Bai 20-Co nang(bai giang dat giai tinh 2010)

Bài giảng đạt giải tỉnh năm 2010
Bài giảng đạt giải tỉnh năm 2010


KÍNH CHÚC CÁC THẦY CÔ GIÁO SỨC KHỎE
KÍNH CHÚC CÁC THẦY CÔ GIÁO SỨC KHỎE


Bài giảng đạt giải tỉnh năm 2010
Bài giảng đạt giải tỉnh năm 2010
Tiết 20
BÀI : CƠ NĂNG
Bài giảng đạt giải tỉnh năm 2010
Kiểm tra bài cũ :
1. Công suất là gì ?
Viết công thức và nêu đơn vị công suất ?
2. Nêu điều kiện để có công cơ học ?
?
?
Bài giảng đạt giải tỉnh năm 2010
Tiết 20 : Bài : CƠ NĂNG

???
•
Hàng ngày ta thường nghe nói đến từ ”năng lượng” ví dụ
nhà máy thuỷ điện Hoà Bình đã biến năng lượng của dòng
nước thành năng lượng điện.Con người muốn hoạt động phải
có năng lượng.Vậy năng lượng là gì?Nó tồn tại dưới dạng
nào?
•
Trong bài này chúng ta sẽ tìm hiểu dạng năng lượng đơn

giản nhất là cơ năng.
Bài giảng đạt giải tỉnh năm 2010
•
Khi một vật có khả năng thực hiện công cơ học,ta nói vật đó
có cơ năng.
•
Vật có khả năng thực hiện công cơ học càng lớn thì cơ năng
của vật càng lớn.Cơ năng cũng được đo bằng đơn vị Jun .
I . CƠ NĂNG :
Tiết 20 : Bài : CƠ NĂNG
•
Cơ năng là dạng năng lượng có liên quan đến chuyển động
Cơ năng là dạng năng lượng có liên quan đến chuyển động
cơ học của một vật ”chuyển động và đứng yên”
cơ học của một vật ”chuyển động và đứng yên”
•


Vậy cơ năng gồm những dạng nào ?
Vậy cơ năng gồm những dạng nào ?
Bài giảng đạt giải tỉnh năm 2010
Tiết 20 : Bài :
Tiết 20 : Bài :
CƠ NĂNG
CƠ NĂNG
1.Thế năng hấp dẫn
1.Thế năng hấp dẫn
Quả nặng A đứng yên trên mặt đất
Quả nặng A đứng yên trên mặt đất
(H16.1a) có khả năng sinh công hay

(H16.1a) có khả năng sinh công hay
không ?
không ?
Quả nặng A đứng yên trên mặt đất
Quả nặng A đứng yên trên mặt đất
không có khả năng sinh công .
không có khả năng sinh công .
C1. Nếu đưa quả nặng lên một độ
C1. Nếu đưa quả nặng lên một độ
cao nào đó (H16.1b)thì nó có cơ
cao nào đó (H16.1b)thì nó có cơ
năng không? Tại sao ?
năng không? Tại sao ?
I . CƠ NĂNG :
I . CƠ NĂNG :
II. THẾ NĂNG :
II. THẾ NĂNG :

Bài gi ng đ t gi i t nh năm 2010ả ạ ả ỉ

Quả nặng A chuyển động xuống phía dưới làm căng sợi dây . Sức
căng của sợi dây làm thỏi gỗ B chuyển động,tức là thực hiện
công.Như vậy quả nặng A khi đưa lên độ cao nào đó có khả năng
sinh công ,tức là có cơ năng .
•


Cơ năng của vật trong trường hợp này được gọi là thế năng
Cơ năng của vật trong trường hợp này được gọi là thế năng
•

Vật ở vị trí càng cao so với mặt đất thì công mà vật có khả năng
Vật ở vị trí càng cao so với mặt đất thì công mà vật có khả năng
thực hiện được càng lớn,nghĩa là thế năng của vật càng lớn.
thực hiện được càng lớn,nghĩa là thế năng của vật càng lớn.
•


Thế năng được xác định bởi độ cao của vật so với mặt đất gọi là
Thế năng được xác định bởi độ cao của vật so với mặt đất gọi là
thế năng hấp dẫn .
thế năng hấp dẫn .
•


Khi vật nằm trên mặt đất thì thế năng hấp dẫn của vật bằng o.
Khi vật nằm trên mặt đất thì thế năng hấp dẫn của vật bằng o.

CHÚ Ý :

Ta có thể không lấy mặt đất mà lấy một vị trí khác làm mốc để
tính độ cao.Vậy thế năng hấp dẫn phụ thuộc vào mốc tính độ
cao .

