1
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ NĂNG LỰC CẠNH TRANH
CỦA DOANH NGHIỆP
1.1. Những vấn đề cơ bản về năng lực cạnh tranh trong doanh nghiệp
1.1.1. Cạnh tranh
1.1.1.1. Khái niệm cạnh tranh
Thut ng c s dng rt ph bin hin nay trong nhic
i, lut, chính trc nhc t
tic nhii quan tâm, t nhi khác nhau,
dn có rt nhiu khái nim khác nhau v nh tra chính tr
hc thì cnh tranh là s ganh kinh t gia nhng ch th trong nn sn xut
hàng hóa nhm giành git nhu kin thun li trong sn xut, tiêu th hoc tiêu
t c nhiu li ích nht cho mình. Cnh tranh có th xy
ra gia nhi sn xut vi tiêu dùng; gii tiêu dùng v
c hàng ra nhi sn xu có nhu kin t
sn xut và tiêu th.
Theo Michael Porter thì cnh tranh là giành ly th phn. Bn cht ca cnh tranh
là tìm kim li nhun, là khon li nhuc li nhun trung bình mà doanh
nghi t qu quá trình cnh tranh là s bình quân hóa li nhun trong
ngành theo ching ci thin sâu dn hqu giá ccó th gi(1980). Cnh
tranh ca mt doanh nghip là chic ca mt doanh nghip vi th trong
cùng mt ngành.
nh tranh là s u tranh gay gt gi n
nhm danh git nhu kin thun li trong sn xu thu
li nhun siêu nghu sâu v sn xun ch nh
n ch u chình t sut li nhu
hình thành nên h thng giá c th ng. Quy lut này da trên nhng chênh lch gia
giá c chi phí sn xut và kh i giá tr cn
c li nhun.
Theo t n kinh doanh (xut b Anh) thì c
th S ch gia các nhà kinh doanh
nhm giành tài nguyên sn xut cùng mt loi hàng hóa v
1.1.1.2. Các loại hình cạnh tranh
Da vào các tiêu thc khác nhau, cc phân ra thành nhiu loi.
vào ch th tham gia th ng cc chia thành 3 loi.
Thang Long University Library
2
Cnh tranh gii bán mun bán hàng hoá
ca mình vi giá cao nhi mua mun bán hàng hoá ca mình vi
i mua mun muc vi giá thp nht. Giá c cui cùng
c hng gia hai bên.
Cnh tranh gia nhi mua vi nhau: M cnh tranh ph thuc
vào quan h cùng cu trên th ng. Khi cung nh u thì cuc cnh
tranh tr nên gay gt, giá c hàng hoá và dch v s i mua phi
chp nh c hàng hoá hoá mà h cn.
Cnh tranh gia nhng ngui bán vi nhau: Là cuc cnh tranh nhm giành
git khách hàng và th ng, kt qu là giá c gim xung và có li cho
i mua. Trong cuc cnh tranh này, doanh nghip nào t i sc,
không chc sc ép s phi rút lui khi th ng th phn ca
i th m
theo phm vi ngành kinh t cc phân thành hai loi.
Cnh tranh trong ni b ngành: là cuc cnh tranh gia các doanh nghip
trong cùng mt ngành, cùng sn xut ra mt loi hàng hoá hoc dch v.
Kt qu ca cuc cnh tranh này là làm cho k thut phát trin.
Cnh tranh gia các ngành: Là cuc cnh tranh gia các doanh nghip trong
các ngành kinh t vi nhau nhc li nhun cao nht. Trong quá
trình này có s phn b vt cách t nhiên gia các ngành, kt
qu là hình thành t sut li nhun bình quân.
vào tính cht cnh tranh cc phân thành 3 loi.
Cnh tranh hoàn ho (Perfect Competition): Là hình thc cnh tranh gia
nhi i bán trên th tr
khng ch giá c trên th ng. Các sn phi mua
ng thc, tc là không khác nhau v quy cách, phm cht mu mã.
chin thng trong cuc cnh tranh các doanh nghip buc phi tìm cách
gim chi phí, h giá thành hoc làm khác bit hoá sn phm ca mình so
vi th cnh tranh.
Cnh tranh không hoàn ho (Imperfect Competition): Là hình thc cnh
tranh gia nhi bán có các sn phng nht vi nhau.
Mi sn phu mang hình giành
trong ci bán phi s dng các công c h tr
ng cáo, khuyn mi, cung cp dch v
loi hình cnh tranh ph bin hin nay.
3
Cc quyn (Monopolistic Competition): Trên th ng ch có
mt hoc mt s i bán mt sn phm hoc dch v ca
sn phm hoc dch v ng s do h quynh không ph
thuc vào quan h cung cu.
vào th n s dng trong cnh tranh chia cnh tranh thành:
Cnh tranh lành mnh: Là ct pháp, phù hp vi chun
mc xã hc xã hi tha nhng din ra sòng phng, công
bng và công khai.
Cnh tranh không lành mnh: Là cnh tranh da bào k h ca lut pháp,
trái vi chun mc xã hi và b xã hn thu buôn lu, móc
ngoc, khng b vv )
1.1.2. Khái niệm năng lực cạnh tranh trong doanh nghiệp
c cnh tranh ca doanh nghip là th hin thc lc và li th ca doanh
nghip so vi th cnh tranh trong vic tha mãn tt nhi ca khách
thu li nhuc canh tranh ca doanh nghip
c ht phc to ra t thc lc ca doanh nghiy là các yu t ni hàm ca
mi doanh nghip, không ch c tính bng các tiêu chí v công ngh, tài chính,
nhân lc, t chc qun tr doanh nghit cách riêng bi
vi th cnh tranh hoc, cùng mt th ng.
