờ một câu hỏi: “ Vì sao quả bóng không có cánh mà vẫn bay được?”
Để tìm điều bí mật đó, Xi-ôn-cốp-xki đọc không biết bao nhiêu là sách. Nghĩ ra điều gì, ông lại hì
hục làm thí nghiệm, có khi đến cả trăm lần.
Có người bạn hỏi:
- Cậu làm thế nào mà mua được nhiều sách và dụng cụ thí nghiệm như thế?
Xi-ôn-cốp-xki cười:
- Có gì đâu, mình chỉ tiết kiệm thôi.
Đúng là quanh năm ông chỉ ăn bánh mì suông. Qua nhiều lần thí nghiệm, ông đã tìm ra cách chế
khí cầu bay bằng kim loại. Sa hoàng chưa tin nên không ủng hộ. Không nản chí, ông tiếp tục đi sâu
vào lí thuyết bay trong không gian. Được gợi ý từ chiếc pháo thăng thiên, sau này ông đã thiết kế thành
công tên lửa nhiều tầng, trở thành một phương tiện bay tới các vì sao.
Hơn bốn mươi năm khổ công nghiên cứu, tìm tòi, Xi-ôn-cốp-xki đã thực hiện được điều ông hằng
tâm niệm: “ Các vì sao không phải để tôn thờ mà để chinh phục.”
Theo Lê Quang Long- Phạm Ngọc Toàn

I.Nhận xét
1. Các câu hỏi trong bài tập đọc Người tìm đường lên các vì sao :
- Vì sao quả bóng không có cánh mà vẫn bay được ?
- Cậu làm thế nào mà mua được nhiều sách và dụng cụ thí nghiệm như thế ?
2. Các câu hỏi ấy là của ai và để hỏi ai?
3. Những dấu hiệu nào giúp em nhận ra đó là câu hỏi ?
Luyên từ và câu :
CÂU HỎI VÀ DẤU CHẤM HỎI

Câu hỏi Của ai Hỏi ai Dấu hiệu
1. Vì sao quả bóng
không có cánh mà
vẫn bay được ?
Xi-ôn-cốp-xki Tự hỏi
mình
- Từ: Vì sao
- Dấu chấm hỏi
2. Cậu làm thế nào
mà mua được nhiều
sách và dụng cụ thí
nghiệm như thế?
Một người bạn
Xi-ôn-cốp-
xki
-Từ: thế nào
-Dấu chấm hỏi

Câu hỏi Của ai Hỏi ai Dấu hiệu
I.Nhận xét
1. Vì sao quả bóng không
có cánh mà vẫn bay được ?
2. Cậu làm thế nào mà
mua được nhiều sách và
dụng cụ thí nghiệm như
thế?
Xi-ôn-cốp-xki
Một người bạn
Tự hỏi
mình

Xi-ôn-
cốp-xki
- Từ: Vì sao
- Dấu chấm hỏi
-Từ: thế nào
-Dấu chấm hỏi
Các từ: vì sao, thế nào,… được gọi là từ nghi vấn. Câu hỏi còn gọi
là câu nghi vấn.
Em hãy cho biết: Câu hỏi được dùng để làm gì?
Câu hỏi( còn gọi là câu nghi vấn) dùng để hỏi về những điều chưa biết.
Câu hỏi được sử dụng trong những trường hợp nào?
Phần lớn câu hỏi là để hỏi người khác, nhưng cũng có những câu để
tự hỏi mình.
Dấu hiệu nào để cho ta nhận biết đó là câu hỏi?
Câu hỏi thường có các từ nghi vấn (ai, gì, nào, sao, không,…).
Khi viết, cuối câu hỏi có dấu chấm hỏi (?).
Luyên từ và câu :
CÂU HỎI VÀ DẤU CHẤM HỎI

II. Ghi nhớ
1. Câu hỏi (còn gọi là câu nghi vấn) dùng để hỏi về những điều
chưa biết.
2. Phần lớn câu hỏi là để hỏi người khác, nhưng cũng có những
câu để tự hỏi mình.
3. Câu hỏi thường có các từ nghi vấn (ai, gì, nào, sao, không,…).
Khi viết, cuối câu hỏi có dấu chấm hỏi (?).
Luyên từ và câu :
CÂU HỎI VÀ DẤU CHẤM HỎI
I.Nhận xét
Sgk : 131