Thế năng hấp dẫn của vật còn phụ thuộc vào khối lượng của
nó.Vật có khối lượng càng lớn thì thế năng càng lớn.

Bài giảng đạt giải tỉnh nă
m 2010

2
.
.Thế năng đàn hồi :
Có một lò xo được làm bằng
Có một lò xo được làm bằng
thép uốn thành vòng tròn
thép uốn thành vòng tròn
(H16.2a) Lõ xo bị nén lại nhờ
(H16.2a) Lõ xo bị nén lại nhờ
buộc sợi dây,phia trên đặt
buộc sợi dây,phia trên đặt
một tấm gỗ(H16.2b)
một tấm gỗ(H16.2b)
C2.Lúc này lò xo có cơ năng
C2.Lúc này lò xo có cơ năng
Bằng cách nào để biết được
Bằng cách nào để biết được
lò xo có cơ năng ?
lò xo có cơ năng ?
Tiết 20 : Bài :
Tiết 20 : Bài :
CƠ NĂNG
CƠ NĂNG
1.Thế năng hấp dẫn :
I . CƠ NĂNG :
II. THẾ NĂNG :
Bài giảng đạt giải tỉnh năm 2010
•

Làm đứt sợi dây,lò xo đấy miếng gỗ lên cao tức là thực
Làm đứt sợi dây,lò xo đấy miếng gỗ lên cao tức là thực
hiện công,lò xo khi biến dạng (bị nén) có cơ năng .
hiện công,lò xo khi biến dạng (bị nén) có cơ năng .
►
Cơ năng của lò xo trong trường hợp này cũng được
Cơ năng của lò xo trong trường hợp này cũng được
gọi là thế năng.Lò xo càng bị nén nhiều thì công do
gọi là thế năng.Lò xo càng bị nén nhiều thì công do
lò xo sinh ra càng lớn ,nghĩa là thế năng của lò xo
lò xo sinh ra càng lớn ,nghĩa là thế năng của lò xo
càng lớn.Vì thế năng phụ thuộc vào độ biến dạng
càng lớn.Vì thế năng phụ thuộc vào độ biến dạng
đàn hồi nên được gọi là thế năng đàn hồi .
đàn hồi nên được gọi là thế năng đàn hồi .
Bài giảng đạt giải tỉnh năm 2010
Tiết 20 : Bài : CƠ NĂNG
2 .Thế năng đàn hồi :
2 .Thế năng đàn hồi :
1.Thế năng hấp dẫn:
1.Thế năng hấp dẫn:
I . CƠ NĂNG :
I . CƠ NĂNG :
II. THẾ NĂNG :
II. THẾ NĂNG :
???
???
Một vật ở trạng thái đứng yên như đã xét ở trên có cơ
Một vật ở trạng thái đứng yên như đã xét ở trên có cơ
năng . Còn một vật đang chuyển động thì có cơ năng hay

năng . Còn một vật đang chuyển động thì có cơ năng hay
không ?
không ?


Dạng cơ năng này được gọi là gì ?
Dạng cơ năng này được gọi là gì ?

Bài giảng đạt giải tỉnh nă
m 2010
III. ĐỘNG NĂNG :
1.Khi nào vật có động
năng?
Thí nghiệm 1:
Thí nghiệm 1:
Cho quả cầu A bằng thép
lăn từ vị trí (1) trên máng
nghiêng xuống đạp vào
miếng gỗ B (H16.3)
Tiết 20 : Bài :
Tiết 20 : Bài :
CƠ NĂNG
CƠ NĂNG
2 .Thế năng đàn hồi :
2 .Thế năng đàn hồi :
1. Thế năng hấp dẫn :
1. Thế năng hấp dẫn :
I . CƠ NĂNG :
I . CƠ NĂNG :
II. THẾ NĂNG :

II. THẾ NĂNG :
Bài giảng đạt giải tỉnh năm 2010


C4. Chứng minh rằng quả cầu A đang chuyển động có
C4. Chứng minh rằng quả cầu A đang chuyển động có
khả năng thực hiện công ?
khả năng thực hiện công ?


Quả cầu A tác dụng vào miếng gỗ B một lực làm miếng gỗ B chuyển
Quả cầu A tác dụng vào miếng gỗ B một lực làm miếng gỗ B chuyển
động,tức là đã thực hiện công.
động,tức là đã thực hiện công.