m cho rc cnh tranh ca doanh nghip gn lin v
th ca sn phm mà doanh nghi m gc cnh
tranh ca doanh nghip vi th phn mà nó nm ging nht ca
doanh nghip vi hiu qu sn xuu ch da vào thc lc
và li th c, bu kin toàn cu hóa kinh t, li th bên
u t quynh. Thc t chng minh mt s doanh nghip rt nh,
không có li th ni ti, thc lc yn tn ti và phát trin trong mt th
gii cnh tranh khc lit hic cnh tranh ca doanh nghip là
vic khai thác, s dng thc lc và li th bên trong, bên ngoài nhm to ra nhng sn
phm dch v hp d tn ti và phát tric li nhun
ngày càng cao và ci thin v trí so vi th cnh tranh trên th
Khi nghiên cu v c cnh tranh ca doanh nghip không th cp
c cnh tranh quc gia vì gic cnh tranh quc
cnh tranh ca doanh nghip có mi quan h mt thic cnh tranh quc gia
c ca mt nn kinh t có th to ra ng bn vng
kinh t y bing ca th ng th gii. Ba c sc cnh tranh có mi quan h
qua li mt thit vi nhau, tu kin cho nhau, ch nh nhau và ph thuc ln
Thang Long University Library
4
c cnh tranh ca doanh nghip to c cnh tranh quc
gia. Mt nn kinh t c cnh tranh quc gia cao phi có nhiu doanh nghip
c cc l tu kin cho doanh nghip nâng cao
c cng kinh doanh phi thun l
phi rõ ràng, có th d c; nn kinh t phi nh; b c phi
trong sch, hong có hiu quc cnh tranh quc gia cao là nn
t c cnh tranh ca doanh nghip.
1.1.3. Các yếu tố tạo nên năng lực cạnh tranh trong doanh nghiệp
Vic nm bc tng nhân t ng, m ng ca tng nhân t s
o doanh nghip có th n pháp thích hp nh
cnh tranh ca doanh nghip mt cách hiu qu và bn vng. Xét theo phm vi, các
nhân t c cnh tranh ca doanh nghi c chia thành hai
nhóm: nhóm các nhân t thuc v bên trong doanh nghip và nhóm các nhân t thuc
v bên ngoài doanh nghip.
1.1.3.1. Các yếu tố bản thân doanh nghiệp
c tài chính ca doanh nghip:
Trong nn kinh t th ng, mi doanh nghip mun tin hành hong
sn xut kinh doanh cn phi có vn. Vn phi tích t và tn mt
ng nh qung lành ngh,
thut công ngh hii và thc hin các chin
phm ra th n là ti c cnh tranh
ca doanh nghip.
c tài chính ca doanh nghip không ch th hin s vn hin có
mà nó còn th hin kh dng các ngun lc tài chính
trong và ngoài doanh nghi mnh cho phép doanh
nghip m rng qui mô sn xu k thut hii t
c cnh tranh ca doanh nghipc bit, trong bi cnh
cnh tranh khc lin nay, chin thng thuc v nhi
th ng vn.
Chic kinh doanh ca doanh nghipkhông nhng
lc cnh tranh hin ti mà còn quy n c c cnh tranh ca
doanh nghi
Sc cnh tranh ca doanh nghip b chi phi bi chin c kinh doanh ca
doanh nghip u có chi c
cnh tranh sc nâng lên. Chi c kinh doanh ca doanh nghip là
nhnh ng cho hong kinh doanh ca doanh nghi
5
lai (gm trong c ngn hn và dài hn), th hin mc tiêu ca doanh nghip
t m
xây dng mt chic kinh doanh có hiu qu i doanh nghip
phi phân tn nhu cu th ng, phân tích chính xác li th và
các bt li ca doanh nghip t nh th ph
chi c kinh doanh th hi c khai thác có hiu qu các
ngun lc trong và ngoài doanh nghip, th hin mng th ng nhnh
mà doanh nghip tp trung khai thác và phát trin nhng sn phm mà
doanh nghip có kh nh tranh.
k thut công ngh
T u kin kinh t tri thc ngày nay, ng tri thc
c vt cht hóa thành kthut công ngh, mà cùng vng
tri thc trong sn phm ngày càng cao thì k thut, công ngh tr thành yu
t then cht, quynh trong vit lao ng, nâng cao cht
ng và h giá thành sn phm. Tc là, nó là nhân t nh ng rt ln
n kh nh tranh ca doanh nghi u này lý gii ti sao các
doanh nghip cc có nn công nghip phát tring chi
th o trong cnh tranh so vc kém phát trin.
Kh n lý
n kh n lý ca mt doanh nghic,
quy trình qu c qun lý doanh nghip.
c qun lý không phù hp s dn tn lý hoc
không kim soát tt quá trình sn xut kinh doanh, do vy làm gim cht
ng sn phm.
chuyên môn, nghip v cng
Yu t này phn ánh k chuyên môn nghip v ca các nhân
viên tác nghip và công nhân trong doanh nghi tay ngh,
chuyên môn nghip v cnc ca
h là mt yu t ng mnh m n sc cnh tranh ca doanh nghip.
Bi vì khi tay ngh cao, chuyên môn cao li ct
ng là tt y doanh
nghip có th ng vng trong cnh tranh.
Chng sn phm
Chng ca mt hàng hóa hay dch v là tng th nhng yu t cu
thành sn phm, hàng hóa, dch v mà t o cho nónhng phm cht
Thang Long University Library
6
ng nhng nhu cu s dng sn phm y ci tiêu dùng,
chng hn ng, s tin li, by, rõ ràng
khi mua ng quan tâm rt nhin chng hàng
hóa, nó tn ti song song v c i mua
u kin các yu t khác i và vi giá c hàng hóa
n nhiên khách hàng s la chn mua sn phm, hàng hóa, dch
v có chng tch v có cht ng cao
c cc li.
u ca doanh nghip
u ca mt doanh nghit quan tri v
lc cnh tranh ca mt doanh nghip. To lc mu có uy
tín chính là to lc mt ch ng vng chca khách
hàng v doanh nghip và v sn phm ca doanh nghip. Nó là mt yu t
m bc cnh tranh lâu dài ca doanh nghip. Các hãng kinh
doanh lc cnh tranh cao trên th gii u rt
ni tiu có mt s c, bài bn cho vic xây dng,
qung bá, bo v, duy trì và phát triu. Vì th, vi
nghiên cu, tri c coi là mt nhân t quan trng
nhc cnh tranh ca doanh nghip.
doanh nghip
c hiu là mt h thng
bao gm nhng giá tr, truyn thng, tp quán, li ng x, nghi l, biu
ng, chun mc hình thành trong quá trình xây dng và phát trin
ca doanh nghip, có kh n, to nên bn sc riêng và có tác
ng sâu sc ti tâm lý và hành vi ca tt c các thành viên trong doanh
nghip.