III. Luyện tập
Thứ
tự
Câu hỏi
Câu hỏi của
ai?
Để hỏi ai?
Từ
nghi
vấn
Luyên từ và câu :
CÂU HỎI VÀ DẤU CHẤM HỎI
Con vừa bảo gì ? Câu hỏi của mẹĐể hỏi Cương
gì
1
Nhóm 1 + 2 : Tìm các câu hỏi trong bài Thưa chuyện với mẹ.
Nhóm 3 + 4 + 5 : Tìm các câu hỏi trong bài Hai bàn tay.
Bài 1 : Tìm câu hỏi trong bài Thưa chuyện với mẹ, Hai bàn tay và
ghi vào bảng theo mẫu :
Sgk : 86 ;131

Thưa chuyện với mẹ
Từ ngày phải nghỉ học, Cương đâm ra nhớ cái lò rèn cạnh trường. Một hôm, em ngỏ ý với
mẹ :
- Mẹ nói với thầy cho con đi học nghề rèn.
Mẹ Cương đã nghe rõ mồn một lời con, nhưng bà vẫn hỏi lại :
- Con vừa bảo gì ?
-
Mẹ xin thầy cho con đi làm nghề thợ rèn.

- Ai xui con thế ?
Cương cố cắt nghĩa cho mẹ hiểu :
-
Thưa mẹ , tự ý con muốn thế. Con thương mẹ vất vả, đã phải nuôi bằng ấy đứa em lại phải
nuôi con … Con muốn học một nghề để kiếm sống …
Mẹ Cương như đã hiểu lòng con. Bà cảm động, xoa đầu Cương và bảo :
- Con muốn giúp mẹ như thế là phải. Nhưng biết thầy có chịu nghe không ? Nhà ta tuy
nghèo nhưng dòng dõi quan sang. Không lẽ bây giờ mẹ để con làm đầy tớ anh thợ rèn.
Cương thấy nghèn nghẹn ở cổ. Em nắm lấy tay mẹ thiết tha :
- Mẹ ơi ! Người ta ai cũng có một nghề. Làm ruộng hay buôn bán, làm thầy hay làm thợ
đều đáng trọng như nhau. Chỉ những ai trộm cắp hay ăn bám mới đáng bị coi thường…
Con vừa bảo gì ?
Ai xui con thế ?
Nhưng biết thầy có chịu nghe không ?

III. Luyện tập
Bài 1: Tìm câu hỏi trong các bài Thưa chuyện với mẹ
Thứ
tự
Câu hỏi Câu hỏi của ai? Để hỏi ai? Từ nghi
vấn
1 Con vừa bảo gì? Câu hỏi của mẹ
Để hỏi
Cương
gì
Luyên từ và câu :
CÂU HỎI VÀ DẤU CHẤM HỎI
2
Ai xui con thế ? Câu hỏi của mẹ
Để hỏi

Cương
thế
3
Nhưng biết thầy có
chịu nghe không ?
Câu hỏi của mẹ
Để hỏi
Cương
có…không

Hai bàn tay
Hồi ấy, ở Sài Gòn,Bác Hồ có một người bạn tên là Lê.
Một hôm, Bác Hồ hỏi bác Lê :
- Anh có yêu nước không ?
Bác Lê trả lời :
- Có chứ.
- Anh có thể giữ bí mật không ?
- Có.
Tôi muốn đi ra nước ngoài xem Pháp và các nước khác họ làm như thế
nào, sau đó, trở về giúp đồng bào chúng ta. Nhưng đi một mình cũng mạo
hiểm. Anh có muốn đi với tôi không ?
Bác Lê sửng sốt :
- Nhưng chúng ta lấy đâu ra tiền mà đi ?
- Đây, tiền đây !
Vừa nói, Bác Hồ vừa giơ hai bàn tay ra và tiếp :
- Chúng ta sẽ làm bất cứ việc gì để sống và để đi. Anh đi với tôi chứ ?
Anh có yêu nước không ?
Anh có thể giữ bí mật không ?
Anh có muốn đi với tôi không ?
Nhưng chúng ta lấy đâu ra tiền mà đi ?