C5. Từ kết quả thí nghiệm hãy tìm từ thích hợp cho chỗ trống của kết
C5. Từ kết quả thí nghiệm hãy tìm từ thích hợp cho chỗ trống của kết
luận : Một vật chuyển động có khả năng
luận : Một vật chuyển động có khả năng
……………………
……………………
tức là có cơ
tức là có cơ
năng.
năng.
thực hiện công
thực hiện công
Cơ năng năng của vật do chuyển động mà có được gọi là
Cơ năng năng của vật do chuyển động mà có được gọi là

động năng
động năng
Quả cầu A lăn xuống đập vào miếng gỗ B làm miếng gỗ B
Quả cầu A lăn xuống đập vào miếng gỗ B làm miếng gỗ B
chuyển động một đoạn.
chuyển động một đoạn.
C3.Hiện tượng sẽ xảy ra như thế nào ?
C3.Hiện tượng sẽ xảy ra như thế nào ?

Bài giảng đạt giải tỉnh nă
m 2010
2. Động năng của
2. Động năng của
vật phụ thuộc
vật phụ thuộc
những yếu tố nào?
những yếu tố nào?
Thí nghiệm 2 :

Cho quả cầu A lăn trên máng nghiêng từ vị trí (2) cao
hơn vị trí (1) (H16.3) tới đập vào miếng gỗ B
Tiết 20 : Bài :
Tiết 20 : Bài :
CƠ NĂNG
CƠ NĂNG
III. ĐỘNG NĂNG :
1. Khi nào vật có động năng ?
Thí nghiệm 1:

2.Thế năng đàn hồi :
1.Thế năng hấp dẫn :
I . CƠ NĂNG :
II. THẾ NĂNG :

Bài giảng đạt giải tỉnh nă
m 2010

So với TN 1,l ần này miếng gỗ B chuyển động
So với TN 1,l ần này miếng gỗ B chuyển động
được đoạn dài hơn .
được đoạn dài hơn .

Như vậy khả năng thực hiện công của quả
Như vậy khả năng thực hiện công của quả
cầu A lần này lớn hơn lần trước .Quả cầu A
cầu A lần này lớn hơn lần trước .Quả cầu A
lăn từ vị trí cao hơn nên vận tốc của nó khi
lăn từ vị trí cao hơn nên vận tốc của nó khi
đập vào miếng gỗ B lớn hơn trước.
đập vào miếng gỗ B lớn hơn trước.

Qua TN có thể rút ra kết luận : Động năng
Qua TN có thể rút ra kết luận : Động năng
của quả cầu A phụ thuộc vào vận tốc của
của quả cầu A phụ thuộc vào vận tốc của
nó.Vận tốc càng lớn thì động năng càng lớn.
nó.Vận tốc càng lớn thì động năng càng lớn.

C

C
6. Độ lớn vận tốc của quả cầu lúc đập vào miếng gỗ B
6. Độ lớn vận tốc của quả cầu lúc đập vào miếng gỗ B
thay đổi thế nào so với thí nghiệm 1?
thay đổi thế nào so với thí nghiệm 1?

So sánh công của quả cầu A thực hiện lúc này với lúc
So sánh công của quả cầu A thực hiện lúc này với lúc
trước.Từ đó suy ra động năng của quả cầu A phụ thuộc
trước.Từ đó suy ra động năng của quả cầu A phụ thuộc
thế nào vào vận tốc của nó ?
thế nào vào vận tốc của nó ?

Bài giảng đạt giải tỉnh năm 2010
Tiết 20 : Bài : CƠ NĂNG
2. Động năng của vật phụ thuộc những yếu tố nào?
III. ĐỘNG NĂNG :
III. ĐỘNG NĂNG :
1. Khi nào vật có động năng ?
1. Khi nào vật có động năng ?
Thí nghiệm 1:
Thí nghiệm 1:
2.Thế năng đàn hồi :
2.Thế năng đàn hồi :
1.Thế năng hấp dẫn :
1.Thế năng hấp dẫn :
I . CƠ NĂNG :
I . CƠ NĂNG :
II. THẾ NĂNG :
II. THẾ NĂNG :

Thí nghiệm 2 :

Bài giảng đạt giải tỉnh nă
m 2010

Thí nghiệm 3 :
Thí nghiệm 3 :

Thay quả cầu A bằng quả cầu A’có khối lượng lớn hơn và cho
Thay quả cầu A bằng quả cầu A’có khối lượng lớn hơn và cho
lăn trên máng nghiêng từ vị trí(2) đập vào miếng gỗ B .
lăn trên máng nghiêng từ vị trí(2) đập vào miếng gỗ B .

C7. Hiện tượng xảy ra có khác gì so với TN2 ?
C7. Hiện tượng xảy ra có khác gì so với TN2 ?