Mt trong nhng chn cp là to ra cm
giác thng nht ca mi thành viên, to ra hình nh "chúng tôi" tp th, bo
m s hài hòa gia li ích tp th và l
nghip, mi thành viên cu nhn thc vai trò ca mình trong
h thng doanh nghip, nhn thc nhng gì mà doanh nghip trông
i và có th p li nhi
doanh nghi ng viên mi ngun lc trong doanh nghi ng
nhng ngun lc y vào vic phu cho ma doanh nghip.
7
1.1.3.2. Các yếu tố bên ngoài
Nhóm nhân t này tác ng c cnh tranh ca doanh nghip v
cách là các yu t ca c nn kinh t n các doanh nghip hoc nó
là nhân t nm ngoài tm chi phi ca doanh nghip. Thuc nhóm nhân t này có các
yu tng vt cht kinh tng công ngh; mông chính tr pháp
lut; các chính sách kinh t tài chính cc; mc cnh tranh trên th ng;
kh t hin sn phm hoc dch v thay th.
ng chính tr pháp lut
H thng pháp lut gi ng, chi phi toàn b các hong
xã hng kinh doanh. H thng pháp luc xây
dng da trên nn tng cng chính tr, nhnh nhng
hành vi mà các thành viên xã hi c làm trong nhng
hoàn cnh nhnh, quy nh nhng ch tài x lý nhng hành vi vi phm
các mi quan h xã hi mà pháp lut bo v.
H thng pháp lut rõ ràng, công bng, c thc thi tt to ra
ng cnh tranh lành mnh, nh, thun li t n khích các
doanh nghi nh tranh
cho doanh nghip. c li, mt h thng pháp lut không rõ ràng, thiu
n nh s làm các nhà kinh doanh không mnh d thay i
bt li t pháp lut, tt yu s làm gim kh nh tranh ca các doanh
nghip.
Trong thi ngày nay, mi liên h gia chính tr và kinh doanh không ch
din ra trong phm vi quc gia mà còn trên c phm vi quc t. Các quan h
chính tr gia các quc gia có th i li th hay bt li cho vic chim
ng ca các sn phm hàng hóa. Xã hi nh v chính tr,
ng pháp lý vng chc m bo an toàn
v quyn s hu các sn phm khác s u kin ti
nh tranh ca các doanh nghip. Mt khác, quan h quc t
tt p s thúc gia c và h tr doanh nghip
thâm nhp vào th ng bên ngoài.
ng vt cht kinh t
ng vt cht kinh t là tng th các yu t v h tng kinh t,
u kin vt cht phc v cho sn xut kinh doanh và các c m ca h
thng kinh t p hong.
Thang Long University Library
8
ng công ngh
ng công ngh ph phát trin khoa hc, công ngh ca
mt quc gia, phn ánh c phát trin công ngh c, kh
qun lý, khai thác và chuyn giao công nghng khoa hc công
ngh là kt qu ca mt h thng giáo do, chính sách nghiên cu
và phát trin trong mt th k thut công ngh ca mt
doanh nghip gn lin và trong nhing hp, là kt qu c
công ngh chung ca ngành và ca qung công ngh ca
qu trang b công ngh ca các doanh nghip, và
t n kh nnh tranh ca doanh nghip.
Các chính sách kinh t tài chính cc
Các chính sách kinh t tài chính cc th hinh
ng phát trin nn kinh t cc, do ng trc tin
ng kinh t a mt c. Chính sách kinh t tài chính th
hin nhn khích hoc hn ch i vi mt s khu vc hay
ngành kinh t, hoc chính sách khuyn khích chuyên môn hóa, khuyn
khích áp dng công ngh tiên tin, khuyn khích cnh tranh
M cnh tranh trên th ng
Doanh nghip không th tách ri khi th ng vì th
cp các yu t nh sn phc tiêu th
hay không. M cnh tranh trên th ng gay gt hay không có nh
ng không nh c cnh tranh ca mt doanh nghip. M
cnh tranh trên th ng ph thuc vào s ng các doanh nghip tham
gia cnh tranh v loi sn phm, dch v c cnh tranh ca
i th trên th ng.
M tham gia vào th ng th gii
Tham gia sâu rng vào th ng quc t ng quc t
chng t quc gia có sc cnh tranh tt trên th ng quc t m ca
ca nn kinh t làm cho th ng vn, th ng công ngh, th ng lao
ng hot ng linh hot nên doanh nghip có th d dàng la chn các
yu t u vào ca quá trình sn xut, t c cnh tranh
cho các doanh nghip trong qua tham gia sâu rng vào th
ng quc t to ra sc ép cnh tranh, buc doanh nghip không th trông
ch vào s bo h cc mà phi t tìm cách tn ti và phát trin,
ng lc buc các doanh nghip phc cnh
tranh ca mình.
9
1.1.4. Vai trò của tài chính doanh nghiệp trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh
Doanh nghip cm b ngun tài chính cho doanh nghip. Thc hin
chthc hin công c khai thác, thu hút các ngun tài
chính nhm m bo cho nhu cu n xut kinh doanh ca doanh
nghi quá trình sn xuc tic ht các doanh
nghip cn phi có vn u t tp trung
bao cc n ch c hình thành t hai ngun ch yp
phát cc và vay qua ngân hàng. Vì vy vic to vn ca
doanh nghip vô cùng th ng. Chuyn sang nn kinh t th ng và xu th
toàn ct quy lut cc phát huy
ht tác d u kin y, tn ti và phát trin, buc các doanh
nghip phi ch ng và sáng to trong vic to vn.
S dng tit kim có hiu qu các ngun tài chính ca doanh nghip. Vic s
dng vn tit kim và có hiu qu c coi là i i vi s tn ti và phát
trin ca doanh nghip. Trong nn kinh t th ng, yêu cu kht khe ca các
quy lut kinh t n t ra cho các doanh nghip là không phi sn xut
bng bt c i bán cái mình có mà phi bán cái th
ng cn.