Anh đi với tôi chứ ?

III. Luyện tập
Bài 1: Tìm câu hỏi trong các bài Hai bàn tay :
Thứ
tự
Câu hỏi Câu hỏi của
ai?
Để hỏi ai? Từ nghi
vấn

Luyên từ và câu :
CÂU HỎI VÀ DẤU CHẤM HỎI
2
3
Anh có yêu nước
không ?
Câu hỏi của
Bác Hồ
Hỏi bác Lê có … không
Anh có thể giữ bí mật
không ?
Câu hỏi của
Bác Hồ
Hỏi bác Lê có … không
Anh có muốn đi với tôi
không ?
Câu hỏi của
Bác Hồ
Hỏi bác Lê có … không

Nhưng chúng ta lấy
đâu ra tiền mà đi ?
Câu hỏi của
bác Lê
Hỏi Bác Hồ
đâu
Anh đi với tôi chứ ?
Câu hỏi của
Bác Hồ
Hỏi bác Lê chứ
4
5
1

III. Luyện tập
Thuở đi học, Cao Bá Quát viết chữ rất xấu nên nhiều bài văn vẫn
bị thầy cho điểm kém.
Câu hỏi: - Thuở đi học, chữ Cao Bá Quát thế nào ?
Luyên từ và câu :
CÂU HỎI VÀ DẤU CHẤM HỎI
Bài 2 : Chọn khoảng 3 câu trong bài Văn hay chữ tốt. Đặt câu hỏi
để trao đổi với các bạn về các nội dung liên quan đến từng câu.
- Chữ ai xấu?
- Vì sao nhiều bài văn của Cao Bá Quát dù hay vẫn bị điểm kém ?
- Vì sao Cao Bá Quát thường bị điểm kém ?
Bài 1 : Tìm câu hỏi trong bài Thưa chuyện với mẹ, Hai bàn tay
và ghi vào bảng theo mẫu :

Văn hay chữ tốt
1

2
3 4
5
6
Bài 3: Em hãy đặt một câu hỏi để tự hỏi mình.

II. Ghi nhớ
1. Câu hỏi (còn gọi là câu nghi vấn) dùng để hỏi về những điều
chưa biết.
2. Phần lớn câu hỏi là để hỏi người khác, nhưng cũng có những
câu để tự hỏi mình
3.Câu hỏi thường có các từ nghi vấn (ai, gì, nào, sao, không,…).
Khi viết, cuối câu hỏi có dấu chấm hỏi (?).
Luyên từ và câu :
CÂU HỎI VÀ DẤU CHẤM HỎI
I.Nhận xét
III. Luyện tập
Bài 2 : Chọn khoảng 3 câu trong bài Văn hay chữ tốt. Đặt câu hỏi
để trao đổi với các bạn về các nôi dung liên quan đến từng câu.
Bài 1 : Tìm câu hỏi trong bài Thưa chuyện với mẹ, Hai bàn tay
và ghi vào bảng theo mẫu :
Bài 3: Em hãy đặt một câu hỏi để tự hỏi mình.

1. Lá đơn viết lí lẽ rõ ràng, Cao Bá Quát
yên trí quan sẽ xét nỗi oan cho bà cụ.
Văn hay chữ tốt
13

Văn hay chữ tốt

2. Nào ngờ, chữ ông xấu quá, quan
đọc không được nên thét lính đuổi bà
ra khỏi huyện đường.
13

3. Về nhà, bà kể lại câu chuyện
khiến Cao Bá Quát vô cùng ân hận.
Văn hay chữ tốt
13

4. Từ đó, ông dốc sức luyện viết sao cho đẹp
Văn hay chữ tốt
13

5.Kiên trì luyện tập suốt mấy năm,
chữ ông mỗi ngày một tiến bộ.
Văn hay chữ tốt
13

6. Ông nổi danh khắp nước là
người văn hay chữ tốt.
Văn hay chữ tốt
13