So sánh công thực hiện được của hai quả cầu A và A’.Từ đó
So sánh công thực hiện được của hai quả cầu A và A’.Từ đó
suy ra động năng của quả cầu còn phụ thuộc thế nào vào khối
suy ra động năng của quả cầu còn phụ thuộc thế nào vào khối
lượng của nó?
lượng của nó?
Miếng gỗ chuyển động được đoạn đường dài hơn.
Miếng gỗ chuyển động được đoạn đường dài hơn.
Như vậy công của quả cầu A’ thực hiện được lớn hơn công của
Như vậy công của quả cầu A’ thực hiện được lớn hơn công của
quả cầu A thực hiện lúc trước.
quả cầu A thực hiện lúc trước.
TN cho thấy :
TN cho thấy :

động năng của quả cầu còn phụ thuộc vào khối
động năng của quả cầu còn phụ thuộc vào khối
lượng của nó ,khối lượng của vật càng lớn thì động năng của vật
lượng của nó ,khối lượng của vật càng lớn thì động năng của vật
càng lớn.
càng lớn.
Bài giảng đạt giải tỉnh năm 2010
C8. Các thí nghiệm trên cho thấy động năng phụ thuộc những
C8. Các thí nghiệm trên cho thấy động năng phụ thuộc những
yếu tố gì và phụ thuộc như thế nào?
yếu tố gì và phụ thuộc như thế nào?
►
Động năng và thế năng là hai dạng của cơ năng.Một
vật có thể vừa có động năng vừa có thế năng.Cơ năng
của vật lúc đó bằng tổng động năng và thế năng của
nó.
►
Động năng phụ thuộc vận tốc và khối lượng của nó.
Động năng phụ thuộc vận tốc và khối lượng của nó.
►
Chú ý :
Chú ý :
Bài giảng đạt giải tỉnh năm 2010
Tiết 20 : Bài : CƠ NĂNG
I . CƠ NĂNG :
II. THẾ NĂNG :
1 .Thế năng hấp dẫn :
2 .Thế năng đàn hồi :

III. ĐỘNG NĂNG :
1. Khi nào vật có động năng ?
2. Động năng của vật phụ thuộc những yếu tố nào?

IV. VẬN DỤNG:
C9. Nêu ví dụ vật có cả động năng và thế năng .
Bài giảng đạt giải tỉnh năm 2010
►
Con lắc đang dao động
Con lắc đang dao động


Bài giảng đạt giải tỉnh năm 2010
Bài giảng đạt giải tỉnh năm 2010
►


Máy bay đang bay
Máy bay đang bay

Bài giảng đạt giải tỉnh năm 2010
THẾ NĂNG ĐÀN HỒI
THẾ NĂNG ĐÀN HỒI
ĐỘNG NĂNG
ĐỘNG NĂNG
THẾ NĂNG HẤP DẪN
THẾ NĂNG HẤP DẪN
C10. Cơ năng của từng vật ở hình 16.4 a,b,c
thuộc dạng cơ năng nào?
Bài giảng đạt giải tỉnh năm 2010

GHI NHỚ :
GHI NHỚ :
•
Khi vật có khả năng sinh công,ta nói vật có cơ năng
•
Cơ năng của vật phụ thuộc vào độ cao của vật so với mặt
đất hoặc so với một vị trí khác được chọn làm mốc để tính
đọ cao,gọi là thế năng hấp dẫn.Vật có khối lượng càng lớn
và ở càng cao thì thế năng hấp dẫn của vật càng lớn.
•
Cơ năng của vật do chuyển động mà có gọi là động năng
•
Vật có khối lượng càng lớn và chuyển động càng nhanh thì
động năng càng lớn.
•
Động năng và thế năng là hai dạng của cơ năng .
•
Cơ năng của vật bằng tổng thế năng và động năng của nó.
Bài giảng đạt giải tỉnh năm 2010
Củng Cố

1)Muĩ tên được bắn đi từ cái cung là nhờ năng
lượng của mũi tên hay của cánh cung? Đó là dạng
năng lượng nào?
Năng lượng của cánh cung. Đó là thế năng đàn
hồi.

2)Búa đóng vào đinh làm đinh làm cho đinh ngập
sâu vào gỗ. Đinh ngập sâu vào gỗ là nhờ năng
lượng nào? Đó là dạng năng lượng gì?

Nhờ năng lượng của búa. Đó là động năng.
Bài giảng đạt giải tỉnh năm 2010
Xin chân thành cảm ơn quý
thầy cô giáo đã tham dự
giờ học này