Thông qua s dy kích thích, tài chính va tng lc, va
to ra áp ly doanh nghip nâng cao kh nh tranh bng cách
gn lin li ích kinh t ca tng ch th cnh tranh vi vic các tiêu
chí cu tit ca tài chính doanh nghic th
hin ch to ra "sc mua" h thu hút vng th
nh giá bán hp lý. Bng vic xây dng giá mua giá bán hp lý s có tác
ng tích cn sn xut kinh doanh.
Kim tra các hot ng sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Tình hình tài
chính ca doanh nghip là tn ánh trung thc nht kt qu sn
xut kinh doanh. Thông qua các ch tiêu tài chính có th nhn bit chính xác
tình trng tt hay xu trong các khâu ca quá trình sn xut. Qua phân tích
tình hình tài chínnh m mm yu v
phát hiu chnh, giám sát quá trình sn xut kinh doanh, có th có quyt
n bc mt cách hp lý nht hay có th
cc sn xut ca doanh nghip, chng li s cnh tranh ca bên
ngoài nhc mnh.
Thang Long University Library
10
1.1.5. Các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cnahj tranh về mặt tài chính của
doanh nghiệp
1.1.5.1. Các yếu tố bên ngoài
ng ca các yu t kinh t quc t
Các yu t kinh t th gi ng mnh m n kinh doanh ca các doanh
nghip mc tham gia vào quá trình khu vc hóa và toàn cu hóa nn kinh t th
gii. Nhng yu t ng rõ nét nhn doanh nghi thng
ca nn kinh t, khng hong phát trin kinh t th gii.
Khi nn kinh t th gii vào thi k thng, cng phong
biu này kích thích trc tip các yu
t sn xut, phát trit công ngh. Xu th này ti phát trin sn xut
kinh doanh dii vi các doanh nghip ph bin mi qu
nh tranh ca các doanh nghic li khi nn kinh t khng hong, hot
ng ca doanh nghip s b ng theo bi s st gim tiêu dùng.
ng cng kinh t quc dân
Các nhân t ng mnh nhn hong kinh doanh ca mi doanh nghip
n trng thái phát trin ca nn kinh tng, lm phát,
tht nghip, t giá hn kinh t qung vi t cao s tác
n nn kinh t ng. Mp ca các tng l
d u ca h. Hai là, kh n
ng và mt hàng ca nhiu doanh nghiu qu kinh doau này
to kh n nhiu v rng kinh
ng kinh doanh hp dn kinh t
nó s c li.
1.1.5.2. Yếu tố bên trong doanh nghiệp
Tình hình tài chính
Tng trc tin kt qu và hiu qu kinh doanh trong
mn phát trin ca doanh nghip. Mi hom, d tr
rng kinh doanh ca doanh nghip
u ph thuc vào kh a doanh nghi
doanh nghip n kh nh tranh ca doanh nghi
tình hình cnh tranh v mt tài chính doanh nghip cn tp trung vào các v ch
yng vn, kh n, hiu qu s dng vn, các chit tiêu tài
chính.
11
Lut pháp và quc v kinh t
Vic tng kinh doanh lành mnh hay không lành mnh hoàn toàn ph
thuc vào yu t lut pháp và quc v kinh tng kinh doanh
ng tu kin cho mi doanh nghii cnh tranh lành mnh, buc
mi doanh nghip phm vi tiêu dùng. Môi
ng kinh doanh thông thoáng làm kh nh, kinh doanh ca doanh nghip
ng. Nc li, s ng tiêu ci vi sn xut, kinh doanh.
Quc v kinh t là nhân t ng rt ln hong kinh doanh
ca tng doanh nghi n kinh tê, chính
u, s to s phát trin ca tng ngành, tùng vùng
kinh t c th s ng trc tin kt qu và hiu qu kinh doanh ca các
doanh nghip thuc các ngành, vùng kinh t nhnh.
Kh n xut, nghiên cu và phát trin
Kh sn xut ca doanh nghip là yu t quan trng ng ln hot
ng kinh doanh ca doanh nghip. Kh n xut ca doanh nghing tp
trung ch yu vào các v c sn xu k thut,
tui máy móc thit b ng trc tin chi phí kinh doanh
i hn sn xu ng nhu cu v sn phm/ dch v t
trong các yu t không th thiu to ra li th cnh tranh v mt tài chính cho doanh
nghip.
1.2. Các chỉ tiêu đánh giá năng lực cạnh tranh về mặt tài chính của doanh nghiệp
Kh nh tranh ca mt doanh nghi c cu thành t nhiu yu t:
nhóm yu t bên trong doanh nghic tài chính ca doanh nghip, chin
k thuyu t bên ngoài doanh nghing
chính tr pháp lung kinh t. tài v gii pháp tài chính nhm nâng cao
c cnh tranh ca doanh nghip nên trong bài vit này ch tp trung phân tích
các ch t n xut gii pháp cho doanh nghip.
1.2.1. Nhóm chỉ số khả năng thanh toán
a ch tiêu này là mi mng n ngn hn s m bo bi X
ng tài sn ngn hn. Ch tiêu này cho bit kh a mt công ty trong vic dùng
các tài sn ngn hn mt, hàng tn kho hay các khon ph chi tr cho
các khon n ngn hn ca mình. T s này càng cao chng t công ty càng có nhiu
kh hoàn tr c ht các khon n. T s thanh toán hin hành nh
th trong tình trng tài chính tiêu cc, có kh c các
Thang Long University Library
12
khon n phá sn bi vì
có rt nhi ng thêm vn. Mt khác, nu t s
phi là mt du hiu tt bi vì nó cho thy doanh nghi dng tài s
c hiu qu.
T s thanh toán nhanh cho bit liu công ty c các tài sn ngn h tr
cho các khon n ngn hn mà không cn phi bán hàng tn kho hay không, mi mt
ng n ngn hm bo bng tài sng mà doanh nghip mà
không cn dùng hàng tn kho. T s này ph s thanh toán ngn
hn. Mt công ty có t s thanh toán nhanh nh khó có kh các
khon n ngn hn và phc xem xét cn thn. Ngoài ra, nu t s này nh
hn so vi t s thanh toán hi n ngn hn ca
doanh nghip ph thuc quá nhiu vào hàng tn kho.
T s thanh toán tin mt cho bit mt công ty có th tr c các khon n ca
n và các khon là nhng tài sn có tính
thanh khon cao nht. Mi mng n ngn hn s m bo bi bao nhiêu tin
và các khon.
1.2.2. Nhóm chỉ tiêu về khả năng quản lý tài sản
Ch tiêu này cho bit trong k phân tích trung bình c ng doanh thu thì s có
ng cho khách hàng n. Ch tiêu này càng cao chng t tình hình thu tin ca
doanh nghip là kp thi góp phn gim bt vn b chim dng.
Trong bi cnh này, vic thanh toán dm n ng vn có giá tr nhng
liu thuc hng hp còn giúp cho doanh nghip thoát kh
"tai bin" do mi tài chính nghiêm trng. Tuy va các doanh
nghip trong vic thu hi n vn thuc hai dng:
Mt là, nhng d án ngoài k hoch hoc nhng hng lng l
u king ghi "Theo k hoch và ti cp phát
vn ca tài chính. N thì thanh toán tip vào k hoch v
không tính lãi sut
13
Hai là, "con n" là nhng công ty n nhiu và có thói quen chin dng vn. Do
ng không có kh c tr
thành n
H s vòng quay hàng tn kho th hin kh n tr hàng tn kho. Vòng
quay hàng tn kho là s ln mà hàng hóa tn kho bình quân luân chuyn trong k.H
s vòng quay hàng t c
qun tr hàng tn kho là tt hay xu qua t s này ln cho thy t quay
vòng cc li, nu h s này nh thì t quay
vòng hàng tn kho thp. Cm tính cht ngành ngh kinh
doanh nên không phi c mc tn kho thp là tt, mc tn kho cao là xu.
H s vòng quay hàng tn kho càng cao càng cho thy doanh nghip bán hàng
nhanh và hàng tn kho không b ng nhip s ít ri ro
u khon mc hàng tn kho trong báo cáo tài chính có giá tr gi
Tuy nhiên, h s ng hàng
d tr trong kho không nhiu, nu nhu cu th t ngt thì rt có kh
doanh nghip b mt khách hàng và b i th cnh tranh giành th phn. Ha, d
tr nguyên liu vt liu vào cho các khâu sn xu có th khin dây
chuyn sn xut b . Vì vy, h s vòng quay hàng tn kho cn ph l
m bo m sn xuc nhu cu khách hàng.
Ch s vòng quay các khon phi tr phn ánh kh m dng vn ca
doanh nghii vi nhà cung cp. Ch s vòng quay các khon phi tr quá thp có
th ng không tn xp hng tín dng ca doanh nghip.
Ch s vòng quay các khon phi tr c chng t doanh
nghip chim dng vn và thanh toán ch c li, nu Ch s
Vòng quay các khon phi tr c chng t doanh nghip
chim dng vc.
Nu ch s Vòng quay các khon phi tr quá nh (các khon phi tr ln), s
tim n ri ro v kh c chim dng
khon vn này có th s giúp doanh nghip gic chi phí v vng thi th
hin uy tín v quan h i vi nhà cung cp và chng sn phi vi
khách hàng.
Thang Long University Library
14
Các ch s này lt u qu s d, Tài
sng, tng tài sn ca doanh nghip, cho thng TS
tham gia vào quá trình sn xut kinh doanh s tng doanh thu.Ch s
này càng cao cho thy hiu qu s dng tài sn ca doanh nghip
c li.
H s hiu qu s dng tng tài s u qu ca vic s dng
tài sn ca công ty. Thông qua h s này chúng ta có th bic vi mi mng
tài sc to ra.
H s vòng quay tng tài si vic s dng tài sn ca
công ty vào các hong sn xut kinh doanh càng hiu qu.
Tuy nhiên mun có kt lun chính xác v m hiu qu ca vic s dng tài
sn ca mt công ty chúng ta cn so sánh h s vòng quay tài sn ci
h s vòng quay tài sn bình quân ca ngành.
1.2.3. Nhóm chỉ tiêu về khả năng quản lý nợ
Tng s n m n ngn hn và n dài hn phi tr. Ch n ng thích
công ty có t s n thy công ty có kh n c li, c
n có t s n i cho c
Tuy nhiên mun bit t s này cao hay thp cn phi so sánh vi t s n ca bình
quân ngành.
T s n càng thp thì m bo v dành cho các ch n càng cao trong
ng hp doanh nghing phá sn và phi thanh lý tài sn.
T s n ph thuc rt nhiu yu t: loi hình doanh nghip, quy mô ca
doanh nghic hong, mng,
mc 60/40 là chp nh s n là 60% (Tng tài sn có 100
thì vn vay là 60).
15
H s này cho bit mt công ty có kh tr n lãi ca
n mc nào. H s thu nhp tr nh k càng cao thì kh
ca công ty cho các ch n ca mình càng ln. T l tr lãi thp cho thy mt tình
trng nguy him, suy gim trong hong kinh t có th làm gim EBIT xui
mc n lãi mà công ty phi trn ti mt kh n.T s
trên nu l lãi vay. Nu nh 1
thìchng t hou so vi kh a mình, hoc công ty
n mc li nhu tr lãi vay.
1.2.4. Nhóm chỉ tiêu khả năng sinh lời
Ch tiêu t sut sinh li trên doanh thu (ROS) này cho bit mng doanh thu thun
t bán hàng hóa và cung cp dch v s tng li nhun.T sut này
càng cao thì hiu qu hong ca doanh nghip càng cao.
Ch ng hiu qu hong ca doanh nghin cu
trúc tài chính. T sut sinh li trên tng tài sn (ROA) cho bit công ty to ra bao
ng li nhun t mng tài sn.
T sut sinh li trên vn c phn (ROE) Cho bit c ng vn ch s thì tc
ng li nhun. T s này ph thuc vào thi v kinh doanh. Ngoài ra, nó
còn ph thuc vào quy mô và m ri ro c so sánh chính xác, cn so
sánh t s này ca mt công ty c phn vi t s bình quân ca toàn ngành, hoc vi
t s c
Ch tiêu này cho bit kh i ca vn ch s hu trong k hong
hoc k vng cho k ti, ch các nhà qun tr phát
hành thêm c phing thêm v
doanh nghi tr nâng cao hiu qu kinh doanh
toàn doanh nghip cn vay thêm ti tiêu này thp chng t hiu qu s
dng vn ch s hu hiu ri ro tài chính xut hi
sn có th xy ra. Ngoài các ch tiêu tng hp phn ánh kh u qu
kinh doanh, còn nhiu các ch tiêu chi tit khác ph thuc vào ma tng hp
i vi tng doanh nghip c th. Song tt c các ch tiêu tài chính còn
Thang Long University Library
16
giúp cho các t chc tín dng nhn din du hiu ri ro tài chính trong các hng
cho doanh nghip vay tin.
Là phn li nhun mà công ty phân b cho mi c phc
c s dt ch s th hin kh m li
nhun ca doanh nghip. EPS càng cao thì phc kinh doanh ca công ty
càng mnh, kh c tc càng cao và giá c phiêu s
1.3. Kết luận
Trong s phát trin ca nn kinh t, hi nhp kinh t quc t ng tt yu.
Gia nhp WTO chính là s kin th hin s hi nhp kinh t quc t toàn din ca nn
kinh t Vit Nam. S kii ln cho các doanh nghip trong vic m
rng th ng mp th ngun v t c ngoài.
i là thách thc không nh vi s cnahj tranh ngày càng gay gt
t các doanh nghic ngoài. V - a ngành Than hin nay
li th ng lc phát trin ca các doanh nghip, dn s th
ng kém phát trin ca các doanh nghip trong ngành. Khi th
ch có các doanh nghip cùng nhà mà thiu vng cnh tranh thì liu khi các doanh
nghic ngoài tin vào có cc không.
Công ty C phói chung
ct qua lt qua s bao cp c tn d
ht qua thách th phát trin bn vng, nâng cao các yu t ni hàm trong
doanh nghic bit là tim lc v y doanh nghip mi có c
c cnh tranh m ci thic cnh tranh hin nay ca doanh nghip
bng các bic ht phi làm rõ thc trc cnh v mt tài
chính ca Công ty C phng phân tích chi tit v thc trang
lc cnh tranh v mt tài chính s là ni dung chính trong phn sau c.
17
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH VỀ MẶT
TÀI CHÍNH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN THAN ĐÈO NAI –
VINACOMIN
2.1. Lịch sử hình thành và phát triển của Công ty Cổ phần than Đèo Nai –
VINACOMIN
2.1.1. Các thông tin cơ bản
Tên Công ty: Công ty C ph
Tr s:ng Cm Tây, thành ph Cm Ph, tnh Qung Ninh
Hình thc s hu: Công ty C ph Vinacomin
Công ty C ph TKV) là Công ty C phc chuyi
tDoanh nghic theoquynh s
ca B ng B Công Nghip.
qun:Công ty c ph VINACOMIN trc thuc
T p Than Khoáng Sn Vit Nam, là Doanh nghip nhà
Mã s thu :5700101299 (Theo Giy chng nh
ký thu i ln 2 ngày 11/05/2011)
a Cc Thu
tnh Qung dn vic nh m thu thu nhp
doanh nghip ca Công ty C ph
phc áp dng mc thu sut thu
TNDN 20% trong th t ng sn xut kinh
doc min thu t khi có thu nhp chu thu và gim 50% s
thu phi np theo.
sut thu TNDN là 20%.
n thoi: (84)033.864251
Fax: (84)033.863942
Email:
Tên giao dch quc t ca công ty c phn than Nai là:
Vinacomin_DeoNaiCoal joint stock company , vit tt là VDNC
Lch s hình thành và phát trin ca công ty:
ng B ng ra Quy nh s 414
vic thành lp li m hch toán ph thuc
Công ty Than Cm Ph.
Thang Long University Library
18
ng B Công nghip ra Quynh s 2601
p doanh nghic hch toán c lp : M
ng Công ty Than Vit Nam ra Quynh
s i tên M
Doanh nghip thành viên hc lp ca Tng Công ty Than Vit Nam.
V u l ca công ty ti th m c phn hóa ngày 01/01/2007 là
n vc (VINACOMIN) nm gi 51%,c
m gi 29% và phn còn li 20% do các c
nm gi. Ngày 11/05/2011, vu l cc
chia thành 16.000.000 c phn, các c p nm gi 8.165.170 c phn.
2.1.2. Lĩnh vực hoạt động chủ yếu
Ngành ngh kinh doanh ca Công ty bao gm:
Khai thác ch bin kinh doanh than và các khoáng sn khác
Xây dng các công trình m, công nghip, dân dng và san lp mt bng
Vn tng b ng thu ng st
Ch to, sa cha, gia công các thit b mng tin vn ti, các sn phm
Sn xut các mt hàng bng cao su
Nuôi trng thu sn
Kinh doanh dch v khách sng
Kinh doanh xut nhp khu vt b, hàng hoá
Các ngành ngh khác phù hp vc cc pháp lut cho
phép.
2.1.3. Sơ đồ bộ máy tổ chức
Công ty có b máy quc thành l cu trc tuyn - ch
u này, bên cnh u trc tuyn còn có b ph, mi b
phn (mi qun lý) phm nhn mt chc lng thi mi
ng phi chu s qun lý ca cp trên. Hình thc qu c
m là: phc tp trong mi quan h, phi chu s qun lý ca nhiu cp trên. Tuy
nhiên, hình thc này lm là phù hp vi công ngh khai thác than, tu
kin cho công tác qun lý, ch o sn xung thc h ca
cán b chuyên môn và công nhân viên trong toàn Công ty.
19
h
2.1 b máy t chc
2.1.3.1. Chức năng của từng bộ phận
i hng c
Cn lc cao nht ca Công ty, bao gm tt c các c n
biu quyc c y quyn, hp mt mt l
quynh nhng v c Luu l
p
theo bu,min nhim, bãi nhim thành viên Hng qun tr. thành viên Ban kim
soát ca Công ty.
Ban kim soát
u hành
K toán
ng
n
vn ti
P. KTK thác
-KCS
P. tra
P. KT an toàn
P. PX phuc v
P. L.Động-
tiền lương
PX ch bin
Trm y t
Phòng bo v
P K toán
TC
P. k hoch
P.tổchức-
đào tạo
P thanh tra-
kim toán
P. K thut
vn ti
n
P. V
PX-vn ti
phc v
Trung tâm
u khin
sn xut
(Ngun: Phòng t cho)
Thang Long University Library
20
Hng qun tr
Công ty t chc i hng niên các c
hong sn xu ng nhp theo.
Hng qun tr chu trách nhim trng và Nhà nc, B Công nghip, Tp
p Than Khoáng sn Vit Nam v hong sn xut kinh doanh,
tin b khoa hc k thut, xây di sng cán b công nhân trong Công
ty, nh cao nht mi hong sn xut kinh doanh ca Công ty.
u hành
i quu hành hong sn xut kinh doanh, ca các phó giám
c kinh doanh ca Công ty. Ngoài nhim v o ch o
c trc tip làm Ch tch hng giá và ch c
công tác sau:
Công tác t chc cán b, o, bi dng ngun nhân lc
Công tác k hoch, u t quy hoch phát trin
Công tác tài chính
Công tác thanh tra pháp ch
i ngoi.
Ch o ph trách hch ng
Ban kim soát:
Ban kim soát có nhim v thc hin chm tra giám sát hong ca
công ty: Bao gm kim soát tính hp lý, hp pháp trong quu hành sn xut
kinh doanh trong ghi chép s k toán. báo cáo tài chính và kin ngh các sai phm (
nu có).
thut
Ch o xây dng và thc hin các ch tiêu k hoch k thunh mc
kinh t k thut, ch trì lp k hoch k thut ngn và dài hn. Phê duyt và ký h
chiu khoan n mìn, các h chic, phòng chng
xá, bãi thi. Ký duyt phc v sn xut thuvc phân công qun lý.Trc tip
ph trách Phòng k thut khai thác, KCS, phòng tru t
xây dung, phòng k thung phc v
Ch ng tin li sng vt cht tinh thn ca
CBCN
Ch và trc tip làm Ch tch hng câu lc b Công ty
21
Phó ch tch Hng giá
Ch o công tác qun lý vt t
Tha u quyn cc làm ch tch Hng k lut công nhân
Ký duyt phc v sn xut thuc phân công ph trách
Ph trách bo v quân s c
T chc và ch o h thng thng kê chung toàn Công ty.
Thay mc gii quyt các công ving
Trc tip ph trách: Phòng Bo vng ch bin, y t.
K ng
c t chc ch o thc hin và kim tra thc hin toàn b công tác
thng kê, k toán, tài chính c tuân th nh ca pháp lut v k toán
và chun mc k m nhim mt s công vic Giám c phân công c th,
Trc tip ph trách phòng k toán thng kê.
n vn ti
Chu trách nhic sau:
Công tác k thun m
Công tác k thut vn ti ô tô (k c sa cha)
Ch o nm ngun v thun vn ti, ký duyt cp phát
u hành s dng hp lý vt t
Ph trách công tác k thut thit b truyn thanh thông tin liên lc.
Ph trách qut hàng gia công, sa cha thuê ngoài
Ph c, nhà cn lý
m nhim công vit xut ca Công c phân công
n xut
Ch o toàn b công tác sn xut, u hành sn xut theo công nghm bo
cho sn xuc thông sut, cht lng b t n
khâu cui (khoan n, bc xúc,vn ti, tiêu th). Gii quyt mi quan h ni b gia
sn xut và phc v sn xuu kin cn thi hoàn thành k hoch
t hiu qu cao nht. Ch o công tác an toàn, an ninh, bo v mông trên khai
ng sn xut ca Công ty.
Thang Long University Library
22
Trc tip ch u hành sn xu : Trung tâm ch huy sn xut,
công trng khoan n, công trng xúc, công trng xe gt, cng bi.
công trng cn, png sa cha ô tô.
2.1.4. Giai đoạn hội nhập kinh tế thị trường
Thc t ng minh mt nn kinh t không th phát trin nu không hi nhp
vi cng kinh t quc tc bit vi nht Nam.
Hàng hóa ca các doanh nghip Vit Nam phi chu thu cao nhiu th ng ln
làmt nguyên nhân làm gim tính cnh tranh ca các doanh nghip Vit Nam nói
chung. Cùng vi chính sách m ca cc ta, công ty C phn than
ng chuyn bi phù hp vi nn kinh t th ng.
Theo Quy nh s a B ng B Công
nghip v vic chuyc Tp Than
Khoáng Sn Vit Nam (VINACOMIN) thành Công ty c ph
Công ty chính thi vào hong theo mô hình Công ty c phn k t ngày
01/01/2007 vi tên gi mi là Công ty c ph VINACOMIN, t
Dù nhi mt vi nhiCông ty vn duy
trì sn xut m bc làm và thu nhng, làm
tròn v cvi truyn thng ca m i mi,
chuyi h thng qun lý mi vu gn nhng, hiu qu. Mnh dn
giao trách nhim cho lp cán b tr có tri thc, sc bt tt, tâm huyt vi s nghip
ca Công ty, phát huy t ng hin ca mi, thc hành tit kim,
chng lãng phí.
2.1.5. Kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty Cổ phần than Đèo Nai –
VINACOMIN giai đoạn 2011 – 2013
Về doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ: Doanh thu BH&CCDV ca
Công ty C ph- VINACOMIN liên tc gi n
2013 c th là t 3.127.580.778 nghìn ng, gim 562.351.739 nghìn ng,
i mc gii 15,24% so v
tiêu này tip tc gim xung ch còn 2.493.762.442 nghìn ng, tc gim 20,27% so
v
23
Bảng 2.1.Bảng báo cáo kết quả kinh doanh
Đơn vị tính: Nghìn đồng
Chỉ tiêu
Năm
Chênh lệch
2013
2012
2011
Tuyệt đối
Tương đối(%)
2013/2012
2012/2011
2013/2012
2012/2011
Doanh thu BH và CCDV
2.493.762.442
3.127.580.778
3.689.932.517
(633.818.336)
(562.351.739)
(20,27)
(15,24)
-
-
-
-
-
-
-
Doanh thu thuần BH và CCDV
2.493.762.442
3.127.580.778
3.689.932.517
(633.818.336)
(562.351.739)
(20,27)
(15,24)
2.213.457.130
2.841.712.272
3.313.584.314
(628.255.142)
(471.872.042)
(22,11)
(14,24)
Lợi nhuận gộp về BH và CCDV
280.305.311
285.868.506
376.348.203
(5.563.195)
(90.479.697)
(1,95)
(24,04)
659.117
921.690
3.602.023
(262.573)
(2.680.333)
(28,49)
(74,41)
Chi phí tài chính
59.794.610
91.058.069
93.561.063
(31.263.459)
(2.502.994)
(34,33)
(2,68)
59.746.290
91.058.069
91.555.276
(31.311.779)
(497.207)
(34,39)
(0,54)
Chi phí bán hàng
43.867.013
20.908.441
29.500.464
22.958.572
(8.592.023)
119,81
(29,13)
150.175.664
128.132.487
146.824.764
22.043.177
(18.692.277)
17,2
(12,73)
Lợi nhuận thuần
27.127.140
46.691.198
110.063.936
(19.564.058)
(63.372.738)
(41,9)
(57,58)
43.785.304
34.216.577
42.359.196
9.568.727
(8.142.619)
27,97
(19,22)
Chi phí khác
35.728.989
39.205.969
37.457.581
(3.476.980)
1.748.388
(8,87)
4,67
Lợi nhuận khác
8.056.315
(4.989.392)
4.901.615
13.045.707
(9.891.007)
(261,47)
(201,79)
Tổng lợi nhuận kế toán trước
thuế
35.183.455
41.701.806
114.965.550
(6.518.351)
(73.263.744)
(15,63)
(63,73)
8.983.404
8.937.811
13.192.614
45.593
(4.254.803)
0,51
(32,25)
-
-
-
-
-
-
-
Lợi nhuận sau thuế TNDN
26.200.051
32.763.994
101.772.937
(6.563.943)
(69.008.943)
(20,03)
(67,81)
(Ngun: Báo cáo kt qu ph VINACOMIN)
Thang Long University Library
24
S st gi v doanh thu này ca Công ty mt phn là do ng
tiêu cc ca nn kinh t c bic khai
thác khoáng sn khi mà th ng bing bt c, s cnh tranh
khc lit gia các doanh nghic ngoài. Ngoài ra, do tình hình suy
thoái kinh t dn Tp Than Khoáng sn Vit Nam gp rt
nhi. T thành viên gim
sng khai thác và tiêu th Nai thc hin k hoch
u chnh gim xung gn 7 trim 200.000 tn than sn xung
thi gim 200.000 tn than tiêu th, t
u t th
mt trong nhng yu t y cao doanh thu ca doanh nghing
y li nhuc thu và li nhun sau thu c
dn s st gim doanh thu nghiêm trng
c bi
cao (thm cao nhn trên 18%) gây ng tiêu cn
nn kinh t nói chung và tình hình sn xut kinh doanh ca cng doanh nghip
nói riêng. C th là giá c nh dn ti chi phí sn xu
n kh nh tranh ca các doanh nghip. Ngoài ra, doanh thu bán
hàng gim mnh cho thy phòng Kinh doanh ca Công ty C ph -
VINACOMIN honu qu trong khong thi gian qua.
Các khon gim tr doanh thu: Trong c n
gim tr u không có do hàng hóa ct chng tc
i tác hài lòng không có hàng hóa b yêu cu gim giá hàng bán hoc b tr li.
ng thi các khon chit khi, thu xut khu không có. Nên doanh
thu thun t bán hàng hóa và cung cp dch v b
cp dch v.
Giá vốn hàng bán ng gim 471.872.042
nghìn đồng, tương đương giảm 14,24%, năm 2013 ở mức 2.213.457.130 nghìn
đồng hạ 628.818.336 nghìn đồng tương đương 22,11%, chênh lệch tỷ lệ giữa
2013/2012 và 2012/2011 là 7,87%. Con số trên thể hiện những chính sách, chủ
trương của công ty là hoàn toàn đúng đắn vì năm 2011
vic mua sm tài sn c nh, trang thit b hii nhu qu ca hong
sn xung nhu cu khai thác ngày càng xung sâu ca công ngh
khai thác than giúp làm gim giá thành.Mt khác Tu tit gi
u vào.S gim mt phát t nn kinh t u ca
khách hàng gim mnh nên công ty gi tránh ri ro.
25
Ngoài ra, t gim ca giá vi t gim ca
thy, giá vn hàng bán ca công ty gim phn nhiu là do
doanh thu cm trong thi gian va qua.
Chi phí tài chính: Lãi tin gi, tin cho vay và lãi ti
u gim dn doanh thu hong tài chính và chi phi hong tài chính
gim. Lãi tin gi, tin cho vay gim t ng xung còn 693.110 nghìn
ng gi ng. Lãi t các kho m
mnh m ng xung ch ng,
m 90,42%. Lãi tin vay gi t 91.058.069
ng so vi mc c
91m Ph
58.937.335 ng so v
97.804.537 ng và vay ngn hn ca Công ty TNHH mt thành viên Tài chính
64.090.807 55.316.94
ng. Các khon vay dài h u gi
khon vay cm Ph ging
ng nNgân hàng TMCP Sài Gòn Hà
Ni gim t
2012. Ngân hàng TMCP Quc t i
n cut huy
ng VND gim mnh t 3- khin các bên vay n n,
lãi sut cho vay gim t 5-i cu1 giúp cho Công ty C phn
n. Bên c chênh lch t giá t 2.005.786
nghìn
tin vay và l chênh lch t u gim nên tng chi phí hong tài chính gim
m mnh m
ng, gim
.
Chi phí quản lý doanh nghiệp và chi phí bán hàng u gic
kh
thêm tài sn c nh bao gm máy móc trang thit b tr ng,
n vn ti tr ng, dng c qun lý nguyên giá
ng, tài sn c ng. Chi phí nhân công gim
t ng
gim 11,7%. Trái li, các khon chi phí này l
1
Thang Long University Library